MPU3052 Tamadun Islam & Tamadun Asia (TITAS) SOALAN: Tamadun Melayu, tamadun Cina dan tamadun India telah memberi sumbangan dan impak yang besar kepada pembentukan tamadun serta pembangunan insan sejagat secara umum dan Malaysia secara khusus. Berdasarkan pernyataan di atas: 1.Buktikan bahawa kemajuan Malaysia pada masa kini terbina hasil dari kepelbagaian tamadun Asia dengan merujuk secara khusus kepada tamadun Melayu, Cina dan India dari segi sosiobudaya, ekonomi dan pendidikan. 2.Kajian analisis latar belakang dan sumbangan bangunan pentadbiran atau rumah ibadah atau sekolah yang telah memberi impak besar kepada tamadun Malaysia di tempat anda. Dapatkan maklumat-maklumat penting daripada pihak-pihak terbabit dalam pengurusan tempat-tempat tersebut melalui kajian lapangan.

1. 1
SOALAN:
Tamadun Melayu, tamadun Cina dan tamadun India telah memberi sumbangan
dan impak yang besar kepada pembentukan tamadun serta pembangunan
insan sejagat secara umum dan Malaysia secara khusus.
Berdasarkan pernyataan di atas:
1. Buktikan bahawa kemajuan Malaysia pada masa kini terbina hasil dari
kepelbagaian tamadun Asia dengan merujuk secara khusus kepada tamadun
Melayu, Cina dan India dari segi sosiobudaya, ekonomi dan pendidikan.
2. Kajian analisis latar belakang dan sumbangan bangunan pentadbiran atau
rumah ibadah atau sekolah yang telah memberi impak besar kepada tamadun
Malaysia di tempat anda. Dapatkan maklumat-maklumat penting daripada
pihak-pihak terbabit dalam pengurusan tempat-tempat tersebut melalui kajian
lapangan.

2. 2
SOALAN 1
Kemajuan Malaysia zaman sekarang ialah kesan daripada tamadun terdahulu
seperti tamadun Melayu, Cina dan India.. Berdasarkan perkataan Arab, tamadun
ialah maddana, mudun, madain yang bermaksud pembukaan bandar atau
masyarakat yang mempunyai kemajuan dari segi lahiriah dan rohaniah. Ketiga-tiga
tamadun ini telah memberi impak yang besar dari segi kemajuan sosiobudaya,
ekonomi dan pendidikan di Malaysia pada masa kini.
Tamadun Melayu
Antara kesan tamadun Melayu terhadap kemajuan masa kini dari segi
sosiobudaya ialah kedatangan agama Islam yang memantapkan tamadun Melayu
silam. Di Malaysia kini, agama Islam ialah agama majoriti yang dianuti oleh
masyarakat. Agama Islam yang telah menjadi identiti sosial dan budaya orang
Melayu, mendorong kepada pembetulan adat Melayu silam yang terpesong kepada
unsur Islam. Agama Islam juga telah termaktub sebagai agama bagi persekutuan
Malaysia.
Dari segi ekonomi pula, masyarakat tamadun Melayu dahulu menjalankan
kegiatan perekonomian di pelabuhan seperti Melaka, Terengganu, dan Johor.
Kegiatan perdagangan yang pesat telah menyumbang kepada kemunculan kota yang

3. 3
lengkap dengan kemudahan. Kegiatan perdagangan berterusan dan stabil dengan
adanya penggunaan mata wang di pelabuhan. Akhirnya, kini Malaysia telah menjadi
salah satu pusat import-eksport yang maju di rantau Asia.
Rajah 1 menunjukkan contoh mata wang.
Pendidikan di Malaysia kini juga dipengaruhi oleh pencapaian Tamadun Melayu.
Buktinya, Tamadun Melayu telah mewujudkan sistem pendidikan formal dan tidak
formal. Antara contoh institusi pendidikan tidak formal yang dibangunkan dahulu ialah
madrasah, pondok, surau, masjid dan banyak lagi. Melalui pendidikan tidak formal ini,
penduduk Alam Melayu dapat mendalami ilmu agama seperti fiqah, hadis, tasawuf,
tauhid, dan lain-lain. Banyak tokoh ulama Islam telah dilahirkan di Malaysia. Hasilnya,
agama Islam berkembang meluas di Malaysia dan institusi pendidikan tidak formal
dahulu telah ditambah baik dan semakin maju dari semasa ke semasa.
Tamadun Cina
Selain itu, tamadun Cina juga telah mempengaruhi kemajuan Malaysia melalui
sosiobudaya. Sistem kekeluargaan yang diutamakan oleh Tamadun Cina telah
menitikberatkan nilai dan etika masyarakat. Sistem ini adalah pengaruh daripada
ajaran Confucious yang amat mementingkan kuasa bapa serta memartabatkan
kedudukan wanita sebagai seorang ibu. Nilai persaudaraan, tanggungjawab,
kesopanan yang diamalkan pada Tamadun Cina adalah elemen yang amat penting
dalam kemajuan pembangunan negara masa kini.
Dari aspek ekonomi, masyarakat tamadun Cina telah menjalankan ekonomi
bersifat primitif, iaitu ketinggalan zaman. Petani pada zaman Dinasti Shang hanya
menggunakan bajak, cangkul dan penukul untuk menjalankan ekonomi pertanian. Di
dalam tamadun Melayu pula, penggunaan cangkul dan bajak masih digunakan
sehingga zaman kini terutamanya di kawasan pedalaman. Namun, alat primitif ini

4. 4
telah ditambah baik sehingga wujudnya idea membajak menggunakan kerbau dan
jentera pembajak yang digunakan pada masa kini.
Rajah 2 menunjukkan revolusi ekonomi pertanian.
Tamadun Cina juga membawa revolusi pendidikan matematik masa kini dengan
adanya penggunaan sempoa (abacus) pada kurun ke 2 Tamadun Cina. Ketika
tamadun Cina, terdapatnya sebuah karya matematik oleh Zhang Cang iaitu Jiuzhang
zuanshu. Karya tersebut mengandungi catatan mengenai kuantiti negatif dan unsur
ini masih digunakan sehingga masa kini. Selain itu, sistem pecahan, sistem
perpuluhan, dan nilai pi juga telah diperkenalkan dan nilai pi amat penting untuk
pengiraan geometri dalam pendidikan masa kini.
Rajah 3 menunjukkan penggunaan sempoa dalam pendidikan.
Tamadun India
Kebanyakan sosiobudaya masyarakat Malaysia pada masa kini dipengaruhi
corak ketamadunan India. Antaranya ialah adat istiadat perkahwinan yang adanya
upacara bersanding dan berinai. Selain itu, pemakanan di Malaysia seperti roti canai,
tosai, capati, kari, dan penggunaan rempah ratus juga adalah antara kesan
sosiobudaya tamadun India.

5. 5
Rajah 4 menunjukkan adat bersanding berasal daripada Tamadun India.
Ekonomi Tamadun India juga pesat, seperti Tamadun Melayu. Anga, Kalinga dan
Karusa telah menadi pusat perdagangan penting dengan adanya penghasilan senjata,
pembekal gading gajah, emas, berlian dan mutiara. Selain itu, Tamadun India juga
mempunyai hubungan perdagangan yang memastikan pertumbuhan ekonomi
dengan adanya pelabuhan penting.
Pendidikan vernakular yang masih dijalankan di Malaysia adalah hasil
sumbangan Tamadun India. Sekolah vernakular telah diusahakan oleh sukarelawan
seperti mubaligh kristian dengan tujuan mendidik anak-anak India tentang sejarah.
British juga telah mewajibkan majikan untuk membina sekolah di kawasan ladang
getah untuk memastikan orang India mendapat pendidikan. Sehingga kini, sekolah
vernakular seperti sekolah jenis kebangsaan masih beroperasi dan kebanyakannya
adalah sekolah cemerlang.
SOALAN 2
Latar belakang
Rumah ibadah yang dipilih sebagai kawasan lapangan ialah Masjid Kapitan
Keling yang terletak di Jalan Masjid Kapitan Keling. Seorang ahli jawatankuasa
masjid telah ditemu ramah, iaitu Encik Shahardin Bin Kadir, 71 yang berasal daripada
Pulau Pinang. Masjid Kapitan ialah masjid tertua, 217 tahun dan bersejarah di

6. 6
Penang telah memberi impak yang besar terhadap pembinaan Tamadun Malaysia di
sekitarnya. Masjid Kapitan Keling adalah mercu tanda umat Islam di Pulau Pinang
selepas diisytiharkan sebagai monumen bersejarah pada 11 November 1982.
Rajah 5 menunjukkan Masjid Kapitan Keling di Jalan Masjid Kapitan Keling,
George Town.
Pada zaman dahulu, Pulau Pinang adalah sebuah pusat perdagangan yang
menjadi tumpuan pedagang. Antara pedagang yang banyak datang ke Pulau Pinang
ialah masyarakat Chulia dari Selatan India dan mereka ini beragama Islam (India
Muslim). Masyarakat Chulia ini datang dengan tujuan perdagangan rempah ratus dan
kain pelikat. Masjid ini telah dibina oleh Syarikat Hindia Timur pada tahun 1801 bagi
memudahkan ibadat masyarakat India Muslim di Penang dan untuk pedagang Islam
yang berlabuh.
Masjid ini dinamakan Kapitan Keling bersempena nama pengasasnya, Cauder
Mohuddeen merangkap kapten kapal dan ketua kaum India Muslim pada waktu
tersebut. Beliau juga dikenali sebagai Kapitan Kling. Pada tahun 1801, Sir George
Leith, Leftenan Gabenor Pulau Pinang pada ketika itu, melantik Cauder Mohuddeen
sebagai pemimpin masyarakat India Muslim. Cauder telah diberikan tanah seluas 18
ekar pada November 1801 untuk pembinaan masjid.
Malangnya, tanah itu tidak lagi diktiraf sebagai pemberian asal selepas kematian
Cauder Mohuddeen pada 1834. Jalan, rumah, dan bangunan kedai telah dibina di
sekeliling masjid sehingga keluasan tanah berkurang dan hanya tinggal 8 ekar.
Masjid hari ini adalah masjid asal yang dibangunkan di atas keluasan tanah yang

7. 7
dikurangkan itu. Masjid ini telah menjalani beberapa kali penaiktarafan dari segi
keluasan, sehingga kini dapat memuatkan lebih 2,000 jemaah berbanding 200 pada
zaman dahulunya. Struktur binaan dan reka bentuk yang dapat dilihat pada masa
sekarang adalah hasil penambahbaikan yang dijalankan pada tahun 1906. Walaupun
struktur bangunan telah digubah, ciri senibina Islam dengan elemen kesenian India
masih dikekalkan.
Rajah 6 menunjukan kubah masjid masih mengekalkan ciri kesenian India.
Sumbangan
Antara sumbangan Masjid Kapitan Keling ini ialah sebagai tarikan pelancong
utama di Pulau Pinang kerana terletak di pekan dan laluan orang ramai. Pelancong
terdiri daripada dari dalam negara dan luar negara, termasuk agama bukan Islam.
Pelancong bukan beragama Islam dibenarkan masuk dengan syarat berpakaian
sopan. Jubah beserta hood kepala dan kain pelikat telah disediakan di ruang legar
masjid untuk kegunaan orang bukan Islam. Kedatangan pelancong yang pesat ke
Pulau Pinang dapat menjana ekonomi negara.
Rajah 7 menunjukkan jubah beserta hood kepala dan kain pelikat yang disediakan
untuk orang bukan Islam.

8. 8
Selain itu, keluasan masjid yang telah ditambah juga dapat menarik lebih ramai
jemaah kerana lebih selesa. Nilai keterbukaan yang diamalkan oleh masjid ini juga
dapat memberi pendedahan awal kepada orang bukan Islam tentang unsur Islam
yang penuh dengan kemuliaan. Contohnya, pelancong bukan Islam yang ingin
menjelajah masjid diminta untuk berpakaian sopan, seterusnya menjaga perilaku di
dalam masjid. Dengan ini, ada kemungkinan besar agama Islam akan tersebar
meluas dengan ciri-cirinya yang penuh nilai murni. Keadaan ini juga dapat mengubah
persepsi kebanyakan orang bukan Islam yang menganggap Islam sebagai agama
pengganas.
Masjid Kapitan ini juga adalah salah satu masjid yang telah mempunyai dua
imam, satunya imam Tamil dari India, dan imam Melayu dari Malaysia. Pada hari
Sabtu dan Ahad, imam Tamil akan mengendalikan masjid dari segi solat, ceramah
dan aktiviti di masjid menggunakan bahasa Tamil. Hari Isnin dan Rabu pula ialah
giliran imam Melayu untuk menguruskan masjid. Pada hari Selasa pula, aktiviti zikir
dijalankan, dan bacaan Yasin pada hari Khamis, diikuti solat Jumaat pada hari
Jumaat.
Di samping itu, masjid ini juga telah memainkan peranan penting dalam
meningkatkan nilai insaniah kepada masyarakat di sekelilingnya. Pada 1980, masjid
bekerjasama menubuhkan Madrasatul Anvarul Ulum iaitu sebuah sekolah agama.
Sekolah agama ini menyediakan kelas fardu ain dan bacaan al-Quran yang terbuka
kepada semua peringkat umur. Pada 1986 pula, sebuah tadika bernama Tadika Nurul
Ilmu telah dibina bagi memberi pendidikan awal kepada kanak-kanak prasekolah.

9. 9
Rajah 8 menunjukkan Madrasatul Anvarul Ulum dan Tadika Nurul Ilmu yang terletak
di bahagian belakang masjid.
Kesimpulannya, Masjid Kapitan ialah sebuah masjid yang tinggi nilai estetikanya.
Masjid ini amat strategik kerana terletak di kawasan tumpuan umum. Kenderaan yang
lalu bertali-arus di hadapan kompleks masjid, sekali gus menjadikan bangunan ikonik
itu terus popular dalam kalangan pelancong. Masjid yang tertua ini telah lama
berkhidmat dan telah memberi banyak sumbangan terhadap tamadun di Malaysia
dari segi sosiobudaya, ekonomi, dan pendidikan.