Lesson

1. Aralin 3
Mga Angkop na Salita
sa Pagbuo ng Tula

2. Layunin
natutukoy ang mga paraan sa paglalapa
ng angkop na salita sa
isang tula
1
2
naisasaalang-alang ang salitang
dapat gamitin sa pagsulat ng tula
3 nagagamit ang mga angkop na
salita para sa isang tula

3. Guhit Ko, Hulaan Ninyo

4. Pagganyak
Paghambingin Mo

5. Pagganyak
● Aling tula ang mas madaling unawain? Bakit?
● Aling tula ang mayroong mga talinghaga o mga
malalalim na pahayag? Ano ang halimbawa nito?
● Bakit mahalaga na ang isang tula ay nauunawaan kahit
na ito ay may mga natatagong kahulugan?
● Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagsulat ng
tula?

6. Mahahalagang Tanong
● Paano natin maaaring matukoy ang kahulugan ng mga
salitang mahirap unawain sa isang tula?
● Bakit mahalagang maging maalam at malawak tayo sa iba’t
ibang kahulugan ng mga salita sa pagsulat ng tula?
● Bakit kailangan isaalang-alang ang mga salitang dapat
gamitin sa pagsulat ng tula?

7. Pagtatalakay
Gawain 1 : LISTALAHANAYAN
TULA A
(Salita/ Pahayag)
TULA B
(Salita/ Pahayag)

8. Pagtatalakay
UNANG PANGKAT IKALAWANG PANGKAT
Ibigay ang ibang kahulugan ng salitang
MASAYA. Magbigay ng dalawa.
Ibigay rin ang kabaliktaran ng salitang
MASAYA. Magbigay ng dalawa.
Ibigay ang kahulugan ng salitang
nakaguhit batay sa pagkakagamit nito sa
pangungusap.
Patuloy si Mang Ben sa pagbibilang ng
poste upang makahanap ng
pagkakakitaan.
Palaging nagtataingang-kawali si Juan
kapag siya ay uutusan ng kanyang ina.
Gawain 2: BRAIN- WRITING

9. Pagtatalakay
IKATLONG PANGKAT IKAAPAT NA PANGKAT
Ibigay ang kahulugan ng salitang
KAMATAYAN para sa sumusunod:
doktor-
taong namatayan-
Ayusin ang kahulugan ng salitang GALIT
mula sa pinakamababang emosyon
patungo sa pinakamatinding emosyon.
suklam
Inis
galit
poot
tampo

10. Pagtatalakay
Pagsusuri para sa Gawain 1: Listatalahanayan
● Tungkol saan ang nialaman ng Tula A? ng Tula B?
● Ano-anong mga salita ang hindi ninyo alam ang kahulugan
sa Tula A? sa Tula B?
● Paano nakaapekto ang mga salita o pahayag na ito sa
pagkakabuo ng tula?
● Paano ninyo inunawa ang tula kahit mayroong mga salita na
hindi ninyo alam ang kahulugan?

11. Pagtatalakay
Pagsusuri sa Gawain 2: Brain Writing
● Anong proseso ang isinagawa ng unang pangkat? ikalawang
pangkat? ikatlong pangkat? ikaapat na pangkat upang
mapalawak at maunawaan ang kahulugan ng salita?
● Paano nakatulong sa inyo ang gawain para makapagbigay ng
kahulugan sa mga salita o pahayag?
● Ano ang mahihinuha ninyo sa mga prosesong ito? Paano ito
makatutulong ang mga prosesong ito sa pagkilala ng mga
salita?

12. Pagtatalakay
MGA PARAAN SA PAGKILALA NG KAHULUGAN NG MGA SALITA
KASINGKAHULUGAN AT KASALUNGAT IDYOMA
● Sa paggamit ng
magkakasigkahulugang salita sa
pagsulat ng tula, lalong mapatitibay
ang mensaheng nais iwan ng tula sa
mambabasa at tagapakinig.
● Sa paggamit ng salitang
magkakasalungat, malaking tulong ito
upang maipakita ang pag- uugnayan
ng mga salita at higit na tatatak ang
kaisipang nais iparating sa
mambabasa at tagapakinig.
● Sa pamamagitan nito nakikilala ang
yaman ng ating wika.
● Ito ay pagtatambal ng dalawang
salitang nakalikha ng bagong salita at
kahulugan.
● Malaking tulong ang idyoma sa
paggamit ng simbolo o mga salitang
may tinatagong kahulugan.
● Masasabi itong matatalinghagang
salita o pahayag.

13. Pagtatalakay
MGA PARAAN SA PAGKILALA NG KAHULUGAN NG MGA SALITA
DENOTASYON AT KONOTASYON CLINING
● Ang denotasyon ay literal na
kahulugan ng salita na karaniwang
nakukuha sa diksyonaryo.
● Ang konotasyon naman ay ang
mga salitang may ibang kahulugan
o maaaring pansariling kahulugan
na iba kaysa karaniwang
kahulugan.
● Clining ang tawag sa lawak ng iba’t
ibang antas o tindi at intensidad
ng kahulugan ng mga salita.
● Sa tulong nito, mapasisidhi ang
pagpapahayag ng saloobin o
emosyong nais palutangin sa tula.
● Magkaiba ang digri o tindi ng isang
salita lalo na kapag ginamit na ito
sa pangungusap.

14. Mahahalagang Tanong
Paglalapat
● Bakit mahalaga ang mga paraan ng pagkilala ng salita sa
pag- unawa ng nilalaman ng tula?
● Gaano kaepektibo sa pagsulat ng tula ang paggamit ng
iba’t ibang salita?
● Saang pagkakataon pa maaaring magamit ang kaalaman
sa iba’t ibang paraan ng pagkilala sa kahulugan ng
salita?
● Kung ikaw ang susulat ng tula, alin sa palagay mo ang
pinakamainam gamitin na makatutulong nang madali
para sa pag- unawa ng mambabasa?

15. Paano nakatutulong sa pagkakakilanlan
natin bilang Pilipino ang paglikha ng tula?

16. Inaasahang Pagpapahalaga
1
2
Matutukoy natin ang kahulugan ng mga salitang
mahirap unawain kung may malawak tayong
kaalaman sa paraan kung paano kilalanin ang
kahulugan ng salita.
Mahalaga na maging maalam at malawak tayo sa
iba’t ibang kahulugan ng mga salita upang mapabilis
ang pagsulat, masining ang paglalahad at mapanatili
ang kariktan ng tulang isusulat.

17. Inaasahang Pagpapahalaga
Kailangang isaalang-alang ang mga salitang dapat
gamitin sa pagsulat ng tula upang maging madali
para sa mga mambabasa na unawain ang nilalaman
ng tula.
3

18. Paglalagom
● Ang paggamit ng magkasingkahulugan at magkasalungat na
salita sa pagsulat ng tula ay nakatutulong upang maitatak ang
kaisipang nais iparating sa mambabasa o tagapakinig.
● Ang idyoma o matatalinghagang pahayag o salita ay mga
simbolo o pahayag na may nakatagong kahulugan.
● Ang denotasyon ay ang literal na kahulugan ng salita na
nakukuha sa diksyonaryo.
● Ang konotasyon ay ang mga salitang may ibang kahulugan na
iba kaysa sa karaniwang kahulugan.
● Ang clining ay ang lawak ng iba’t ibang antas o tindi at
intensidad ng kahulugan ng mga salita.

19. Kasunduan
Balikan ang tulang “Ang Wikang Filipino”, ilista ang lahat ng salita o
pahayag na hindi alam o pamilyar at ibigay ang kahulugan nito.
Salita/
Idyoma
Kasingkahulugan Kasalungat Denotatibo Konotatibo
1.
2.
3.
4.
5.