2. Ano ba ang Pagtuturo?
Ang pagtuturo ay kinabibilangan ng
pagtuturo at pag-aaral ng isang
kasanayan, at saka ilang bagay na hindi
masyadong nadadama ngunit higit na
malalim.
Ang pagbahagi ng kaalaman,
mabuting paghusga at karunungan.
3. Isa sa mga pangunahing layunin
ng edukasyon ang ipahayag ang
kultura sa mga susunod na salinlahi.
Ang edukasyon ay isang puhunan ng
bawat mamamayan ng isang partikular
na bansa upang maging produktibo
ang bawat isa sa pagpapataas ng
ekonomiya.
4. Ang pagtuturo ay isang paraan upang
maibahagi o maibigay ang kaalaman na
nararapat malaman ng isang indibidwal na
kanyang magagamit upang maging isang
mas kapaki-pakinabang na indibidwal. Sa
pamamagitan ng pagtuturo, naipapahayag
ang tiyak na gagawin na inaasahang
maipakita ng mga mag-aaral. Ginagamitan
ang pagtuturo ng iba't ibang estratehiya na
wasto para sa bawat mag-aaral upang sila
ay matuto.
5. Ano ang Panitikan?
Ayon kay Dr. Jose Villa Panganiban
ang salitang panitikan,ay binubuo ng
pang – na unlapi, ng salitang ugat at
ng –an na hulapi. Nagiging pan- ang
pang- kung inuunlapi sa salitang
nagsisimula sa mga titik na d, l, r, s,
at t. Karaniwan ding kinakaltas ang
titik na t.
6. Kung saklaw ng tuntuning
nabanggit. Kaya’t sa halip na
pangtitikan ay nagiging panitikan
na ang katumbas sa Ingles ay
literature at literatura sa Kastila.
Ang salitang titik ay littera sa
Latin, letra sa Kastila at letter sa
Ingles ng mga salitang ugat ng
kanilang panumbas na salita sa
panitikan.
Ang mahalaga sa panitikan ay ang pagbasa
ngunit pagbasang kakaiba.
7. May iba pang nagagawa
ang pagbabasa. Lalo’t
higit ang pagbabasa ng
panitikan. Napapatawa ka
nito… napapakislot…
kakaligkigin ka rito at kung
minsa’y papawisan ka ng
malapot. Kung nagbabasa ng panitikan, nagagawa
mong maihatid ang sarili sa isip at diwa ng mga tampok
na nilalang. Nabibigyan ka nito ng mga bagong tainga at
mata… bagong kaisipan…bagong damdamin.
8. Ito ang karanasan
matatamo mo sa
pagbabasa ng
panitikan. Tanawin
ito bilang isang nasusulat
na tala ng magdudulot sa iyo ng bagong
karanasan… ng bagong pagtanaw sa
buhay.
9. Tandaan…ang panitikan ay
hindi hanguan ng
impormasyon. Ikaw ang
panitikan…nanatiling
nakalimbang lamang ang mga
salita sa isang babasahing
panitikan hanggang hindi ito
binubuhay. Ikaw ang ….
Bubuhay magbibihis…nagbibigay
ng bagong anyo…sa akda.
10. Ang Pagbasa ng Panitikan
Ang pagbasa ng panitikan
ay hindi lamang nakapokus sa
proseso ng pagkuha ng
kahulugan ngunit kasangkot din
dito ang pagbuo ng kahulugan.
Ang nakukuhang pagpapa-
kahulugan sa teksto ng isang
mambabasa ay katimbang
ng dating alam na nakalagak sa isipan at maayos na
nakaimbak ayon sa kategorya. Ang taglay ng mambaba
ay ang kanyang mga karanasan-tuwiran o di tuwiran
man.
11. Samakatuwid, ang pagbabasa
ng panitikan ay hindi lamang
nakatuon sa pag-unawa ng
isang teksto. Sa pagbabasa
ng isang akda, lumilikha ang
isang mambabasa ng isang daigdig na bunga
ng dalawang imahinasyon-ang imahinasyon
ng mambabasa at ng may akda.
12. Ang Panitikan sa Isang Klaseng Pangwika.
Para sa mabisang pagkatuto ng wika,
kailangang handugan ang mag-aaral ng
kasiya-siyang bilang ng mga
awtentikong kagamitan sa pagkatuto na
abot ng kanilang pang-unawa-mga
kagamitan sa pagkatuto na tinagurian
ni Krashen (1982) na “comprehensive
input”.
13. Samakatuwid ,tungkulin ng
isang guro ng wika na
paglaanan ang mga
mag-aaral ng sapat na dami ng
“comprehensive input” na
magsisilbing mga modelo sa
paggamit ng wika tungo sa
pagpapalawak at pagpapadalisay ng
kaalaman nila sa balarila,mabatid kung paano pinipili at pinag-
aayaw-ayaw ang mga salita upang makabuo ng isang kaisipan,
at upang maunawaan nang lubos ang wikang naririning at
binabasa para sa ganoon ay makalahok sila sa mabisang
pakikipagtalastasan.
14. 1. Ang Paglinang ng Wika
Ang mga akdang panitikan
ay makatutulong nang
malaki sa paglinang ng
wika bilang:
Modelo sa mabisang paggamit ng wika;
Mag istimulo para sa mga gawaing
pangwika; at
Mga konteksto para sa gawaing pangwika.
15. Bilang modelo sa
mabisang paggamit ng
wika, maipapakita ng mga
akdang panitikan kung
paanong ang talasalitaan,balarila
at mga huwarang diskurso ay
mabisang magagamit sa iba’t
ibang anyo ng pagsulat upang maipahatid ang isang
mensahe at kung paanong magagawa ng panitikang
gisingin ang mga pandamdam upang makapagsigla
sa pagbibigay tugon. Ang paggamit ng mga tayutay
sa mga akdang pampanitikan halimbawa, ay
magsilbing panghimok sa mag-aaral sa pagbibigay
ng masining na paghahambing ng mga bagay o
pangyayari.
16. 2. Paglinang na Personal
Malaki ang naitutulong
ng panitikan sa pag-unawa
sa puso’t kaisipan ng tao.
Inilalahad nito ang mga
mithiin, lunggati, pagkatakot,
pangamba, pag-asa,
pagmamahal, pagkamuhi
ng tao. Katungkulan ng
guro na akayin ang mag-aaral na matuklasan
ang mga damdamin at kaisipang ikinaiiba ng tao sa
hayop upang mapabuti ang kanyang pagkatao.
17. May mga manunulat na naniniwala,
gaya ng Italyanong si Pirandello,o
ng hapong si Mishima at maging ng
atingkababayang si Edgardo Reyes,
halimbawa, na ang misyon ng
panitikan ay pawiin ng lambong ng
pagkukunwaring tumatakip sa mukha
ng tao. Sinasabing ang visceral response o ang
malalimang pagtugon ang pinakamabisang paraan sa
pagtuturo nito sapagkat hinihimay ang kaliit-liitang
bahagi ng ating pagkatao (probts: 1981).
18. 3. Paglinang na Sosyal at Moral
Nagagawa ng panitikan
na maranasan at
maramdaman ng
mambabasa ang mga
pag-iisip at pagdaramdam
ng mga taong malayo sa
kanyang kinaroroonan.
Ang malikhaing pananaw
na ito sa mga karanasang
hindi pa nasusumpungan ng mambabasa ay
makatutulong sa kanya upang lubos na
maunawaan ang buhay.
19. Ang mga gawaing
pangwika na gumagamit
ng mga akdang panitikan
bilang konsteksto ay
makakatulong sa mag-aaral
upang malinang ang
kanyang kamalayan sa mga isyung pantao
at kabuhayan pati na ang mga sistema ng
pagpapahalagang kaugnay ng mga ito.
20. 4. Paglinang na Estetiko
Ang salitang “estetiko” ay
maikakapit natin sa kaisipang
may kaugnayan sa sining
kasama na rito ang panitikan,
sa aspektong
“pangkagandahan,” “panlasa’”
“imahinasyon” at
“pagpapasya”. Kasama sa “estetikong
karanasan” sa panitikan ang kahulugang sa
masining na pagbasa ng tula o panonood ng
isang dula.
21. Nagagawa nitong salingin
ang ating diwa at emosyon.
Ang pagkakahantad sa mga
mahuhusay na panitikan mula
sa mga tugmang bata hanggang sa mga
premyadong akdang pampanitikan ay
mag- aakay sa mga mag-aaral upang tangkilikin
at mapahalagahan ang mga ito.
22. Magagawa rin ng guro ng
wika na mapayaman ang
estetikong kamalayan ng mga
mag-aaral sa pamamagitan ng
pagsasama sa mga programang
pangwika ng mga malikhaing
Gawain gaya ng pagtatanghal ng
dula at sabayang pagbasa.
Maikakapit rin ng guro ang paggamit ng biswal
(pagpinta) sa paglalarawan ng mga imahen ng
isang tula o di kaya’y gamiting huwaran para sa
kanilang malikhaing pagsulat.
23. Mga Proseso sa Pagbasa/pag-
aaral ng Panitikan
Ayon kina Cooper at
Purves (1973) may walong
pamaraan o prosesong
ginagamit ang mga mag-aaral
Sa pagbabasa/pag-aaral ng
panitikan: (1) paglalarawan;
(2) pagtatangi; (3) pag-uugnay; (4) pagsusuri;
(5) paglalahat; (6) pagpapahalaga; (7) pagtataya;
at (8) paglikha.
24. Sa paglalarawan, magagawa
ng mag-aaral na maipahayag
sa sariling pangungusap,
pagsalita o pagsulat man ang
tungkol sa kanilang binasa,
halimbawa, pagkilala ng genre,
pag-alam sa may akda, at
pagtukoy sa kaisipan o tema ng binasang
akda. Sa pag-uugnay, nagagawa ng mag-aaral
na maiugnay ang mga sangkap na ginagamit
sa isang akda.
25. Halimbawa, Bakit may
bilang ang mga talatang
bumubuo sa kwentong
“Uhaw ang Tigang na Lupa”
ni Liwayway Arceo? Bakit
palaging sinsambit ang salitang “mabuti” sa
“Kwento ni Mabuti” ni Genova Edroza-Matute?
Sa interpretasyon o pagsusuri, puspusang
ipinaliliwanag at pingangatwiranan ng mga
mag-aaral ang temang nais ibahagi ng may-
Akda sa kanyang mga mambasa.
26. Sa ikalimang proseso, ang
paglalahat, magagawang
mailapat ng mag-aaral ang
kanyang natutuhan buhat sa
akda sa pagbabasa ng iba pang
akda. Katulad din ito ng
paglalapat ng mga kasanayang natutuhan sa
panitikang Filipino sa pag-aaral ng panitikang
Ingles, maging ito’y tula, dula, maikling
kwento, sanaysay o nobela.
27. Sa ikaanim na proseso
ay ang pagpapahalaga na
karaniwang ginagawa
pagkatapos basahin ang
isang akda. Ngunit hindi
tuwirang itinuturo ang
pagpapahalaga, lilitaw ito sapagkat hitik na
hitik sa pagpapahalaga ang panitikan.
28. Upang magkaroon ng direksyon ang
pagtuturo ng pagpapahalaga sa panitikan,
binabanggit ni Alcantara (1987) ang mga
sumusunod na tagubilin o patnubay.
1. Dapat tanggaping lahat
ang sagot ng mag-aaral sa
tanong ng guro. Hindi siya
dapat naghuhusga na
ginagamit ang
pamantayang galing sa sarili;
2. Hinihikayat niya ang pagbibigay ng iba’t
ibang sagot sapagkat batid niyang walang
lubos na tama o maling sagot sa tanong na
pagpapahalaga
29. 3. Ginagalang niya ang
karapatan ng mga
mag-aaral kung nais
nilang lumahok o hindi
sa talakayan;
4. Ginagalang niya bawat sagot ng mga mag-aaral;
5. Ginaganyak niya ang bawat mag-aaral na sumagot
nang may katapatan;
6. Nakikinig o nagtatanong siya upang malinawan
ang nais na mabatid ng mga mag-aaral;
30. 7. Iniiwasan niya ang
pagtatanong na
magbibigay ng
pagkabahala sa mga
mag-aaral; at
8. Nagtatanong siya nang may pagmamalasakit sa
kalooban ng mag-aaral.
Ang paglikha ang pinakatampok sa proseso
ng pagbabasa/pag-aaral ng panitikan dahil
mahalaga dito ang masigasig na pamamatnubay
ng guro upang makalikha ang mga mag-aaral ng
sariling kwento, sanaysay, tula o dula.