Deze presentatie gaf ik maandag 18 november in het Vlaams Parlement in Brussel op de Vlhora-studiedag. In het eerste deel ga ik vooral in op vrij bekende tendensen om vervolgens meer onverwachte evoluties en aandachtspunten te bespreken.

1. Hallo,

2. Mijn naam is Pedro De Bruyckere,

3. Ik tweet: @thebandb

4. Ik blog: xyofeinstein.be

5. Hoe herkennen?
Onderwijsmythes? Wat kan werken?

6. Net:
DEBRUYCKERE/KIRSCHNER/HULSHOFJUFFENZIJNTOFFERDANMEESTERS
juffen
zijn toffer dan
meesters
Pedro De Bruyckere is
pedagoog en onderzoeker aan de
Arteveldehogeschool in Gent, en
bestrijdt mythes over onderwijs en
leren. Zijn werk is internationaal
bekend en meermaals vertaald.
Hij is auteur van onder andere
Jongens zijn slimmer dan meisjes en
De jeugd is tegenwoordig.
ISBN 978 90 825 4226 4
www.lannoocampus.be
www.anderzdenken.nl
PEDRO DE BRUYCKERE
PAUL A. KIRSCHNER CASPER HULSHOF
EN NOG MEER MYTHES
OVER LEREN EN ONDERWIJS

7. Snel, trends!
Technologie
Black Mirror
Ctrl-alt-?

8. Snel, trends!
Technologie
Black Mirror
Ctrl-alt-?

9. Evidence-based -> Evidence-informed

10. Demografie?

11. 0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040
Evolutie leerlingenaantallen
0-2 jaar 3-5 jaar 6-11 jaar 12-17 jaar 18-24 jaar
Bron: Beleidsnota, Ben Weyts 2019 + Onderwijs in Statistiek, 2019

12. Dus dit gaat
nog lang niet weg:
Grafiek Nieuwsblad, augustus 2019

13. Urbanisatie en diversiteit:

15. 2018:
16,5% spreekt thuis geen Nederlands.

16. 2018 in Antwerpen:
41,7% spreekt thuis geen Nederlands.

17. 2018 in Gent:
27,6% spreekt thuis geen Nederlands.

18. 2018 in Gentse BSO-scholen:
41% spreekt thuis geen Nederlands.

19. Over de toekomst?

21. Verder: opportunity hoarding.

22. Verder: polarisering?

23. Verdere polarisering?

24. Snel, trends!
Technologie
Black Mirror
Ctrl-alt-?

25. Tech-lash?

26. Opvallend: GAFA zit in de problemen.

30. Maar nieuw: technologie en ethiek.

32. Maar ook: biases.

34. Concreet: ADHD en leerplatformen?

35. Snel, trends!
Technologie
Black Mirror
Ctrl-alt-?

37. Wie wil er meer ouderbetrokkenheid?

38. Wie wil er meer leerlingbetrokkenheid?

39. Wie wil er meer meditatie in onderwijs?

40. Wie wil er meer aandacht in de klas?

41. Ok…

43. Waarom vinden we dit erg?

44. Zoals bij alle toetsen kan het fout gaan…

46. Black Mirror is nooit echt vergezocht,…

47. De ethische kant van transparantie op school.

48. Handig, maar…

49. Leerling(ver)volgsysteem?

50. Student(ver)volgsysteem?

51. Snel, trends!
Technologie
Black Mirror
Ctrl-alt-?

52. “Waarom zijn we zo gericht op het cognitieve?”
(Ben Williamsson,2019)

53. Waarom kijken we
hier niet naar?

54. Optimisme wordt dan niet alleen “a moral duty”.

55. Een PISA van SEL?

56. De OESO doet dit:

57. Waarom?

58. “Elke Euro in SEL levert 11 euro op.”

59. SEL als economisch middel?

60. Wordt het dan automatisch fout?

61. Hoe
‘aanleerbaar’
is dit alles?

62. Snel, trends!
Technologie
Black Mirror
Ctrl-alt-?

64. Maar we verliezen al een tijdje…

65. PIRLS tussen 2006 en 2016
in effectiviteit inzake de leesvaardigheid in het vierde
leerjaar van het lager onderwijs en maken we gebruik van
de gegevens van PIRLS 2016 en 2006 (zie bijlage A voor een
overzicht van de steekproef, beschrijvende statistieken
en een beschrijving van de analyses). We maken een
vergelijking tussen de Vlaamse en de Franse Gemeenschap.
Door rekening te houden met een bepaald
leerlingenkenmerk treden lichte verschuivingen op, maar
de algemene trend blijft dezelfde: de Franse Gemeenschap
blijft laag maar stabiel, de Vlaamse Gemeenschap blijft
hoger maar daalt duidelijk.
3 Om een indicatie te krijgen van de mate waarin (een verschil in)
achtergrondkenmerken de leesprestaties op een bepaald moment
kunnen verklaren, hebben we ter exploratie van de data ook de
nettoprestaties berekend op een bepaald moment. De resultaten
van deze analyses zijn opgenomen in bijlage B.
Figuur 1. De twee Gemeenschappen: brutotrend
3 Om een indicatie te krijgen van de mate waarin (een verschil in)
achtergrondkenmerken de leesprestaties op een bepaald moment
kunnen verklaren, hebben we ter exploratie van de data ook de
nettoprestaties berekend op een bepaald moment. De resultaten
van deze analyses zijn opgenomen in bijlage B.

66. Waarom?

67. Waarom niet:

69. Boeken thuis?
168 T.O.R.B. 2018-19/3
Figuur 2a. De twee Gemeenschappen: nettotrend, gecorrigeerd voor aantal boeken thuis

70. Vaker lager opgeleid?
Figuur 2a. De twee Gemeenschappen: nettotrend, gecorrigeerd voor aantal boeken thuis
Figuur 2b: De twee Gemeenschappen: nettotrend, gecorrigeerd voor opleidingsniveau

71. Thuistaal?Figuur 2b: De twee Gemeenschappen: nettotrend, gecorrigeerd voor opleidingsniveau
Figuur 2c: De twee Gemeenschappen: nettotrend, gecorrigeerd voor thuistaal

72. Kortom:

73. In Vlaanderen daalt iedereen!
De Franstalige sterkst presterende leerlingen doen het
in 2016 even goed als in 2006, de Vlaamse leerlingen
vertonen een sterke achteruitgang van bijna een half
schooljaar (-17 punten). Het verschil tussen beide groepen
is niet groot meer, hoewel de Vlaamse leerlingen nog iets
leerlingen meer dalen dan de sterkst presterende,
wordt de kloof tussen beide groepen binnen de Vlaamse
Gemeenschap groter. Dit geldt niet voor de Franse
Gemeenschap, waar die kloof ook in 2006 al zeer groot was.
Figuur 3. Trend voor laagste en toppresteerders en trend in prestatiekloof
Noot. *duidt een significante verandering in prestaties aan in 2016 t.o.v. 2006 (p < .05).

74. Volgende datum: 3 december 2019, 11u.

75. Deze evolutie belooft alvast niet veel goeds.
ARTIKELEN
Figuur 4. Trends doorheen de tijd: Vlaamse Gemeenschap in PISA

76. Mogelijk gevolg: CTRL

77. In UK: concrete eindtermen voor lerarenopleiding?

78. Mogelijk gevolg: back to basics?

79. Mogelijk gevolg: …?

80. Snel, trends!
Technologie
Black Mirror
Ctrl-alt-?

81. Na alle slogans met denken…

82. Verder denken?

83. Meten is weten, maar…

85. Maar misschien klopt dit ook:

86. “Without An Opinion,
You're Just Another Person With Data”

87. Het worden wellicht boeiende tijden…

88. Succes!