Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...Peter Tom Jones
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental point of view" (13/10/2016 Opening Green Office, KU Leuven)euven_okt_2016
Op 9 juli 2019 gaf Booostingbestuurslid Mieke Oostra, als Lector Nieuwe Energie in de Stad aan de Hogeschool Utrecht, de openbare les Nieuwe Energie.
Het gaat over de energietransitie van de gebouwde omgeving als onderdeel van complexe maatschappelijke transformatie.
Leuven gaat klimaatneutraal tegen 2030 (Peter Tom Jones, Wagehuys, Leuven, 24...Peter Tom Jones
Inleidende presentatie tijdens het Leuvense klimaatdebat in het Wagehuys op 24 mei 2011. Deze presentatie was de voorzet voor de plechtige ondertekening van de intentieverklaring "Leuven klimaatneutraal 2030" door de Leuvense Schepen van Milieu.
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...Peter Tom Jones
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental point of view" (13/10/2016 Opening Green Office, KU Leuven)euven_okt_2016
Op 9 juli 2019 gaf Booostingbestuurslid Mieke Oostra, als Lector Nieuwe Energie in de Stad aan de Hogeschool Utrecht, de openbare les Nieuwe Energie.
Het gaat over de energietransitie van de gebouwde omgeving als onderdeel van complexe maatschappelijke transformatie.
Leuven gaat klimaatneutraal tegen 2030 (Peter Tom Jones, Wagehuys, Leuven, 24...Peter Tom Jones
Inleidende presentatie tijdens het Leuvense klimaatdebat in het Wagehuys op 24 mei 2011. Deze presentatie was de voorzet voor de plechtige ondertekening van de intentieverklaring "Leuven klimaatneutraal 2030" door de Leuvense Schepen van Milieu.
Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatiePeter Tom Jones
De integrale versie van Peter Tom Jones' lezing op 23 juni 2011 in Antwerpen ("De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid", Stadsbibliotheek, Stasgedacht), met nieuwe slides over de rol van steden in de strijd tegen de klimaatveranderingen.
Zelfs als we morgen stoppen met fossiele energie, wordt het nog veel te warm op aarde, zegt succesvol milieuadvocaat Roger Cox in een interview in de Limburgse kranten.
Bruggen bouwen voor energiebesparing in de gebouwde omgeving (Ecofys)MVO Nederland
Bruggen bouwen voor energiebesparing in de gebouwde omgeving, een programma van MVO Nederland en het ministerie van I&M
Presentatie door Joop Oude Lohuis (Ecofys): het landschap van bestaande initiatieven rondom energiebesparing in de gebouwde omgeving. Hij bespreekt met name de uitkomsten van het Energie-akkoord
5 november 2013, MVO Nederland, Nieuwekade 9, Utrecht
meer informatie: http://www.mvonederland.nl/agenda/2013-11-05/bruggen-bouwen-voor-energiebesparing-in-gebouwde-omgeving
Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatiePeter Tom Jones
De integrale versie van Peter Tom Jones' lezing op 23 juni 2011 in Antwerpen ("De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid", Stadsbibliotheek, Stadsgedacht), met nieuwe slides over de rol van steden in de strijd tegen de klimaatveranderingen.
Keynote lecture Peter Tom Jones (K.U.Leuven) - Viering MINA-raad 16/12, Sessie: Grondstoffenschaarste.
Titel lezing: "Van Grondstoffenschaarste naar duurzaam anaorganisch materialenbeheer"
Slid!es Jones concerning the transition to a resilient, low-carbon and circular economy. 10 reasons for environmental optimism. The noise of Trump: "From making America great again to making China great again".
Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatiePeter Tom Jones
De integrale versie van Peter Tom Jones' lezing op 23 juni 2011 in Antwerpen ("De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid", Stadsbibliotheek, Stasgedacht), met nieuwe slides over de rol van steden in de strijd tegen de klimaatveranderingen.
Zelfs als we morgen stoppen met fossiele energie, wordt het nog veel te warm op aarde, zegt succesvol milieuadvocaat Roger Cox in een interview in de Limburgse kranten.
Bruggen bouwen voor energiebesparing in de gebouwde omgeving (Ecofys)MVO Nederland
Bruggen bouwen voor energiebesparing in de gebouwde omgeving, een programma van MVO Nederland en het ministerie van I&M
Presentatie door Joop Oude Lohuis (Ecofys): het landschap van bestaande initiatieven rondom energiebesparing in de gebouwde omgeving. Hij bespreekt met name de uitkomsten van het Energie-akkoord
5 november 2013, MVO Nederland, Nieuwekade 9, Utrecht
meer informatie: http://www.mvonederland.nl/agenda/2013-11-05/bruggen-bouwen-voor-energiebesparing-in-gebouwde-omgeving
Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatiePeter Tom Jones
De integrale versie van Peter Tom Jones' lezing op 23 juni 2011 in Antwerpen ("De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid", Stadsbibliotheek, Stadsgedacht), met nieuwe slides over de rol van steden in de strijd tegen de klimaatveranderingen.
Keynote lecture Peter Tom Jones (K.U.Leuven) - Viering MINA-raad 16/12, Sessie: Grondstoffenschaarste.
Titel lezing: "Van Grondstoffenschaarste naar duurzaam anaorganisch materialenbeheer"
Slid!es Jones concerning the transition to a resilient, low-carbon and circular economy. 10 reasons for environmental optimism. The noise of Trump: "From making America great again to making China great again".
Gisteren met Terra Reversa te gast op het grote “ecologie en humanisme” debat van PXL en het VOC Hasselt met Rik Pinxten, Tobias Leenaert en Peter Tom Jones. Een bomvolle zaal met meer dan 200 participanten luisterden naar de discussie over hoe het humanisme van de 21e eeuw dringend een infusie aan ecologische inzichten en normen nodig heeft. Slides Peter Tom Jones, over de (moeilijke) relatie tussen ecologie en humanisme, zijn via deze link beschikbaar
Scholierencollege: Klimaatverandering: wat is het probleem? radboudscience
Heleen de Coninck is universitair hoofddocent in innovatiestudies en duurzaamheid bij de afdeling Milieukunde aan de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica aan de Radboud Universiteit. Eerder werkte ze meer dan 10 tien jaar bij het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) aan internationaal energie- en klimaatbeleid. Haar onderzoek gaat vooral over internationaal klimaatbeleid, energietechnologie en innovatie. Op het moment is ze één van de hoofdauteurs in een IPCC rapport over hoe we de wereld onder 1.5 graad temperatuurstijging kunnen houden. Op 28 februari 2019 verzorgde Heleen de Coninck een scholierencollege over klimaatverandering. Op de hoogte blijven van het onderzoek van Heleen en andere onderzoekers van de faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica aan de Radboud Universiteit? Kijk op www.ru.nl/fnwi
SMARTCirculair Masterclass Cor van Dijken 24 oktober 2022Tanja Nolten
Circulaire Bouweconomie: we kunnen alleen nog maar vooruit.
De Green Deal wordt leidend, wet- en regelgeving vanuit de EU gaan de koers bepalen. Dus moeten we nu samenwerken om straks mee te kunnen blijven doen.
Cor van Dijken is senior specialist circulaire economie, wetgeving en energietransitie. Cor benadrukt in deze masterclass de urgentie vanuit de EU, klimaat, maar ook de toenemende druk vanuit de maatschappij om Nederland veerkrachtig te maken zowel voor onze biodiversiteit, ruimte gebruik, en de circulaire bouweconomie.
Deze masterclass is exclusief voor koplopers in de circulaire bouweconomie die op zoek zijn naar nieuwe invalshoeken, argumenten en samenwerkingen en een impuls (vliegwiel) willen zijn van oplossingen die bijdragen aan de grootste uitdagingen van deze eeuw: klimaat & grondstoffen.
Onderwijs en bedrijven gaan met elkaar in dialoog, leren van elkaar en versterken elkaars ambities. De regelgeving vanuit de Green Deal wordt aangescherpt en nu circulair bouwen in het Kwalificatiedossier Bouw/Infra wordt opgenomen, is het hoog tijd om kennis en ervaring te delen, te verrijken en te borgen.
System shifters sustainability and innovationNico Storme
De noodzaak tot verduurzaming van consumptie en productie. Poging tot probleemschetsing en globale oplossingen. Toelichting studie traject Netwerkeconomie - Greenovation Management.
Is onze Manier van werken duurzaam?
Organisaties die voorbereid willen zijn op de nieuwe milieuwetgeving moeten hun manier van werken grondig analyseren.
Dit onderzoek werd in opdracht van Regus Group gezamenlijk uitgevoerd door Durham Business School en JBA.
Beter Presteren door Gezond Leren: Presentatie van Dick Dolmans van ES-SO op het symposium "Beter Presteren door Gezond Leren" dat op 3 november 2010 plaatsvond bij ICDuBo in Rotterdam. Deze dag werd georganiseerd en mogelijk gemaakt door Stichting Living Daylights, HunterDouglas en Forbo Flooring. Op deze dag stond het creëren en onderhouden van een optimale leeromgeving voor leerlingen van basisscholen centraal.
20210216 lezing jones_welkom in het antropoceen_udll_mechelen_webinar-solutionsPeter Tom Jones
Lezing Dr. Peter Tom Jones (SIM² KU Leuven) voor UDLL, Mechelen, 20210216). Topic: Welkom in het Antropoceen - Over(leven) bnnen planetaire grenzen. Over de "global ecosystem breakdown" en de mogelijke uitwegen uit de crisis. Over Business As Usual vs. een gedegen transitiebeleid naar een klimaatneutrale, veerkrachtige circulaire economie.
20200925 lezing jones_welkom in het antropoceen_howest_bruggePeter Tom Jones
Inleidende keynote lezing Dr. Peter Tom Jones (KU Leuven) in het kader van de nieuwe postgraduaatopleiding ‘Circulair Bouwen' georganiseerd door VIBE en Howest.
20200217 lezing jones_welkom in het antropoceen_knooppunt_kortrijkPeter Tom Jones
We leven niet in een tijdperk van verandering dan wel in een verandering van tijdperk. Wetenschappers spreken over het “Antropoceen”, een nieuw geologisch tijdvak dat wordt gedomineerd door de aanwezigheid van de (post)industriële mens. Door de groeiende bevolking én de stijgende consumptieniveaus verkeert de aarde in een ongeziene duurzaamheidscrisis. Het meeste gekende ecologische probleem – nl. de mondiale klimaatdisruptie – is geen losstaand gegeven maar een symptoom van een veel grotere systeemcrisis waarbij de “planetaire grenzen” in toenemende mate worden overschreden. Transformatieve verandering dringt zich op waarbij productie- én consumptiepatronen in een ecologisch duurzame richting worden omgebogen. Het positieve nieuws is dat een aangehouden duurzaamheidsbeleid tal van secundaire voordelen oplevert zoals gezonde lucht en leefbare steden, verbeterde materiaal- en energieautonomie, nieuwe jobs in de cleantechsector, een veerkrachtige lokale economie evenals sociale cohesie.
20191020 lezing jones_welkom in het antropoceen_future proof festival leuvenPeter Tom Jones
CTRL + ALT + DELETE ! Van de economische tot de sociale en ecologische crisis: de wereld van vandaag vraagt om een herstart. In deze lezing geef ik mijn visie over een “just transition” tijdens het Future Proof festival in Leuven (16-17h, Stelplaats, Org.: Oxfam Wereldwinkels & Broederlijk delen). In “Welkom in het Antropoceen” vat ik de meest recente VN rapporten (IPCC SRs, IPBES, HRC) samen en breng ik de boodschap dat een falend klimaatbeleid nefast zal zijn voor het behalen van de VN Sustainable Development Goals. Een lezing over het spanningsveld tussen wanhoop én hoop. Zonder omfloerste taal… recht voor de raap, de shocktherapie van Greta Thunberg indachtig.
"Welkom in het Antropoceen: over(leven) binnen planetaire grenzen" (Peter Tom...Peter Tom Jones
We leven niet in een tijdperk van verandering, dan wel in een verandering van tijdperk, nl. het Antropoceen. Hoe kunnen we (over)leven binnen planetaire grenzen? En wat is de rol van lokale besturen in klimaat- en duurzaamheidsbeleid?
20190909 lecture jones_onderwijsdag_ku leuven_trajectories into the anthropocenePeter Tom Jones
"Trajectories into the Anthropocene: redefining research and education within Planetary Boundaries". Target audience: KU Leuven Professors and postdocs from the Departments of Chemistry and Physics. The lecture (in English) summarises the evidence base with respect to the Planetary Environmental Emergency situation (9-9-2019, 9.45h, La Foresta, Vaalbeek)
20190521 Jones "(Over) Leven binnen planetaire grenzen" (Klimaatavond Zevensp...Peter Tom Jones
Lezing Dr. Peter Tom Jones (KU Leuven & Panel voor Klimaat en duurzaamheid) "(Over) Leven binnen planetaire grenzen" voor de Klimaatavond van de Zevensprong op 21 mei 2019.
Keynote lecture Peter Tom Jones (President EURELCO, KU Leuven research manager) during the first ever Enhanced Landfill Mining Seminar in the European Parliament (20-10-2015), More information on www.eurelco.org
1. Klimaat: van probleem tot opportuniteit
Dr. Ir. Peter Tom Jones
(IOF Onderzoeksmanager SIM² KU Leuven & Voorzitter i-Cleantech
Vlaanderen vzw)
21-4-2016, Boutersem
2. Climate change, the mother of all problems
Eerst het slechte nieuws:
Over het Rockstromdiagram en het
klimaatprobleem
21/04/2016 Jones/Boutersem 3
10. Zonder (extra) klimaatbeleid neemt temperatuur met
3,7 tot zelfs 4,8°C toe tegen 2100
Grens voor “gevaarlijke
klimaatveranderingen”
21/04/2016 Jones/Boutersem 14
11. Of 2,7°C met huidige afspraken van
Parijs
Grens voor “gevaarlijke
klimaatveranderingen”
Temperatuurstijging indien
beloftes van INDC’s
worden nagekomen
21/04/2016 15Jones/Boutersem
14. Klimaatbeleid vereist drastische reducties –
hoe langer wordt gewacht, hoe duurder
Bron: IPCC, AR5, WGIII
Om de opwarming te beperken tot
maximum 2°C moet de hoofdmoot van de
fossiele grondstofvoorraden (steenkool,
aardolie, gas) in de grond blijven
Bron: IPCC, AR5, WGIII
21/04/2016 Jones/Boutersem 18
15. Climate change, the mother of all problems
Naar het betere nieuws:
De transitiepaden zijn gekend en realistisch
21/04/2016 Jones/Boutersem 24
19. Project Tweewaters Leuven – From a grey
industrial zone to a sustainable community
21/04/2016 Jones/Boutersem 28
20. Systeemtechnologische innovatie en nieuwe
business modellen
Energietransitie
• Energie-efficiëntie
• Hernieuwbare energie
21/04/2016 Jones/Boutersem 29
21. Systeemtechnologische innovatie en nieuwe
business modellen
Energietransitie
• Energie-efficiëntie
• Hernieuwbare energie
(macro-meso-micro)
21/04/2016 Jones/Boutersem 30
23. Systeemtechnologische innovatie en nieuwe
business modellen
Energietransitie
• Energie-efficiëntie
• Hernieuwbare energie
(macro-meso-micro)
• (Super)Smart Grids
Bron beeld:
www.geni.org
21/04/2016 Jones/Boutersem 32
24. Systeemtechnologische innovatie en nieuwe
business modellen
Energietransitie Materialentransitie
• Energie-efficiëntie
• Hernieuwbare energie
(inclusief bio-based
economy)
• (Super)Smart Grids
• Slim sluiten
• EcoDesign (LCA)
• Verbruikers gebruikers
21/04/2016 Jones/Boutersem 33
29. Climate change, the mother of all problems
Zo naar het betere nieuws:
Dorbraak in top-down, mondiaal klimaatbeleid
dat heeft geleerd van (dynamischer) bottom-
up klimaatbeleid
21/04/2016 Jones/Boutersem 40
30. Top-down, mondiaal klimaatbeleid is een moeilijke
bevalling geweest ...
21/04/2016 Jones/Boutersem 41
UNFCCC Proces COP(1-20) (post-)Kyoto...
Heel moeilijk...
31. … Maar met een doorbraak in Parijs
UNFCCC Proces COP(21) (post-)Kyoto...
Heel moeilijk...
21/04/2016 Jones/Boutersem 42
33. Wat is er afgesproken in Parijs?
• “…limit planetary warming to well
below 2 °C, urging nations to pursue
an even stricter target, 1.5 °C”
• “Countries will assess their progress
towards reducing emissions in 2018,
and must revisit their climate
pledges every five years, beginning
in 2020”
• “The agreement creates a
transparent system for measuring,
reporting and verifying emissions”
IPCC cijfers:
• Respecteren 2 °C
grens vereist
reducties van 40–
70% tegen 2050
• Respecteren van
1.5°C vereist 70–95%
tegen 2050
21/04/2016 Jones/Boutersem 44
34. Wat is er afgesproken in Parijs?
21/04/2016 Jones/Boutersem 45
36. Parijs is gebaseerd op aanpak van bottom-up
klimaatbeleid
21/04/2016 Jones/Boutersem 47
UNFCCC Proces COP(1-21) (post-)Kyoto...
Bottom-up proces: gemeenten, steden,
provincies, bedrijven nemen het voortouw...
Heel moeilijk...
Én
én Hoopgevend… Lokale
overheden sneller pro-actief
38. Steden gaan voorop in de strijd tegen de
klimaatveranderingen
Bron: J. Dirix, W.
Peeters, J. Eyckmans,
P.T. Jones, S. Sterckx,
Climate Policy, 2013
21/04/2016 Jones/Boutersem 49
39. • 6,635 Burgemeesters & 211 miljoen inwoners (status 21-
4-2016)
• > 20% reductie CO2 emissies tegen 2020
• 40% reductie CO2 emissies tegen 2030
EU Burgemeestersconvenant
http://www.covenantofmayors.eu/index_en.html
21/04/2016 Jones/Boutersem 50
40. Klimaatprocessen in Vlaanderen
De Vlaamse klimaatkaart – Klimaatneutrale
processen – Begin 2015…
Antwerpen 2050
Stadslab
Brugge klimaatneutraal 2050
21/04/2016 Jones/Boutersem 51
41. Vlaams-Brabant klimaatneutraal
21/04/2016 Jones/Boutersem 53
59 Vlaams-
Brabantse
burgemeesters
ondertekenden
Burgemeesters-
convenant (incl.
Boutersem)
43 gemeenten
hebben een door
de gemeenteraad
goedgekeurd
klimaatplan (excl.
Boutersem)
42. Boutersem en klimaatbeleid
21/04/2016 Jones/Boutersem 54
59 Vlaams-
Brabantse
burgemeesters
ondertekenden
Burgemeesters-
convenant (incl.
Boutersem)
43 gemeenten
hebben een door
de gemeenteraad
goedgekeurd
klimaatplan (excl.
Boutersem)
43. Climate change, the mother of all problems
Even opletten:
Welke lessen trekken we uit lopende
klimaatbeleidsprocessen op het lokale
niveau?
21/04/2016 Jones/Boutersem 55
44. Aandachtspunten voor klimaatneutrale
processen: wetenschappelijke onderbouw
• Gedetailleerde nulmeting +
consistentie serie van
maatregelen
• Monitoring emissies en
herhaling “nulmeting”
• Vertaald naar
Burgemeestersconvenant:
o Baseline Emission Inventory
o Sustainable Energy Action Plan
• Provincies kunnen helpen in
opmaak nulmeting en SEAP
Leuven Klimaatneutraal 2030, Nulmeting
21/04/2016 Jones/Boutersem 56
45. Nulmeting LKN 2030
• Emissies (Scope 1 + 2):
60% gebouwen, 25%
mobiliteit
• Alle Leuvenaars samen
incl. bedrijven: 250 miljoen
EURO/jaar aan energie:
• Leuven: 31% groene
stroom, vooral door import
o Eigen productie aan energie:
< 1% consumptie
21/04/2016 Jones/Boutersem 57
46. LKN 2030: Klimaatplan – “Wetenschappelijk
Rapport”
Scenario’s naar
klimaatneutraliteit
Bron: H. Vandevyvere, P.T.
Jones et al., Eindrapport
LKN 2030, 2013
21/04/2016 Jones/Boutersem 58
47. Boutersem alvast goed op weg… maar nog
een lange weg te gaan
21/04/2016 Jones/Boutersem 59
Legende inventaris mogelijke klimaatacties
Prioriteit
Onmiddellijk Geen impact Gemakkelijk
Prioritair Kleine reductie Gemiddeld
Strategisch Gemiddelde reductie Gemiddeld Hoog
Aanzienlijke reductie Hoog
Grote reductie Zeer hoog
Legende:
CO2-reductie
Verwaarloosbaar -
Laag
Kosten voor realisatie Moeilijkheidsgraad
Realisatie Geen Laag Groot
Gemakkelijk
“Quick wins”
of
Prioritaire
acties
Strategische
acties
onmiddelijke
acties
Gemiddeld
Prioritaire
acties
Prioritaire
acties
Strategische
acties
Moeilijk
Strategische
acties
Strategische
acties
Strategische
acties
Investering
Complexiteitsniveau
Investeringskost
Klimaatimpact
van maatregel
Investering-
kost
Complex’-
niveau
Kwantificering beginsituatie en
impact maatregelen is cruciaal
Meer aandacht voor gebouwen in
plan
49. Aandachtspunten voor klimaatneutrale
processen: vermijd inconsistentie
Bv. “Leuven fietsstad” versus
“fietsrazzia’s”
Bv. Leuven autovrij en een
nieuwe ondergrondse parking
21/04/2016 Jones/Boutersem 62
50. Aandachtspunten voor klimaatneutrale
processen: robuustheid inbouwen
• Richt een onafhankelijke organisatie op m.b.v. kernactoren
(cf. vzw LKN 2030) – governance aspecten
• Over partijpolitieke grenzen & electorale cycli heen –
evenwicht met politiek bestuur
• Klimaatneutraliteit = economie + ruimtelijke ordening +
landbouw + mobiliteit + milieu
21/04/2016 Jones/Boutersem 63
51. Aandachtspunten voor klimaatneutrale processen:
alternatieve financieringsmodellen
• Aandacht voor Coöperaties
o Voorbeeld Energent
• Groepsaankopen
o Voorbeeldproject Pajottenland
– renovatie op wijkniveau
• Klimaatfonds/crowd funding
o Behoud controle over deze
instrumenten vanuit quadruple
helix (daadkracht)
21/04/2016 Jones/Boutersem 64
52. Climate change, the mother of all problems
Optimisme is een morele plicht
Lokaal klimaatbeleid levert massa’s
voordelen op, hier en nu.
21/04/2016 Jones/Boutersem 65
54. “Health co-benefits” klimaat- en transitiebeleid
• Groene stadsontwikkeling + schone
technologieën + investeren in sociaal
kapitaal…
Leidt tot…
• Minder ademhalingsaandoeningen en
hart- en vaatzieken
• Betere mentale gezondheid door meer
fysische activiteit, schaduwzones,
groengebied en sociale interactie
• Minder obesitas
• Enzovoort
Tabel: Cheng en Berry, 2012
21/04/2016 Jones/Boutersem 67
55. Andere secundaire voordelen van klimaat- en
transitiebeleid
• Resilience
o Nieuwe jobs (Bv. 2 miljoen jobs in EU-renovatie
gebouwen - [Næss-Schmidt et al. 2012, http://concerto.eu]
21/04/2016 Jones/Boutersem 68
56. Jobs in de energiesector: cleantech versus
fossiel (credits: Han Vandevyvere, VITO)
[Bron:
McKinsey 2012]
21/04/2016 Jones/Boutersem 69
58. Andere secundaire voordelen van klimaat- en
transitiebeleid
• Resilience
o Nieuwe jobs (Bv. 2 miljoen jobs in EU-renovatie
gebouwen - [Næss-Schmidt et al. 2012, http://concerto.eu]
o Daling energiefactuur
o Energie-, materialen- en voedselautonomie
21/04/2016 Jones/Boutersem 72
59. Permanent verlies aan middelen i.p.v.
middelen in eigen regio te houden
Güssing Renewable Energy (AT): ‘money stays in the region and the air clean’
[www.gussingrenewable.com]
21/04/2016 Jones/Boutersem 75
60. Klimaat- en transitiebeleid trekken wereldwijd
investeringen aan – een boot die niet te missen is
21/04/2016 Jones/Boutersem 76
61. Samengevat: secundaire voordelen van
transitiebeleid
• Leefbare steden – minder gezondheidskosten [Pittel en
Rubbelke, 2008]
• Nieuwe jobs
• Daling energiefactuur
• Energie-, materialen- en voedselautonomie
• Investeringen - herindustrialisatie
• Katalysator voor koerswijziging klimaatbeleid op
continentaal & mondiaal niveau
21/04/2016 Jones/Boutersem 78
62. Dank voor de aandacht!
21/04/2016 Jones/Boutersem 79
63. Hoe ziet de toekomst eruit? Wat moeten we doen?
• Klassieke industrie – de-industrialisering
o Tweede industriële revolutie:
• Fossiele grondstofbasis, Grote bedrijven, kapitaalsintensief, verticaal georganiseerd
(cement, staal, automobiel), kwantitatieve groei (BNP), winstgedreven
o Trends die bezig zijn:
• NEG: Dalend aantal jobs door verdere automatisering en relocatiebeleid (toegang
tot goedkope grondstoffen, goedkope arbeid, laks milieubeleid)
• Kostprijs van energie en materialen wordt duurder op lange termijn (in het bijzonder
voor kritieke materialen)
• POS: trend naar Derde Industriële Revolutie (Jeremy Rifkin)
• Derde industriële revolutie herindustrialisering
• Samengaan energie- en internetrevolutie, Decentralisering, nieuw type van
bedrijven (kleiner), meer sociaal ondernemerschap missiegedreven +
marktgeörienteerd, open innovatie, horizontale netwerken, PSS!)
• Voorbeelden: ELFM, smart grids, ESCO’s in smart cities, auto- en
fieetsdeelbedrijven
21/04/2016 Jones/Boutersem 80
64. Wat doen om 3e industriële revolutie te
ondersteunen?
• Beleid van bedrijven, overheid et al.:
o Transitiemanagement ifv Grand Societal Challenges (cf. H2020: Clean energy, clean transport,
resource efficiency, climate change, biobased)
o TM: langetermijnvisie (Low-carbon circular economy), consistentie beleid (exemplify),
meervoudige actoren aligneren (Q-Helix), just transition
• Industrieel beleid hierop aanpassen
o kansen voor cleantech/transitie maximaal ondersteunen
o Waarom? Resilience: Jobs (cleantech 2-4*meer jobs/investering), Daling energie- en
grondstoffactuur (geld blijft lokaal circuleren ipv weg te lekken), Verbetering autonomie, Daling
gezondheidskosten (health co-benefits)
• Voorbeelden:
o Innovatiebeleid: challenge-driven ipv bottom-up (cf. h2020, MIP): keuzes maken en kritische
massa vergaren
o Offensief normeringsbeleid: cf. EPB wetgeving en nZEB Directives
o Fiscaal beleid: radicale vergroening (alternatieve financiering) zodat IRR cleantechprojecten
verbetert tov fossiele projecten
o Groene openbare aanbestedingen: stimuleren secundaire grondstoffen
o Holistische kijk op vergunningstrajecten
21/04/2016 Jones/Boutersem 81
65. 2 prioriteiten
• Innovatiebeleid vanuit Grand Societal Challenges ipv marktgedreven,
zowel:
o Klassieke industrie: cleantech inbouwen ifv grondstof- en energieëfficiëntie
(vb. MIP Transitie Commissie call in Feb 2014: Retrofitting van
industriële procesketens op vlak van water, energie en materialen)
o Zuivere cleantech industrie: nieuwe cleantech oplossingen in duurzaam
energie-, water- en materialenbeheer
• Alternatieve financieringsinstrumenten uitbouwen in het bijzonder voor de
grootschalige renovatie van het gebouwenpatrimonium
o Energie-efficiëntie is kosteneffectief (cf. LKN 2030): 2 miljoen jobs op EU-
niveau + grote impact op CO2 en energiefactuur BOUW, ENERGIE
o Hernieuwbare energie:
o Welke? Klimaatfondsen, crowd funding etc.
21/04/2016 Jones/Boutersem 82