Op 9 juli 2019 gaf Booostingbestuurslid Mieke Oostra, als Lector Nieuwe Energie in de Stad aan de Hogeschool Utrecht, de openbare les Nieuwe Energie.
Het gaat over de energietransitie van de gebouwde omgeving als onderdeel van complexe maatschappelijke transformatie.
Lezing Jones, Trefdag Provincie Vlaams-Brabant rond klimaatneutraliteit, cleantech en de rol van het middenveld. Welke lessen trekken we uit lopende projecten zoals LKN 2030?
Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatiePeter Tom Jones
De integrale versie van Peter Tom Jones' lezing op 23 juni 2011 in Antwerpen ("De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid", Stadsbibliotheek, Stasgedacht), met nieuwe slides over de rol van steden in de strijd tegen de klimaatveranderingen.
Op 9 juli 2019 gaf Booostingbestuurslid Mieke Oostra, als Lector Nieuwe Energie in de Stad aan de Hogeschool Utrecht, de openbare les Nieuwe Energie.
Het gaat over de energietransitie van de gebouwde omgeving als onderdeel van complexe maatschappelijke transformatie.
Lezing Jones, Trefdag Provincie Vlaams-Brabant rond klimaatneutraliteit, cleantech en de rol van het middenveld. Welke lessen trekken we uit lopende projecten zoals LKN 2030?
Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatiePeter Tom Jones
De integrale versie van Peter Tom Jones' lezing op 23 juni 2011 in Antwerpen ("De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid", Stadsbibliotheek, Stasgedacht), met nieuwe slides over de rol van steden in de strijd tegen de klimaatveranderingen.
Bijgaand een verslag van een onderzoek dat we bij SEIN hebben mogen doen. Het gaat over het zoeken naar kansen op energiegebied voor instellingsterreinen.
Rijnboutt – De voormalige Citroën-garage in Amsterdam kreeg een herbestemming. ‘The Garage’ is de nieuwe locatie van Deloitte, waar het bureau samen met klanten werkt aan digitale transformatie.
Nu is ‘The Garage’ biedt een energieke en creatieve omgeving, uitgerust met de nieuwste technologieën.
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Vergroening warmtevoorziening Vl...Els Brouwers
Werelddag van de Stedenbouw | 16 november 2017 | Thor Park Genk. De toekomst van warmtevoorziening in Vlaanderen. Door Benjamin Clarysse (Kelvin Solutions)
Boekje energievoorziening van_nederland_-_a4_versie Dutch version of booklet ...Patrick VanSchijndel
This is a booklet that describes the energy situation in The Netherlands. Being a small but highly developed country with a large number of people means that large scale renewable energy systems have to be smart.
In de Plaspoelpolder willen we de eerste ESCo
op gebiedsniveau oprichten, een primeur in
Nederland! Het collectief organiseren van
verduurzaming van de Plaspoelpolder brengt
synergie- en schaalvoordelen ten opzichte van een
individuele aanpak.
Leuven gaat klimaatneutraal tegen 2030 (Peter Tom Jones, Wagehuys, Leuven, 24...Peter Tom Jones
Inleidende presentatie tijdens het Leuvense klimaatdebat in het Wagehuys op 24 mei 2011. Deze presentatie was de voorzet voor de plechtige ondertekening van de intentieverklaring "Leuven klimaatneutraal 2030" door de Leuvense Schepen van Milieu.
Bijgaand een verslag van een onderzoek dat we bij SEIN hebben mogen doen. Het gaat over het zoeken naar kansen op energiegebied voor instellingsterreinen.
Rijnboutt – De voormalige Citroën-garage in Amsterdam kreeg een herbestemming. ‘The Garage’ is de nieuwe locatie van Deloitte, waar het bureau samen met klanten werkt aan digitale transformatie.
Nu is ‘The Garage’ biedt een energieke en creatieve omgeving, uitgerust met de nieuwste technologieën.
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Vergroening warmtevoorziening Vl...Els Brouwers
Werelddag van de Stedenbouw | 16 november 2017 | Thor Park Genk. De toekomst van warmtevoorziening in Vlaanderen. Door Benjamin Clarysse (Kelvin Solutions)
Boekje energievoorziening van_nederland_-_a4_versie Dutch version of booklet ...Patrick VanSchijndel
This is a booklet that describes the energy situation in The Netherlands. Being a small but highly developed country with a large number of people means that large scale renewable energy systems have to be smart.
In de Plaspoelpolder willen we de eerste ESCo
op gebiedsniveau oprichten, een primeur in
Nederland! Het collectief organiseren van
verduurzaming van de Plaspoelpolder brengt
synergie- en schaalvoordelen ten opzichte van een
individuele aanpak.
Leuven gaat klimaatneutraal tegen 2030 (Peter Tom Jones, Wagehuys, Leuven, 24...Peter Tom Jones
Inleidende presentatie tijdens het Leuvense klimaatdebat in het Wagehuys op 24 mei 2011. Deze presentatie was de voorzet voor de plechtige ondertekening van de intentieverklaring "Leuven klimaatneutraal 2030" door de Leuvense Schepen van Milieu.
SMARTCirculair Masterclass Cor van Dijken 24 oktober 2022Tanja Nolten
Circulaire Bouweconomie: we kunnen alleen nog maar vooruit.
De Green Deal wordt leidend, wet- en regelgeving vanuit de EU gaan de koers bepalen. Dus moeten we nu samenwerken om straks mee te kunnen blijven doen.
Cor van Dijken is senior specialist circulaire economie, wetgeving en energietransitie. Cor benadrukt in deze masterclass de urgentie vanuit de EU, klimaat, maar ook de toenemende druk vanuit de maatschappij om Nederland veerkrachtig te maken zowel voor onze biodiversiteit, ruimte gebruik, en de circulaire bouweconomie.
Deze masterclass is exclusief voor koplopers in de circulaire bouweconomie die op zoek zijn naar nieuwe invalshoeken, argumenten en samenwerkingen en een impuls (vliegwiel) willen zijn van oplossingen die bijdragen aan de grootste uitdagingen van deze eeuw: klimaat & grondstoffen.
Onderwijs en bedrijven gaan met elkaar in dialoog, leren van elkaar en versterken elkaars ambities. De regelgeving vanuit de Green Deal wordt aangescherpt en nu circulair bouwen in het Kwalificatiedossier Bouw/Infra wordt opgenomen, is het hoog tijd om kennis en ervaring te delen, te verrijken en te borgen.
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...Peter Tom Jones
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental point of view" (13/10/2016 Opening Green Office, KU Leuven)euven_okt_2016
Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatiePeter Tom Jones
De integrale versie van Peter Tom Jones' lezing op 23 juni 2011 in Antwerpen ("De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid", Stadsbibliotheek, Stadsgedacht), met nieuwe slides over de rol van steden in de strijd tegen de klimaatveranderingen.
Jaarplan onderzoek en innovatie Waternet 2018Alice Fermont
We onderzoeken, werken samen en gebruiken nieuwe technieken. Met als doel de CO2-uitstoot te verkleinen. Maar ook om slimmer te werken en de stad waterbestendig te maken. In het jaarplan 2018 staat wat we dit jaar doen aan onderzoek en innovatie.
Presentatie Creatief Evenement Creative City Labcreativecitylab
De presentatie van het Creatief Evenement van Creative City Lab op 20 september 2009. De deelnemers van het innovatielab geven hun oplossingsrichtingen. Aan de hand van deze presentaties zijn de deelnemers in dialoog gegaan met experts. Hierna zijn de deelnemers ideeen gaan ontwikkelen binnen de gevonden oplossingsrichtingen. Zie ook www.creativecitylab.nl
20210216 lezing jones_welkom in het antropoceen_udll_mechelen_webinar-solutionsPeter Tom Jones
Lezing Dr. Peter Tom Jones (SIM² KU Leuven) voor UDLL, Mechelen, 20210216). Topic: Welkom in het Antropoceen - Over(leven) bnnen planetaire grenzen. Over de "global ecosystem breakdown" en de mogelijke uitwegen uit de crisis. Over Business As Usual vs. een gedegen transitiebeleid naar een klimaatneutrale, veerkrachtige circulaire economie.
20200925 lezing jones_welkom in het antropoceen_howest_bruggePeter Tom Jones
Inleidende keynote lezing Dr. Peter Tom Jones (KU Leuven) in het kader van de nieuwe postgraduaatopleiding ‘Circulair Bouwen' georganiseerd door VIBE en Howest.
20200217 lezing jones_welkom in het antropoceen_knooppunt_kortrijkPeter Tom Jones
We leven niet in een tijdperk van verandering dan wel in een verandering van tijdperk. Wetenschappers spreken over het “Antropoceen”, een nieuw geologisch tijdvak dat wordt gedomineerd door de aanwezigheid van de (post)industriële mens. Door de groeiende bevolking én de stijgende consumptieniveaus verkeert de aarde in een ongeziene duurzaamheidscrisis. Het meeste gekende ecologische probleem – nl. de mondiale klimaatdisruptie – is geen losstaand gegeven maar een symptoom van een veel grotere systeemcrisis waarbij de “planetaire grenzen” in toenemende mate worden overschreden. Transformatieve verandering dringt zich op waarbij productie- én consumptiepatronen in een ecologisch duurzame richting worden omgebogen. Het positieve nieuws is dat een aangehouden duurzaamheidsbeleid tal van secundaire voordelen oplevert zoals gezonde lucht en leefbare steden, verbeterde materiaal- en energieautonomie, nieuwe jobs in de cleantechsector, een veerkrachtige lokale economie evenals sociale cohesie.
20191020 lezing jones_welkom in het antropoceen_future proof festival leuvenPeter Tom Jones
CTRL + ALT + DELETE ! Van de economische tot de sociale en ecologische crisis: de wereld van vandaag vraagt om een herstart. In deze lezing geef ik mijn visie over een “just transition” tijdens het Future Proof festival in Leuven (16-17h, Stelplaats, Org.: Oxfam Wereldwinkels & Broederlijk delen). In “Welkom in het Antropoceen” vat ik de meest recente VN rapporten (IPCC SRs, IPBES, HRC) samen en breng ik de boodschap dat een falend klimaatbeleid nefast zal zijn voor het behalen van de VN Sustainable Development Goals. Een lezing over het spanningsveld tussen wanhoop én hoop. Zonder omfloerste taal… recht voor de raap, de shocktherapie van Greta Thunberg indachtig.
"Welkom in het Antropoceen: over(leven) binnen planetaire grenzen" (Peter Tom...Peter Tom Jones
We leven niet in een tijdperk van verandering, dan wel in een verandering van tijdperk, nl. het Antropoceen. Hoe kunnen we (over)leven binnen planetaire grenzen? En wat is de rol van lokale besturen in klimaat- en duurzaamheidsbeleid?
20190909 lecture jones_onderwijsdag_ku leuven_trajectories into the anthropocenePeter Tom Jones
"Trajectories into the Anthropocene: redefining research and education within Planetary Boundaries". Target audience: KU Leuven Professors and postdocs from the Departments of Chemistry and Physics. The lecture (in English) summarises the evidence base with respect to the Planetary Environmental Emergency situation (9-9-2019, 9.45h, La Foresta, Vaalbeek)
20190521 Jones "(Over) Leven binnen planetaire grenzen" (Klimaatavond Zevensp...Peter Tom Jones
Lezing Dr. Peter Tom Jones (KU Leuven & Panel voor Klimaat en duurzaamheid) "(Over) Leven binnen planetaire grenzen" voor de Klimaatavond van de Zevensprong op 21 mei 2019.
Slid!es Jones concerning the transition to a resilient, low-carbon and circular economy. 10 reasons for environmental optimism. The noise of Trump: "From making America great again to making China great again".
Gisteren met Terra Reversa te gast op het grote “ecologie en humanisme” debat van PXL en het VOC Hasselt met Rik Pinxten, Tobias Leenaert en Peter Tom Jones. Een bomvolle zaal met meer dan 200 participanten luisterden naar de discussie over hoe het humanisme van de 21e eeuw dringend een infusie aan ecologische inzichten en normen nodig heeft. Slides Peter Tom Jones, over de (moeilijke) relatie tussen ecologie en humanisme, zijn via deze link beschikbaar
Keynote lecture Peter Tom Jones (President EURELCO, KU Leuven research manager) during the first ever Enhanced Landfill Mining Seminar in the European Parliament (20-10-2015), More information on www.eurelco.org
1. De transitie naar duurzaamheid:
pleidooi voor een systeemvisie
Dr. Ir. Peter Tom Jones
(IOF Onderzoeksmanager KU Leuven, SIM² &
Voorzitter i-Cleantech Vlaanderen vzw)
28-11-2013, Brugge
2. Overzicht
• Welkom in het Antropoceen
• Oplossingen
o
o
Transitiemanagement als nieuw kader
Transitiepaden naar duurzaamheid
• Een nieuwe visie op klimaatbeleid
• Besluit: transities leveren massa’s
voordelen op
28/11/2013
2
3. Overzicht
• Welkom in het Antropoceen
• Oplossingen
o
o
Transitiemanagement als nieuw kader
Transitiepaden naar duurzaamheid
• Een nieuwe visie op klimaatbeleid
• Besluit: transities leveren massa’s
voordelen op
28/11/2013
3
8. …cruciaal voor de groene economie!
Wind energy, electric
cars, energy saving
lamps
Supply risk
Catalysts
PV energy
Batteries
Economic importance
28/11/2013
8
14. Oorzaken van verlies aan biodiversiteit
‘Big Five’
Verdwijnen
van habitat
Overbejaging en
-bevissing
Invasieve soorten
Vervuiling
En hun interacties !
Klimaatverandering
15
15. Het Rockströmdiagram
Hans Poertner: "The current rate
of change is likely to be more
than 10 times faster than it has
been in any of the evolutionary
crises in the earth's history."
Bron: J. Rockström et al., Nature,
461, 2009
28/11/2013
16
17. Het klimaatprobleem
400 ppm
“...the last time so much
greenhouse gas was in
the air was several million
years ago, when the
Arctic was ice-free,
savannah spread across
the Sahara desert and
sea level was up to 40
metres higher than
today.”
Bron: The Guardian, 11
Mei 2013
28/11/2013
18
18. Het klimaatprobleem (The Perfect Storm,
WEF)
Bron: Nature, December 2011
Bron: World Bank, 2012
28/11/2013
20
21. Conclusie: transitie naar andere economie
• Koolstofarm: reductie uitstoot van broeikasgassen met
ongeveer 90% tegen 2050
• Circulair: slim sluiten van kringlopen – afval wordt voedsel
• Deze grote maatschappellijke uitdagingen staan ook
centraal in Horizon 2020, Europese Commissie:
o
o
o
o
o
o
28/11/2013
Health & well being
Food security and Bio-based economy
Secure, clean and efficient energy
Smart, green and integrated transport
Resource efficiency and climate
Inclusive, innovative and secure societies
27
22. Overzicht
• Welkom in het Antropoceen
• Oplossingen
o
o
Transitiemanagement als nieuw kader
Transitiepaden naar duurzaamheid
• Een nieuwe visie op klimaatbeleid
• Besluit: transities leveren massa’s
voordelen op
28/11/2013
28
23. Transitiemanagement
• Derk Loorbach, 2007: “… we are facing persistent societal
problems of such complexity, that we cannot easily solve
them by means of traditional approaches. (…)
sustainability can not be delivered by top-down
approaches or bottom-up innovation (…) governance
approaches are needed that are able to take into account
a very long time horizon, a multitude of actors with
different perspectives, different levels of scale and
uncertain future development. By taking societal
complexity as point of departure, transition management
offers an integrative framework (…) for social innovation
towards sustainability.”
28/11/2013
29
29. Overzicht
• Welkom in het Antropoceen
• Oplossingen
o
o
Transitiemanagement als nieuw kader
Transitiepaden naar duurzaamheid
• Een nieuwe visie op klimaatbeleid
• Besluit: transities leveren massa’s
voordelen op
28/11/2013
35
30. 1. Systeemtechnologische innovatie en
nieuwe business modellen
Energietransitie
• Energie-efficiëntie &
Restwarmte optimaal
benutten
28/11/2013
37
31. 1. Systeemtechnologische innovatie en
nieuwe business modellen
Energietransitie
• Energie-efficiëntie &
Bron beeld:
www.geni.org
Restwarmte optimaal
benutten
• Hernieuwbare energie
(macro-meso-micro)
• (Super)Smart Grids
28/11/2013
38
32. 1. Systeemtechnologische innovatie en
nieuwe business modellen
Energietransitie
Materialentransitie
• Energie-efficiëntie
• Restwarmte optimaal
• Slim sluiten
• EcoDesign (LCA)
• Verbruikers gebruikers
benutten
• Hernieuwbare energie
(inclusief bio-based
economy)
• (Super)Smart Grids
28/11/2013
45
33. 1a. Closing the loop…
Bron: P.T. Jones et al., JOM, December 2012
28/11/2013
46
37. 1b. Ecodesign for recycling
• Multifunctionaliteit & modulariteit
• Ecodesign:
o
Voor hergebruik, reassemblage, sluiten kringlopen,
minimale impact tijdens gebruiksfase
o
Ook op systeemniveau (bv. stadsplanning)
• Additive manufacturing (cf. 3D-printing)
• Nieuwe reguleringsvormen
o
28/11/2013
Extended producer responsibility (EPR) &
terugnameplicht
50
38. 1c. Nieuwe business modellen - Van
producten naar diensten
• In volle opmars (cf. Jeremy
Rifkin, The Third Industrial
Revolution, 2011):
o
o
o
28/11/2013
Van verkopers-kopers naar
leveranciers-gebruikers
Van producten en bezit naar
diensten en toegang
Voorbeelden: ProductService Systems (autodelen,
leasing, CSA, Couch Surfing,
Performance Contracting,
Shared Savings Agreement),
ESCO’s, Coöperatieven
51
39. Third Industrial Revolution (2011)
• Samengaan van
internet- en
energierevolutie
• Kernwoorden :
o
o
o
o
28/11/2013
Distributed lateral
power
Participation in open
commons,
Access to global
networks
Social capital &
entrepreneurship
Bron: Wilson & Post, Small Bus Econ, 40,
2013
52
40. 2. Naast technologie ook gedragsveranderingen –
systeemniveau & collectief
28/11/2013
54
44. Overzicht
• Welkom in het Antropoceen
• Oplossingen
o
o
Transitiemanagement als nieuw kader
Transitiepaden naar duurzaamheid
• Een nieuwe visie op klimaatbeleid
• Besluit: transities leveren massa’s
voordelen op
28/11/2013
58
45. Waarom? Top-down, mondiaal klimaatbeleid
komt niet van de grond
UNFCCC Proces COPx Kyoto, post-Kyoto...
Heel moeilijk...
28/11/2013
59
46. Waarom? Top-down, mondiaal klimaatbeleid
komt niet van de grond
UNFCCC Proces COPx Kyoto, post-Kyoto...
Heel moeilijk...
Én
én
Hoopgevend… Lokale
overheden sneller pro-actief
Bottom-up proces: gemeenten, steden,
provincies nemen het voortouw...
28/11/2013
60
47. Steden gaan voorop in de strijd tegen de
klimaatveranderingen
Bron: J. Dirix, W.
Peeters, J. Eyckmans,
P.T. Jones, S. Sterckx,
Climate Policy, 2013
28/11/2013
61
48. Waarom? Opwarming > 2°C & steden staan in
frontlinie klimaatoorlog
28/11/2013
62
49. Van kwetsbaarheid naar veerkracht
Bron: Tyler & Moench, Climate and Development, 4 (4), 2012
28/11/2013
63
50. Waarom? Veerkrachtige stad is een absolute
noodzaak
• “Capaciteit om schokken te
absorberen zonder
systeemschade op te
lopen”
• Cruciale eigenschap in
21e eeuw (Cf. Sandy, New
York)
• Bv. groen in stad: als
buffer voor wateroverlast
en extreme hitte
28/11/2013
66
53. De Vlaamse klimaatkaart – Klimaatneutrale
Klimaatprocessen in Vlaanderen
processen en EU projecten
Antwerpen 2050
Stadslab
Brugge klimaatneutraal 2050?
54. Voorbeeld: project LKN 2030
• Stad Leuven, KU Leuven, Leuvense
ondernemingen en Leuvense
middenveld beslisten in 2011 om
een gezamenlijk project op te starten
o
o
“Leuven Klimaatneutraal 2030”
(codenaam: LKN 2030)
Tegen 2030 op grondgebied Groot
Leuven geen netto uitstoot meer van
koolstofdioxide (CO2), methaan of
lachgas
• 9 November 2013:
oprichtingsvergadering vzw LKN
2030
28/11/2013
75
55. Synthese nulmeting Stad Leuven
• Emissies (Scope 1 + 2):
60% gebouwen, 25%
mobiliteit
• Alle Leuvenaars samen
incl. bedrijven: 250 miljoen
EURO/jaar aan energie:
• Leuven: 31% groene
stroom, vooral door import
o
28/11/2013
Eigen productie aan energie:
< 1% consumptie
78
57. Permanent verlies aan middelen i.p.v.
middelen in eigen regio te houden
Güssing Renewable Energy (AT): ‘money stays in the region and the air clean’
[www.gussingrenewable.com]
28/11/2013
80
58. LKN 2030: resultaten Fase 1
Scenario’s naar
klimaatneutraliteit (rechts)
Bron: H. Vandevyvere et al.,
Eindrapport LKN 2030,
2013
28/11/2013
81
59. 20/2/2013: overhandiging wetenschappelijk
rapport LKN 2030 aan G20
• Sleutelvragen:
o
o
Wat kunnen we doen? Hoeveel impact heeft het?
Wat kost het nu? Wat brengt het later op?
Opbrengst:
€ / ton CO2, jaar
Totale CO2-besparing / jaar
X-factor:
haalbaarheid, sociabiliteit, zichtbaarheid
28/11/2013
82
62. Brugs klimaatplan (draft 2013-2018)
• Brugse ambitie:
o
o
Tegen 2020: 20/20/20 en 50% CO2 reductie eigen patrimonium
Tegen 2050: klimaatneutraal op eigen grondgebied
• 5 pijlers (108 acties):
1.
2.
3.
4.
5.
28/11/2013
Berekening impact Brugge op klimaat
Eigen organisatie: energiebeleidsplan 2013-2018 & interne
milieuzorg
Stimuleren Brugse inwoners (CO2-neutraal leven en produceren)
Stad Brugge en duurzame mobiliteit
Stad Brugge en meer groen in de stad
86
64. Aandachtspunten voor klimaatneutrale
processen
• Zorg voor wetenschappelijke onderbouw
o
o
o
Gedetailleerde nulmeting
Impact/consistentie serie van maatregelen
Monitoring emissies en herhaling “nulmeting”
• Quadruple helix aanpak is essentieel
o
o
o
Betrek captains of society (Cf. G20 Leuven) – top-down
Betrek brede laag van experten – bottom-up (Cf. Klimaatforum)
Communiceer naar en betrek bevolking – bottom-up - Aandacht
voor positieve aspecten klimaatbeleid nieuwe economische bril
• Vermijd inconsistente boodschappen en praktijken
o
28/11/2013
(bv. “Leuven fietsstad” versus “fietsrazzia’s”, “Leuven autoluw” vs.
Nieuwe parkeergarages in centrum)
88
65. Aandachtspunten voor klimaatneutrale
processen
• Zorg voor robuustheid in proces
o
o
Richt een onafhankelijke organisatie op m.b.v. kernactoren (cf. vzw
LKN 2030) – governance aspecten
Over partijpolitieke grenzen & electorale cycli heen
• Aandacht voor alternatieve financiering –
klimaatfonds/crowd funding
28/11/2013
89
66. Vlaams klimaatplatform – samenwerking met iCleantech Vlaanderen vzw
• Drempelverlaging & standaardisatie andere provincies,
steden en gemeenten in Vlaanderen
• Ontwikkelen instrumenten voor duurzame verankering
o
o
Organisatiestructuren & stappenplan
Financiële structuur en klimaatfondsen
• Ontwikkelen instrumenten monitoring
• Deelname aan EU Consortia
De grote bottle neck = prefinanciering!
Alternatieve business modellen en betaalsystemen zijn dringend nodig:
Klimaatfondsen, crowd funding, derdebetalersystemen, ESCO’s,
Sharing Savings Agreement, Coöperatieven
28/11/2013
90
67. Overzicht
• Welkom in het Antropoceen
• Oplossingen
o
o
o
Een gefaseerde aanpak
Transitiemanagement als nieuw kader
Transitiepaden naar duurzaamheid
• Een nieuwe visie op klimaatbeleid
• Besluit: transities leveren massa’s
voordelen op
28/11/2013
91
68. De voordelen van een transitiebeleid
• Resilience
o
28/11/2013
Nieuwe jobs (Bv. 2 miljoen jobs in EU-renovatie
gebouwen - [Næss-Schmidt et al. 2012, http://concerto.eu]
93
69. Jobs in de energiesector: cleantech versus
fossiel (credits: Han Vandevyvere, VITO)
[McKinsey 2012]
70. De voordelen van een transitiebeleid
• Resilience
o
o
o
o
Nieuwe jobs (Bv. 2 miljoen jobs in EU-renovatie
gebouwen - [Næss-Schmidt et al. 2012, http://concerto.eu]
Daling energiefactuur
Energie-, materialen- en voedselautonomie
Leefbare steden – minder gezondheidskosten [Pittel en
Rubbelke, 2008]
• Hier en nu, geen vrijbuiters
• Katalysator voor koerswijziging op hogere
schaalniveaus
28/11/2013
95