10 redenen voor (voorzichtig) milieuoptimisme - Klimaatzaak - AB Brussel - 24 april 2017 - Terra Reversa

1. 10 redenen voor (voorzichtig)
milieu-optimisme
Dr. Ir. Peter Tom Jones
(IOF Onderzoeksmanager SIM² KU Leuven & Voorzitter i-Cleantech
Vlaanderen vzw)
24-4-2017, AB - BRUSSEL

2. Climate change, the mother of all problems
Eerst het slechte nieuws:
Over het Rockstromdiagram en het
klimaatprobleem
4/26/2017 TR/Jones 2

3. Planetaire
grenzen
worden
doorboord
Verdwijnen van habitat
Invasieve soorten
Opwarming aarde
…
Bron: WWF bewerking van J.
Rockström et al., Nature, 461, 2009
4/26/2017 TR/Jones 3

4. Het grotere plaatje
4/26/2017 TR/Jones 9
1. The Cold State
2. The Stable
(Holocene) State
(interglacial)

5. Weg uit het Holoceen?
4/26/2017 TR/Jones 10
1. The Cold State
2. The Stable
(Holocene) State
(interglacial)
3. The Hot
State

6. Climate change, the mother of all problems
Naar het goede nieuws:
De transitiepaden zijn gekend, realistisch en
worden vandaag volop bewandeld
4/26/2017 TR/Jones 11

7. Transitie van de fossiele, lineaire economie naar een
klimaatvriendelijke, circulaire, veerkrachtige economie
Figuur: VITO
4/26/2017 TR/Jones 13

8. 10 redenen om optimistisch te zijn
1. CO2-emissies stabiliseren voor
het eerst wereldwijd.
2. China sluit haar
steenkoolcentrales en goes
cleantech.
3. De doorbraak in het mondiale
klimaatbeleid
4. De doorbraak van de
disinvestment-beweging
5. Fossiele energiebedrijven
boeren (snel) achteruit.
6. Hernieuwbare energie breekt
het ene record na het andere.
7. Elektrificatie wagenpark komt
op gang.
8. Peer-to-peereconomie doet zijn
intrede.
9. Circulaire economie is het
nieuwe Leitmotiv.
10. Zelfs stortplaatsen leveren
nieuwe grondstoffen.
4/26/2017 TR/Jones 14

9. 1. (Energiegerelateerde) CO2 emissies stabiliseren
voor het eerst wereldwijd… (Data: IEA, 2016) 1
4/26/2017 TR/Jones 15

10. 1. (Energiegerelateerde) CO2 emissies stabiliseren
voor het eerst wereldwijd… (Data: IEA, 2016) 1
4/26/2017 TR/Jones 16

11. Cijfers 2016 bevestigen deze trend
4/26/2017 TR/Jones 17

12. Een van de hoofdredenen? Chinese
steenkoolconsumptie vermindert
4/26/2017 TR/Jones 18

13. 2. Cleantech transitie in China gaat sneller
dan vooropgesteld in eigen doelstellingen 2
4/26/2017 TR/Jones 19

14. 2. Cleantech transitie in China gaat sneller
dan vooropgesteld in eigen doelstellingen
• Theorie:
o INDC China in Parijs 2015: Piek in CO2
emissies in 2030
• Realiteit (cijfers 2015):
o Steenkoolconsumptie: - 3,7%
o Zonne-energie: + 74%
o Windenergie: + 33%
o J. Legget: “It looks as though total CO2
emissions may have peaked in 2014,
fully 16 years ahead of the national
2030 target”
2
4/26/2017 TR/Jones 20

15. 2. Cleantech transitie in China gaat sneller
dan vooropgesteld in eigen doelstellingen 2
4/26/2017 TR/Jones 21

16. 3. Klimaatbeleid dubbelsporig succes
• “…limit planetary warming to well
below 2 °C, urging nations to
pursue an even stricter target, 1.5
°C”
• “Countries will assess their
progress towards reducing
emissions in 2018, and must
revisit their climate pledges every
five years, beginning in 2020”
• “The agreement creates a
transparent system for measuring,
reporting and verifying emissions”
3
4/26/2017 TR/Jones 22

17. Naar 2,7°C met huidige afspraken
van Parijs
Grens “gevaarlijke
klimaatveranderingen”
T-stijging indien
akkoord Parijs wordt
uitgevoerd
3
TR/Jones 23

18. Verdrag Parijs van kracht sinds 4-11-2016 =
3 jaar vroeger dan oorspronkelijk gedacht 3
4/26/2017 TR/Jones 24

19. Verdrag Parijs van kracht sinds 4-11-2016 =
3 jaar vroeger dan oorspronkelijk gedacht 3
Maar wat na de verkiezing van klimaatclown Donald Trump
& aanstelling van o.a. Scott Pruitt (EPA)?
4/26/2017 TR/Jones 25

20. 4/26/2017 TR/Jones 26

21. 4/26/2017 TR/Jones 27

22. 4. Disinvestment-beweging wint heel snel aan
invloed
Om de opwarming te beperken tot maximum 2°C
moet de hoofdmoot van de fossiele
grondstofvoorraden (steenkool, aardolie, gas) in de
grond blijven
4
4/26/2017 TR/Jones 28

23. Meet the “carbon law” ! 4
4/26/2017 TR/Jones 29
Bron: J. Rockström, et al.,
Science, 2017

24. > 500 organisaties  3,400 miljard dollar
“divested” (cijfers medio 2016)
4
4/26/2017 TR/Jones 31

25. Belgische universiteiten sluiten zich
aan… 4
4/26/2017 TR/Jones 32

26. Update: eind 2016
4/26/2017 TR/Jones 33

27. 5. Fossiele bedrijven boeren slecht…
• Steenkoolbedrijven :
o Peabody Energy, Arch Coal, …
5
4/26/2017 TR/Jones 34

28. 5. Fossiele bedrijven boeren slecht…
• Oliebedrijven in crisis (maar ook in transformatie):
o Lage olieprijzen & dure ontginning
o Klimaatbeleid & Afbouw subsidies
5
4/26/2017 TR/Jones 35

29. 6. Hernieuwbare energie breekt helemaal
door (ondanks historisch lage olieprijzen en riante subsidies voor fossiele energie)
6
4/26/2017 TR/Jones 36

30. 6. Hernieuwbare energie breekt helemaal
door (ondanks historisch lage olieprijzen en riante subsidies voor fossiele energie)
6
4/26/2017 TR/Jones 38

31. 6. Hernieuwbare energie breekt helemaal
door (ondanks historisch lage olieprijzen en riante subsidies voor fossiele energie)
6
4/26/2017 TR/Jones 39
+ 71 GW
IN 2016
+ 51 GW
IN 2016

32. Bevestigd door het Amerikaanse Department
of Energy
4/26/2017 TR/Jones 40

33. 7. Elektrificatie transport niet meer tegen te
houden 7
• Financial Times: “Europe’s focus on diesel may have
driven its car industry up a technological dead end”
• Verkoop van EVs steeg (wereldwijd) met 60% in 2015 (cf.
verkoop PV-installaties in zelfde jaar steeg met 50%)
4/26/2017 TR/Jones 50

34. 7. Elektrificatie transport niet meer tegen te
houden 7
4/26/2017 TR/Jones 51

35. 7. Elektrificatie van transport is niet meer
tegen te houden – Noorwegen op nr. 1 in EU 7
4/26/2017 TR/Jones 53

36. Deze doorbraak vereist moedig beleid!
4/26/2017 TR/Jones 55

37. Deze doorbraak vereist moedig beleid!
4/26/2017 TR/Jones 56

38. 7. Elektrificatie transport –
toekomstscenario’s 7
4/26/2017 TR/Jones 58

39. Elektrificatie mobiliteit gaat verder dan EVs !
• Elektrische bussen:
o 2015: 170,000 in totaal
(hoofdzakelijk in China)
o Sommige in Nederland,
Japan, Zweden en Japan
• E-scooters (projectie voor
2030: 400 miljoen!) –
China op kop!
• E-fietsen:
o Verkoop in EU in 2014: 1,35
miljoen = 14 * verkoop 2006
o 50% geïmporteerd (vooral
China – met Li-ion batterij)
• Sharing schemes (e-
bikes/cars)
4/26/2017 TR/Jones 62

40. 10 redenen om optimistisch te zijn
1. CO2-emissies stabiliseren voor
het eerst wereldwijd.
2. China sluit haar
steenkoolcentrales en goes
cleantech.
3. De doorbraak in het mondiale
klimaatbeleid
4. De doorbraak van de
disinvestment-beweging
5. Fossiele energiebedrijven
boeren (snel) achteruit.
6. Hernieuwbare energie breekt
het ene record na het andere.
7. Elektrificatie wagenpark komt
op gang.
8. Peer-to-peereconomie doet zijn
intrede.
9. Circulaire economie is het
nieuwe Leitmotiv.
10. Zelfs stortplaatsen leveren
nieuwe grondstoffen.
4/26/2017 TR/Jones 63

41. Conclusies
4/26/2017 TR/Jones 67

42. Dank voor de aandacht!
Alle recensies en interviews:
http://epo.be/uitgeverij/boekinfo_pers-reacties.php?isbn=9789462670822
4/26/2017 TR/Jones 68

43. Jeremy Leggett
4/26/2017 TR/Jones 69