Levon Shant,Armenian,Armenian authors,

1. ԼևՈՆ ՇԱՆԹ
Ս.Լենա, Հ.Միլենա, Ս.Գոռ, Ա.Հրայր

2. Բովանդակություն
 Կենսագրություն
 Ստեղծագործական աշխատանք
 Կինը
 Ինկած բերդի իշխանուհին
 Մեծերը Լևոն Շանթի մասին

3. Գրող, մանկավարժ և
հասարակական գործիչ
Լևոն Շանթի
ստեղծագործության մեջ
առանձնանում է
դրամատուրգիան, որը հայ
գրականության բացառիկ
արժեքներից է:

4. Կենսագրություն
Լևոն Շանթը (իսկական ազգանունը՝
Նահաշպետյան, ապա հոր՝ Սեղբոսի անունով՝
Սեղբոսյան) վաղ տարիքում զրկվել է ծնողներից:
Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրի
Սկյուտարի (թաղամաս՝ Կոստանդնուպոլսում),
1884–91 թթ-ին՝ Էջմիածնի Գևորգյան
ճեմարաններում, 1892–99 թթ-ին սովորել է
Լայպցիգի, Ենայի, Մյունխենի
համալսարաններում՝ խորանալով
մանկավարժության և հոգեբանության մեջ:

6. Շարունակությունը….
1899 թ-ից ավելի քան 10 տարի դասավանդել է
Թիֆլիսի Գայանյան օրիորդաց և Երևանի
թեմական դպրոցներում: Թիֆլիսում անդամակցել
է «Վերնատուն» գրական խմբակին: 1911 թ-ից
Շանթը դասավանդել է Կոստանդնուպոլսի
Կեդրոնական և Էսայան վարժարաններում.
1915–19 թթ-ին ապրել է Եվրոպայում: Գրողը Հայ
հեղափոխական դաշնակցության անդամ էր. եղել
է Հայաստանի առաջին հանրապետության
խորհրդարանի պատգամավոր:

7. Շարունակությունը….
 1920 թ-ի ամռանը գլխավորել
է Խորհրդային Ռուսաստանի
հետ բանակցելու համար
Մոսկվա մեկնած
պաշտոնական
պատվիրակությունը: 1921 թ-
ից ապրել է
արտասահմանում. եղել է
ուսուցիչ:
 Վախճանվել է 1951
թվականին Բեյրութում:

8. Ստեղծագործական աշխատանք
1890-ական թվականներին Շանթը հրատարակել
է մի շարք բանաստեղծություններ և «Լերան
աղջիկը» պոեմը, «Մնաք բարովի իրիկունը»
(1891 թ.), «Երազ օրեր» (1894 թ.), «Դուրսեցիները»
(1895 թ.), «Վերժին» (1897 թ.), «Դերասանուհին»
(1899 թ.), «Կինը» (1912 թ.) վիպակներ:

10. Շարունակությունը…
Շանթի ստեղծագործության նշանակությունը
հայ գրականության և մշակույթի պատմության
մեջ առավելապես պայմանավորված է նրա
դրամատուրգիայով: «Եսի մարդը» (1904 թ.),
«Ուրիշի համար» (1905–06 թթ.), «Ճամբուն
վրա» (1909 թ.) դրամաները:

11. Ստեղծագործական աշխատանք
 Հայ գրականության մեջ ոչ մի
ստեղծագործության այնքան չեն
անդրադարձել ու մեկնաբանել, որքան
Շանթի «Հին աստվածներ»-ին (1909 թ.), որը և՜
փիլիսոփայական դրամա է, և՜ պատմական
ողբերգություն:
 «Կայսրը» (1916 թ.), «Շղթայվածը» (1921 թ.),
«Ինկած բերդի իշխանուհին» (1923 թ.), «Օշին
Պայլ» (1932 թ.) դրամաները նույնպես
պատմական ողբերգություններ են:

12. Շարունակությունը…
 Շանթի դրամաները, հատկապես «Հին
աստվածները» և «Կայսրը», հայ
գրականության մեջ սիմվոլիզմի
ամենացայտուն դրսևորումներից են:
 «Հին աստվածները», «Կայսրը» և
«Շղթայվածը» բազմիցս բեմադրվել են հայ
թատրոնում:

14. Ստեղծագործական
աշխատանք
Շանթը զբաղվել է նաև հոգեբանությամբ: 1945 թ-
ին լույս է ընծայել «Հոգիները ծարավի»
հոգեբանական վեպը, որտեղ շոշափել է
ընտանիքի, կնոջ, տղամարդու և
բարոյականության հարցեր:

15. Շարունակություն…
 Գրել է նաև հայոց լեզվի դասագիրք
(«Լուսաբեր»՝ Հովհաննես Թումանյանի և
Ստեփան Լիսիցյանի հետ),
գրականագիտական, բանահյուսական,
մանկավարժական, պատմագիտական
աշխատություններ («Գրքեր և մարդիկ»,
1905 թ., «Սեռն ու նյութը բանահյուսության»,
1926 թ.), կատարել թարգմանություններ
(Միխայիլ Լերմոնտովի «Մծիրի» պոեմը,
Էթել Վոյնիչի «Բոռը» և այլն):

16. Կինը (վիպակ)
 «Կինը» վիպակի գլխավոր կերպարները՝
երիտասարդ նկարիչ Սուրենը և բժշկուհի
Մարգարիտ Ստեկնը, տարբեր խառնվածքի տեր
մարդիկ են. «Աղջիկը աշխատանքի
պաշտամունքով, անձնվիրությունն ու գութը
կյանքի հիմք ընդունող լավատես մը, իդեալիստ
մը:

18. Շարունակությունը…
 Տղան՝ նիցշեական հովերով, ուժն ու
ռեալիզմը կյանքի հիմք բռնած, ուրիշ ամեն
բան հեգնող հոգի մը»: Ստեղծագործական
աշխատանքից ձանձրացած և հուսահատված
երիտասարդ նկարիչը կորցնում է
ստեղծագործելու բերկրանքը և հանգում
մարդու ու անասունի նույնացման մտքին։

19. Կինը
Բայց այդ հուսահատությունը երկար չի տևում.
խելացի ու հմայիչ աղջկա մտերիմ զրույցների
մթնոլորտում նա ազատագրվում է նիցշեական
հովերից, թոթափում հոգեկան թմրությունը, ու
նրա հայացքի առաջ Ստեկնի կերպարանքով
նորից բարձրանում է մարդն իր անբասիր
գեղեցկությամբ։ Սուրենին հիացնում են
Ստեկնը ու բոլոր նրանք, ովքեր ունեն հավատ
ապագայի, հավատ մարդկության, հավատ
իրենց դերի, գործի և իդեալի հանդեպ։

20. Շարունակությունը…
 Մարդու գեղեցկությամբ հմայված նկարիչը
նորից սկսում է ստեղծագործել ինքնամոռաց
հափշտակությամբ։ Ստեղծելով Ստեկնի
դիմանկարը, Սուրենը ձգտում է
արտահայտել՝ «տենչ մը դուրս գալու
աշխարհայինեն ու մարմնեղենեն,
սովորականեն ու պայմանականեն, որոնում
մը ավելի տևական, ավելի մնայուն, ավելի
արժեքավոր նոր բանի մը. բուռն կարոտ
երազանքի ու հափշտակության»։

22. Ինկած բերդի իշխանուհին
Դրամայում պատկերված «դեպքը կպատահի
ժդ դարու սկիզբը»։ Քեսունի Վասիլ իշխանը,
որն ստացել է Գող մականունը, գրավում է
Կիլիկիայի բերդերը՝ ընդարձակելով իր
իշխանության սահմանները։ Հերթական բերդը
գրավելիս նա սպանում է բերդի տիրոջն ու նրա
երկու որդիներին։ Բերդի տիրուհին՝ Աննան,
երդվում է վրեժ լուծել՝ սպանել Վասիլի երկու
տղաներին։

23. Շարունակությունը…
 Վասիլի ավագ որդին՝ Սեպուհը, հոր
հակապատկերն է. նա դեմ է հոր
արարքներին և գրեթե չի մասնակցում հոր
արշավանքներին։ Կրտսերը՝ Ատոմը,
ընդհակառակը, միշտ ուղեկցում է հորը ու
ամենաքաջ կռվողներից է։

25. Մեծերը Լևոն Շանթի մասին
 «Բարոյական նկարագրի գեղեցկութունը և
արվեստի կոչումը իր մեջ միաձուլված
ներդաշնակություն մըն էին դարձած, ահա թե
ինչու ան չբաժանեց արվեստը գաղափարեն,
գեղեցիկը՝ ճշմարիտեն, երազը՝
իրականութենեն»:
Մուշեղ Իշխան,
գրող

26. Մեծերը Լևոն Շանթի մասին
 «Շանթի ուսումնասիրությունների
առարկան .... կյանքի պոեզիան է, նրա
մաքուր բանաստեղծական և
գաղափարական կողմը»:
Նիկոլ Աղբալյան,
գրականագետ

29. ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ…
Ս.Լենա, Հ.Միլենա, Ս.Գոռ, Ա.Հրայր