1. 20th Anniversary of LIFE
Ζ εξυηεπική ομάδα παπακολούθηζηρ
LIFE
Μία ζύνηομη ιζηοπία ηος LIFE ζηην
Δλλάδα
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 1

2. The Astrale monitoring team for GR, CY, BG
Georgia Christina Ivaylo Katerina Anastasia Pavlos
Valaoras Marouli Zafirov Raftopoulou Koutsolioutsou Doikos
See also: www.astrale.org
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 2

3. Η βαζηθέο καο αξκνδηόηεηεο αθνξνύλ :
Σηη διεςκόλςνζη ηηρ άπηιαρ ςλοποίηζηρ
ηυν έπγυν LIFE
Σηην παποσή ακπιβούρ και αξιόπιζηηρ
πληποθόπηζηρ ζηο LIFE unit
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 3

4. Η παξαθνινύζεζε πεξηιακβάλεη:
Αξιολόγηζη ηυν εκθέζευν πποόδος για ηην ΔΔ
Δπιζκέτειρ ζηιρ πεπιοσέρ εθαπμογήρ έπγυν LIFE
Σςμβοςλέρ ππορ ηοςρ δικαιούσοςρ
Δπικοινυνία με ηιρ ηοπικέρ απσέρ
Δπίλςζη πποβλημάηυν
Δξήγηζη ηυν διαδικαζιών για ηη διασείπιζη έπγυν LIFE
Θεμαηική δικηύυζη ηυν έπγυν
Παποςζιάζειρ ζε ζςνέδπια LIFE!
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 4

5. LIFE phases
Launched in 1992:
LIFE I (1992-1995)
LIFE II (1996-1999) € 2.2 billion
3104 projects
LIFE III (2000-2004)
LIFE III Extension (2005-2006)
LIFE + (2007-2013) € 2.143 billion
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 5

6. LIFE III:
LIFE-Environment (47%)
LIFE-Nature (47%)
LIFE-Third Countries (6%)
LIFE +:
LIFE+ Nature & Biodiversity (at least 50%)
LIFE+ Environment Policy & Governance
LIFE+ Information & Communication
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 6

7. 196 projects funded in Greece
since 1992
3 INF 2%
58 NAT
134 ENV
30%
68%
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 7

8. TOTAL INVESTMENT since 1992:
€ 254.9 million,
of which
EU GR
€ 133.4 million from 52% 48%
EU contribution
Average: € 13 million
per year !
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 8

9. LIFE + 2007 -2013
ENVIRONMENT – 35 GR & 8 CY (42)
NATURE – 12 GR & 4 CY (16)
INFORMATION – 3 GR
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 9

10. LIFE Nature and Biodiversity
Protection and conservation of
endangered habitats and species
Special protection under the Birds
and Habitats Directives
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 10

11. LIFE Nature and Biodiversity
Best practice and demonstration projects
Within or establishing the 2000 Network
Halting the loss of biodiversity
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 11

12. Greek LIFE Forests Projects
2000 to 2010
9 NAT Forest projects out of 26 NAT (Nestos 02,
Strofilia-Kotichi 02, CRETAPLANT 04, ATHOS 03,
PINUS 07, PINDOS/GREVENA 07, JUNICOAST 07,
FRAMME 08, VERENIKE 09)
4 ENV Forest projects out of 53 ENV (AdaptFor
08, CALCHAS 08, Forest Cities 08, INFORM 08)
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 12

13. N2000 and Forests
Most prominent ecosystem
Over 50% of the network’s terrestrial
area
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 13

14. 14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 14

15. Υινπνίεζε ησλ Πξνγξακκάησλ LIFE Φύζε
ζηελ Ειιάδα: κία αξρηθή απνηίκεζε
Γ. Βαλαώπα, Τ. Γημαλέξηρ
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 15

16. Γηαζπνξά ησλ εηδώλ θαη ησλ ηύπσλ νηθνηόπσλ ζηελ Οδεγία γηα
ηνπο Οηθνηόπνπο αλά βηνγεσγξαθηθή πεξηνρή
Σηην Δλλάδα (ηον Νοέμβπιο 2006)
122 Δίδη
115 ηύποι Οικοηόπυν
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 16

17. Καηαλνκή Γηθαηνύρσλ αλά Καηεγνξία
Ερεσν ηηικά
Κέν ηρα ή
Παν επιζηήμια
22% (n=10)
Δημόζιος Σομέας
1
38% (n=17)
ΜΚΟ 40%
(n = 18)
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 17

18. 33,5 % ησλ ρξεκαηνδνηήζεσλ (21,6 εθαηνκκύξηα επξώ)
δαπαλήζεθαλ ζε ηέζζεξα είδε:
Ursus arctus Caretta caretta
6,6 εκαηομ. εσρώ 3,1 εκαηομ. εσρώ
Caretta caretta
Ursus arctus 6,8 εκατ €
6,6 εκατ
€
(+2
LIFE+)
Monachus
monachus
Gypaetus M onachus 4,4 εκαηομ. εσρώ
barbatus
Gypaetus barbatus monachus
3,9 εκαηομ. εσρώ €
3,8 εκατ 4,4 εκατ €
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 18

19. Η απνθαηάζηαζε ελδηαηηεκάησλ ήηαλ έλα απνηέιεζκα ησλ
αθόινπζσλ ειιεληθώλ πξνγξακκάησλ
LIFE Φύζε
11/46 = 24%
• Παραλία Σεκάνια 92-13800 • Ληκλνζάιαζζα Δξάλαο 00-7198
• Λιμνοθάλαζζα Γιάλοβας • Υγξόηνπνο Πξεζπώλ 02-8494
Πύλοσ 97-4247 • Υγξόηνπνο Σηξνθηιηάο 02-8491
• Φοινικόδαζος Βάι 98-5264 • Δέιηα Νέζηνπ 02-8489
• Αμβρακικός 99-6475 • Υγξόηνπνο Άγξα 03-00092
• Λίμνη Τριτωνίδα 99-6499 • Δάζε Όξνπο Άζσο 03-00093
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 19

20. Δίδε-΢ηόρνη Παλίδαο γηα πξνγξάκκαηα Παξαθνινύζεζεο &
Αλάθακςεο πιεζπζκώλ
Caretta caretta - 7 ππογπάμμαηα Canis lupus - 1
Monachus monachus - 4 Numenius tenuirostris - 1
Ursus arctus - 4 προγράμμαηα Pelecanus onocrotalus -1
Gypaetus barbatus - 3 Anser erythropus -1
Aythya nyroca - 3 Aegypius monachus - 1
Larus audouinii – 2
Phalacrocorax pygmeus -3
Falco eleonorae - 2
Neophron percnopterus - 1
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 20

21. Είδη-΢ηότοι Υλφρίδας για προγράμμαηα Παρακολούθηζης &
Ανάκαμυης πληθσζμών:
Quercus frainetto & quercus ilex (1 πρόγραμμα - Άθως)
Phoenix theophrastii (2 προγράμμαηα) – Φοινικόδαζος – Βάι
Αζβεζηούτα έλη (1 πρόγραμμα - Τριτωνίδα)
7 απειλούμενα θσηά ζηην Κρήηη (1 πρόγραμμα - Cretaplant )
Δαζφμένες Αμμοθίνες Pinus pinea (1 πρόγραμμα - Σηροθιλιά)
Salix alba, Populus alba, Alnus gllutinosa, Fraxinus escelsior, Γάζη Σηοές,
αλλοσβιακά δάζη (1 πρόγραμμα - Νέζηος)
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 21

22. Δξώηεκα: Δκπινπηίζηεθε ε επηζηεκνληθή γλώζε από θάπνηα
πξνγξάκκαηα LIFE;
• Η παξαθνινύζεζε αύμεζε ηε γλώζε γηα ηα είδε
• Η ραξηνγξάθεζε θαη ην GIS ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηελ
απεηθόληζε ησλ ρξήζεσλ γεο
• Ο δηαρεηξηζηηθόο ζρεδηαζκόο & νη κειέηεο επεμεξγάζηεθαλ ηελ
πθηζηάκελε γλώζε θαη ζπγθέληξσζαλ λέα δεδνκέλα
• Οη δξάζεηο πεδίνπ βειηίσζαλ ηε γλώζε γηα ην πώο κπνξνύλ λα
αλαθάκςνπλ ηα θπζηθά ζπζηήκαηα
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 22

23. Παξαδείγκαηα επηζηεκνληθήο έξεπλαο:
Καηαλνκή ησλ θσιηώλ ηεο ιαγγόλαο ζε
δηάθνξνπο ηύπνπο πγξνηόπσλ, ζηηο 10 πεξηνρέο
8%
14%
Ακηές
15%
Καλαμώνας
Κανάλι - αποζηραγγιζηική
ηάθρος
Κοίηη ποηαμού
16% Eλη γλσκών νερών - Υγρά
39% λιβάδια
Αλλα
8%
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 23

24. Δηήζηνο αξηζκόο θσιηώλ Caretta caretta ζην Ρέζπκλν, ηελ
πεξίνδν 1990-2004
550
500 516 511
450
400
392 390 401
350
Number of nests
351 345
336 325
300 316 315
288
250 256 256
248
200
150
100
50
0
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Nesting season
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 24

25. :
΢πλνιηθή έθηαζε πνπ θαηαιακβάλνπλ
νη Μαπξόγππεο κε
ξαδηνπνκπό θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο
For a living planet
BULGARIA
WWF GreeceDadia Project D. Vasilakis
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 25

26. Πξόγξακκα πξνζηαζίαο πγξνηόπνπ Άγξα
ζπλεξγαζία ηνπηθώλ θνξέσλ (δήκνο Έδεζζαο, Ννκαξρία
Πέιιαο, ΓΔΗ) ζηε δηαρείξηζε ηνπ πγξνηόπνπ
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 26

27. Δλεκέξσζε - επαηζζεηνπνίεζε
Πνιιαπιέο δξάζεηο ζςμπεπιέλαβαν θςλλάδια,
Κένηπα Δνημέπυζηρ, θςζιολαηπικά μονοπάηια,
πεπιβαλλονηική εκπαίδεςζη, παπαηήπηζη ποςλιών,
γιοπηέρ, διαγυνιζμούρ, παποςζιάζειρ με
διαθάνειερ, DVD, και ζςνανηήζειρ πος
πληποθόπηζαν ηιρ ηοπικέρ κοινυνίερ, ηοςρ
ηοπικούρ θοπείρ, ηα μέζα και ηον ηύπο (websites
and layman’s reports).
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 27

28. 14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 28

29. Ππόγπαμμα πποζηαζίαρ ςγποηόπος Άγπα
παπαηηπηηήπια και μονοπάηια
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 29

30. Conservation programme for the Ionian Sea region concerning
habitats of species threatened with
extinction
LIFE 92 NAT GR 013800
WWF Greece
Total budget: 2,000,000.00 €
EC Contribution:
1,500,000.00 € (75.00%)
01/10/1992 to 30/11/1995
(38 months)
Sekania Beach bought by WWF!
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 30

31. Δξώηεκα: Υπάξρεη ζπλέρηζε ηεο πξνζπάζεηαο κεηά ην ηέινο
ελόο πξνγξάκκαηνο LIFE;
Απάληεζε: Ναη ζηα πεπιζζόηεπα έπγα από άλλα έπγα ή από ηοςρ
ενδιαθεπόμενοςρ ΜΚΟ αλλά όσι ζςσνά από ηιρ απμόδιερ απσέρ
• Ππογπάμμαηα για ηην απκούδα = 3
• Ππογπάμμαηα για ηη σελώνα Caretta = 7
• Ππογπάμμαηα για ηον γςπαεηό = 3
• Ππογπάμμαηα για ηη θώκια Monachus = 3
• Άγπα – από 7 ππογπάμμαηα ΕΔΠ
• Βάι – από ππόγπαμμα ΤΚΣ ηος EKBY
• Cretaplant: από ηο LIFE Γςηικήρ Κπήηηρ
• 80 κειέηεο παξάρζεθαλ αιιά κόλν 2 ελζσκαηώζεθαλ
ζε εζληθή λνκνζεζία θαη πνιηηηθή
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 31

32. Πνηα είλαη ε Κιεξνλνκηά πνπ αθήλεη ην LIFE ΦΥ΢Η ζηελ
Διιάδα;
• Απμεκέλε γλώζε γηα ηα είδε θαη ηα ελδηαηηήκαηα
• Εκπεηξία ζηελ πινπνίεζε δηαρεηξηζηηθώλ κέηξσλ ζην πεδίν
• Σπλεξγαζία ζην ζρεδηαζκό θαη ζηε ιήςε απνθάζεσλ ζε
ηνπηθό επίπεδν κεηαμύ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηώλ, ησλ
ηνπηθώλ θνηλσληώλ, ησλ ηδησηηθώλ θνξέσλ θαη ησλ ΜΚΟ.
• Σπκπξάμεηο θνξέσλ – εθκάζεζε ηνπ λα εξγάδεηαη θαλείο
κε άιινπο γηα έλαλ θνηλό ζθνπό
• Κάπνηα πξόνδνο ζηελ δηαρείξηζε -δηαηήξεζε εηδώλ θαη
ελδηαηηεκάησλ – δύζθνιν λα απνηηκεζεί ν βαζκόο ηεο
επηηπρίαο
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 32

33. Πνηα είλαη ηα ζπκπεξάζκαηα από ηελ πινπνίεζε ηνπ LIFE
ΦΥ΢Η ζηελ Διιάδα;
Χυπίρ ηα ππογπάμμαηα LIFE, ο ηομέαρ ηηρ διαηήπηζηρ ζηην
Δλλάδα θα ήηαν ζσεδόν αλύπαξθηνο. Αν και ππόκειηαι
απλώρ για μία «κοινοηική ππυηοβοςλία», ηο LIFE
αποηέλεζε οςζιαζηικά ηη βαζική πηγή σπημαηοδόηηζηρ
ζηοσεςμένυν ππογπαμμάηυν διαηήπηζηρ ηηρ
βιοποικιλόηηηαρ ζηη σώπα μαρ καηά ηα ηελεςηαία 20
σπόνια.
Χυπίρ ηα ππογπάμμαηα LIFE είναι πιθανό όηι η καηάζηαζη
διαηήπηζηρ κάποιυν ειδών (π.σ. απκούδα, θώκια,
γςπαεηόρ) θα είσε επηδεηλσζεί αλεπαλόξζσηα.
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 33

34. Πνηα είλαη ηα ζπκπεξάζκαηα από ηελ πινπνίεζε ηνπ LIFE
ΦΥ΢Η ζηελ Διιάδα;
Τα ππογπάμμαηα LIFE αποηέλεζαν ζηιρ πεπιζζόηεπερ
πεπιπηώζειρ «νάζεηο» οπγανυμένυν,
ζηοσεςμένυν, εςέλικηυν και οικονομικά
αποηελεζμαηικών ππογπαμμάηυν διαηήπηζηρ ηηρ
θύζηρ.
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 34

35. ΕΤΥΑΡΙ΢ΣΩ ΠΟΛΤ
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 35

36. Magnetic Clean-up of Oil Spills
LIFE99 ENV GR 567 Clean Mag
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 36

37. 14 Δίδε Πηελώλ ηνπ Παξαξηήκαηνο πνπ αλαπαξάγνληαη ζηελ Διιάδα θαη πνπ
είραλ ραξαθηεξηζηεί σο πξνηεξαηόηεηα γηα ρξεκαηνδόηεζε:
1. Θαιαζζνθόξαθαο (1 πξόγξακκα) 1. Phalacrocorax aristotelis
2. Λαγγόλα (3 πξνγξάκκαηα) 2. Phalacrocorax pygmeus
3. Αξγπξνπειεθάλνο (4 πξνγξάκκαηα) 3. Pelecanus crispus
4. Κνθθηλόρελα (1 πξόγξακκα) 4. Branta ruficollis
5. Βαιηόπαπηα (4 πξνγξάκκαηα) 5. Aythya nyroca
6. Γππαεηόο (3 πξνγξάκκαηα) 6. Gypaetus barbatus
7. Μαπξόγππαο (1 πξόγξακκα) 7. Aegypius monachus
8. Κξαπγαεηόο (3 πξνγξάκκαηα) 8. Aquila pomarina
9. Βαζηιαεηόο (3 πξνγξάκκαηα) 9. Aquila heliaca
10. ΢πηδαεηόο 10. Hieraaetus faciatus
11. Κηξθηλέδη 11. Falco naumanni
12. Μαπξνπεηξίηεο (2 πξνγξάκκαηα) 12. Falco eleonorae
13. Χξπζνγέξαθν 13. Falco biarmicus
14. Αηγαηόγιαξνο (1 πξόγξακκα) 14. Larus audouinii
14 May, 2012 Dr. Anastasia Koutsolioutsou 37