Savunma sanayi, konfigürasyon yönetimi, configuration management, defence industry

1. Konfigürasyon Yönetimi
Hüseyin ŞEN
Furkan BAKAR
1/24

2. Sunum Planı
* Konfigürasyon Yönetiminin Tanımı
* Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
* Konfigürasyon Yönetim Planı
* Konfigürasyon Yönetim Organizasyonu
* Sonuç
2/24

3. Konfigürasyon Yönetiminin Tanımı
Konfigürasyon:
• Mevcut olan veya tasarlanan bir ürünün, teknik
dokümanlarda tanımlanan ve daha sonra
ulaşılması amaçlanan fonksiyonel ve fiziksel
karakteristiğidir.
Konfigürasyon Yönetimi :
• Ürün veya sistemin ömür devri (yaşam döngüsü)
boyunca hem fiziksel hem de fonksiyonel
konfigürasyonunun izlenmesi ve kontrol edilmesi
sürecidir.
3/24

4. Konfigürasyon Yönetiminin Tanımı
4/24

5. Konfigürasyon Yönetiminin Tanımı
Müşteriye teslim edilen ürünün sözleşmede belirtilen çizim
ve şartnamelerdeki fonksiyonel ve fiziksel özelliklere sahip
olduğunu garanti etmek,
Fiziksel konfigürasyonu ürünün tekrar üretilmesine imkan
sağlayacak,
Beklenmedik operasyon, tamir-bakım ve değiştirme
ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir detaya kadar dokümante
edildiğinden emin olmaktır
Konfigürasyon yönetiminin öncelikli hedefi;
5/24

6. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Konfigürasyon
Yönetim
Süreçleri
Konfigürasyon
Tanımlama ve
Dokümantasyon
Konfigürasyon
Değişiklik
Kontrolü
Konfigürasyon
Durum
Değerlendirmesi
Konfigürasyon
Denetimi
6/24

7. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Müşteri isteklerinin belirlenmesi,
Ürün yapısı ve konfigürasyon birimlerinin belirlenmesi,
Konfigürasyon birimlerinin dokümante edilmesi,
Konfigürasyon birimlerinin numaralandırılması,
Konfigürasyon anahatlarının oluşturulması faaliyetlerini
kapsamaktadır.
Konfigürasyon Tanımlama ve Dokümantasyon
7/24

8. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Konfigürasyon Tanımlama ve Dokümantasyon
Proje XXXX
Ürün Adı: Rev:
Stok/Seri No: Tarih:
Sıra
no
Seviye Stok no Tanım Seri no Üretim tarihi Değişiklik kodu
1 0 YYYY XXXX 0001 Ürün A 01 01/98 AA
2 1 YYYY XXXX 0002 Birim 1 03 12/97 AA
3 2 YYYY XXXX 0003 Cihaz 11 21 01/2000 BA
4 2 YYYY XXXX 0004 Cihaz 12 18 02/2000 AA
5 3 AE XXXX 0023 Kart 121 04 12/99 AC
Konfigürasyon Listesi:
Konfigürasyon Dokümantasyonu: konfigürasyona tabi parçaların
fonksiyonel ve fiziksel karakteristiklerini tam olarak tanımlamak için
ihtiyaç duyulan, resmi olarak onaylanmış ve dağıtımı yapılmış teknik
dokümanları içermektedir. Bu dokümanlar; ürün, proses ve malzeme
şartnameleri, teknik resimler, ilgili parça listeleri, akış şemaları ve
teknik el kitaplarıdır.
8/24

9. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Konfigürasyon anahat dokümanlarının oluşturulmasından sonra
konfigürasyona tabi parçaya ilişkin değişikliklerin teklif edilmesi,
değerlendirilmesi, koordinasyonu ve onaylanması için
gerçekleştirilen sistematik işlemler bütünüdür
Konfigürasyon Kontrol Kurulu (Configuration Control Board) kurulur.
Konfigürasyon değişiklikleri mühendislik değişiklikleri, sapma ve
feragatler olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Mühendislik Değişiklik Teklifi Formu- MDT Formu ile yapılır
Konfigürasyon Değişiklik Kontrolü
9/24

10. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Sınıf-I ve Sınıf-II olmak üzere ikiye ayrılan mühendislik
değişiklikleri, konfigürasyona tabi parçanın veya anahat
dokümanının, oluşturulduktan sonra değiştirilmesidir
Sınıf-I değişiklikler, ürünün şekil, uyum ve işlevinde değişikliğe yol
açan ve değiştirilebilirlik ile lojistik desteği etkileyen değişikliklerdir.
Sınıf-II değişiklikler, Sözleşmeyi ve spesifikasyonları etkilemeyen ve
Sınıf-I kapsamına girmeyen değişikliklerdir.
Konfigürasyon Değişiklik Kontrolü
10/24

11. Mühendislik Değişiklik Teklifi Formu
Etkilenen Parça Adı1.1.1.1.1.1
Öncelik durumu
Olağanüstü

Acil

Normal

Çizim ve revizyon no
1.1.1.1.1.2 PParça
no
1.1.1.1.1.3
Mühendislik değişiklik
sınıfı Sınıf I  Sınıf II 
Sınıf I
etkileme
durumu
i. Değiştirilebilir parça
ii. Emniyet/Performans
iii. Emniyet sınıfı/Tanımlı parça
iv. Tasarım hatası
v. Fonksiyonel/İşletme
güvenilirliği
vi. Hizmet/Depolama ömrü
vii. İdame ettirilebilirlik
viii.Ağırlık
ix. Şekil, uyumluluk ve
fonksiyon
x.









Sınıf II
etkileme
durumu
Açıklama:
İsteği
başlatan
İlgili birim onayı Tarih
Mühendislik
Kalite
İmalat
Müşteri temsilcisi
İsteğin kısaca açıklaması:
Maliyet etkisi (Varsa):
Red ise, kararın gerekçesi:
11/24

12. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Sapma (Deviation): Sapma, konfigürasyona tabi parçanın üretimden
önce, spesifikasyonlarda belirlenmiş olan performans veya tasarım
isteklerinden, çizimlerden veya diğer dokümanlardan farklılığına
belli sayıda veya belli bir süre için verilen izindir.
Sapma ve mühendislik değişiklikleri arasındaki en temel fark;
onaylanmış bir mühendislik değişikliğinin, ilgili birimi tanımlayan
dokümanlarda revizyonu gerekli kılması; sapmaların, mevcut
şartname veya çizimlerde herhangi bir değişikliğe neden olmaması
ve anahat dokümanlarını etkilememesidir.
Sapma/Feragat İstek Formu (Request for Deviation/Waiver –
RFD/RFW) kullanılır.
Konfigürasyon Değişiklik Kontrolü
12/24

13. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Feragat (Waiver): Feragat, bir konfigürasyon biriminin üretimi veya
muayeneye sunulması sırasında belirlenmiş isteklerden ayrıldığının
ve olduğu gibi kullan veya yeniden işle kararlarının verilmesine uygun
olmadığının tespit edilmesi halinde, konfigürasyona tabi parçanın
belirli bir miktarı için bu şekliyle kabul edildiğini belirten yazılı
izindir.
Feragatler, anahat dokümanlarını etkilemeyen değişikliklerdir.
Feragat ve sapma arasındaki temel fark; sapmanın değişikliğe
oluşmadan önce, feragatin ise oluştuktan sonra izin vermesidir.
Bir konfigürasyon birimine aynı konuda ikiden fazla sapma ve feragat
gerekiyorsa, bu durumda mühendislik değişikliği daha uygundur.
Konfigürasyon Değişiklik Kontrolü
13/24

14. Sapma/Feragat İstek Formu
Etkilenen Parça Adı1.1.1.1.1.1
Çizim no Parça no1.1.1.1.1.2
Etkilenen parçaların seri
no’su veya uygulamanın
sürdürüleceği tarih
Seri no: Tarih:
İstek türü Sapma  Feragat 
Sınıfı Küçük  Büyük  Kritik 
İsteği
başlatan
İlgili birim onayı Tarih
Mühendislik
Kalite
İmalat
Müşteri temsilcisi
İsteğin kısaca açıklaması:
Maliyet etkisi (Varsa):
Red ise, kararın gerekçesi:
14/24

15. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Gerçek konfigürasyon durumunun değerlendirilmesi için yapılır.
Değişikliklerin/Sapma/Feragatlerin uygulanması ve Dokümante
edilmesi faaliyetleri sonucunda,
Dokümantasyonu,
Konfigürasyon birimlerinin tanımlanması,
Ürünün ömür devri boyunca, konfigürasyon anahatlarında yapılan
değişikliklerin izlenebilirliği sağlanması amacıyla,
Konfigürasyon Durum Değerlendirmesi
15/24

16. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Konfigürasyon durum değerlendirmesi için bilgi yönetim
sistemlerinden yararlanılmalı ve bir veritabanı oluşturulmalıdır.
Dokümanların onaylanarak yayınlanmasından itibaren tüm
tarihsel bilgi ve değişiklik kayıtları tutulmalı ve değişikliklerin
izlenebilirliği sağlanmalıdır.
Konfigürasyon listesindeki değişiklikler için konfigürasyon
veritabanı güncellenir ve gerektiğinde çıktı alınarak
konfigürasyon durumu raporlanır.
Konfigürasyon Durum Değerlendirmesi
16/24

17. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Konfigürasyona tabi parçanın, konfigürasyon yönetim personeli
tarafından ilgili konfigürasyon dokümanlarına uygunluk
bakımından resmi olarak kontrol edilmesi,
Hem ürün çizim ve şartnamelerinin talep edilene uygunluğunun
ve üretim işlemlerinin bu dokümanlara göre devam edeceğinin
teyit edilmesi,
Üretilen ürünün istenilen performans değerlerini sağladığının
kanıtlanması anlamına gelmektedir.
Konfigürasyon Denetimi
17/24

18. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Konfigürasyon denetimleri, fonksiyonel konfigürasyon denetimi ve
fiziksel konfigürasyon denetimi olmak üzere iki çeşittir.
Fonksiyonel konfigürasyon denetimi, konfigürasyona tabi parçanın
kabulünden önce, konfigürasyon dokümantasyonunda belirtilmiş olan
fonksiyonel ve performans özelliklerine ulaşıldığının kontrolü ve
doğrulanması amacıyla, test verilerinin ve kayıtlarının incelenmesidir
Bu denetim seri üretim için onay verilecek konfigürasyonu temsil eden
prototip üzerinde, prototipin olmadığı durumlarda ise üretilen ilk parça
üzerinde yapılmalıdır.
Konfigürasyon Denetimi
18/24

19. Konfigürasyon Yönetim Süreçleri
Fiziksel konfigürasyon denetimi, imal edilmiş konfigürasyona tabi bir
parçanın imalat konfigürasyonunun, tasarım dokümanlarına göre
uygunluğunun denetlenmesidir.
Fonksiyonel konfigürasyon denetiminin başarıyla tamamlanmasının
ardından üretimin ilk parçası üzerinde uygulanan bu denetim, ürünle
ilgili teknik resim, şartname, test gereksinimleri ve diğer teknik veriler
ile tasarım dokümanları, el kitabı ve listelerin detaylı denetimini
içermektedir.
Prototip kafile üretimi sırasında üretim dokümanlarında yer alan
muayene ve test gereksinimlerinin konfigürasyon dokümanlarına
uygunluğunun değerlendirilmesi ve seri üretim sırasında bu üretim
dokümanlarının kullanılacağından emin olunmasının sağlanmasıdır.
Konfigürasyon Denetimi
19/24

20. Konfigürasyon Yönetim Planı
Konfigürasyon yönetim politikası ve hedefleri,
Konfigürasyon yönetim organizasyonu, sorumluluk ve yetkileri,
Konfigürasyon yönetim kaynakları ve bu kaynakların nasıl elde
edileceği,
Konfigürasyon kontrol yöntemi,
Konfigürasyon denetimlerinin nasıl ve ne zaman yapılacağı,
Konfigürasyon durum değerlendirmesinin nasıl ve ne zaman
yapılacağı,
Konfigürasyon yönetiminin müşteri ve alt yükleniciler ile nasıl koordine
edileceği.
20/24

21. Konfigürasyon Yönetim Planı
Bölümler İçerik
Kapak sayfası Doküman kontrol numarası (Doküman izlenebilirliğini sağlamak için)
Revizyon izleme
sayfası
Onaylanmış tüm değişiklikler
İçindekiler Planda yer alan tüm başlıklar, ekler, şemalar
Giriş
Amaç, kapsam ve konfigürasyon yönetiminin sözleşmeye özgün aşamaları
Sistem veya konfigürasyon birimlerinin tanıtımı
Tanımlar, terimler ve kısaltmalar
Planın ana özellikleri, hedefleri ve firmanın konfigürasyon yönetimi yaklaşımı
Referans
dokümanlar
Spesifikasyonlar, standartlar, el kitapları, diğer doküman başlıkları (doküman
no, yayınlayan makam, revizyonu, değişiklik bildirimi ve tarihi dahil)
Organizasyon
Firmanın konfigürasyon yönetim organizasyonu
Konfigürasyon yönetimine katılan tüm grupların sorumluluk ve yetkileri
KKK’nın görevleri
Konfigürasyon yönetim organizasyonu ile müşteri ve alt yükleniciler
arasındaki ilişkiler
Konfigürasyon
yönetim safhaları
Konfigürasyon dokümantasyonunun yayınlanması
Konfigürasyon ve sözleşmeden kaynaklanan anahatların oluşturulması
KKK’nın oluşturulması
Konfigürasyon durum değerlendirme bilgi sisteminin geliştirilmesi
Konfigürasyon denetimlerinin gerçekleştirilmesi
Veri yönetimi Teknik veri gereksiniminin nasıl karşılanacağı
Konfigürasyon
tanımlama
Konfigürasyon birimlerinin seçilmesi
Gelişmekte olan konfigürasyonun oluşturulması ve yönetilmesi
Anahat dokümanlarının oluşturulması ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi
Mühendislik dokümanlarının yayınlanması, ürüne yansıtılması ve ürünün bu
dokümanlara uygunluğunun takibi
Donanımlar için parça no, seri no, tanımlayıcı ve doküman no
Arayüz yönetimi
Arayüz gereklerinin tanımlanması için prosedürler, arayüz ilişkilerinin
oluşturulması, arayüz kontrol çalışma gruplarına katılım esasları
Konfigürasyon
kontrolü
KKK’nın fonksiyon, sorumluluk ve yetkileri
Değişikliklerin sınıflandırılması ve onaylanması konusundaki yetki seviyeleri
Sınıf I, Sınıf II değişiklikler ile sapma ve feragat isteklerinin işleme konulması
Spesifikasyon değişiklik bildirileri ile revizyon bildirilerinin işleme konulması
Konfigürasyon
durum
değerlendirmesi
Durum değerlendirmesi için gerekli bilgileri toplama, kayıt etme, işleme ve
saklama yöntemleri,
Konfigürasyon tanımlama ve dokümantasyon, mühendislik değişikliklerinin
takibi, konfigürasyon denetim sonuçları, kritik ve büyük sapma/feragat
isteklerinin durumları ve konfigürasyon değişikliklerinin izlenebilirliğine
ilişkin rapor/bilgi sistemlerinin içerikleri
Durum değerlendirme bilgi sistemine erişim yöntemleri, raporlama ve dağıtım
aralıkları
Konfigürasyon
denetimleri
Fiziksel ve fonksiyonel konfigürasyon denetimleri için plan, prosedür,
dokümantasyon ve takvim ile denetim sonuçlarını raporlama formatı
Alt
yüklenici/taşeron
kontrolü
Alt yüklenici ve taşeronların firma konfigürasyon yönetim sistemi ile olan
uygunluğunun kontrolü
21/24

22. Konfigürasyon Yönetim Organizasyonu
22/24

23. Sonuç
İlk bakışta karmaşık bir süreç gibi görünen konfigürasyon yönetim
sistemi,
Tasarım ve üretimdeki işlemlerin kontrol altında bulundurulması,
Müşterinin talep ettiği bilgilere anında ulaşılması,
Hataların azaltılması ve
Verimliliğin arttırılmasında önemli katkılar sağlamaktadır.
Uzun zamandan bu yana savunma sanayii projelerinde başarıyla
uygulanmakta olan konfigürasyon yönetim sistemi yazılım sektörü
gibi yine karmaşık uygulamaların bulunduğu projelerde de
başarıyla kullanılmaktadır.
Savunma sistemlerinin istenen kalite ve teknolojide üretebilmesini
sağlayarak uzun vadede, savunma sistemlerinin yurt içi
imkanlarla temin edilmesi ve kaynakların yurt içinde
kalmasına katkıda bulunacaktır.
23/24

24. * Ünal Hande, “Konfigürasyon Yönetimi ve Savunma Sanayiinde
Uygulaması”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara,
2005, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
* MSB.lığı SATEM K.lığı, Konfigürasyon Yönetimi Seminer
Notları, Ankara.
* EIA Standard - 649, National Consensus Standard for
Configuration Management, U.S.A., 1998.
* MIL-HDBK-61B DoD Military Handbook Configuration
Management Guidance, 2001.
* MIL-STD-3046 Department of Defense Interim Standard
Practice Configuration Management, 2013.
* PMI, Practice Standard for Project Configuration
Management, Pennsylvania, 2007.
Yararlanılan Kaynaklar
24/24