Ang dokumento ay naglalahad ng mga pananaw ng mga kilalang tao sa wika at kultura, pati na rin ang kasaysayan ng wikang pambansa ng Pilipinas mula sa Saligang Batas ng Biak-na-Bato hanggang sa kasalukuyan. Tinalakay din nito ang mga elemento ng komunikasyon, iba't ibang uri ng talakayan, at mga pamamaraan ng pangangalap ng datos para sa pananaliksik. Ang mga aspeto ng di-berbal na komunikasyon at mga gawain sa pagbuo ng impormasyon tulad ng talakayan, pagbabahagi, at survey ay mahalagang bahagi ng pagsusuri.

1. KABANATA 1
Henry Gleason - “Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa
paraang arbitraryo na ginagamit sa isang kultura.”
Charlemagne -“Ang pagkatuto ng ibang wika ay pagkakaroon ng pangalawang kaluluwa,”
Prof. Virgilio S. Almario - “ang wika mismo ang patunay na tayo’y may katutubong kultura. Isang wika
itong patuloy na nabuhay sa kabila ng mahanang pananakop na nagbigay kaalaman at karunungan
tungkol sa ating lahi.”
Saligang Batas ng Biak-na-Bato noong 1897 - ang Wikang Opisyal ng Pilipinas ay wikang Tagalog.
Art. 9 Sek. 3 ng 1935 - Konstitusyon na magkakaroon ng pagpapatibay at pagpapaunlad ng isang wikang
pambansa.
Nobyembre 9, 1937 - Tagalog ang napiling wikang pambansa
Lope K. Santos - alpabeto na kaniyang tinawag na ABAKADA.
ABAKADA - ay binubuo ng 20 titik na ibinatay sa Baybayin.
Hulyo 4, 1946 - Wikang Pambansa ay naging Opisyal na Wika na rinng bansa.
Francisco Baltazar - “Ama ng Panitikang Pilipino”
Manuel L. Quezon - “Ama ng Wikang Pambansa”
Pro-Hiligaynon Society - isang pangkating pangwika na pigilin ang pagpapatupad ng Pilipino.
Konstitusyong 1973 - Filipino ang wikang pambansa
Pinagyamang Alfabeto - binubuo ng 31 titik
Artikulo XIV seksiyon 6 ng Saligang Batas ng 1987 - wikang pambansa ng Pilipinas ay Fiipino.
Jaime C. de Veyra - Siya ang unang direktor ng Surian ng Wikang Pambansa
Oktubre 2, 2012 - itinatag ang Tanggol Wika
CHED Memorandum Order (CMO) No. 20, Series of 2013noong Hunyo 28, 2013 - na naglalaman ng
pagtatanggal ng mga asignaturang Filipino at Panitikan sa kolehiyo para mapagaan ang kurikulum dahil
mababawasan ang kukuning asignatura ng mga mag-aaral sa kolehiyo.
UP Diliman University Council - pagpapanatili ng Filipino sa Kolehiyo.
Ipinahayag nila ito sa isinagawang Midya Forum ng Tanggol Wika noong Hulyo 2014.
Elemento ng Komunikasyon
Tagahatid - tagapag-encode ng mensahe. Kung kaya, responsibilidad niyang mag-isip ng mensahe na
angkop sa konteksto ng pag-uusap, bakgrawnd ng tagatanggap, maging ang angkop na daluyan ng
mensahe.
Tagapagdala - Tungkulin ng tagatanggap na maging tagapag-decode ng mensaheng ipinadala ng
tagatanggap. Gampanin niyang unawain nang mabuti ang lahat ng mensahe at magbigay ng angkop na
tugon.
Konteksto – Dito nagaganap ang komunikasyon. Kasangkot dito ang pisikal, sosyal at kultural na
konteksto.
Mensahe - Ito ang ipinadadala ng tagapaghatid. Maaaring berbal o di-beral o pinagsamang berbal at di-
berbal.
Tsanel/Midyum/Daluyan - Ito ang instrumento upang maipadala nang maayos ang mensahe.
Tugon - Pinag-iisipang mabuti ng tagatanggap batay sa ipinadalang mensahe ng tapaghatid.
Dalawang Uri ng Komunikasyon
Berbal na komunikasyon - ay gumagamit ng mga titik
Di-berbal na komunikasyon - layuning ulitin ang berbal na pahayag, komplemento sa isang mensahe,
panghalili sa isang berbal na mensahe, nagbibigay ng diin sa bigat ng tiyak na salita o pahayag at hudyat
kung magsasalita na o hindi pa ang kausap.

2. Pag-aaral sa Di-berbal na komunikasyon
 Proxemics - kahulugan ng distansiya o pagitan sa mga nag-uusap
 Chronemics – oras at panahon
 Haptics - kahulugan ng kumpas ng kamay
 Kinesics – galaw ng katawan at ekspresyon ng mukha
 Objectivs – kahulugan ng mga bagay
 Vocalics -kahulugan pagtaas at pagbaba ng boses o tinig ng pasasalita
 Oculesics – kahulugan ng mata
 Colorics – kahulugan ng kulay
 Olfactorics – kahulugan ng amoy
 Iconics – kahulugan ng mga simbolo
 Pictics – nakapokus ito sa galaw ng mukhap
TATLONG ANTAS NG KOMUNIKASYON
1. Komunikasyong intrapersonal – pansariling pakikipagtalastasan.
2. Komunikasyong interpersonal – pagitan ng dalawang tao o di kaya’y sa pagitan ng isang tao o
maliit na pangkat.
3. Komunikasyong pampubliko – pagitan ng isa at malaking pangkat ng mga tao.
Batis ng Impormasyon - pinagmulan ng mgakatunayan upang makabuo ng mga pahayag ng kaalaman
tungkol sa isang isyu, penomenon o panlipunang realidad.
2 Uri ng Batis ng Impormasyon
1. Primaryang Batis - Nakatuon sa orihinal na pahayag, obserbasyon at teksto na direktang
nagmula sa isang indibidwal, grupo o institusyon
2. Sekundaryang Batis – teksbuk, encyclopedia, diksyonaryo, komentaryo, sanaysay abstrak.
Pamantayan sa Pagtataya ng mga Impormasyong Nakalap
1.Kabaguhan
2. Kahalagahan
3. Awtoriti
4. Kawastuhan
Mga paraan ng pangangalap ng datos upangmakakalap ng impormasyon
1. Interbyu o Pakikipanayam - Paraan ng pangangalap ng datos na isinasagawa sa
pamamagitan ng pagtatanong. Maaaring pormal ito o di-pormal.
2. Focus Group Discussion o FGD - Ginagamit ito kung nais makakalap ng malalimang
impormasyon sa maikling panahon tungkol sa ideya at opinyon ng komunidad sa isang
paksa.
3. Pagtatanong-tanong - Ito ay isang etnograpikong pamamaraan ngpangangalap ng datos
sa mga pananaliksik sa social science sa Pilipinas.
4. Sarbey - Ginagamit ito sa malawakang paraan ng pagkuha ng datos o impormasyon
tungkol sa preperensiya, pananaw, opinyon, damdamin at paniniwala.
5. Pakikipagkuwentuhan - Naisasagawa ito sa pakikipagkuwentuhan sa umpukan ng mga
tao habang isinasagawa ang field work.
6. Pagdalaw-dalaw - Pagpunta-punta ito ng mananaliksik sa komunidad ng mga kalahok
lalo na kung walang sapat na panahon na manirahan ang mananaliksik sa komunidad.

3. 7. Pakikipanuluyan - Isinasagawa ito upang makakuha nang mas komprehensibo at mas
malalim na impormasyon sa mga respondente
8. Pagbabahay-bahay - Isa itong etnograpikong pamamaraan ng pangangalap ng datos
upang makakuha ng buo, kompleks at malalim na impormasyon
9. Pagmamasid - Ito ang pinakalumang paraan ng pag-unawa. Ginagamit ito upang
magkaroon ng paunang kaalaman upang mas mabigyan ng malinaw na direksiyon ang
pag-aaral at makuha ang holistikong impormasyon sa pinag-aaralan.
Instrumento sa Pangangalap ng Datos
 Instrumento sa Pangangalap ng Datos sa Kapuwa-tao.
 Pangangalap ng Impormasyon mula sa Aklatan.
 Pangangalap ng Datos mula sa mga Online na Materyal.
 Pangangalap ng Impormasyon mula sa Pangmadlang Midya
KABANATA 3
Tsismisan - isang pagbabahaginan ng impormasyong di-tiyak na isang uring pag-uusap sa pagitan ng
dalawang taoo higit pang magkakilala o magkapalagayang-loob.
Umpukan - paggawa ng tao ng isang maliit na grupo o pangkat, pagtitipon ng mga tao para sa isang
okasyon o pangyayari o sa anong kadahilanan.
Talakayan - isang karaniwang gawain sa loob ng klase. Sa pamamagitan ng pagtatalakayan, nahahasa
ang kakayahan ng mga mag- aaral sa pagsasalita, pagpapaliwanag at pangangatuwiran.
2 Uri ng Talakayan
1. Impormal na Talakayan – ´Ito ay malayang pagpapalitan ng kuro-kuro hinggil sa isang paksa at
walang pormal na mga hakbang na sinusunod. Ito ay binubuo ng lima hanggang sampung katao.
2. Pormal na Talakayan - Nakabatay ito sa tiyak na mga hakbang, may tiyak na mga taong
mamamahala at mamumuno ng talakay.
Halimbawa ng Talakayan
1. Pangklasrum na talakayan - kadalasan ginagampanan ng mga mag-aaral sa isang klase na may isang
guro bilang tagapatnubay.
2. Simposyum - ginagamit kadalasan ng mga ahensya sa pamahalaan sa layuning may
mahalagang ipapaalam sa mga kabaranggay o isang target na komunidad.
3. Panahon ng Homilya Simbahan - panrelihiyon sa paghahatid ng
banal na balita sa loob ng simbahan.
4. Sesyon ng mga Opisyal - Ito ay nagaganap kadalasan sa pagdiskuyon ng mga
taong politiko sa paksang patungkol sa kanilang pamamahala at kaunlaran ng bayan o barangay.
5. Asembleya - pangkalahatang gamitin sa lahat ng uri ng pangkat, ahensya, institusyon,
at iba pang maramihang kasapi para sa pagsisiwalat ng impormasyon.
6. Pagdinig sa Senado - para lamang sa mga senador tungkol sa mga paksa o isyung panlipunan
alinsunod sa kaniyang tungkulin.
7. Telebisyon/Panradyong talakayan at iba pa - Tumutukoy ito sa iba’t ibang talakayang programang
panradyo at pantelebisyon na naririnig at napapanood sa midya.
Pagbahay-bahay - isang gawain na pumupunta sa iba’t ibang lugar at tirahan upang magsiyasat ng mga
bagay-bagay na maaaring maging tulay sa pagkuha ng mga impormasyon.

4. Halimbawa:
1. Bible Sharing - Isang pagbahay-bahay na pakikipagkomunikasyon upang makabenta gaya ng mga
saksi, Iglesia ni Kristo, Katoliko, at iba pa.
2. Pag-aalok ng mga Produkto - Isang gawaing pangnegosyo kung saan kailangang mahusay sa
pakikipagkomunikasyon upang makapagbenta gaya ng pautang ng mga furniture, kitchen utensil,
cosmetics, at iba pa.
3. Pagtotokhang - Ang makontrobersyal na estratehiya sa pagbabahay-bahay na gawain ng kapulisan sa
panahon ng pamamahala ni Pangulong Duterte kaugnay ng kampanyang pakikidigma laban sa droga.
4. Sarbey para sa Sensus - Ang pagbabahay-bahay na isinasagawa ng mga taong inatasang magsarbey sa
bawat pamilya para alamin ang bilang ng miyembro nito lalo na sa panahon ng eleksyon.
5. Pangkalusugang Serbisyo - Kadalasan itong ginagawa ng mga Barangay Health Workers upang
mamigay ng libreng gamot oo pagbabakuna at iba pang serbisyong pangkalusugan.
Pulong-bayan - pagpupulong ng mga taong naninirahan sa isang bayan upang pag-usapan ang mga
suliranin, hakbang at maging ang mga inaasahang pagbabago.
Ekspresyong lokal - ay isang likas at ordinaryong wika ngunit naiiba sa anyo at gamit sa lohika at iba pang
uri ng pilosopiya