SlideShare a Scribd company logo
1 of 15
Kristal
Kristal
• Material kristal: material yang
atom-atomnya tersusun
membentuk array 3d dan
berulang secara periodik.
• - Semua metal, kebanyakan
keramik, beberapa polimer
• Material non kristal: material
yang atom-atomnya tidak
tersusun secara periodik.
Dinamakan juga material
Amorphous
• Sifat beberapa material padat berelasi langsung dengan
struktur kristalnya.
Sel Satuan (Unit Cell)
• Pada kristal, atom
dimodelkan
berbentuk bola padat
dan setiap bola akan
menyinggung bola
terdekat
• Sel satuan: kesatuan
kecil atom yang
berulang
Sistem Kristal
• Dilihat dari geometri sel satuan, kristal
mempunyai 7 kombinasi geometri yang
berbeda (lihat tabel 3.2 di slide berikutnya )
Tipe Struktur Kristal
• Struktur Kristal pada logam:
1. Kubus Pemusatan Ruang
(Body Centered Cubic/BCC)
2. Kubus Pemusatan Sisi
(Face Centered Cubic/FCC)
3. Tumpukan Padat Heksagonal
(Hexagonal Closed Packed/ HCP)
• BCC terdapat pada a.l Chromium, Iron, Tungsten
• Banyaknya atom yang berdekatan : Bilangan Koordinasi = 8
• Pada BCC: 2 atom/unit cell
7
(Courtesy P.M. Anderson)
BODY CENTERED CUBIC
STRUCTURE (BCC)
Faktor Penumpukan Atom
• Faktor Penumpukan Atom (Atomic Packing
Factor/APF) : fraksi volume padat dalam sel
satuan
satuan
sel
total
volume
satuan
sel
dalam
di
atom
volume

AFP
a
R
8
• APF untuk BCC= 0.68
Unit cell c ontains:
1 + 8 x 1/8
= 2 atoms/unit cell
APF Untuk BCC
9
• FCC terdapat pada a.l Tembaga, Alumunium, Perak, Emas
• Bilangan koordinasi = 12
• Pada FCC : 4 atom/unit cell
FACE CENTERED CUBIC
STRUCTURE (FCC)
Unit cell c ontains:
6 x 1/2 + 8 x 1/8
= 4 atoms/unit cell
a
10
• APF untuk BCC = 0.74
APF Untuk FCC
Hexagonal Closed Pack (HCP)
HCP
• 6 atom/cell
• Bilangan koordinasi: 12
• APF : 0.74
• Terdapat pada a.l: Cadmium, Magnesium,
Titanium, Zinc
Polimorfi, Alotropi
• Material (metal dan non metal) dapat mempunyai lebih dari satu tipe
struktur kristal, fenomena ini dinamakan polimorfi (polymorphism)
• Jika ditemukan pada unsur padat kondisi tersebut disebut dengan
Alotropi (Allotropy)
• Tergantung pada temperatur dan tekanan
• Iron: mempunyai struktur BCC pada temperatur kamar namun
berubah menjadi FCC pada temperatur 912oC
• Karbon: pada kondisi ambient membentuk grafit sedangkan pada
tekanan sangat tinggi membentuk intan (diamond)

More Related Content

Similar to Jenis jenis struktur kristal senyawa kimia (9)

Pembentukan butir struktur kristal pada logam
Pembentukan butir struktur kristal pada logamPembentukan butir struktur kristal pada logam
Pembentukan butir struktur kristal pada logam
 
Struktur Kristal Logam
Struktur Kristal LogamStruktur Kristal Logam
Struktur Kristal Logam
 
Struktur kristal logam
Struktur kristal logamStruktur kristal logam
Struktur kristal logam
 
Struktur kristal ionik
Struktur  kristal ionik Struktur  kristal ionik
Struktur kristal ionik
 
Struktur kristal
Struktur kristalStruktur kristal
Struktur kristal
 
Lap.metalografi.
Lap.metalografi.Lap.metalografi.
Lap.metalografi.
 
mineralogi presentasi
mineralogi presentasimineralogi presentasi
mineralogi presentasi
 
Stereokimia tep thp
Stereokimia tep thpStereokimia tep thp
Stereokimia tep thp
 
Struktur mikro material teknik
Struktur mikro material teknikStruktur mikro material teknik
Struktur mikro material teknik
 

Recently uploaded

443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
ErikaPutriJayantini
 
konsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatan
konsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatankonsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatan
konsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatan
SuzanDwiPutra
 
Laporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docx
Laporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docxLaporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docx
Laporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docx
Jajang Sulaeman
 
Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...
Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...
Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...
luqmanhakimkhairudin
 
AKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptx
AKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptxAKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptx
AKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptx
cupulin
 
Kisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docx
Kisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docxKisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docx
Kisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docx
FitriaSarmida1
 

Recently uploaded (20)

PELAKSANAAN (dgn PT SBI) + Link2 Materi Pelatihan _"Teknik Perhitungan TKDN, ...
PELAKSANAAN (dgn PT SBI) + Link2 Materi Pelatihan _"Teknik Perhitungan TKDN, ...PELAKSANAAN (dgn PT SBI) + Link2 Materi Pelatihan _"Teknik Perhitungan TKDN, ...
PELAKSANAAN (dgn PT SBI) + Link2 Materi Pelatihan _"Teknik Perhitungan TKDN, ...
 
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
443016507-Sediaan-obat-PHYCOPHYTA-MYOPHYTA-dan-MYCOPHYTA-pptx.pptx
 
konsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatan
konsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatankonsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatan
konsep pidato Bahaya Merokok bagi kesehatan
 
RENCANA + Link2 MATERI Training _"SISTEM MANAJEMEN MUTU (ISO 9001_2015)".
RENCANA + Link2 MATERI Training _"SISTEM MANAJEMEN MUTU (ISO 9001_2015)".RENCANA + Link2 MATERI Training _"SISTEM MANAJEMEN MUTU (ISO 9001_2015)".
RENCANA + Link2 MATERI Training _"SISTEM MANAJEMEN MUTU (ISO 9001_2015)".
 
Laporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docx
Laporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docxLaporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docx
Laporan RHK PMM Observasi Target Perilaku.docx
 
Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...
Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...
Asimilasi Masyarakat Cina Dengan Orang Melayu di Kelantan (Cina Peranakan Kel...
 
AKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptx
AKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptxAKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptx
AKSI NYATA DISIPLIN POSITIF MEMBUAT KEYAKINAN KELAS_11zon.pptx
 
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI TARI KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
PPT BAHASA INDONESIA KELAS 1 SEKOLAH DASAR
PPT BAHASA INDONESIA KELAS 1 SEKOLAH DASARPPT BAHASA INDONESIA KELAS 1 SEKOLAH DASAR
PPT BAHASA INDONESIA KELAS 1 SEKOLAH DASAR
 
Kisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docx
Kisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docxKisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docx
Kisi kisi Ujian sekolah mata pelajaran IPA 2024.docx
 
UAS Matematika kelas IX 2024 HK_2024.pdf
UAS Matematika kelas IX 2024 HK_2024.pdfUAS Matematika kelas IX 2024 HK_2024.pdf
UAS Matematika kelas IX 2024 HK_2024.pdf
 
SISTEM SARAF OTONOM_.SISTEM SARAF OTONOM
SISTEM SARAF OTONOM_.SISTEM SARAF OTONOMSISTEM SARAF OTONOM_.SISTEM SARAF OTONOM
SISTEM SARAF OTONOM_.SISTEM SARAF OTONOM
 
Pembahasan Soal Ujian Komprehensif Farmasi Perapotekan
Pembahasan Soal Ujian Komprehensif Farmasi PerapotekanPembahasan Soal Ujian Komprehensif Farmasi Perapotekan
Pembahasan Soal Ujian Komprehensif Farmasi Perapotekan
 
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR MATEMATIKA KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
Materi Bab 6 Algoritma dan bahasa Pemrograman
Materi Bab 6 Algoritma dan bahasa  PemrogramanMateri Bab 6 Algoritma dan bahasa  Pemrograman
Materi Bab 6 Algoritma dan bahasa Pemrograman
 
MODUL AJAR BAHASA INGGRIS KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INGGRIS KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR BAHASA INGGRIS KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INGGRIS KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
Bioteknologi Konvensional dan Modern kelas 9 SMP
Bioteknologi Konvensional dan Modern  kelas 9 SMPBioteknologi Konvensional dan Modern  kelas 9 SMP
Bioteknologi Konvensional dan Modern kelas 9 SMP
 
MESYUARAT KURIKULUM BIL 1/2024 SEKOLAH KEBANGSAAN SRI SERDANG
MESYUARAT KURIKULUM BIL 1/2024 SEKOLAH KEBANGSAAN SRI SERDANGMESYUARAT KURIKULUM BIL 1/2024 SEKOLAH KEBANGSAAN SRI SERDANG
MESYUARAT KURIKULUM BIL 1/2024 SEKOLAH KEBANGSAAN SRI SERDANG
 
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 6 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
MODUL AJAR IPAS KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR IPAS KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR IPAS KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR IPAS KELAS 3 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 

Jenis jenis struktur kristal senyawa kimia

  • 2. Kristal • Material kristal: material yang atom-atomnya tersusun membentuk array 3d dan berulang secara periodik. • - Semua metal, kebanyakan keramik, beberapa polimer • Material non kristal: material yang atom-atomnya tidak tersusun secara periodik. Dinamakan juga material Amorphous • Sifat beberapa material padat berelasi langsung dengan struktur kristalnya.
  • 3. Sel Satuan (Unit Cell) • Pada kristal, atom dimodelkan berbentuk bola padat dan setiap bola akan menyinggung bola terdekat • Sel satuan: kesatuan kecil atom yang berulang
  • 4. Sistem Kristal • Dilihat dari geometri sel satuan, kristal mempunyai 7 kombinasi geometri yang berbeda (lihat tabel 3.2 di slide berikutnya )
  • 5.
  • 6. Tipe Struktur Kristal • Struktur Kristal pada logam: 1. Kubus Pemusatan Ruang (Body Centered Cubic/BCC) 2. Kubus Pemusatan Sisi (Face Centered Cubic/FCC) 3. Tumpukan Padat Heksagonal (Hexagonal Closed Packed/ HCP)
  • 7. • BCC terdapat pada a.l Chromium, Iron, Tungsten • Banyaknya atom yang berdekatan : Bilangan Koordinasi = 8 • Pada BCC: 2 atom/unit cell 7 (Courtesy P.M. Anderson) BODY CENTERED CUBIC STRUCTURE (BCC)
  • 8. Faktor Penumpukan Atom • Faktor Penumpukan Atom (Atomic Packing Factor/APF) : fraksi volume padat dalam sel satuan satuan sel total volume satuan sel dalam di atom volume  AFP
  • 9. a R 8 • APF untuk BCC= 0.68 Unit cell c ontains: 1 + 8 x 1/8 = 2 atoms/unit cell APF Untuk BCC
  • 10. 9 • FCC terdapat pada a.l Tembaga, Alumunium, Perak, Emas • Bilangan koordinasi = 12 • Pada FCC : 4 atom/unit cell FACE CENTERED CUBIC STRUCTURE (FCC)
  • 11. Unit cell c ontains: 6 x 1/2 + 8 x 1/8 = 4 atoms/unit cell a 10 • APF untuk BCC = 0.74 APF Untuk FCC
  • 13. HCP • 6 atom/cell • Bilangan koordinasi: 12 • APF : 0.74 • Terdapat pada a.l: Cadmium, Magnesium, Titanium, Zinc
  • 14.
  • 15. Polimorfi, Alotropi • Material (metal dan non metal) dapat mempunyai lebih dari satu tipe struktur kristal, fenomena ini dinamakan polimorfi (polymorphism) • Jika ditemukan pada unsur padat kondisi tersebut disebut dengan Alotropi (Allotropy) • Tergantung pada temperatur dan tekanan • Iron: mempunyai struktur BCC pada temperatur kamar namun berubah menjadi FCC pada temperatur 912oC • Karbon: pada kondisi ambient membentuk grafit sedangkan pada tekanan sangat tinggi membentuk intan (diamond)