This document provides instructions for a social work exam consisting of 50 multiple choice questions. Candidates are given 1 hour and 15 minutes to complete the exam. The instructions specify that candidates should verify that their question booklet is not missing any pages or questions within the first 5 minutes. They also specify that candidates should fill in their test booklet number on their answer sheet and vice versa. The instructions state that each question will have 4 answer options labelled A, B, C or D and that candidates should darken the oval on their answer sheet corresponding to the correct answer for each question. Finally, the instructions specify that rough work should be done at the end of the question booklet and that candidates must return both the question booklet and

1. Signature and Name of Invigilator OMR Sheet No. : .........................................
(To be filled by the Candidate)
1. (Signature) __________________________
Roll No.
(Name) ____________________________
(In figures as per admission card)
2. (Signature) __________________________
Roll No.____________________________
(Name) ____________________________
(In words)
J 10 1 0
PAPER-II
Test Booklet No.
Time : 1 1/4 hours] [Maximum Marks : 100
SOCIAL WORK
Number of Pages in this Booklet : 16 Number of Questions in this Booklet : 50
Instructions for the Candidates ¯Ö¸ü߁ÖÖÙ£ÖµÖÖë êú ×»Ö‹ ×­Ö¤ìü¿Ö
1. Write your roll number in the space provided on the top of 1. ¯ÖÆü»Öê ¯Öéšü êú ‰ú¯Ö¸ü ×­ÖµÖŸÖ Ã£ÖÖ­Ö ¯Ö¸ü †¯Ö­ÖÖ ¸üÖê»Ö ­Ö´²Ö¸ü ×»Ö׏֋ …
this page. 2. ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿­Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÖÃÖ ²ÖÆãü׾֍ú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿­Ö Æïü …
2. This paper consists of fifty multiple-choice type of questions. 3. ¯Ö¸ü߁ÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖê­Öê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ †Ö¯ÖúÖê ¤êü ¤üß •ÖÖµÖêÖß … ¯ÖÆü»Öê ¯ÖÖÑ“Ö
3. At the commencement of examination, the question booklet ×´Ö­Ö™ü †Ö¯ÖúÖê ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ÖÖê»Ö­Öê ŸÖ£ÖÖ ˆÃ֍úß ×­Ö´­Ö×»Ö×ÖŸÖ •ÖÖÑ“Ö êú
will be given to you. In the first 5 minutes, you are requested ×»Ö‹ פüµÖê •ÖÖµÖëÖê וÖÃ֍úß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖúÖê †¾Ö¿µÖ ú¸ü­Öß Æîü :
to open the booklet and compulsorily examine it as below :
(i) ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ÖÖê»Ö­Öê êú ×»Ö‹ ˆÃ֍êú ú¾Ö¸ü ¯Öê•Ö ¯Ö¸ü »ÖÖß úÖÖ•Ö úß
(i) To have access to the Question Booklet, tear off the paper
seal on the edge of this cover page. Do not accept a booklet
ÃÖᯙ úÖê ±úÖ›Íü »Öë … Öã»Öß Æãü‡Ô µÖÖ ×²Ö­ÖÖ Ã™üߍú¸ü-ÃÖᯙ úß ¯ÖãÛß֍úÖ
without sticker-seal and do not accept an open booklet. þÖߍúÖ¸ü ­Ö ú¸ëü …
(ii) Tally the number of pages and number of questions in (ii) ú¾Ö¸ü ¯Öéšü ¯Ö¸ü ”û¯Öê ×­Ö¤ìü¿ÖÖ­ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ êú ¯Öéšü ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÏ¿­ÖÖë
the booklet with the information printed on the cover úß ÃÖӏµÖÖ úÖê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “Öîú ú¸ü »Öë ׍ú µÖê ¯Öæ¸êü Æïü … ¤üÖêÂÖ¯ÖæÖÔ
page. Faulty booklets due to pages/questions missing ¯ÖãÛß֍úÖ ×•Ö­Ö´Öë ¯Öéšü/¯ÖÏ¿­Ö ú´Ö ÆüÖë µÖÖ ¤ãü²ÖÖ¸üÖ †Ö ÖµÖê ÆüÖë µÖÖ ÃÖß׸üµÖ»Ö
or duplicate or not in serial order or any other ´Öë ­Ö ÆüÖë †£ÖÖÔŸÖ ×úÃÖß ³Öß ¯ÖύúÖ¸ü úß ¡Öã×™ü¯ÖæÖÔ ¯ÖãÛß֍úÖ Ã¾ÖߍúÖ¸ü ­Ö
discrepancy should be got replaced immediately by a ú¸ëü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖµÖ ˆÃÖê »ÖÖî™ü֍ú¸ü ˆÃ֍êú ãÖÖ­Ö ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆüß
correct booklet from the invigilator within the period ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ »Öê »Öë … ‡Ã֍êú ×»Ö‹ †Ö¯ÖúÖê ¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö­Ö™ü פüµÖê •ÖÖµÖëÖê …
of 5 minutes. Afterwards, neither the Question Booklet ˆÃ֍êú ²ÖÖ¤ü ­Ö ŸÖÖê †Ö¯Öúß ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß •ÖÖµÖêÖß †Öî¸ü ­Ö
will be replaced nor any extra time will be given. Æüß †Ö¯ÖúÖê †×ŸÖ׸üŒŸÖ ÃÖ´ÖµÖ ×¤üµÖÖ •ÖÖµÖêÖÖ …
(iii) After this verification is over, the Test Booklet Number (iii) ‡ÃÖ •ÖÖÑ“Ö êú ²ÖÖ¤ü ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ úß Îú´Ö ÃÖӏµÖÖ OMR ¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü
should be entered in the OMR Sheet and the OMR Sheet †Ó׍úŸÖ ú¸ëü †Öî¸ü OMR ¯Ö¡Öú úß Îú´Ö ÃÖӏµÖÖ ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ¯Ö¸ü
Number should be entered on this Test Booklet.
†Ó׍úŸÖ ú¸ü ¤ëü …
4. Each item has four alternative responses marked (A), (B), (C)
and (D). You have to darken the oval as indicated below on the
4. ¯ÖÏŸµÖêú ¯ÖÏ¿­Ö êú ×»Ö‹ “ÖÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ׾֍ú»¯Ö (A), (B), (C) ŸÖ£ÖÖ (D) פüµÖê ÖµÖê
correct response against each item. Æïü … †Ö¯ÖúÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü êú ¤üß‘ÖÔ¾Öé¢Ö úÖê ¯Öê­Ö ÃÖê ³Ö¸üú¸ü úÖ»ÖÖ ú¸ü­ÖÖ Æîü •ÖîÃÖÖ
Example : A B C D
׍ú ­Öß“Öê פüÖÖµÖÖ ÖµÖÖ Æîü …
where (C) is the correct response.
ˆ¤üÖÆü¸üÖ : A B C D
5. Your responses to the items are to be indicated in the Answer •Ö²Ö׍ú (C) ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Æîü …
Sheet given inside the Paper I Booklet only. If you mark at 5. ¯ÖÏ¿­ÖÖë êú ˆ¢Ö¸ü êú¾Ö»Ö ¯ÖÏ¿­Ö ¯Ö¡Ö I êú †­¤ü¸ü פüµÖê ÖµÖê ˆ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü Æüß †Ó׍úŸÖ
any place other than in the ovals in the Answer Sheet, it will ú¸ü­Öê Æïü … µÖפü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü ¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü פüµÖê ÖµÖê ¤üß‘ÖÔ¾Öé¢Ö êú †»ÖÖ¾ÖÖ ×úÃÖß †­µÖ
not be evaluated. ãÖÖ­Ö ¯Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü דÖÅ­ÖÖÓ׍úŸÖ ú¸ŸÖê Æïü, ŸÖÖê ˆÃ֍úÖ ´Ö滵ÖÖӍú­Ö ­ÖÆüà Æü֐ÖÖ …
ê
6. Read instructions given inside carefully. 6. †­¤ü¸ü פüµÖê ÖµÖê ×­Ö¤ìü¿ÖÖë úÖê ¬µÖÖ­Ö¯Öæ¾Öԍú ¯ÖœÍëü …
7. Rough Work is to be done in the end of this booklet. 7. ú““ÖÖ úÖ´Ö (Rough Work) ‡ÃÖ ¯ÖãÛß֍úÖ êú †Û­ŸÖ´Ö ¯Öéšü ¯Ö¸ü ú¸ëü …
8. If you write your name or put any mark on any part of the test 8. µÖפü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü-¯ÖãÛß֍úÖ ¯Ö¸ü †¯Ö­ÖÖ ­ÖÖ´Ö µÖÖ ‹êÃÖÖ úÖê‡Ô ³Öß ×­Ö¿ÖÖ­Ö ×•ÖÃÖÃÖê
booklet, except for the space allotted for the relevant entries, †Ö¯Öúß ¯ÖÆü“ÖÖ­Ö ÆüÖê Ã֍êú, ׍úÃÖß ³Öß ³ÖÖÖ ¯Ö¸ü ¤ü¿ÖÖÔŸÖê µÖÖ †Ó׍úŸÖ ú¸üŸÖê Æïü ŸÖÖê
which may disclose your identity, you will render yourself
liable to disqualification.
¯Ö¸ü߁ÖÖ êú ×»ÖµÖê †µÖÖêµÖ ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ú¸ü פüµÖê •ÖÖµÖëÖê …
9. You have to return the test question booklet and OMR Answer
9. †Ö¯ÖúÖê ¯Ö¸ü߁ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ÆüÖê­Öê ¯Ö¸ü ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ‹¾ÖÓ OMR ˆ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú
sheet to the invigilators at the end of the examination ×­Ö¸ü߁֍ú ´ÖÆüÖê¤üµÖ úÖê »ÖÖî™üÖ­ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖú Æîü †Öî¸ü ¯Ö¸ü߁ÖÖ ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ êú ²ÖÖ¤ü ˆÃÖê
compulsorily and must not carry it with you outside the †¯Ö­Öê ÃÖÖ£Ö ¯Ö¸ü߁ÖÖ ³Ö¾Ö­Ö ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü ­Ö »Öêú¸ü •ÖÖµÖë …
Examination Hall. 10. êú¾Ö»Ö ­Öß»Öê/úÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾ÖÖ‡Õ™ü ¯Öî­Ö úÖ Æüß ‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö ú¸ëü …
10. Use only Blue/Black Ball point pen. 11. ׍úÃÖß ³Öß ¯ÖύúÖ¸ü úÖ ÃÖӐ֝֍ú (îú»Öãú»Öê™ü¸ü) µÖÖ »ÖÖÖ ™êü²Ö»Ö †Öפü úÖ
11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited. ¯ÖϵÖÖêÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æîü …
12. There is no negative marks for incorrect answers. 12. Ö»ÖŸÖ ˆ¢Ö¸üÖë êú ×»Ö‹ úÖê‡Ô †Óú úÖ™êü ­ÖÆüà •Ö֋ѐÖê …
D-0109
J-10-10 1 P.T.O.

2. SOCIAL WORK
Paper – II
Note : This paper contains fifty (50) objective type questions, each question carrying two (2)
marks. Attempt all the questions.
1. Social case work aims at 5. The proponent of ‘Need for
(A) Giving charity to client achievement theory’ is
(B) Controlling the client (A) McClelland (B) Maslow
(C) Solving the problems of the (C) Herzberg (D) McGregor
client
(D) Enabling the client 6. Manifestation of repressed ideas in the
2. Match the following persons with form of finer things (Poetry and Art) is
the organizations they associated : known as
List – I List – II (A) Sublimation (B) Ambivalence
(I) Jyotibha (1) Bharatiya (C) Catharsis (D) Fixation
Phule Adimajati
Sevak 7. Rejection of a null hypothesis when
Sangh it is known as
(II) Thakarbappa (2) Servants (A) Absolute error
of India (B) Standard error
Society (C) Non-sampling error
(III) Gopal (3) Harijan
(D) Type-I error
Krishna Sevak
Gokhale Sangh
(IV) M.K. Gandhi (4) Satya 8. The objective of Action Research is
Sodhak (A) to provide knowledge about
Samaj what intervention or treatment
Codes : really help in resolving social
(I) (II) (III) (IV) problems.
(A) (1) (2) (3) (4) (B) to provide action plan.
(B) (4) (1) (2) (3) (C) to provide tool for statistical
(C) (2) (4) (3) (1) analysis.
(D) (1) (3) (4) (2) (D) to provide technique for data
collection.
3. Empathy means
(A) Showing sympathy 9. Arrange the following in correct
(B) Entering into the feelings and sequence :
experiences (A) Forming, Norming, Storming,
(C) Patronising Performing
(D) Being critical of others (B) Storming, Forming, Norming,
4. Community Chest is related to Performing
(A) Community Participation (C) Forming, Storming, Norming,
(B) Community Problems Performing
(C) Community Awareness (D) Forming, Performing,
(D) Community Resources Storming, Norming
Paper-II 2 J-1010

3. ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ
¯ÖÏ¿−Ö¯Ö¡Ö – II
−ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿−Ö¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ²ÖÆãü-׾֍ú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿−Ö Æïü … ¯ÖÏŸµÖêú ¯ÖÏ¿−Ö êú ¤üÖê (2) †Óú Æïü … ÃÖ³Öß ¯ÖÏ¿−ÖÖë êú ˆ¢Ö¸ü ¤ëü …
1. ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ¾ÖîµÖÛŒŸÖú úÖµÖÔ úÖ »ÖµÖ Æîü 5. ‘−Öß›ü ±úÖò¸ü †“Öß¾Ö´Öë™ü ×£Ö†¸üß’ êú ¯ÖÏן֯ÖÖ¤üú Æïü
(A) ÃÖê¾ÖÖ£Öá úÖê ¤üÖ−Ö ¤êü−ÖÖ … (A) ´ÖÖß»Öü (B) ´ÖÖûÖÖê
(B) ÃÖê¾ÖÖ£Öá úÖê ×−ÖµÖÓ×¡ÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ … (C) Æü•ÖÌԲ֐ÖÔ (D) ´ÖîúÖÏêÖ¸ü
(C) ÃÖê¾ÖÖ£Öá úß ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë úÖ ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ−Ö
ú¸ü−ÖÖ … 6. ¯Ö׸üéúŸÖ ²ÖÖŸÖÖë (ú×¾ÖŸÖÖ †Öî¸ü ú»ÖÖ) êú ºþ¯Ö ´Öë
(D) ÃÖê¾ÖÖ£Öá úÖê ÃÖÖ¬Ö−Ö ÃÖã»Ö³Ö ú¸üÖ−ÖÖ … ¤ü´Ö−Ö ×ú‹ ÖµÖê ×¾Ö“ÖÖ¸üÖë úß †×³Ö¾µÖÛŒŸÖ úÖê úÆüŸÖê
Æïü
2. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë (ÃÖæ“Öß–I) úÖê ÃÖӐ֚ü−ÖÖë וÖ−ÖÃÖê (A) ˆ¤üÖ¢Öߍú¸üÖ (B) «îü¬Ö¾Öé×¢Ö
¾Öê •Öã›Íêü Æïü (ÃÖæ“Öß–II) êú ÃÖÖ£Ö ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ú¸ëü :
(C) ×¾Ö¸êü“Ö−Ö (D) Ûãָüߍú¸üÖ
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II
(I) •µÖÖêןֲÖÖ (1) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ †Öפü´Ö
±æú»Öê •ÖÖ×ŸÖ ÃÖê¾Öú ÃÖÓ‘Ö 7. ¿Öæ−µÖ ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ êú †Ã¾Öߍéú×ŸÖ ÆüÖê−Öê ¯Ö¸ü úÆüÖ
(II) šüŒú¸ü²ÖÖ¯ÖÖ (2) ÃÖ¾Öì−™ËüÃÖ †Öò±ú •ÖÖŸÖÖ Æîü ׍ú µÖÆü
‡Ó×›üµÖÖ ÃÖÖêÃÖÖ‡™üß (A) ×−Ö¸ü¯ÖêÖ ¡Öã×™ü Æîü …
(III) ÖÖê¯Öֻ֍éúÂÖ (3) Æü׸ü•Ö−Ö ÃÖê¾Öú ÃÖÓ‘Ö (B) ´ÖÖ−֍ú ¡Öã×™ü Æîü …
ÖÖêÖ»Öê (C) Öî¸ü-¯ÖÏןֵ֓Ö−Ö ¡Öã×™ü Æîü …
(IV) ‹´Ö.êú. ÖÖѬÖß (4) ÃÖŸµÖ ¿ÖÖê¬Öú ÃÖ´ÖÖ•Ö (D) ™üÖ‡¯Ö-I ¡Öã×™ü Æîü …
æú™ü :
(I) (II) (III) (IV)
(A) (1) (2) (3) (4)
8. úÖµÖԍúÖ¸üß ¿ÖÖê¬Ö úÖ ˆ§êü¿µÖ Æîü
(B) (4) (1) (2) (3) (A) ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë êú ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ−Ö ´Öë
(C) (2) (4) (3) (1) úÖî−Ö ÃÖê ÆüßցÖê¯Ö µÖÖ ˆ¯Ö“ÖÖ¸ü ¾ÖÖÃŸÖ¾Ö ´Öë
(D) (1) (3) (4) (2) ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ú¸üŸÖê Æïü, êú ²ÖÖ¸êü ´Öë –ÖÖ−Ö ¯ÖϤüÖ−Ö
ú¸ü−ÖÖ …
3. ¯Ö¸üÖ−Öã³Öæ×ŸÖ úÖ †£ÖÔ Æîü (B) úÖµÖÔ µÖÖê•Ö−ÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¸ü−ÖÖ …
(A) ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ¤ü¿ÖÖÔ−ÖÖ (C) ÃÖÖÓۏµÖúßµÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ êú ×»ÖµÖê ˆ¯Öú¸üÖ
(B) ¤æüÃÖ¸üÖë úß ³ÖÖ¾Ö−ÖÖ†Öë †Öî¸ü †−Öã³Ö¾Ö ´Öë ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¸ü−ÖÖ …
¯ÖϾÖê¿Ö ú¸ü−ÖÖ … (D) †Öэú›ÍüÖë êú ÃÖӐÖÏÆü ú¸ü−Öê úß ŸÖú−Öߍú
(C) ¤æüÃÖ¸üÖë úÖê ÃÖÓ¸üÖÖ ¤êü−ÖÖ … ¯ÖϤüÖ−Ö ú¸ü−ÖÖ …
(D) ¤æüÃÖ¸üÖë êú ¯ÖÏ×ŸÖ †Ö»ÖÖê“Ö−ÖÖŸ´Öú ÆüÖê−ÖÖ …
9. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ úÖê ÃÖÆüß †−ÖãÎú´Ö ´Öë ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ú¸ëü :
4. ÃÖÖ´Öã¤üÖ׵֍ú ×−Ö×¬Ö ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ Æîü
(A) ±úÖòڴ֐Ö, −ÖÖòڴ֐Ö, ÙüÖòڴ֐Ö, ¯Ö¸ü±úÖòڴ֐Ö
(A) ÃÖÖ´Öã¤üÖ׵֍ú ÃÖÆü³ÖÖא֟ÖÖ ÃÖê
(B) ÃÖÖ´Öã¤üÖ׵֍ú ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë ÃÖê (B) ÙüÖòڴ֐Ö, ±úÖòڴ֐Ö, −ÖÖòڴ֐Ö, ¯Ö¸ü±úÖòڴ֐Ö
(C) ÃÖÖ´Öã¤üÖ׵֍ú •Ö֐ֺþúŸÖÖ ÃÖê (C) ±úÖòڴ֐Ö, ÙüÖòڴ֐Ö, −ÖÖòڴ֐Ö, ¯Ö¸ü±úÖòڴ֐Ö
(D) ÃÖÖ´Öã¤üÖ׵֍ú ÃÖÓÃÖÖ¬Ö−ÖÖë ÃÖê (D) ±úÖòڴ֐Ö, ¯Ö¸ü±úÖòڴ֐Ö, ÙüÖòڴ֐Ö, −ÖÖòڴ֐Ö
J-1010 3 Paper-II

4. 10. Dispersion refers to the 14. Psycho-social approach in social
(A) variability in the value of items case work is dependent on
(B) frequency (A) Behavioural thought
(C) distribution
(D) central tendency (B) Freudian thought
(C) Client centred therapy
11. A declarative statement of (D) Transactional analysis
relationship between or among
variables is called
(A) Concept 15. The term “Personality” derived from
(B) Value (A) Spanish word
(C) Hypothesis
(B) Latin word
(D) None of the above
(C) Greek word
12. Assertion (A) : The profession of
(D) German word
social work is concerned with
oppressed and marginalised
sections of society. 16. Wilson & Ryland wrote the book
Reason (R) : Social worker (A) Social Groupwork
must collect all information
regarding different sections of (B) Social Work with Groups
society for the empowerment of (C) Groupwork Practice
oppressed and marginalised (D) Social Groupwork Practice
people.
Codes :
(A) Both (A) and (R) are correct. 17. Who said that “religion is the opium
(B) Both (A) and (R) are correct of masses” ?
and (R) is the correct (A) K. Davis
explanation of (A).
(B) Karl Marx
(C) Both (A) and (R) are correct
but (R) is not the correct (C) Durkheim
explanation of (A). (D) Max Weber
(D) (A) is correct but (R) is wrong.
13. Arrange in sequence of systems 18. The objective of social reform is
approach. (A) to help a minority group
(A) Change-agent system, Target
system, Client system, Action (B) to assist the marginalised
system. group
(B) Change-agent system, Client (C) to bring about social change
system, Target system, Action (D) None of the above
system.
(C) Change-agent system, Client
system, Action system, Target 19. Right to Free Legal Aid is included
system. in
(D) Change-agent system, Action (A) Article 14 (B) Article 15
system, Target system, Client
(C) Article 16 (D) Article 21
system.
Paper-II 4 J-1010

5. 10. ¯ÖÏÃÖ¸üÖ (µÖÖ ±îú»ÖÖ¾Ö) ²ÖŸÖÖŸÖÖ Æîü 14. ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ¾ÖîµÖÛŒŸÖú úÖµÖÔ ´Öë ´Ö−ÖÖê-ÃÖÖ´ÖÖו֍ú
(A) ´Ö¤üÖë êú ´Öæ»µÖ ´Öë ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−ÖßµÖŸÖÖ ˆ¯ÖÖÖ´Ö ×−Ö³ÖÔ¸ü ú¸üŸÖÖ Æîü
(B) ²ÖÖ¸Óü²ÖÖ¸üŸÖÖ (A) ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü¾ÖÖ¤üß ×¾Ö“ÖÖ¸ü¬ÖÖ¸üÖ ¯Ö¸ü
(C) ×¾Ö³ÖÖ•Ö−Ö
(B) ±ÏúÖòµÖ›ü¾ÖÖ¤üß ×¾Ö“ÖÖ¸ü¬ÖÖ¸üÖ ¯Ö¸ü
(D) êú−¦üßµÖ ¯ÖϾÖé×¢Ö
(C) ÃÖê¾ÖÖ£Öá êúÛ−¦üŸÖ דÖ׍úŸÃÖÖ ¯Ö¸ü
11. “Ö¸üÖë êú ²Öß“Ö µÖÖ ´Ö¬µÖ ÃÖ´²Ö−¬Ö úÖ –Ö֯֍ú ú£Ö−Ö (D) ÃÖÓ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü (™ÒüÖÓÃÖꌿÖ−Ö»Ö) ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ ¯Ö¸ü
úÆü»ÖÖŸÖÖ Æîü
(A) †¾Ö¬ÖÖ¸üÖÖ
(B) ´Öæ»µÖ 15. ‘¯ÖÃÖÔ−Öê×»Ö™üß’ (¾µÖÛŒŸÖŸ¾Ö) ¿Ö²¤ü ×»ÖµÖÖ ÖµÖÖ
(C) ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ (A) ïÖê×−Ö¿Ö ¿Ö²¤ü ÃÖê (B) »Öî×™ü−Ö ¿Ö²¤ü ÃÖê
(D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ´Öë ÃÖê úÖê‡Ô −ÖÆüà (C) ÖÏߍú ¿Ö²¤ü ÃÖê (D) •Ö´ÖÔ−Ö ¿Ö²¤ü ÃÖê
12. †×³Öú£Ö−Ö (A) : ÃÖ´Ö֕֍úÖµÖÔ ¾µÖ¾ÖÃÖÖµÖ
ÃÖ´ÖÖ•Ö êú ˆŸ¯Öß×›ÍüŸÖ †Öî¸ü ˆ¯ÖÖ−ŸÖßµÖ ¾ÖÖÖí ÃÖê 16. ×¾Ö»ÃÖ−Ö ‹¾ÖÓ ×¸ü»Öü −Öê ¯Öãß֍ú ׻֏Öß
ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ Æîü … (A) ÃÖÖê¿Ö»Ö ÖÏã¯Ö¾ÖÔú
úÖ¸üÖ (R) : ÃÖÖ´ÖÖו֍ú úÖµÖԍúŸÖÖÔ (B) ÃÖÖê¿Ö»Ö ¾ÖÔú ×¾Ö£Ö ÖÏã¯ÃÖ
úÖê, ˆŸ¯Öß×›ÍüŸÖ †Öî¸ü ˆ¯ÖÖ−ŸÖßµÖ »ÖÖêÖÖë êú
(C) ÖÏã¯Ö¾ÖÔú ¯ÖÏîÛŒ™üÃÖ
ÃÖ¿ÖÛŒŸÖú¸üÖ êú ×»Ö‹ ÃÖ´ÖÖ•Ö êú ÃÖ´Öé¨ü
¾ÖÖÖí êú ÃÖ´²Ö−¬Ö ´Öë ÃÖ´ÖÃŸÖ ÃÖæ“Ö−ÖÖ ‹ú×¡ÖŸÖ (D) ÃÖÖê¿Ö»Ö ÖÏã¯Ö¾ÖÔú ¯ÖÏîÛŒ™üÃÖ
ú¸ü−Öß “ÖÖ×Æü‹ …
æú™ü : 17. ׍úÃÖ−Öê úÆüÖ ×ú “¬Ö´ÖÔ •Ö−ÖÃÖÖ¬ÖÖ¸üÖ úß †±úß´Ö
(A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖŸµÖ Æïü … Æîü” ?
(B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖŸµÖ Æïü ŸÖ£ÖÖ (R),
(A) êú. ›êü×¾ÖÃÖ (B) úÖ»ÖÔ ´ÖÖŒÃÖÔ
(A) úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üߍú¸üÖ Æîü …
(C) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖŸµÖ Æïü, ¯Ö¸ü−ŸÖãü (R), (C) ¤ãüÖá´Ö (D) ´ÖîŒÃÖ ¾Öê²Ö¸ü
(A) úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üߍú¸üÖ −ÖÆüà Æîü …
(D) (A) ÃÖŸµÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) †ÃÖŸµÖ Æîü … 18. ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖã¬ÖÖ¸ü úÖ ˆ§êü¿µÖ Æîü
13. ¾µÖ¾ÖãÖÖ †×³ÖÖ´Ö úÖ †−ÖãÎú´Ö ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ú¸ëü : (A) †»¯ÖÃÖӏµÖú ÃÖ´ÖæÆü úß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ú¸ü−ÖÖ …
(A) ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö-†×³ÖúŸÖÖÔ ¾µÖ¾ÖãÖÖ, »ÖµÖ (B) ˆ¯ÖÖ−ŸÖßµÖ ÃÖ´ÖæÆü úß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ú¸ü−ÖÖ …
¾µÖ¾ÖãÖÖ, ÃÖê¾ÖÖ£Öá ¾µÖ¾ÖãÖÖ, ׍ÎúµÖÖ (C) ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö »ÖÖ−ÖÖ …
¾µÖ¾ÖãÖÖ
(D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ´Öë ÃÖê úÖê‡Ô −ÖÆüà …
(B) ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö-†×³ÖúŸÖÖÔ ¾µÖ¾ÖãÖÖ, ÃÖê¾ÖÖ£Öá
¾µÖ¾ÖãÖÖ, »ÖµÖ ¾µÖ¾ÖãÖÖ, ׍ÎúµÖÖ
¾µÖ¾ÖãÖÖ 19. ×−Ö:¿Ö㻍ú úÖ−Öæ−Öß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ úÖ †×¬ÖúÖ¸ü
(C) ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö-†×³ÖúŸÖÖÔ ¾µÖ¾ÖãÖÖ, ÃÖê¾ÖÖ£Öá ÃÖÛ´´Ö×»ÖŸÖ Æîü
¾µÖ¾ÖãÖÖ, ׍ÎúµÖÖ ¾µÖ¾ÖãÖÖ, »ÖµÖ (A) †−Öã“”êû¤ü 14 ´Öë
¾µÖ¾ÖãÖÖ
(B) †−Öã“”êû¤ü 15 ´Öë
(D) ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö-†×³ÖúŸÖÖÔ ¾µÖ¾ÖãÖÖ, ׍ÎúµÖÖ
¾µÖ¾ÖãÖÖ, »ÖµÖ ¾µÖ¾ÖãÖÖ, ÃÖê¾ÖÖ£Öá (C) †−Öã“”êû¤ü 16 ´Öë
¾µÖ¾ÖãÖÖ (D) †−Öã“”êû¤ü 21 ´Öë
J-1010 5 Paper-II

6. 20. Formation and promotion of an 22. Match the design of research study
organization involves the sequence given in List – I with its
of nature/quality given in List – II :
(A) Registration / Forming General List – I List – II
Body / Electing Executive
Council / Defining Vision and (I) Descriptive (1) Study of a
Mission / Framing the study unit in its
Constitution. totality
(B) Defining Vision and Mission / (II) Case study (2) Detailed
Forming General Body / description
Electing Executive Council / (III) Exploratory (3) Experimental
Registration / Framing the study controlled
Constitution. groups
(C) Forming the General Body /
Electing the Executive Council (IV) Experimental (4) Identifying
/ Defining the Vision and study new
Mission / Framing the perspectives
Constitution / Registration. Codes :
(D) Framing the Constitution / (I) (II) (III) (IV)
Forming the General Body /
Electing the Executive Council (A) (2) (1) (3) (4)
/ Defining the Vision and (B) (2) (1) (4) (3)
Mission / Registration (C) (1) (2) (3) (4)
21. Match the following concepts of (D) (4) (3) (2) (1)
List – I with their meaning listed in
List – II : 23. Match the following international
List – I List – II days given in List – I with List – II.
(I) Polygamy (1) One husband List – I List – II
and more
than one (I) International (1) 8th March
Day for the
wife
Elderly
(II) Polyandry (2) Residing at
wife’s place (II) World AIDS (2) 16th October
(III) Patrilocal (3) Residing at Day
husband’s (III) World Food (3) 1st October
place Day
(IV) Matrilocal (4) One wife
(IV) International (4) 1st December
and more
Women’s Day
than one
husband Codes :
Codes : (I) (II) (III) (IV)
(I) (II) (III) (IV)
(A) (3) (4) (2) (1)
(A) (4) (1) (3) (2)
(B) (3) (2) (1) (4) (B) (4) (3) (1) (2)
(C) (1) (4) (3) (2) (C) (1) (2) (3) (4)
(D) (2) (3) (1) (4)
(D) (2) (1) (3) (4)
Paper-II 6 J-1010

7. 20. ÃÖӐ֚ü−Ö êú Öšü−Ö †Öî¸ü ˆ−−ÖµÖ−Ö ÃÖê •Öã›Íêü ÃÖÖê¯ÖÖ−ÖÖë úÖ 22. ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¿ÖÖê¬Ö †¬µÖµÖ−Ö êú ×›ü•ÖÌÖ‡−Ö úÖê
Îú´Ö Æîü ÃÖæ“Öß–II ´Öë ˆÃ֍úß ¯Öύéú×ŸÖ / ÖãÖ¾Ö¢ÖÖ êú ÃÖÖ£Ö
(A) ¯ÖÓ•Öߍú¸üÖ / ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ÃÖ³ÖÖ úÖ Öšü−Ö / ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ú¸ëü :
úÖµÖԍúÖ¸üß ¯Ö׸üÂÖ¤ü úÖ ×−Ö¾ÖÖÔ“Ö−Ö / ×¾Ö•ÖÌ−Ö ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II
‹¾ÖÓ ×´Ö¿Ö−Ö ×−Ö¬ÖÖÔ׸üŸÖ ú¸ü−ÖÖ / ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö (I) ×¾Ö¾Ö¸üÖÖŸ´Öú (1) ‡úÖ‡Ô úÖ ˆÃ֍úß
ŸÖîµÖÖ¸ü ú¸ü−ÖÖ †¬µÖµÖ−Ö ÃÖÓ¯ÖæÖÔŸÖÖ ´Öë
(B) ×¾Ö•ÖÌ−Ö ‹¾ÖÓ ×´Ö¿Ö−Ö ×−Ö¬ÖÖÔ׸üŸÖ ú¸ü−ÖÖ / †¬µÖµÖ−Ö
ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ÃÖ³ÖÖ úÖ Öšü−Ö / úÖµÖԍúÖ¸üß
¯Ö׸üÂÖ¤ü úÖ ×−Ö¾ÖÖÔ“Ö−Ö / ¯ÖÓ•Öߍú¸üÖ / (II) ¾µÖÛŒŸÖ (2) ×¾ÖßÖéŸÖ ×¾Ö¾Ö¸üÖ
ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö ŸÖîµÖÖ¸ü ú¸ü−ÖÖ †¬µÖµÖ−Ö
(C) ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ÃÖ³ÖÖ úÖ Öšü−Ö / úÖµÖԍúÖ¸üß (III) †−¾ÖêÂÖß (3) ¯ÖÏÖµÖÖêא֍ú ×−ÖµÖÛ−¡ÖŸÖ
¯Ö׸üÂÖ¤ü úÖ ×−Ö¾ÖÖÔ“Ö−Ö / ×¾Ö•ÖÌ−Ö ‹¾ÖÓ ×´Ö¿Ö−Ö †¬µÖµÖ−Ö ÃÖ´ÖæÆü
úÖê ×−Ö¬ÖÖÔ׸üŸÖ ú¸ü−ÖÖ / ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö ŸÖîµÖÖ¸ü (IV) ¯ÖÏÖµÖÖêא֍ú (4) −ÖµÖê ¯Ö׸ü¯ÖρµÖÖë úß
ê
ú¸ü−ÖÖ / ¯ÖÓ•Öߍú¸üÖ †¬µÖµÖ−Ö ¯ÖÆü“ÖÖ−Ö ú¸ü−ÖÖ
(D) ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö ŸÖîµÖÖ¸ü ú¸ü−ÖÖ / ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ÃÖ³ÖÖ úÖ æú™ü :
Öšü−Ö / úÖµÖԍúÖ¸üß ¯Ö׸üÂÖ¤ü úÖ ×−Ö¾ÖÖÔ“Ö−Ö / (I) (II) (III) (IV)
×¾Ö•ÖÌ−Ö ‹¾ÖÓ ×´Ö¿Ö−Ö ×−Ö¬ÖÖÔ׸üŸÖ ú¸ü−ÖÖ /
(A) (2) (1) (3) (4)
¯ÖÓ•Öߍú¸üÖ (B) (2) (1) (4) (3)
(C) (1) (2) (3) (4)
21. ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß †¾Ö¬ÖÖ¸üÖÖ†Öë úÖ ÃÖæ“Öß–II ´Öë פüµÖê
ÖµÖê ˆ−֍êú †£ÖÔ êú ÃÖÖ£Ö ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ú¸ëü : (D) (4) (3) (2) (1)
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II
(I) ²ÖÆãü×¾Ö¾ÖÖÆü ¯ÖÏ£ÖÖ (1) ‹ú ¯Ö×ŸÖ †Öî¸ü 23. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ÃÖæ“Öß–I ´Öë פü‹ Ö‹ †ÓŸÖ¸üÖÔ™ÒüßµÖ ×¤ü¾ÖÃÖÖë
‹ú ÃÖê †×¬Öú úÖ ÃÖæ“Öß–II ÃÖê ÃÖÆüß ×´Ö»ÖÖ−Ö ú¸ëü :
¯ÖÛŸ−ÖµÖÖÑ ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II
(II) ²ÖÆãü¯Ö×ŸÖ ¯ÖÏ£ÖÖ (2) ¯ÖŸ−Öß êú (I) †ÓŸÖ¸üÖÔ™ÒüßµÖ (1) 8 ´ÖÖ“ÖÔ
×−Ö¾ÖÖÃÖ Ã£ÖÖ−Ö ¾Öé¨ü פü¾ÖÃÖ
¯Ö¸ü ×−Ö¾ÖÖÃÖ (II) ×¾Ö¿¾Ö ‹›ËüÃÖ (2) 16 †Œ™æü²Ö¸ü
ú¸ü−ÖÖ ×¤ü¾ÖÃÖ
(III) ¯Ö×ŸÖ Ã£ÖÖ×−֍ú (3) ¯Ö×ŸÖ êú ×−Ö¾ÖÖÃÖ
ãÖÖ−Ö ¯Ö¸ü (III) ×¾Ö¿¾Ö ÖÖª (3) ¯ÖÆü»Öß †Œ™æü²Ö¸ü
×−Ö¾ÖÖÃÖ ú¸ü−ÖÖ ×¤ü¾ÖÃÖ
(IV) ¯ÖŸ−Öß Ã£ÖÖ×−֍ú (4) ‹ú ¯ÖŸ−Öß †Öî¸ü (IV) †ÓŸÖ¸üÖÔ™ÒüßµÖ (4) ¯ÖÆü»Öß ×¤üÃÖ´²Ö¸ü
‹ú ÃÖê •µÖÖ¤üÖ ´Ö×Æü»ÖÖ ×¤ü¾ÖÃÖ
¯Ö×ŸÖ æú™ü :
æú™ü : (I) (II) (III) (IV)
(I) (II) (III) (IV) (A) (3) (4) (2) (1)
(A) (4) (1) (3) (2)
(B) (4) (3) (1) (2)
(B) (3) (2) (1) (4)
(C) (1) (4) (3) (2) (C) (1) (2) (3) (4)
(D) (2) (3) (1) (4) (D) (2) (1) (3) (4)
J-1010 7 Paper-II

8. 24. Arrange steps in order in testing 27. Assertion (A) : The person
hypothesis. educated through foreign
(A) Research Hypothesis, Null language is unpatriotic.
Hypothesis, Statistical Test, Reason (R) : Foreign language
Significance Level breeds unpatriotism.
(B) Null Hypothesis, Research Codes :
Hypothesis, Statistical Test, (A) Both (A) and (R) are correct.
Significance Level (B) (A) is correct and (R) is
wrong.
(C) Statistical Test, Research (C) (A) is wrong and (R) is
Hypothesis, Null Hypothesis, correct.
Significance Level (D) Both (A) and (R) are wrong.
(D) Null Hypothesis, Research
Hypothesis, Significance level, 28. The National Rural Employment
Statistical Test Guarantee Act was passed in the
year
25. Match the following : (A) 2005 (B) 2003
(C) 2004 (D) 2000
List – I List – II
(I) The Employment (1) 1986 29. Gender-related Development Index
Exchange Act is used in
(II) The Payment of (2) 1961 (A) World Development Report
Bonus Act (B) Human Development Index
(III) Juvenile Justice (3) 1958 (C) UNDP Report
Act (D) UN Report
(IV) The Maternity (4) 1965
Benefit Act 30. Social legislation attempts to
(A) provide justice as well as
Codes :
security
(I) (II) (III) (IV) (B) anticipates social needs
(A) (4) (1) (2) (3) (C) provide for change in the
(B) (3) (4) (1) (2) social order
(C) (2) (4) (1) (3) (D) all the above
(D) (1) (2) (3) (4)
31. Which Article of Indian Constitution
declares untouchability as an
26. Arrange case work components in offence ?
order. (A) Article 26 (B) Article 23
(A) Problem, Person, Place, (C) Article 25 (D) Article 17
Process
(B) Process, Person, Problem, 32. According to Maslow, which one of
Place the following is not the need in his
hierarchy model ?
(C) Place, Person, Problem, (A) Physiological needs
Process
(B) Safety needs
(D) Person, Problem, Place, (C) Esteem needs
Process (D) Hygiene needs
Paper-II 8 J-1010

9. 24. ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ úÖ ¯Ö¸üßÖÖ ú¸ü−Öê ÃÖê •Öã›Íêü ÃÖÖê¯ÖÖ−ÖÖë úÖ 27. †×³Öú£Ö−Ö (A) : ×¾Ö¤êü¿Öß ³ÖÖÂÖÖ êú ´ÖÖ¬µÖ´Ö
Îú´Ö ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ú¸ëü : ÃÖê ׿Ö×ÖŸÖ ¾µÖÛŒŸÖ ¤êü¿Ö³ÖŒŸÖ −ÖÆüà ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
(A) ¿ÖÖê¬Ö ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ, ¿Öæ−µÖ ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ, úÖ¸üÖ (R) : ×¾Ö¤êü¿Öß ³ÖÖÂÖÖ ¤êü¿Ö³ÖÛŒŸÖ
ÃÖÖÓۏµÖúßµÖ ¯Ö¸ü߁֝Ö, ÃÖÖ£ÖԍúŸÖÖ ÃŸÖ¸ü ×¾ÖÆüß−ÖŸÖÖ úÖê ˆŸ¯Ö−−Ö ú¸üŸÖß Æîü …
æú™ü :
(B) ¿Öæ−µÖ ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ, ¿ÖÖê¬Ö ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ, (A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü …
ÃÖÖÓۏµÖúßµÖ ¯Ö¸ü߁֝Ö, ÃÖÖ£ÖԍúŸÖÖ ÃŸÖ¸ü (B) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (R) Ö»ÖŸÖ Æîü …
(C) ÃÖÖÓۏµÖúßµÖ ¯Ö¸ü߁֝Ö, ¿ÖÖê¬Ö ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ, (C) (A) Ö»ÖŸÖ Æîü †Öî¸ü (R) ÃÖÆüß Æîü …
¿Öæ−µÖ ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ, ÃÖÖ£ÖԍúŸÖÖ ÃŸÖ¸ü (D) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë Ö»ÖŸÖ Æïü …
(D) ¿Öæ−µÖ ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ, ¿ÖÖê¬Ö ¯Ö׸üú»¯Ö−ÖÖ,
ÃÖÖ£ÖԍúŸÖÖ ÃŸÖ¸ü, ÃÖÖÓۏµÖúßµÖ ¯Ö¸üßÖÖ 28. ¸üÖ™ÒüßµÖ ÖÏÖ´ÖßÖ ¸üÖê•ÖÖÖ¸ü ÖÖ¸ü−™üß †×¬Ö×−ÖµÖ´Ö ×úÃÖ
¾ÖÂÖÔ ´Öë ¯ÖÖ׸üŸÖ Æãü†Ö £ÖÖ ?
(A) 2005 (B) 2003
25. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ úÖ ×´Ö»ÖÖ−Ö ú¸ëü : (C) 2004 (D) 2000
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II 29. ػ֐Ö-ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ ׾֍úÖÃÖ ÃÖæ“֍úÖӍú úÖ ˆ¯ÖµÖÖêÖ
(I) ÃÖê¾ÖÖ µÖÖê•Ö−ÖÖ úÖµÖÖÔ»ÖµÖ (1) 1986 ׍úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü
†×¬Ö×−ÖµÖ´Ö (A) ×¾Ö¿¾Ö ׾֍úÖÃÖ ×¸ü¯ÖÖê™Ôü ´Öë
(B) ´ÖÖ−Ö¾Ö ×¾ÖúÖÃÖ ÃÖæ“֍úÖӍú ´Öë
(II) ²ÖÖê−ÖÃÖ ³ÖãÖŸÖÖ−Ö (2) 1961
(C) µÖæ.‹−Ö.›üß.¯Öß. ׸ü¯ÖÖê™Ôü ´Öë
†×¬Ö×−ÖµÖ´Ö (D) µÖæ.‹−Ö. ׸ü¯ÖÖê™Ôü ´Öë
(III) ׍ú¿ÖÖê¸ü −µÖÖµÖ †×¬Ö×−ÖµÖ´Ö (3) 1958
(IV) ´ÖÖŸÖéŸ¾Ö »ÖÖ³Ö †×¬Ö×−ÖµÖ´Ö (4) 1965
30. ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ×¾Ö¬ÖÖ−Ö úÖ ¯ÖϵÖÖÃÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü
(A) −µÖÖµÖ †Öî¸ü ÃÖã¸üÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¸ü−ÖÖ …
æú™ü : (B) ÃÖÖ´ÖÖו֍ú †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ†Öë úÖê ¯ÖÆü»Öê ÃÖê
(I) (II) (III) (IV) •ÖÖ−Ö »Öê−ÖÖ …
(C) ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ¾µÖ¾ÖãÖÖ ´Öë ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö êú ×»ÖµÖê
(A) (4) (1) (2) (3)
¯ÖϲÖ−¬Ö ú¸ü−ÖÖ …
(B) (3) (4) (1) (2) (D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ÃÖ³Öß …
(C) (2) (4) (1) (3)
(D) (1) (2) (3) (4)
31. ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö úÖ úÖî−Ö ÃÖÖ †−Öã“”êû¤ü
†Ã¯Ö鿵֟ÖÖ úÖê †¯Ö¸üÖ¬Ö ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ú¸üŸÖÖ Æîü ?
(A) †−Öã“”êû¤ü 26 (B) †−Öã“”êû¤ü 23
26. êúÃÖ ¾ÖÔú (¾ÖîµÖÛŒŸÖú úÖµÖÔ) ‘Ö™üúÖë úÖê Îú´Ö ´Öë (C) †−Öã“”êû¤ü 25 (D) †−Öã“”êû¤ü 17
¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ú¸ëü :
32. ´ÖÖûÖÖê êú ¯Ö¤üÖ−ÖãÎú´Ö ´ÖÖò›ü»Ö ´Öë ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ´Öë ÃÖê
(A) ÃÖ´ÖõÖÖ, ¾µÖÛŒŸÖ, ãÖÖ−Ö, ¯ÖÏ׍ÎúµÖÖ
úÖî−Ö ÃÖß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ −ÖÆüà Æîü ?
(B) ¯ÖÏ׍ÎúµÖÖ, ¾µÖÛŒŸÖ, ÃÖ´ÖõÖÖ, ãÖÖ−Ö (A) ¿ÖÖ¸üß׸üú µÖÖ ³ÖÖîן֍ú †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ‹Ñ
(C) ãÖÖ−Ö, ¾µÖÛŒŸÖ, ÃÖ´ÖõÖÖ, ¯ÖÏ׍ÎúµÖÖ (B) ÃÖã¸üÖÖ úß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ‹Ñ
(C) †ÖŸ´ÖÃÖ´´ÖÖ−Ö úß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ‹Ñ
(D) ¾µÖÛŒŸÖ, ÃÖ´ÖõÖÖ, ãÖÖ−Ö, ¯ÖÏ׍ÎúµÖÖ (D) þ֓”ûŸÖÖ úß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ‹Ñ
J-1010 9 Paper-II

10. 33. The value that is repeated must of 38. Assertion (A) : Certain children
the times in data set is known as need special care and support.
(A) Median (B) Mode Reason (R) : State offers
services to orphaned and
(C) Frequency (D) Variance destitute children.
(A) Both (A) and (R) are correct
34. The main opportunistic infection and (R) is the correct
among AIDS cases in India is explanation of (A).
(A) Cancer (B) Both (A) and (R) are correct
but (R) is not the correct
(B) Tumour
explanation of (A).
(C) Ulcer (C) Both (A) and (R) are wrong.
(D) Tuberculosis (TB) (D) (A) is correct but (R) is wrong.
39. Assertion (A) : Tribals are yet to
35. The book ‘The poor and their be integrated into mainstream of
money’ is written by the society.
(A) Rutherford Reason (R) : Tribals want to
(B) Amartya Sen maintain their identify and
(C) Yunis Khan culture.
(D) Davis Codes :
(A) Both (A) and (R) are wrong.
(B) Both (A) and (R) are correct
36. What is the sex-ratio of women as and (R) is the correct
per 2001 census ? explanation of (A).
(A) 927 per thousand (C) Both (A) and (R) are correct
(B) 923 per thousand and (R) is not the correct
(C) 933 per thousand explanation of (A).
(D) 930 per thousand (D) (A) is wrong and (R) is
correct.
37. Match the scientific words given in 40. Match the following organizations
List – I with the nature of their focus given in List – I with the
professional Journals they are
of study given in List – II.
publishing given in List – II.
List – I List – II List – I List – II
(I) Ecology (1) Study of (I) NIRD (1) Perspectives in
Crime Social Work
(II) Gerontology (2) Study of (II) TISS (2) Contemporary
Diseases Social Work
(III) Criminology (3) Study of (III) University (3) Indian Journal
Environment of of Social
Lucknow Work
(IV) Epidemiology (4) Study of
(IV) Nirmala (4) Journal of
Older People
Niketan Rural
Codes : (Mumbai) Development
(I) (II) (III) (IV) Codes :
(A) (3) (4) (2) (1) (I) (II) (III) (IV)
(B) (1) (2) (3) (4) (A) (2) (3) (1) (4)
(B) (4) (3) (2) (1)
(C) (1) (2) (4) (3) (C) (1) (2) (4) (3)
(D) (3) (4) (1) (2) (D) (3) (1) (4) (2)
Paper-II 10 J-1010

11. 33. †Öэú›ÍüÖë êú ÃÖ´ÖæÆü ´Öë ÃÖ¾ÖÖÔ׬֍ú ²ÖÖ¸ü †Ö−Öê ¾ÖÖ»ÖÖ 38. †×³Öú£Ö−Ö (A) : ãú”û ²Ö““ÖÖë úÖê ×¾Ö¿ÖêÂÖ
´Öæ»µÖ úÆü»ÖÖŸÖÖ Æîü ¤êüÖ³ÖÖ»Ö †Öî¸ü ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ úß •Öºþ¸üŸÖ ÆüÖêŸÖß Æîü …
(A) ´ÖÖÛ¬µÖúÖ (B) ²ÖÆãü»Öú úÖ¸üÖ (R) : †−ÖÖ£Ö †Öî¸ü ×−Ö¸üÖ×ÁÖŸÖ
(C) ²ÖÖ¸ü´²ÖÖ׸üŸÖÖ (D) ¯ÖÏÃÖ¸üÖ
²Ö““ÖÖë úÖê ÃÖ¸üúÖ¸ü ÃÖê¾ÖÖ‹Ñ ¯ÖϤüÖ−Ö ú¸üŸÖß Æïü …
æú™ü :
(A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü †Öî¸ü (R),
34. ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ‹›ËüÃÖ êú ´ÖÖ´Ö»ÖÖë ´Öë ÃÖ¾ÖÖÔ׬֍ú (A) úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üߍú¸üÖ Æîü …
ÃÖ´ÖµÖÖ−Öã¾ÖŸÖá ÃÖӍÎú´ÖÖ (”æûŸÖ) Æîü (B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R),
(A) ïúÃÖ¸ü (B) ™ËüµÖæ´Ö¸ü (A) úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üߍú¸üÖ −ÖÆüà Æîü …
(C) †»ÃÖ¸ü (D) ™üß²Öß (C) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë Ö»ÖŸÖ Æïü …
(D) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) Ö»ÖŸÖ Æî …
35. ‘¤üß ¯Öㆸü ‹›ü ¤êü†¸ü ´Ö−Öß’ −ÖÖ´Ö úß ¯Öãß֍ú 39. †×³Öú£Ö−Ö (A) : †Öפü¾ÖÖ×ÃÖµÖÖë úÖê ÃÖ´ÖÖ•Ö
׍úÃ֍êú «üÖ¸üÖ ×»ÖÖß Ö‡Ô ? úß ´ÖãµÖ ¬ÖÖ¸üÖ ´Öë ‹úߍéúŸÖ ú¸ü−ÖÖ †³Öß
(A) ¸ü¤ü¸ü±úÖê›Ôü (B) †´ÖŸµÖÔ ÃÖê−Ö
²Ö֍úß Æîü …
úÖ¸üÖ (R) : †Öפü¾ÖÖÃÖß †¯Ö−Öß
(C) µÖæ×−ÖÃÖ ÖÖ−Ö (D) ›êü×¾ÖÃÖ ¯ÖÆü“ÖÖ−Ö †Öî¸ü ÃÖÓÍéú×ŸÖ úÖê ²Ö−ÖÖ‹ ¸üÖ−ÖÖ
“ÖÖÆüŸÖê Æïü …
36. 2001 •Ö−֐֝Ö−ÖÖ êú †−ÖãÃÖÖ¸ü ÛáֵÖÖë úÖ Ø»ÖÖ æú™ü :
†−Öã¯ÖÖŸÖ ŒµÖÖ Æîü ? (A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë Ö»ÖŸÖ Æïü …
(A) 927 ¯ÖÏ×ŸÖ Æü•ÖÖ¸ü (B) 923 ¯ÖÏ×ŸÖ Æü•ÖÖ¸ü (B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R),
(A) úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üߍú¸üÖ Æîü …
(C) 933 ¯ÖÏ×ŸÖ Æü•ÖÖ¸ü (D) 930 ¯ÖÏ×ŸÖ Æü•ÖÖ¸ü
(C) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü , ¯Ö¸ü−ŸÖã (R),
(A) úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üߍú¸üÖ −ÖÆüà Æîü …
37. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ¾Öî–ÖÖ×−֍ú ¿Ö²¤üÖë úÖ, †¬µÖµÖ−Ö êú (D) (A) Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …
ˆ−֍êú ±úÖêúÃÖ úß ¯Öύéú×ŸÖ êú ÃÖÖ£Ö ×´Ö»ÖÖ−Ö ú¸ëü :
40. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ÃÖӐ֚ü−ÖÖë (ÃÖæ“Öß–I) úÖê ˆ−֍êú «üÖ¸üÖ
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ úß •ÖÖ−Öê ¾ÖÖ»Öß ¾µÖÖ¾ÖÃÖÖ׵֍ú ¯Öס֍úÖ†Öë
(I) ¯ÖÖ׸üÛãÖן֍úß (1) †¯Ö¸üÖ¬Ö úÖ (ÃÖæ“Öß–II) êú ÃÖÖ£Ö ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ú¸ëü :
†¬µÖµÖ−Ö ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II
(II) •Ö¸üÖ×¾Ö–ÖÖ−Ö (2) ¸üÖêÖÖë úÖ (I) ‹−Ö.†Ö‡Ô.†Ö¸ü.›üß. (1) ¯ÖïÖìÛŒ™ü¾Ö ‡−Ö
†¬µÖµÖ−Ö ÃÖÖê¿Ö»Ö ¾ÖÔú
(III) †¯Ö¸üÖ¬Ö ×¾Ö–ÖÖ−Ö (3) ¯ÖµÖÖÔ¾Ö¸üÖ úÖ (II) ™üß.†Ö‡Ô.‹ÃÖ.‹ÃÖ. (2) ú−™êü´¯ÖÖê¸êü¸üß
†¬µÖµÖ−Ö ÃÖÖê¿Ö»Ö ¾ÖÔú
(III) µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß †Öò±ú (3) ‡Ó×›üµÖ−Ö •Ö¸ü−Ö»Ö
(IV) ´ÖÆüÖ´ÖÖ¸üß ×¾Ö–ÖÖ−Ö (4) ¾Öé¨ü »ÖÖêÖÖë »ÖÖ−Ö‰ú †Öò±ú ÃÖÖê¿Ö»Ö ¾ÖÔú
úÖ †¬µÖµÖ−Ö (IV) ×−Ö´ÖÔ»ÖÖ ×−֍êúŸÖ−Ö (4) •Ö¸ü−Ö»Ö †Öò±ú
æú™ü : (´Öã´²Ö‡Ô) ¹ý¸ü»Ö ›êü¾Ö»Öê¯Ö´Öë™ü
(I) (II) (III) (IV) æú™ü :
(A) (3) (4) (2) (1) (I) (II) (III) (IV)
(B) (1) (2) (3) (4) (A) (2) (3) (1) (4)
(B) (4) (3) (2) (1)
(C) (1) (2) (4) (3) (C) (1) (2) (4) (3)
(D) (3) (4) (1) (2) (D) (3) (1) (4) (2)
J-1010 11 Paper-II

12. 41. Assertion (A) : Conflicts arise due 44. Assertion (A) : Indian
to misperceived messages.
Constitution provides equity and
Reason (R) : Communication
always creates conflicts. social justice.
Codes : Reason (R) : Protection is
(A) (A) is correct but (R) is wrong. available against discrimination
(B) Both (A) and (R) are correct.
and exploitation.
(C) (A) is wrong but (R) is correct.
(D) Both (A) and (R) are wrong. Codes :
(A) Both (A) and (R) are wrong.
42. Assertion (A) : Urbanization leads
to the conglomeration of (B) (A) is correct and (R) is
population. wrong.
Reason (R) : Urbanization
(C) (A) is wrong and (R) is
makes people ‘nomadic’.
Codes : correct.
(A) Both (A) and (R) are correct. (D) Both (A) and (R) are correct.
(B) Both (A) and (R) are wrong.
(C) (A) is wrong but (R) is correct.
(D) (A) is correct but (R) is wrong. 45. Match the following with their
proponents :
43. Match the following persons
(List – I) with the movements they List – I List – II
headed (List – II). (I) Psychoanalytical (1) Skinner
List – I List – II
theory
(Person) (Movement)
(I) Medha (1) Right to (II) Insight Learning (2) Thorndike
Patkar Information theory
(II) Sunderlal (2) Bhrashtrachar
(III) Operant (3) Kohler
Behuguna Nirmulan
Andolan Learning theory
(III) Arundathi (3) Chipco (IV) Trial and Error (4) Sigmund
Roy Movement
Learning theory Freud
(IV)Anna (4) Narmada
Hazare Bachao Codes :
Andolan
Codes : (I) (II) (III) (IV)
(I) (II) (III) (IV) (A) (3) (1) (4) (2)
(A) (4) (3) (1) (2) (B) (4) (3) (1) (2)
(B) (4) (3) (2) (1)
(C) (3) (4) (2) (1) (C) (1) (2) (3) (4)
(D) (2) (3) (1) (4) (D) (2) (3) (4) (1)
Paper-II 12 J-1010

13. 41. †×³Öú£Ö−Ö (A) : Ö»ÖŸÖ ÃÖ´Ö—Öê Æãü‹ ÃÖÓ¤êü¿ÖÖë 44. †×³Öú£Ö−Ö (A) : ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö ÃÖ´ÖŸÖÖ
êú úÖ¸üÖ ÃÖÓ‘ÖÂÖÔ ˆŸ¯Ö−−Ö ÆüÖêŸÖê Æïü …
‹¾ÖÓ ÃÖÖ´ÖÖו֍ú −µÖÖµÖ ¯ÖϤüÖ−Ö ú¸üŸÖÖ Æîü …
úÖ¸üÖ (R) : ÃÖÓ¯ÖÏêÂÖÖ Æü´Öê¿ÖÖ ÃÖÓ‘ÖÂÖÖí
úÖê •Ö−´Ö ¤êüŸÖÖ Æîü … úÖ¸üÖ (R) : ³Öê¤ü³ÖÖ¾Ö †Öî¸ü ¿ÖÖêÂÖÖ ÃÖê
æú™ü : ÃÖÓ¸üÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö Æîü …
(A) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) Ö»ÖŸÖ Æîü …
(B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü …
æú™ü :
(C) (A) Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü … (A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë Ö»ÖŸÖ Æïü …
(D) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë Ö»ÖŸÖ Æïü …
(B) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî¸ü (R) Ö»ÖŸÖ Æîü …
42. †×³Öú£Ö−Ö (A) : ¿ÖÆü¸üߍú¸üÖ •Ö−ÖÃÖӏµÖÖ (C) (A) Ö»ÖŸÖ Æîü †Öî¸ü (R) ÃÖÆüß Æîü …
êú ‹úߍú¸üÖ (µÖÖ ÃÖӐÖã™üߍú¸üÖ) úß †Öê¸ü
†ÖÏÃÖ¸ü ú¸üŸÖÖ Æîü … (D) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü …
úÖ¸üÖ (R) : ¿ÖÆü¸üߍú¸üÖ »ÖÖêÖÖë úÖê
ÖÖ−ÖÖ²Ö¤üÖê¿Ö ²Ö−ÖÖŸÖÖ Æîü …
æú™ü : 45. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖÖë úÖê ˆ−֍êú ¯ÖÏן֯ÖÖ¤üúÖë êú
(A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … −ÖÖ´Ö êú ÃÖÖ£Ö ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ú¸ëü :
(B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë Ö»ÖŸÖ Æïü … ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II
(C) (A) Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …
(D) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) Ö»ÖŸÖ Æîü …
(I) ´Ö−ÖÖê-×¾Ö¿»ÖêÂ֝ÖÖŸ´Öú (1) ÛÍú−Ö¸ü
×ÃÖ¨üÖ−ŸÖ
43. ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë (ÃÖæ“Öß–I) úÖê ˆ−֍êú «üÖ¸üÖ (II) ‡−ÖÃÖÖ‡™ü »ÖÙ−ÖÖ (2) £ÖÖò−ÖÔ›üÖ‡ú
¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ׍úµÖê ÖµÖê †Ö−¤üÖê»Ö−Ö (ÃÖæ“Öß–II) êú ÃÖÖ£Ö
ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ ú¸ëü : ×£Ö†¸üß
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II (III) †Öò¯Ö¸êü−™ü »ÖÚ−ÖÖ (3) úÖêÆËü»Ö¸ü
(¾µÖÛŒŸÖ) (†Ö−¤üÖê»Ö−Ö) ×£Ö†¸üß
(I) ´Öê¬ÖÖ ¯ÖÖ™üú¸ü (1) ÃÖæ“Ö−ÖÖ úÖ †×¬ÖúÖ¸ü
(II) ÃÖã−¤ü¸ü»ÖÖ»Ö (2) ³ÖÏ™üÖ“ÖÖ¸ü ×−Ö´ÖæÔ»Ö−Ö (IV) ¯Öϵ֟−Ö-¡Öã×™ü †×¬ÖÖ´Ö (4) ×Ã֐´Ö›ü
²ÖÆãüÖãÖÖ †Ö−¤üÖê»Ö−Ö ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖ ±ÏúÖòµÖ›ü
(III) †¹ý−¬Ö×ŸÖ ¸üÖòµÖ (3) ד֯֍úÖê †Ö−¤üÖê»Ö−Ö æú™ü :
(IV) †−−ÖÖ Æü•ÖÌÖ¸êü (4) −Ö´ÖÔ¤üÖ ²Ö“ÖÖ†Öê
†Ö−¤üÖê»Ö−Ö (I) (II) (III) (IV)
æú™ü : (A) (3) (1) (4) (2)
(I) (II) (III) (IV)
(A) (4) (3) (1) (2) (B) (4) (3) (1) (2)
(B) (4) (3) (2) (1)
(C) (1) (2) (3) (4)
(C) (3) (4) (2) (1)
(D) (2) (3) (1) (4) (D) (2) (3) (4) (1)
J-1010 13 Paper-II

14. Read the passage and answer the 47. According to this passage, which of
questions, that follow based on your the following required for realising
understanding of the passage. the objectives of theoretical
In order to understand the problems of
welfare State today and the state of social constructs :
work theory and practice we should lookup to I. Disregarding deeply
their historical development because without entrenched cultural and
some understanding of the historical structural formalities.
background of both implications of II. Little regard for an analytical
contemporary policies and practices it may and factual basis of
not be perceived fully, or may be seen only
partially, thus leading to prescriptions that prescriptions.
have little regard for an analytical and factual III. Deep interest in facts of social
basis. Parry et.al (1976) observe that practical work practice
stances, which disregard the deeply (A) I only (B) II only
entrenched cultural and structural formations (C) I and II only (D) III only
are not likely to make much impact. Progress
derived from fashionably theoretical 48. According to the passage,
constructs formulated with scant interest in understanding of social context is
facts of social work practice are unlikely to required for social work practice
realise their objectives. These writers, in a mainly for
volume of essays, have provided a structural
and historical framework within which (A) problems of welfare State.
modern social work and variety of social and (B) unperceived policies and
political view points are represented. practices.
The aims of social work are often ill (C) emotional and relationship
defined or at least difficult to articulate. If the problems.
task in general is one of interaction with
people needing material resources or requiring (D) none of the above
psychological help, because of emotional and 49. According to the author which of the
relationship problems, it needs to be seen in following is the aim of social work
relation to the social context of practice. practice ?
Social work practice is aimed at changing the
mismatch between individuals and social I. Understanding the problems of
institutions. Unfortunately one of the least welfare State
developed areas in social work is the analysis II. Deriving progress from
of this mismatch. However, social work theoretical constructs.
practice often involves attempts to change III. Changing the mismatch
relationships between individuals and social between individuals and social
institutions.
46. The author is concerned with institutions.
(A) Justification the need of the (A) I only
study of the historical (B) I and II only
development of welfare State (C) III only
as well as social work theory (D) I, II and III only
and practice.
(B) Practical instances make much 50. The gist of the passage is
impact in case they regard (A) Social work theory and
cultural and structural practice.
formations. (B) Contemporary policies and
(C) Modern social work is practices.
represented within structural (C) Individual and social
and historical framework institutions.
developed by different writers.
(D) All the above (D) Welfare State and social work.
Paper-II 14 J-1010

15. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ »ÖêÖÖÓ¿Ö úÖê ¯ÖלÍüµÖê ŸÖ£ÖÖ »ÖêÖÖÓ¿Ö úß †¯Ö−Öß 47. ¯Ö׸ü“”êû¤ü êú †−ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖî¨üÖÛ−ŸÖú ×¾Ö¸ü“Ö−ÖÖ†Öë êú
ÃÖ´Ö—Ö êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ‡Ã֍êú †−ŸÖ ´Öë פü‹ Ö‹ ¯ÖÏ¿−ÖÖë êú ˆ§êü¿µÖÖë úÖê ¯Öæ¸üÖ ú¸ü−Öê êú ×»ÖµÖê ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ´Öë úÖî−Ö
ˆ¢Ö¸ü ¤üßו֋ : ÃÖÖ †¯Öê×ÖŸÖ Æîü ?
•Ö−֍ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖ úß ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë †Öî¸ü I. ÖÆü−ÖŸÖÖ ÃÖê ÃÖÓãÖÖ×¯ÖŸÖ ÃÖÖÓÍéúן֍ú †Öî¸ü
ÃÖÖ´ÖÖו֍ú úÖµÖÔ ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖ ‹¾ÖÓ †³µÖÖÃÖ úß †¾ÖãÖÖ úÖê
†ªŸÖ−Öºþ¯Ö ÃÖê ÃÖ´Ö—Ö−Öê êú ×»Ö‹ Æü´Öë ˆ−֍êú ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´Öú ×¾Ö¸ü“Ö−ÖÖ†Öë úß †¾ÖÆêü»Ö−ÖÖ
׾֍úÖÃÖ úÖê •ÖÖ−Ö−ÖÖ “ÖÖ×ÆüµÖê, ŒµÖÖë׍ú Ãִ֍úÖ׻֍ú −ÖßןֵÖÖë ú¸ü−ÖÖ …
†Öî¸ü †³µÖÖÃÖÖë ¤üÖê−ÖÖë êú ×−Ö×ÆüŸÖÖ£ÖÖí úß ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú ¯Öéšü³Öæ×´Ö II. ˆ¯Ö“ÖÖ¸ü ×¾Ö׬ֵÖÖë êú ×¾Ö¿»ÖêÂ֝ÖÖŸ´Öú †Öî¸ü
úß ãú”û ÃÖ´Ö—Ö ¯ÖÖ‹ ײÖ−ÖÖ ˆÃÖê ¿ÖÖµÖ¤ü ¯ÖæÖÔŸÖ˵ÖÖ ÃÖ´Ö—ÖÖ −ÖÆüà ŸÖ£µÖÖŸ´Öú †Ö¬ÖÖ¸ü úÖê ú´Ö ´ÖÆü¢¾Ö ¤êü−ÖÖ …
•ÖÖ Ã֍êúÖÖ, µÖÖ ×ÃÖ±Ôú †ÖÓ׿֍ú ºþ¯Ö ÃÖê Æüß ¤êüÖÖ •ÖÖ ¯ÖÖµÖêÖÖ, III. ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ †³µÖÖÃÖÖë êú ŸÖ£µÖÖë ´Öë ÖÆü−Ö
וÖÃÖÃÖê ‹êÃÖß ˆ¯Ö“ÖÖ¸ü ×¾Ö׬ֵÖÖÑ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ÆüÖëÖß ×•Ö−֍úÖ ×ú
×¾Ö¿»ÖêÂ֝ÖÖŸ´Öú †Öî¸ü ŸÖ£µÖÖŸ´Öú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ú´Ö ´ÖÆü¢¾Ö ¹ý×“Ö ¸üÖ−ÖÖ …
ÆüÖêÖÖ … ¯Öî¸üß ‹¾ÖÓ †−µÖ, 1976 −Öê úÆüÖ ×ú ÖÆü−ÖŸÖÖ ÃÖê (A) êú¾Ö»Ö I (B) êú¾Ö»Ö II
ÃÖÓãÖÖ×¯ÖŸÖ ÃÖÖÓÍéúן֍ú ‹¾ÖÓ ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´Öú ×¾Ö¸ü“Ö−ÖÖ†Öë úß •ÖÖê (C) êú¾Ö»Ö I †Öî¸ü II (D) êú¾Ö»Ö III
¾µÖÖ¾ÖÆüÖ׸üú †¾ÖÛãÖןֵÖÖÑ †¾ÖÆêü»Ö−ÖÖ ú¸üŸÖß Æïü, ˆ−֍úÖ
†×¬Öú ¯ÖϳÖÖ¾Ö ¯Ö›Íü−ÖÖ ÃÖÓ³ÖÖ×¾ÖŸÖ −ÖÆüà ÆüÖêŸÖÖ Æîü … ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ 48. ¯Ö׸ü“”êû¤ü êú †−ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ †³µÖÖÃÖ êú
¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü êú ŸÖ£µÖÖë ´Öë †»¯Ö ¹ý×“Ö êú ÃÖÖ£Ö ×−ÖÙ´ÖŸÖ ±îú¿Ö−Ö ×»ÖµÖê ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖ−¤ü³ÖÔ úß ÃÖ´Ö—Ö ´Ö㏵֟Ö: ×−Ö´−Ö
†−ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖî¨üÖÛ−ŸÖú ¸ü“Ö−ÖÖ†Öë êú ±ú»Öþֺþ¯Ö Æãü‡Ô ¯ÖϐÖןÖ
†¯Ö−Öê ˆ§êü¿µÖÖë úÖê ¯Öæ¸üÖ −ÖÆüà ú¸ü ¯ÖÖŸÖß Æîü … ‡−Ö »ÖêÖúÖë −Öê, êú ×»ÖµÖê †¯Öê×ÖŸÖ ÆüÖêŸÖß Æîü :
×−Ö²Ö−¬ÖÖë êú ÖÓ›ü ´Öë, ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´Öú †Öî¸ü ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú ºþ¯Ö¸êüÖÖ (A) •Ö−֍ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖ úß ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë êú
¯ÖϤüÖ−Ö úß Æîü; וÖÃÖ´Öë †Ö¬Öã×−֍ú ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ †Öî¸ü ×¾Ö׳Ö−−Ö ×»Ö‹ …
¯ÖύúÖ¸ü êú ÃÖÖ´ÖÖו֍ú †Öî¸ü ¸üÖ•Ö−Ößן֍ú ¥üÛ™üúÖêÖ ×−Öºþ×¯ÖŸÖ (B) −ÖÆüà ÃÖ´Ö—Öß Æãü‡Ô −ÖßןֵÖÖë †Öî¸ü †³µÖÖÃÖÖë êú
׍úµÖê ÖµÖê Æïü … ×»Ö‹ …
ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ êú »ÖµÖÖë úß †ŒÃÖ¸ü Ö»ÖŸÖ ¯Ö׸ü³ÖÖÂÖÖ
¤ß •ÖÖŸÖß Æîü, µÖÖ ˆ−Æëü ïÖ™ü ú¸ü−Öê ´Öë ú´Ö ÃÖê ú´Ö úךü−ÖÖ‡Ô (C) ³ÖÖ¾Ö−ÖÖŸ´Öú †Öî¸ü ÃÖ´²Ö−¬Ö•Ö−µÖ ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë
ŸÖÖê ÆüÖêŸÖß Æüß Æîü … µÖפü úÖµÖÔ, ÃÖÖ´ÖÖ−µÖŸÖµÖÖ, »ÖÖêÖÖë êú ÃÖÖ£Ö êú ×»Ö‹ …
†ÓŸÖ:׍ÎúµÖÖ úÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü, וÖÃÖ´Öë ³ÖÖîן֍ú ÃÖÓÃÖÖ¬Ö−ÖÖë úß (D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ´Öë ÃÖê úÖê‡Ô −ÖÆüà …
•Öºþ¸üŸÖ Æîü, µÖÖ ³ÖÖ¾Ö−ÖÖŸ´Öú †Öî¸ü ÃÖ´²Ö−¬Ö•Ö−µÖ ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë
êú úÖ¸üÖ ´Ö−ÖÖê¾Öî–ÖÖ×−֍ú ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ †¯Öê×ÖŸÖ Æîü, ŸÖÖê ˆÃÖê 49. »ÖêÖú −Öê ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ †³µÖÖÃÖ úÖ »ÖµÖ
¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü êú ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ´Öë ¤êüÖ−ÖÖ “ÖÖ×ÆüµÖê … ÃÖ´ÖÖ•Ö ×−Ö´−ÖÖÓ׍úŸÖ ´Öë ÃÖê ׍úÃÖê ²ÖŸÖÖµÖÖ Æîü ?
úÖµÖÔ †³µÖÖÃÖ úÖ »ÖµÖ ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë †Öî¸ü ÃÖÖ´ÖÖו֍ú
ÃÖÓãÖÖ−ÖÖë êú ²Öß“Ö ²Öê´Öê»Ö¯Ö−Ö úÖê ²Ö¤ü»Ö−Öê úÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü … I. •Ö−֍ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖ úß ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë úÖê
¤ãü³ÖÖԐµÖ¾Ö¿Ö, ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ ´Öë ÃÖ²ÖÃÖê ú´Ö ׾֍ú×ÃÖŸÖ Öê¡Ö ‡ÃÖ ÃÖ´Ö—Ö−ÖÖ …
²Öê´Öê»Ö¯Ö−Ö êú ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ úÖ Æîü … ŸÖ£ÖÖׯÖ, ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ II. ÃÖî¨üÖÛ−ŸÖú ×¾Ö¸ü“Ö−ÖÖ†Öë ÃÖê ¯ÖϐÖ×ŸÖ úÖ
†³µÖÖÃÖ †ŒÃÖ¸ü ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë †Öî¸ü ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖÓãÖÖ−ÖÖë êú †−Öã´ÖÖ−Ö ú¸ü−ÖÖ …
²Öß“Ö ÃÖ´²Ö−¬ÖÖë úÖê ²Ö¤ü»Ö−Öê êú ¯ÖϵÖÖÃÖÖë ÃÖê Æüß •Öã›ÍüÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü … III. ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë †Öî¸ü ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖÓãÖÖ†Öë êú
46. »ÖêÖú ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ÃÖê ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ Æîü : ²Öß“Ö ²Öê´Öê»Ö¯Ö−Ö úÖê ²Ö¤ü»Ö−ÖÖ …
(A) •Ö−֍ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖ êú ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú (A) êú¾Ö»Ö I
׾֍úÖÃÖ †Öî¸ü ÃÖÖ£Ö Æüß ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ ‹¾ÖÓ
†³µÖÖÃÖ êú †¬µÖµÖ−Ö úß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ úÖ (B) êú¾Ö»Ö I †Öî¸ü II
†Öîד֟µÖ … (C) êú¾Ö»Ö III
(B) ˆ−Ö ¾µÖÖ¾ÖÆüÖ׸üú ¥ü™üÖ−ŸÖÖë úÖ †×¬Öú (D) êú¾Ö»Ö I, II †Öî¸ü III
¯ÖϳÖÖ¾Ö ¯Ö›ÍüŸÖÖ Æîü •ÖÖê ׍ú ÃÖÖÓÍéúן֍ú †Öî¸ü
ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´Öú ¸ü“Ö−ÖÖ†Öë úÖê ´ÖÆü¢¾Ö ¤êüŸÖê Æïü … 50. ¯Ö׸ü“”êû¤ü úÖ ÃÖÖ¸ü Æîü
(C) †Ö¬Öã×−֍ú ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ ×¾Ö׳Ö−−Ö »ÖêÖúÖë
(A) ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖ †Öî¸ü †³µÖÖÃÖ …
«üÖ¸üÖ ×¾Öú×ÃÖŸÖ ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´Öú ‹¾ÖÓ
‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖ êú †−ŸÖÖÔŸÖ (B) Ãִ֍úÖ׻֍ú −ÖßןֵÖÖÑ †Öî¸ü ¯ÖÏ£ÖÖ‹Ñ …
¯ÖÏןÖ×−Ö׬֟¾Ö ¯ÖÖŸÖÖ Æîü … (C) ¾ÖîµÖÛŒŸÖú †Öî¸ü ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ÃÖÓãÖÖ‹Ñ …
(D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ÃÖ³Öß … (D) •Ö−֍ú»µÖ֝֍úÖ¸üß ¸üÖ•µÖ †Öî¸ü ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖµÖÔ …
J-1010 15 Paper-II

16. Space For Rough Work
Paper-II 16 J-1010