D 0009 set-x

Signature and Name of Invigilator OMR Sheet No. : .........................................
(To be filled by the Candidate)
1. (Signature) __________________________
Roll No.
(Name) ____________________________
(In figures as per admission card)
2. (Signature) __________________________
Roll No.____________________________
(Name) ____________________________
(In words)

D-0009 Test Booklet No. X
Time : 1 1/4 hours] PAPER-I [Maximum Marks : 100
Number of Pages in this Booklet : 24 Number of Questions in this Booklet : 60
Instructions for the Candidates ¯Ö¸üßÖÖÙ£ÖµÖÖë êú ×»Ö‹ ×Ö¤ìü¿Ö
1. Write your roll number in the space provided on the top of 1. ¯ÖÆü»Öê ¯ÖéÂšü êú ‰ú¯Ö¸ü ×ÖµÖŸÖ Ã£ÖÖÖ ¯Ö¸ü †¯ÖÖÖ ¸üÖê»Ö Ö´²Ö¸ü ×»Ö×Ö‹ …
this page. 2. ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ÃÖÖšü (60) ²ÖÆãü×¾Öú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿Ö Æïü, ×•ÖÖ´Öë ÃÖê ˆ´´Öß¤ü¾ÖÖ¸ü úÖê
2. This paper consists of sixty (60) multiple-choice type of ×úÃÖß ³Öß ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ¯ÖÏ¿Ö úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤êüÖÖ ÆüÖêÖÖ … ˆ´´Öß¤ü¾ÖÖ¸ü «üÖ¸üÖ ¯Ö“ÖÖÃÖ ÃÖê
questions, out of which the candidate would be required to †×¬Öú ¯ÖÏ¿ÖÖë úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤êüÖê ¯Ö¸ü ˆ´´Öß¤ü¾ÖÖ¸ü «üÖ¸üÖ ×¤üµÖê ÖµÖê ¯ÖÏ£Ö´Ö ¯Ö“ÖÖÃÖ ¯ÖÏ¿ÖÖë
answer any fifty (50) questions. In the event of the candidate
attempting more than fifty questions, the first fifty questions
úÖ ´Öæ»µÖÖÓúÖ ×úµÖÖ •ÖÖµÖêÖÖ …
attempted by the Candidate would be evaluated. 3. ¯Ö¸üßÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖêÖê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ †Ö¯ÖúÖê ¤êü ¤üß •ÖÖµÖêÖß … ¯ÖÆü»Öê ¯ÖÖÑ“Ö
3. At the commencement of examination, the question booklet ×´ÖÖ™ü †Ö¯ÖúÖê ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ ÖÖê»ÖÖê ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖúß ×Ö´Ö×»Ö×ÖŸÖ •ÖÖÑ“Ö êú
will be given to you. In the first 5 minutes, you are requested ×»Ö‹ ×¤üµÖê •ÖÖµÖëÖê ×•ÖÃÖúß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖúÖê †¾Ö¿µÖ ú¸üÖß Æîü :
to open the booklet and compulsorily examine it as below : (i) ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ ÖÖê»ÖÖê êú ×»Ö‹ ˆÃÖêú ú¾Ö¸ü ¯Öê•Ö ¯Ö¸ü »ÖÖß úÖÖ•Ö úß
(i) To have access to the Question Booklet, tear off the paper ÃÖß»Ö úÖê ±úÖ›Íü »Öë … Öã»Öß Æãü‡Ô µÖÖ ×²ÖÖÖ Ã™üßú¸ü-ÃÖß»Ö úß ¯ÖãÛÃŸÖúÖ
seal on the edge of this cover page. Do not accept a booklet Ã¾ÖßúÖ¸ü Ö ú¸ëü …
without sticker-seal and do not accept an open booklet. (ii) ú¾Ö¸ü ¯ÖéÂšü ¯Ö¸ü ”û¯Öê ×Ö¤ìü¿ÖÖÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ êú ¯ÖéÂšü ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÏ¿ÖÖë
(ii) Tally the number of pages and number of questions úß ÃÖÓµÖÖ úÖê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “Öîú ú¸ü »Öë ×ú µÖê ¯Öæ¸üê Æïü … ¤üÖÂÖ¯ÖæÖÔ ê
in the booklet with the information printed on the ¯ÖãÛÃŸÖúÖ ×•ÖÖ´Öë ¯ÖéÂšü/¯ÖÏ¿Ö ú´Ö ÆüÖë µÖÖ ¤ãü²ÖÖ¸üÖ †Ö ÖµÖê ÆüÖë µÖÖ ÃÖß×¸üµÖ»Ö
cover page. Faulty booklets due to pages/questions ´Öë Ö ÆüÖë †£ÖÖÔŸÖ ×úÃÖß ³Öß ¯ÖÏúÖ¸ü úß ¡Öã×™ü¯ÖæÖÔ ¯ÖãÛÃŸÖúÖ Ã¾ÖßúÖ¸ü Ö
missing or duplicate or not in serial order or any ú¸ëü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖµÖ ˆÃÖê »ÖÖî™üÖú¸ü ˆÃÖêú Ã£ÖÖÖ ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆüß
other discrepancy should be got replaced immediately ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ »Öê »Öë … ‡ÃÖêú ×»Ö‹ †Ö¯ÖúÖê ¯ÖÖÑ“Ö ×´ÖÖ™ü ×¤üµÖê •ÖÖµÖëÖê …
by a correct booklet from the invigilator within the ˆÃÖêú ²ÖÖ¤ü Ö ŸÖÖê †Ö¯Öúß ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß •ÖÖµÖêÖß †Öî¸ü Ö
period of 5 minutes. Afterwards, neither the Question Æüß †Ö¯ÖúÖê †×ŸÖ×¸üŒŸÖ ÃÖ´ÖµÖ ×¤üµÖÖ •ÖÖµÖêÖÖ …
Booklet will be replaced nor any extra time will be (iii) ‡ÃÖ •ÖÖÑ“Ö êú ²ÖÖ¤ü ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ úß Îú´Ö ÃÖÓµÖÖ OMR ¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü
given.
(iii) After this verification is over, the Test Booklet Number
†Ó×úŸÖ ú¸ëü †Öî¸ü OMR ¯Ö¡Öú úß Îú´Ö ÃÖÓµÖÖ ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ ¯Ö¸ü
should be entered in the OMR Sheet and the OMR Sheet
†Ó×úŸÖ ú¸ü ¤ëü …
Number should be entered on this Test Booklet.
4. ¯ÖÏŸµÖêú ¯ÖÏ¿Ö êú ×»Ö‹ “ÖÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ×¾Öú»¯Ö (A), (B), (C) ŸÖ£ÖÖ (D) ×¤üµÖê ÖµÖê
4. Each item has four alternative responses marked (A), (B), (C)
Æïü … †Ö¯ÖúÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü êú ¤üß‘ÖÔ¾Öé¢Ö úÖê ¯ÖêÖ ÃÖê ³Ö¸üú¸ü úÖ»ÖÖ ú¸üÖÖ Æîü •ÖîÃÖÖ
and (D). You have to darken the oval as indicated below on the ×ú Öß“Öê ×¤üÖÖµÖÖ ÖµÖÖ Æîü …
correct response against each item. ˆ¤üÖÆü¸üÖ : A B C D
Example : A B C D •Ö²Ö×ú (C) ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Æîü …
where (C) is the correct response. 5. ¯ÖÏ¿Ö-¯Ö¡Ö I †Öî¸ü ¯ÖÏ¿Ö-¯Ö¡Ö II êú ×»Ö‹ ‹ú Æüß ˆ¢Ö¸ü ¯Ö¡Öú Æîü •ÖÖê ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿Ö
5. Your responses to the items are to be indicated in the Answer ¯ÖãÛÃŸÖúÖ êú †¤ü¸ü ×¤üµÖÖ ÖµÖÖ Æîü … ¯ÖÏ¿ÖÖë êú ˆ¢Ö¸ü êú¾Ö»Ö ˆ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü Æüß
Sheet given inside this Booklet, which is common for †Ó×úŸÖ ú¸üÖê Æïü … µÖ×¤ü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü ¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü ×¤üµÖê ÖµÖê ¤üß‘ÖÔ¾Öé¢Ö êú †»ÖÖ¾ÖÖ
Paper I and Paper II. If you mark at any place other than in ×úÃÖß †µÖ Ã£ÖÖÖ ¯Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü ×“ÖÅÖÖÓ×úŸÖ ú¸ŸÖê Æïü, ŸÖÖê ˆÃÖúÖ ´Öæ»µÖÖÓúÖ ÖÆüà
the ovals in the Answer Sheet, it will not be evaluated.
6. Read instructions given inside carefully.
ÆüÖêÖÖ …
7. Rough Work is to be done in the end of this booklet.
6. †¤ü¸ü ×¤üµÖê ÖµÖê ×Ö¤ìü¿ÖÖë úÖê ¬µÖÖÖ¯Öæ¾ÖÔú ¯ÖœÍëü …
8. If you write your name or put any mark on any part of the
7. ú““ÖÖ úÖ´Ö (Rough Work) ‡ÃÖ ¯ÖãÛÃŸÖúÖ êú †ÛŸÖ´Ö ¯ÖéÂšü ¯Ö¸ü ú¸ëü …
Answer Sheet, except for the space allotted for the relevant
8. µÖ×¤ü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü-¯ÖãÛÃŸÖúÖ ¯Ö¸ü †¯ÖÖÖ ÖÖ´Ö µÖÖ ‹êÃÖÖ úÖê‡Ô ³Öß ×Ö¿ÖÖÖ ×•ÖÃÖÃÖê
entries, which may disclose your identity, you will render †Ö¯Öúß ¯ÖÆü“ÖÖÖ ÆüÖê ÃÖêú, ×úÃÖß ³Öß ³ÖÖÖ ¯Ö¸ü ¤ü¿ÖÖÔŸÖê µÖÖ †Ó×úŸÖ ú¸üŸÖê Æïü ŸÖÖê
yourself liable to disqualification. ¯Ö¸üßÖÖ êú ×»ÖµÖê †µÖÖêµÖ ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ú¸ü ×¤üµÖê •ÖÖµÖëÖê …
9. You have to return the test question booklet and OMR Answer 9. †Ö¯ÖúÖê ¯Ö¸üßÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ÆüÖêÖê ¯Ö¸ü ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃŸÖúÖ ‹¾ÖÓ OMR ˆ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú
sheet to the invigilators at the end of the examination ×Ö¸üßÖú ´ÖÆüÖê¤üµÖ úÖê »ÖÖî™üÖÖÖ †Ö¾Ö¿µÖú Æîü †Öî¸ü ¯Ö¸üßÖÖ ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ êú ²ÖÖ¤ü ˆÃÖê
compulsorily and must not carry it with you outside the †¯ÖÖê ÃÖÖ£Ö ¯Ö¸üßÖÖ ³Ö¾ÖÖ ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü Ö »Öêú¸ü •ÖÖµÖë …
Examination Hall. 10. êú¾Ö»Ö Öß»Öê/úÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾ÖÖ‡Õ™ü ¯ÖîÖ úÖ Æüß ‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö ú¸ëü …
10. Use only Blue/Black Ball point pen. 11. ×úÃÖß ³Öß ¯ÖÏúÖ¸ü úÖ ÃÖÓÖÖú (îú»Öãú»Öê™ü¸ü) µÖÖ »ÖÖÖ ™êü²Ö»Ö †Ö×¤ü úÖ
11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited. ¯ÖÏµÖÖêÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æîü …
12. Negative Marking :- For each incorrect answer 0.5 marks 12. ÖêÖê×™ü¾Ö †Óú ¯ÖÏÖÖ»Öß : ¯ÖÏŸµÖêú Ö»ÖŸÖ ˆ¢Ö¸ü êú ×»Ö‹ 0.5 †Óú úÖ™êü
shall be deducted. •ÖÖ‹ÑÖê …
X-00 P.T.O.

FOR OFFICE USE ONLY
Marks Obtained

Obtained
Question

Obtained
Obtained

Question
Number

Question
Number

Number
Marks

Marks
Marks

1 21 41
2 22 42
3 23 43
4 24 44
5 25 45
6 26 46
7 27 47
8 28 48
9 29 49
10 30 50
11 31 51
12 32 52
13 33 53
14 34 54
15 35 55
16 36 56
17 37 57
18 38 58
19 39 59
20 40 60
Total Marks Obtained (in words) ...........................................
(in figures) ..........................................
Signature & Name of the Coordinator ...................................

(Evaluation) Date .........................

X-00 2

Paper – I
¯ÖÏ¿−Ö-¯Ö¡Ö – I
Note : This paper contains Sixty (60) questions, each question carrying two (2) marks.
Candidate is expected to answer any Fifty (50) questions.
In case more than 50 questions are attempted, only the first 50 questions will be
evaluated.
−ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿−Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ÃÖÖšü (60) ²ÖÆãü×¾Öú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿−Ö Æïü, ¯ÖÏŸµÖêú ¯ÖÏ¿−Ö êú ¤üÖê (2) †Óú Æïü …
†³µÖ£Öá úÖê ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ¯ÖÏ¿−ÖÖë êú ˆ¢Ö¸ü ¤êü−Öê Æïü …
µÖ×¤ü ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ÃÖê †×¬Öú ¯ÖÏ¿−ÖÖë êú ˆ¢Ö¸ü ×¤üµÖê ŸÖÖê ¯ÖÏ£Ö´Ö ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ¯ÖÏ¿−Ö Æüß •ÖÖÑ“Öê •ÖÖµÖëÖê …
1. Which of the following skills are needed for present day teacher to adjust effectively
with the classroom teaching ?
1. Knowledge of technology
2. Use of technology in teaching learning
3. Knowledge of students’ needs
4. Content mastery
(A) 1 & 3 (B) 2 & 3 (C) 2, 3 & 4 (D) 2 & 4
2. Who has signed an MOU for Accreditation of Teacher Education Institutions in India ?
(A) NAAC and UGC (B) NCTE and NAAC
(C) UGC and NCTE (D) NCTE and IGNOU
3. The University which telecasts interaction educational programmes through its own
channel is
(A) Osmania University
(B) University of Pune
(C) Annamalai University
(D) Indira Gandhi National Open University (IGNOU)

1. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖß úÖµÖÔãú¿Ö»ÖŸÖÖ Æîü •ÖÖê †Ö•Ö êú †¬µÖÖ¯Öú êú ×»Ö‹ úÖÖ-†¬µÖÖ¯Ö−Ö ´Öë ÃÖ´ÖÖµÖÖê•Ö−Ö ú¸ü−Öê ´Öë
¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö¿ÖÖ»Öß ×ÃÖ¨ü ÆüÖêŸÖß Æîü ?
1. ¯ÖÏÖîªÖê×Öúß úÖ –ÖÖ−Ö
2. †¬µÖÖ¯Ö−Ö †×¬ÖÖ´Ö ´Öë ¯ÖÏÖîªÖê×Öúß úÖ ¯ÖÏµÖÖêÖ
3. ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë úß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ†Öë úÖ –ÖÖ−Ö
4. ×¾ÖÂÖµÖ ¯Ö¸ü †×¬ÖúÖ¸ü
(A) 1 †Öî¸ü 3 (B) 2 †Öî¸ü 3 (C) 2, 3 †Öî¸ü 4 (D) 2 †Öî¸ü 4
2. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×úÃÖ−Öê ³ÖÖ¸üŸÖ úß †¬µÖÖ¯Öú ×¿ÖÖÖ ÃÖÓÃ£ÖÖ−ÖÖë ÃÖê †×¬ÖÃ¾Ößéú×ŸÖ êú ×»Ö‹ ÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖÖ-¯Ö¡Ö ¯Ö¸ü ÆüÃŸÖÖÖ¸ü
×úµÖê Æïü ?
(A) ‹−Ö.‹.‹.ÃÖß. †Öî¸ü µÖæ.•Öß.ÃÖß. (B) ‹−Ö.ÃÖß.™üß.‡Ô. †Öî¸ü ‹−Ö.‹.‹.ÃÖß.
(C) µÖæ.•Öß.ÃÖß. †Öî¸ü ‹−Ö.ÃÖß.™üß.‡Ô. (D) ‹−Ö.ÃÖß.™üß.‡Ô. †Öî¸ü †Ö‡Ô.•Öß.‹−Ö.†Öê.µÖæ. (‡−ÖÖê)
3. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ Æîü •ÖÖê †¯Ö−Öê ×−Ö•Öß “Öî−Ö»Ö ÃÖê †−ŸÖ¸ü ×ÎúµÖÖ ÃÖ´²Ö−¬Öß ¿Öî×Öú úÖµÖÔúÎ ´Ö
¤ü¿ÖÖÔŸÖÖ Æîü ?
(A) ˆÃ´ÖÖ×−ÖµÖÖ µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß (B) µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß †Öò±ú ¯ÖæÖê
(C) †−−ÖÖ´Ö»ÖÖ‡ µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß (D) ‡Ó×¤ü¸üÖ ÖÖÑ¬Öß −Öê¿Ö−Ö»Ö †Öê¯Ö−Ö µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß (‡−ÖÖê)
X-00 3 P.T.O.

Read the following passage and answer the Question Nos. 4 to 9 :
The decisive shift in British Policy really came about under mass pressure in the
autumn and winter of 1945 to 46 – the months which Perderel Moon while editing
Wavell’s Journal has perceptively described as ‘The Edge of a Volcano’. Very
foolishly, the British initially decided to hold public trials of several hundreds of the
20,000 I.N.A. prisoners (as well as dismissing from service and detaining without trial
no less than 7,000). They compounded the folly by holding the first trial in the Red
Fort, Delhi in November 1945, and putting on the dock together a Hindu, a Muslim and
a Sikh (P.K. Sehgal, Shah Nawaz, Gurbaksh Singh Dhillon). Bhulabhai Desai,
Tejbahadur Sapru and Nehru appeared for the defence (the latter putting on his
barrister’s gown after 25 years), and the Muslim League also joined the countrywide
protest. On 20 November, an Intelligence Bureau note admitted that “there has seldom
been a matter which has attracted so much Indian public interest and, it is safe to say,
sympathy … this particular brand of sympathy cuts across communal barriers.’ A
journalist (B. Shiva Rao) visiting the Red Fort prisoners on the same day reported that
‘There is not the slightest feeling among them of Hindu and Muslim … A majority of
the men now awaiting trial in the Red Fort is Muslim. Some of these men are bitter that
Mr. Jinnah is keeping alive a controversy about Pakistan.’ The British became
extremely nervous about the I.N.A. spirit spreading to the Indian Army, and in January
the Punjab Governor reported that a Lahore reception for released I.N.A. prisoners had
been attended by Indian soldiers in uniform.
4. Which heading is more appropriate to assign to the above passage ?
(A) Wavell’s Journal (B) Role of Muslim League
(C) I.N.A. Trials (D) Red Fort Prisoners
5. The trial of P.K. Sehgal, Shah Nawaz and Gurbaksh Singh Dhillon symbolises
(A) communal harmony
(B) threat to all religious persons
(C) threat to persons fighting for the freedom
(D) British reaction against the natives
6. I.N.A. stands for
(A) Indian National Assembly (B) Indian National Association
(C) Inter-national Association (D) Indian National Army
7. ‘There has seldom been a matter which has attracted so much Indian Public Interest
and, it is safe to say, sympathy … this particular brand of sympathy cuts across
communal barriers.’
Who sympathises to whom and against whom ?
(A) Muslims sympathised with Shah Nawaz against the British
(B) Hindus sympathised with P.K. Sehgal against the British
(C) Sikhs sympathised with Gurbaksh Singh Dhillon against the British
(D) Indians sympathised with the persons who were to be trialled
8. The majority of people waiting for trial outside the Red Fort and criticising Jinnah were
the
(A) Hindus (B) Muslims
(C) Sikhs (D) Hindus and Muslims both
9. The sympathy of Indian soldiers in uniform with the released I.N.A. prisoners at Lahore
indicates
(A) Feeling of Nationalism and Fraternity
(B) Rebellious nature of Indian soldiers
(C) Simply to participate in the reception party
(D) None of the above
X-00 4

×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ÖªÖÓ¿Ö úÖê ¯Ö×œÍü‹ †Öî¸ü ¯ÖÏ¿−Ö 4 ÃÖê 9 ŸÖú úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤üß×•Ö‹ :
×²ÖÎ×™ü¿Ö −Öß×ŸÖ ´Öë ×−ÖÖÔµÖÖŸ´Öú ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔ−Ö ¾ÖÖÃŸÖ¾Ö ´Öë •Ö−Ö-ÃÖ´ÖæÆü êú ¤ü²ÖÖ¾Ö êú úÖ¸üÖ 1945-46 êú ¯ÖŸÖ—Ö›Íü ‹¾ÖÓ
¿ÖßŸÖ êú ´ÖÆüß−ÖÖë ´Öë †ÖµÖÖ •Ö²Ö ¯Öî¸ü›Òü»Ö ´Öæ−Ö ‘¾Öê¾Ö»Ö •Ö−ÖÔ»Ö’ úÖ ÃÖ´¯ÖÖ¤ü−Ö ú¸ü ¸üÆêü £Öê … ˆ−ÆüÖë−Öê ¯ÖÏŸµÖÖŸÖµÖÖ ‡ÃÖ ÛÃ£Ö×ŸÖ úÖê
‘†ŸµÖ−ŸÖ ×¾ÖÃ±úÖê™üú’ ²ÖŸÖ»ÖÖµÖÖ £ÖÖ … ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ´Öë, †ŸµÖ−ŸÖ ´ÖæÖÔŸÖÖ ÃÖê, ×²ÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü −Öê 20,000 †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. îú×¤üµÖÖë
¯Ö¸ü Öã»ÖÖ ´Öãú¤ü´ÖÖ “Ö»ÖÖ−Öê (ú´Ö ÃÖê ú´Ö 7000 úÖê ÃÖê¾ÖÖ-´ÖãŒŸÖ ú¸ü−Öê †Öî¸ü ×²Ö−ÖÖ ´Öãú¤ü´ÖÖ “Ö»ÖÖµÖê ²ÖÓ¤üß ²Ö−ÖÖ−Öê) úÖ
×−ÖÖÔµÖ ×»ÖµÖÖ ÖµÖÖ … ˆ−ÆüÖë−Öê ‡ÃÖ ´ÖæÖÔŸÖÖ ¯Ö¸ü †Öî¸ü ´ÖæÖÔŸÖÖ ŸÖ²Ö úß •Ö²Ö ˆ−ÆüÖë−Öê −Ö¾Ö´²Ö¸ü 1945 úÖê ×¤ü»»Öß êú »ÖÖ»Ö ×ú»ÖÖ
´Öë ‡ÃÖ ´Öãú¤ü´Öê úß ¯ÖÏ£Ö´Ö ÃÖã−ÖÖ‡Ô ¿Öãºþ úß •Ö²Ö ‹ú ØÆü¤æü, ‹ú ´ÖãÛÃ»Ö´Ö †Öî¸ü ‹ú ×ÃÖÖ (¯Öß.êú. ÃÖÆüÖ»Ö, ¿ÖÖÆü−Ö¾ÖÖ•ÖÌ,
Öã¸ü²Ö¿Ö ØÃÖÆü ×œü»»ÖÖë) úÖê ú™ü‘Ö¸êü ´Öë Ö›ÍüÖ ×úµÖÖ ÖµÖÖ … ³ÖÖê»ÖÖ³ÖÖ‡Ô ¤êüÃÖÖ‡Ô, ŸÖê•Ö²ÖÆüÖ¤ãü¸ü ÃÖ¯ÖÏæ †Öî¸ü −ÖêÆüºþ ²Ö“ÖÖ¾Ö-¯ÖÖ êú
¾Öúß»Ö ²Ö−Öê … −ÖêÆüºþ −Öê ŸÖÖê ¾Öúß»ÖÖë êú ¯Ö×¸ü¬ÖÖ−Ö úÖê 25 ¾ÖÂÖÔ êú ¯Ö¿“ÖÖŸÖ ¯ÖÆü−ÖÖ £ÖÖ … ´ÖãÛÃ»Ö´Ö »ÖßÖ ³Öß ¤êü¿Ö ³Ö¸ü ´Öë Æãü‹
¸üÖêÂÖ-¯ÖÏ¤ü¿ÖÔ−ÖÖë ´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æãü‡Ô … 20 −Ö¾Ö´²Ö¸ü úÖê Öã¯ŸÖ“Ö¸ü ²µÖæ¸üÖê úß ‹ú ×™ü¯¯ÖÖß ´Öë µÖÆü Ã¾ÖßúÖ¸ü ×úµÖÖ ÖµÖÖ ×ú ‡ÃÖÃÖê ¯Öæ¾ÖÔ
‹êÃÖÖ úÖê‡Ô †−µÖ ´ÖÖ´Ö»ÖÖ −ÖÆüà Æãü†Ö ×•ÖÃÖ−Öê ‡ŸÖ−Öß ×¤ü»Ö“ÖÃ¯Öß, µÖÆü úÆü−ÖÖ ³Öß ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ ÆüÖêÖÖ ×ú ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ, †ÖúÙÂÖŸÖ úß
ÆüÖê … ×¾Ö¿ÖêÂÖ ¯ÖÏúÖ¸ü úß ‹êÃÖß ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ÃÖÖ´¯ÖÏ¤üÖ×µÖú †¾Ö¸üÖ¬ÖÖë úÖê »ÖÖÓ‘Ö •ÖÖŸÖß Æîü … ‹ú ¯Ö¡ÖúÖ¸ü (²Öß. ×¿Ö¾ÖÖ¸üÖ¾Ö) −Öê ˆÃÖß
ê
×¤ü−Ö »ÖÖ»Ö ×ú»Öê êú ²ÖÛ−¤üµÖÖë ÃÖê ´Öã»ÖÖúÖŸÖ êú ²ÖÖ¤ü µÖÆü ×¸ü¯ÖÖê™Ôü ×úµÖÖ – ‘ˆ−Ö´Öë ØÆü¤æü †£Ö¾ÖÖ ´ÖãÛÃ»Ö´Ö ÆüÖê−Öê úÖ »Öê¿Ö ´ÖÖ¡Ö ³Öß
³ÖÖ¾Ö −ÖÆüà Æîü ..... »ÖÖ»Ö ×ú»Öê ´Öë ´Öãú¤ü´Öê úß ¯ÖÏŸÖßÖÖ ú¸ü ¸üÆêü »ÖÖêÖÖë ´Öë ÃÖê ²ÖÆãüÃÖÓµÖÖ ´ÖãÃ»Ö´ÖÖ−ÖÖë úß £Öß †Öî¸ü ˆ−Ö´Öë ÃÖê
ãú”û »ÖÖêÖ ¾µÖ×£ÖŸÖ ÆüÖê ¸üÆêü £Öê ×ú ×•Ö−−ÖÖ ¯ÖÖ×úÃŸÖÖ−Ö ÃÖ´²Ö−¬Öß «ü−«ü úÖê •Öß×¾ÖŸÖ ¸üÖê Æãü‹ Æïü …’ ×²ÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü †ŸµÖ−ŸÖ
†¬Öß¸ü ÆüÖê ˆšüß ×ú úÆüà †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. êú ³ÖÖ¾Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖê−ÖÖ ´Öë −Ö ±îú»Ö •ÖÖ‹Ó … †Öî¸ü •Ö−Ö¾Ö¸üß ´Öë ¯ÖÓ•ÖÖ²Ö êú Ö¾Ö−ÖÔ¸ü −Öê
×¸ü¯ÖÖê™Ôü ³Öê•Öß £Öß ×ú †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. êú ´ÖãŒŸÖ ×úµÖê Ö‹ ÃÖî×−ÖúÖë êú Ã¾ÖÖÖŸÖ-ÃÖ´ÖÖ¸üÖêÆü ´Öë ¾Ö¤üá¬ÖÖ¸üß ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖî×−ÖúÖë −Öê ³ÖÖÖ
×»ÖµÖÖ £ÖÖ …
4. ‡ÃÖ ÖªÖÓ¿Ö êú ×»Ö‹ ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ¿ÖßÂÖÔú ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ ÆüÖêÖÖ ?
(A) ¾Öê¾Ö»Ö úÖ •Ö−ÖÔ»Ö (B) ´ÖãÛÃ»Ö´Ö »ÖßÖ úß ³Öæ×´ÖúÖ
(C) †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. êú ´Öãú¤ü´Öê úß ÃÖã−Ö¾ÖÖ‡Ô (D) »ÖÖ»Ö ×ú»Öê êú ²ÖÓ¤üß
5. ¯Öß.êú. ÃÖÆüÖ»Ö, ¿ÖÖÆü−Ö¾ÖÖ•ÖÌ †Öî¸ü Öã¹ý²Ö¿Ö ØÃÖÆü ×œü»»ÖÖë úÖ ´Öãú¤ü´ÖÖ ×úÃÖúÖ ¯ÖÏŸÖßú ²Ö−ÖÖ ?
(A) ÃÖÖ´¯ÖÏ¤üÖ×µÖú ÃÖ´Ö¸üÃÖŸÖÖ
(B) ÃÖ³Öß ¬ÖÖÙ´Öú ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë êú ×»Ö‹ ¬Ö´Öúß
(C) Ã¾ÖŸÖ−¡ÖŸÖÖ êú ×»Ö‹ •Öæ—Ö ¸üÆêü ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë êú ×»Ö‹ ¬Ö´Öúß
(D) ¤êü¿Ö¾ÖÖ×ÃÖµÖÖë êú ×¾Ö¹ý¨ü ×²ÖÎ×™ü¿Ö ¯ÖÏ×ŸÖ×ÎúµÖÖ
6. †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. ÃÖê ³ÖÖ¾Ö Æîü
(A) ‡Û›üµÖ−Ö −Öê¿Ö−Ö»Ö †ÃÖê´²Ö»Öß (B) ‡Û›üµÖ−Ö −Öê¿Ö−Ö»Ö ‹ÃÖÖê×ÃÖ‹¿Ö−Ö
(C) ‡™ü¸ü-−Öê¿Ö−Ö»Ö ‹ÃÖÖê×ÃÖ‹¿Ö−Ö (D) ‡Û›üµÖ−Ö −Öê¿Ö−Ö»Ö †Ö´Öá
7. ‡ÃÖÃÖê ¯Öæ¾ÖÔ ×úÃÖß †−µÖ ´ÖÖ´Ö»Öê −Öê ‡ŸÖ−Öß ×¤ü»Ö“ÖÃ¯Öß, µÖÆü úÆü−ÖÖ ³Öß ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ ÆüÖêÖÖ ×ú ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ, †ÖúÙÂÖŸÖ −ÖÆüà úß
£Öß … µÖÆü ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ˆÃÖ úÖê×™ü úß £Öß •ÖÖê ÃÖÖ´¯ÖÏ¤üÖ×µÖú †¾Ö¸üÖê¬ÖÖë úÖê »ÖÖÓ‘Ö •ÖÖŸÖß Æîü …
‡ÃÖ´Öë ×úÃÖúß ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ×úÃÖÃÖê Æîü †Öî¸ü µÖÆü ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ×úÃÖêú ×¾Ö¹ý¨ü Æîü ?
(A) ´ÖãÃÖ»Ö´ÖÖ−ÖÖë −Öê ×²ÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü êú ×¾Ö¹ý¨ü ¿ÖÖÆü−Ö¾ÖÖ•ÖÌ ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ •ÖŸÖ»ÖÖ‡Ô …
(B) ×Æü−¤ãü†Öë −Öê ×²ÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü êú ×¾Ö¹ý¨ü ¯Öß.êú.ÃÖÆüÖ»Ö ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ •ÖŸÖ»ÖÖ‡Ô …
(C) ×ÃÖÖÖë −Öê ×²ÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸üúÖ¸ü êú ×¾Ö¹ý¨ü Öã¸ü²Ö¿Ö ØÃÖÆü ×œü»»ÖÖë ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ •ÖŸÖ»ÖÖ‡Ô …
(D) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖÖë −Öê ˆ−Ö ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ úß ×•Ö−Ö ¯Ö¸ü ´Öãú¤ü´ÖÖ “Ö»Ö ¸üÆüÖ £ÖÖ …
8. »ÖÖ»Ö ×ú»Öê êú ²ÖÖÆü¸ü Ö›Íêü »ÖÖêÖÖë úß ²ÖÆãüÃÖÓµÖÖ, •ÖÖê ´Öãú¤üü´Öê úß ÃÖã−Ö¾ÖÖ‡Ô úß ¯ÖÏŸÖßÖÖ ú¸ü ¸üÆüß £Öß, •ÖÖê ×•Ö−−ÖÖ úß
†Ö»ÖÖê“Ö−ÖÖ ú¸ü ¸üÆüß £Öß ¾ÖÆü úÖî−Ö £Öê ?
(A) ×Æü−¤æü (B) ´ÖãÛÃ»Ö´Ö
(C) ×ÃÖÖ (D) ØÆü¤æü †Öî¸ü ´ÖãÛÃ»Ö´Ö ¤üÖê−ÖÖë
9. †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. êú ´ÖãŒŸÖ ×úµÖê Ö‹ îú×¤üµÖÖë êú ÃÖÖ£Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¾Ö¤üá¬ÖÖ¸üß ÃÖî×−ÖúÖë úß ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ×úÃÖ ²ÖÖŸÖ úÖ ÃÖÓêúŸÖ Æîü ?
(A) ¸üÖÂ™Òü¾ÖÖ¤ü ‹¾ÖÓ ³ÖÏÖŸÖé³ÖÖ¾Ö úß ³ÖÖ¾Ö−ÖÖ (B) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖî×−ÖúÖë úß ×¾Ö¯»Ö¾Öß ¯ÖÏéú×ŸÖ
(C) Ã¾ÖÖÖŸÖ-ÃÖ´ÖÖ¸üÖêÆü ´Öë ³ÖÖÖ »Öê−ÖÖ (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ´Öë ÃÖê úÖê‡Ô −ÖÆüà
X-00 5 P.T.O.

10. The country which has the distinction of having the two largest circulated newspapers
in the world is
(A) Great Britain (B) The United States
(C) Japan (D) China

11. The chronological order of non-verbal communication is
(A) Signs, symbols, codes, colours
(B) Symbols, codes, signs, colours
(C) Colours, signs, codes, symbols
(D) Codes, colours, symbols, signs

12. Which of the following statements is not connected with communication ?
(A) Medium is the message.
(B) The world is an electronic cocoon.
(C) Information is power.
(D) Telepathy is technological.

13. Communication becomes circular when
(A) the decoder becomes an encoder
(B) the feedback is absent
(C) the source is credible
(D) the channel is clear

14. The site that played a major role during the terrorist attack on Mumbai (26/11) in 2008
was
(A) Orkut (B) Facebook
(C) Amazon.com (D) Twitter

15. Assertion (A) : For an effective classroom communication at times it is desirable to
use the projection technology.
Reason (R) : Using the projection technology facilitates extensive coverage of
course contents.
(A) Both (A) and (R) are true, and (R) is the correct explanation.
(B) Both (A) and (R) are true, but (R) is not the correct explanation.
(C) (A) is true, but (R) is false.
(D) (A) is false, but (R) is true.

16. January 1, 1995 was a Sunday. What day of the week lies on January 1, 1996 ?
(A) Sunday (B) Monday
(C) Wednesday (D) Saturday
X-00 6

10. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×úÃÖ ¤êü¿Ö ÃÖê ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öú ×¾ÖŸÖ¸üÖ ¾ÖÖ»Öê ¤üÖê ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü ¯Ö¡Ö ¯ÖÏúÖ×¿ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê Æïü ?
(A) ÖÏê™ü ×²ÖÎ™êü−Ö (B) µÖæ−ÖÖ‡™êü›ü Ã™êü™ËüÃÖ
(C) •ÖÖ¯ÖÖ−Ö (D) “Öß−Ö

11. †´ÖÖî×Öú ÃÖÓ“ÖÖ¸ü úÖ úÖ»ÖÖ−ÖãÎú´Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü
(A) ÃÖÓêúŸÖ, ¯ÖÏŸÖßú, æú™ü, ¸ÓüÖ
(B) ¯ÖÏŸÖßú, æú™ü, ÃÖÓêúŸÖ, ¸ÓüÖ
(C) ¸ÓüÖ, ÃÖÓêúŸÖ, æú™ü, ¯ÖÏŸÖßú
(D) æú™ü, ¸ÓüÖ, ¯ÖÏŸÖßú, ÃÖÓêúŸÖ

12. ÃÖÓ“ÖÖ¸ü êú ÃÖÖ£Ö ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ú£Ö−Ö ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ −ÖÆüà Æîü ?
(A) ÃÖÓ¤êü¿Ö ´ÖÖ¬µÖ´Ö Æîü …
(B) ×¾Ö¿¾Ö ‹ú ‡»ÖêŒ™ÒüÖê×−Öú òúæú−Ö Æîü …
(C) ÃÖæ“Ö−ÖÖ ¿ÖÛŒŸÖ Æîü …
(D) ™êü»Öß¯Öî£Öß ¯ÖÏÖîªÖê×Öúß Æîü …

13. ÃÖÓ“ÖÖ¸ü ¾Öé¢ÖÖúÖ¸ü ÆüÖê •ÖÖŸÖÖ Æîü •Ö²Ö
(A) ×›üúÖê›ü¸ü ‹−ÖúÖê›ü¸ü ²Ö−Ö •ÖÖŸÖÖ Æîü …
(B) ¯ÖÏ×ŸÖ¯ÖãÛÂ™ü úÖ †³ÖÖ¾Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
(C) ÄÖÖêŸÖ ×¾Ö¿¾ÖÃÖ−ÖßµÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
(D) “Öî−Ö»Ö ×−Ö²ÖÖÔ¬Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …

14. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×úÃÖ ÃÖÖ‡™ü −Öê 2008 ´Öë ´ÖãÓ²Ö‡Ô ´Öë Æãü‹ †ÖŸÖÓú¾ÖÖ¤üß Æü´Ö»Öê (26/11) ´Öë ¯ÖÏ´ÖãÖ ³Öæ×´ÖúÖ ×−Ö³ÖÖ‡Ô £Öß ?
(A) †ÖòãÔú™ü (B) ±êúÃÖ²Öãú
(C) †´Öê•Ö−Ö.úÖò´Ö (D) ×™Ëü¾Ö™ü¸ü

15. †×³Öú£Ö−Ö (A) : úÖÖ ´Öë ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö¿Öß»Ö ÃÖÓ“ÖÖ¸ü êú ×»Ö‹ ú‡Ô ²ÖÖ¸ü ¯ÖÏÖê•ÖêŒ¿Ö−Ö ¯ÖÏÖîªÖê×Öúß úÖ ˆ¯ÖµÖÖêÖ ú¸ü−ÖÖ ¾ÖÖÓ”û−ÖßµÖ
ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
úÖ¸üÖ (R) : ¯ÖÏÖê•ÖêŒ¿Ö−Ö ¯ÖÏÖîªÖê×Öúß êú ˆ¯ÖµÖÖêÖ ÃÖê ¯ÖÖšËüµÖÎú´Ö úß ×¾ÖÂÖµÖ-¾ÖÃŸÖã úÖ ¾µÖÖ¯Öú ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
(A) (A) ŸÖ£ÖÖü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R) ÃÖÆüß ¾µÖÖµÖÖ Æîü …
(B) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü, ¯Ö¸ÓüŸÖã (R) ÃÖÆüß ¾µÖÖµÖÖ −ÖÆüà Æîü …
(C) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ÓüŸÖã (R) Ö»ÖŸÖ Æîü …
(D) (A) Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ÓüŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …

16. 1 •Ö−Ö¾Ö¸üß, 1995 úÖê ¸ü×¾Ö¾ÖÖ¸ü £ÖÖ … 1 •Ö−Ö¾Ö¸üß, 1996 úÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ×¤ü−Ö £ÖÖ ?
(A) ¸ü×¾Ö¾ÖÖ¸ü (B) ÃÖÖê´Ö¾ÖÖ¸ü
(C) ²Öã¬Ö¾ÖÖ¸ü (D) ¿Ö×−Ö¾ÖÖ¸ü
X-00 7 P.T.O.

17. When an error of 1% is made in the length and breadth of a rectangle, the percentage
error (%) in the area of a rectangle will be
(A) 0 (B) 1
(C) 2 (D) 4

18. The next number in the series 2, 5, 9, 19, 37, ? will be
(A) 74 (B) 75
(C) 76 (D) None of the above

19. There are 10 true-false questions in an examination. Then these questions can be
answered in
(A) 20 ways (B) 100 ways
(C) 240 ways (D) 1024 ways

20. What will be the next term in the following ?
DCXW, FEVU, HGTS, ?
(A) AKPO (B) ABYZ
(C) JIRQ (D) LMRS

21. Three individuals X, Y, Z hired a car on a sharing basis and paid Rs. 1,040. They used
it for 7, 8, 11 hours, respectively. What are the charges paid by Y ?
(A) Rs. 290 (B) Rs. 320
(C) Rs. 360 (D) Rs. 440

22. Deductive argument involves
(A) sufficient evidence (B) critical thinking
(C) seeing logical relations (D) repeated observation

23. Inductive reasoning is based on or presupposes
(A) uniformity of nature (B) God created the world
(C) unity of nature (D) laws of nature

24. To be critical, thinking must be
(A) practical (B) socially relevant
(C) individually satisfying (D) analytical

25. Which of the following is an analogous statement ?
(A) Man is like God
(B) God is great
(C) Gandhiji is the Father of the Nation
(D) Man is a rational being.

X-00 8

17. •Ö²Ö ‹ú ÃÖ´ÖúÖêÖ úß »Ö´²ÖÖ‡Ô †Öî¸ü “ÖÖî›ÍüÖ‡Ô ´Öë ‹ú ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ úß ³Öæ»Ö ÆüÖê ŸÖÖê ˆÃÖ ÃÖ´ÖúÖêÖ êú Öê¡Ö±ú»Ö ´Öë ³Öæ»Ö úß
¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ ŒµÖÖ ÆüÖêÖß ?
(A) 0 (B) 1
(C) 2 (D) 4

18. 2, 5, 9, 19, 37, ? úß ÀÖéÓÖ»ÖÖ ´Öë †Ö»Öß ÃÖÓµÖÖ úÖî−Ö ÃÖß ÆüÖêÖß ?
(A) 74 (B) 75
(C) 76 (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ´Öë ÃÖê úÖê‡Ô −ÖÆüà

19. ‹ú ¯Ö¸üßÖÖ ´Öë 10 ¯ÖÏ¿−Ö ÃÖÆüß-Ö»ÖŸÖ êú Æïü, ‡−Æëü ×úŸÖ−Öê ŸÖ¸üßúÖë ÃÖê Æü»Ö ×úµÖÖ •ÖÖ ÃÖúŸÖÖ Æîü ?
(A) 20 (B) 100
(C) 240 (D) 1024

20. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê †Ö»ÖÖ ¯Ö¤ü (™ü´ÖÔ) úÖî−Ö ÃÖÖ ÆüÖêÖÖ ?
›üß ÃÖß ‹ŒÃÖ ›ü²»µÖæ, ‹±ú ‡Ô ¾Öß µÖæ, ‹“Ö •Öß ™üß ‹ÃÖ, ?
(A) ‹ êú ¯Öß †Öê (B) ‹ ²Öß ¾ÖÖ‡Ô •Öî›
(C) •Öê †Ö‡Ô †Ö¸ü ŒµÖæ (D) ‹»Ö ‹´Ö †Ö¸ü ‹ÃÖ

21. ŸÖß−Ö ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë X, Y, Z −Öê ‹ú úÖ¸ü ×´Ö»Ö ú¸ü ×ú¸üÖµÖê ¯Ö¸ü »Öß †Öî¸ü úÖ¸ü ¾ÖÖ»Öê úÖê 1,040 ¹ý¯Ö‹ úß †¤üÖµÖÖß úß …
ˆ−ÆüÖë−Öê úÖ¸ü úÖê Îú´Ö¿Ö: 7, 8, 11 ‘Ö™üÖë êú ×»Ö‹ ¯ÖÏµÖÖêÖ ×úµÖÖ … Y «üÖ¸üÖ ×úŸÖ−ÖÖ ×ú¸üÖµÖÖ †¤üÖ ×úµÖÖ ÖµÖÖ ?
(A) 290 ¹ý¯Ö‹ (B) 320 ¹ý¯Ö‹
(C) 360 ¹ý¯Ö‹ (D) 440 ¹ý¯Ö‹

22. ×−ÖÖ´Ö−ÖÖŸ´Öú ŸÖÔú ´Öë ÃÖÛ´´Ö×»ÖŸÖ Æîü
(A) ¯ÖµÖÖÔ¯ŸÖ ÃÖÖµÖ (B) †Ö»ÖÖê“Ö−ÖÖŸ´Öú ×¾Ö“ÖÖ¸ü
(C) ŸÖÖÙúú ÃÖ´²Ö−¬Ö ¤êüÖ−ÖÖ (D) ¯Öã−Ö: ¯Öã−Ö: †¾Ö»ÖÖêú−Ö

23. †ÖÖ´Ö−ÖÖŸ´Öú ²ÖÖî×¨üúŸÖÖ †Ö¬ÖÖ×¸üŸÖ Æîü µÖÖ ¯Öæ¾ÖÖÔ¯ÖêÖÖ ú¸üŸÖß Æîü
(A) ¯ÖÏéú×ŸÖ úß ‹úºþ¯ÖŸÖÖ (B) ×¾Ö¿¾Ö úÖê ‡Ô¿¾Ö¸ü −Öê ²Ö−ÖÖµÖÖ
(C) ¯ÖÏéú×ŸÖ úß ‹úŸÖÖ (D) ¯ÖÏéú×ŸÖ êú ×−ÖµÖ´Ö

24. ÃÖ´ÖÖ»ÖÖê“Ö−ÖÖŸ´Öú ×“Ö−ŸÖ−Ö ÆüÖê−Öê êú ×»Ö‹ ÆüÖê−ÖÖ “ÖÖ×Æü‹
(A) ¾µÖÖ¾ÖÆüÖ×¸üú (B) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ÃÖÓÖŸÖŸÖÖ
(C) ¾ÖîµÖÛŒŸÖú ÃÖÓŸÖÖêÂÖ (D) ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖÖŸ´Öú

25. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ÃÖ´ÖÖ−ÖÖ£ÖÔú ¾ÖŒŸÖ¾µÖ Æîü ?
(A) ´Ö−ÖãÂµÖ ‡Ô¿¾Ö¸ü úß ŸÖ¸üÆü Æîü …
(B) ‡Ô¿¾Ö¸ü ´ÖÆüÖ−Ö Æîü …
(C) ÖÖÑ¬Öß •Öß ¸üÖÂ™Òü êú ×¯ÖüŸÖÖ Æïü …
(D) ´Ö−ÖãÂµÖ ‹ú ²ÖÖî×¨üú ¯ÖÏÖÖß Æîü …
X-00 9 P.T.O.

Questions from 26 - 27 are based on the following diagram in which there are three
intersecting circles. H representing The Hindu, I representing Indian Express and T
representing The Times of India. A total of 50 persons were surveyed and the number in the
Venn diagram indicates the number of persons reading the newspapers.

26. How many persons would be reading at least two newspapers ?
(A) 23 (B) 25
(C) 27 (D) 29

27. How many persons would be reading almost two newspapers ?
(A) 23 (B) 25
(C) 27 (D) 48

28. Which of the following graphs does not represent regular (periodic) behaviour of the
variable f(t) ?

1.

2.

3.

4.

(A) 1 (B) 2
(C) 3 (D) 4
X-00 10

¯ÖÏ¿−Ö ÃÖÓµÖÖ 26 - 27 −Öß“Öê ×¤üµÖê ÖµÖê ›üÖµÖÖÏÖ´Ö ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ×¸üŸÖ Æïü … ‡ÃÖ ›üÖµÖÖÏÖ´Ö ´Öë ŸÖß−Ö ¯ÖÏ×ŸÖ“”êû¤üß ¾Öé¢Ö Æïü … H ×¤ü ×Æü−¤æü úÖ
¯ÖÏ×ŸÖ×−Ö×¬ÖŸ¾Ö ú¸üŸÖÖ Æîü, I ‡Ó×›üµÖ−Ö ‹ŒÃÖ¯ÖÏêÃÖ úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ×−Ö×¬ÖŸ¾Ö ú¸üŸÖÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ T ×¤ü ™üÖ‡´ÃÖ †Öò±ú ‡Ó×›üµÖÖ úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ×−Ö×¬ÖŸ¾Ö ú¸üŸÖÖ
Æîü … ãú»Ö ×´Ö»ÖÖ ú¸ü 50 ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë úÖ ÃÖ¾ÖìÖÖ ×úµÖÖ ÖµÖÖ ŸÖ£ÖÖ ¾Öê−Ö ›üÖµÖÖÏÖ´Ö ´Öë ¤üß Ö‡Ô ÃÖÓµÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü-¯Ö¡Ö úÖê ¯ÖœÍü−Öê
¾ÖÖ»Öê ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë úß ÃÖÓµÖÖ ‡Ó×ÖŸÖ ú¸üŸÖß Æîü …

26. ×úŸÖ−Öê ¾µÖÛŒŸÖ ú´Ö ÃÖê ú´Ö ¤üÖê ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü ¯Ö¡Ö ¯ÖœÍüŸÖê Æïü ?
(A) 23 (B) 25
(C) 27 (D) 29

27. ×úŸÖ−Öê ¾µÖÛŒŸÖ †×¬Öú ÃÖê †×¬Öú ¤üÖê ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü ¯Ö¡Ö ¯ÖœÍüŸÖê Æïü ?
(A) 23 (B) 25
(C) 27 (D) 48

28. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ÖÏÖ±úÖë ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ×−ÖµÖ×´ÖŸÖ (†Ö¾Ö×¬Öú) “Ö»Ö êú ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü f(t) úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ×−Ö×¬ÖŸ¾Ö −ÖÆüà ú¸üŸÖÖ ?

1.

2.

3.

4.

(A) 1 (B) 2
(C) 3 (D) 4
X-00 11 P.T.O.

Study the following graph and answer the questions 29 to 31 :

No. of
Patients
Registered

29. In which year total number of patients registered in hospital X and hospital Y was the
maximum ?
(A) 2003 (B) 2004
(C) 2005 (D) 2006

30. What is the maximum dispersion in the registration of patients in the two hospitals in a
year ?
(A) 8000 (B) 6000
(C) 4000 (D) 2000

31. In which year there was maximum decrease in registration of patients in hospital X ?
(A) 2003 (B) 2004
(C) 2005 (D) 2006

X-00 12

×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ÖÏÖ±ú úÖ †¬µÖµÖ−Ö úß×•Ö‹ †Öî¸ü ¯ÖÏ¿−Ö 29 ÃÖê 31 ŸÖú úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤üß×•Ö‹ :

¯ÖÓ•ÖßéúŸÖ
¸üÖê×ÖµÖÖë úß
ÃÖÓµÖÖ

29. ×úÃÖ ¾ÖÂÖÔ ´Öë †Ã¯ÖŸÖÖ»Ö X †Öî¸ü †Ã¯ÖŸÖÖ»Ö Y ´Öë ¯ÖÓ•ÖßéúŸÖ ¸üÖê×ÖµÖÖë úß ÃÖÓµÖÖ †×¬ÖúŸÖ´Ö £Öß ?
(A) 2003 (B) 2004
(C) 2005 (D) 2006

30. ‹ú ¾ÖÂÖÔ ´Öë ¤üÖê−ÖÖë †Ã¯ÖŸÖÖ»ÖÖë ´Öë ¯ÖÓ•ÖßéúŸÖ ¸üÖê×ÖµÖÖë úÖ †×¬ÖúŸÖ´Ö ×¾ÖÃÖ•ÖÔ−Ö ŒµÖÖ Æîü ?
(A) 8000 (B) 6000
(C) 4000 (D) 2000

31. ×úÃÖ ¾ÖÂÖÔ ´Öë †Ã¯ÖŸÖÖ»Ö X ´Öë ¸üÖê×ÖµÖÖë êú ¯ÖÓ•Ößú¸üÖ ´Öë †×¬ÖúŸÖ´Ö ú´Öß †Ö‡Ô ?
(A) 2003 (B) 2004
(C) 2005 (D) 2006
X-00 13 P.T.O.

[For Blind Students Only]

Read the following passage carefully and answer the questions 26 to 31 :
London’s phenomenal growth was probably at its fastest in the sixteenth century,
a period when the population was growing everywhere. Many people were attracted to
the rapidly growing port, which handled upto 90% of total English foreign trade and
gave rise to a wide range of ancillary industries. Other sectors provided goods and
services for the court, which now settled permanently in the capital, and for the
growing numbers of the rich and ambitious who were attracted by court’s presence.
This concentration of the wealthy made London a great leisure centre and the main
purveyor of professional services, especially in medicine and law. Population growth
now tended to become cumulative. More people needed even more people to provide
them with goods and services that they required to survive in a large city. London was
always an unhealthy place and mortality rates were much higher than elsewhere in the
country, sometime rising to catastrophic heights, as in the terrible plagues of 1603,
1625 and 1665, the last of which killed 80,000 people, 1/6th of the total population of
the city. Such high death rates coupled with rather low fertility, meant that London
could never grow by its own natural increase. In the century after 1650, when London
continued to grow but the English population remained fairly stable, immigration to the
city drained the countryside of people and gave London its highest-yet population. It
has probably then, in the early eighteenth century London of Defoe and Hogarth, that
the city also had its greatest significance as a school centre and a school of manners and
ideas for the rest of the country.

26. London’s rate of population increase was at its greatest in the seventeenth century
because
(A) Its death rate was the highest in Britain at that time
(B) It was a time when the population growth was declining everywhere
(C) Migrants were drawn to London because of the vast increase in trading
(D) Its high rate of mortality was offset by a low birthrate

27. In comparison to the rest of the country, the population decline in London in the
seventeenth century was as a result of
(A) frequent outbreaks of plague
(B) low rate of fertility
(C) immigration to other parts of the country
(D) movement of people to other countries
X-00 14

[êú¾Ö»Ö −Öê¡ÖÆüß−Ö †³µÖÙ£ÖµÖÖë ÆêüŸÖã]

×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ »ÖêÖÖÓ¿Ö úÖê ¬µÖÖ−Ö¯Öæ¾ÖÔú ¯ÖœÍüú¸ü ¯ÖÏ¿−Ö-ÃÖÓµÖÖ 26 ÃÖê 31 úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤üß×•Ö‹ …
ÃÖÖê»ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß – ‹ú ‹êÃÖÖ ÃÖ´ÖµÖ •Ö²Ö Æü¸ü Ã£ÖÖ−Ö úß †Ö²ÖÖ¤üß ²ÖœÍü ¸üÆüß £Öß – ´Öë »ÖÓ¤ü−Ö úÖ †³ÖæŸÖ¯Öæ¾ÖÔ ×¾ÖúÖÃÖ
Æãü†Ö •ÖÖê µÖÆüÖÑ Æãü‹ ¯ÖÆü»Öê êú ×¾ÖúÖÃÖÖë ´Öë ŸÖß¾ÖÎŸÖ´Ö £ÖÖ … ŸÖê•Öß ÃÖê ×¾Öú×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖê ‡ÃÖ ²ÖÓ¤ü¸üÖÖÆü – •ÖÆüÖÑ ÃÖê ãú»Ö †ÓÖ¸êü•Öß
×¾Ö¤êü¿Ö-¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü úÖ 90 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ ÃÖÓ“ÖÖ×»ÖŸÖ ÆüÖêŸÖÖ £ÖÖ ŸÖ£ÖÖ •ÖÆüÖÑ †−ÖãÂÖÓÖß ˆ¤ËüµÖÖêÖÖë úß ¾µÖÖ¯Öú ÀÖéÓÖ»ÖÖ ¯Ö−Ö¯Ö ¸üÆüß £Öß – úß
ŸÖ¸ü±ú ²ÖÆãüŸÖ ÃÖÖ¸êü »ÖÖêÖ †ÖéúÂ™ü Æãü‹ … ¸üÖ•Ö¤ü¸ü²ÖÖ¸ü (úÖê™Ôü) – •ÖÖê †²Ö Ã£ÖÖµÖß ºþ¯Ö ÃÖê ¸üÖ•Ö¬ÖÖ−Öß ´Öë ÛÃ£ÖŸÖ Æîü – ŸÖ£ÖÖ úÖê™üÔ
úß ˆ¯ÖÛÃ£Ö×ŸÖ ÃÖê ²Ö›Íüß ÃÖÓµÖÖ ´Öë †ÖéúÂ™ü ÆüÖ−Öê ¾ÖÖ»Öê ¬Ö−Öß ŸÖ£ÖÖ ´ÖÆü¢¾ÖÖúÖÓÖß ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë êú ×»Ö‹ ÃÖÖ´Ö×ÖÏµÖÖÑ ŸÖ£ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ‹Ñ
ê
†−µÖ Öê¡ÖÖë «üÖ¸üÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¸üÖ‡Ô •ÖÖ ¸üÆüß £Öà … ¬Ö−Öß ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë êú ÃÖÓëú¦üÖ êú úÖ¸üÖ »ÖÓ¤ü−Ö ±ãú¸üÃÖŸÖ êú ÃÖ´ÖµÖ úÖê ×²ÖŸÖÖ−Öê
úÖ ‹ú ²Ö›ÍüÖ ëú¦ü ŸÖ£ÖÖ ¾Öé×¢Öú ÃÖê¾ÖÖ†Öë – ×¾Ö¿ÖêÂÖ ú¸ü ×“Ö×úŸÃÖÖ ŸÖ£ÖÖ úÖ−Öæ−Ö – úÖ ¯ÖÏ¬ÖÖ−Ö †Ö¯ÖæÙŸÖúŸÖÖÔ ²Ö−Ö ÖµÖÖ …
†Ö²ÖÖ¤üß úß ¾Öé×¨ü †²Ö ¯ÖãÓ•ÖÖŸ´Öú ºþ¯Ö ¬ÖÖ¸üÖ ú¸ü−Öê »ÖÖß … ‹ú ¾ÖéÆü¤Ëü ¿ÖÆü¸ ´Öë ²ÖÆãüŸÖ ²Ö›Íüß ÃÖÓµÖÖ ´Öë ²ÖÃÖê »ÖÖêÖÖë êú
•Öß×¾ÖŸÖ ¸üÆü−Öê êú ×»Ö‹ †Ö¾Ö¿µÖú ÃÖÖ´Ö×ÖÏµÖÖë ŸÖ£ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ†Öë úÖê ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¸üÖ−Öê êú ×»Ö‹ ²ÖÆãüŸÖ ÃÖÖ¸êü ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë úß
†Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ £Öß … »ÖÓ¤ü−Ö ÃÖ¤üÖ ÃÖê Æüß Ã¾ÖÖÃ£µÖ êú ×»Ö‹ ‹ú ÆüÖ×−Ö¯ÖÏ¤ü Ã£ÖÖ−Ö ¸üÆüÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ ¤êü¿Ö êú †−µÖ Ã£ÖÖ−ÖÖë úß †¯ÖêÖÖ
µÖÆüÖÑ ´ÖéŸµÖã-¤ü¸ü ²ÖÆãüŸÖ †×¬Öú £Öß •ÖÖê ú³Öß-ú³Öß ´ÖÆüÖ×¾Ö¯Ö×¢Ö úÖ ºþ¯Ö ¬ÖÖ¸üÖ ú¸ü »ÖêŸÖß £Öß, •ÖîÃÖê ÃÖ−ÖË 1603, 1625 ŸÖ£ÖÖ
1665 êú ³ÖµÖÖ−Öú ¯»ÖêÖ ×•Ö−Ö´Öë ÃÖê †Ö×Ö¸üß ¯»ÖêÖ ´Öë ¿ÖÆü¸ü úß †Ö²ÖÖ¤üß úÖ 1/6 ³ÖÖÖ †£ÖÖÔŸÖË 80,000 »ÖÖêÖÖë úÖê úÖ»Ö
−Öê ×−ÖÖ»Ö ×»ÖµÖÖ … ´ÖéŸµÖã úß ‡ŸÖ−Öß ‰Ñú“Öß ¤ü¸ü ŸÖ£ÖÖ ‡ÃÖúß ŸÖã»Ö−ÖÖ ´Öë ú´ÖŸÖ¸ü •Ö−´Ö-¤ü¸ü êú úÖ¸üÖ »ÖÓ¤ü−Ö úß †Ö²ÖÖ¤üß úÖ
Ã¾ÖÖ³ÖÖ×¾Öú ×¾ÖúÖÃÖ ú³Öß −ÖÆüà ÆüÖê ¯ÖÖµÖÖ … ÃÖ−ÖË 1650 êú ²ÖÖ¤ü ‡ÃÖ ¿ÖŸÖÖ²¤üß ´Öë •Ö²Ö »ÖÓ¤ü−Ö úÖ ×¾ÖúÖÃÖ ÆüÖêŸÖÖ ¸üÆüÖ ¯Ö¸ÓüŸÖã
†ÓÖ¸êü•Ö †Ö²ÖÖ¤üß »ÖÖ³ÖÖ ÛÃ£Ö¸ü ¸üÆüß, ÖÏÖ´ÖßÖ Öê¡ÖÖë ÃÖê ²Ö›Íüß ŸÖÖ¤üÖ¤ü ´Öë »ÖÖêÖÖë úÖ ¿ÖÆü¸ü ´Öë †Ö¯ÖÏ¾ÖÖÃÖ−Ö Æãü†Ö ×•ÖÃÖêú úÖ¸üÖ
»ÖÓ¤ü−Ö úß †Ö²ÖÖ¤üß †²Ö ŸÖú úß †×¬ÖúŸÖ´Ö †Ö²ÖÖ¤üß ÆüÖê Ö‡Ô … ÃÖÓ³Ö¾ÖŸÖ: ŸÖ²Ö †šüÖ¸üÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß êú †Ö¸Óü×³Öú úÖ»Ö ´Öë
›êü±úÖê ŸÖ£ÖÖ ÆüÖêÖÖ£ÖÔ êú ÃÖ´ÖµÖ êú ‡ÃÖ ¿ÖÆü¸ü úÖê ¤êü¿Ö êú †−µÖ ³ÖÖÖÖë êú ×»Ö‹ ¿Öî×Öú ëú¦ü ŸÖ£ÖÖ ×¿ÖÂ™üÖ“ÖÖ¸ü ‹¾ÖÓ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖë êú
ëú¦ü êú ºþ¯Ö ´Öë ´ÖÆü¢ÖÖ ×´Ö»Öß …

26. ÃÖ¡ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß ´Öë »Ö−¤ü−Ö úß †Ö²ÖÖ¤üß úß ¾Öé×¨ü úß ¤ü¸ü †×¬ÖúŸÖ´Ö £Öß ŒµÖÖë×ú
(A) ×²ÖÎ™êü−Ö ´Öë »Ö−¤ü−Ö ´Öë ´ÖéŸµÖã úß ¤ü¸ü ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öüú £Öß …
(B) µÖÆü ¾ÖÆü ÃÖ´ÖµÖ £ÖÖ •Ö²Ö Æü¸ü Ã£ÖÖ−Ö ¯Ö¸ü •Ö−ÖÃÖÓµÖÖ úß ¾Öé×¨ü ´Öë ×Ö¸üÖ¾Ö™ü †Ö ¸üÆüß £Öß …
(C) ¯ÖÏ¾ÖÖÃÖß »Ö−¤ü−Ö úß †Öê¸ü ØÖ“Öê †Ö ¸üÆêü £Öê ŒµÖÖë×ú ¾ÖÆüÖÑ êú ¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü ´Öë ²ÖÆãüŸÖ ³ÖÖ¸üß ¾Öé×¨ü ÆüÖê ¸üÆüß £Öß …
(D) ‡ÃÖúÖ ˆ““Ö ´ÖéŸµÖã ¤ü¸ü ‡ÃÖêú ×−Ö´−Ö •Ö−´Ö ¤ü¸ü ÃÖê ÃÖ−ŸÖã×»ÖŸÖ ÆüÖê ÖµÖÖ …

27. ¤êü¿Ö êú ¿ÖêÂÖ ³ÖÖÖÖë úß ŸÖã»Ö−ÖÖ ´Öë, »Ö−¤ü−Ö ´Öë ÃÖÖê»ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖß ´Öë †Ö²ÖÖ¤üß êú ú´Ö ÆüÖê−Öê úÖ úÖ¸üÖ ŒµÖÖ £ÖÖ ?
(A) ¯»ÖêÖ úÖ ¯ÖÏÖµÖ: ±îú»Ö−ÖÖ
(B) •Ö−Ö−Ö Ö´ÖŸÖÖ úß ×−Ö´−Ö ¤ü¸ü
(C) ¤êü¿Ö êú †−µÖ ³ÖÖÖÖë ´Öë •ÖÖú¸ü ²ÖÃÖ−ÖÖ
(D) »ÖÖêÖÖë úÖ †−µÖ ¤êü¿ÖÖë ´Öë •ÖÖ−ÖÖ

X-00 15 P.T.O.

28. After 1600 A.D., the demography of London was characterised by
(A) high deathrates and birthrates
(B) three major outbreaks of disease, the last of which was responsible for the death
of over 80,000 people
(C) a rise in population through natural growth
(D) population stability

29. Examples of the economic hegemony of London in the seventeenth century include
(A) the movement of the Court permanently to the capital
(B) 9/10th of England’s overseas trade passing through its docks
(C) a large variety of secondary industries growing up around the port of London.
(D) London becoming England’s major intellectual and cultural centre at the time of
Defoe and Hogarth.

30. Which one of the following was not the cause of high rate of death among the people of
London ?
(A) Increasing low fertility among people
(B) Absence of diseases
(C) Family planning regulations of the State
(D) Migration of population

31. What made London a great leisure centre ?
(A) Growth of ancillary industries.
(B) Concentration of wealth among people who were earlier poor.
(C) Increased rate of mortality.
(D) Due to increase in immigrant population.

32. Which of the following sources of data is not based on primary data collection ?
(A) Census of India (B) National Sample Survey
(C) Statistical Abstracts of India (D) National Family Health Survey

33. Which of the four data sets have more dispersion ?
(A) 88 91 90 92 89 91
(B) 0 1 1 0 –1 –2
(C) 3 5 2 4 1 5
(D) 0 5 8 10 –2 –8

34. Which of the following is not related to information security on the Internet ?
(A) Data Encryption (B) Water marking
(C) Data Hiding (D) Information Retrieval

35. Which is the largest unit of storage among the following ?
(A) Terabyte (B) Megabyte
(C) Kilobyte (D) Gigabyte
X-00 16

28. 1600 ‡Ô. ´Öë »Ö−¤ü−Ö úß •Ö−ÖÖÓ×úúß êú »ÖÖÖ £Öê
(A) ˆ““Ö ´ÖéŸµÖã ¤ü¸ëü †Öî¸ü •Ö−´Ö ¤ü¸ëü
(B) ¸üÖêÖ úÖ ŸÖß−Ö ²ÖÖ¸ü ¯ÖÏ´ÖãÖ ºþ¯Ö ÃÖê ±îú»Ö−ÖÖ, †Ö×Ö¸üß ²ÖÖ¸ü ‡ÃÖ ¸üÖêÖ êú ±îú»Ö−Öê ÃÖê 80,000 ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë úß ´ÖéŸµÖã Æãü‡Ô …
(C) ¯ÖÏÖéú×ŸÖú ˆ−−Ö×ŸÖ êú úÖ¸üÖ •Ö−ÖÃÖÓµÖÖ ´Öë ¾Öé×¨ü úÖ ÆüÖê−ÖÖ
(D) •Ö−ÖÃÖÓµÖÖ ´Öë ÛÃ£Ö¸üŸÖÖ

29. ÃÖ¡ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß ´Öë »Ö−¤ü−Ö úß †ÖÙ£Öú ˆ““ÖŸÖÖ êú ˆ¤üÖÆü¸üÖÖë ´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æîü
(A) ¸üÖ•Ö¤ü¸ü²ÖÖ¸ü úÖ Ã£ÖÖµÖß ºþ¯Ö ÃÖê ¸üÖ•Ö¬ÖÖ−Öß ´Öë †Ö •ÖÖ−ÖÖ …
(B) ‡Ó»Öî›ü êú ×¾Ö¤êü¿Öß ¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü úÖ 9/10 ³ÖÖÖ ‡ÃÖêú ›üÖòú ÃÖê ÆüÖêú¸ü •ÖÖŸÖÖ £ÖÖ …
(C) »Ö−¤ü−Ö úß ²Ö−¤ü¸üÖÖÆü êú ‡¤Ôü-×Ö¤Ôü †−Öêú ³ÖÖÓ×ŸÖ êú ×«üŸÖßµÖ ˆªÖêÖÖë úß ˆ−−Ö×ŸÖ …
(D) ›êü±úÖê †Öî¸ü ÆüÖêÖÖ£ÖÔ êú ÃÖ´ÖµÖ ´Öë ‡Ó»Öî›ü ´Öë »Ö−¤ü−Ö úÖ ¯ÖÏ´ÖãÖ ²ÖÖî×¨üú ‹¾ÖÓ ÃÖÖÓÃéú×ŸÖú êú−¦ü ²Ö−Ö−ÖÖ …

30. »Ö−¤ü−Ö êú »ÖÖêÖÖë ´Öë ˆ““Ö ´ÖéŸµÖã ¤ü¸ü úÖ ÃÖ²ÖÃÖê ²Ö›ÍüÖ úÖ¸üÖ úÖî−Ö ÃÖÖ −ÖÆüà £ÖÖ ?
(A) ×−Ö´−Ö •Ö−Ö−Ö Ö´ÖŸÖÖ ´Öë ¾Öé×¨ü
(B) ¸üÖêÖÖë úß †−Öã¯ÖÛÃ£Ö×ŸÖ
(C) ¸üÖ•µÖ êú ¯Ö×¸ü¾ÖÖ¸ü ×−ÖµÖÖê•Ö−Ö ×¾Ö×−ÖµÖ´Ö
(D) •Ö−ÖÃÖÓµÖÖ úÖ ¯ÖÏ¾ÖÃÖ−Ö

31. »Ö−¤ü−Ö úÖê ±ãúÃÖÔŸÖ úÖ êú−¦ü ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê ×úÃÖ−Öê ²Ö−ÖÖµÖÖ ?
(A) †−ÖãÂÖÓÖß ˆªÖêÖÖë úß ˆ−−Ö×ŸÖ
(B) ˆ−Ö »ÖÖêÖÖë, •ÖÖê ¯ÖÆü»Öê ×−Ö¬ÖÔ−Ö £Öê, êú ÆüÖ£ÖÖë ´Öë ¤üÖî»ÖŸÖ úÖ ‡ú½üÖ ÆüÖê−ÖÖ
(C) ´ÖéŸµÖã ¤ü¸ü ´Öë ¾Öé×¨ü
(D) •Ö−ÖÃÖÓµÖÖ êú ×¾Ö¤êü¿ÖÖë ´Öë •ÖÖ−Öê ´Öë Æãü‡Ô ¾Öé×¨ü

32. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ †ÖÑú›ÍüÖ-ÄÖÖêŸÖÖë ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ¯ÖÏÖ¸üÛ´³Öú †ÖÑú›ÍüÖ ÃÖÓÖÏÆüÖ ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ×¸üŸÖ −ÖÆüà Æîü ?
(A) ³ÖÖ¸üŸÖ úß •Ö−ÖÖÖ−ÖÖ (B) ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ÃÖï¯Ö»Ö ÃÖ¾ÖìÖÖ
(C) ³ÖÖ¸üŸÖ êú †ÖÑú›ÍüÖ ÃÖÖ¸ü (D) ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ¯Ö×¸ü¾ÖÖ¸ü Ã¾ÖÖÃ£µÖ ÃÖ¾ÖìÖÖ

33. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ “ÖÖ¸ü †ÖÑú›ÍüÖ-×¾Ö−µÖÖÃÖÖë ´Öë •µÖÖ¤üÖ ×¾ÖÃÖ•ÖÔ−Ö ×úÃÖ´Öë Æîü ?
(A) 88 91 90 92 89 91
(B) 0 1 1 0 –1 –2
(C) 3 5 2 4 1 5
(D) 0 5 8 10 –2 –8

34. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ‡−™ü¸ü−Öê™ü úß ÃÖæ“Ö−ÖÖ ÃÖã¸üÖÖ ÃÖê ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ −ÖÆüà Æîü ?
(A) ›êü™üÖ ‹Û−Îú¯ÃÖ−Ö (B) ¾ÖÖ™ü¸ü ´ÖÖÚúÖ
(C) ›üÖ™üÖ ÆüÖ‡Ø›üÖ (D) ‡Ó±úÖ´Öì¿Ö−Ö ×¸ü™ÒüÖ‡¾Ö»Ö

35. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê ³Ö›üÖ¸üÖ úß ÃÖ²ÖÃÖê ²Ö›üß ‡úÖ‡Ô úÖî−Ö ÃÖß Æîü ?
(A) ™êü¸üÖ ²ÖÖ‡™ü (B) ´ÖêÖÖ ²ÖÖ‡™ü
(C) ×ú»ÖÖê ²ÖÖ‡™ü (D) ×ÖÖÖ ²ÖÖ‡™ü
X-00 17 P.T.O.

36. bit stands for
(A) binary information term (B) binary digit
(C) binary tree (D) Bivariate Theory

37. Which one of the following is not a linear data structure ?
(A) Array (B) Binary Tree
(C) Queue (D) Stack

38. Which one of the following is not a network device ?
(A) Router (B) Switch
(C) Hub (D) CPU

39. A compiler is used to convert the following to object code which can be executed
(A) High-level language (B) Low-level language
(C) Assembly language (D) Natural language

40. The great Indian Bustard bird is found in
(A) Thar Desert of Rajasthan (B) Coastal regions of India
(C) Malabar Coast (D) Delta regions

41. The Sagarmanthan National Park has been established to preserve the eco-system of
which mountain peak ?
(A) Kanchenjunga (B) Mount Everest
(C) Annapurna (D) Dhaulavira

42. Maximum soot is released from
(A) Petrol vehicles (B) CNG vehicles
(C) Diesel vehicles (D) Thermal Power Plants

43. Surface Ozone is produced from
(A) Transport sector (B) Cement plants
(C) Textile industry (D) Chemical industry

44. Which one of the following non-conventional energy sources can be exploited most
economically ?
(A) Solar
(B) Wind
(C) Geo-thermal
(D) Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC)

45. The most recurring natural hazard in India is
(A) Earthquakes (B) Floods
(C) Landslides (D) Volcanoes
X-00 18

36. bit úÖ ŸÖÖŸ¯ÖµÖÔ Æîü
(A) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ‡Ó±úÖ´Öì¿Ö−Ö ™ü´ÖÔ (B) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ×›ü×•Ö™ü
(C) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ™Òüß (D) ²ÖÖµÖ¾Öê×¸ü‹™ü £µÖÖê¸üß

37. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖß ¸îü×Öú ›êü™üÖ ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖ −ÖÆüà Æîü ?
(A) ‹¸êü (B) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ™Òüß
(C) ŒµÖæ (D) Ã™êüú

38. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖß −Öê™ü¾ÖÔú ˆ¯Öú¸üÖ −ÖÆüà Æîü ?
(A) ¸üÖˆ™ü¸ü (B) ÛÃ¾Ö“Ö
(C) Æü²Ö (D) ÃÖß.¯Öß.µÖæ

39. ‹ú ú´¯ÖÖ‡»Ö¸ü úÖ ¯ÖÏµÖÖêÖ ×−Ö´−Ö úÖê †Öò²Ö•ÖîŒ™ü úÖê› ´Öë ²Ö¤ü»Ö−Öê êú ×»Ö‹ ×úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ?
(A) ˆ““Ö ÃŸÖ¸üßµÖ ³ÖÖÂÖÖ (B) ×−Ö´−Ö ÃŸÖ¸üßµÖ ³ÖÖÂÖÖ
(C) †ÃÖî´²Ö»Öß ³ÖÖÂÖÖ (D) ¯ÖÏÖéú×ŸÖú ³ÖÖÂÖÖ

40. ´ÖÆüÖ−Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÖêÆü−Ö ×“Ö×›ÍüµÖÖ (ÖÏê™ü ‡Ó×›üµÖ−Ö ²ÖÃ™ü›Ôü ×“Ö×›ÍüµÖÖ) úÆüÖÑ ¯ÖÖµÖß •ÖÖŸÖß Æîü ?
(A) ¸üÖ•ÖÃ£ÖÖ−Ö úÖ £ÖÖ¸ü ¸êü×ÖÃŸÖÖ−Ö (B) ³ÖÖ¸üŸÖ êú ŸÖ™üßµÖ Öê¡Ö
(C) ´ÖÖ»ÖÖ²ÖÖ¸ü ŸÖ™ü (D) ›êü»™üÖ Öê¡Ö

41. ×úÃÖ ¯Ö¾ÖÔŸÖßµÖ ×¿ÖÖ¸ü êú ¯ÖÖ×¸üÛÃ£Ö×ŸÖúß ŸÖÓ¡Ö êú ÃÖÓ¸üÖÖ êú ×»ÖµÖê ÃÖÖÖ¸ü´ÖÓ£Ö−Ö ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ˆªÖ−Ö úß Ã£ÖÖ¯Ö−ÖÖ Æãü‡Ô Æîü ?
(A) Óú“Ö−Ö•ÖÓÖÖ (B) ‹ê¾Ö¸êüÃ™ü ¯Ö¾ÖÔŸÖ
(C) †−−Ö¯ÖæÖÖÔ (D) ¬ÖÖî»ÖÖ¾Öß¸üÖ

42. ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öú ú••Ö»Ö (úÖ×»ÖÖ) ×úÃÖÃÖê ×−Öú»ÖŸÖÖ Æîü ?
(A) ¯Öê™ÒüÖê»Ö ¾ÖÖÆü−Ö (B) ÃÖß ‹−Ö •Öß ¾ÖÖÆü−Ö
(C) ›üß•ÖÌ»Ö ¾ÖÖÆü−Ö (D) ŸÖÖ¯ÖßµÖ ¿ÖÛŒŸÖ ÃÖÓµÖ−¡Ö

43. ÃÖŸÖÆüß †Öê•ÖÖê−Ö ×úÃÖÃÖê ˆŸ¯Ö−−Ö ÆüÖêŸÖß Æîü ?
(A) ¯Ö×¸ü¾ÖÆü−Ö Öê¡Ö (B) ÃÖß´Öë™ü ÃÖÓµÖ−¡Ö
(C) ¾ÖÃ¡Ö ˆªÖêÖ (D) ¸ÖÃÖÖµÖ×−Öú ˆªÖêÖ

44. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ Öî¸ü ¯ÖÖ¸ü´¯Ö×¸üú ‰ú•ÖÖÔ ÄÖÖêŸÖÖë ´Öë ÃÖê ×úÃÖúÖ †×ŸÖ ×´ÖŸÖ¾µÖ×µÖŸÖÖ êú ÃÖÖ£Ö ¤üÖÆü−Ö ×úµÖÖ •ÖÖ ÃÖúŸÖÖ Æîü ?
ê
(A) ÃÖÖî¸ü
(B) ¯Ö¾Ö−Ö
(C) ³Öæ-ŸÖÖ¯ÖßµÖ
(D) ÃÖ´Öã¦üß ŸÖÖ¯ÖßµÖ ‰ú•ÖÖÔ ÃÖÓ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔ−Ö

45. ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öú ÆüÖê−Öê ¾ÖÖ»Öß ¯ÖÏÖéú×ŸÖú †Ö¯Ö¤üÖ úÖî−Ö ÃÖß Æîü ?
(A) ³Öæú´¯Ö (B) ²ÖÖœÍü
(C) ³ÖæÃÖ»Ö−Ö (D) •¾ÖÖ»ÖÖ´ÖãÖß
X-00 19 P.T.O.

46. The recommendation of National Knowledge Commission for the establishment of
1500 Universities is to
(A) create more teaching jobs
(B) ensure increase in student enrolment in higher education
(C) replace or substitute the privately managed higher education institutions by public
institutions
(D) enable increased movement of students from rural areas to urban areas

47. According to Article 120 of the Constitution of India, the business in Parliament shall
be transacted in
(A) English only
(B) Hindi only
(C) English and Hindi both
(D) All the languages included in Eighth Schedule of the Constitution

48. Which of the following is more interactive and student centric ?
(A) Seminar (B) Workshop
(C) Lecture (D) Group Discussion

49. The Parliament in India is composed of
(A) Lok Sabha & Rajya Sabha
(B) Lok Sabha, Rajya Sabha & Vice President
(C) Lok Sabha, Rajya Sabha & President
(D) Lok Sabha, Rajya Sabha with their Secretariats

50. The enrolment in higher education in India is contributed both by Formal System of
Education and by System of Distance Education. Distance education contributes
(A) 50% of formal system
(B) 25% of formal system
(C) 10% of the formal system
(D) Distance education system’s contribution is not taken into account while
considering the figures of enrolment in higher education

51. Assertion (A) : The U.G.C. Academic Staff Colleges came into existence to improve
the quality of teachers.
Reason (R) : University and college teachers have to undergo both orientation and
refresher courses.
(A) Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation.
(B) Both (A) and (R) are correct but (R) is not the correct explanation of (A).
(C) (A) is correct and (R) is false.
(D) (A) is false and (R) is correct.
X-00 20

46. ¸üÖÂ™ÒüßµÖ –ÖÖ−Ö †ÖµÖÖêÖ «üÖ¸üÖ 1500 ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖÖë úÖê Ã£ÖÖ×¯ÖŸÖ ú¸ü−Öê úß ×ÃÖ±úÖ×¸ü¿ÖÖë úÖ †Ö¿ÖµÖ ŒµÖÖ Æîü ?
(A) •µÖÖ¤üÖ †¬µÖÖ¯Ö−Ö êú ¯Ö¤üÖë úÖê ²Ö−ÖÖ−ÖÖ …
(B) ˆ““Ö ×¿ÖÖÖ ´Öë ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë êú ¤üÖ×Ö»Öê úÖê µÖúß−Öß ²Ö−ÖÖ−ÖÖ …
(C) ×−Ö•Öß ˆ““Ö ×¿ÖÖÖ ÃÖÓÃ£ÖÖ−ÖÖë êú Ã£ÖÖ−Ö ¯Ö¸ü ÃÖ¸üúÖ¸üß ÃÖÓÃ£ÖÖ−ÖÖë úÖê Ã£ÖÖ×¯ÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …
(D) ÖÏÖ´ÖßÖ Öê¡ÖÖë êú ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë úÖê ¿ÖÆü¸üß Öê¡ÖÖë êú ÃÖÓÃ£ÖÖ−ÖÖë ´Öë ŸÖß¾ÖÎ Ö×ŸÖ ÃÖê »ÖÖ−ÖÖ …

47. ³ÖÖ¸üŸÖ êú ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö êú †−Öã“”êû¤ü 120 êú †−ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖÓÃÖ¤ü úß úÖµÖÔ¾ÖÖÆüß úÖ ÃÖÓ“ÖÖ»Ö−Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü ?
(A) êú¾Ö»Ö †ÓÖÏ•Öß ´Öë
(B) êú¾Ö»Ö ×Æü−¤üß ´Öë
(C) ×Æü−¤üß ¾Ö †ÓÖÏê•Öß ¤üÖê−ÖÖë ´Öëê
(D) ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö êú †Â™ü´Ö ¯Ö×¸ü×¿ÖÂ™ü ´Öë ÃÖÛ´´Ö×»ÖŸÖ ÃÖ³Öß ³ÖÖÂÖÖ†Öë ´Öë

48. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ †×¬Öú †−ŸÖÙÎúµÖÖŸ´Öú †Öî¸ü ×¾ÖªÖ£Öá-ˆ−´ÖãÖ (êúÛ−¦üú) Æî ?
(A) ÃÖÓÖÖêÂšüß (B) ¾ÖÔú¿ÖÖò¯Ö
(C) ¾µÖÖµÖÖ−Ö (D) ÃÖ´ÖæÆü “Ö“ÖÖÔ

49. ³ÖÖ¸üŸÖ úß ÃÖÓÃÖ¤ü Ö×šüŸÖ ÆüÖêŸÖß Æîü
(A) »ÖÖêú ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ¸üÖ•µÖÃÖ³ÖÖ ÃÖê
(B) »ÖÖêú ÃÖ³ÖÖ, ¸üÖ•µÖ ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ˆ¯Ö¸üÖÂ™Òü¯Ö×ŸÖ ÃÖê
(C) »ÖÖêú ÃÖ³ÖÖ, ¸üÖ•µÖ ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ¸üÖÂ™Òü¯Ö×ŸÖ ÃÖê
(D) »ÖÖêú ÃÖ³ÖÖ, ¸üÖ•µÖ ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ¤üÖê−ÖÖë êú ÃÖ×“Ö¾ÖÖ»ÖµÖ ÃÖ×ÆüŸÖ

50. ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ˆ““Ö ×¿ÖÖÖ ´Öë ¯ÖÓ•Ößú¸üÖ ´Öë ×¿ÖÖÖ úß ¤üÖê−ÖÖë ¯ÖÏÖÖ×»ÖµÖÖë – †Öî¯Ö“ÖÖ×¸üú ¯ÖÏÖÖ»Öß ¾Ö ¤æü¸üÃ£Ö ×¿ÖÖÖ ¯ÖÏÖÖ»Öß úÖ
µÖÖêÖ¤üÖ−Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
¤æü¸üÃ£Ö ×¿ÖÖÖ ¯ÖÏÖÖ»Öß µÖÖêÖ¤üÖ−Ö ú¸üŸÖß Æîü
(A) †Öî¯Ö“ÖÖ×¸üú ¯ÖÏÖÖ»Öß úÖ 50 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ
(B) †Öî¯Ö“ÖÖ×¸üú ¯ÖÏÖÖ»Öß úÖ 25 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ
(C) †Öî¯Ö“ÖÖ×¸üú ¯ÖÏÖÖ»Öß úÖ 10 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ
(D) ˆ““Ö ×¿ÖÖÖ ´Öë ¯ÖÓ•Ößú¸üÖ êú †ÖÑú›ÍüÖë ¯Ö¸ü ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üŸÖê ÃÖ´ÖµÖ ¤æü¸üÃ£Ö ×¿ÖÖÖ êú µÖÖêÖ¤üÖ−Ö ¯Ö¸ü ×¾Ö“ÖÖ¸ü Æüß −ÖÆüà
×úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ

51. †×³Öú£Ö−Ö (A) : ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ †−Öã¤üÖ−Ö †ÖµÖÖêÖ êú †úÖ¤ü×´Öú Ã™üÖ±ú úÖò»Öê•Ö ×¿ÖÖúÖë úß ÖãÖ¾Ö¢ÖÖ úÖê ÁÖêÂšü
²Ö−ÖÖ−Öê êú ×»Ö‹ †ÛÃŸÖŸ¾Ö ´Öë †Ö‹ …
úÖ¸üÖ (R) : ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ †Öî¸ü ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖ ×¿ÖÖúÖë úÖê ×¿ÖÖÖ ¯ÖÏ×¿ÖÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ú¸ü−ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
(A) (A) ¾Öü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü †Öî¸ü (R) ˆÃÖúÖ ÃÖÆüß Ã¯ÖÂ™üßú¸üÖ Æîü …
(B) (A) ¾Ö (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ×ú−ŸÖã (R), (A) úÖ ÃÖÆüß Ã¯ÖÂ™üßú¸üÖ −ÖÆüà Æîü …
(C) (A) ÃÖÆüß Æîü, (R) Ö»ÖŸÖ Æîü …
(D) (A) Ö»ÖŸÖ Æîü, (R) ÃÖÆüß Æîü …
X-00 21 P.T.O.

52. The primary duty of the teacher is to
(A) raise the intellectual standard of the students
(B) improve the physical standard of the students
(C) help all round development of the students
(D) imbibe value system in the students

53. Micro teaching is more effective
(A) during the preparation for teaching-practice
(B) during the teaching-practice
(C) after the teaching-practice
(D) always

54. What quality the students like the most in a teacher ?
(A) Idealist philosophy (B) Compassion
(C) Discipline (D) Entertaining

55. A null hypothesis is
(A) when there is no difference between the variables
(B) the same as research hypothesis
(C) subjective in nature
(D) when there is difference between the variables

56. The research which is exploring new facts through the study of the past is called
(A) Philosophical research (B) Historical research
(C) Mythological research (D) Content analysis

57. Action research is
(A) An applied research
(B) A research carried out to solve immediate problems
(C) A longitudinal research
(D) Simulative research

58. The process not needed in Experimental Researches is
(A) Observation (B) Manipulation
(C) Controlling (D) Content Analysis

59. Manipulation is always a part of
(A) Historical research (B) Fundamental research
(C) Descriptive research (D) Experimental research

60. Which correlation co-efficient best explains the relationship between creativity and
intelligence ?
(A) 1.00 (B) 0.6
(C) 0.5 (D) 0.3

X-00 22

52. †¬µÖÖ¯Öú úÖ ¯ÖÏÖ¸üÛ´³Öú úÖµÖÔ Æîü
(A) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë êú ²ÖÖî×¨üú ÃŸÖ¸ü úÖê ‰Ñú“ÖÖ ú¸ü−ÖÖ
(B) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë êú ¿ÖÖ¸üß×¸üú ÃŸÖ¸ü úÖê ‰Ñú“ÖÖ ú¸ü−ÖÖ
(C) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë êú ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÖßµÖ ×¾ÖúÖÃÖ ´Öë ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ¯ÖÆãÑü“ÖÖ−ÖÖ
(D) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë ´Öë ´Öæ»µÖ-¯Ö¨ü×ŸÖ ³Ö¸ü−ÖÖ
53. ÃÖæ´Ö (´ÖÖ‡ÎúÖê) †¬µÖÖ¯Ö−Ö †×¬Öú ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö¿ÖÖ»Öß Æîü
(A) †¬µÖÖ¯Ö−Ö-†³µÖÖÃÖ úß ŸÖîµÖÖ¸üß êú ¤üÖî¸üÖ−Ö
(B) †¬µÖÖ¯Ö−Ö-†³µÖÖÃÖ êú ¤üÖî¸üÖ−Ö
(C) †¬µÖÖ¯Ö−Ö-†³µÖÖÃÖ êú ²ÖÖ¤ü
(D) ¯ÖÏŸµÖêú ÃÖ´ÖµÖ

54. ×¾ÖªÖ£Öá †¬µÖÖ¯Öú ´Öë ×úÃÖ ÖãÖ úÖê ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öú ¯ÖÃÖ−¤ü ú¸üŸÖê Æïü ?
(A) †Ö¤ü¿ÖÔ¾ÖÖ¤üß ¤ü¿ÖÔ−Ö (B) ú¹ýÖÖ
(C) †−Öã¿ÖÖÃÖ−Ö (D) ´Ö−ÖÖê¸Óü•Öú

55. ‹ú ¸ü§ü ¯Ö×¸üú»¯Ö−ÖÖ Æîü
(A) •Ö²Ö “Ö»ÖÖë êú ²Öß“Ö úÖê‡Ô ×³Ö−−ÖŸÖÖ −Ö ÆüÖê …
(B) ¿ÖÖê¬Ö-¯Ö×¸üú»¯Ö−ÖÖ êú ÃÖ´ÖÖ−Ö
(C) ¯ÖÏéú×ŸÖ ´Öë ¾µÖÛŒŸÖ ×−ÖÂšü
(D) •Ö²Ö “Ö»ÖÖë êú ²Öß“Ö ×³Ö−−ÖŸÖÖ ÆüÖê …

56. ˆÃÖ ¿ÖÖê¬Ö úÖê, •ÖÖê †ŸÖßŸÖ êú †¬µÖµÖ−Ö «üÖ¸üÖ −Ö‹ ŸÖ£µÖÖë úß ÖÖê•Ö ú¸üŸÖß Æîü, ŒµÖÖ úÆëüÖê ?
(A) ¤üÖ¿ÖÔ×−Öú ¿ÖÖê¬Ö (B) ‹ê×ŸÖÆüÖ×ÃÖú ¿ÖÖê¬Ö
(C) ×´Ö×£ÖÆüÖ×ÃÖú ¿ÖÖê¬Ö (D) ×¾ÖÂÖµÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ

57. ×ÎúµÖÖ-×−ÖÂšü ¿ÖÖê¬Ö Æîü
(A) ‹ú ¾µÖÖ¾ÖÆüÖ×¸üú ¿ÖÖê¬Ö
(B) ¿ÖÖê¬Ö ×•ÖÃÖê ŸÖÖŸúÖ×»Öú ÃÖ´ÖÃµÖÖ†Öë úÖê Æü»Ö ú¸−Öê êú ×»Ö‹ ×úµÖÖ •ÖÖ‹
(C) †−Öã¤îü‘µÖÖÔŸ´Öú ¿ÖÖê¬Ö
(D) †−Öãºþ¯Ö-¿ÖÖê¬Ö

58. ¯ÖÏµÖÖêÖÖŸ´Öú ¿ÖÖê¬ÖÖë ´Öë ×úÃÖ ¯ÖÏ×ÎúµÖÖ úß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ −ÖÆüà Æîü ?
(A) †¾Ö»ÖÖêú−Ö (B) •ÖÖê›Íü-ŸÖÖê›Íü
(C) ×−ÖµÖ−¡ÖÖ (D) ×¾ÖÂÖµÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ

59. •ÖÖê›Íü-ŸÖÖê›Íü ÃÖ¤îü¾Ö ×úÃÖúÖ ³ÖÖÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü ?
(A) ‹ê×ŸÖÆüÖ×ÃÖú ¿ÖÖê¬Ö (B) ´Öæ»Ö³ÖæŸÖ ¿ÖÖê¬Ö
(C) ×¾Ö¾Ö¸üÖÖŸ´Öú ¿ÖÖê¬Ö (D) ¯ÖÏµÖÖêÖÖŸ´Öú ¿ÖÖê¬Ö
60. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ÃÖÆü-ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ ÖãÖÖÓú ÃÖ¾ÖÖì¢Ö´ÖŸÖÖ ÃÖê ÃÖé•Ö−ÖÖŸ´ÖúŸÖÖ †Öî¸ü ²Öã×¨ü´ÖŸÖÖ êú †Ö¯ÖÃÖß ÃÖ´²Ö−¬Ö
úÖ Ã¯ÖÂ™üßú¸üÖ Æîü ?
(A) 1.00 (B) 0.6
(C) 0.5 (D) 0.3
___________
X-00 23 P.T.O.

Space For Rough Work

X-00 24

D 0009 set-x

More Related Content

What's hot

Viewers also liked

Similar to D 0009 set-x

D 0009 set-x