1. INTERNET VE REKLAM
Reklamcılığın Kuramsal Temelleri
ALİ ATIF BİR
Cem Tolga Bayraktar
12/31/2007

2. “All technology is a religious phenomenon”
2

3. Dijital Tüketici Davranışları
AVENUE A | RAZORFISH DIGITAL 2007 TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI ANKETİ SONUÇLARI
TEMMUZ 2007 | 475 AMERİKAN VATANDAŞI
WEB 2.0
Tüketicilerin büyük çoğunluğu dijital deneyimlerini arttırmak ve farklı çeşitlilikteki içeriklere ulaşmak
için kişiselleştirmeleri kullanmaktadır. Tüketicilerin %60 home page’lerini kişiselleştirmektedir.
Yukarıda kendi web tarayıcımdaki kişiselleştirilmiş home page’i görebilirsiz. Sol üst köşedeki kişiselleştirilmiş
araçlar sayesinde RSS ile kanca attığım tüm dijital içeriğe ulaşabilir, çektiğim, beğendiğim tüm fotoğrafları
görüntüleyebilir, takip ettiğim kişilerin yeni yüklediği fotoğrafları anında görebilir, blog’uma yazı yazmak üzere
bilgi girişi yapabilir, FaceBook’taki arkadaşlarımın durumunu görebilir, gelen mesajlara cevap verebilirim. Tüm
bunları kişiselleştirme çılgınlığının basit bir uygulaması olarak ifade edebiliriz. Kişiselleştirilebilen web sayfaları
reklam açısından da iddialı bir potansiyele dönüşeceği açıktır.
3

4. MEDIA & ENTERTAINMENT
Bu kategoride alışkanlıklar değişmektedir. Tüketicilerin %70 düzenlik olarak günlük blogları takip
etmekte ve ortalama kişi başı 4-5 blog okunmaktadır. %41 tüketici ise kendi blog’una sahip durumda
ve düzenli olarak yayın yapmaktadır. Bu davranış değişikliği geleneksel medya çıktılarının hakimiyet
alanını da tehdit etmektedir.
Benzer media içeriği değişimi YouTube üzerinde video izlemede %67’ye ulaşmış, internet üzerinden
mp3 satınalma oranı da %42’ye çıkmıştır.
En önemli saptamada tüketicilerin %91’i haber ve bilgiye erişimini ağırlıklı olarak web kanalı ile
sağlamaktadır. Bu bağlamda geleneksel medya devlere konuyla ilgili dinazorlaşmaktadır.
4

5. eCOMMERCE
Kişiselleştirme de yaşanan değişim ticarete de benzer şekilde yansımaktadır. Dijital ve çok kanallı
ticaret modelleri gelişmektedir. Burada kişiselleştirilmiş ‘recommendation engines’ önemli rol
oynamaktadır. Tüketicilerin %62 benzer motorların yardımı ile satın almalarını yapmaktadır, satın
alma yapan tüketicilerin %72 bu hizmetlerden memnun kalmaktadır.
Satın alma kararlarını oluşturmada tüketicilerin %38’in farklı siteler/kanalları arasındaki fiyat farkları
olduğunu belirtmektedir.
Arama motoru pazarında başarılı olmak öncelikle teknolojik altyapının dağıtımlı çalışmasından geçiyor. Yani
bütün arama, depolama, ve indeksleme gibi işleri birden fazla bilgisayara dağıtarak yapmak. Hatta böyle bir
altyapısı olduğu için Google’dan aslında bir dağıtımlı bilgisayar şirketi diye bahsedilir. Yani herkes internetten
bilgileri toplayıp depolayabilir ama bunu yüksek performansta yapmak yükü bir bilgisayar tarlasına
dağıtabilmekten geçiyor. Bilgisayarlar arasındaki bu iş bölümünü Google kendi geliştirdiği MapReduce denilen
bir yazılım platformu ile yapıyor. Ancak MapReduce ile aynı işi yapan ve açık kaynaklı olan bir yazılım platformu
daha var: Hadoop.
Hadoop’un Google’un MapReduce’undan en büyük farkı tabii ki açık kaynaklı olması (Hadoop nasıl çalışıyor).
Dolayısıyla Hadoop kullanarak isteyen herkes Google kadar hızlı çalışabilen bir arama motoru yapabilir, tabii bir
miktar bütçeyle bir bilgisayar tarlası kurabiliyorsanız. Burada
durup bir kere daha düşünün. Hadoop açık kaynaklı
olduğundan Google’a bir değil binlerce rakip çıkabilir.
MapReduce işlemleri küçük parçalara bölüyor ve farklı
bilgisayarlara dağıtıyor, sonra işlenenleri toplayıp
sonucu veriyor.
Hadoop giderek bir endüstri standardı olmaya başlıyor. Mesela Facebook Hadoop kullanarak kullanıcı
davranışlarının analizini yapıyor (50 milyon kişi ve ilişkileri) ve sosyal reklamların etkisini ölçüyor. Geçtiğimiz
aylarda New York Times bilgi işlem ekibi Hadoop
kullanarak 150 yıllık arşivindeki 11 milyon makaleyi
dijitalleştirdi ve aranabilir hale getirdi. Normalde aylar
sürebilecek bilgi işleme bir kaç günde bitirildi. Amazon ile
Hadoop kullanarak EC2 (dağııtmlı işlemci) ve S3
(dağıtımlı depolama) servislerinden faydalanabilirsiniz.
Hadoop projesini başlatan Doug Cutting aynı zamanda
Yahoo ArGe bölümünde çalışmaya başladı, haliyle
Yahoo içinde arama dahil bir çok başka bilgi işleme sisteminin performansını geliştiriyor. Daha fazla geliştiricinin
katılmasıyla Hadoop giderek daha da iyileşiyor ve tabii üniversitelerde de yayılmaya başlıyor. Hadoop
kullanabilmek / programlayabilmek önemli bir beceri haline geliyor. Sonuçta Hadoop kullanabilen yeni
5

6. mezunlar piyasaya çıktıkça sadece Google gibi şirketler değil daha fazla kişi veya şirket yüksek performanslı iş
yapabilecek.
Bir zamanlar dağıtımlı bilgisayar sistemlerine bilgisayar tarlası denilmekteydi, bugünlerde ise bilgisayar bulutu
(”cloud computing“) diyoruz. Çok daha dinamik bir dünyanın tasviri bu. Nasıl bugün herkesin kişisel bilgisayarı
varsa yakında hepimiz günlük hayatımızdaki bilgileri düzenleyebilmek için bilgisayar bulutu kullanıyor olabiliriz.
Aslında yaptığımız her Google aramasında kullanıyoruz bile. (Kaynak: http://www.dugumkume.org/googlea-
acik-kaynakli-rakip-hadoop)
SONUÇ OLARAK:
Online tüketicinin davranışları göz önüne alındığında pazarlamacılar ve web yayıncıları aşağıdaki
tanımlara göre yapıları yeniden tanımlamalıdır.
İçeriği Göçebe (Mobil) Yapın
Tüketicinin bilgiyi veya ürünü ölçmesi ve yorum yazmasına imkan verin
Online Video’ya yatırım yapın
Web sitenizi web sitesi olarak algılamayı bırakıp, ötesini düşünün
Mobile uygulamalar ile entegre olun ama aceleci olmayın. Çünkü mobil uygulamalar hale bazı
belirsizlikleri korumaktadır.
Dünya dijitalleşiyor sizde buna ayak uydurun! Kişiselleştirin!
6