Iş analizi

İŞ ANALİZİ
VE
ORGANİZASYON EL KİTABI
NURETTİN YARAŞIR

İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
1-Eğitimin amacı
2-İş analizi
3-İş analizi ne zaman yapılır?
5-İş analizi yöntemleri
7-Organizasyon el kitabı
4-İş analizi aşamaları
6-İş analizi çıktıları
8-Neden Organizasyon el kitabı?
9-Sonuç

1-EĞİTİMİN AMACI
 İş analizini tanımlamayı,yöntemlerini,önemini,kullanım alanlarını,çıktılarını açıklamayı
ve
Organizasyon el kitabı uygulamasını anlatmayı amaçlar.

2-İŞ ANALİZİ
 İş analizi:
 İş analizi, herhangi bir işi oluşturan görevlerin ve bu görevlerin başarılı bir şekilde
gerçekleştirebilmesi için çalışanda bulunması gereken özelliklerin belirlenmesi amacıyla iş
hakkında sistematik bilgi toplama sürecidir .
 Belirli bir işin en küçük parçalarıyla ayrıntılı olarak tanımlanıp incelenmesi sürecidir.
YANİ…
İŞ ANALİZİ;
BİR VERİ TOPLAMA FONKSİYONUDUR…

2-İŞ ANALİZİ
 İş analizi teknik bir konu olmasından dolayı, iş analizini yapan kişilerin, belli bir bilgi
birikimine ve iş deneyimine sahip olması gerekir.
 İş analizi yapan kişilere “iş analisti” denir. İşletmelerde iş analistleri işletmeden olabileceği
gibi daha profesyonel ve objektif olacağı için çoğunlukla danışmanlık yapan kişilerden destek
alınması tercih edilir.
 İş analisti, işi kimin yaptığına ve nasıl yapması gerektiğine karışmaz. O sadece, işin nasıl
yapıldığını dikkate alır.
İş analizini kimler yapar?

2-İŞ ANALİZİ
İş analizini yapacak kişiler
 İyi bir eğitim almış insan kaynakları yöneticisi
 Konu içeriği uzmanları
 İş analizcileri
 Dış uzmanlar, profesyoneller
 İşletme danışmanları
 ilk amirler
 İşletmenin kalite sistem sorumluları

3-İŞ ANALİZİ NE ZAMAN YAPILIR?
3.Teknolojik ilerlemelerin sonucu olarak işlerin
değişmesiyle iş analizi yapılır.
İş analizleri 3 durumda yapılır:
1.Örgütler yeni kurulduğu zaman iş analizi yapılır.
2.Yeni işler oluşturulduğunda iş analizi yapılır.

4-İŞ ANALİZİ AŞAMALARI
Analiz edilecek işler belirlenir
İş analizi amacı saptanır
Analistler seçilir
Bilgi toplama yöntemi belirlenir
İhtiyaç Duyulan bilgi toplanır
Toplanan bilgi analiz edilir
İş tanımları hazırlanır
İş gerekleri hazırlanır
Uygulamaya geçilir
İş analizi aşamaları

5-İŞ ANALİZİ YÖNTEMLERİ
İŞ ANALİZİ YÖNTEMLERİ
 Gözlem
 Anket
 Mülakat
 Karma

 Gözlem yönteminde iş analizcisi, belirli bir işin gerçekleştirilmesi için personel tarafından
gösterilen davranışları izlemekte veya doğrudan not etmekte ya da daha önceden
hazırlanmış olan kontrol listesini doldurmaktadır.
 Başarılı bir gözlem için analist işin akışını bozmamalı
 işin normal koşullarda nasıl gerçekleştiğini anlayabilmek için çalışan kişiyle iletişim
kurmamalıdır.
 Diğer yandan gözlem değişik zaman ve sürelerde yapılmalı ve çalışanlar iş günü boyunca
farklı zaman aralıklarıyla gözlenmelidir. Çünkü belirli saatlerde çalışanlar daha fazla yorgun
olabilirler
 iş analistleri gözlemlerini çalışanlarına mümkün olduğunca fark ettirmeden
yapmalıdırlar(Kamera kullanılabilir).
GÖZLEM

GÖZLEM
Yararları:
 Gözlem yöntemi, önceden çok dikkatli biçimde hazırlanmış bir kontrol listesi kullanılarak
yapıldığında iyi sonuçlar vermektedir.
 Gözlem yapılırken, iş ortamı hakkında bilgilerde kolaylıkla alınabilir.
 Kısa sürede tamamlanan ve bedensel hareketlerden oluşan işler için uygundur (örneğin
inşaat işçileri)
Sakıncaları:
 Gözlenen personel, bilinçli biçimde davranışlarını değiştirebilir veya işini abartılı bir
biçimde sunmasına neden olabilir
 Düşünsel eylemlerin yeraldığı işleri (yönetim, danışmanlık), bu yöntemle analiz etmek
olanaklı değildir.
 İşin tamamlanma süresi çok uzun ise bu yöntemin uygulanması uzun zaman alır.

 Mülakat yönteminde, iş analizcisi işin yapıldığı yere giderek, personel ile yüzyüze
görüşmektedir. Bu yöntemde planlı görüşme aracı olarak ankete benzeyen soru formu veya
iş kontrol listesi kullanılmaktadır.
 Sorular analizin amaçları ile uygunluk göstermeli
 Kullanılan ifadeler açık ve anlaşılır olmalı
 Sorular yanıtlayan kişileri yönlendirmemeli ve anlam yükü taşımamalı
 Çok özel veya mahrem konulara girilmemelidir
 Analist,çalışana bu mülakatı ne amaçla yaptığını açıklamalıdır.
 Analist, çalışana doğru bilginin önemini vurgulamalı ve kişinin kendisinden çok işine
odaklaşmasını sağlamalıdır.
 Olabildiğince çok kişiden bilgi alınması ve verilen yanıtların aynı işi yapan başka kişilerin
yanıtları ile karşılaştırılıp birleştirilmesi yapılarak mülakatın güvenilirliğini artırılmalıdır.
MÜLAKAT

Yararları:
 İş analizcisine personelin anlayamadığı soru ve konuları anında açıklama ve net olmayan
yanıtlara müdahale etme olanağına sahiptir,
 Görüşme yüz yüze yapıldığından iletişim sorunları doğmamakta, anlaşılmayan yönler açıkca
ortaya konarak doğrusu bulunmaya çalışılmaktadır.
Sakıncaları:
 Uzun zaman alır (özellikle yönetsel ve profesyonel işlerde).
 Maliyeti yüksektir.
 Heizenberg etkisi (insanların, görüşmecinin duymak istediğini sandığı yanıtları verme
eğiliminde olması).
 Yanıtlayıcının yaptığı işi olduğundan daha zor ve karmaşık gösterme eğilimde olmasıdır
MÜLAKAT

 Anket diğer önemli bir iş analiz bilgi toplama tekniğidir. İş analizi yapılırken çok sayıda
kişiden bilgi toplamak gerektiğinde bu teknikten yararlanılabilir
 İş analizi anketlerinde öncelikle o işle ilgili yüzlerce etkinlik sıralanır ve çalışanlardan bu
etkinliklerin kendi işleri için geçerli olup olmadığı sorulur.
 Ardından kendi işleri için geçerli olan etkinlikleri önem, zorluk ve sıklık boyutlarında
değerlendirmeleri istenilir.
 Olabildiğince çok sayıdaki çalışandan elde edilen veriler, istatistiksel olarak analiz edilir.
Böylelikle işin içeriğine ilişkin kapsamlı bilgi toplanır
ANKET

ANKET
Yararları:
 Çok sayıda işle ilgili bilginin çok kısa bir süre içinde toplanmasına olanak tanır,
 Daha az iş analizi elemanı gerektirir, yani veri toplama maliyeti düşüktür,
 İş analizi çalışmalarına daha fazla personelin katılımı sağlanabilir.
Sakıncaları:
 Personelin iş analizine verdiği yanıtların doğruluğunun anında saptanamaması,
 Personelin işini çok iyi bilmesine karşın işinin yalnızca önemli yönlerini belirtmesi
 Personelin işini açık biçimde ifade edememesi,
 Soruların anlamının personel tarafından yanlış anlaşılabilmesi,
 Kişiler sıkıldıklarından dolayı soruları dikkatsizce yanıtlayabilirler

 Karma ya da bileşik yöntem, yukarıda sayılan iş analiz yöntemlerinin birarada kullanıldığı
yöntemdir.
 Karma yöntem,bir yöntemin eksik ve zayıf yönlerini tamamlayacak şekilde diğer
yöntemlerle desteklenmesi,yani birden fazla yöntemin aynı anda kullanılması anlamına
gelir.
KARMA

İş analizinde aşağıdaki sorulara cevap aranır;
İşin Ne olduğu
İşin Nasıl yapıldığı
İşin Ne zaman yapıldığı
İşin Nerede yapıldığı
İşin Kim tarafından yapıldığı
5N1K

İş analizinin yapılmadığı işletmelerde;
 İşletmede bulunan mevcut işlerin gereklerinin bilinmediği bir örgütte,istihdam edilmek üzere
ne tür vasıflara sahip elemanlara ihtiyaç duyulduğu bilinemez,dolayısıyla sağlıklı bir seçim
yapılamaz.
 İş tanımlarının ve iş gereklerinin bulunmadığı işletmelerde elemanların başarılarını ölçmek,
onların ne tür eğitim programlarına ihtiyaçları olduğunu saptamak,yaptıkları işleri sağlıklı bir
şekilde ücretlendirmek de söz konusu değildir.
 İş Analizi çalışmasının önemini göstermek için İşe alım firması Robert Half International’ın
yaptığı bir araştırmaya göre, süpervizörlerin işteki vakitlerinin %17′sini kötü performanslı
çalışanların arkasını toplamakla geçiyor. Zira işlerini tam yapmayan, eksik veya yanlışlıklarla
yoluna devam eden çalışanları yönetmek ekstra dikkat ve denetim gerektiriyor.
6-İŞ ANALİZİ ÇIKTILARI

İŞ TANIMI
 Görevler
 Sorumluluklar
 İlişkiler
 İş koşulları
İŞ GEREKLERİ
 Bilgi
 Beceri
 Yetenekler
 Kişisel özellikler
İŞ ANALİZİ
İŞ TANIMI:İş tanımı, çalışanların yapacağı bir işin içerdiği
görevlerin, sorumlulukların ve iş özelliklerinin bütününe denir.
 İş tanımlarının ortak amacı, işin kimliğini, işlerin ayrıntılı
özelliklerini, diğer işlerle ilişkilerini ve onlardan ayrıldığı
yönleri belirlemektedir.
İŞ GEREKLERİ:İş gerekleri;belirli bir işi yerine getirmek için
bireylerin sahip olması gereken yetenek ve becerilerdir.
 Yani,çalışanda aranacak deneyimin,eğitimin,fiziksel ve
zihinsel özelliklerin belirtildiği bir çalışmadır.
İş tanımları; işin profili iken,
İş gerekleri;işin istediği çalışan profilidir.

İŞ TANIMI
 Görevler
 Sorumluluklar
 İlişkiler
İŞ GEREKLERİ
 Bilgi
 Beceri
 Yetenekler
İŞ ANALİZİ
 İş tanımı ve iş gerekleri doğru eşleştirmeyen işletmelerin verimli çalışmaları mümkün değildir.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
İŞ SINIFLAMA
ORGANİZASYON ŞEMASI
İŞ TANIMI
 Görevler
 Sorumluluklar
 İlişkiler
ÜCRETLEME
PERFORMANS DEĞERLEME
EĞİTİM VE GELİŞTİRME
İŞGÖREN SEÇME
İŞ GEREKLERİ
 Bilgi
 Beceri
 Yetenekler
İŞ ANALİZİ
İŞGÖREN SAĞLAMA
İK PLANLAMASI

İŞGÖREN SEÇME: İş analizleri eleman seçme sürecinin önemli bir parçasıdır. Ayrıntılı iş
analizleri, belirli bir işin gereksinimlerinin neler olduğunun belirlenmesini sağlar. Böylelikle
örgütler iş başvurusunda bulunanlardan ne tür beceriler aramaları gerektiğini belirleyebilirler. İş
analizi bilgisinden yararlanılarak, belirlenen kişisel özellikler, bilgi, beceri, yetenekler ve diğer
özellikler eleman seçiminde kullanılmaktadır İş analizi yoluyla belirlenen iş performansı
ölçütlerinin de seçilecek elemanda bulunması beklenir. İş analizleri olmadan etkili eleman
seçme olasılığı ve başarılı seçme programları mümkün değildir
PERFORMANS DEĞERLEME: İşle ilgili performans standartlarının oluşturulması iş analiziyle
belirlenmektedir. İş analiziyle belirlenen önemli işle ilgili maddeler ve performans ölçütleri
çalışanının performansını değerlerme için geliştirilecek yöntemlerin özünü oluşturur.
İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI:Gelecekte gereksinim duyulacak çalışan ihtiyacını saptayarak
insan kaynakları planlamasına yardımcı olmak

ORGANİZASYON ŞEMASININ OLUŞTURULMASI: İş analizi bilgileri, organizasyon yapısı
oluşturulurken alınan kararlar için temel teşkil eder.
İŞ SINIFLAMA: Örgüt içerisindeki işlerin sınıflandırılmasında, diğer işlerle ilişkilerinin, benzerlik
ve farklılıkların belirlenmesinde, İşlerin yeniden yapılandırılması ve zenginleştirilmesi
çalışmalarında iş analizi bilgisinden yararlanılmaktadır.
EĞİTİM VE GELİŞTİRME:Şu anda ya da gelecekte ortaya çıkabilecek eğitim ihtiyacını tespit
etmede ve eğitim programlarının hazırlanmasında,elemanların zayıf ve güçlü yönlerinin ortaya
konulması ve bu doğrultuda geliştirilmeleri, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi, gerekli bilgi,
beceri ve yeteneklerinin kazandırılmasında iş analizi bilgisinden yararlanılmaktadır.

İŞ GÜVENLİĞİ VE SAĞLIĞI:Olumsuz çalışma koşullarının ortadan kaldırılması ve iş güvenliği
kriterlerinin belirlenmesinde

ÜCRETLEME: Örgütlerin temel amaçlarından biri çalışanlarına kurumun hedeflerine
bulundukları katkı oranında ödüllendirilmektir. Bu bağlamda çalışanların adil ve hakkaniyet
temelinde ücretlendirilmelerinde iş analizi bilgilerinin önemli bir işlevi vardır. İş analizi yoluyla,
eğitim düzeyi, deneyim, özel beceri ya da strese maruz kalma derecesi gibi işin gerektirdiği
özellikler belirlenebilir. Böylelikle o işin diğer işlere oranla nasıl ücretleneceği saptanabilir.

İş Tanımı

İş Gerekleri

OARGANİZASYON EL KİTABI
OARGANİZASYON EL KİTABI7-ORGANİZASYON EL KİTABI

7-ORGANİZASYON EL KİTABI
Organizasyon El Kitabı
İşletmeler kurulurken amaçlarına ulaşmak ve hedeflerinden şaşmamak için genellikle vizyon ve
misyonlarını ve işletmeyi ilgilendiren diğer önemli konuları yazılı hale getirirler.
 İşte bir işletmenin;Misyonunu,vizyonunu,işletme kültürünü,mevcut durum,gelecek hedefleri,
Organizasyon şeması,iş analizleri ve görev tanımları gibi önemli süreçlerin yazılı olduğu kitaba
Organizasyon El Kitabı denir.
 İçerdiği bilgiler nedeniyle organizasyonun Anayasasını oluşturur.Dolayısıyla uzmanlar
tarafından doğru ve tam bilgilerle hazırlanmalıdır..

 Özellikle yeniden yapılanma,büyüme ve değişim dönemlerinde ihtiyaç duyulan organizasyon
el kitabı;
 İşlerin ve görevlerin belirli bir standarda kavuşturulmasını sağlaması
 Kurumsal değişimi kolaylaştırması
 İnsan kaynakları planlarının hazırlanmasına yol göstermesi
bakımından son derece önemli bir dökümandır.
Organizasyonun el kitabının temel amacı işletmeye ;
 hedef gütme kolaylığı
 işletmenin tüm süreçlerinde yönetim kolaylığı ve verimlilik sağlamaktır diyebiliriz.

Organizasyon el kitabı;;
 Görev tanımlarını
 Organizasyon kısa tarihçesi
 Misyonu ve Vizyonu
 Mevcut durumunu
 İnanç ve değerlerini
 Hedeflerini
 Birimlerin fonksiyonel politikaları ile ilgili bilgileri
 Genel ve ayrıntılı organizasyon şemalarını
içerir.

YÖNETİM
Teknik
Faaliyetler
Ticari
Faaliyetler
Muhasebe
Faaliyetleri
Finansal
Faaliyetler
Yönetim
Faaliyetleri
Planlama
Organizasyon
Yöneltme
Koordinasyon
Kontrol
Örnek Organizasyon Şeması

8-NEDEN ORGANİZASYON EL KİTABI?
İşletmeler , vizyonlarını gerçekleştirmek amacıyla , planlamalar, iş paylaşımları, iş analizleri,
görev tanımları gibi çeşitli, hedef odaklı bir çok süreç izlerler.
Fakat bakıldığı zaman kaç işletme amaçlarına ulaşmak için uyguladıkları bu süreçleri verimli bir
şekilde yönetebiliyor ,tartışılır.
Bu başarısızlığın nedenlerine bakıldığı zaman ise aslında birbirinden farklı olmayan ,
 Planlama eksikliği,
 Yönetici yetersizliği,
 Fikir ve çıkar çatışmaları ,
 Üst yönetim ilgisizliği ,
 Düzgün tanımlanmayan görev paylaşımları gibi ortak nedenler göze çarpıyor.
İşletmeler, başarısızlığa sebep olan bu ortak etkenleri başarıya ulaştırmak için bir çok yöntem
izleyebilirler.
Organizasyonun El Kitabını Hazırlama bu yöntemlerin en başında gelir ve bütün çözüm
yollarının temelini oluşturur.
Neden Organizasyon El Kitabı?

8-NEDEN ORGANİZASYON EL KİTABI?
 Organizasyonun El kitabı ile birlikte hedefler kesin ve net şekilde ortaya konulur, tüm
çalışanlar tarafından benimsenilen hedefler doğrultusunda çalışma planı hazırlanır
ve hedeflere daha çabuk ulaşma imkanı sağlanır.
 Organizasyonun El Kitabı ile birlikte daha planlı bir şekilde hareket eden işletmeler gereksiz
süreç ve maliyetlerden kurtulma yoluna giderler ve bu şekilde daha esnek olma potansiyeli
kazanırlar. Böylece daha fazla hareket yeteneği sayesinde çok daha karlı işlere imza atarlar.
 Organizasyonun El Kitabı ile birlikte açık olarak belirtilen görev tanımları ile
birlikte departmanlar ve çalışanlar arasında meydana gelen görev ve fikir çatışmalarının
önüne geçilir.
 Organizasyonun El Kitabı ile birlikte yapılan planlamalar doğrultusunda, İnsan Kaynakları
departmanı işe alım sürecinde daha bilinçli hareket ederek , boş olan pozisyon için en uygun
adayın seçilmesine dikkat eder. Bu sayede yanlış çalışan seçimin işletmeye vereceği maddi ve
manevi zararların önüne geçilmiş olur.
Neden Organizasyon El Kitabı?

9-SONUÇ
İş analizi sonuçları;
 İnsan kaynakları yönetiminin tüm
işlevlerine dayanak oluşturur
 İşlevler arasında tutarlılık sağlar.

Gelişen teknoloji ve hemen her alanda bilgisayar kullanımı, emek yoğun üretimden
otomasyona geçişin hızlanması, bir çok alanda uzmanlaşmanın öneminin artması ve insan
ihtiyaç ve beklentilerindeki değişim yeni bazı işlerin ve meslek alanlarının doğmasına yol
açmakta bu da işlerin yeniden tasarlanmasını zorunlu kılmaktadır
 Bu değişim devam ettiği sürece örgütteki işleri yeniden belirlemek, işe uygun elemanları
seçmek ve istihdam etmek, onları gerektiği gibi eğitmek, ücretlerini belirlemek,
performanslarını değerlendirmek için yöneticilerin her işin özelliğini bilmesi gerekir..
Teknolojinin değişmesi sonucunda örgütler donanımlarını ve donanımın başındaki
işgörenleri çağa uydurmak zorunda kalmaktadır.
 Bu bakımdan örgütlerin öncelikle yoğun rekabet ortamında ayakta kalabilmesinin temel
şartının değişikliklere uymak ve sürekli olarak etkili çalışmalar gerçekleştirmek olduğunu
anlamaları daha sonra ise eğitimin başarısının sağlıklı ve tutarlı iş analizlerine bağlı
olduğunu kavramaları zorunludur. Bunun için her birimde gerçekleştirilen işler, gereklilikleri
ve birbirleri ile ilişkileri bakımından ortaya konması gerekmektedir. Bu ihtiyaçtan doğan iş
analizi çalışmaları, örgütlerin belirledikleri vizyon, misyon ve stratejilere ulaşmalarında kritik
rol oynayan çalışmalardan biri haline gelmiştir
9-SONUÇ

 Küreselleşmenin sonucu olarak işletmeler istediği ürünü istediği ülkeden alabiliyor.Yanıbaşındaki komşu ülke
dururken kıtalar ötesi çok uzak bir ülkeden ürünlerini tedarik edebiliyor.Örnek olarak Peru’da beyaz eşya
sektöründe faaliyet gösteren işletmeler yanı başında beyaz eşyada çok güçlü (fason üretimde) olan brezilya
dururken ürünlerini Türkiyede yaptırıyor. Bunun da temel nedeni maliyettir.
 İşte Maliyet avantajı yakalamak için etkin ve verimli çalışmak gerekiyor….
 Etkin ve verimli çalışmak için insan kaynaklarına ihtiyaç vardır….
 İnsan kaynaklarının da temelini iş analizi oluşturur….

İŞ ANALİZİ, İNSAN KAYNAKLARININ KALBİDİR…
KALP NE KADAR SAĞLIKLI OLURSA (İŞ ANALİZİ NE
KADAR SAĞLIKLI YAPILIRSA) İNSAN KAYNAKLARI
DA O KADAR SAĞLIKLI(BAŞARILI) OLUR…
9-SONUÇ

İŞ ANALİZİ YAPMIŞ BİR FİRMADA ÇALIŞMANIZ
YA DA
İŞ ANALİZİ YAPAN BİR FİRMANIZIN OLMASI
DİLEĞİYLE!!!

BENİ SABIRLA
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER

Iş analizi

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (19)

Similar to Iş analizi

Similar to Iş analizi (20)

Iş analizi