1. H.EL308
Ëåêö 5
Øèíèé ìîíòàæ
Øèíèé ìàòåðèàë
Øèíèéã çýñ, òºìºð, õºíãºíöàãààíààð ãîë òºëºâ õèéíý.
Øèíèéã èõýâ÷ëýí èõ ã¿éäýëòýé ¿åä õýðýãëýíý. ªíäºð õ¿÷äýëèéí
àïïàðàòàä õýðýãëýíý.
Çýñ øèíèéã èë õóâààðèëàõ òºõººðºìæèä, èõ ÷àäëûí õºäºëã¿¿ð
ãåíåðàòîðò, 200À–ààñ èõ ã¿éäýëòýé àêêóìëÿòîðûí áàòåðåéä, ãàäíà
òàâèãäàõ øèíýí äàìæóóëãà, 200À-ààñ èõ ã¿éäýëòýé êðàíû òðîëëåéä,
÷èéãòýé òýñðýõ àþóëòàé íºõöºëä, õºäºë㺺íò òºõººðºìæ, ÷è÷èðãýý
äîðãèîòîé ìåõàíèçìä õýðýãëýíý.
Õºíãºíöàãààí øèíèéã 35ê áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø õ¿÷äýëòýé äàëä
õóâààðèëàõ áàéãóóëàìæ, 10ê õ¿ðòýëõ õ¿÷äýëòýé 200À-ààñ èõ ã¿éäýëòýé
õóâààðèëàõ áàéãóóëàìæ, ýëåêòðîëèçèéí âàíí áà çóóõíû øèí, áàéãóóëàìæ
äîòîðõ øèíýí äàìæóóëãàä àøèãëàíà.
Ãàí øèíèéã 10ê õ¿ðòýë õ¿÷äýëòýé 200À õ¿ðòýë ã¿éäýëòýé èë äàëä
õóâààðèëàõ òºõººðºæèä, 200À õ¿ðòýëõ ã¿éäýëòýé àêêóìóëÿòîðûí áàòåðåéä,
äîòîð øèíýíä õóâüñàõ ã¿éäýëä 200À õ¿ðòýë, á¿õ òîãòìîë ã¿éäýëä, êðàíû
òðîëëåéä àøèãëàíà.
Øèí õàòóó áà 纺ëºí õèéöòýé áàéíà. Õàòóó øèí íü äàðààõ ãýìòýëòýé
òîõèîëäîæ áîëíî. ¯¿íä:
1.Õîíõîéæ äàðàãäñàíààñ áîëæ òàëáàé íü áàãàñàõ. Çýñ øèíä 1%,
õºíãºíöàãààíä 1,5%-èàñ èõã¿é áàéõàä àøèãëàõûã çºâøººðíº. Õîíõîðõîéí
õýìæýý çýñýíä 0,5õ 5ìì, õºíãºíöàãààíä 0,15õ 5ìì èõã¿é áàéíà. Äåôåêò
áàãà çýðýã ¿åä õàâòãàé ÿëòàñ òàâèõ çàìààð òàëáàéã èõýñãýõ, èõ ¿åä
ãýìòýëòýé õýñãèéã òàéðíà.
Ãýìòñýí õýñýãò õàâòãàé õóóäàñ òàâüæ áîîíî. Èõ ãýìòýëòýé ¿åä òàñäààä
çºð¿¿ëæ áîîíî.
2. Ãóëçàéëò. Ýíý íü äàãóó áîëîí æèø¿¿ áàéæ áîëíî. 1 ìåòðò 1 ìì
ãóëçàéëòûã çºâøººðíº. Øèíèéã õàâòàí äýýð äàðæ òýãøèëíý.
3. Øèíýíä øëàê, öóòãóóðûí áðàêò áàéõ. Ãýìòýëòýé õýñãèéã òàéðíà.
4. Ìåòàëë õýâðýãøèõ, ¿åëýí õóóðàõ, äàãóó áà õºíäëºí öóóðàõ
òîõèîëäîë áàéæ áîëíî. ¯¿íèéã øèíýý ò¿¿íèé çóçààíòàé òýíö¿¿ ðàäèóñòàé
180î íóãàëæ ¿çíý. Øèíýíä ÿìàð íýã öóóðàëò, ãýìòýë ãàðàõ ó÷èðã¿é. Ýñðýã
òîõèîëäîëä øèíèéã ãîëíî.
Ǻºëºí øèíèé õóâüä äàðààõ ãýìòýë¿¿ä òîõèîëäîæ áîëîõ þì.
1.Óòàñíóóä òàñàðñàí áàéõ. Íèéò óòàñíû 1/10-ñ èë¿¿ã¿é íü òàñàðñàí
òîõèîëäîëä áàíäàæ îðîîæ õýðýãëýæ áîëíî. Ìîíòàæëàõàä óã çàñâàðòàé
õýñãèéã ãîãöîî áóþó óíæèõ öýãò òààðóóëàõ íü ç¿éòýé.
2. Ýð÷ëýýñ áóðóó. Óòñûã áàðàíáàíä îðîîõ ÷èãýýñ õàðàõàä
ýð÷ëýýñíèé ÷èã (ãàäíà) áàðóóí òèéø áàéõ ó÷èðòàé ãýíý?
3. Çàíãèëàà ãîãöîî çàæëàà ãàðàõ. Òàñàëíà.
4.Ýðãýëòèéí ýñðýã ìóøãèõ. Ãýìòýëòýé õýñãèéã òàñàëíà.
Øèíèéã áàéðëóóëàõ áýõëýõ
Îëîí øèí çýðýãö¿¿ëæ òàâèõàä áàò áýõèéã áîëîí õºðãºëòèéã
ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð æèéðãýâ÷ õýðýãëýíý. Æèéðãýâ÷íèé çóçààíûã áîãèíî
õîëáîîíû ã¿éäëèéí áàò áýõèéí òîîöîîãîîð òîäîðõîéëíî.
Äàí øèíèéã áîëò áîëîí ñêîáà àøèãëàí áýõýëíý.

2. H.EL308
Äàâõàð øèíèéã áîñîîãîîð áîëîí õýâòýýãýýð áàéðëóóëíà. Õýâòýýãýýð
áàéðëóóëñàí íü áàò áýõèéí õóâüä ë¿¿. 1500À õ¿ðòýë ã¿éäýëòýé øèíèéã
öàõèëãààí êàðòîí æèéðãýâ÷ àøèãëàí òºìðººð, ò¿¿íýýñ äýýø ã¿éäýëä
ñîðîíçîí áóñ ìàòåðèàë õýðýãëýí áýõýëíý.
Øèíèéã èçîëÿòîðûí òîëãîéä áýõëýõýä áîëòíû ¿ç¿¿ð äîòîãøîî
òóëàõã¿é áàéíà. Øèí õàëààä õºíäëºí òýíõëýãèéí äàãóó õºäëºõ áîëîìæòîé
áàéõààð áýõýëíý. Ìºí ººð ººð ôóíäàìåíòýä ñóóæ áàéãàà øèíèé õóâüä
ôóíäàìåíòèéí çºð¿¿ãýýñ òóëãóóð èçîëÿòîðò ¿¿ñýõ óÿí õàðèìõàéí
äèôôîðìàöèéí õ¿÷èéã àðèëãàõ øààðäëàãàòàé. Ýíý çîðèëãîîð äàðààõ
àðãóóäûã õýðýãëýíý.
à.Äàí áîëîí äàâõàð øèíèéã äàãóó õºäºë㺺íòýé áàéõààð áýõëýõ;
á.Øèíèéã ¿ç¿¿ð, òºãñãºëä íü òóñãàé áàéäëààð íóãàëæ ãóëçàéëãàõ;
â.20-30 ì óðò øèíä êîìïåíñàòîð (ñààðìàãæóóëàã÷) õýðýãëýõ. Åð íü
25-30ìì-í ººð÷ëºëòºíä íýã êîìïåíñàòîð òàâüäàã áàéíà.
Øèíèé ñóíàëòûí õýìæýýã äàðààõ òîìü¸îãîîð îëîõ òîäîðõîé.
L  L1  2   1 
ýíä:   äàìæóóëàã÷èéí øóãàìàí òýëýëòèéí êîýôôèöèåíò; çýñýä 0.042,
õºíãºíöàãààí 0.04.
 1  óãñðàëòûí ¿åèéí òåìïåðàòóð
 2  àøèãëàëòûí ¿åèéí òåìïåðàòóð
0,2-0,5ìì çóçààíòàé ãîë òºëºâ çýñ çàðèì òîõèîëäîëä
õºíãºíöàãààí õóóäàñóóäûã êîìïåíñàòîð õèéõýä àøèãëàíà. Êîíïåíñàòîðûí
õî¸ð ¿ç¿¿ðèéã áàãöàëæ ãàãíàíà. ªðãºí íü øèíèéõòýé àäèë, íèéò òàëáàé íü
øèíèéõýý òàëáàéãààñ áàãàã¿é áàéíà.
Ìîíòàæíû ¿åä øèíèéã íóãàëàõ, ãóëçàéëãàõ ðàäèóñ íü 5.1-ð õ¿ñíýãòýä
¿ç¿¿ëñýí õýìæýýíýýñ áàãàã¿é áàéíà.
Øèíèéã ºðãºí òàëààð íü õ¿éòíýýð íü íóãàëíà. Áîñîî òàëààð
íóãàëàõàä õºíãºí öàãààíûã 250ÎÑ, çýñèéã 350ÎÑ, ãàíã 600ÎÑ õ¿ðòýë
õàëààíà.
Òóëãóóð èçîëÿòîð áîëîí ýõíèé íóãàðàëò õ¿ðòýë çàé íü 100 ìì-ýýñ
áàãàã¿é, òóëãóóð èçîëÿòîðóóäûí òýíõëýã õîîðîíäûí çàéíû 0,25-ààñ èõã¿é
áàéíà. Íóãàëààñíû ýõëýëýýñ ýõíèé õîëáîîñ õ¿ðòýëõ õàìãèéí áàãà çàé 50
ìì.
5.1-ð õ¿ñíýãò
Øèíèé õýìæýý, (AxB; Äîòîîä ðàäèóñ (min)
d), ìì Õýëáýð Çýñ Õºíãºíöàãààí Òºìºð
áîñîî - 1,5À 0,5À
50x5
õýâòýý 2Â 2Â 2Â
áîñîî 1,5À 2À 1À
100x10
õýâòýý 2Â 2,5Â 2Â
16 õ¿ðòýë - 50 70 50
30 õ¿ðòýë - 100 150 100
Øèíèéã õîëáîõ
Õºíãºí öàãààí áîëîí ò¿¿íèé õàéëøèí øèíèéã ººð õîîðîíä íü áîëîí
öàõèëãààí àïïàðàòûí ãàðãàëãààíä áîëò áîëîí õàâ÷ààðààð õîëáîíî. ¯ë

3. H.EL308
ñàëàõ õîëáîîñò ãàãíóóð õýðýãëýíý. ªºð òºðëèéí ìåòàëëóóäûí êîíòàêò íü
ãàëüâàíèê õîëáîî ¿¿ñãýõã¿é áàéõ íü ÷óõàë.
Õ¿éòýí ãàãíóóðààð áîëîí öîõèæ õîëáîõã¿é.
Õîëáîõûí ºìíº ìåõàíèê áîëîâñðóóëàëò õèéæ á¿ðíý (ëóæåíèå).
Õàòóó øèíèéã áîëòíû òóñëàìæòàéãààð íàêëàäêà òàâüæ áýõýëæ
áîëíî. 60 ìì õ¿ðòýë ºðãºí øèíýíä ãàí, ò¿¿íýýñ ºðãºí øèíèéã ñîðîíçîí áóñ
ìàòåðèàë (øèðýì, ãóóëü) àøèãëàíà.
Õºíãºíöàãààí áîëîí çýñ øèíèéã òîãòìîë ã¿éäëèéí àïïàðàòààð
òóõàéí ìàòåðèàëààð õèéñýí áýëäýö àøèãëàí æèæèã øèðõýãòýé ãðàôèòàí
ýëåêòðîäîîð ãàãíàíà. Çýñ øèíèéã õóâüñàõ ã¿éäëèéí àïïàðàòààð ãàãíàæ
áîëíî.
Øèíèéã öàõèëãààí àïïàðàòûí êîíòàêòàä áýõëýõýä òóñãàé ãàéê
àøèãëàõ, øóóä çºð¿¿ëæ áîîõ, çàâñðûí çýñ øèí àøèãëàõ, õàâ÷óóð àøèãëàõ,
õàâ÷óóð àøèãëàí 2 òàëààñ íü äàâõàðëàæ áîîõ àðãóóäûã õýðýãëýíý. Ǻºëºí
øèíèéã áàéíãà õàâ÷óóð àøèãëàí áýõýëíý.
Ǻºëºí øèíèéã õàâ÷ààð áîëîí ïðåññèéí òóñëàìæòàéãààð õîëáîíî.
Äàðààõ ãýìòýëòýé õàâ÷ààðûã ¿ë õýðýãëýíý. ¿¿íä:
- èõ áèå, ãàéêà, ùàéáà öóóðñàí;
- õàâ÷ààðûí ìåòàëë õóó÷èð÷, ºãºðøñºí;
- äóðûí áàéäëààð õîíõîéñîí;
- ìåòàëë ¿åëýí ñºðäèéñºí;
- öóòãóóðûí øëàêòàé;
- öàéðàí á¿ðýýñ æèãä áóñ, ýëýãäñýí.