2. Περιεχόμενα… 1.Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της θρησκείας αυτή την εποχή και ποιοι οι πιο γνωστοί θεοί; 2.Ποιες είναι οι επιμέρους εκδηλώσεις από τις οποίες αποτελείται κάθε γιορτή; 3.Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι αγώνες που είναι συνδεδεμένοι με τις γιορτές και ποια τα κυριότερα ιερά στον ελλαδικό χώρο; 4.Ποιες είναι οι λατρευτικές εντολές που προέρχονται από το μαντείο των Δελφών και καθορίζουν τη σχέση των ανθρώπων με τους θεούς; 5.Πότε και για ποιους λόγους οι παραδοσιακές θρησκευτικές αντιλήψεις οδηγούνται σε αμφισβήτηση και κρίση;
3. Ερώτηση 1η 1Από τις θρησκευτικές δοξασίες της μεταμυκηναϊκής εποχής θα προκύψει η θρησκεία των θεών του Ολύμπου, με κύρια χαρακτηριστικά τη μείωση του αριθμού των θεών, τον ανθρωπομορφισμό και τον πατριαρχικό χαρακτήρα που αντανακλά την οργάνωση της ανθρώπινης κοινωνίας. Ο Δίας κυβερνά από το παλάτι του στον Όλυμπο και συγκαλεί το συμβούλιο των θεών, όπως ο βασιλιάς στην ανθρώπινη κοινωνία το συμβούλιο των ευγενών. Οι θεοί παρεμβαίνουν και ρυθμίζουν τη ζωή και τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Το δωδεκάθεο του Ολύμπου θα αποτελέσει την επίσημη θρησκεία των Ελλήνων. Στο τέλος της αρχαϊκής εποχής ο Δίας, η Ήρα, η Αθηνά, ο Απόλλων, ο Ποσειδών και οι υπόλοιποι θεοί του Ολύμπου λατρεύονται σ ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο. Παράλληλα όμως με την επίσημη, η λαϊκή θρησκεία, που έχει ως αντικείμενο λατρείας τις πανάρχαιες χθόνιες (χθων = γη) θεότητες του θανάτου και της βλάστησης θα αποτελέσει τον άλλο πόλο της θρησκευτικής ζωής. Οι χθόνιες θεότητες που παρέχουν στους ανθρώπους τα αγαθά της γης έχουν βαθύτατες ρίζες στην ψυχή του λαού. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ύπατος των θεών, ο Ζευς, θεός ουράνιος κατ' εξοχήν, λατρεύεται παράλληλα και ως χθόνιος.
4. Ερώτηση 2η Τα ημερολόγια των διαφόρων ελληνικών πόλεων είναι χαρακτηριστικά για τη θέση της εορτής στη ζωή τους. Τα ονόματα των μηνών του έτους προέρχονται όλα από ονόματα θεών και εορτών και είναι αποκαλυπτικά για την τοπική θρησκεία η οποία επηρεάζει τη ζωή της πόλης. Πράγματι, η γιορτή, πέρα από το θρησκευτικό χαρακτήρα της και την καλλιέργεια της θρησκευτικής ευαισθησίας των μετεχόντων, αποκτά ευρύτερη σημασία και σχετίζεται με ποικίλες πτυχές της πολιτικής, κοινωνικής και πνευματικής ζωής. Κάθε γιορτή αποτελείται από τις εξής επιμέρους εκδηλώσεις: - την πομπή, κληρονομημένη από τον κρητομυκηναϊκό πολιτισμό, κατά την οποία οι συμμετέχοντες συνοδεύουν το άγαλμα του θεού ή τα διάφορα ιερά αντικείμενα από ένα σημείο της πόλης ή από ένα ιερό σε άλλο, - τη θυσία, που είναι η σπουδαιότερη πράξη κάθε θρησκευτικής εκδήλωσης, - τους ύμνους, που συνοδεύουν τη θυσία, - το θυσιαστήριο γεύμα, που ενώνει τους μετέχοντες και - τους αγώνες, που μπορεί να είναι αθλητικοί (γυμνικοί), ιππικοί, μουσικοί και ποιητικοί, ακόμα και οινοποσίας.
5. Ερώτηση 3η 1ο σκέλος: Οι σημαντικότεροι από τους αγώνες είναι οι γυμνικοί, δηλαδή οι αθλητικοί, που εκφράζουν το αγωνιστικό πνεύμα και την επιθυμία για διάκριση. 2ο σκέλος: Τα κυριότερα ιερά στον ελλαδικό χώρο είναι τα τέσσερα ιερά, του Δία στην Ολυμπία, του Απόλλωνα στους Δελφούς, του Ποσειδώνα στον Ισθμό και του Δία στη Νεμέα, απέκτησαν πανελλήνια ακτινοβολία και οι αγώνες στα πλαίσια τους, ιδιαίτερα οι Ολυμπιακοί, συνετέλεσαν στη σφυρηλάτηση της ενιαίας εθνικής συνείδησης των Ελλήνων.
6. Ερώτηση 4η Σχετικές με τη μαντική είναι και οι λατρευτικές εντολές που προέρχονταν από το μαντείο των Δελφών και καθόριζαν τη σχέση των ανθρώπων με τους θεούς, αλλά και γενικότερα την ανθρώπινη συμπεριφορά. Οι εντολές αυτές, κοινές για όλους τους ανθρώπους, διαμόρφωναν μια γενική ηθική και ένα κοινό μέτρο συμπεριφοράς. Οι άνθρωποι έπρεπε να σέβονται τους πατροπαράδοτους θεούς, να τηρούν το μέτρο, δηλαδή να μην είναι υπερφίαλοι, να γνωρίσουν τον εαυτό τους, δηλαδή τα όρια τους, να εξαγνίζονται για φόνο που διέπραξαν.
7. Ερώτηση 5η Η πνευματική ανάπτυξη και η καλλιέργεια του φιλοσοφικού στοχασμού και του ορθού λόγου οδηγούν σε αμφισβήτηση και κρίση τις παραδοσιακές θρησκευτικές αντιλήψεις, δηλαδή την επίσημη θρησκεία της πόλης. Τα σπέρματα της αμφισβήτησης βρίσκονται ήδη στην εποχή του θριάμβου της. Ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος π.χ. αρνείται την ανθρωπομορφική θρησκεία του Ομήρου και του Ησιόδου. Ο θεός του είναι ένας και δεν μοιάζει με τους ανθρώπους ούτε στη μορφή, ούτε στις ιδέες. Η αποφασιστική όμως αμφισβήτηση παρατηρείται περί το τέλος του 5ου π.Χ. αι., με την εμφάνιση των σοφιστών. Οι σοφιστές, ερμηνεύοντας τη θρησκεία με βάση τον ορθό λόγο, οδηγούνται στην απόρριψη των παραδοσιακών θρησκευτικών αντιλήψεων, ή στον αγνωστικισμό, τον οποίο εκφράζει ο Πρωταγόρας. Η παραδοσιακή θρησκεία είναι, κατά την άποψή τους, θεσμός ανθρώπινος και, ως έργο του ανθρώπου, μπορεί κανείς να την απορρίψει, αν δεν τη θεωρεί ορθή. Η αμφισβήτηση αυτή εκ μέρους των καλλιεργημένων κύκλων, είχε ως αποτέλεσμα πολλές δίκες ασεβείας. Είναι γνωστή η δίκη των Ερμοκοπιδών του 415 π.Χ., όταν ο Αλκιβιάδης και ο κύκλος του κατηγορήθηκαν για την κοπή των κεφαλών των Ερμών και για τη βεβήλωση των μυστηρίων, αλλά και η δίκη του Σωκράτη.
8. H ομάδα μας. Στράτος Μπεκτασιάδης Πέτρος Τριανταφύλλου Κων/νος Ποιμενίδης Στάθης Μπλαδέμης Power by istoria_a_b_c
