β2 2012-2013

1. ΘΡΗΣΚΕΙΑ: ΕΝΑ ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΟ
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΔΑΓΙΑΚΑ
Β’2
ΕΤΟΣ 2012-2013

2. ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
 Θρησκεία είναι η ζωντανή και στενή σχέση, η εξάρτηση και η
επικοινωνία του ανθρώπου από το Θεό. Είναι βαθύς σεβασμός,
ιερός φόβος προς του Ύψιστου και του Παντοδυνάμου.
Βέβαια η θρησκεία ως έννοια δεν έχει μόνο μια όψη και γι’αυτό με
το πολυδιάστατο φαινόμενο της θρησκείας ασχολείται η
Θρησκεολογία, η οποία καταλήγει σε ορισμένα συμπεράσματα
μέσω της επιστημονικής της έρευνας.

3.  Το κεντρικό αντικείμενο της θρησκείας:
 1) Εμφανίζει μια εξαιρετική ποικιλομορφία, υπάρχει στον ενικό ή
πληθυντικό αριθμό, απρόσωπο ή προσωπικό, αρσενικό ή θηλυκό ή
ουδέτερο, υπερβατό ή εγκόσμιο.
2) Δεν προσδιορίζεται ως προς την ουσία του από κάποιο ορισμό.
Γενικότερα δεν μπορούμε να ορίσουμε με ακρίβεια το νόημα των
λέξεων όπως <<θεότητα>>, <<ιερότητα>> κ.τ.λ.

4. ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
Ποια είναι άραγε η ρίζα, η γεννήτρα του θρησκευτικού
φαινομένου;
Θεωρητικά οι πηγές της θρησκείας είναι η εξής:
 1) Αυτές που αναζητώνται στο παρελθόν και περιγράφουν τις
συνθήκες γέννησης της πρώτης μορφής θρησκείας, που
τοποθετείται στην προϊστορία. Εξάλλου η θρησκεία εμφανίζεται
ταυτόχρονα με την εμφάνιση του ανθρώπου.
 2) Αυτές που αναζητούνται μέσα στην ίδια την ανθρώπινη φύση
και μπορεί να είναι φιλοσοφικές, κοινωνιολογικές, ψυχολογικές.
.

5.  Βέβαια το θρησκευτικό αίσθημα είναι έμφυτο στον άνθρωπο, είναι δηλαδή
φυτεμένο στην ψυχή του από άλλο ανώτερο και αιώνιο παράγοντα. Για την
έμφυτη θρησκευτικότητα του ανθρώπου ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος είχε πει
το εξής: << Την περί αυτου γνωσιν εξ’αρχης τοις ανθρωποις ενεδωκεν ο
Θεός>>. Δηλαδή ο Θεός όταν έπλασε τον άνθρωπο έβαλε μέσα του τον
πόθο και την τάση να τον γνωρίσει και να συνδεθεί μαζί του. Επομένως πολύ
σωστά ο άνθρωπος είναι και λέγεται <<θρησκευτικό ον>> και <<ουράνιο
φυτό>>.

6. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
 Ο σκοπός της θρησκείας σχετίζεται άμεσα με την όλη υπόσταση
του ανθρώπου. Ο πιστός λαμβάνει τα μέσα για να λυτρωθεί από
το κακό. Η λύτρωση του έχει σχέση με το απόλυτο, το σχετικό
καθώς και το σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης. Στην σημασία της
λέξης λύτρωση εμπεριέχεται και η ευτυχία στην παρούσα ζωή και
η εξασφάλιση μελλοντικών αγαθών σε μια άλλη ζωή.
 Στον Χριστιανισμό υπάρχουν σχέσεις αρμονίας μεταξύ του
πιστού με το Θεό, με τον κόσμο, με τον συνάνθρωπο και με τον
εαυτό του. Ο σκοπός είναι η Βασιλεία του Θεού που αναμένεται
στο τέλος της ιστορίας.

7. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
 η θρησκεία ως
πρωταρχικό στοιχείο
πολιτισμού και
ύπαρξης, ως στοιχείο
που αναπτύσσει τον
πολιτισμό, απαντά σε
ανθρώπινα ερωτήματα
και δίνει νόημα στη ζωή
του ανθρώπου, τον
προσανατολίζει και τον
καθοδηγεί στην
επικοινωνία με το Θεό
και στην λύτρωση είναι
αναγκαία.

8. Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟ
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
 Εφόσον η θρησκεία είναι έμφυτη, συνάγεται ότι η θρησκεία είναι
πανανθρώπινο φαινόμενο, σύμφωνα με την ιστορία του
πολιτισμού, τη Θρησκειολογία, την Ψυχολογία, την
Κοινωνιολογία.
 Η θρησκεία καταλαμβάνει σπουδαίο ρόλο στην πνευματική ζωή
των ανθρώπων, αλλα ταυτοχρόνως επηρεάζει βαθιά τις
εκφάνσεις του πολιτισμού.

9.  Όταν το θρησκευτικό βίωμα συνίσταται από
την άμεση, προσωπική και λυτρωτική βίωση
της παρουσίας του Θεού, τότε αποτελεί την
πιο καθαρή και πιο ουσιαστική πτυχή της
ζωής του ανθρώπου. Επίσης τότε το
θρησκευτικό βίωμα επηρεάζει τον πιστό ως
βίωμα του απολύτου, του προσωπικού και
τελειότατου θείου όντος.

10.  Κατά τον θρησκειολόγο Rudolf Otto το βίωμα είναι
ένα μυστήριο φοβερό, που δημιουργεί δέος και
επίγνωση της μηδενικότητας αλλά είναι και μυστήριο
σαγηνευτικό γεμάτο γαλήνη και αγάπη.
 Με αυτόν τον τρόπο η απόσταση ανθρώπου και Θεού
ελαττώνεται, ενώ κυριαρχούν συναισθήματα
οικειότητας, αγάπης και εμπιστοσύνης.
 Δηλαδή στην πρώτη φάση το Άγιο απωθεί, ενώ στη
δεύτερη έλκει την ψυχή.