SlideShare a Scribd company logo
BÖLÜM 8


GRUP YAPISI VE DİNAMİĞİ
Hepimiz çeşitli grupların üyesiyiz. Bunlar;

 Meslek grupları,
 Dernekler, sendikalar, örgütler, şirketler gibi daha resmi
  gruplar olabildiği gibi,
 Aile, arkadaş, akrabada, komşu grupları gibi resmi
  olmayan gruplar da olabilir.
Grup Nedir?
  Günlük konuşmada kullanılan “grup” sözcüğü en genel
  anlamda “çoğul olmayı” belirler. Sosyal psikolojide ve
  sosyolojide ise grup kavramı çeşitli şekillerde
  tanımlanmıştır. Bu tanımlara göre;
 Bir kalabalığın grup olabilmesi için ortak amaçlar, ortak
  normlar, kendilerine bir grup olarak hissetmeleri gibi
  koşullar öne sürülmüştür.
 Gruplar şüphesiz bu özellikleri göstermekle beraber, bir
  topluluğun grup olabilmesi için gereken en az koşul
  acaba hangisidir? Bu soruya cevabımız = “etkileşim”
  olacaktır. Buna göre;
 Grup: “etkileşim halinde olan birden fazla insan”
  anlamını taşır.
Grupların İşlevleri Nelerdir?
 Var olan bilgiler bize insanların çeşitli nedenlerden ötürü
  gruplara katıldıklarını gösteriyor. Gruplara katılmak önemli
  psikolojik ve sosyal gereksinimleri karşılamamıza yardım eder.
  Örneğin: bir yere ait olmak veya başkalarından ilgi görmek gibi.
  Üye olmayan kişilerin edinemeyeceği bilgilere de kavuşmuş
  oluruz.
       Gruplar aynı zamanda kendimizi güvence de hissetmemizi
  de sağlar.
       Grup üyeliği olumlu bir sosyal bir kimlik edinmemizi sağlar;
  bir gruba olan üyeliğimiz benliğimizin tanımında yer alabilir.
  Prestijli, toplum içinde konumu yüksek gruplara üye olan bir kişi,
  sırf bu gruplara üyeliğinden ötürü kendini iyi hissedecek ve
  benliği beslenecektir.
Grup Araştırmalarının Gelişmesi
80’lerde, grup içi ve gruplar arası çalışmaların çözümü, paylaşım
   adaleti ve iş birliği çabaları sosyal psikolojinin odaklandığı
   konulardan olmuştur. Endüstriyel psikolojide, çalışma
   gruplarının verimliliğini belirleyen etkenler ve etkili liderlik bir çok
   araştırmanın konusunu oluşturmuştur. Klinik psikologlar
   danışan-terapist ilişkisine önem vermişler ve bireylerin yanında
   ailelerin ve başka grupların terapisine yönelmişlerdir.
   Sosyolojide, gruplarda gücün elde edilmesi ve kullanılması,
   hiyerarşiler ve grup yapıları üzerinde çalışmalar yapılmıştır.
   Avrupa’da grup araştırmaları daha çok gruplarda azınlığın
   etkileri ve gruplar arası ilişkiler konularında yoğunlaşmıştır.
Grup Araştırmalarının Gelişmesi
Türkiye’de de görülen (grup yaşantısı) akımıdır.
  Birbirini tanımayan kimselerin sırf grup
  tecrübesini yaşamak, kendilerini ve
  başkalarını daha iyi anlamak, duyarlılık ve
  bilinç kazanmak için bir araya gelmesi ve
  (grup yaşaması) şeklinde ortaya çıkan bu
  sosyal olgu, gittikçe daha çok sayıda insana
  ulaşmaktadır.
Grubun Bireye Etkisi
   (Grup Dinamiği)
 Genellikle grup-birey ilişkilerine yönelen araştırmalar ve
  kuramsal yaklaşımlar üç kısımda toplanabilir:
     Birincisi; grup içinde norm (kural) gelişmesi ve
  bireyin bu norma uyması ile ilgili çalışmalardır.
     İkincisi; grubun bireyin tutum değişimiyle ilişkisi
  incelenmekte, grup bireyde tutum değişmesi yaratan ya
  da buna engel olan bir güç olarak ele alınmaktadır.
     Üçüncüsü; grubun iş üretimi ile bireyin iş üretimi
  karşılaştırılmakta ve bireyin verimliliğine grubun etkisi
  incelenmektedir.
a)Grubun birey üzerindeki normatif etkisi

 Birey, grup içinde, yalnız olduğu zamankinden farklı
  davranmaktadır. Dittes ve Kelley yaptıkları
  deneylerde birbirinden pek farkı olmayan deneklerin
  bazılarına <<grup seni seçti; sana değer veriliyor,
  grup içinde kalman isteniyor>> şeklinde bilgi
  verilirken, diğer bazılarına <<seni isteyenlerde var,
  istemeyenler de, ortadasın, durumun ileride
  iyileşebilir de>> şeklinde bilgi verilmiştir. Bir üçüncü
  kısım üyelere ise <<grup seni seçmedi, grup içinde
  olman fazla değerli görülmüyor>> denmiştir.
 Oluşturulan üç statü kesiminden ortancası statü
  derecelerini yükseltmek için grup normlarına en içten
  bağlanmışlar ve büyük bir hevesle normlara uyma
  davranışı göstermişlerdir. Bu davranışları grup içinde
  görüldüğü gibi, yalnızken de görülmüştür, demek ki
  bunlarda “benimseme ile uyma” söz konusudur.
 En alt düzeydeki grup üyelerinde de ortadakiler kadar
  olmamakla beraber uyma davranışı görülmüştür. Bu
  üyeler grup içinde uydukları normlara grup dışında
  aldırmadıklar için “itaat ile uyma” söz konusudur.
      En üst statüde olanların uyma davranışının
  ortadakilerden daha az olduğu görülmüştür. Çünkü grup
  tarafından sevilen, kabullenilen lider, güven duygusu
  içindedir; kazanabileceği kadar statü kazanmış demektir,
  statüsünü yükseltmek için normlara büyük bir titizlikle
  uyması gerekmez.
b)Grubun bireysel tutum değişimine
etkisi
 Grup, üyelerinde tutum değişimini arttırabilir de engelleyebilir
  de, şöyle ki, eğer bu tutum değişimi grup normu
  doğrultusundaysa grup bunu arttırıcı rol oynar; eğer grup
  normuna ters düşüyorsa, grup bu tutum değişimini engelleyici
  rol oynar.
 Beyin yıkama denilen olgu da grup faktöründen yararlanılarak
  gerçekleştirilir. Bu konuda özellikle Kore Savaşında Çinlilerin
  esir aldıkları askerlerin tutumlarında hatta giderek dünya
  görüşlerinde yarattıkları değişim, sosyal psikologları bu konuda
  derinlemesine inceleme yapmaya zorlamıştır. Beyin yıkama
  esas olarak yapılan grubun yapısını bozarak kişileri yalnız
  bırakmak, dolayısıyla grup desteğinden yoksun kılmak ve daha
  sonra bu kişileri, inanmış oldukları değerlere zıt propagandaya
  tabi tutmaktır.
c)Grubun bireyin verimliliğine etkisi
Steiner gruplarda yapılan işleri dört farklı grupta
  toplamıştır. İlk grupta topladığı iş türleri,
  gruptaki her üyenin katkılarının birleşmesi
  sonucu ortaya çıkan işler.ikinci grupta
  topladığı iş türü; bütün üyelerin katkılarının
  ortalamasının alınarak sonuca varıldığı iş
  türüdür. Üçüncü grup işlerde grubun en iyi
  üyesinin performansı grubun tümünün
  performansını belirler.
 1. Sosyal Hızlandırma: Grup içinde bireyin, yalnız
  olduğundan daha fazla iş çıkardığıdır. Araştırmaların
  sonucu tutarsız görünmektedir, yani grup içinde olmak
  bazen bireyin verimini arttırmakta, bazen da
  azaltmaktadır.
 2. Sosyal Kaytarma: Grupta bulunan insanların
  emeklerinin toplamı sonucu ortaya bir işin çıkarılacağı
  durumlarda işten kaytarma meydana gelebilir.
Sosyal kaytarmayı önlemenin birinci yolu; grup içinde
  herkesin ne yapıp yapmadığının saptana bilir hale
  getirilmesidir. İkinci bir yolu da grup üyelerinin başarılı
  olmayı bir değer olarak önemsemelerini sağlamaktır.
  Üçüncü bir yolu da, her grup üyesinin, kendisini ve
  grubun tümünü belli standartlar ışığında
  değerlendirilebilmesi için olanağa sahip olmasıdır.
Sosyal Hızlandırma ve Sosyal
Kaytarma:
Bu iki konu ayrı başlıklar altında incelenir ve birbirleriyle
  ilişkili değilmiş gibi gösterilir. Oysaki Sanna’ya göre
  bu iki olgu, Bandura’nın kişisel etkinlik kuramı
  çerçevesinde anlaşılabilir. Bu kuramda insan
  güdülerinin iki türlü beklenti tarafından belirlendiği
  öne sürülüyor:
 1)Kişisel etkinlik beklentisi(kişinin belli bir işi
  başarabileceğine dair beklenti)
 2)Sonuç beklentisi(belli bir davranış veya çalışmanın
  belli sonuçlar getireceği inancı).
KİŞİSEL ETKİNLİK VE SONUÇ BEKLENTİLERİNİN SOSYAL
   HIZLANDIRMA VE SOSYAL KAYTARMADAKİ ROLÜ
3. Eleştirisiz Grup Tartışması:
İşletme sahasındaki uygulamalı çalışmalarda geliştirilen bir grup
    tekniği eleştirisiz grup tartışmasıdır. Bu teknikte grup içinde
    herkes bir problemin çözümü hakkında aklına gelen her şeyi
    eleştiri korkusu olmadan söyleyebilmekte, fikirler ortaya koya
    bilmekte, böylece grup üyelerine geniş bir özgürlük
    tanınmaktadır. Yapılan bazı deneylerde deneklerin yalnız
    başlarına çalışırken daha çok sayıda ve daha yüksek nitelikte
    fikirler geliştirdiklerini görülmüştür. Burada iyi bilinen, geliştirilmiş
    fikirleri tartışmak değil, yeni fikirler oluşturma çabası söz
    konusudur.
d)Sosyal kimlik:
Grubun birey üzerindeki etkisi, bireyin benliğinin
  ait olduğu gruplara bağlı olarak
  şekillenmesinde de kendini gösterir. Örneğin
  “ben kadınım”, “ben Türküm”, “ben
  müslümanım” dediğimizde belli gruplara ait
  olduğumuzu belirtiriz.
Bireyselliğin
yitirilmesi(Kimliksizleşme):
 Bireylerin zaman zaman grup içinde bireysel kimliklerini
  kaybedebildikleri görülür. Örneğin, normalde karıncayı bile
  incitmeyeceğini düşündüğümüz kişiler, bir grubun içinde
  kendilerinden beklenmeyen saldırgan davranışlarda
  bulunabilirler. Le Bon, kalabalıkta bir kişinin taşıdığı duyguların
  bulaşıcı olduğunu ve grubun diğer üyelerine de telkinle
  sıçrayabileceğini öne sürmüştür. Sosyal bulaşma, insanların
  normalde sahip olduğu kontrol mekanizmalarının kırılmasına
  neden olur.
       Bireyselliğin yitirilmesinde en önemli etken anonim
  olmaktır. Grup üyeleri kendi kimliklerinin belirgin olmadığını
  düşündükleri zaman kendilerine has bir kimliklerinin olduğunu
  daha kolay unutur, dolayısıyla davranışları için kendisini daha
  az sorumlu hissederler.
Grup yapısı ve süreci
 a)İletişim yapısı: Grup etkinliğini belirleyen bir etken
  olarak <grup içi iletişim > örüntüsünü inceleyen
  Leavis bu konuda yaptığı çalışmada aşağıda verilmiş
  olan 4 değişik iletişim örüntüsünü kullanmıştır:
 En çok faaliyet, daire örüntüsünde görülmektedir,
  fakat, en az başarılı olan grup yine dairedir. Faaliyetin
  en az başarının en çok olduğu, ve merkezdeki kişi
  dışında, üyelerinde en az memnunluk yaratan bu
  örüntüdür.
Grup içi iletişim yapısı özellikleri 1
Özellikler          Daire                        Zincir               Tekerlek

Doğru problem       Zayıf                        İyi                  Çok İyi
Çözümü

Organizasyon        Durağan bir                   Yavaş gelişen        Hemen gelişen
(düzen, örgütü)     organizasyon yok              durağan birdurağan
                                       organizasyon          Organizasyon

Lider belirmesi     Yok                          Belirli              Çok belirli

İşteki ani          Çok iyi                      Zayıf                Zayıf
Değişikliklere uyum

Moral               İyi                          Düşük                Çok Düşük
b)Yetkeci-Demokratik Grup Yapısı
 Yetkeci grup düzeninde lider iletişim örüntüsünün
  merkezi olduğundan tüm iletişim ona yapılır ve
  üyelerin kendi aralarındaki sesli iletişim çok
  kısıtlanmıştır. Böylece üyeler arasında yakın kişisel
  ilişki gelişemez. Liderin orada olmaması halinde tüm
  düzen bozulur.
 Demokratik liderin grubunda ise durum çok farklıdır.
  Lider karaları kendisi vermez. Tartışma özgürlüğü
  içinde grup bir bütün olarak kara verir. Lider her
  üyenin düşüncelerini açıkça söylemesini olağan
  karşılar, üyeleri ödüllendirmekte ise tamamen tarafsız
  kriterler kullanır.
 Demokratik ve yetkici grup yapıları:
c)”Etkileşim Süreci Çözümlemesi” ve liderlik oluşumu

     Balesin Gözlem Kategorileri
OLUMLU TEPKİLER                             OLUMSUZ TEPKİLER
*Grupta birlik kurar             *Fikre katılmaz, reddeder,
(başkasına yardım eder,                     yardım etmez, resmi
Ödüllendirir)                                davranır.

*Gerginliği azaltır                        *Gerginlik belirtir.
(espri yapar, güler,             *Başkasına karşı çıkar
Memnunluk belirtir.)             (başkasının statüsünü
                                           Düşünür, kendinisavunur
*Fikre katılır                             Ya da kendi üstünlüğünü
                                           İdare eder).
SORULAR                         CEVAPLAR



*Öneride bulunur                *Yaklaşım sorar(bilgi,
(Yol gösterir)                  tekrar, kanıt ister)


*Fikir verir(değerlendirme      *Fikir sorar (değerlendirme,
Analiz yapar, isteklerini       analiz veya isteklerin
Belirtir).                      belirtilmesini ister).

*Yaklaşım belirtir (bilgi       *Öneri sorar (yol, davranış,
Verir, tekrar eder, kanıtlar,   sorar).
Açıklama yapar).
d)Liderlikte Yol Farklılaşması:
Liderler de rol farklılaşması genel olarak:
a)yeni kurulmakta olan (yerleşmemiş) gruplarda ve
b)üyelerinin yapılan işi tatmin edici bulmadıkları gruplarda, rol farklılaşması görülür.
Rol farklılaşmasının(RF) en çok ve en az görüldüğü durumlar
RF görülür                                      RF görülmez
Yeni kurulan gruplarda (hiyerarşi yoksa)                Yerleşmiş gruplarda(hiyerarşi varsa)

İş, kendi başına tatmin edici değil ise                 iş, kendi başına tatmin edici ise

Resmi lider ile üyeler arasında uyum yoksa   resmi lider ile üyeler arasında uyum
(amaçları farklıysa)                                                  varsa (amaçları ortaksa)
Liderliğin Kavramlaştırılması
a)Etkileşim Liderlik Modeli
Burada etkileşimi söz konusu olan iki öğe, bir
  taraftan grubun gereksinmeleri, diğer taraftan
  da liderlerin kişisel özellikleridir.


Grup Gereksinimleri
                                   Etkileşim

                                               Lider
  Kişilik Özellikleri
b)Kişisel Liderlik Modeli
Kişisel (ya da psikolojik) liderlik modeline göre, çeşitli
  çeşitli
Özellikler bir kimseyi lider yapar. Ortamın özellikleri göz
  önüne alınmaz. Başka bir deyişle bu görüşe göre,
  liderlik karakterine sahip bir kimse, nasıl bir gruba
  girerse girsin, liderdir. (Lider olarak doğmuş)
  (doğuştan lider) gibi sözler, işte bu görüşü yansıtır.
  Bu görüşü bir şema ile gösterelim:

Kişilik özellikleri                        Lider
c)Ortamsal Liderlik Modeli
Kişisel liderlik modelinin tam tersi olan görüş,
  ortamsal liderlik modelidir. Bu modele göre
  lideri ortam yaratır. Lider, ortamın özellik ve
  ihtiyaçlarına göre ortaya çıkar; kimin lider
  olacağı önemli değildir. Bu modelinde şeması
  şöyledir:

Ortamsal özellikler                Lider
Liderin EAÇT Puanı ile Grup Başarısı
 Korelâsyonlarının Üç Öğeye Göre
 Dağılımı
Şekil 36
e)Karizmatik Liderlik Modeli
Karizmatik liderlik modelleri, yönettikleri
  grupların üzerinde alışılmamış ve oldukça
  güçlü etkisi olan liderleri inceler. Böyle
  liderler, onu takip eden kişilerin
  gereksinimlerini, değerlerini, tercihlerini ve
  özlemlerini çok iyi bilir ve gerçekleştirmeye
  çalışır. Aynı zamanda sosyal, politik ve
  ekonomik değişimlere yol açabilecek yetenek
  ve güce sahiptirler. Tarihte Atatürk, De Gaul,
  Gandi karizmatik liderlere örnek gösterilebilir.
 Karizmatik grupları takip eden gruplarda,
  karizmatik olmayan liderleri takip eden
  gruplardan farklı olarak şu özelliklere
  rastlanır:

1)Normalde beklenenden yüksek performans,
2)Yüksek düzeyde lidere düşkünlük, bağlılık,
  saygı ve sadakat,
3)Lidere ve onun fikirlerine duyulan heyecan ve
  coşku,
4)Grubun toplu bir amacı için, bireysel
  çıkarlardan vazgeçmeye hazır olma.
Kültürün Etkisi
Liderlikle ilgili çalışmalar genellikle bireyci batı
  kültüründe gerçekleştirilmiştir. Elde edilen
  sonuçlar toplulukçu kültürlerde geçerli
  olmayabilir. Nitekim daha önce Lewin, Lippitt
  ve White’in yetkeci de demokratik grup
  atmosferi araştırması sonuçlarının
  Hindistan’da bulunmadığını görmüştük.
Gruplarda Karar Verme
Riske Girme
Riske girme eğiliminde olan kimselerin grup içinde daha
  ikna edici daha etkili olduğu düşünülebilir. Nitekim
  bazı araştırmalar riske girme eğiliminde olan
  kimselerin liderliğe önem verdiğini ve grup içinde
  daha ikna edici olarak görüldüğünü bulmuştur.
  Bununla beraber grubun risk içermeyen bir karar
  verdiği durumlarda, riske giren kimseler grup
  tarafından ikna edici olarak görülmemişlerdir. Demek
  ki önemli olan riske girme eğiliminde olan kimselerin
  kişilikleri değil, grubun hangi yöne eğilimi olduğudur.
  Grubun eğilimi yönünde düşünen ve konuşan
  kimseler daha etkili olmaktadır.
Risk içeren karar verme konusunda da, kişi yalnız
  başına olduğu zaman kararının tüm sorumluluğunu
  kendi omuzlarında taşıyacak, buna karşılık, grup
  içinde bu sorumluluğu başkalkarıyla paylaşacağı için
  daha fazla riske girme cesaretini gösterebilecektir.
Uçlara Kayma
 Grupların her konuda, bireylerin tek başına
  yaptıkları seçimlerin ortalamalarından daha
  uçlara doğru kaydıkları görülüyor. Bu yüzden
  başlangıçta “riske girme eğilimi” olarak
  adlandırılan bulgular için daha sonraları
  “uçlara kayma” deyimi kullanılmaya
  başlanmıştır.
Gruplarda uzlaşma
Grup içinde tartışmaya başlamadan önce, grup
  bireylerinin hepsinin aynı düşüncede olduğu
  durumlar herhalde oldukça azdır. Başlangıçta
  herkesin kendine göre bir fikri vardır ve onu
  savunur. Grup içinde bir karara varmadan
  önce kişiler birbirleri ile tartışır, görüş alış
  verişinde bulunur ve sonunda çoğunlukla bir
  noktada birleşir, yani uzlaşmaya varırlar.
  Yapılan her tartışma sonunda bir uzlaşmaya
  varılmayabilir, ancak genelde bir sonuca
  ulaşılır.
Grup düşünü
Irving Janis “grup düşünü” terimini, uzlaşmaya ulaşmak
   için gösterilen olağan üstü çaba sonunda zihinsel
   etkinlik, gerçeğe uygunluk ve ahlaki yargıların
   kalitesinin düşmesini betimlemek için kullanmıştır.
   Uzlaşma elde etme isteği, varılacak fikrin olumlu
   yada olumsuz sonuçları hakkında objektif ve
   eleştirisel bir analiz yapma güdüsünü ortadan
   kaldırabilir.
 Janis, grup düşününün oluşumunda 3 etkenden
   bahsetmiştir:
 1)Grup üyelerinin birbirine bağlılığı,
 2)Tehdit edici bir durum,
 3)Yapılan ve süreçsel yanlışlardır.
Sosyal çıkmazlar: grup çıkarları ve
kişisel çıkarlar
Kişilerin çıkarlarıyla grupların çıkarları çatışabilir
  ve kişiler gruptaki tüm insanları düşünmek
  yerine, kendi kısa vadeli istek ve çıkarlarını
  ön plana tutabilir. Böyle durumlara sosyal
  psikolojide sosyal çıkmazlar (dilemma) adı
  verilir.
Sosyal çıkmazların çözümü var
mıdır?
 İnsanların, sorunların çözümünde iş birliği
  yapmasıdır. İnsanlarda iş birliğini arttıracak
  bazı çözüm önerileri sağlamıştır. Bunlar:
a)Bencil davranışların cezalandırılması,
b)Eğitim,
c)Grupla özdeşleşme,
d)Eşgüdümlü iş birliğine yönelimin
  desteklenmesi,
e)Grup tartışmalarına olanak sağlamak.
İş Ortamlarında Görülen
Çatışmalar
İnsanların birlikte çalışmak yerine birbirleriyle
  çatışmaya girebildiğini, yani birbirleri için değil
  birbirlerine karşı ve birbirlerinin çıkarlarına
  zarar verecek şekilde çalışabildiklerini
  görüyoruz. Yapılan araştırmalarda, çeşitli
  şirketlerdeki yöneticilerin, zanamlarının
  %20sini grup içi veya gruplar arası
  çatışmaları çözmek için harcadıklarını
  söylüyorlar.
Çalışma ortamlarındaki çatışmaların
etkileri nasıl azaltılabilir?
 Çatışmalar insanlar için oldukça pahalıya mal olur.
  Çatışmaları çözümleyebilmek için ise pazarlık etmek
  yalnızca bir yöntemdir.
 Pazarlıkta karşılaşılan bir hata ise tarafların diğer
  taraf için her konunun aynı önceliği taşıdığını
  düşünmesidir. Oysa taraflar çok önemli buldukları
  konularda özveride bulunabilirler ve böylece sonuca
  daha kolay ulaşılabilir.
 Pazarlıkta etkili olan bir başka etmen de tarafların
  pazarlık sürecine nasıl yaklaştıklarıdır. Araştırmacılar
  bazı kişilerin “kazan-kaybet” (bir tarafın kazanması bir
  tarafın kaybetmesi) anlayışıyla, bazılarının da “kazan-
  kazan” (iki tarafında kazanması) anlayışıyla sürece
  yaklaştıklarını göstermiştir.
Bir grup dinamiği uygulama alanı:
duyarlılık eğitimi
 Grup olayının üç temel ilkesini şöyle
  belirtebiliriz:
a)Derhal ve doğrudan tepki
b)Burada ve şimdi yaklaşımı
c)Grup sürecine eğilme
“Seminerin amacı ve konusu
Hepimiz hem iş hayatında hem de iş dışı
 ilişkilerimizde bir grubun üyesi durumunda
 bulunuruz. O grupların hayatında rol oynar,
 aynı zamanda onların etkisi altında kalırız. Bu
 etkiler bizim çeşitli davranışlarda
 bulunmamızı gerektirir ve başkalarıyla olumlu
 ya da olumsuz ilişkiler kurmamızla
 sonuçlanır.
Bu seminerde çeşitli modern eğitim metotları yanısıra bir
küçük grup laboratuar çalışması olan T-Group toplantıları
yapılarak iştirakçilerin:

 Sübjektif olarak kendilerini ve başkalarını
  tanımaları
 Üyeleri birbirleriyle ilişkili halinde olan bir
  grubun çalışmasını ve gelişmesini izlemeleri
 İşletme organizasyonlarının amaca
  yönelmelerindeki beşeri etkenlerin dinamizmi
  ve davranış şekilleri hakkında bilği edinmeleri
  sağlanacaktır.
Seminerin amacı ve kapsamı:
TSİD’nin Sevk ve İdare Geliştirme Merkezi,
  Programlama ve Eğitim Bölümü’nün 6 aylık
  programlarını açıklayan broşürün 22’inci sayfasında
  sözü geçen bu seminer, Derneğimizin tertiplediği
  7’inci Duyarlılık Eğitimi Laboratuvarıdır. Şimdiye
  kadar bu laboratuarlara 32 firmadan katılmış olan 52
  iştirakçinin hepsi bu gibi çalışmaların etkili ve faydalı
  olduğu konusunda fikir birliği yapmışlardır.
Bu seminere özellikle yöneticilerin katılması yönetim
  yeteneği kazanmaları bakımından önemli olduğu gibi,
  grup üyesi olan her birimiz için de son derece
  faydalıdır.

More Related Content

What's hot

Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1
Ömer Durmuş
 
öğRenme kuramlari
öğRenme kuramlariöğRenme kuramlari
öğRenme kuramlari
ankamasya
 
Sosyal Etki ve Uyma Davranışı
Sosyal Etki ve Uyma DavranışıSosyal Etki ve Uyma Davranışı
Sosyal Etki ve Uyma Davranışı
National University of Ireland, Galway
 
Rogers ve benlik kurami
Rogers ve benlik kuramiRogers ve benlik kurami
Rogers ve benlik kuramimassive501
 
Grup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-son
Grup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-sonGrup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-son
Grup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-son
Dokuz Eylül University
 
Psikanalitik Yaklasim
Psikanalitik YaklasimPsikanalitik Yaklasim
Psikanalitik Yaklasim
kpssmaskotu
 
öğRenme Psikolojisi Konular Listesi
öğRenme Psikolojisi Konular ListesiöğRenme Psikolojisi Konular Listesi
öğRenme Psikolojisi Konular Listesiderslopedi
 
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Bahman Huseynli
 
Örgütleme
ÖrgütlemeÖrgütleme
Örgütleme
Alper ESKİKILIÇ
 
Gestalt Yaklaşımı
Gestalt YaklaşımıGestalt Yaklaşımı
Gestalt Yaklaşımı
Univerist
 
Örgüt Kuramı
Örgüt KuramıÖrgüt Kuramı
Örgüt Kuramı
Emre Aydın
 
9 benlik gelişimi
9   benlik gelişimi9   benlik gelişimi
9 benlik gelişimi
Kenan Polat
 
Örgütsel değişimde direnç ve yatkınlık
Örgütsel değişimde direnç ve yatkınlıkÖrgütsel değişimde direnç ve yatkınlık
Örgütsel değişimde direnç ve yatkınlık
Yunus Emre Sarıgül
 
Tutum
TutumTutum
Maslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kuramiMaslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kuramimassive501
 
Normal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleriNormal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleribyerbaa
 
ÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKA
ÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKAÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKA
ÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKA
Yunus Emre Sarıgül
 
Algılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve Algılama
Algılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve AlgılamaAlgılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve Algılama
Algılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve Algılama
Burak Gümüşay
 

What's hot (20)

Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 1
 
öğRenme kuramlari
öğRenme kuramlariöğRenme kuramlari
öğRenme kuramlari
 
Sosyal Etki ve Uyma Davranışı
Sosyal Etki ve Uyma DavranışıSosyal Etki ve Uyma Davranışı
Sosyal Etki ve Uyma Davranışı
 
Rogers ve benlik kurami
Rogers ve benlik kuramiRogers ve benlik kurami
Rogers ve benlik kurami
 
Grup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-son
Grup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-sonGrup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-son
Grup dinamiği necla hoca-sınıf versiyonu-son
 
Psikanalitik Yaklasim
Psikanalitik YaklasimPsikanalitik Yaklasim
Psikanalitik Yaklasim
 
öğRenme Psikolojisi Konular Listesi
öğRenme Psikolojisi Konular ListesiöğRenme Psikolojisi Konular Listesi
öğRenme Psikolojisi Konular Listesi
 
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
 
Örgütleme
ÖrgütlemeÖrgütleme
Örgütleme
 
Gestalt Yaklaşımı
Gestalt YaklaşımıGestalt Yaklaşımı
Gestalt Yaklaşımı
 
Örgüt Kuramı
Örgüt KuramıÖrgüt Kuramı
Örgüt Kuramı
 
9 benlik gelişimi
9   benlik gelişimi9   benlik gelişimi
9 benlik gelişimi
 
Örgütsel değişimde direnç ve yatkınlık
Örgütsel değişimde direnç ve yatkınlıkÖrgütsel değişimde direnç ve yatkınlık
Örgütsel değişimde direnç ve yatkınlık
 
Tutum
TutumTutum
Tutum
 
Motivasyon
Motivasyon  Motivasyon
Motivasyon
 
Maslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kuramiMaslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kurami
 
Chapter 18 ap psych- Social Psych
Chapter 18 ap psych- Social PsychChapter 18 ap psych- Social Psych
Chapter 18 ap psych- Social Psych
 
Normal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleriNormal dışı davranış türleri
Normal dışı davranış türleri
 
ÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKA
ÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKAÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKA
ÖRGÜTLERDE GÜÇ VE POLİTİKA
 
Algılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve Algılama
Algılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve AlgılamaAlgılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve Algılama
Algılama Nedir ? Tüketici Davranışları ve Algılama
 

Viewers also liked

Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Mert Erkol
 
Takım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon YönetimiTakım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Mustafa Yüzel
 
Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6
Mert Erkol
 
Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4
Mert Erkol
 
Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1
Mert Erkol
 
Psiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılarPsiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılarmeslegim
 
Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)
Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)
Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)Keşif Akademi
 
Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2
Mert Erkol
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramları
ozgeok
 
Yaratıcı Düşünme ve Eğitimi
Yaratıcı Düşünme ve EğitimiYaratıcı Düşünme ve Eğitimi
Yaratıcı Düşünme ve Eğitimi
oguzcanyavas
 
The Economist Covers - The Financial Crisis Evolution
The Economist Covers - The Financial Crisis EvolutionThe Economist Covers - The Financial Crisis Evolution
The Economist Covers - The Financial Crisis Evolution
Roberto Rodrigues
 
Liderlik
LiderlikLiderlik
Liderlik
Savaş Şakar
 
Liderlik
LiderlikLiderlik
Liderlik
Emre Aydın
 

Viewers also liked (17)

Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
 
Takım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon YönetimiTakım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
 
Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6
 
Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4
 
Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1
 
Takım sunum son
Takım sunum sonTakım sunum son
Takım sunum son
 
Liderlik sunum
Liderlik sunumLiderlik sunum
Liderlik sunum
 
Psiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılarPsiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılar
 
Murat Bulut
Murat BulutMurat Bulut
Murat Bulut
 
Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)
Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)
Liderlik- Mustafa YILMAZ (Keşif Akademi)
 
Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramları
 
Yaratıcı Düşünme ve Eğitimi
Yaratıcı Düşünme ve EğitimiYaratıcı Düşünme ve Eğitimi
Yaratıcı Düşünme ve Eğitimi
 
The Economist Covers - The Financial Crisis Evolution
The Economist Covers - The Financial Crisis EvolutionThe Economist Covers - The Financial Crisis Evolution
The Economist Covers - The Financial Crisis Evolution
 
Liderlik
LiderlikLiderlik
Liderlik
 
Liderlik
LiderlikLiderlik
Liderlik
 
Liderlik
LiderlikLiderlik
Liderlik
 

Similar to Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 8

Grup Dinamiği - Grup Ödevi.pptx
Grup Dinamiği - Grup Ödevi.pptxGrup Dinamiği - Grup Ödevi.pptx
Grup Dinamiği - Grup Ödevi.pptx
Duyguzbilen
 
örgütsel vatandaşlık davranışı
örgütsel vatandaşlık davranışı örgütsel vatandaşlık davranışı
örgütsel vatandaşlık davranışı
OZDEN OZLÜ
 
Kalabalik yöneti̇mi̇ ve sorular
Kalabalik yöneti̇mi̇ ve sorularKalabalik yöneti̇mi̇ ve sorular
Kalabalik yöneti̇mi̇ ve sorular
kartalkarasi
 
Öğrenen Organizasyonlar - Learning Organizations
Öğrenen Organizasyonlar - Learning OrganizationsÖğrenen Organizasyonlar - Learning Organizations
Öğrenen Organizasyonlar - Learning Organizations
Ferhat İşcan
 
Sosyal Psikoloji dç dr dolunay şenol
Sosyal Psikoloji dç dr dolunay şenolSosyal Psikoloji dç dr dolunay şenol
Sosyal Psikoloji dç dr dolunay şenol
ozgurertem4
 
Materyal tasarımı-sunum.blog
Materyal tasarımı-sunum.blogMateryal tasarımı-sunum.blog
Materyal tasarımı-sunum.blog
sinemgul
 
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİ
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİ
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİ
SelmaAYDIN3
 
Sinerjik Yönetim
Sinerjik YönetimSinerjik Yönetim
Sinerjik Yönetim
COSKUN CAN AKTAN
 
ÖĞRENEN ORGANİZASYON
ÖĞRENEN ORGANİZASYONÖĞRENEN ORGANİZASYON
ÖĞRENEN ORGANİZASYON
pinaryurek
 
H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...
H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...
H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...
H.Tezcan Uysal
 
Takim calismasi
Takim calismasiTakim calismasi
Takim calismasi
HarunYILDIZ5
 
Psikolojik danışma
Psikolojik danışmaPsikolojik danışma
Psikolojik danışma
Ümmügülsüm Gökşenli
 
Yonetim kuramlari
Yonetim kuramlariYonetim kuramlari
Yonetim kuramlari
GÜRKAN AKKAN
 
ÇATIŞMA DÜZEYLERİ
ÇATIŞMA DÜZEYLERİ ÇATIŞMA DÜZEYLERİ
ÇATIŞMA DÜZEYLERİ
MEHMET BERTUĞ ÖZENÇ
 
Olumlu sorgulama
Olumlu sorgulamaOlumlu sorgulama
Olumlu sorgulama
Hacı çakır
 
Yönetim ve organizasyon
Yönetim ve organizasyonYönetim ve organizasyon
Yönetim ve organizasyon
gereksizlerim
 
19103934 takımalıması
19103934 takımalıması19103934 takımalıması
19103934 takımalımasıHakem Filiz
 

Similar to Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 8 (20)

Kalabalık yönetimi
Kalabalık yönetimiKalabalık yönetimi
Kalabalık yönetimi
 
Grup Dinamiği - Grup Ödevi.pptx
Grup Dinamiği - Grup Ödevi.pptxGrup Dinamiği - Grup Ödevi.pptx
Grup Dinamiği - Grup Ödevi.pptx
 
örgütsel vatandaşlık davranışı
örgütsel vatandaşlık davranışı örgütsel vatandaşlık davranışı
örgütsel vatandaşlık davranışı
 
Kalabalik yöneti̇mi̇ ve sorular
Kalabalik yöneti̇mi̇ ve sorularKalabalik yöneti̇mi̇ ve sorular
Kalabalik yöneti̇mi̇ ve sorular
 
Öğrenen Organizasyonlar - Learning Organizations
Öğrenen Organizasyonlar - Learning OrganizationsÖğrenen Organizasyonlar - Learning Organizations
Öğrenen Organizasyonlar - Learning Organizations
 
Sosyal Psikoloji dç dr dolunay şenol
Sosyal Psikoloji dç dr dolunay şenolSosyal Psikoloji dç dr dolunay şenol
Sosyal Psikoloji dç dr dolunay şenol
 
Materyal tasarımı-sunum.blog
Materyal tasarımı-sunum.blogMateryal tasarımı-sunum.blog
Materyal tasarımı-sunum.blog
 
Bolum3
Bolum3Bolum3
Bolum3
 
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİ
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİ
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA ARASINDA Kİ İLİŞKİSİ
 
Sinerjik Yönetim
Sinerjik YönetimSinerjik Yönetim
Sinerjik Yönetim
 
ÖĞRENEN ORGANİZASYON
ÖĞRENEN ORGANİZASYONÖĞRENEN ORGANİZASYON
ÖĞRENEN ORGANİZASYON
 
H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...
H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...
H.Tezcan UYSAL - İŞGÖREN PERFORMANSI AÇISINDAN ÇALIŞMA PSİKOLOJİSİNİN ÖRGÜTSE...
 
Takim calismasi
Takim calismasiTakim calismasi
Takim calismasi
 
Psikolojik danışma
Psikolojik danışmaPsikolojik danışma
Psikolojik danışma
 
Yonetim kuramlari
Yonetim kuramlariYonetim kuramlari
Yonetim kuramlari
 
ÇATIŞMA DÜZEYLERİ
ÇATIŞMA DÜZEYLERİ ÇATIŞMA DÜZEYLERİ
ÇATIŞMA DÜZEYLERİ
 
Olumlu sorgulama
Olumlu sorgulamaOlumlu sorgulama
Olumlu sorgulama
 
Yönetim ve organizasyon
Yönetim ve organizasyonYönetim ve organizasyon
Yönetim ve organizasyon
 
7 Aliskanlik
7 Aliskanlik7 Aliskanlik
7 Aliskanlik
 
19103934 takımalıması
19103934 takımalıması19103934 takımalıması
19103934 takımalıması
 

Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 8

  • 1. BÖLÜM 8 GRUP YAPISI VE DİNAMİĞİ
  • 2. Hepimiz çeşitli grupların üyesiyiz. Bunlar;  Meslek grupları,  Dernekler, sendikalar, örgütler, şirketler gibi daha resmi gruplar olabildiği gibi,  Aile, arkadaş, akrabada, komşu grupları gibi resmi olmayan gruplar da olabilir.
  • 3. Grup Nedir? Günlük konuşmada kullanılan “grup” sözcüğü en genel anlamda “çoğul olmayı” belirler. Sosyal psikolojide ve sosyolojide ise grup kavramı çeşitli şekillerde tanımlanmıştır. Bu tanımlara göre;  Bir kalabalığın grup olabilmesi için ortak amaçlar, ortak normlar, kendilerine bir grup olarak hissetmeleri gibi koşullar öne sürülmüştür.  Gruplar şüphesiz bu özellikleri göstermekle beraber, bir topluluğun grup olabilmesi için gereken en az koşul acaba hangisidir? Bu soruya cevabımız = “etkileşim” olacaktır. Buna göre;  Grup: “etkileşim halinde olan birden fazla insan” anlamını taşır.
  • 4. Grupların İşlevleri Nelerdir?  Var olan bilgiler bize insanların çeşitli nedenlerden ötürü gruplara katıldıklarını gösteriyor. Gruplara katılmak önemli psikolojik ve sosyal gereksinimleri karşılamamıza yardım eder. Örneğin: bir yere ait olmak veya başkalarından ilgi görmek gibi. Üye olmayan kişilerin edinemeyeceği bilgilere de kavuşmuş oluruz.  Gruplar aynı zamanda kendimizi güvence de hissetmemizi de sağlar.  Grup üyeliği olumlu bir sosyal bir kimlik edinmemizi sağlar; bir gruba olan üyeliğimiz benliğimizin tanımında yer alabilir. Prestijli, toplum içinde konumu yüksek gruplara üye olan bir kişi, sırf bu gruplara üyeliğinden ötürü kendini iyi hissedecek ve benliği beslenecektir.
  • 5. Grup Araştırmalarının Gelişmesi 80’lerde, grup içi ve gruplar arası çalışmaların çözümü, paylaşım adaleti ve iş birliği çabaları sosyal psikolojinin odaklandığı konulardan olmuştur. Endüstriyel psikolojide, çalışma gruplarının verimliliğini belirleyen etkenler ve etkili liderlik bir çok araştırmanın konusunu oluşturmuştur. Klinik psikologlar danışan-terapist ilişkisine önem vermişler ve bireylerin yanında ailelerin ve başka grupların terapisine yönelmişlerdir. Sosyolojide, gruplarda gücün elde edilmesi ve kullanılması, hiyerarşiler ve grup yapıları üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Avrupa’da grup araştırmaları daha çok gruplarda azınlığın etkileri ve gruplar arası ilişkiler konularında yoğunlaşmıştır.
  • 6. Grup Araştırmalarının Gelişmesi Türkiye’de de görülen (grup yaşantısı) akımıdır. Birbirini tanımayan kimselerin sırf grup tecrübesini yaşamak, kendilerini ve başkalarını daha iyi anlamak, duyarlılık ve bilinç kazanmak için bir araya gelmesi ve (grup yaşaması) şeklinde ortaya çıkan bu sosyal olgu, gittikçe daha çok sayıda insana ulaşmaktadır.
  • 7. Grubun Bireye Etkisi (Grup Dinamiği)  Genellikle grup-birey ilişkilerine yönelen araştırmalar ve kuramsal yaklaşımlar üç kısımda toplanabilir:  Birincisi; grup içinde norm (kural) gelişmesi ve bireyin bu norma uyması ile ilgili çalışmalardır.  İkincisi; grubun bireyin tutum değişimiyle ilişkisi incelenmekte, grup bireyde tutum değişmesi yaratan ya da buna engel olan bir güç olarak ele alınmaktadır.  Üçüncüsü; grubun iş üretimi ile bireyin iş üretimi karşılaştırılmakta ve bireyin verimliliğine grubun etkisi incelenmektedir.
  • 8. a)Grubun birey üzerindeki normatif etkisi  Birey, grup içinde, yalnız olduğu zamankinden farklı davranmaktadır. Dittes ve Kelley yaptıkları deneylerde birbirinden pek farkı olmayan deneklerin bazılarına <<grup seni seçti; sana değer veriliyor, grup içinde kalman isteniyor>> şeklinde bilgi verilirken, diğer bazılarına <<seni isteyenlerde var, istemeyenler de, ortadasın, durumun ileride iyileşebilir de>> şeklinde bilgi verilmiştir. Bir üçüncü kısım üyelere ise <<grup seni seçmedi, grup içinde olman fazla değerli görülmüyor>> denmiştir.
  • 9.  Oluşturulan üç statü kesiminden ortancası statü derecelerini yükseltmek için grup normlarına en içten bağlanmışlar ve büyük bir hevesle normlara uyma davranışı göstermişlerdir. Bu davranışları grup içinde görüldüğü gibi, yalnızken de görülmüştür, demek ki bunlarda “benimseme ile uyma” söz konusudur.  En alt düzeydeki grup üyelerinde de ortadakiler kadar olmamakla beraber uyma davranışı görülmüştür. Bu üyeler grup içinde uydukları normlara grup dışında aldırmadıklar için “itaat ile uyma” söz konusudur.  En üst statüde olanların uyma davranışının ortadakilerden daha az olduğu görülmüştür. Çünkü grup tarafından sevilen, kabullenilen lider, güven duygusu içindedir; kazanabileceği kadar statü kazanmış demektir, statüsünü yükseltmek için normlara büyük bir titizlikle uyması gerekmez.
  • 10. b)Grubun bireysel tutum değişimine etkisi  Grup, üyelerinde tutum değişimini arttırabilir de engelleyebilir de, şöyle ki, eğer bu tutum değişimi grup normu doğrultusundaysa grup bunu arttırıcı rol oynar; eğer grup normuna ters düşüyorsa, grup bu tutum değişimini engelleyici rol oynar.  Beyin yıkama denilen olgu da grup faktöründen yararlanılarak gerçekleştirilir. Bu konuda özellikle Kore Savaşında Çinlilerin esir aldıkları askerlerin tutumlarında hatta giderek dünya görüşlerinde yarattıkları değişim, sosyal psikologları bu konuda derinlemesine inceleme yapmaya zorlamıştır. Beyin yıkama esas olarak yapılan grubun yapısını bozarak kişileri yalnız bırakmak, dolayısıyla grup desteğinden yoksun kılmak ve daha sonra bu kişileri, inanmış oldukları değerlere zıt propagandaya tabi tutmaktır.
  • 11. c)Grubun bireyin verimliliğine etkisi Steiner gruplarda yapılan işleri dört farklı grupta toplamıştır. İlk grupta topladığı iş türleri, gruptaki her üyenin katkılarının birleşmesi sonucu ortaya çıkan işler.ikinci grupta topladığı iş türü; bütün üyelerin katkılarının ortalamasının alınarak sonuca varıldığı iş türüdür. Üçüncü grup işlerde grubun en iyi üyesinin performansı grubun tümünün performansını belirler.
  • 12.  1. Sosyal Hızlandırma: Grup içinde bireyin, yalnız olduğundan daha fazla iş çıkardığıdır. Araştırmaların sonucu tutarsız görünmektedir, yani grup içinde olmak bazen bireyin verimini arttırmakta, bazen da azaltmaktadır.  2. Sosyal Kaytarma: Grupta bulunan insanların emeklerinin toplamı sonucu ortaya bir işin çıkarılacağı durumlarda işten kaytarma meydana gelebilir. Sosyal kaytarmayı önlemenin birinci yolu; grup içinde herkesin ne yapıp yapmadığının saptana bilir hale getirilmesidir. İkinci bir yolu da grup üyelerinin başarılı olmayı bir değer olarak önemsemelerini sağlamaktır. Üçüncü bir yolu da, her grup üyesinin, kendisini ve grubun tümünü belli standartlar ışığında değerlendirilebilmesi için olanağa sahip olmasıdır.
  • 13. Sosyal Hızlandırma ve Sosyal Kaytarma: Bu iki konu ayrı başlıklar altında incelenir ve birbirleriyle ilişkili değilmiş gibi gösterilir. Oysaki Sanna’ya göre bu iki olgu, Bandura’nın kişisel etkinlik kuramı çerçevesinde anlaşılabilir. Bu kuramda insan güdülerinin iki türlü beklenti tarafından belirlendiği öne sürülüyor:  1)Kişisel etkinlik beklentisi(kişinin belli bir işi başarabileceğine dair beklenti)  2)Sonuç beklentisi(belli bir davranış veya çalışmanın belli sonuçlar getireceği inancı).
  • 14. KİŞİSEL ETKİNLİK VE SONUÇ BEKLENTİLERİNİN SOSYAL HIZLANDIRMA VE SOSYAL KAYTARMADAKİ ROLÜ
  • 15. 3. Eleştirisiz Grup Tartışması: İşletme sahasındaki uygulamalı çalışmalarda geliştirilen bir grup tekniği eleştirisiz grup tartışmasıdır. Bu teknikte grup içinde herkes bir problemin çözümü hakkında aklına gelen her şeyi eleştiri korkusu olmadan söyleyebilmekte, fikirler ortaya koya bilmekte, böylece grup üyelerine geniş bir özgürlük tanınmaktadır. Yapılan bazı deneylerde deneklerin yalnız başlarına çalışırken daha çok sayıda ve daha yüksek nitelikte fikirler geliştirdiklerini görülmüştür. Burada iyi bilinen, geliştirilmiş fikirleri tartışmak değil, yeni fikirler oluşturma çabası söz konusudur.
  • 16. d)Sosyal kimlik: Grubun birey üzerindeki etkisi, bireyin benliğinin ait olduğu gruplara bağlı olarak şekillenmesinde de kendini gösterir. Örneğin “ben kadınım”, “ben Türküm”, “ben müslümanım” dediğimizde belli gruplara ait olduğumuzu belirtiriz.
  • 17. Bireyselliğin yitirilmesi(Kimliksizleşme):  Bireylerin zaman zaman grup içinde bireysel kimliklerini kaybedebildikleri görülür. Örneğin, normalde karıncayı bile incitmeyeceğini düşündüğümüz kişiler, bir grubun içinde kendilerinden beklenmeyen saldırgan davranışlarda bulunabilirler. Le Bon, kalabalıkta bir kişinin taşıdığı duyguların bulaşıcı olduğunu ve grubun diğer üyelerine de telkinle sıçrayabileceğini öne sürmüştür. Sosyal bulaşma, insanların normalde sahip olduğu kontrol mekanizmalarının kırılmasına neden olur.  Bireyselliğin yitirilmesinde en önemli etken anonim olmaktır. Grup üyeleri kendi kimliklerinin belirgin olmadığını düşündükleri zaman kendilerine has bir kimliklerinin olduğunu daha kolay unutur, dolayısıyla davranışları için kendisini daha az sorumlu hissederler.
  • 18. Grup yapısı ve süreci  a)İletişim yapısı: Grup etkinliğini belirleyen bir etken olarak <grup içi iletişim > örüntüsünü inceleyen Leavis bu konuda yaptığı çalışmada aşağıda verilmiş olan 4 değişik iletişim örüntüsünü kullanmıştır:  En çok faaliyet, daire örüntüsünde görülmektedir, fakat, en az başarılı olan grup yine dairedir. Faaliyetin en az başarının en çok olduğu, ve merkezdeki kişi dışında, üyelerinde en az memnunluk yaratan bu örüntüdür.
  • 19. Grup içi iletişim yapısı özellikleri 1 Özellikler Daire Zincir Tekerlek Doğru problem Zayıf İyi Çok İyi Çözümü Organizasyon Durağan bir Yavaş gelişen Hemen gelişen (düzen, örgütü) organizasyon yok durağan birdurağan organizasyon Organizasyon Lider belirmesi Yok Belirli Çok belirli İşteki ani Çok iyi Zayıf Zayıf Değişikliklere uyum Moral İyi Düşük Çok Düşük
  • 20. b)Yetkeci-Demokratik Grup Yapısı  Yetkeci grup düzeninde lider iletişim örüntüsünün merkezi olduğundan tüm iletişim ona yapılır ve üyelerin kendi aralarındaki sesli iletişim çok kısıtlanmıştır. Böylece üyeler arasında yakın kişisel ilişki gelişemez. Liderin orada olmaması halinde tüm düzen bozulur.  Demokratik liderin grubunda ise durum çok farklıdır. Lider karaları kendisi vermez. Tartışma özgürlüğü içinde grup bir bütün olarak kara verir. Lider her üyenin düşüncelerini açıkça söylemesini olağan karşılar, üyeleri ödüllendirmekte ise tamamen tarafsız kriterler kullanır.  Demokratik ve yetkici grup yapıları:
  • 21. c)”Etkileşim Süreci Çözümlemesi” ve liderlik oluşumu Balesin Gözlem Kategorileri OLUMLU TEPKİLER OLUMSUZ TEPKİLER *Grupta birlik kurar *Fikre katılmaz, reddeder, (başkasına yardım eder, yardım etmez, resmi Ödüllendirir) davranır. *Gerginliği azaltır *Gerginlik belirtir. (espri yapar, güler, *Başkasına karşı çıkar Memnunluk belirtir.) (başkasının statüsünü Düşünür, kendinisavunur *Fikre katılır Ya da kendi üstünlüğünü İdare eder).
  • 22. SORULAR CEVAPLAR *Öneride bulunur *Yaklaşım sorar(bilgi, (Yol gösterir) tekrar, kanıt ister) *Fikir verir(değerlendirme *Fikir sorar (değerlendirme, Analiz yapar, isteklerini analiz veya isteklerin Belirtir). belirtilmesini ister). *Yaklaşım belirtir (bilgi *Öneri sorar (yol, davranış, Verir, tekrar eder, kanıtlar, sorar). Açıklama yapar).
  • 23. d)Liderlikte Yol Farklılaşması: Liderler de rol farklılaşması genel olarak: a)yeni kurulmakta olan (yerleşmemiş) gruplarda ve b)üyelerinin yapılan işi tatmin edici bulmadıkları gruplarda, rol farklılaşması görülür. Rol farklılaşmasının(RF) en çok ve en az görüldüğü durumlar RF görülür RF görülmez Yeni kurulan gruplarda (hiyerarşi yoksa) Yerleşmiş gruplarda(hiyerarşi varsa) İş, kendi başına tatmin edici değil ise iş, kendi başına tatmin edici ise Resmi lider ile üyeler arasında uyum yoksa resmi lider ile üyeler arasında uyum (amaçları farklıysa) varsa (amaçları ortaksa)
  • 24. Liderliğin Kavramlaştırılması a)Etkileşim Liderlik Modeli Burada etkileşimi söz konusu olan iki öğe, bir taraftan grubun gereksinmeleri, diğer taraftan da liderlerin kişisel özellikleridir. Grup Gereksinimleri Etkileşim Lider Kişilik Özellikleri
  • 25. b)Kişisel Liderlik Modeli Kişisel (ya da psikolojik) liderlik modeline göre, çeşitli çeşitli Özellikler bir kimseyi lider yapar. Ortamın özellikleri göz önüne alınmaz. Başka bir deyişle bu görüşe göre, liderlik karakterine sahip bir kimse, nasıl bir gruba girerse girsin, liderdir. (Lider olarak doğmuş) (doğuştan lider) gibi sözler, işte bu görüşü yansıtır. Bu görüşü bir şema ile gösterelim: Kişilik özellikleri Lider
  • 26. c)Ortamsal Liderlik Modeli Kişisel liderlik modelinin tam tersi olan görüş, ortamsal liderlik modelidir. Bu modele göre lideri ortam yaratır. Lider, ortamın özellik ve ihtiyaçlarına göre ortaya çıkar; kimin lider olacağı önemli değildir. Bu modelinde şeması şöyledir: Ortamsal özellikler Lider
  • 27. Liderin EAÇT Puanı ile Grup Başarısı Korelâsyonlarının Üç Öğeye Göre Dağılımı Şekil 36
  • 28. e)Karizmatik Liderlik Modeli Karizmatik liderlik modelleri, yönettikleri grupların üzerinde alışılmamış ve oldukça güçlü etkisi olan liderleri inceler. Böyle liderler, onu takip eden kişilerin gereksinimlerini, değerlerini, tercihlerini ve özlemlerini çok iyi bilir ve gerçekleştirmeye çalışır. Aynı zamanda sosyal, politik ve ekonomik değişimlere yol açabilecek yetenek ve güce sahiptirler. Tarihte Atatürk, De Gaul, Gandi karizmatik liderlere örnek gösterilebilir.
  • 29.  Karizmatik grupları takip eden gruplarda, karizmatik olmayan liderleri takip eden gruplardan farklı olarak şu özelliklere rastlanır: 1)Normalde beklenenden yüksek performans, 2)Yüksek düzeyde lidere düşkünlük, bağlılık, saygı ve sadakat, 3)Lidere ve onun fikirlerine duyulan heyecan ve coşku, 4)Grubun toplu bir amacı için, bireysel çıkarlardan vazgeçmeye hazır olma.
  • 30. Kültürün Etkisi Liderlikle ilgili çalışmalar genellikle bireyci batı kültüründe gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar toplulukçu kültürlerde geçerli olmayabilir. Nitekim daha önce Lewin, Lippitt ve White’in yetkeci de demokratik grup atmosferi araştırması sonuçlarının Hindistan’da bulunmadığını görmüştük.
  • 31. Gruplarda Karar Verme Riske Girme Riske girme eğiliminde olan kimselerin grup içinde daha ikna edici daha etkili olduğu düşünülebilir. Nitekim bazı araştırmalar riske girme eğiliminde olan kimselerin liderliğe önem verdiğini ve grup içinde daha ikna edici olarak görüldüğünü bulmuştur. Bununla beraber grubun risk içermeyen bir karar verdiği durumlarda, riske giren kimseler grup tarafından ikna edici olarak görülmemişlerdir. Demek ki önemli olan riske girme eğiliminde olan kimselerin kişilikleri değil, grubun hangi yöne eğilimi olduğudur. Grubun eğilimi yönünde düşünen ve konuşan kimseler daha etkili olmaktadır. Risk içeren karar verme konusunda da, kişi yalnız başına olduğu zaman kararının tüm sorumluluğunu kendi omuzlarında taşıyacak, buna karşılık, grup içinde bu sorumluluğu başkalkarıyla paylaşacağı için daha fazla riske girme cesaretini gösterebilecektir.
  • 32. Uçlara Kayma  Grupların her konuda, bireylerin tek başına yaptıkları seçimlerin ortalamalarından daha uçlara doğru kaydıkları görülüyor. Bu yüzden başlangıçta “riske girme eğilimi” olarak adlandırılan bulgular için daha sonraları “uçlara kayma” deyimi kullanılmaya başlanmıştır.
  • 33. Gruplarda uzlaşma Grup içinde tartışmaya başlamadan önce, grup bireylerinin hepsinin aynı düşüncede olduğu durumlar herhalde oldukça azdır. Başlangıçta herkesin kendine göre bir fikri vardır ve onu savunur. Grup içinde bir karara varmadan önce kişiler birbirleri ile tartışır, görüş alış verişinde bulunur ve sonunda çoğunlukla bir noktada birleşir, yani uzlaşmaya varırlar. Yapılan her tartışma sonunda bir uzlaşmaya varılmayabilir, ancak genelde bir sonuca ulaşılır.
  • 34. Grup düşünü Irving Janis “grup düşünü” terimini, uzlaşmaya ulaşmak için gösterilen olağan üstü çaba sonunda zihinsel etkinlik, gerçeğe uygunluk ve ahlaki yargıların kalitesinin düşmesini betimlemek için kullanmıştır. Uzlaşma elde etme isteği, varılacak fikrin olumlu yada olumsuz sonuçları hakkında objektif ve eleştirisel bir analiz yapma güdüsünü ortadan kaldırabilir.  Janis, grup düşününün oluşumunda 3 etkenden bahsetmiştir:  1)Grup üyelerinin birbirine bağlılığı,  2)Tehdit edici bir durum,  3)Yapılan ve süreçsel yanlışlardır.
  • 35. Sosyal çıkmazlar: grup çıkarları ve kişisel çıkarlar Kişilerin çıkarlarıyla grupların çıkarları çatışabilir ve kişiler gruptaki tüm insanları düşünmek yerine, kendi kısa vadeli istek ve çıkarlarını ön plana tutabilir. Böyle durumlara sosyal psikolojide sosyal çıkmazlar (dilemma) adı verilir.
  • 36. Sosyal çıkmazların çözümü var mıdır?  İnsanların, sorunların çözümünde iş birliği yapmasıdır. İnsanlarda iş birliğini arttıracak bazı çözüm önerileri sağlamıştır. Bunlar: a)Bencil davranışların cezalandırılması, b)Eğitim, c)Grupla özdeşleşme, d)Eşgüdümlü iş birliğine yönelimin desteklenmesi, e)Grup tartışmalarına olanak sağlamak.
  • 37. İş Ortamlarında Görülen Çatışmalar İnsanların birlikte çalışmak yerine birbirleriyle çatışmaya girebildiğini, yani birbirleri için değil birbirlerine karşı ve birbirlerinin çıkarlarına zarar verecek şekilde çalışabildiklerini görüyoruz. Yapılan araştırmalarda, çeşitli şirketlerdeki yöneticilerin, zanamlarının %20sini grup içi veya gruplar arası çatışmaları çözmek için harcadıklarını söylüyorlar.
  • 38. Çalışma ortamlarındaki çatışmaların etkileri nasıl azaltılabilir?  Çatışmalar insanlar için oldukça pahalıya mal olur. Çatışmaları çözümleyebilmek için ise pazarlık etmek yalnızca bir yöntemdir.  Pazarlıkta karşılaşılan bir hata ise tarafların diğer taraf için her konunun aynı önceliği taşıdığını düşünmesidir. Oysa taraflar çok önemli buldukları konularda özveride bulunabilirler ve böylece sonuca daha kolay ulaşılabilir.  Pazarlıkta etkili olan bir başka etmen de tarafların pazarlık sürecine nasıl yaklaştıklarıdır. Araştırmacılar bazı kişilerin “kazan-kaybet” (bir tarafın kazanması bir tarafın kaybetmesi) anlayışıyla, bazılarının da “kazan- kazan” (iki tarafında kazanması) anlayışıyla sürece yaklaştıklarını göstermiştir.
  • 39. Bir grup dinamiği uygulama alanı: duyarlılık eğitimi  Grup olayının üç temel ilkesini şöyle belirtebiliriz: a)Derhal ve doğrudan tepki b)Burada ve şimdi yaklaşımı c)Grup sürecine eğilme
  • 40. “Seminerin amacı ve konusu Hepimiz hem iş hayatında hem de iş dışı ilişkilerimizde bir grubun üyesi durumunda bulunuruz. O grupların hayatında rol oynar, aynı zamanda onların etkisi altında kalırız. Bu etkiler bizim çeşitli davranışlarda bulunmamızı gerektirir ve başkalarıyla olumlu ya da olumsuz ilişkiler kurmamızla sonuçlanır.
  • 41. Bu seminerde çeşitli modern eğitim metotları yanısıra bir küçük grup laboratuar çalışması olan T-Group toplantıları yapılarak iştirakçilerin:  Sübjektif olarak kendilerini ve başkalarını tanımaları  Üyeleri birbirleriyle ilişkili halinde olan bir grubun çalışmasını ve gelişmesini izlemeleri  İşletme organizasyonlarının amaca yönelmelerindeki beşeri etkenlerin dinamizmi ve davranış şekilleri hakkında bilği edinmeleri sağlanacaktır.
  • 42. Seminerin amacı ve kapsamı: TSİD’nin Sevk ve İdare Geliştirme Merkezi, Programlama ve Eğitim Bölümü’nün 6 aylık programlarını açıklayan broşürün 22’inci sayfasında sözü geçen bu seminer, Derneğimizin tertiplediği 7’inci Duyarlılık Eğitimi Laboratuvarıdır. Şimdiye kadar bu laboratuarlara 32 firmadan katılmış olan 52 iştirakçinin hepsi bu gibi çalışmaların etkili ve faydalı olduğu konusunda fikir birliği yapmışlardır. Bu seminere özellikle yöneticilerin katılması yönetim yeteneği kazanmaları bakımından önemli olduğu gibi, grup üyesi olan her birimiz için de son derece faydalıdır.