SlideShare a Scribd company logo
GIB/HIESA
GIBAk nola jokatzen du?

Giza Inmunoeskasiaren biruzak(GIBak) linfizitoak
erasotzen ditu eta hauek gure defentsa sistemaren
zuzendariak dira. Gibaren aurka sortzen diren
antigorputzak ez dira gauza birusak hiltzeko.
Linfozitoak desegin eta birus pila bat askatzen da;
hau beste linfozitoak infektatuko dituzte. Horrela
Gibak sistema inmunea gero eta gehiago makaldu eta
zera lortzen du: gure organismoak zenbait germen
eta minbizi motaren aurka beahar bezala jokatzeko
ezina.
Zer da GIBa eta hiesa?

Hiesa gaixotasun bat da, GIBak sortua eta pertsona batetik beste
   transmititu daiteke.
Birusa, partikula infekzioso txiki bat da, organismoko zelulen
   parasito –ezbestela-bizi daitekeena eta zeluletan bertan
   ugaltzen dena.
Nola jakin pertsona bat GIBak
      infektatuta dagoen?
Odol analisi espezifiko baten bidez. Zeren eta
  itxuragatik exin dugi jakin.
Antigorputzak detektatzen badira probaren emaitza
  positiboa da, eta pertsona hori seropositiboa,
  GIBaren eramailea. Eta ez bada ezer detektatzen
  seronegatiboa da.
Infektatu ondoren pertsona gutxi gora behera hiru
  hilabete egon daiteke antigorputzik sortu gabe.
  Beraz, hiru hilabetez itxaron behar da analisi hori
  egiteko, zeren lehenago eginez gero probak negatibo
  eman baitezake, pertsona infektatuta egonda era.
Zer esan nahi du pertsona
          seropositiboa izateak?
•   Pertsona GIBak infektatu duela
•   Infekzio osorako da.
•   Arrisku praktika batzuen bidez beste batzuei tranmititu daiteke.
Sendatu daiteke hiesa?
Ez da lortu GIBa behin betiko desegingo duen medikamenturik.
  GIbak aurrera ez egiteko asmoz erretrobirusaren kontrako
  medikamenduak erabiltzen dira.Gaixoen bizitza luzatu eta
  hobetu egiten dute.
Nola transmititzen da GIBa?
• Odola
• Semena
• Jariakin baginalak
Kontaktu zuzen eta sakona ediki behar da infektatutako persona
  edo gauzekin.
Odol bidezko transmisioa
• Xiringak edo tresna puntadun edo ebakitzaileak
  partekatzeagatik.
• Amak seme-alabei
• Odol tranfuzio eta produktuen bidez.
Transmizio sexualak
Sakil sartzearekin egiten diren zauri mikroskopikoen bidez
  gertatzen da birusaren transmisioa. Horrela, infektatuaren
  semen eta baginako jariakinetan dagoen birusak sexu.lagunaren
  odolera pasatzen da.

KONTUAN EDUKI:
• Bikoteko batek sexu bidez tranmititutako gaixotasun bat izanez
  gero Gibaren tranmizio arriskua handitu egiten da.
• Zenbat eta babesik gabeko arreman gehiago infekzio arrisku
  handiagoa.
Preserbatiboa ondo nola erabili
1- Preserbatiboaren irangitze datarekin kontuz
2- Ez urratu azazkal, hortz, erastun eta abarrekin.
3- Preserbatiboa zakila tente dagoela ipini, edozein kontaktu genital
   izan baino lehen
4- Zakilaren orporaino zabaldu estutu punta lehenago haizea joan
   dakion.
5- Lubrifikatzailea erabiltzekotan uretan urtugarriak erabili eta ez
   koipetsuak preserbatiboari kalte egiten diote eta.
6- Kentzerakoen behe aldetik eutzi erekzioa jaitsi baino lehen eta
   gero korapilatu.
7- Zakil-sartze bakoitzean aldatu.
8- Zaborretara bota.
9- Bero, argi eta gehiegizko hesetazunetik babestu behar dira.
Emakumezkoentzako
            preserbatiboa
Emakumeentzako preserbatiboa ere hesi eraginkorra da
  hiesaren birusarentzat.
SEXU BIDEZ TRASMITITUTAKO
      GAIXOTASUNAK
Gonorrea
Sintoma arruntenak ondokoak dira:
Baginko fluxua gehitzea, jarikinak zakilean edo
  erresumina pixa egitean.
Bagina uzki edo aho bidezko sexu harremanetan
  kutzatzen da.
Antibiotikoekin tratatzen da.
Chlamydia
Gonorrearen tankerako sintomak ditu. Bagina uzki eta aho bidezko
  sexu-harremanetan kutzatzen da. Tratamendu antibiotikoekin
  tratatzen da.
Sifilia
Urte askotan zehar sintomak desberdinak eragiten dituen bakterio
  batek sortzen du. Hasieran minik ematen ez duen ultzera bat
  azaltzen da ukimen-unean-genitalak, ahoa edo uzkia eta
  zenbaitetan ez da ikusten begien bistan. Tetamendua
  antibiotikoekin tratatzen da.
Herpes birusa
Birus hau besikula edo baba txiki mingarri giza agertzen da eta
   baginako, uzkiko zein ahoko sexu harremanen bidez kutsatzen
   da, edota larruazal lesionatuarekiko ukipen zuzenean. Ez dago
   trattamendu sendagarririk, behien detektatu ondoren,
   noizbehinkako azterketa medikoa egin behar dira konplikaziorik
   sor ez dadin.
Giza papilomaren birusa
Birus hau garatzo giza agertzen da barneko eta kanpoko genitaletan
   eta uzkiaren inguruan. Baginako, uzkiko zein ahoko sexu
   harremanen bidez kutzatzen da edo larruazal lesionatuarekiko
   ukipen zuzenaz. Infekzio gehienek ez dute sintomarik aurkezten
   eta beraz desagetzen dira, baina zenbait kasutan uteroaren
   lepoko minbizia eragin dezakete, Minbizi hau prebenitzeko
   txerto bat ematen da.
B Hepatitisa
Gibela modu kronikoan erasan dezakeen birus batek eragiten du B
   hepatitisa.
Batzetan, zirrosia eta gibeleko minbizia ere sortu ditzake. Sexu eta
   odolaren bidez edo amarengandik aurrarengana transmititzen da.
   B Hepatitisaren kontra badago txerto eraginkor bat.
Zer konplikazio zor litzateke
   STGek modu egokian tratatu
              ezean?
• Antzutasuna
• Gorputzeko beste organo batzuei erasaten diete
  infekzio larriak.
• Haurdun daudenak kutsatuz gero, abortuak, pisu
  gutxiko jaio berriak eta erditze goiztiarrak.
• Zeinbait kasutan jaio berriei kutsa dakieke.
• Tumore batzuej zerikusia dute erpesarekin eta giza
  papiloma birusarekin.
NAHI GABEKO
HAURDUNALDIA
Zer da antisorkuntza?
Kontrazepzioa edo jaiotzaren kontrola kontzeptuan, haurdunaldia
  eragosteko erabiltzen diren metodoak barne hartzen dira.
Sezu harremanak dituen eta haurdun geratu nahi ez duen pertsonek
  antisorkuntzako metodoak erabil behar ditu.
Gizonezkoen kondoia
Metodorik era bateko seguruena da, haurdunalditik ez esik, sexu
  bidezko gaixotasunen kutsapenetik eta hiesetik ere babesten
  duelako.
Emakumeen preserbatiboa
Sexu harremanak hasi aurretik ipintzen da eta ez da beharrezkoa
  eiakulazioaren ondoren berehalaxe kentzea, kondoiarekin
  gertatzen ez dena. Langa metodoa da haurdun geratzetik ez
  ezik, sexu bidezko gaixotasunetatik ere babesten duelako.
Diafragma
Metodo eraginkorra da haurdunaldiaren prebentziorako, baina ez du
  babesten sexu bidezko gaixotasunetatik ez eta GIB/HIESEtik ere.
Osasun zentrora joan behar da bere preskipziorako neurri
  desberdinetakoak daudelako. Ipini daiteke sexu harreman gertatu baino
  hainbat ordu lehenago edo harremana hasteko unean baina, ondoren
  ipinita eduki behar da 6-8 ordu asken sexu harremana izan den unetik.
Utero barneko gailua (DIU)
Daukan eraginkortasuna oso altua da haurdunaldia eragosteari dagokionez,
   baina ez du babesten sexu bidezko gaixotasunetatik ez eta
   GIB/jiesetik ere. Bai ipintzeaz eta bai kentzeaz betiere pertsonal
   sanitarioak arduratu behar du eta behin ipinitakoan 5-3 urteko
   iraunkortasuna izaten du.
Pastilla edo pilulak
Guztiz eranginkorra da haurdunaldia areagotzeko obulaziorik ez
  dagoenez ernalketa ezinezko gertatzen da beraz ez dago
  haurdun geratzeko arriskurik. Ez du batere babesten sexu
  gaixotasunetatik ez eta GIB/hiesetik ere. Beharrezkoa da
  kontsulta medikutik pasatzea bere preskirpziorako eta egon
  litezkeen kontraindikazioak detektatzeko.
Ez dira antisorkuntzako metodo
          eraginkorrak
• Metodo naturalak: Emakumearen egun ugalkorren iragarpenean
  oinarritzen dira, egun horietan koitoko sexu harremanik ez
  izateko. Ez dira batere seguroak emakumearen menstruazio
  zikloa aldakorra delako.
• Koituz interuptus(Atzera martza): Gizonezkoak emakumearen
  baginatik zakila ateratzean justu eiakulatu aurretik. Eiakulatu
  aurretik ere gizoneskoak likido bat izurtzen baitu haurdunaldia
  eragiteko behar beste espermatozoide eduki ditzakeena. Ez du
  inolako babesik eskaintzen.
• Koito osteko dutxa: Espermatozoidea eiakulazioaren ondoren
  segundo gutxitan iritzi daiteke zerbiz edo uteroaren lepoa baino
  aurrerago.
• Edoskitzaroa: Esdoskitzaroan ere gerta daitezke obulazioak
  beraz denbora hori emakumearen aldi ugalkortsat eduki behar
  da.
ERABILI BETI
PRESERBATIBOA

More Related Content

Viewers also liked

Powerpoint til halvårspresentasjon!
Powerpoint til halvårspresentasjon!Powerpoint til halvårspresentasjon!
Powerpoint til halvårspresentasjon!mariaoswahn
 
Международная стажировка в республику Корея - 2013 год
Международная стажировка в республику Корея - 2013 годМеждународная стажировка в республику Корея - 2013 год
Международная стажировка в республику Корея - 2013 год
Antonina Navros
 
Pecha kucha 1
Pecha kucha 1Pecha kucha 1
Pecha kucha 1
Nigell Haha
 
R&p
R&pR&p
Business snapshots
Business snapshotsBusiness snapshots
Business snapshots
Paula Burba
 
compra vino monterrey orense
compra vino monterrey orensecompra vino monterrey orense
compra vino monterrey orense
Manuel Rodríguez Pino
 
Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"
Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"
Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"
Vany Hilman Ghifary
 
Md gs ghana_performance_2010
Md gs ghana_performance_2010Md gs ghana_performance_2010
Md gs ghana_performance_2010
Emmanuel Mensah
 
Collaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finish
Collaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finishCollaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finish
Collaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finish
Eduar Ferney
 
Промо-скамейка
Промо-скамейкаПромо-скамейка
Промо-скамейка
prasu1995
 
Photography
PhotographyPhotography
Photography
horselover2013
 
Каган М.М. Система «короткой» обратной связи
Каган М.М. Система «короткой» обратной связиКаган М.М. Система «короткой» обратной связи
Каган М.М. Система «короткой» обратной связи
prasu1995
 
Теплица Омега
Теплица ОмегаТеплица Омега
Теплица Омега
Al Maks
 
Evaluation 3 2
Evaluation 3 2Evaluation 3 2
Evaluation 3 2
eoinb
 
Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU"
Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU" Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU"
Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU"
Al Maks
 
Фоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учреждений
Фоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учрежденийФоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учреждений
Фоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учреждений
prasu1995
 
Billboard analysis
Billboard analysisBillboard analysis
Billboard analysis
Tyrrell
 
Old photos for 20th sept 2
Old photos for 20th sept 2Old photos for 20th sept 2
Old photos for 20th sept 2
Suzanne Waldram
 
Dbhondoren 14 15
Dbhondoren 14 15Dbhondoren 14 15
Dbhondoren 14 15arbelar
 
Antivirusbok eva eileen margit
Antivirusbok eva eileen margitAntivirusbok eva eileen margit
Antivirusbok eva eileen margitmargitsy
 

Viewers also liked (20)

Powerpoint til halvårspresentasjon!
Powerpoint til halvårspresentasjon!Powerpoint til halvårspresentasjon!
Powerpoint til halvårspresentasjon!
 
Международная стажировка в республику Корея - 2013 год
Международная стажировка в республику Корея - 2013 годМеждународная стажировка в республику Корея - 2013 год
Международная стажировка в республику Корея - 2013 год
 
Pecha kucha 1
Pecha kucha 1Pecha kucha 1
Pecha kucha 1
 
R&p
R&pR&p
R&p
 
Business snapshots
Business snapshotsBusiness snapshots
Business snapshots
 
compra vino monterrey orense
compra vino monterrey orensecompra vino monterrey orense
compra vino monterrey orense
 
Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"
Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"
Sennheiser Hear Real Sound Experience "Vany Hilman Ghifary"
 
Md gs ghana_performance_2010
Md gs ghana_performance_2010Md gs ghana_performance_2010
Md gs ghana_performance_2010
 
Collaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finish
Collaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finishCollaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finish
Collaborative work leidy-poveda_&_eduar_giraldo[1] finish
 
Промо-скамейка
Промо-скамейкаПромо-скамейка
Промо-скамейка
 
Photography
PhotographyPhotography
Photography
 
Каган М.М. Система «короткой» обратной связи
Каган М.М. Система «короткой» обратной связиКаган М.М. Система «короткой» обратной связи
Каган М.М. Система «короткой» обратной связи
 
Теплица Омега
Теплица ОмегаТеплица Омега
Теплица Омега
 
Evaluation 3 2
Evaluation 3 2Evaluation 3 2
Evaluation 3 2
 
Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU"
Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU" Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU"
Газовый напольный котел Buderus Logano G124-20 WS "RU"
 
Фоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учреждений
Фоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учрежденийФоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учреждений
Фоминых А.В. Видеокоммуникации в деятельности образовательных учреждений
 
Billboard analysis
Billboard analysisBillboard analysis
Billboard analysis
 
Old photos for 20th sept 2
Old photos for 20th sept 2Old photos for 20th sept 2
Old photos for 20th sept 2
 
Dbhondoren 14 15
Dbhondoren 14 15Dbhondoren 14 15
Dbhondoren 14 15
 
Antivirusbok eva eileen margit
Antivirusbok eva eileen margitAntivirusbok eva eileen margit
Antivirusbok eva eileen margit
 

Similar to Gib

Birusak
BirusakBirusak
BirusakNekane
 
Nutrizioa nuria
Nutrizioa nuriaNutrizioa nuria
Nutrizioa nuria5maila
 
Osasuna (ismael eta aimar)
Osasuna (ismael eta aimar)Osasuna (ismael eta aimar)
Osasuna (ismael eta aimar)abetxukoik
 
Antisorgailuak
Antisorgailuak Antisorgailuak
Antisorgailuak
lauragonzalez0103
 
Antisorgailuak
Antisorgailuak Antisorgailuak
Antisorgailuak
lauragonzalez0103
 
Guia artritis idiopatica_juvenil_e
Guia artritis idiopatica_juvenil_eGuia artritis idiopatica_juvenil_e
Guia artritis idiopatica_juvenil_e
KirolXabi
 
Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...
Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...
Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...
Irekia - EJGV
 
Minbizia
MinbiziaMinbizia
Minbiziamundu1d
 
Osasuna (omar eta sara)
Osasuna (omar eta sara)Osasuna (omar eta sara)
Osasuna (omar eta sara)abetxukoik
 
Emakumeak eta droga erabilerak @Ailaket
Emakumeak eta droga erabilerak @AilaketEmakumeak eta droga erabilerak @Ailaket
Emakumeak eta droga erabilerak @Ailaket
Ai Laket!! elkartea
 
MINBIZIAK
MINBIZIAKMINBIZIAK
MINBIZIAK
LoreaIlazki
 
MINBIZIAK
MINBIZIAKMINBIZIAK
MINBIZIAK
aneainara10
 
110_4. froga.ppt
110_4. froga.ppt110_4. froga.ppt
110_4. froga.pptbinovo
 

Similar to Gib (20)

H I E S A
H I E S AH I E S A
H I E S A
 
Birusak
BirusakBirusak
Birusak
 
Osasuntsu hazi
Osasuntsu haziOsasuntsu hazi
Osasuntsu hazi
 
Nutrizioa nuria
Nutrizioa nuriaNutrizioa nuria
Nutrizioa nuria
 
Osasuna (ismael eta aimar)
Osasuna (ismael eta aimar)Osasuna (ismael eta aimar)
Osasuna (ismael eta aimar)
 
Antisorgailuak
Antisorgailuak Antisorgailuak
Antisorgailuak
 
Antisorgailuak
Antisorgailuak Antisorgailuak
Antisorgailuak
 
Guia artritis idiopatica_juvenil_e
Guia artritis idiopatica_juvenil_eGuia artritis idiopatica_juvenil_e
Guia artritis idiopatica_juvenil_e
 
Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...
Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...
Gaztaroko Artritis Idiopatikoari buruzko gida laburra GAI // Osakidetza - Eus...
 
Minbizia
MinbiziaMinbizia
Minbizia
 
Ugatzminbizia
UgatzminbiziaUgatzminbizia
Ugatzminbizia
 
Osasuna
OsasunaOsasuna
Osasuna
 
Osasuna (omar eta sara)
Osasuna (omar eta sara)Osasuna (omar eta sara)
Osasuna (omar eta sara)
 
Emakumeak eta droga erabilerak @Ailaket
Emakumeak eta droga erabilerak @AilaketEmakumeak eta droga erabilerak @Ailaket
Emakumeak eta droga erabilerak @Ailaket
 
MINBIZIAK
MINBIZIAKMINBIZIAK
MINBIZIAK
 
MINBIZIAK
MINBIZIAKMINBIZIAK
MINBIZIAK
 
110_4. froga.ppt
110_4. froga.ppt110_4. froga.ppt
110_4. froga.ppt
 
110_4. froga.ppt
110_4. froga.ppt110_4. froga.ppt
110_4. froga.ppt
 
osasuna
osasuna osasuna
osasuna
 
OSASUNA
OSASUNAOSASUNA
OSASUNA
 

More from mundu1d

Amenorrea. FIN
Amenorrea. FINAmenorrea. FIN
Amenorrea. FINmundu1d
 
Teoria realidad
Teoria realidadTeoria realidad
Teoria realidadmundu1d
 
Amenorrea. CMC.
Amenorrea. CMC.Amenorrea. CMC.
Amenorrea. CMC.mundu1d
 
Amenorrea.
Amenorrea.Amenorrea.
Amenorrea.mundu1d
 
Zulo beltzak
Zulo beltzakZulo beltzak
Zulo beltzakmundu1d
 
Amenorrea. fin
Amenorrea. finAmenorrea. fin
Amenorrea. finmundu1d
 
Energia iturriak
Energia iturriakEnergia iturriak
Energia iturriakmundu1d
 
Energia-Iturriak
Energia-IturriakEnergia-Iturriak
Energia-Iturriakmundu1d
 
Gaixotasun mentalak
Gaixotasun mentalakGaixotasun mentalak
Gaixotasun mentalakmundu1d
 
Planetak
PlanetakPlanetak
Planetakmundu1d
 
Gizakiaren eragina ingurumenean
Gizakiaren eragina ingurumeneanGizakiaren eragina ingurumenean
Gizakiaren eragina ingurumeneanmundu1d
 
Lurrikarak
LurrikarakLurrikarak
Lurrikarakmundu1d
 
Biokimika 1º
Biokimika 1ºBiokimika 1º
Biokimika 1ºmundu1d
 
Malformazioak
MalformazioakMalformazioak
Malformazioakmundu1d
 
Mgz lana
Mgz lana Mgz lana
Mgz lana
mundu1d
 
Genetika
GenetikaGenetika
Genetikamundu1d
 
Genetika
Genetika Genetika
Genetika
mundu1d
 

More from mundu1d (20)

Amenorrea. FIN
Amenorrea. FINAmenorrea. FIN
Amenorrea. FIN
 
Gib
GibGib
Gib
 
Cmc
CmcCmc
Cmc
 
Teoria realidad
Teoria realidadTeoria realidad
Teoria realidad
 
Amenorrea. CMC.
Amenorrea. CMC.Amenorrea. CMC.
Amenorrea. CMC.
 
Amenorrea.
Amenorrea.Amenorrea.
Amenorrea.
 
Zulo beltzak
Zulo beltzakZulo beltzak
Zulo beltzak
 
Amenorrea. fin
Amenorrea. finAmenorrea. fin
Amenorrea. fin
 
Energia iturriak
Energia iturriakEnergia iturriak
Energia iturriak
 
Energia-Iturriak
Energia-IturriakEnergia-Iturriak
Energia-Iturriak
 
Gaixotasun mentalak
Gaixotasun mentalakGaixotasun mentalak
Gaixotasun mentalak
 
Planetak
PlanetakPlanetak
Planetak
 
Gizakiaren eragina ingurumenean
Gizakiaren eragina ingurumeneanGizakiaren eragina ingurumenean
Gizakiaren eragina ingurumenean
 
Lurrikarak
LurrikarakLurrikarak
Lurrikarak
 
Birusak
BirusakBirusak
Birusak
 
Biokimika 1º
Biokimika 1ºBiokimika 1º
Biokimika 1º
 
Malformazioak
MalformazioakMalformazioak
Malformazioak
 
Mgz lana
Mgz lana Mgz lana
Mgz lana
 
Genetika
GenetikaGenetika
Genetika
 
Genetika
Genetika Genetika
Genetika
 

Gib

  • 2. GIBAk nola jokatzen du? Giza Inmunoeskasiaren biruzak(GIBak) linfizitoak erasotzen ditu eta hauek gure defentsa sistemaren zuzendariak dira. Gibaren aurka sortzen diren antigorputzak ez dira gauza birusak hiltzeko. Linfozitoak desegin eta birus pila bat askatzen da; hau beste linfozitoak infektatuko dituzte. Horrela Gibak sistema inmunea gero eta gehiago makaldu eta zera lortzen du: gure organismoak zenbait germen eta minbizi motaren aurka beahar bezala jokatzeko ezina.
  • 3. Zer da GIBa eta hiesa? Hiesa gaixotasun bat da, GIBak sortua eta pertsona batetik beste transmititu daiteke. Birusa, partikula infekzioso txiki bat da, organismoko zelulen parasito –ezbestela-bizi daitekeena eta zeluletan bertan ugaltzen dena.
  • 4. Nola jakin pertsona bat GIBak infektatuta dagoen? Odol analisi espezifiko baten bidez. Zeren eta itxuragatik exin dugi jakin. Antigorputzak detektatzen badira probaren emaitza positiboa da, eta pertsona hori seropositiboa, GIBaren eramailea. Eta ez bada ezer detektatzen seronegatiboa da. Infektatu ondoren pertsona gutxi gora behera hiru hilabete egon daiteke antigorputzik sortu gabe. Beraz, hiru hilabetez itxaron behar da analisi hori egiteko, zeren lehenago eginez gero probak negatibo eman baitezake, pertsona infektatuta egonda era.
  • 5. Zer esan nahi du pertsona seropositiboa izateak? • Pertsona GIBak infektatu duela • Infekzio osorako da. • Arrisku praktika batzuen bidez beste batzuei tranmititu daiteke.
  • 6. Sendatu daiteke hiesa? Ez da lortu GIBa behin betiko desegingo duen medikamenturik. GIbak aurrera ez egiteko asmoz erretrobirusaren kontrako medikamenduak erabiltzen dira.Gaixoen bizitza luzatu eta hobetu egiten dute.
  • 7. Nola transmititzen da GIBa? • Odola • Semena • Jariakin baginalak Kontaktu zuzen eta sakona ediki behar da infektatutako persona edo gauzekin.
  • 8. Odol bidezko transmisioa • Xiringak edo tresna puntadun edo ebakitzaileak partekatzeagatik. • Amak seme-alabei • Odol tranfuzio eta produktuen bidez.
  • 9. Transmizio sexualak Sakil sartzearekin egiten diren zauri mikroskopikoen bidez gertatzen da birusaren transmisioa. Horrela, infektatuaren semen eta baginako jariakinetan dagoen birusak sexu.lagunaren odolera pasatzen da. KONTUAN EDUKI: • Bikoteko batek sexu bidez tranmititutako gaixotasun bat izanez gero Gibaren tranmizio arriskua handitu egiten da. • Zenbat eta babesik gabeko arreman gehiago infekzio arrisku handiagoa.
  • 10. Preserbatiboa ondo nola erabili 1- Preserbatiboaren irangitze datarekin kontuz 2- Ez urratu azazkal, hortz, erastun eta abarrekin. 3- Preserbatiboa zakila tente dagoela ipini, edozein kontaktu genital izan baino lehen 4- Zakilaren orporaino zabaldu estutu punta lehenago haizea joan dakion. 5- Lubrifikatzailea erabiltzekotan uretan urtugarriak erabili eta ez koipetsuak preserbatiboari kalte egiten diote eta. 6- Kentzerakoen behe aldetik eutzi erekzioa jaitsi baino lehen eta gero korapilatu. 7- Zakil-sartze bakoitzean aldatu. 8- Zaborretara bota. 9- Bero, argi eta gehiegizko hesetazunetik babestu behar dira.
  • 11. Emakumezkoentzako preserbatiboa Emakumeentzako preserbatiboa ere hesi eraginkorra da hiesaren birusarentzat.
  • 13. Gonorrea Sintoma arruntenak ondokoak dira: Baginko fluxua gehitzea, jarikinak zakilean edo erresumina pixa egitean. Bagina uzki edo aho bidezko sexu harremanetan kutzatzen da. Antibiotikoekin tratatzen da.
  • 14. Chlamydia Gonorrearen tankerako sintomak ditu. Bagina uzki eta aho bidezko sexu-harremanetan kutzatzen da. Tratamendu antibiotikoekin tratatzen da.
  • 15. Sifilia Urte askotan zehar sintomak desberdinak eragiten dituen bakterio batek sortzen du. Hasieran minik ematen ez duen ultzera bat azaltzen da ukimen-unean-genitalak, ahoa edo uzkia eta zenbaitetan ez da ikusten begien bistan. Tetamendua antibiotikoekin tratatzen da.
  • 16. Herpes birusa Birus hau besikula edo baba txiki mingarri giza agertzen da eta baginako, uzkiko zein ahoko sexu harremanen bidez kutsatzen da, edota larruazal lesionatuarekiko ukipen zuzenean. Ez dago trattamendu sendagarririk, behien detektatu ondoren, noizbehinkako azterketa medikoa egin behar dira konplikaziorik sor ez dadin.
  • 17. Giza papilomaren birusa Birus hau garatzo giza agertzen da barneko eta kanpoko genitaletan eta uzkiaren inguruan. Baginako, uzkiko zein ahoko sexu harremanen bidez kutzatzen da edo larruazal lesionatuarekiko ukipen zuzenaz. Infekzio gehienek ez dute sintomarik aurkezten eta beraz desagetzen dira, baina zenbait kasutan uteroaren lepoko minbizia eragin dezakete, Minbizi hau prebenitzeko txerto bat ematen da.
  • 18. B Hepatitisa Gibela modu kronikoan erasan dezakeen birus batek eragiten du B hepatitisa. Batzetan, zirrosia eta gibeleko minbizia ere sortu ditzake. Sexu eta odolaren bidez edo amarengandik aurrarengana transmititzen da. B Hepatitisaren kontra badago txerto eraginkor bat.
  • 19. Zer konplikazio zor litzateke STGek modu egokian tratatu ezean? • Antzutasuna • Gorputzeko beste organo batzuei erasaten diete infekzio larriak. • Haurdun daudenak kutsatuz gero, abortuak, pisu gutxiko jaio berriak eta erditze goiztiarrak. • Zeinbait kasutan jaio berriei kutsa dakieke. • Tumore batzuej zerikusia dute erpesarekin eta giza papiloma birusarekin.
  • 21. Zer da antisorkuntza? Kontrazepzioa edo jaiotzaren kontrola kontzeptuan, haurdunaldia eragosteko erabiltzen diren metodoak barne hartzen dira. Sezu harremanak dituen eta haurdun geratu nahi ez duen pertsonek antisorkuntzako metodoak erabil behar ditu.
  • 22. Gizonezkoen kondoia Metodorik era bateko seguruena da, haurdunalditik ez esik, sexu bidezko gaixotasunen kutsapenetik eta hiesetik ere babesten duelako.
  • 23. Emakumeen preserbatiboa Sexu harremanak hasi aurretik ipintzen da eta ez da beharrezkoa eiakulazioaren ondoren berehalaxe kentzea, kondoiarekin gertatzen ez dena. Langa metodoa da haurdun geratzetik ez ezik, sexu bidezko gaixotasunetatik ere babesten duelako.
  • 24. Diafragma Metodo eraginkorra da haurdunaldiaren prebentziorako, baina ez du babesten sexu bidezko gaixotasunetatik ez eta GIB/HIESEtik ere. Osasun zentrora joan behar da bere preskipziorako neurri desberdinetakoak daudelako. Ipini daiteke sexu harreman gertatu baino hainbat ordu lehenago edo harremana hasteko unean baina, ondoren ipinita eduki behar da 6-8 ordu asken sexu harremana izan den unetik.
  • 25. Utero barneko gailua (DIU) Daukan eraginkortasuna oso altua da haurdunaldia eragosteari dagokionez, baina ez du babesten sexu bidezko gaixotasunetatik ez eta GIB/jiesetik ere. Bai ipintzeaz eta bai kentzeaz betiere pertsonal sanitarioak arduratu behar du eta behin ipinitakoan 5-3 urteko iraunkortasuna izaten du.
  • 26. Pastilla edo pilulak Guztiz eranginkorra da haurdunaldia areagotzeko obulaziorik ez dagoenez ernalketa ezinezko gertatzen da beraz ez dago haurdun geratzeko arriskurik. Ez du batere babesten sexu gaixotasunetatik ez eta GIB/hiesetik ere. Beharrezkoa da kontsulta medikutik pasatzea bere preskirpziorako eta egon litezkeen kontraindikazioak detektatzeko.
  • 27. Ez dira antisorkuntzako metodo eraginkorrak • Metodo naturalak: Emakumearen egun ugalkorren iragarpenean oinarritzen dira, egun horietan koitoko sexu harremanik ez izateko. Ez dira batere seguroak emakumearen menstruazio zikloa aldakorra delako. • Koituz interuptus(Atzera martza): Gizonezkoak emakumearen baginatik zakila ateratzean justu eiakulatu aurretik. Eiakulatu aurretik ere gizoneskoak likido bat izurtzen baitu haurdunaldia eragiteko behar beste espermatozoide eduki ditzakeena. Ez du inolako babesik eskaintzen. • Koito osteko dutxa: Espermatozoidea eiakulazioaren ondoren segundo gutxitan iritzi daiteke zerbiz edo uteroaren lepoa baino aurrerago. • Edoskitzaroa: Esdoskitzaroan ere gerta daitezke obulazioak beraz denbora hori emakumearen aldi ugalkortsat eduki behar da.