DBH 3.mailan Natur Zientzietan egindako lana

1. Antisorgailuak.

2. Aurkibidea:
1. Naturalak.
2. Oztopo mekanikoak.
3. Metodo hormonalak.
4. Metodo kirurgikoak.
5. Beste zeinbait metodo.

3. Naturalak.
-Oginoa
-Billings
-Tenperatura basala
Familia-planifikaziorako erabiltzen diren metodo naturalek
emakumearen egun ugalkorren, hau da, obulazioaren hurbileneko
egunen iragarpenean oinarritzen dira, egun horietan koitoko sexu
harremanik ez izateko.Ez dira batere fidagarriak.
Metodo horiek abantailak dituzte: batetik, ez dute emakumearen
osasuna kaltetzen , izan ere, ez da sendagairik hartu behar , ezta
gailu mekaniko edo kimikorik erabili behar ere; bestetik, ez dute
koste ekonomikorik. Hala ere, desabantailak ere badituzte:

4. OGINOA

5. Urtebetez zehar zikloei erreparatuko diegu zer-nolako
erregulartasuna duten ikusteko.
Hilekoaren lehen egunetik aurrera, obulatzeko arriskurik txikien
dituzten zenbait egun kalkulatzen dira.
Obulazioaren aurreko bost egunetan eta baita obulazioaren osteko
hurrengo egunetan ere ez da estalketarik egin behar. Metodo hau
oso hileko erregularrak dituztenentzat baino ez da erabilgarria. Ez
da batere gomendagarria.

6. BILLINGS

7. Muki zerbikalean ematen diren aldaketak aztertzen dira egun
emankorrak kalkulatzeko. Hilekoaren ostean lehortasuneko egun
batzuk datoz, muki zerbikalik ez dagoelako. Gero, halako
mukositate eranskor eta umeltasun sentsazioa agertzen da
(egun emankorrak dira hauek) puntako egunera heldu arte;
hemendik aurrera mukia oparoagoa eta eranskorragoa da. Ez da
batere gomendagarria.

8. TENPERATURA
BASALA

9. Metodo honen arabera tenperatura basalaren aldaketak
kontuan hartuta jakin daiteke noiz izango den obulazioa.
Egunero, ohetik jaiki aurretik, hartuko da tenperatura eta oso
altua den egunetan ez dugu sexu harremanik izango
haurdunaldirik izan ez dadin.Ez da batere gomendagarria.

10. Oztopo mekanikoak.
- Kondoia edo preserbatiboa
- Emakumezkoen preserbatiboa
- Diafragma

11. KONDOIA EDO
PRESERBATIBOA

12. Kondoia latex edo poliuretanoz eginda dago. Bi funtzio ditu bat
haurdunaldia saihestea eta gaixotazunak ez saihestea.
Kondoia HIESA eta gaixotasunak saihesteko metodo onena da.
Protekzio ona da aurdun ez geratzeko.
Komunetik beher ez bota, zakarrontzira bota.
Eraginkortasuna: %97 eta %88 da

13. EMAKUMEZKOEN
PRESERBATIBOA

14. Tubo forma du bajinaren barruan jartzen da. 17 cm eta bi
erastun ditu, bata bukaeran eta bestea hasieran.
Eraginkortasuna : %95 eta %79
Abantailak: Gaixotasunak saihezten ditu, ez duzu
medikuarengana joan beharrik, ez dira ezagutzen beste
ondoriorik.
Desabantailak: Jartzeko zaila izan daiteke eta pertsona batzuei
plazerra gutxitzen zaie

15. Nola jartzen da

16. DIAFRAGMA

17. Antisorgailu hau erabiltzeko ginekologoarengana joan beharko
zara zein neurritako diafragma erabili behar duzun jakiteko.
Eraginkortasuna : %94 eta %84
Abantailak: Koitoa baino ordu batzuk lehenago jar daiteke
Desabantailak: Ez du gaixotasunetatik babesten eta baginako
medikamentuek diafragmaren zeregina oztopatu dez
Goma edo kautxuzko mintz bat da,
biribila eta eraztun metaliko elastiko
batez inguratuta. Diafragma baginaren
hondoan jartzen da eta
espermatozoideei umetokira iristea
eragozten die.

18. Metodo hormonalak.
- Pilula antisorgailua
- Bajinako eraztuna
- Txerto itramuskularra
- Dermisaten azpiko implantea
- Partxe antis
- Diu

19. PILULA
ANTISORGAILUA

20. Eraginkortasuna: 99,9%, erabilera zuzena bada.
Desabantailak:
- odol-galera.
- goragalea.
- Koresterola, triglizeridoak eta gibela alteral daiteke.
- arazo kardiobaskularrak.
- bularreko binbizia edukitzeko arrizkua.
- pilula artzea asteagatik, bere eraginkortasuna galtzea.
- ez du sexu harreman bidez kutsatzen diren gaixotasunak
ekiditeko
Abantailak: “erabiltzeko erosoak dira”.
Emakumearen hormona zikloan du eragina, eta haurdunaldia
ekiditzen du.

21. BAJINAKO
ERAZTUNA

22. Emakumearen baginan jartzen den plastikozko eraztun bat da.
Pildoraren antzera lan egiten du eraztunak. Hiru astez eraman
behar da jarrita eta denbora horretan hormonak askatzen ditu.
Laugarren astean eraztuna kendu egiten da eta orduan ematen
da obulazioa.
Eraginkortsuna: pilularen antzera.
Abantailak: pilula hartzearen aukerak murrizten dira.
Desabantailak:
- kokatzen ikasi behar da.
- EZ du sexu bidez kutsatzen diren gaixotasunetatik babesten.

23. TXERTO
INTRAMUSKULARRA

24. Besoan egiten den hormonen injekzio bat da. Injekzioa egin den
tokitik, hormonak liberatzen joaten dira pixkanaka-pixkanaka.
Bere akats-en porzentaia % 0,3-a da eta 3 hilabetetan zehar
babesten du. Eraginkorra da, hartu eta 24 orduetara.Ahotik
hartutako pilulen, partxeen eta implanteen
funtzio edo mekanismo
berbera dute.Beti ere, antisorgailu onek,
ondorio batzuk ditu: Pisu igoera,
hilerokoaren aldaketak, burukominak...

25. DERMISAREN
AZPIKO
INPLANTEA

26. Dermisaren azpian jartzen diren inplanteak, emakumearen
besoaren azalaren azpian ezartzen diren kapsula txikiak dira.
Kapsula horiek hormonak askatzen dituzte eta horiei esker
ekiditzen dira haurdunaldiak...
Eraginkortasuna: 100% tik urbil dago, 3 edo 5 urtetan.
Abantailak: kokatu eta 24 ordu pasatutakoan eragina dauka.
Desabantailak:
- operazio kirurjiko bat egitea.
- hormonen efektu berak ditu (pisua hartzea edo hilekoaren
nahasketak).
- EZ dute sexu bidez kutsatzen diren gaixotasunetatik babesten

27. PARTXE
ANTISORGAILUA

28. Pildoraren antza du antisorgailu horrek. Emakumearen azalak
jasotzen dituen hormona batzuk askatzen ditu partxeak eta
horrela ekiditen da haurdunaldia.
Eraginkortasuna: pilula antisorgailuaren antzekoa.
Abantailak:
- Erabiltzeko oso erraza da.
- pilula erabiltzea murrizten du.
Desabantailak:
- EZ du sexu bidez kutsatzen diren gaixotasunetatik babesten.
- Azaleko alergia bat ekoiztu dezake.
- Partxea despegatu daiteke.

29. DIU

30. Plaztikoz eta metalez
(gehienetan kobrez)
egindako gailu txiki bat
izaten da. T itsurako
dispositibo bat da eta
bere behe aldean sokatxo bat dauka. Bi motatakoak daude:
kobrezkoak eta hormonalak. Umetoki barnean kokatzen da eta,
espermatozoideen ugal-ahalmena galarazteaz gainera, obuluen
finkatzea galarazten du. Ginekologoak jarri behar izaten du eta
aldian behin azterketak egin behar dira. UBG-a 2 urtetik 5
urtetara eduki daiteke kendu gabe eta eraginkortasunik galdu
gabe. UBG-ak taila desberdinak ditu: Mni: 5cm baino gutxiago,
Short: 5-7 cm edo Standard: 7cm.

31. Eraginkortasuna: Oso altu dauka, %99 a.
Abantailak: Ez dago medikamenturik honi kalte egiten dionik.
Hileko murrizten
du. 5 urtez erabili daiteke.
Desabantailak: Ez ditu
sexu transmisiozko
gaixotasunak ekiditzen.
Gienkologoak jarri eta
kendu behar du, eta
hilero ginekologoaren-
gana joan behar da ondo
dagoen ikusteko. Lehenengo urtean zehar mugitu egin daiteke.

32. EMERGENTZIAKO
METODOAK
Hurrengo eguneko
pilula

33. Ez da metodo antikontzeptibo bat, argi izan behar da,
emergentziako medikamentu bat baizik. Antikontzeptiborik
erabili ez denean eta hauek gaizki erabili ondoren
haurdun geratzeko arriskua murrizteko erabiltzen da.
Hurrengo eguneko pilula ahalik arinen hartu behar da.
Ahal izanez gero, lehen 24 orduetan eta, edozein kasutan,
babesik gabeko harreman sexuala izan eta hurrengo 72
orduak baino lehen.
Gure erkidegoan doakoa da eta Osakidetzaren Osasun
eta Larrialdi Zentroetan banatzen da, eta baita
farmazietan ere.
Desabantaila: medikamentu honek ez duela babesik
ematen ondorengo sexu harremanetan eta ez dela ohiko
antisorgailu bezala erabili behar

34. Metodo kirurgikoak.
- Basektomia
- Tronpen lotura

35. BASEKTOMIA

36. Hodi deferenteak mozten
direnean, barrabiletan
sortutako espermatozoideen
ibilbidea etengabe gelditzen da.
Hau da, basektomiadun gizonek isuritako semenean
ez dago espermatozoiderik. Anestesia lokalarekin egin behar da.
Eraginkortasuna: Ia %100-a da.
Abantailak: Oso mentodo eraginkorra eta iraunkorra da.
Desabantailak: Ez ditu sexu transmisiozko gaixotasunak
ekiditzen. Haurdunaldiak eragozteko erabateko segurtasuna
ebakuntzatik hiru hilabetetara eco gertatzen da; izan ere, bien
bitartean ebakuntza egin aurretiko espermatozoideak gera
badaitezke hodietan.

37. TRONPEN
LOTURA

38. Ebakuntza honetan bi tronpak mozten dira, ondorioz,
obulutegitik datorren obulua ezin daiteke umetokian kokatu;
beraz, obuluak ez dira inoiz espermatozoideekin elkartuko.
Eraginkortasuna:
Ia %100-koa da.
Abantailak: Oso metodo eraginkorra da.
Desabantailak: Ez ditu sexu transmisiozko gaixotasunak
ekiditzen. Atzeraezina da hasierartik

39. Beste zenbait metodo.
Kontuan izan, orain aipatzen diren
metodo hauek ez direla batere
fidagarriak, eta gainera, gaixotasunak
trasmititu daitezke.
1.Cotius interruptus
2.Edoskitzea
3.Dutxa baginala
4.Koito balbularra

40. COTIUS
INTERRUPTUS

41. Cotius interruptus, atzera egitea edo, kale hizkeran, martxatras
deitzen zaiona da. Eiekulazioa baino lehenago zakila baginatik
ateratzean datza.
Sexu-arazoak edo psikologikoak sor ditzake, baina larriena
honako hau da: ez da batere segurua. Ez da batere fidagarria,
eta gainera, gizonezko esperientzia gutxikoa bada, porzentaia
asko jeisten da. Uretrako likidoak edozein unetan eduki
ditzakeenez espermatozoideak, eiekulazioa baino lehenago ere,
zakila guztiz erretiratuta ere, espermatozoide horiek obulua
ernal dezakete, aurretik baginara iritsi badira. Gainera ez du
ekiditen sexu transmisiozko gaixotasunak kutsatzea.

42. EDOSKITZEA

43. Metodo honen oinarria, ama umeari esnea ematen ari zaion
garaian, hau da, hilerokorik ez duenean, obulaziorik ez dela
pentsatzea,eta, beraz, haurdunaldia gertatzea ezinezkoa dela
uste izatea da.Horretarako, emakumea haurdunaldiaren
ondorengo 6 hilabeteen barruan egon behar da. Kasuen
%50ean obulatu egiten dute emakumeek eta haurdun gelditzen
dira.

44. KOITOAREN ONDOREN
BAGINA GARBITZEA
EDO DUTXA BAGINALA
HARTZEA.

45. Metodo honen bitartez baginan geratu den semen guztia garbitu
eta ateratzea da helburua, espermatozoideak ere urarekin
joango direlakoan. Baina, baginara iritsi eta 90 segundorako,
espermatozoideek gurutzatu dute umetoki-lepoa eta abiatu dira
obuluaren bila. Urak ez ditu aterako.

46. KOITO
BALBULARRA

47. Zakila baginan sartu gabe, aluaren kanpoaldean eedukita
egindako koitoari deitzen zaio koito balbularra. Baina,
halakoetan, aluan geratu den semenaren parte bat barrura sar
daiteke, eta espermatozoideaak bagina gurutzatu eta umetokira
eta tronpetaraino irits daiteke.