Vidhorf Nemenda til Fyrirkomulags Nams a MenntavisindasvidiHróbjartur Árnason
Erindi haldið á Menntakviku 12.10.2018. Byggt á könnun vinnuhóps um þróun fjarnámsins við Menntavísindasvið Háskóla Íslands
Sjá upptökur og fleiri erindi: http://tiny.cc/haskolakennsla
Vidhorf Nemenda til Fyrirkomulags Nams a MenntavisindasvidiHróbjartur Árnason
Erindi haldið á Menntakviku 12.10.2018. Byggt á könnun vinnuhóps um þróun fjarnámsins við Menntavísindasvið Háskóla Íslands
Sjá upptökur og fleiri erindi: http://tiny.cc/haskolakennsla
Harpa Dögg Kristinsdóttir, Guðný Sigurðardóttir, Tinna Karen Sveinbjarnardóttir og Sigurbjörg Jóhannesdóttir. (2021, 15. október). Hvernig tryggjum við akademísk heilindi í fjarnámi? Notkun Turnitin í kennslu og námi [fyrirlestur]. Málstofa: Háskólar: Námsmat. Menntakvika, ráðstefna í menntavísindum, Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Reykjavík (on-line).
Getur góð endurgjöf styrkt tengsl kennara og nemenda í fjarnámi? Notkun Turni...University of Iceland
Guðný Sigurðardóttir, Harpa Dögg Kristinsdóttir, Sigurbjörg Jóhannesdóttir, Hilma Gunnarsdóttir og Tinna Karen Sveinbjarnardóttir. (2021, 15. október). Getur góð endurgjöf styrkt tengsl kennara og nemenda í fjarnámi? Notkun Turnitin við kennslu [Fyrirlestur]. Málstofa: Skólastarf á tímum Covid. Menntakvika, ráðstefna í menntavísindum, Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Reykjavík (on-line).
Harpa Dögg Kristinsdóttir, Guðný Sigurðardóttir, Tinna Karen Sveinbjarnardóttir og Sigurbjörg Jóhannesdóttir. (2021, 15. október). Hvernig tryggjum við akademísk heilindi í fjarnámi? Notkun Turnitin í kennslu og námi [fyrirlestur]. Málstofa: Háskólar: Námsmat. Menntakvika, ráðstefna í menntavísindum, Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Reykjavík (on-line).
Getur góð endurgjöf styrkt tengsl kennara og nemenda í fjarnámi? Notkun Turni...University of Iceland
Guðný Sigurðardóttir, Harpa Dögg Kristinsdóttir, Sigurbjörg Jóhannesdóttir, Hilma Gunnarsdóttir og Tinna Karen Sveinbjarnardóttir. (2021, 15. október). Getur góð endurgjöf styrkt tengsl kennara og nemenda í fjarnámi? Notkun Turnitin við kennslu [Fyrirlestur]. Málstofa: Skólastarf á tímum Covid. Menntakvika, ráðstefna í menntavísindum, Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Reykjavík (on-line).
Erindi flutt á málþingi um náttúrufræðimenntun. 17.-18. apríl 2015.
Í erindinu munum við fara yfir niðurstöður spurningalista um ýmsa þætti í kennslu náttúrufræði í grunnskólum. Listinn var sendur út vorið 2014 og 156 kennara svöruðu honum. Niðurstöður gefa yfirlit yfir aðstöðu, kennslugögn, námsmat og kennsluaðferðir sem nýtt eru. Einnig um menntun, þekkingu og viðhorf náttúrufræðikennara.
Skipulögð framsetning og gott aðgengi að upplýsingum styrkir tengsl kennara o...University of Iceland
Ásta Bryndís Schram og Sigurbjörg Jóhannesdóttir. (2021, 30. október). Skipulögð framsetning og gott aðgengi að upplýsingum styrkir tengsl kennara og nemenda í fjarnámi [fyrirlestur]. Málstofa; The conversation is the relationship: Um aðgengi, gæði og réttmæti upplýsinga. Þjóðarspegillinn, ráðstefna í félagsvísindum, Félagsvísindasvið Háskóla Íslands. Reykjavík (on-line).
Language: Icelandic
Information from research that were made 2006 in Menntaskólinn í Kópavogi about what students thinks of using labtops in the school.
Researchers were: Sigurbjörg Jóhannesdóttir, Ingibjörg Haraldsdóttir and Gréta Freydís Kaldalóns
Hvernig getum við fylgt eftir akademískum heilindum í fjarnámi.
Málstofa á Fjarmenntabúðum 18. febrúar 2021
Höfundar: Sigurbjörg Jóhannesdóttir, Harpa Dögg Kristinsdóttir og Guðný Sigurðardóttir.
Upplýsingar um fjarmenntabúðirnar
https://sites.google.com/view/fjarmenntabudir1802/fjarmenntabudir
Upptaka frá málstofunni:
https://youtu.be/8_QthvojBNE
Kynning á niðurstöðum rannsóknar á námskeiðinu OSS111F Opinber stjórnsýsla í ...University of Iceland
Sigurbjörg Jóhannesdóttir og Ásta Bryndís Schram. (2021, 18. nóvember). Kynning á niðurstöðum rannsóknar á námskeiðinu Opinber stjórnsýsla OSS111f í kjölfar þess að það var fært yfir í fjarnám [fyrirlestur]. Deildarfundur Stjórnmálafræðideildar, Félagsvísindasviði Háskóla Íslands (On-line).
My Internet - Our Internet: Developing (M)OOCs on Digital Citizenship for Edu...Sólveig Jakobsdóttir
Jakobsdóttir, Sólveig. (2017, October). My Internet - Our Internet: Developing MOOCs on digital citizenship for educators in Iceland. Erindi á World Conference For Online Learning, Toronto.
The Educamp model: experience and use in professional development of teachers...Sólveig Jakobsdóttir
Presentation at NERA, March 6 2017. Sólveig Jakobsdóttir, Bjarndís Fjóla Jónsdóttir, Þorbjörg Guðmundsdóttir, Svava Pétursdóttir. University of Iceland
Embedding MOOCs in University courses: experiences and lessons learnedSólveig Jakobsdóttir
Jakobsdóttir, S., Bjarnason, G., Gunnarsson, K. H. og Kristófersdóttir, D. D. (2016, June). Embedding MOOCs in university courses: experiences and lessons learned. á EDEN 2016 annual conference: Re-imagining learning environments, Budapest.
The fourteenth Cambridge International Conference on Open, Distance and E-Learning 2011: Internationalisation and social justice: the role of open, distance and e-learing
Sólveig Jakobsdóttir. (2010, 9. febrúar 2010). Félagsnet í fræðilegu samhengi: rafræn tengsl og persónusköpun ungs fólks á netinu. Erindi var flutt á málþingi SAFT Reykjavík.
1. Fjarnám, framhaldsskólinn og
félagslegt réttlæti
Sólveig Jakobsdóttir
Þuríður Jóhannsdóttir
Háskóli Íslands – Menntavísindasvið
Önnur málstofa af átta um framhaldsskólarannsóknir
Miðvikudaginn 8. febrúar kl. 16.20-17.05
Í húsnæði Menntavísindasviðs við Stakkahlíð – stofu K-207
1
http://www.slideshare.net/soljak/fjarnam-framhaldsskoli-felrettlaeti
2. Ágrip
• Árið 2010 var gerð úttekt á vegum mennta- og menningarmálaráðuneytið á fjarnámi á
framhaldsskólastigi í þremur stærstu fjarnámsskólunum landsins
– Fjölbrautaskólanum við Ármúla,
– Verzlunarskóla Íslands og
– Verkmenntaskólanum á Akureyri
• Hér verður fjallað um þann hluta niðurstaðna sem snýr að nemendahópnum og
þörfum hans
• Skoðaðar verða ástæður þess að nemendur kusu að nýta kosti fjarnáms og gerð
grein fyrir mati þeirra á gildi fjarnámsins
• Niðurstöður sýna að tækifæri til að taka áfanga í fjarnámi hefur gert fólki sem annars
hefði ekki haft aðgang að skóla mögulegt að ljúka prófum úr framhaldsskóla
• Þannig hefur fjarnám á netinu stuðlað að því að styðja hópa sem af mismunandi
ástæðum eru í hættu á að falla brott úr reglulegu námi
• þannig má halda því fram að fjarnámið hafi átt þátt í að stuðla að félagslegu réttlæti í
íslensku skólakerfi
2
4. Til skoðunar hér
• Hvers vegna kjósa nemendur á
framhaldsskólastigi að nýta sér kosti fjarnáms?
• Hvernig meta þeir gildi þess að hafa tækifæri til
að velja fjarnám?
• Á hvern hátt hefur tilkoma fjarnáms á netinu
stuðlað að jafnrétti hvað snertir aðgang að
framhaldsskólum?
4
5. Bakgrunnur: VMA
• 1994 Verkmenntaskólinn á Akureyri (VMA), var
frumkvöðull í að bjóða fjarnám á neti (með tölvupósti)
• Sýn: að efla jafnrétti hvað snerti aðgang að
framhaldsskólanámi fyrir fólk í dreifbýli
• Í átta ár var skólinn sá stærsti á sviði fjarnáms á
Íslandi – hafði mesta námsframboðið í fjarnámi
5
6. Sýn menntamálaráðuneytis 2001, 2005
• Forskot til framtíðar 2001-2003. Verkefnaáætlun
menntamálaráðuneytisins í rafrænni menntun
– Gert ráð fyrir eflingu dreifnáms svo nemendur geti
stundað fjölbreytt nám óháð búsetu.
• Áræði með ábyrgð - stefna mennta-málráðuneytis
um upplýsingatækni í menntun, menningu og
vísindum 2005-2008
– „stuðlað verði að frekari þróun dreifmenntunar þar
sem nám verður óháð stað og stund.“
6
7. Fleiri skólar bætast við
• Stefna/sýn og aukin eftirspurn eftir fjarnámi leiddi til
þess að Reykjavíkurskólarnir bjóða fjarnám
– FÁ 2001 og VÍ 2005
• 2009: 8 skólar bjóða fjarnám, 4-5000 fjarnemar
innritaðir
• Eftir 2008, mikill niðurskurður á fjárveitingum til
fjarnáms
• Efasemdir um gæði fjarnáms – Úttekt gerð 2010
7
8. Rannsóknaraðferð
• Úttekt að frumkvæði og á vegum Menntamála-
ráðuneytisins beindist að þremur leiðandi og stærstu
fjarnámsskólunum
– FÁ, VÍ, VMA
• Viðtöl við stjórnendur, könnun meðal kennara og
nemenda, 36 námskeiðsvefir greindir
• Hér er fjallað um niðurstöður úr könnun meðal
nemenda
8
11. Spurningalisti
• Spurningakönnun á netinu 2010
• 46 spurningar í 5 flokkum
– Almennur bakgrunnur
– Menntun
– Reynsla og mat á fjarnáminu (áföngum í fjarnámi)
– Samanburður á fjarámsáföngum og
dagskólaáföngum
11
12. Niðurstöður – áfangar og nám
• Í heildina voru nemendur venjulega skráðir í 6-7
áfanga á vorönn (í fjarnámi og dagskóla)
– Flestir (86%) voru í 1-3 áföngum í fjarnámi
1 áfangi: 42%
2 áfangar: 27%
3 áfangar: 16%
– Meðalfjöldi eininga var 13,9 einingar samanlagt (fullt
nám= 17-18 einingar)
– Meðalfjöldi eininga í fjarnámi var 6,4 einingar
12
13. Niðurstöður – upplýsingar um
innritaða nemendur í fjarnámi
Í öðru námi en í viðkomandi fjarnámi FÁ VÍ VMA Total
% % % %
Fjarnámsáfangar í öðrum 8 9 8 8
framhaldsskóla
Dagskóli í sama framhaldsskóla 7 8 18 10
Dagskóli í öðrum framhaldsskóla 25 27 23 25
Háskóli 1,2 2,2 0,5 1,3
Grunnskóli 13 10 0 10
Sjá, bls. 12-13 í Sólveig og Þuríður (2019) - skýrsla 13
15. Búseta þeirra sem voru innritaðir í
fjarnám
• Um 58% þeirra sem voru fjarnemar við
Reykjavíkurskólana FÁ og VÍ: bjuggu í eða á
höfuðborgarsvæðinu
• Um 52% þeirra sem voru fjarnemar við VMA
bjuggu á Akureyri og grennd +17% á
Norðurlandi
• 6% erlendis
15
16. Vinna með námi
• 35% voru ekki í launavinnu
• 25% unnu 1-20 stundir á viku
• 25% unnu 21-40 stundir á viku
• 16% unnu 41 stundir eða meira
Kyn:
Fleiri karlar en konur unnu 41 stundir+ (25 vs. 12%);
Svipað kynjahlutfall í launavinnu: 37% karla vs. 34%
kvenna
16
18. Þörf vs. þægindi
• Þörf: 61%: höfðu mikla eða mjög mikla þörf fyrir
fjarnám (51+, og þeir yngstu höfðu minni þörf en
aldurshópurinn þar á milli)
• Gildi: 70% sögðu fjarnámið hafa mikið/mjög mikið
hagnýtt gildi
• Ánægja: 52% höfðu mikla/mjög mikla ánægju af
fjarnáminu (kynjamunur, hærra hlutfall meðal kvenna)
• Hvernig hentaði fjarnámið?
– 72% fannst að fjarnámið hentaði þeim vel/mjög vel
– 22% fannst það allt í lagi og svipað hlutfall sagði það vera
þægilegt
18
19. Meginástæður fyrir að vera í fjarnámi –
mikill munur eftir aldri
Aldurshópar % sem velja hverja ástæðu
Meginástæður (í sviga eru vinsælustu ástæðurnar eftir röð)
-15 16-20 21-25 26-40 41-50 51+
Að flýta fyrir sér 70 (1.) 31 (4.) 25 14 4 6
Vantaði einingar 4 44 (1.) 56 (1.) 52 (3.) 39 (5.) 28
Sveigjanleiki í tíma 18 35 (2-3) 48 (2.) 55 (2.) 41 (3.) 46 (4.)
Þægindi 27 35 (2-3) 41 (3.) 43 (4-5) 40 (4.) 50 (3.)
Geta unnið með námi 2 22 40 (4.) 57 (1.) 66 (1.) 66 (2.)
Sveigjanleiki í 3 28 38 (5.) 43 (4-5) 35 (6.) 32 (5.)
staðsetningu
Bæta við mig þekkingu 29 19 24 40 (6.) 57 (2.) 80 (1.)
Get stundað námið 0 6 22 37 (7.) 16 4
heima fjölskylda/börn
Fjöldi af aðalástæðum 1 4 5 7 6 5
valinn af 30% eða hærra
hlutfalli
19
20. Meginástæður fyrir að velja fjarnám –
kynjamunur í nokkrum ástæðum
• Mjög marktækur kynjamunur kemur fram í ástæðunni
að geta verið heima til að sinna fjölskyldu og börnum
• 19% kvenna og 8% karla nefndu þetta sem ástæðu
– Í aldurshópnum 26-30 voru það 48% kvenna
og17% karla
• Fleiri konur en karlar merktu við ástæðurnar:
– þægindi við að stunda nám í fjarnámi,
– sveigjanleika varðandi staðsetningu og
– félagslegar ástæður/vandamál
20
21. Ályktanir um gildi fjarnáms á
framhaldsskólastigi
• Nemendur sem stunda nám í dagskóla geta skipulagt nám sitt
þannig að
– þeir geta flýtt fyrir sér
– náð upp einingum sem þeir hafa fallið á
– tekið einingar í fjarnámi ef þeir hafa dregist aftur úr af ýmsum
ástæðum
• Fólk hefur aðgang að námi burtséð frá búsetu eða
kringumstæðum t.d. vegna líkamlegra eða félagslegra
vandamála eða veikinda
• Fjarnám gefur fólki kost á að hafa meiri stjórn á námi sínu en í
gengur og gerist í hefðbundnum skólum almennt
21
22. Fjarnám auðveldar fólki að taka upp
þráðinn
• Fólk sem hefur hætt eða dottið út úr framhaldsskóla
getur notað sér fjarnámið til að komast inn í skóla aftur
• Fjarnámið gerir kleift að stunda nám þótt fólk sé komið
með auknar skuldbindingar sem fullorðið fólk varðandi
vinnu og fjölskyldu
• Fólk á miðjum aldri og eldra hefur notað tækifærið sem
fjarnámið býður til að bæta við sig þekkingu á ýmsum
sviðum
22
23. Brottfall
• Brottfall úr fjarnámi í úttekt (3 skólar): 24-40%
• Brottfall í framhaldsskólum (Hagstofan, 2011)
– 45% af nemendum sem skráðu sig í dagskóla 2002
hafði lokið námi fjórum árum seinna,
– 58% 6 árum seinna
– 61% 7 árum síðar
23
24. Fjarnám og brottfallsvandinn
• Tækifæri til að taka áfanga í fjarnámi hefur gert
fólki kleift að ljúka námi í framhaldsskóla sem
annars hefði ekki átt þess kost
• Fjarnám – nám á netinu, hefur stutt við hópa
sem af ólíkum ástæðum er hætt við að detti út
úr hefðbundnu námi
• Úttekt sýnir að fjarnám getur hjálpað
nemendum til að útskrifast úr hefðbundnum
skólum og þannig dregið úr brottfalli
24
25. Fjarnám fyrir alla? Tækifæri og þróun
• Fjarnám er samt ekki töfralausn fyrir alla
– Aukinn fjöldi innflytjenda – hvernig gagnast fjarnám þeim?
Fólk með lestrarerfiðleika?
• Þróun í netsamskiptum:
– Frá einföldum texta-samskiptum í átt til meiri
notkunar á félagsmiðlum og margmiðlunarefni –
myndir, hljóð og vídeó
– Möguleikar til menntunar þvert á landamæri – yfir
landamæri
25
26. Lokaniðurstaða
• Fjarnámið hefur átt þátt í að stuðla að
félagslegu réttlæti í íslensku menntakerfi
• Á því sviði eru þó frekari sóknarfæri
26
27. Byggt á
• Sólveig Jakobsdóttir og Þuríður Jóhannsdóttir. (2010).
Úttekt á fjarkennslu í framhaldsskólum. Reykjavík:
RANNUM og SRR Háskóla Íslands. Slóð.
• Jakobsdóttir, S. og Jóhannsdóttir, T. (2011). Expansion in
e-learning: online technologies enabling access to the
upper secondary level for a more diverse student group. Í
A. Gaskell, R. Mills og A. Tait (Ritstj.), The fourteenth
Cambridge International Conference on Open, Distance
and E-Learning 2011: Internationalisation and social
justice: the role of open, distance and e-learing (bls. 84-92).
Milton Keynes, UK: The Open University. Slóð.
27
28. Þakkir
• Við þökkum ráðuneytinu fyrir að hafa
gefið leyfi til að kynna niðurstöðurnar
• Við þökkum öllu skólafólki, nemendum,
kennurum og stjórnendum skóla fyrir
þátttökuna
• Og ykkur fyrir komuna!
28