Ang kababaihan ng taiwan, grade 9 filipinoJenita Guinoo
Ang araling ito ay naglalahad ng isang sanaysay ng Taiwan na naging lunsaran sa pagtalakay sa pangatnig na magkatimbang at di-magkatimbang sa pagsulat ng editoryal na nagpapahayag ng sariling opinyon o pananaw.
Ang kababaihan ng taiwan, grade 9 filipinoJenita Guinoo
Ang araling ito ay naglalahad ng isang sanaysay ng Taiwan na naging lunsaran sa pagtalakay sa pangatnig na magkatimbang at di-magkatimbang sa pagsulat ng editoryal na nagpapahayag ng sariling opinyon o pananaw.
Filipino 9 Nobela at ang mga Uri ng Tunggaliang Makikita RitoJuan Miguel Palero
Ito ay isang maikling powerpoint presentation na naglalaman o tumatalakay sa paksang Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian na makikita sa Nobela. Dito din nakapaloob ang kahulugan ng Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian.
Tusong Katiwala
COT sa Filipino
TANONG #1:
Mula sa mga ipinakitang larawan, ano kaya ang mensahing nais ipabatid nito sa atin?
Ipinababatid nito ang iba’t ibang paraan sa pagpapakita ng KAGANDAHANG ASAL.
Tanong #2:
Paano makakatulong ang mga mensaheng nakapaloob sa larawan sa pag-uugali ng isang tao?
Kayo ay inaasahang:
1. Nasusuri ang tiyak na bahagi ng nabasang parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang asal.
2. Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang ibinigay na tanong.
3. Nabibigyang puna ang estilo ng may akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa akda.
TUSO:
♣ mapanlinlang
♣ mapanglamanag
Halimbawa:
Talagang masama itong si Tasyo tuso kung makipagkalakalan sa ibang tao.
¹ Sinabi rin niya sa mga alagad, “May isang mayaman na may katiwala. Isinusumbong sa kanya na nilulustay nito ang kanyang mga kayamanan.
2 Tinawag niya ito at tinanong, ‘Ano itong narinig ko tungkol sa iyo? Magbigay-sulit ka ng ipinagkatiwala sa iyo, sapagkat hindi ka na maaaring maging katiwala pa.’
3 Sinabi ng katiwala sa sarili, ‘Ano ang gagawin ko ngayong tinanggal na sa akin ang pangangasiwa? Hindi ko kayang magbungkal ng lupa at nahihiya naman akong mamalimos.
4 Alam ko na ang gagawin ko! Maalis man ako sa pangangasiwa, may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.’
5 Kaya't isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kanyang panginoon. Sinabi niya sa una, ‘Magkano ang utang mo sa aking panginoon?’
6 At sinabi nito, ‘Sandaang tapayan ng langis.’ Sinabi niya naman dito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang, maupo ka at isulat mo agad na limampu.’
7 Pagkatapos ay sinabi naman niya sa isa pa, ‘Magkano ang utang mo?’ At sinabi nitong, ‘Sandaang kabang trigo.’ Sinabi niya rito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang at isulat mo na walumpu.’
8 Pinuri ng panginoon ang madayang katiwala dahil sa katusuhan nito. Sapagkat ang mga anak ng sanlibutang ito ay mas tuso sa pamamahala ng kanilang pamumuhay kaysa mga anak ng liwanag.
9 Sinasabi ko sa inyo, makipagkaibigan kayo gamit ang kayamanan ng sanlibutan upang kung maubos na ito ay tatanggapin kayo sa walang hanggang mga tahanan.
10 Ang tapat sa kaunti ay tapat din sa marami at ang hindi tapat sa kaunti ay hindi rin tapat sa marami.
11 Kaya kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng sanlibutan, sino ang magtitiwala sa inyo sa tunay na kayamanan?
12 At kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng sarili ninyong kayamanan?
13 Walang aliping makapaglilingkod sa dalawang panginoon. Sapagkat kapopootan niya ang isa ngunit iibigin ang isa pa. O kaya naman ay magiging tapat siya sa isa ngunit kamumuhian ang isa pa. Hindi kayo maaaring maglingkod sa Diyos at sa salapi.”
PARABULA
► ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng gma kuwento ay nasa Banal na Kasulatan. Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parab
Filipino 9 Nobela at ang mga Uri ng Tunggaliang Makikita RitoJuan Miguel Palero
Ito ay isang maikling powerpoint presentation na naglalaman o tumatalakay sa paksang Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian na makikita sa Nobela. Dito din nakapaloob ang kahulugan ng Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian.
Tusong Katiwala
COT sa Filipino
TANONG #1:
Mula sa mga ipinakitang larawan, ano kaya ang mensahing nais ipabatid nito sa atin?
Ipinababatid nito ang iba’t ibang paraan sa pagpapakita ng KAGANDAHANG ASAL.
Tanong #2:
Paano makakatulong ang mga mensaheng nakapaloob sa larawan sa pag-uugali ng isang tao?
Kayo ay inaasahang:
1. Nasusuri ang tiyak na bahagi ng nabasang parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang asal.
2. Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang ibinigay na tanong.
3. Nabibigyang puna ang estilo ng may akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa akda.
TUSO:
♣ mapanlinlang
♣ mapanglamanag
Halimbawa:
Talagang masama itong si Tasyo tuso kung makipagkalakalan sa ibang tao.
¹ Sinabi rin niya sa mga alagad, “May isang mayaman na may katiwala. Isinusumbong sa kanya na nilulustay nito ang kanyang mga kayamanan.
2 Tinawag niya ito at tinanong, ‘Ano itong narinig ko tungkol sa iyo? Magbigay-sulit ka ng ipinagkatiwala sa iyo, sapagkat hindi ka na maaaring maging katiwala pa.’
3 Sinabi ng katiwala sa sarili, ‘Ano ang gagawin ko ngayong tinanggal na sa akin ang pangangasiwa? Hindi ko kayang magbungkal ng lupa at nahihiya naman akong mamalimos.
4 Alam ko na ang gagawin ko! Maalis man ako sa pangangasiwa, may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.’
5 Kaya't isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kanyang panginoon. Sinabi niya sa una, ‘Magkano ang utang mo sa aking panginoon?’
6 At sinabi nito, ‘Sandaang tapayan ng langis.’ Sinabi niya naman dito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang, maupo ka at isulat mo agad na limampu.’
7 Pagkatapos ay sinabi naman niya sa isa pa, ‘Magkano ang utang mo?’ At sinabi nitong, ‘Sandaang kabang trigo.’ Sinabi niya rito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang at isulat mo na walumpu.’
8 Pinuri ng panginoon ang madayang katiwala dahil sa katusuhan nito. Sapagkat ang mga anak ng sanlibutang ito ay mas tuso sa pamamahala ng kanilang pamumuhay kaysa mga anak ng liwanag.
9 Sinasabi ko sa inyo, makipagkaibigan kayo gamit ang kayamanan ng sanlibutan upang kung maubos na ito ay tatanggapin kayo sa walang hanggang mga tahanan.
10 Ang tapat sa kaunti ay tapat din sa marami at ang hindi tapat sa kaunti ay hindi rin tapat sa marami.
11 Kaya kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng sanlibutan, sino ang magtitiwala sa inyo sa tunay na kayamanan?
12 At kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng sarili ninyong kayamanan?
13 Walang aliping makapaglilingkod sa dalawang panginoon. Sapagkat kapopootan niya ang isa ngunit iibigin ang isa pa. O kaya naman ay magiging tapat siya sa isa ngunit kamumuhian ang isa pa. Hindi kayo maaaring maglingkod sa Diyos at sa salapi.”
PARABULA
► ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng gma kuwento ay nasa Banal na Kasulatan. Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parab
2. Ang buhay ng isang tao ay parang
teleserye. Bawat kuwento ay may
panimula na sadya nga namang iyong
susubaybayan at aabangan hanggang
sa katapusan ngunit ung minsan ay di
natin gusto ang katapusan nito.At tayo
ay nagnanais na kung tayo sana ang
nagbigay ng wakas ay mas maganda pa.
JESSA M. FRANCISCO – FILIPINO TEACHER
3. Tayo nang
maglakbay sa
daigdig ng mga
kuwento at maging
malaya kayo sa
iyong mga
imahinasyon sa
pagbuo ng sariling
wakas nito. • JESSA M. FRANCISCO
4. Nabubuo ang sariling wakas ng
napanood na bahagi ng teleserye na
may paksang kaugnay ng binasa
F10PD-IIf-72
LAYUNIN
5. Talasalitaan
> MAIKLING KWENTO - isang
maikling salaysay hinggil sa isang
mahalagang pangyayaring
kinasasangkutan ng isa o ilang
tauhan at may iisang kakintalan o
impresyon
6. Talasalitaan
PANIMULA - ito ay ang unang
bahagi na nagsasaad ng
introduksiyon kung ano ang
maaaring iikutan ng kuwento
kasama na ang mga tauhan,
tagpuan at suliraning
kakaharapin ng tauhan.
9. Talasalitaan
TELESERYE - Isang uri na napapanood sa
telebisyon na karaniwang hindi makatotohanan o
walang pawang pruweba na masasabing ito ay
totoo.. Nagsimula sa dalawang salita na “tele” at
“serye” salitang Tagalog para sa “series” at
“drama” para sa drama.
10. Panimulang
Gawain
Si Liza ay may halaman sa harap ng bahay.
Alagang-alaga niya ito. Dinidilig niya ang mga
halaman araw-araw. Inaalis niya ang tuyong
dahon at mga insekto na naninirahan sa mga ito.
Kung minsa binubungkal niya ang paligid ng mga
halaman. Nilalagyan din niya ng pataba ang lupa
kaya_______________.
a. namatay ang mga halaman.
b. lumago at namulaklak ang mga halaman.
c. napigil ang paglaki ng mga halaman
11. Panimulang
Gawain
Magdiriwang si Myrna ng kanyang kaarawan.
Tumanggap si Roy ng imbitasyon buhat kay
Myrna. Si Roy ay isa sa kanyang matalik na
kaibigan.
“Mabuti at may pera ako.” wika ni Roy habang
pumapasok siya sa isang malaking shopping mall.
a. Sasagutin ni Roy ang imbitasyon ni Myrna.
b. Bibili si Roy ng regalo para kay Myrna.
c. Mamamasyal si Roy bago dumalo sa handaan
ni Myrna.
12. Panimulang
Gawain
Masayang-masaya si Mang Nardo. Sarap na sarap
siya sa pagkain ng adobong manok. Hinimas-
himas pa niya ang kanyang tiyan sa kabusugan.
Ngunit, natigilan asiya nang makita niyang wala
sa kulungan ang alaga niyang tandang.
a. May nagnakaw ng manok niya
b. Iniluto ang tandang
c. Nakawala sa kulungan ang tandang
13. Gawaing
Pampagkatuto
Maikling kuwento
- Isang maikling salaysay hinggil sa isang
mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa
o ilang tauhan at may iisang kakintalan o
impresyon lamang.
- Noong panahon ng mga Amerikano, tinawag din na
“dagli” ang maikling kwento at ginagawa itong
libangan ng mga sundalo.
14. Gawaing
Pampagkatuto
Si Edgar Allan Poe ang
tinaguriang “Ama ng Maikling
Kuwento”. Ayon sa kanya
“ang maikling kwento ay
isang akdang pampanitikang
likha ng guniguni at
salagimsim na salig sa buhay
na aktuwal na naganap o
maaaring maganap.”
15. Mga Bahagi ng Maikling Kuwento
1. Simula
- Kabilang sa simula ang mga tauhan, tagpuan
at suliranin. Sa mga tauhan nalalaman kung
sino-sino ang nagsisiganap sa kuwento at kung
ano ang papel na gagampanan ng bawat isa.
Maaaring bida, ontrabida o suportang tauhan.
Sa tagpuan nakasaad ang lugar na
pinangyarihan ng mga aksyon o mga insedente
kasama na dito ang panahon kung kailan
naganap ang kuwento. At ang bahagi ng
suliranin ang siyang kababasahan ng
problemang kakaharapin ng pangunahing
tauhan.
16. Mga Bahagi ng Maikling Kuwento
2. Gitna
- Ito ay binubuo ng saglit na kasiglahan,
tunggalian at kasukdulan. Ang saglit na kasiglahan
ay naglalahad ng pandaliang pagtatagpo ng mga
tauhang nasasangkot sa suliranin.
Ang tunggalian naman ay bahaging kababasahan
ng pakikitunggali o paikipagsapalaran ng
pangunahing tauhan laban sa mga suliraning
kakaharapin, na minsan ay sa sarili, sa kapwa o sa
kalikasan. Samantalang ang kasukdulan ang
pinakamadulang bahagi kung saan makakamtan
ng pangunahing tauhan ang katuparan ng kanyang
ipinaglaban.
17. Mga Bahagi ng Maikling Kuwento
3. Wakas
- Ito ay binubuo ng kakalasan at katapusan. Ang
kakalasan ang bahaging nagpapakita ng unti-
unting pagbaba ng takbo ng kuwento mula sa
maigting na pangyayari sa kasukdulan, at ang
katapusan ang bahaging
- Kababasahan ng magiging resolusyon ng
kuwento. Maaaring masaya o malungkot,
pagkatalo o pagkabigo.
18. Mga Elemento ng Maikling
Kwento
Mayroong labing-isang elemento ang maikling kwento. Ito ay ang
mga sumusunod:
1. Panimula
Dito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa. Dito rin
kadalasang pinapakilala ang iba sa mga tauhan ng kwento.
2. Saglit na Kasiglahan
Naglalahad ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang
masasangkot sa suliranin.
3. Suliranin
Ito ang problemang haharapin o kinahaharap ng tauhan o mga
tauhan sa kwento.
19. Mga Elemento ng Maikling
Kwento
4. Tunggalian
Ang tunggalian ay may apat na uri:
Tao laban sa tao
Tao laban sa sarili
Tao laban sa lipunan
Tao laban sa kapaligiran o kalikasan
5. Kasukdulan
Sa kasukdulan nakakamtan ng pangunahing tauhan ang katuparan
o kasawian ng kanyang ipinaglalaban.
6. Kakalasan
Ito ang tulay sa wakas ng kwento.
20. Mga Elemento ng Maikling
Kwento
7. Wakas
Ito ang resolusyon o ang kahihinatnan ng kwento.
8. Tagpuan
Dito nakasaad ang lugar na pinangyarihan ng mga aksyon o mga
insidente. Kasama din dito ang panahon kung kailan naganap ang
kwento.
21. Mga Elemento ng Maikling
Kwento
9. Paksang Diwa
Ito ang pinaka-kaluluwa ng maikling kwento.
10. Kaisipan
Ito naman ang mensahe ng kwento.
11. Banghay
Ito ay ang mga pangyayari sa kwento.
22. Mga Uri ng Maikling Kwento
1. Kwento ng Tauhan
Inilalarawan dito ang mga pangyayaring
pangkaugalian ng mga tauhang nagsisiganap
upang mabigyan ng kabuuan ang pag-unawa sa
kanila ng isang mambabasa.
2. Kwento ng Katutubong Kulay
Binibigyang diin dito ang kapaligiran at mga
pananamit ng mga tauhan, ang uri ng kanilang
pamumuhay, at hanapbuhay ng mga tao sa
23. Mga Uri ng Maikling Kwento
3. Kwentong Bayan
Inilalahad dito ang mga kwentong pinag-
uusapan sa kasalukuyan ng buong bayan.
4. Kwento ng Kababalaghan
Dito pinag-uusapan ang mga salaysaying
hindi kapanipaniwala.
5. Kwento ng Katatakutan
Naglalaman naman ito ng mga pangyayaring
kasindak-sindak.
24. Mga Uri ng Maikling Kwento
6. Kwento ng Madulang Pangyayari
Binibigyang diin ang kapanapanabik at
mahahalagang pangyayari na nakapagpapaiba o
nakapagbago sa tauhan.
7. Kwento ng Sikolohiko
Ito ang uri ng maikling kuwentong bihirang isulat
sapagkat may kahirapan ang paglalarawan ng
kaisipan. Ipinadarama dito sa mga mambabasa
ang damdamin ng isang tao sa harap ng isang
pangyayari at kalagayan.
25. Mga Uri ng Maikling Kwento
8. Kwento ng Pakikipagsapalaran
Nasa balangkas ng pangyayari ang interes ng
kwento ng pakikipagsapalaran.
9. Kwento ng Katatawanan
Ito ay nagbibigay-aliw at nagpapasaya sa
mambabasa.
10. Kwento ng Pag-ibig
Ito naman ay tungkol sa pag-iibigan ng
dalawang tao.
26. SALAMAT SA PAKIKINIG
PAALALA: WAG KALIMUTAN GAWIN
ANG GAWAING NAKAPOST SA
GOOGLE CLASSROOM