2. Ano ang mahalaga sa iyo?
Paano mo ito maiituring na
mahalaga?
Pantay-pantay ba ang antas ng
mga halagang ito para sa iyo?
3. Pagpapahalaga (Values)
• ay mula sa salitang latin na valore na nangangahulugang
pagiging malakas o matatag o pagiging makabuluhan o
pagkakaroon ng saysay/kabuluhan.
• Masasabing kailangan maging matatag tayo sa pagbibigay
halaga sa anumang bagay na may saysay o kabuluhan sa atin.
4. Pagpapahalaga (Values)
• Ayon sa mga sikolohista ang pagpapahalaga ay anumang
bagay na kaibig-ibig, kaakit-akit, kapuri-puri, kahanga-hanga at
nagbibigay inspirasyon.
• Hindi mo pahalagahan ang isang bagay kung hindi mo nakikita
ang alinman sa mga katangiang ito.
5. Pagpapahalaga (Values)
• Ayon sa tradition ang pagpapahalaga ay tumutukoy sa saligan
o batayan ng kilos o gawa at sa ubod ng paniniwala.
• Nagmumula ang paniniwala ng tao at ang kilos niya sa kanyang
pinahahalagahan. Ito ay tumutukoy rin sa anumang mabuti.
• Ang Mabuti ay ang mga bagay na hinahangad at
pinaghirapang makamit nang hindi nakakapinsala o
nakakasakit sa ating sarili at sa kapuwa.
6. Pagpapahalaga (Values)
• Ayon kay Max Scheler ang pagpapahalaga ay obheto ng ating
intensyonal na damdamin. Mauunawaan natin ang
pagpapahalaga sa pamamagitan ng pagdama nito. Hindi ito
naghihintay ng katwiran upang lumitaw sa ating buhay.
7. Katangian ng Pagpapahalaga Ayon kay
Scheler
1. Immutable at Objective – hindi nagbabago ang mga
pagpapahalaga. Dahil ang mga ito, lalo na ang nasa higit na
mataas na antas, ay mga kalidad kung saan nakasalalay ang
pagkatao.
2. Sumasaibayo (Transcends) – sa isa o maraming indibidwal.
Ang pagpapahalaga maaaring para sa lahat o pansarili lamang.
8. Katangian ng Pagpapahalaga Ayon kay
Scheler
3. Nagbibigay direksyon sa tao. Nilalayong makamit ng isang
tao, sa pagsisikap na makamit ito, ang kilos ng tao ay nahuhubog
at nakakaroon ng direksyon tungo sa pag abot ng kanyang
pagpapahalaga.
4. Lumilikha ng kung ano ang nararapat (ought to be) at kung
ano ang dapat gawin (ought to do).
9. Uri ng Pagpapahalaga
1. Ganap na pagpapahalagang moral (Absolute Moral Values) Ito
ang pakalahatang pangkatotohanan (Absolute Truth) na
tinatanggap ng tao bilang mabuti at mahalaga.
2. Pagpapahalagang Kultural na Panggawi (Cultural Behaviors)
Maaari itong pansariling pananaw ng tao o paniniwala ng
isang pangkat na kultural.
10. GANAP NA PAGPAPAHALAGANG MORAL PAGPAPAHALAGANG KULTURAL NA
PANGGAWI.
Obhetibo. Ito ay naaayon kung ano ito (what it is),
ano ito noon (what it has been) at kung ano ito dapat
(what it must be). Ito ay nananahan sa labas ng isip
ng tao, mas mataas sa isip ng tao, at ito ay
nananatili kahit hindi pa ito nakikita o iginagalang ng
ilan.
Subhetibo. Ito ay pansarili o personal sa indibidwal.
Ito ay ang personal na pananaw ugali o hilig na
bunga ng pag-udyok ng pandamdam, damdamin,
iniisip, motibo, karanasan at nakasanayan. Ito ay
mga pagpapahalaga na maaring ang kahinatnan ay
makikita lamang sa paglipas ng ilang panahon o
matapos makita ang resulta o bunga.
Pangkalahatan. Ito ay sumasaklaw sa lahat ng tao,
kilos at kondisyon, o kalagayan. Hinango mula sa
Likas na Batas Moral, ito ay katangap-tangap sa
lahat ng tao, sa lahat ng pagkakataon at sa lahat ng
kultura dahil ito ay nakabatay sa pagkatao ng tao na
pangkalahatan
Panlipunan. ito ay naiimpluwensyahan ng
pagpapahalaga ng Lipunan – ang nakagawiang kilos
o asal na katangap-tanggap sa Lipunan. Ito ay
maaaring magdaan sa unti-unting pagbabago upang
makaayon sa panahon at mga pangyayari.
Eternal. Ito ay umiiral at mananatiling umiiral. Hindi
ito magbabago kahit lumipas man ang mahabang
panahon. Nagbabago ang panahon, ang paniniwala,
mithiin, pangangailangan at layon ng tao ngunit hindi
pa rin magbabago nito ang ganap na halagang
moral.
Sitwasyonal. Ito ay nakabatay sa sitwasyon, sa
panahon, at pangyayari. Ito ay madalas na naguugat
sa subhetibong pananaw sa kung ano ang
mapakikinabangan o hindi. Ang ginagawang pagpili
ay madalas na ibinabatay sa kung ano ang mas
kaaya-aya, kapuri-puri, makabuluhan at tumutugma
sa pangangailangan sa kasalukuyang panahon.
11. Limang Katangian ng Mataas na
Pagpapahalaga mula kay Tong-Keun Min
1. Mas tumatagal ang mas mataas na pagpapahalaga kung
ihahambing sa mababang paghahalaga. Hal. Ang paggastos
ng pera upang ibili ng aklat ay mas mataas kaysa ipambili ng
pagkain. Mas tumatagal ang kaalaman na makukuha kaysa
kasiyahan ng pisikal na katawan dahil sa pagkain. Ang
pagpapahalaga ay nasa mataas na antas kung hindi ito
kainlanman magbabago ng panahon (timeless o ability to
endure.
12. Limang Katangian ng Mataas na
Pagpapahalaga mula kay Tong-Keun Min
2. Mas mahirap mabawasan ang kalidad ng pagpapahalaga.
Kahit pa dumarami ang nagtataglay nito, mas mataas ang antas
nito. Hal. Ang pagpapahalaga ng material na bagay ay lumiliit
habang nahahati ito. Ngunit ang pagpapahalaga sa karunungan
ay hindi mababawasan kahit pa mahati ito o ipamahagi sa
napakaraming tao. Ang pagpapahalaga ay nasa mataas na antas
kung sa kabila ng pagsalin-salin nito sa napakaraming
henerasyon, napapanatili ang kalidad nito (indivisibility)..
13. Limang Katangian ng Mataas na
Pagpapahalaga mula kay Tong-Keun Min
3. Mataas ang antas ng pagpapahalaga kung ito ay lumilikha ng
iba pang mga pagpapahalaga. Hal. Ang isang tao na
pinapahalagahan ang katarungan ay nagiging makatarungan,
may paggalang sa Karapatan ng iba, nagiging mapanagutan sa
kanyang mga kilos at may disiplina sa kanyang sarili. Dahil sa
mataas na pagpapahalagang katarungan, lumikha pa ito ng
ibang pagpapahalaga tulad ng paggalang sa Karapatan,
pananagutan at disiplina sa sarili.
14. Limang Katangian ng Mataas na
Pagpapahalaga mula kay Tong-Keun Min
4. Ang lalim ng kasiyahang nadarama sa pagkamit nito. Sa
madaling salita, mas malalim ang kasiyahan na nadama sa
pagkamit ng pagpapahalaga, mas mataas ang antas nito. Hal.
Mas malalim ang kasiyahan ng pagtatapos sa mataas na paaralan
kaysa pagsali sa isang liga ng basketball (depth of satistaction).
15. Limang Katangian ng Mataas na
Pagpapahalaga mula kay Tong-Keun Min
5. Ang isang pagpapahalaga ay nasa mataas na antas kung hindi ito
nakabatay sa organismong nakararamdam nito. Ito ay umiiral ng lubos at
malaya sa mga nakakaramdam nito. Hal. Si Roselle Ambubuyog ang kauna-
unahang bulag na mag-aaral ng Ateneo de Manila University na nakakuha
ng pinakamataas na karangalan bilang Summa Cum Laude sa kursong BS
Mathematics. Hindi naging hadlang ang kaniyang kapansanan upang
makatapos siya ng pag-aaral. Ang kaniyang pag-nanais na magtagumpay sa
kaniyang larangan ay higit na mataas kaysa kaniyang pisikal na kapansanan.
16. Hirarkiya ng Pagpapahalaga ayon kay Max
Scheler (Dy, M. Jr., 1994)
1. Mga Pandamdam na Pagpapahalaga (Sensory Values). Itinuturi na nasa
pinakamababang antas ng pagpapahalaga, tumutukoy ito sa mga
pagpapahalagang nagdudulot ng kasiyahan sa pandamdam ng tao. Kasama
dito ang pagbibigay halaga sa mga bagay na tumutugon sa pangunahing
pangangailangan ng tao tulad ng pagkain, tubig, damit, tirahan at iba pang
teknikal na pagpapapahalaga. Kasama rin sa mga pagpapahalagang ito ang
mga bagay na maituturing lamang na rangya o luho ng isang tao tulad ng
mamahaling alahas, magarang sasakyan, o mamahaling bag at sapatos na
labis na hinahangad ng ilang tao.
17. Hirarkiya ng Pagpapahalaga ayon kay Max
Scheler (Dy, M. Jr., 1994)
2. Mga Pambuhay na Pagpapahalaga (Vital Values). Ito ay ang mga
pagpapahalagang may kinalaman sa mabuting kalagayan ng buhay (well-
being). Hal. Mahalaga sa tao ang makapaghinga kung siya ay pagod dahil
ito ang makapagpapabuti sa kaniyang pakiramdam at ang kumain ng
masustansiyang pagkain upang matiyak na siya ay malusog at hindi
magkasakit. Mahalaga sa atin na may kausap na taong mahalaga sa atin
upang mabawasan ang ating kalungkutan. Ang lahat ng nabanggit ay mga
bagay na pinahahalagahan ng tao upang masiguro niya ang kaniyang
kaayusan at mabuting kalagayan.
18. Hirarkiya ng Pagpapahalaga ayon kay Max
Scheler (Dy, M. Jr., 1994)
3. Mga Espiritwal na pagpapahalaga (Spiritual Values). Ang
pagpapahalagang ito ay tumutukoy sa mga pagpapahalagang para sa
kabutihan, hindi ng sarili kundi ng mas nakararami. May tatlong uri ang
pagpapahalagang ito ayon sa aklat na Problems of a Sociology of
knowledge na isinulat ni Scheler.
a. Ang pagpapahalagang pangkagandahan (aesthetic values)
b. Pagpapahalaga sa katarungan (value of justice)
c. Pagpapahalaga sa ganap na pagkilala sa katotohanan (value of full
cognition of truth).
19. Hirarkiya ng Pagpapahalaga ayon kay Max
Scheler (Dy, M. Jr., 1994)
4. Mga Banal na Pagpapahalaga (Holy Values). Ito ang pinakamataas sa
lahat ng antas ng mga pagpapahalaga. Tumutukoy ito sa mga
pagpapahalagang kailangan sa pagkamit ng tao ng kaniyang kaganapan
upang maging handa sa pagharap sa Diyos. Ang pagkilos tungo sa
kabanalan ang katuparan ng kaganapan hindi lamang ng material na
kalikasan ng taokundi maging ng kaniyang espiritwal na kalikasan.
20. • Ayon kay Scheler ang Moral na Kilos ay nagaganap kung ang isang tao ay
pumipili ng isang pagpapahalagang kapalit ng iba pang pagpapahalaga.
Ang paghuhusga sa pagiging mabuti o masama ng kilos ng tao ay
nakasalalay sa pagpili ng pahahalagahan. Sa mga gawaing maitutuing ng
sariling konsensiya bilang mabuti, nakikita na mas pinipili ang mataas na
pagpapahalaga kaysa sa mababang halaga o positibong pagpapahalaga
kaysa negatibong pagpapahalaga. Sa kabilang banda maituturing na
masama ang isang gawain kung mas piniling gawin mas mababa kaysa
mataas na pagpapahalaga o negatibong pagpapahalaga sa positibong
pagpapahalaga.
21. • Hal. Mas pinili mong maglaro kasama ng kaibigan sa linggo kaysa
magsimba kasama ng iyong pamilya. Ang paglaro ay mahalaga dahil
nagbibigay ng kasiyahan at nagpapaunlad ng pagkakaibigan subalit,
nagiging negatibong pagpapahalaga ito dahil mas mababang
pagpapahalaga ito kaysa sa pagbibigay ng pasasalamat sa Diyos na mas
mataas at positibong pagpapahalaga.