2. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği olarak, sık yapılan klinik uygulamalarda yardımcı olabilecek kanıta dayalı
önerileri üyelerimize sunma kararı aldık. Bu konularda güv enilir kurumların yayınladıkları rehberlerden yararlanılarak,
Derneğimizin “Genç Dahiliyeciler Grubu” tarafından hazırlanan öneriler, küçük kitapçıklar olarak sizlere sunulmuştur.
Amacımız bunları kısa aralıklarla yenilemek ve üyelerimizi güncel değişikliklerden haberdar kılmaktır. Örnek aldığımız
kurumlar, bu işlere çok önce başlamış, öneri ve uygulamaları ile tüm dünyaya örnek olmuş meslek kuruluşlarıdır.
Derneğimiz yönetim kurulu, meslek kuruluşları ve uzmanlık derneklerinin, üyelerinin sağlık uygulamalarına ve dolayısı
ile toplumun daha sağlıklı olmasına katkıda bulunmasını en önemli görev olarak kabul etmektedir.
Bu önerileri içeren kitapçıkları hazırlayan, Dr. Mine Durusu Tanrıöver’in liderliğinde, “Genç Dahiliyeciler Grubu”muza
şükranlarımızı sunarız.
Prof. Dr. H. Erdal Akalın
Yönetim Kurulu Başkanı
3. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Önsöz
Aşılama, koruyucu sağlık hizmetlerinde çok önemli bir yer tutan ama erişkin hastalarda bir çok zaman sorgulanması,
önerilmesi ve önemi unutulan bir konudur. Aşılama önerilerinin, İç Hastalıkları Uzmanlarının sağlık sisteminin her
basamağında verdiği koruyucu sağlık hizmetlerinde vazgeçilmez bir unsur olması gerekmektedir. Türk İç Hastalıkları
Uzmanlık Derneği Ege Çalışma Grubu’nun yaptığı pilot çalışmada, en yüksek risk grubundaki kişilerde bile aşılama
oranları hedeflenen değerlerin çok altında bulunmuştur. Hedeflenen pnömokok ve influenza aşı oranı %60’ın üzerinde
olan diyabetik hastalarda pnömokok için aşılanma oranı %0.1 ve influenza için %9.1 iken, KOAH olgularında bu
oranlar sırasıyla %0 ve %14.9 olarak gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar da göz önüne alınarak, Derneğimizin öncülüğünde
“Haydi Büyükler Aşıya” kampanyası başlatılmıştır.
Bu kampanyaya destek olmak ve erişkin aşılamasının önemini vurgulamak için pratik bir kitapçıkla meslektaşlarımıza
erişkin aşılama önerilerini ulaştırmak istedik.
Faydalı olması dileğiyle…
Dr. Berivan Bitik
Dr. Mine Durusu Tanrıöver
Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu tarafından hazırlanmıştır. Ankara, 2010.
4. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Aşı Yaş grubu 19-26 yaş 27-49 yaş 50-59 yaş 60-64 yaş ≥65 yaş
Tetanoz-difteri (Td)1
Her 10 yılda bir Td rapeli
HPV 2
Varisella 3
2 doz
Zona 4
Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) 5
1 ya da 2 doz
İnfluenza 6
Yılda 1 doz Yılda 1 doz
Pnömokok
(polisakkarit) 7,8
1 ya da 2 doz 1 doz
Hepatit A 9
2 doz
Hepatit B 10
3 doz
Meningokok 11
1 ya da daha fazla doz
5. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Aşı Yaş grubu 19-26 yaş 27-49 yaş 50-59 yaş 60-64 yaş ≥65 yaş
Tetanoz-difteri-aselüler boğmaca (Td/
Tdap)1
Td rapeli olarak bir defa Tdap uygulayın, daha sonra
her 10 yılda bir Td rapeli tekrarlayın
Her 10 yılda
bir Td rapeli
HPV 2
3doz
(kadınlarda)
Varisella 3
3 doz, 3 doz
Zona 4
1 doz
Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) 5
1 ya da 2 doz 1 doz
İnfluenza 6
Yılda bir doz
Pnömokok
(polisakkarit) 7,8
1 ya da 2 doz 1 doz
Hepatit A 9
2 doz
Hepatit B 10
3 doz
Meningokok 11
1 ya da daha fazla doz
Şekil 2. Aşı ve yaş gruplarına göre önerilen erişkin aşılama programı, Amerikan Bağışıklama Danışma
Komitesi (ACIP), 2010
6. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Şekil 3. Bazı özel endikasyonlarda önerilen erişkin aşılama programı, Amerikan Bağışıklama Danışma
Komitesi (ACIP), 2010
Endikasyon
Aşı
Gebelik
İmmün
baskılanma
(HIV dışında,
ilaçlar,
radyoterapi)13
HIV
infeksiyonu3,12,13
CD4 T lenfosit
sayısı
Diyabet,
kalp
hastalığı,
KOAH,
alkolizm
Aspleni12
Kronik
karaciğer
hastalığı
Kronik
böbrek
yetmezliği
Sağlık personeli
<200/
µL
>200/
µL
Td/Tdap 1
Td Td rapeli olarak tek sefer Tdap uygulayın, daha sonra her 10 yılda bir Td rapeli tekrarlayın
HPV 2
26 yaşına kadar kadınlar için 3 doz
Varisella 3
Kontrendike 2 doz
Zona 4
Kontrendike 1 doz
KKK 5
1 ya da 2 doz
İnfluenza 6
Yıllık 1 doz inaktive influenza aşısı (İİA) Yıllık 1 doz İİA ya da canlı
influenza aşısı (CİA)
Pnömokok
(polisakkarit) 7,8
1 ya da 2 doz
Hepatit A 9
2 doz
Hepatit B 10
3 doz
Meningokok11
1 ya da daha fazla doz 1 ya da
daha
fazla doz
7. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Aşı ve yaş gruplarına göre önerilen erişkin aşılama programı, 2010, altyazılar
1. Tetanoz, difteri, aselüler boğmaca (Td/Tdap) aşılaması:
Daha önceden Tdap aşısı yapılmamış 19-64 yaşları arasındaki erişkinlerde tek doz Td aşısı yerine Tdap aşısı
uygulanmalıdır. Tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların yapılıp yapılmadığı bilinmeyen ya da bu birincil aşılama
serisini tamamlamamış erişkinler, birincil aşılama serisini tamamlamalı ya da baştan başlamalıdırlar. Erişkinler için
birincil seri, tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların 3 doz uygulanmasıdır; ilk 2 dozu en az 4 hafta arayla, 3. dozu
ikinciden 6-12 ay sonra uygulayın. Ancak, Tdap aşısı birincil serideki 3 dozdan birinde Td aşısının yerine uygulanabilir.
Erişkinlerde tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların rapel dozu, birincil seriyi tamamlamış ve son doz üzerinden ≥10
yıl geçmiş bireylere yapılmalıdır. Rapel dozu Td ya da Tdap aşısı olabilir.
Bir kadın gebeyse ve son Td aşısının üzerinden ≥10 yıl geçmiş ise, rapel Td aşısı ikinci ya da üçüncü trimesterde
yapılmalıdır. Kadının son dozu 10 yıldan kısa bir süre önce yapılmışsa, hemen doğum sonrasında Tdap aşısı
uygulanmalıdır. Tek doz Tdap aşısı postpartum dönemdeki kadınlarda, 12 aydan küçük infantlarla yakın temas
durumunda ve önceden Tdap aşısı yapılmamış hasta ile doğrudan temas eden sağlık personeline uygulanmalıdır.
Td gebelikte ertelenerek, postpartum erken dönemde Tdap yapılabilir ya da gebenin onamı alınarak Td yerine Tdap
uygulanabilir. Doku yaralanmalarında profilaktik Td aşılaması için Amerikan Bağışıklama Danışma Komitesi (Advisory
Committee on Immunization Practices -ACIP) önerilerine bakınız.
Ulusal Erişkin Aşılama Şeması’na göre ülkemizde bulunmayan Tdap rapeli önerilmemekte, tüm yaş grupları için her
10 yılda bir doz Td rapeli önerilmektedir.
2. Human papillomavirus (HPV) aşılaması
HPV aşılaması 11-12 yaşlarındaki bireylere önerilir ve aşılama 13-26 yaş arasında tamamlanır.
İdeal olarak, aşı potansiyel HPV maruziyetine yol açacak olan cinsel ilişki öncesinde yapılmalıdır. Ancak, seksüel
olarak aktif kadınlar yine de yaş önerisine göre aşılanmalıdır. 4 HPV aşı tipinden (HPV4 aşısının koruduğu tip 6, 11,
16, 18) herhangi biri ile veya herhangi ikisi (HPV2 aşısının koruduğu tip 16, 18) ile enfekte olmamış cinsel aktif kadınlar
8. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
aşıdan en fazla fayda görecek olan gruptur. HPV aşı tiplerinden bir ya da birkaçıyla enfekte kadınlar aşıdan daha az
fayda göreceklerdir. Genital siğil, anormal Pap yayma sonucu, pozitif HPV DNA testi öyküsü geçirilmiş enfeksiyonun
kanıtı olarak kabul edilmemelidir; HPV4 ve HPV2 aşılaması bu öyküye sahip kadınlara da uygulanmalıdır.
HPV4 genital siğil oluşumunu önlemek için 9-26 yaş arasındaki erkeklere yapılabilir. HPV4 en yüksek etkinliği şüpheli
cinsel ilişkiden önce yapılırsa göstermektedir.
Tüm seri 3 dozdan oluşmaktadır. 2. doz ilk dozdan iki ay sonra uygulanmalıdır; 3. doz ilkinden altı ay sonra
uygulanmalıdır.
HPV aşısı bir canlı virüs aşısı olmadığından Şekil 3’de bahsedilen kadınlara da yapılabilir. Ancak bu kadınlarda immün
yanıt ve aşının etkinliği daha az olabilir. Sağlık hizmetleri çalışanları mesleki olarak artmış riske sahip değildirler ve
yaş önerisine göre aşılanmalıdırlar.
HPV aşılaması Ulusal Erişkin Aşılama şemasında yer almamaktadır.
3. Varisella aşılaması
Daha önce aşılanmamış ya da ilk dozunu alıp ikinciyi almamış, bağışıklığı olmayan tüm yetişkinlere, kontrendikasyon
olmadığı sürece 2 doz tek antijen varisella aşısı yapılmalıdır. Özellikle iki grup üzerinde durulmalıdır: a) ciddi hastalık
için yüksek riskli kişilerle teması olanlar (sağlık personeli ya da immün baskılanmış bireylerin aile bireyleri, b)
maruziyet ya da bulaş için yüksek riskli olanlar (öğretmenler, çocuk bakıcıları, kurumsal çalışanlar, lise öğrencileri,
askeri personel, çocuklarla birlikte yaşayan adolesan ve erişkinler, çocuk doğurma yaşındaki gebe olmayan kadınlar
ve uluslar arası yolcular).
Yetişkinlerde varisella bağışıklığını gösteren durumlar şunlardır: a) en az 4 hafta arayla yapılan 2 doz varisella
aşılamasının belgelenmesi, b) 1980 öncesi Amerika’da doğanlar (ancak bu sağlık personeli ve gebe kadınlar için
bağışıklık olarak kabul edilmemeli), c) sağlık uzmanı tarafından tanı konmuş varisella infeksiyonu öyküsü (atipik veya
hafif olgularda ya epidemiyolojik bağlantı ya da laboratuar doğrulaması gerekmektedir), d) sağlık uzmanı tarafından
tanı konmuş herpes zoster infeksiyonu öyküsü, e) bağışıklığın laboratuvar kanıtı ya da laboratuvar olarak kanıtlanmış
infeksiyon.
Gebe kadınlar varisella bağışıklığı açısından değerlendirilmelidir. Varisella bağışıklığı olmayan kadınlar gebelik
9. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
sonlandıktan hemen sonra henüz taburcu olmadan ilk doz aşıyı almalıdırlar. 2. doz ilk dozdan 4-8 hafta sonra
uygulanmalıdır.
4. Herpes zoster aşılaması
≥60 yaşındaki erişkinlere daha önceden zona atağı geçirmiş olsalar dahi tek doz zona aşısı yapılmalıdır. Kronik tıbbi
durumu olan bireyler kontrendikasyon olmadığı sürece aşılanmalıdır.
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında önerilmemektedir.
5. Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) aşılaması
Kızamık bileşeni: 1957 yılından önce doğanlar genel olarak kızamığa bağışık olarak kabul edilir. 1957 yılından sonra
doğanlar tıbbi kontrendikasyon, daha önceden geçirilmiş infeksiyon ve bağışıklığın laboratuvar kanıtı olmadığı sürece
bir ya da daha fazla doz MMR almalıdırlar. İkinci doz MMR aşısı şu bireylere önerilmektedir: a) yakın dönemde
MMR maruziyeti olmuşsa ya da salgın ortamında kalmışlarsa, b) öldürülmüş kızamık aşısı yapılmışsa, c) 1963-1967
yıllarında bilinmeyen tip kızamık aşısı yapılmışsa, d) lise sonrası eğitim kurumlarındaki öğrenciler, e) sağlık kurumu
personeli ya da f) uluslar arası seyahat planı olanlar.
Kabakulak bileşeni: 1957 yılından önce doğanlar genel olarak kabakulağa bağışık olarak kabul edilir. 1957 yılında
doğanlar tıbbi kontrendikasyon, daha önceden geçirilmiş infeksiyon ve bağışıklığın laboratuvar kanıtı olmadığı sürece
bir ya da daha fazla doz MMR almalıdırlar. İkinci doz MMR aşısı şu bireylere önerilmektedir: a) kabakulak salgın
ortamında bulunan ve etkilenen yaş grubunda olanlar, b) lise sonrası eğitim kurumlarındaki öğrenciler, c) sağlık kurumu
personeli ya da d) uluslar arası seyahat planı olanlar. 1957 yılından önce doğan aşılanmamış ve bağışıklığı olmayan
sağlık personeli için rutin tek doz aşılama düşünülmelidir ve salgın durumunda ikinci doz da şiddetle önerilmektedir.
Kızamıkçık bileşeni: Rubella aşılama öyküsü belirsiz olan ya da laboratuvar olarak bağışıklığı olmayan kadınlara
tek doz MMR aşısı önerilmektedir. Çocuk doğurma yaşındaki kadınlarda doğum yılına bakılmaksızın, bağışıklık
sağlanmalıdır ve kadınlar konjenital rubella sendromu hakkında bilgilendirilmelidir. Bağışıklık kanıtı olmayan kadınlar
gebelik sonlandıktan ya da tamamlandıktan hemen sonra taburcu olmadan aşılanmalıdır.
10. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, KKK aşılaması sadece risk faktörü olan ve kontraendikasyonu olmayan (gebelik
gibi) kişilere önerilmektedir. Bir ya da iki doz kızamık aşısı yapıldı ise bir doz KKK aşısı yapılır. İlk doz KKK aşısı olarak
yapıldı ise 2. doz kızamık aşısı olarak yapılabilir. İki doz KKK aşısı yapıldı ise tekrar aşıya gerek yoktur.
6. Mevsimsel influenza aşısı
Tıbbi endikasyonları: Kardiyovasküler hastalıklar ya da astım dahil solunum sisteminin kronik hastalıklarında; diyabet,
böbrek ve karaciğer yetmezliği, hemoglobinopati, immün baskılanma (ilaçlar ya da HIV’e bağlı) gibi kronik durumlarda;
solunum fonksiyonunu bozan ya da aspirasyon riskini arttıran durumlarda (kognitif disfonksiyonda, spinal kord
yaralanmalarında ya da nöbete yol açan hastalıklarda), influenza sezonunda gebelerde. Dalağı olmayan hastalarda
ağır ya da komplike influenza infeksiyon riski ile ilgili yeterli veri mevcut değildir, ancak influenza asplenik bireylerde
sekonder bakteriyel infeksiyonlar için bir risk faktörüdür.
Mesleksel endikasyonlar: Tüm sağlık kurumu çalışanları, 5 yaşından küçük çocukların bakıcılığını yapanlar.
Diğer endikasyonları: Hasta bakım evlerinde çalışanlar, yüksek riskli bireylere (≤5 yaşındaki çocuklar, ≥65 yaşındaki
bireyler ve diğer risk altındaki bireyler) influenza bulaştırabilecek olanlar ve influenza kapma riskini azaltmak isteyen
tüm bireyler. <50 yaşındaki, sağlıklı, gebe olmayan ve immün baskılı bireylerle teması olmayanlar canlı, zayıflatılmış
(FluMist®) ya da inaktif influenza aşısı yaptırabilir. Diğer bireylere inaktif aşı yapılmalıdır.
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, 65 yaşından genç olan bireylerde ancak risk faktörü varsa aşılama önerilmektedir.
7. Pnömokoksal polisakkarit (PPSV) aşılaması
Tıbbi endikasyonları: Astım dahil kronik akciğer hastalığı, kronik kardiyovasküler hastalık, diyabet, kronik karaciğer
hastalığı, siroz, kronik alkolizm, kronik böbrek yetmezliği veya nefrotik sendrom, fonksiyonel ya da anatomik aspleni
(orak hücreli anemi ya da splenektomi [elektif splenektomi planlanıyorsa, cerrahiden en az 2 hafta önce]), kohlear
implant varsa, serebrospinal sıvı kaçağı durumunda ve HIV tanısına en yakın zamanda aşılama yapılmalıdır.
Diğer endikasyonları: Hasta bakım evlerinde çalışanlar, sigara içenler.
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, pnömokok aşısı tüm yaş grupları için sadece risk faktörü olan bireylere
11. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
önerilmektedir.
8. PPSV ile yeniden aşılama
Kronik böbrek yetmezliği ya da nefrotik sendromu, fonksiyonel ya da anatomik asplenisi olanlarda (orak hücreli anemi,
splenektomi gibi) ve immün baskılı bireylerde ilk aşılamadan 5 yıl sonra bir defa yeniden aşılama önerilmektedir. ≥
65 yaşındaki bireylerde, ilk aşılamadan sonra 5 yıl ya da daha uzun süre geçmiş ise bir kez daha yeniden aşılama
yapılmalıdır.
9. Hepatit A aşılaması
Aşağıdaki endikasyonlara sahip tüm bireyler ya da HAV enfeksiyonundan korunmak için aşılanmak isteyen diğer
bireyler aşılanmalıdırlar.
Tıbbi endikasyonları: Kronik karaciğer hastalığı olanlarda ve pıhtılaşma faktör konsantresi alan bireyler.
Davranışsal endikasyonları: Erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler ve yasa dışı ilaç kulanlar.
Mesleksel endikasyonları: Hepatit A virüs (HAV) ile enfekte primatlar ile çalışanlar ve HAV araştırma laboratuvarında
çalışanlar
Diğer endikasyonları: HAV enfeksiyonunun orta ya da yüksek sıklıkta endemik olduğu bölgelere seyahat edenler veya
HAV enfeksiyon riskinin yüksek olduğu bir ulustan alınan evlatlık çocuklarla temas halinde olunacak ise temastan
sonraki ilk 60 gün içinde aşılama yapılmalıdır. 2 doz aşının ilk dozu evlatlık alma planlandığı anda yapılmalıdır (ideal
olarak çocuk gelmeden önceki ilk 2 hafta içinde).
Tek antijen aşı formülasyonları 0 ve 6-12. aylarda olacak şekilde 2 dozda (Havrix®) yada 0 ve 6-18. aylarda 2 doz
şeklinde (Vaqta®) uygulanmalıdır. Kombine hepatit B ve hepatit A aşısı (Twinrix®) kullanılıyorsa 0,1 ve 6. aylarda
uygulanmalıdır; alternatif olarak 0, 7, 21 veya 30. günlerde ve 12. ayda rapel doz ile dört doz şeması da kullanılabilir.
10. Hepatit B aşılaması
12. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Tıbbi endikasyonları: HIV enfeksiyonlu hemodiyaliz hastaları dahil, son dönem böbrek yetmezliği ve kronik karaciğer
hastalığı olan bireyler
Mesleksel endikasyonları: Kan ve enfekte diğer vücut sıvıları ile temasa maruz kalabilen sağlık kuruluşu ve kamu
güvenliği çalışanları.
Davranışsal endikasyonları: Tekeşli olmayan cinsel olarak aktif bireyler, CYBH tedavisi alan bireyler, şimdiki ya da eski
intravenöz ilaç bağımlıları ve erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler.
Diğer endikasyonları: Kronik hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonlu birey ile aynı evde yaşayanlar ve cinsel partner olanlar,
gelişimsel özürlü bireyler için olan kurumların müşterileri ve çalışanları, kronik HBV enfeksiyonu için orta yada yüksek
prevalansı bölgelere seyahat edecek olanlar ve HBV enfeksiyonundan korunmak için aşılanmak isteyen bireyler.
Hepatit B aşılamasının önerildiği bireyler: CYBH tedavi hizmeti verenler, HIV testi ve tedavisi hizmeti veren, ilaç
bağımlılığı için tedavi hizmeti veren kurumlar, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler, son dönem böbrek yetmezliği
programları, diyaliz merkezi hastaları, gelişimsel özürlü bireyler için olan kurumların müşterileri ve çalışanları.
Daha önce aşılanmamış bireylere 3 doz Hep B aşısı yapılmalıdır. İkinci doz ilk dozdan bir ay sonra, üçüncü doz ikinci
dozdan en az 2 ay sonra (ilk dozdan en az 4 ay sonra) yapılmalıdır. Kombine hepatit B ve hepatit A aşısı (Twinrix®)
kullanılıyorsa 0,1 ve 6. aylarda uygulanmalıdır; alternatif olarak 0, 7, 21 veya 30. günlerde ve 12. ayda rapel doz ile
dört doz şeması da kullanılabilir.
Özel formülasyon endikasyonları: Hemodiyaliz hastaları ve immünsuprese bireylerde, 40 µg/ml (Recombivax®) 3 doz
şeması şeklinde ya da 20 µg/ml (Engerix B®) 0, 1, 2 ve 6 aylarda 4 doz şeması şeklinde.
11. Meningokok aşılaması
Tıbbi endikasyonları: Anatomik ya da fonksiyonel asplenisi olanlar veya terminal kompleman komponent eksikliği
olan bireyler.
13. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Diğer endikasyonlar: Yurtlarda kalan birinci yıl lise öğrencileri, rutin olarak Neisseria meningitidis izolatlarına maruz
kalan mikrobiyologlar, askeri erler, meningokokal hastalığın hiperendemik yada epidemik olduğu bölgelere seyahat
edenler (özellikle yerli popülasyola uzamış teması olacak olanlar). Suudi Arabistan hükümeti Mekke’ye yapılan yıllık
hac ziyareti boyunca meningokok aşılamasını zorunlu kılmaktadır.
55 ve altı yaşlarda meningokokal konjuge aşı (MCV4), 56 ve üstü yaşlarda ise meningokokal polisakkarit aşı (MPSV4)
tercih edilmelidir. Önceden MCV4 veya MPSV4 ile aşılanmış bireyler, risk altında iseler (örneğin; anatomik ya da
fonksiyonel aspleni) ilk dozdan 5 yıl sonra MCV4 ile yeniden aşılanması gerekmektedir. Tek risk faktörü kalabalık
ortamlarda yaşamak olan (örneğin yurtlar) bireylerin ek doz almalarına gerek yoktur.
12. Haemophilus influenzae tip b (Hib) aşısının kullanılabileceği seçilmiş durumlar
Hib aşısı 5 yaş ve üzeri bireylerde genellikle önerilmemektedir. Büyük çocuklarda ve yetişkinlerde Hib aşısının etkinliği
ile ilgili yeterli veri mavcut değildir. Ancak çalışmalarda orak hücreli anemisi olanlarda, lösemisi, HIV enfeksiyonu
olanlarda ya da splenektomili bireylerde bir doz Hib aşısı uygulaması iyi immünojenesite sunmaktadır. Daha önceden
Hib ile aşılanmamış bu yüksek riskli bireylere tek doz Hib aşısı yapılması kontrendike değildir.
13. İmmün baskılanma durumları
İmmün yetmezlik durumlarında genellikle inaktive aşılar (pnömokokal, meningokokal ve trivalan inaktive influenza
aşısı) geçerlidir. Bu hastalarda canlı aşılardan kaçınılmalıdır.
Kaynaklar:
TC Sağlık Bakanlığı-Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD). Ulusal Erişkin
Aşılama Şeması-2009.
Advisory Committee on Immunization Practices. Recommended Adult Immunization Schedule: United States, 2010.
Ann Intern Med 2010 Jan 5;152(1):36-9.