SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
Download to read offline
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ
2010
Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu
Ankara, 2010.
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği olarak, sık yapılan klinik uygulamalarda yardımcı olabilecek kanıta dayalı
önerileri üyelerimize sunma kararı aldık. Bu konularda güv enilir kurumların yayınladıkları rehberlerden yararlanılarak,
Derneğimizin “Genç Dahiliyeciler Grubu” tarafından hazırlanan öneriler, küçük kitapçıklar olarak sizlere sunulmuştur.
Amacımız bunları kısa aralıklarla yenilemek ve üyelerimizi güncel değişikliklerden haberdar kılmaktır. Örnek aldığımız
kurumlar, bu işlere çok önce başlamış, öneri ve uygulamaları ile tüm dünyaya örnek olmuş meslek kuruluşlarıdır.
Derneğimiz yönetim kurulu, meslek kuruluşları ve uzmanlık derneklerinin, üyelerinin sağlık uygulamalarına ve dolayısı
ile toplumun daha sağlıklı olmasına katkıda bulunmasını en önemli görev olarak kabul etmektedir.
Bu önerileri içeren kitapçıkları hazırlayan, Dr. Mine Durusu Tanrıöver’in liderliğinde, “Genç Dahiliyeciler Grubu”muza
şükranlarımızı sunarız.
Prof. Dr. H. Erdal Akalın
Yönetim Kurulu Başkanı
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Önsöz
Aşılama, koruyucu sağlık hizmetlerinde çok önemli bir yer tutan ama erişkin hastalarda bir çok zaman sorgulanması,
önerilmesi ve önemi unutulan bir konudur. Aşılama önerilerinin, İç Hastalıkları Uzmanlarının sağlık sisteminin her
basamağında verdiği koruyucu sağlık hizmetlerinde vazgeçilmez bir unsur olması gerekmektedir. Türk İç Hastalıkları
Uzmanlık Derneği Ege Çalışma Grubu’nun yaptığı pilot çalışmada, en yüksek risk grubundaki kişilerde bile aşılama
oranları hedeflenen değerlerin çok altında bulunmuştur. Hedeflenen pnömokok ve influenza aşı oranı %60’ın üzerinde
olan diyabetik hastalarda pnömokok için aşılanma oranı %0.1 ve influenza için %9.1 iken, KOAH olgularında bu
oranlar sırasıyla %0 ve %14.9 olarak gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar da göz önüne alınarak, Derneğimizin öncülüğünde
“Haydi Büyükler Aşıya” kampanyası başlatılmıştır.
Bu kampanyaya destek olmak ve erişkin aşılamasının önemini vurgulamak için pratik bir kitapçıkla meslektaşlarımıza
erişkin aşılama önerilerini ulaştırmak istedik.
Faydalı olması dileğiyle…
Dr. Berivan Bitik
Dr. Mine Durusu Tanrıöver
Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu tarafından hazırlanmıştır. Ankara, 2010.
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Aşı Yaş grubu 19-26 yaş 27-49 yaş 50-59 yaş 60-64 yaş ≥65 yaş
Tetanoz-difteri (Td)1
Her 10 yılda bir Td rapeli
HPV 2
Varisella 3
2 doz
Zona 4
Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) 5
1 ya da 2 doz
İnfluenza 6
Yılda 1 doz Yılda 1 doz
Pnömokok
(polisakkarit) 7,8
1 ya da 2 doz 1 doz
Hepatit A 9
2 doz
Hepatit B 10
3 doz
Meningokok 11
1 ya da daha fazla doz
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Aşı Yaş grubu 19-26 yaş 27-49 yaş 50-59 yaş 60-64 yaş ≥65 yaş
Tetanoz-difteri-aselüler boğmaca (Td/
Tdap)1
Td rapeli olarak bir defa Tdap uygulayın, daha sonra
her 10 yılda bir Td rapeli tekrarlayın
Her 10 yılda
bir Td rapeli
HPV 2
3doz
(kadınlarda)
Varisella 3
3 doz, 3 doz
Zona 4
1 doz
Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) 5
1 ya da 2 doz 1 doz
İnfluenza 6
Yılda bir doz
Pnömokok
(polisakkarit) 7,8
1 ya da 2 doz 1 doz
Hepatit A 9
2 doz
Hepatit B 10
3 doz
Meningokok 11
1 ya da daha fazla doz
Şekil 2. Aşı ve yaş gruplarına göre önerilen erişkin aşılama programı, Amerikan Bağışıklama Danışma
Komitesi (ACIP), 2010
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Şekil 3. Bazı özel endikasyonlarda önerilen erişkin aşılama programı, Amerikan Bağışıklama Danışma
Komitesi (ACIP), 2010
Endikasyon
Aşı
Gebelik
İmmün
baskılanma
(HIV dışında,
ilaçlar,
radyoterapi)13
HIV
infeksiyonu3,12,13
CD4 T lenfosit
sayısı
Diyabet,
kalp
hastalığı,
KOAH,
alkolizm
Aspleni12
Kronik
karaciğer
hastalığı
Kronik
böbrek
yetmezliği
Sağlık personeli
<200/
µL
>200/
µL
Td/Tdap 1
Td Td rapeli olarak tek sefer Tdap uygulayın, daha sonra her 10 yılda bir Td rapeli tekrarlayın
HPV 2
26 yaşına kadar kadınlar için 3 doz
Varisella 3
Kontrendike 2 doz
Zona 4
Kontrendike 1 doz
KKK 5
1 ya da 2 doz
İnfluenza 6
Yıllık 1 doz inaktive influenza aşısı (İİA) Yıllık 1 doz İİA ya da canlı
influenza aşısı (CİA)
Pnömokok
(polisakkarit) 7,8
1 ya da 2 doz
Hepatit A 9
2 doz
Hepatit B 10
3 doz
Meningokok11
1 ya da daha fazla doz 1 ya da
daha
fazla doz
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Aşı ve yaş gruplarına göre önerilen erişkin aşılama programı, 2010, altyazılar
1. Tetanoz, difteri, aselüler boğmaca (Td/Tdap) aşılaması:
Daha önceden Tdap aşısı yapılmamış 19-64 yaşları arasındaki erişkinlerde tek doz Td aşısı yerine Tdap aşısı
uygulanmalıdır. Tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların yapılıp yapılmadığı bilinmeyen ya da bu birincil aşılama
serisini tamamlamamış erişkinler, birincil aşılama serisini tamamlamalı ya da baştan başlamalıdırlar. Erişkinler için
birincil seri, tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların 3 doz uygulanmasıdır; ilk 2 dozu en az 4 hafta arayla, 3. dozu
ikinciden 6-12 ay sonra uygulayın. Ancak, Tdap aşısı birincil serideki 3 dozdan birinde Td aşısının yerine uygulanabilir.
Erişkinlerde tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların rapel dozu, birincil seriyi tamamlamış ve son doz üzerinden ≥10
yıl geçmiş bireylere yapılmalıdır. Rapel dozu Td ya da Tdap aşısı olabilir.
Bir kadın gebeyse ve son Td aşısının üzerinden ≥10 yıl geçmiş ise, rapel Td aşısı ikinci ya da üçüncü trimesterde
yapılmalıdır. Kadının son dozu 10 yıldan kısa bir süre önce yapılmışsa, hemen doğum sonrasında Tdap aşısı
uygulanmalıdır. Tek doz Tdap aşısı postpartum dönemdeki kadınlarda, 12 aydan küçük infantlarla yakın temas
durumunda ve önceden Tdap aşısı yapılmamış hasta ile doğrudan temas eden sağlık personeline uygulanmalıdır.
Td gebelikte ertelenerek, postpartum erken dönemde Tdap yapılabilir ya da gebenin onamı alınarak Td yerine Tdap
uygulanabilir. Doku yaralanmalarında profilaktik Td aşılaması için Amerikan Bağışıklama Danışma Komitesi (Advisory
Committee on Immunization Practices -ACIP) önerilerine bakınız.
Ulusal Erişkin Aşılama Şeması’na göre ülkemizde bulunmayan Tdap rapeli önerilmemekte, tüm yaş grupları için her
10 yılda bir doz Td rapeli önerilmektedir.
2. Human papillomavirus (HPV) aşılaması
HPV aşılaması 11-12 yaşlarındaki bireylere önerilir ve aşılama 13-26 yaş arasında tamamlanır.
İdeal olarak, aşı potansiyel HPV maruziyetine yol açacak olan cinsel ilişki öncesinde yapılmalıdır. Ancak, seksüel
olarak aktif kadınlar yine de yaş önerisine göre aşılanmalıdır. 4 HPV aşı tipinden (HPV4 aşısının koruduğu tip 6, 11,
16, 18) herhangi biri ile veya herhangi ikisi (HPV2 aşısının koruduğu tip 16, 18) ile enfekte olmamış cinsel aktif kadınlar
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
aşıdan en fazla fayda görecek olan gruptur. HPV aşı tiplerinden bir ya da birkaçıyla enfekte kadınlar aşıdan daha az
fayda göreceklerdir. Genital siğil, anormal Pap yayma sonucu, pozitif HPV DNA testi öyküsü geçirilmiş enfeksiyonun
kanıtı olarak kabul edilmemelidir; HPV4 ve HPV2 aşılaması bu öyküye sahip kadınlara da uygulanmalıdır.
HPV4 genital siğil oluşumunu önlemek için 9-26 yaş arasındaki erkeklere yapılabilir. HPV4 en yüksek etkinliği şüpheli
cinsel ilişkiden önce yapılırsa göstermektedir.
Tüm seri 3 dozdan oluşmaktadır. 2. doz ilk dozdan iki ay sonra uygulanmalıdır; 3. doz ilkinden altı ay sonra
uygulanmalıdır.
HPV aşısı bir canlı virüs aşısı olmadığından Şekil 3’de bahsedilen kadınlara da yapılabilir. Ancak bu kadınlarda immün
yanıt ve aşının etkinliği daha az olabilir. Sağlık hizmetleri çalışanları mesleki olarak artmış riske sahip değildirler ve
yaş önerisine göre aşılanmalıdırlar.
HPV aşılaması Ulusal Erişkin Aşılama şemasında yer almamaktadır.
3. Varisella aşılaması
Daha önce aşılanmamış ya da ilk dozunu alıp ikinciyi almamış, bağışıklığı olmayan tüm yetişkinlere, kontrendikasyon
olmadığı sürece 2 doz tek antijen varisella aşısı yapılmalıdır. Özellikle iki grup üzerinde durulmalıdır: a) ciddi hastalık
için yüksek riskli kişilerle teması olanlar (sağlık personeli ya da immün baskılanmış bireylerin aile bireyleri, b)
maruziyet ya da bulaş için yüksek riskli olanlar (öğretmenler, çocuk bakıcıları, kurumsal çalışanlar, lise öğrencileri,
askeri personel, çocuklarla birlikte yaşayan adolesan ve erişkinler, çocuk doğurma yaşındaki gebe olmayan kadınlar
ve uluslar arası yolcular).
Yetişkinlerde varisella bağışıklığını gösteren durumlar şunlardır: a) en az 4 hafta arayla yapılan 2 doz varisella
aşılamasının belgelenmesi, b) 1980 öncesi Amerika’da doğanlar (ancak bu sağlık personeli ve gebe kadınlar için
bağışıklık olarak kabul edilmemeli), c) sağlık uzmanı tarafından tanı konmuş varisella infeksiyonu öyküsü (atipik veya
hafif olgularda ya epidemiyolojik bağlantı ya da laboratuar doğrulaması gerekmektedir), d) sağlık uzmanı tarafından
tanı konmuş herpes zoster infeksiyonu öyküsü, e) bağışıklığın laboratuvar kanıtı ya da laboratuvar olarak kanıtlanmış
infeksiyon.
Gebe kadınlar varisella bağışıklığı açısından değerlendirilmelidir. Varisella bağışıklığı olmayan kadınlar gebelik
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
sonlandıktan hemen sonra henüz taburcu olmadan ilk doz aşıyı almalıdırlar. 2. doz ilk dozdan 4-8 hafta sonra
uygulanmalıdır.
4. Herpes zoster aşılaması
≥60 yaşındaki erişkinlere daha önceden zona atağı geçirmiş olsalar dahi tek doz zona aşısı yapılmalıdır. Kronik tıbbi
durumu olan bireyler kontrendikasyon olmadığı sürece aşılanmalıdır.
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında önerilmemektedir.
5. Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) aşılaması
Kızamık bileşeni: 1957 yılından önce doğanlar genel olarak kızamığa bağışık olarak kabul edilir. 1957 yılından sonra
doğanlar tıbbi kontrendikasyon, daha önceden geçirilmiş infeksiyon ve bağışıklığın laboratuvar kanıtı olmadığı sürece
bir ya da daha fazla doz MMR almalıdırlar. İkinci doz MMR aşısı şu bireylere önerilmektedir: a) yakın dönemde
MMR maruziyeti olmuşsa ya da salgın ortamında kalmışlarsa, b) öldürülmüş kızamık aşısı yapılmışsa, c) 1963-1967
yıllarında bilinmeyen tip kızamık aşısı yapılmışsa, d) lise sonrası eğitim kurumlarındaki öğrenciler, e) sağlık kurumu
personeli ya da f) uluslar arası seyahat planı olanlar.
Kabakulak bileşeni: 1957 yılından önce doğanlar genel olarak kabakulağa bağışık olarak kabul edilir. 1957 yılında
doğanlar tıbbi kontrendikasyon, daha önceden geçirilmiş infeksiyon ve bağışıklığın laboratuvar kanıtı olmadığı sürece
bir ya da daha fazla doz MMR almalıdırlar. İkinci doz MMR aşısı şu bireylere önerilmektedir: a) kabakulak salgın
ortamında bulunan ve etkilenen yaş grubunda olanlar, b) lise sonrası eğitim kurumlarındaki öğrenciler, c) sağlık kurumu
personeli ya da d) uluslar arası seyahat planı olanlar. 1957 yılından önce doğan aşılanmamış ve bağışıklığı olmayan
sağlık personeli için rutin tek doz aşılama düşünülmelidir ve salgın durumunda ikinci doz da şiddetle önerilmektedir.
Kızamıkçık bileşeni: Rubella aşılama öyküsü belirsiz olan ya da laboratuvar olarak bağışıklığı olmayan kadınlara
tek doz MMR aşısı önerilmektedir. Çocuk doğurma yaşındaki kadınlarda doğum yılına bakılmaksızın, bağışıklık
sağlanmalıdır ve kadınlar konjenital rubella sendromu hakkında bilgilendirilmelidir. Bağışıklık kanıtı olmayan kadınlar
gebelik sonlandıktan ya da tamamlandıktan hemen sonra taburcu olmadan aşılanmalıdır.
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, KKK aşılaması sadece risk faktörü olan ve kontraendikasyonu olmayan (gebelik
gibi) kişilere önerilmektedir. Bir ya da iki doz kızamık aşısı yapıldı ise bir doz KKK aşısı yapılır. İlk doz KKK aşısı olarak
yapıldı ise 2. doz kızamık aşısı olarak yapılabilir. İki doz KKK aşısı yapıldı ise tekrar aşıya gerek yoktur.
6. Mevsimsel influenza aşısı
Tıbbi endikasyonları: Kardiyovasküler hastalıklar ya da astım dahil solunum sisteminin kronik hastalıklarında; diyabet,
böbrek ve karaciğer yetmezliği, hemoglobinopati, immün baskılanma (ilaçlar ya da HIV’e bağlı) gibi kronik durumlarda;
solunum fonksiyonunu bozan ya da aspirasyon riskini arttıran durumlarda (kognitif disfonksiyonda, spinal kord
yaralanmalarında ya da nöbete yol açan hastalıklarda), influenza sezonunda gebelerde. Dalağı olmayan hastalarda
ağır ya da komplike influenza infeksiyon riski ile ilgili yeterli veri mevcut değildir, ancak influenza asplenik bireylerde
sekonder bakteriyel infeksiyonlar için bir risk faktörüdür.
Mesleksel endikasyonlar: Tüm sağlık kurumu çalışanları, 5 yaşından küçük çocukların bakıcılığını yapanlar.
Diğer endikasyonları: Hasta bakım evlerinde çalışanlar, yüksek riskli bireylere (≤5 yaşındaki çocuklar, ≥65 yaşındaki
bireyler ve diğer risk altındaki bireyler) influenza bulaştırabilecek olanlar ve influenza kapma riskini azaltmak isteyen
tüm bireyler. <50 yaşındaki, sağlıklı, gebe olmayan ve immün baskılı bireylerle teması olmayanlar canlı, zayıflatılmış
(FluMist®) ya da inaktif influenza aşısı yaptırabilir. Diğer bireylere inaktif aşı yapılmalıdır.
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, 65 yaşından genç olan bireylerde ancak risk faktörü varsa aşılama önerilmektedir.
7. Pnömokoksal polisakkarit (PPSV) aşılaması
Tıbbi endikasyonları: Astım dahil kronik akciğer hastalığı, kronik kardiyovasküler hastalık, diyabet, kronik karaciğer
hastalığı, siroz, kronik alkolizm, kronik böbrek yetmezliği veya nefrotik sendrom, fonksiyonel ya da anatomik aspleni
(orak hücreli anemi ya da splenektomi [elektif splenektomi planlanıyorsa, cerrahiden en az 2 hafta önce]), kohlear
implant varsa, serebrospinal sıvı kaçağı durumunda ve HIV tanısına en yakın zamanda aşılama yapılmalıdır.
Diğer endikasyonları: Hasta bakım evlerinde çalışanlar, sigara içenler.
Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, pnömokok aşısı tüm yaş grupları için sadece risk faktörü olan bireylere
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
önerilmektedir.
8. PPSV ile yeniden aşılama
Kronik böbrek yetmezliği ya da nefrotik sendromu, fonksiyonel ya da anatomik asplenisi olanlarda (orak hücreli anemi,
splenektomi gibi) ve immün baskılı bireylerde ilk aşılamadan 5 yıl sonra bir defa yeniden aşılama önerilmektedir. ≥
65 yaşındaki bireylerde, ilk aşılamadan sonra 5 yıl ya da daha uzun süre geçmiş ise bir kez daha yeniden aşılama
yapılmalıdır.
9. Hepatit A aşılaması
Aşağıdaki endikasyonlara sahip tüm bireyler ya da HAV enfeksiyonundan korunmak için aşılanmak isteyen diğer
bireyler aşılanmalıdırlar.
Tıbbi endikasyonları: Kronik karaciğer hastalığı olanlarda ve pıhtılaşma faktör konsantresi alan bireyler.
Davranışsal endikasyonları: Erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler ve yasa dışı ilaç kulanlar.
Mesleksel endikasyonları: Hepatit A virüs (HAV) ile enfekte primatlar ile çalışanlar ve HAV araştırma laboratuvarında
çalışanlar
Diğer endikasyonları: HAV enfeksiyonunun orta ya da yüksek sıklıkta endemik olduğu bölgelere seyahat edenler veya
HAV enfeksiyon riskinin yüksek olduğu bir ulustan alınan evlatlık çocuklarla temas halinde olunacak ise temastan
sonraki ilk 60 gün içinde aşılama yapılmalıdır. 2 doz aşının ilk dozu evlatlık alma planlandığı anda yapılmalıdır (ideal
olarak çocuk gelmeden önceki ilk 2 hafta içinde).
Tek antijen aşı formülasyonları 0 ve 6-12. aylarda olacak şekilde 2 dozda (Havrix®) yada 0 ve 6-18. aylarda 2 doz
şeklinde (Vaqta®) uygulanmalıdır. Kombine hepatit B ve hepatit A aşısı (Twinrix®) kullanılıyorsa 0,1 ve 6. aylarda
uygulanmalıdır; alternatif olarak 0, 7, 21 veya 30. günlerde ve 12. ayda rapel doz ile dört doz şeması da kullanılabilir.
10. Hepatit B aşılaması
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Tıbbi endikasyonları: HIV enfeksiyonlu hemodiyaliz hastaları dahil, son dönem böbrek yetmezliği ve kronik karaciğer
hastalığı olan bireyler
Mesleksel endikasyonları: Kan ve enfekte diğer vücut sıvıları ile temasa maruz kalabilen sağlık kuruluşu ve kamu
güvenliği çalışanları.
Davranışsal endikasyonları: Tekeşli olmayan cinsel olarak aktif bireyler, CYBH tedavisi alan bireyler, şimdiki ya da eski
intravenöz ilaç bağımlıları ve erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler.
Diğer endikasyonları: Kronik hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonlu birey ile aynı evde yaşayanlar ve cinsel partner olanlar,
gelişimsel özürlü bireyler için olan kurumların müşterileri ve çalışanları, kronik HBV enfeksiyonu için orta yada yüksek
prevalansı bölgelere seyahat edecek olanlar ve HBV enfeksiyonundan korunmak için aşılanmak isteyen bireyler.
Hepatit B aşılamasının önerildiği bireyler: CYBH tedavi hizmeti verenler, HIV testi ve tedavisi hizmeti veren, ilaç
bağımlılığı için tedavi hizmeti veren kurumlar, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler, son dönem böbrek yetmezliği
programları, diyaliz merkezi hastaları, gelişimsel özürlü bireyler için olan kurumların müşterileri ve çalışanları.
Daha önce aşılanmamış bireylere 3 doz Hep B aşısı yapılmalıdır. İkinci doz ilk dozdan bir ay sonra, üçüncü doz ikinci
dozdan en az 2 ay sonra (ilk dozdan en az 4 ay sonra) yapılmalıdır. Kombine hepatit B ve hepatit A aşısı (Twinrix®)
kullanılıyorsa 0,1 ve 6. aylarda uygulanmalıdır; alternatif olarak 0, 7, 21 veya 30. günlerde ve 12. ayda rapel doz ile
dört doz şeması da kullanılabilir.
Özel formülasyon endikasyonları: Hemodiyaliz hastaları ve immünsuprese bireylerde, 40 µg/ml (Recombivax®) 3 doz
şeması şeklinde ya da 20 µg/ml (Engerix B®) 0, 1, 2 ve 6 aylarda 4 doz şeması şeklinde.
11. Meningokok aşılaması
Tıbbi endikasyonları: Anatomik ya da fonksiyonel asplenisi olanlar veya terminal kompleman komponent eksikliği
olan bireyler.
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
Diğer endikasyonlar: Yurtlarda kalan birinci yıl lise öğrencileri, rutin olarak Neisseria meningitidis izolatlarına maruz
kalan mikrobiyologlar, askeri erler, meningokokal hastalığın hiperendemik yada epidemik olduğu bölgelere seyahat
edenler (özellikle yerli popülasyola uzamış teması olacak olanlar). Suudi Arabistan hükümeti Mekke’ye yapılan yıllık
hac ziyareti boyunca meningokok aşılamasını zorunlu kılmaktadır.
55 ve altı yaşlarda meningokokal konjuge aşı (MCV4), 56 ve üstü yaşlarda ise meningokokal polisakkarit aşı (MPSV4)
tercih edilmelidir. Önceden MCV4 veya MPSV4 ile aşılanmış bireyler, risk altında iseler (örneğin; anatomik ya da
fonksiyonel aspleni) ilk dozdan 5 yıl sonra MCV4 ile yeniden aşılanması gerekmektedir. Tek risk faktörü kalabalık
ortamlarda yaşamak olan (örneğin yurtlar) bireylerin ek doz almalarına gerek yoktur.
12. Haemophilus influenzae tip b (Hib) aşısının kullanılabileceği seçilmiş durumlar
Hib aşısı 5 yaş ve üzeri bireylerde genellikle önerilmemektedir. Büyük çocuklarda ve yetişkinlerde Hib aşısının etkinliği
ile ilgili yeterli veri mavcut değildir. Ancak çalışmalarda orak hücreli anemisi olanlarda, lösemisi, HIV enfeksiyonu
olanlarda ya da splenektomili bireylerde bir doz Hib aşısı uygulaması iyi immünojenesite sunmaktadır. Daha önceden
Hib ile aşılanmamış bu yüksek riskli bireylere tek doz Hib aşısı yapılması kontrendike değildir.
13. İmmün baskılanma durumları
İmmün yetmezlik durumlarında genellikle inaktive aşılar (pnömokokal, meningokokal ve trivalan inaktive influenza
aşısı) geçerlidir. Bu hastalarda canlı aşılardan kaçınılmalıdır.
Kaynaklar:
TC Sağlık Bakanlığı-Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD). Ulusal Erişkin
Aşılama Şeması-2009.
Advisory Committee on Immunization Practices. Recommended Adult Immunization Schedule: United States, 2010.
Ann Intern Med 2010 Jan 5;152(1):36-9.
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
NOT
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010
NOT
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Eri̇şki̇n aşilama öneri̇leri̇

More Related Content

What's hot

Bağışıklık sistemi
 Bağışıklık sistemi Bağışıklık sistemi
Bağışıklık sistemiEdipali
 
çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Influenza Grip
Influenza GripInfluenza Grip
Influenza Gripanttab
 
Kkkasunumu
KkkasunumuKkkasunumu
Kkkasunumuanttab
 
Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Kirimkongo
KirimkongoKirimkongo
Kirimkongoanttab
 
Afp surveyansı sunumu güncel by dr e eksen
Afp surveyansı sunumu güncel by dr e eksenAfp surveyansı sunumu güncel by dr e eksen
Afp surveyansı sunumu güncel by dr e eksenErkam Eksen
 
Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020
Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020
Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020İsmail Kaya
 
Salon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardan
Salon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardanSalon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardan
Salon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardantyfngnc
 
Bruselloz 19.10.12
Bruselloz 19.10.12Bruselloz 19.10.12
Bruselloz 19.10.12omutfahad
 
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONU
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONUYOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONU
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONUumaygulseren
 
Salon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaş
Salon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaşSalon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaş
Salon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaştyfngnc
 
Yoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları trYoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları trtyfngnc
 
Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASI62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASIburhankutuk
 

What's hot (20)

Bağışıklık sistemi
 Bağışıklık sistemi Bağışıklık sistemi
Bağışıklık sistemi
 
çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)
çOcukluk çaği tbc(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Influenza Grip
Influenza GripInfluenza Grip
Influenza Grip
 
Kkkasunumu
KkkasunumuKkkasunumu
Kkkasunumu
 
Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Acil serviste antibiyotik kullanimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Antibiyotik kullanım ilkeleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Kirimkongo
KirimkongoKirimkongo
Kirimkongo
 
Afp surveyansı sunumu güncel by dr e eksen
Afp surveyansı sunumu güncel by dr e eksenAfp surveyansı sunumu güncel by dr e eksen
Afp surveyansı sunumu güncel by dr e eksen
 
Bruselloz
BrusellozBruselloz
Bruselloz
 
Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020
Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020
Tobb covid 19 bilgilendirme webinar 25.04.2020
 
Salon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardan
Salon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardanSalon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardan
Salon b 17 kasim 2011 13.50 14.10 yeşim çetinkaya şardan
 
Bruselloz 19.10.12
Bruselloz 19.10.12Bruselloz 19.10.12
Bruselloz 19.10.12
 
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONU
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONUYOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONU
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE CANDİDA ENFEKSİYONU
 
Salon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaş
Salon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaşSalon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaş
Salon b 14 kasim 14.45 16.00 defne altintaş
 
Turkish polio ipv
Turkish polio ipvTurkish polio ipv
Turkish polio ipv
 
Grip
GripGrip
Grip
 
Yoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları trYoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları tr
 
Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Verem savas hizmetleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
GEBELİKTE TORCH TARAMASI
GEBELİKTE TORCH TARAMASI GEBELİKTE TORCH TARAMASI
GEBELİKTE TORCH TARAMASI
 
62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASI62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASI
 

Similar to Eri̇şki̇n aşilama öneri̇leri̇

Hepatit Korunma Ve Tedavi
Hepatit Korunma Ve TedaviHepatit Korunma Ve Tedavi
Hepatit Korunma Ve Tedavimissdj
 
Çanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimi
Çanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimiÇanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimi
Çanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimiburhankutuk
 
Kag kizamik ve_salgin
Kag kizamik ve_salginKag kizamik ve_salgin
Kag kizamik ve_salginkimimben86
 
latent tuberculosis diagnosis and treament,
latent tuberculosis diagnosis and treament,latent tuberculosis diagnosis and treament,
latent tuberculosis diagnosis and treament,yener7
 
httpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdf
httpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdfhttpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdf
httpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdfCannlsoy1
 
H1N1 EĞİTİM Semineri
H1N1 EĞİTİM SemineriH1N1 EĞİTİM Semineri
H1N1 EĞİTİM Seminerianttab
 
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇kEri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇kwww.tipfakultesi. org
 
Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Yeni Koronavirüs (COVID-19)
Yeni Koronavirüs (COVID-19)Yeni Koronavirüs (COVID-19)
Yeni Koronavirüs (COVID-19)Mehmet Bat
 
İntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşım
İntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşımİntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşım
İntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşımwww.tipfakultesi. org
 
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik teziDr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezibahri
 
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik teziDr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezibahri
 
Çocuklar İçin Koronavirüs Kitabı
Çocuklar İçin Koronavirüs KitabıÇocuklar İçin Koronavirüs Kitabı
Çocuklar İçin Koronavirüs KitabıYunus Emre Tozal
 
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)Erkam Eksen
 

Similar to Eri̇şki̇n aşilama öneri̇leri̇ (20)

Hepatit Korunma Ve Tedavi
Hepatit Korunma Ve TedaviHepatit Korunma Ve Tedavi
Hepatit Korunma Ve Tedavi
 
Çanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimi
Çanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimiÇanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimi
Çanakkale verem savaşı dispanseri Dgt EğItimi
 
"Tüberküloz"
"Tüberküloz""Tüberküloz"
"Tüberküloz"
 
Kag kizamik ve_salgin
Kag kizamik ve_salginKag kizamik ve_salgin
Kag kizamik ve_salgin
 
Tbc
TbcTbc
Tbc
 
latent tuberculosis diagnosis and treament,
latent tuberculosis diagnosis and treament,latent tuberculosis diagnosis and treament,
latent tuberculosis diagnosis and treament,
 
httpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdf
httpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdfhttpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdf
httpsinfeksiyon.orgwp-contentuploads201608Kuduz.pdf 2.pdf
 
Domuz Gribi
Domuz GribiDomuz Gribi
Domuz Gribi
 
H1N1 EĞİTİM Semineri
H1N1 EĞİTİM SemineriH1N1 EĞİTİM Semineri
H1N1 EĞİTİM Semineri
 
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇kEri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
 
Asye 2007
Asye 2007Asye 2007
Asye 2007
 
Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hıv enf ve aids(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Akut gastroenterit klavuzu
Akut gastroenterit klavuzuAkut gastroenterit klavuzu
Akut gastroenterit klavuzu
 
Aids
AidsAids
Aids
 
Yeni Koronavirüs (COVID-19)
Yeni Koronavirüs (COVID-19)Yeni Koronavirüs (COVID-19)
Yeni Koronavirüs (COVID-19)
 
İntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşım
İntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşımİntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşım
İntrauterin Enfeksiyonlara Genel Yaklaşım
 
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik teziDr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
 
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik teziDr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
Dr.bahri yildiz tipta uzmanlik tezi
 
Çocuklar İçin Koronavirüs Kitabı
Çocuklar İçin Koronavirüs KitabıÇocuklar İçin Koronavirüs Kitabı
Çocuklar İçin Koronavirüs Kitabı
 
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
 

More from www.tipfakultesi. org (20)

Oksijen tedavisi
 Oksijen tedavisi Oksijen tedavisi
Oksijen tedavisi
 
Noninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyonNoninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyon
 
astım
astım astım
astım
 
Mekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyonMekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyon
 
Konsültasyon
KonsültasyonKonsültasyon
Konsültasyon
 
Koah
KoahKoah
Koah
 
Dr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflamaDr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflama
 
Diyabetes mellitus
Diyabetes mellitusDiyabetes mellitus
Diyabetes mellitus
 
Bronşektazi
BronşektaziBronşektazi
Bronşektazi
 
Bbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoniBbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoni
 
Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama
 
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisiAstım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
 
Astim tedavileri
Astim tedavileriAstim tedavileri
Astim tedavileri
 
Astim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberiAstim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberi
 
Astım ilaçları
Astım ilaçlarıAstım ilaçları
Astım ilaçları
 
Ape
ApeApe
Ape
 
bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi
 
Akciğer kanseri
Akciğer kanseriAkciğer kanseri
Akciğer kanseri
 
Akut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürükAkut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürük
 
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisibronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
 

Eri̇şki̇n aşilama öneri̇leri̇

  • 1. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010.
  • 2. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği olarak, sık yapılan klinik uygulamalarda yardımcı olabilecek kanıta dayalı önerileri üyelerimize sunma kararı aldık. Bu konularda güv enilir kurumların yayınladıkları rehberlerden yararlanılarak, Derneğimizin “Genç Dahiliyeciler Grubu” tarafından hazırlanan öneriler, küçük kitapçıklar olarak sizlere sunulmuştur. Amacımız bunları kısa aralıklarla yenilemek ve üyelerimizi güncel değişikliklerden haberdar kılmaktır. Örnek aldığımız kurumlar, bu işlere çok önce başlamış, öneri ve uygulamaları ile tüm dünyaya örnek olmuş meslek kuruluşlarıdır. Derneğimiz yönetim kurulu, meslek kuruluşları ve uzmanlık derneklerinin, üyelerinin sağlık uygulamalarına ve dolayısı ile toplumun daha sağlıklı olmasına katkıda bulunmasını en önemli görev olarak kabul etmektedir. Bu önerileri içeren kitapçıkları hazırlayan, Dr. Mine Durusu Tanrıöver’in liderliğinde, “Genç Dahiliyeciler Grubu”muza şükranlarımızı sunarız. Prof. Dr. H. Erdal Akalın Yönetim Kurulu Başkanı
  • 3. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Önsöz Aşılama, koruyucu sağlık hizmetlerinde çok önemli bir yer tutan ama erişkin hastalarda bir çok zaman sorgulanması, önerilmesi ve önemi unutulan bir konudur. Aşılama önerilerinin, İç Hastalıkları Uzmanlarının sağlık sisteminin her basamağında verdiği koruyucu sağlık hizmetlerinde vazgeçilmez bir unsur olması gerekmektedir. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Ege Çalışma Grubu’nun yaptığı pilot çalışmada, en yüksek risk grubundaki kişilerde bile aşılama oranları hedeflenen değerlerin çok altında bulunmuştur. Hedeflenen pnömokok ve influenza aşı oranı %60’ın üzerinde olan diyabetik hastalarda pnömokok için aşılanma oranı %0.1 ve influenza için %9.1 iken, KOAH olgularında bu oranlar sırasıyla %0 ve %14.9 olarak gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar da göz önüne alınarak, Derneğimizin öncülüğünde “Haydi Büyükler Aşıya” kampanyası başlatılmıştır. Bu kampanyaya destek olmak ve erişkin aşılamasının önemini vurgulamak için pratik bir kitapçıkla meslektaşlarımıza erişkin aşılama önerilerini ulaştırmak istedik. Faydalı olması dileğiyle… Dr. Berivan Bitik Dr. Mine Durusu Tanrıöver Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu tarafından hazırlanmıştır. Ankara, 2010.
  • 4. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Aşı Yaş grubu 19-26 yaş 27-49 yaş 50-59 yaş 60-64 yaş ≥65 yaş Tetanoz-difteri (Td)1 Her 10 yılda bir Td rapeli HPV 2 Varisella 3 2 doz Zona 4 Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) 5 1 ya da 2 doz İnfluenza 6 Yılda 1 doz Yılda 1 doz Pnömokok (polisakkarit) 7,8 1 ya da 2 doz 1 doz Hepatit A 9 2 doz Hepatit B 10 3 doz Meningokok 11 1 ya da daha fazla doz
  • 5. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Aşı Yaş grubu 19-26 yaş 27-49 yaş 50-59 yaş 60-64 yaş ≥65 yaş Tetanoz-difteri-aselüler boğmaca (Td/ Tdap)1 Td rapeli olarak bir defa Tdap uygulayın, daha sonra her 10 yılda bir Td rapeli tekrarlayın Her 10 yılda bir Td rapeli HPV 2 3doz (kadınlarda) Varisella 3 3 doz, 3 doz Zona 4 1 doz Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) 5 1 ya da 2 doz 1 doz İnfluenza 6 Yılda bir doz Pnömokok (polisakkarit) 7,8 1 ya da 2 doz 1 doz Hepatit A 9 2 doz Hepatit B 10 3 doz Meningokok 11 1 ya da daha fazla doz Şekil 2. Aşı ve yaş gruplarına göre önerilen erişkin aşılama programı, Amerikan Bağışıklama Danışma Komitesi (ACIP), 2010
  • 6. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Şekil 3. Bazı özel endikasyonlarda önerilen erişkin aşılama programı, Amerikan Bağışıklama Danışma Komitesi (ACIP), 2010 Endikasyon Aşı Gebelik İmmün baskılanma (HIV dışında, ilaçlar, radyoterapi)13 HIV infeksiyonu3,12,13 CD4 T lenfosit sayısı Diyabet, kalp hastalığı, KOAH, alkolizm Aspleni12 Kronik karaciğer hastalığı Kronik böbrek yetmezliği Sağlık personeli <200/ µL >200/ µL Td/Tdap 1 Td Td rapeli olarak tek sefer Tdap uygulayın, daha sonra her 10 yılda bir Td rapeli tekrarlayın HPV 2 26 yaşına kadar kadınlar için 3 doz Varisella 3 Kontrendike 2 doz Zona 4 Kontrendike 1 doz KKK 5 1 ya da 2 doz İnfluenza 6 Yıllık 1 doz inaktive influenza aşısı (İİA) Yıllık 1 doz İİA ya da canlı influenza aşısı (CİA) Pnömokok (polisakkarit) 7,8 1 ya da 2 doz Hepatit A 9 2 doz Hepatit B 10 3 doz Meningokok11 1 ya da daha fazla doz 1 ya da daha fazla doz
  • 7. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Aşı ve yaş gruplarına göre önerilen erişkin aşılama programı, 2010, altyazılar 1. Tetanoz, difteri, aselüler boğmaca (Td/Tdap) aşılaması: Daha önceden Tdap aşısı yapılmamış 19-64 yaşları arasındaki erişkinlerde tek doz Td aşısı yerine Tdap aşısı uygulanmalıdır. Tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların yapılıp yapılmadığı bilinmeyen ya da bu birincil aşılama serisini tamamlamamış erişkinler, birincil aşılama serisini tamamlamalı ya da baştan başlamalıdırlar. Erişkinler için birincil seri, tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların 3 doz uygulanmasıdır; ilk 2 dozu en az 4 hafta arayla, 3. dozu ikinciden 6-12 ay sonra uygulayın. Ancak, Tdap aşısı birincil serideki 3 dozdan birinde Td aşısının yerine uygulanabilir. Erişkinlerde tetanoz ve difteri toksoidi içeren aşıların rapel dozu, birincil seriyi tamamlamış ve son doz üzerinden ≥10 yıl geçmiş bireylere yapılmalıdır. Rapel dozu Td ya da Tdap aşısı olabilir. Bir kadın gebeyse ve son Td aşısının üzerinden ≥10 yıl geçmiş ise, rapel Td aşısı ikinci ya da üçüncü trimesterde yapılmalıdır. Kadının son dozu 10 yıldan kısa bir süre önce yapılmışsa, hemen doğum sonrasında Tdap aşısı uygulanmalıdır. Tek doz Tdap aşısı postpartum dönemdeki kadınlarda, 12 aydan küçük infantlarla yakın temas durumunda ve önceden Tdap aşısı yapılmamış hasta ile doğrudan temas eden sağlık personeline uygulanmalıdır. Td gebelikte ertelenerek, postpartum erken dönemde Tdap yapılabilir ya da gebenin onamı alınarak Td yerine Tdap uygulanabilir. Doku yaralanmalarında profilaktik Td aşılaması için Amerikan Bağışıklama Danışma Komitesi (Advisory Committee on Immunization Practices -ACIP) önerilerine bakınız. Ulusal Erişkin Aşılama Şeması’na göre ülkemizde bulunmayan Tdap rapeli önerilmemekte, tüm yaş grupları için her 10 yılda bir doz Td rapeli önerilmektedir. 2. Human papillomavirus (HPV) aşılaması HPV aşılaması 11-12 yaşlarındaki bireylere önerilir ve aşılama 13-26 yaş arasında tamamlanır. İdeal olarak, aşı potansiyel HPV maruziyetine yol açacak olan cinsel ilişki öncesinde yapılmalıdır. Ancak, seksüel olarak aktif kadınlar yine de yaş önerisine göre aşılanmalıdır. 4 HPV aşı tipinden (HPV4 aşısının koruduğu tip 6, 11, 16, 18) herhangi biri ile veya herhangi ikisi (HPV2 aşısının koruduğu tip 16, 18) ile enfekte olmamış cinsel aktif kadınlar
  • 8. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 aşıdan en fazla fayda görecek olan gruptur. HPV aşı tiplerinden bir ya da birkaçıyla enfekte kadınlar aşıdan daha az fayda göreceklerdir. Genital siğil, anormal Pap yayma sonucu, pozitif HPV DNA testi öyküsü geçirilmiş enfeksiyonun kanıtı olarak kabul edilmemelidir; HPV4 ve HPV2 aşılaması bu öyküye sahip kadınlara da uygulanmalıdır. HPV4 genital siğil oluşumunu önlemek için 9-26 yaş arasındaki erkeklere yapılabilir. HPV4 en yüksek etkinliği şüpheli cinsel ilişkiden önce yapılırsa göstermektedir. Tüm seri 3 dozdan oluşmaktadır. 2. doz ilk dozdan iki ay sonra uygulanmalıdır; 3. doz ilkinden altı ay sonra uygulanmalıdır. HPV aşısı bir canlı virüs aşısı olmadığından Şekil 3’de bahsedilen kadınlara da yapılabilir. Ancak bu kadınlarda immün yanıt ve aşının etkinliği daha az olabilir. Sağlık hizmetleri çalışanları mesleki olarak artmış riske sahip değildirler ve yaş önerisine göre aşılanmalıdırlar. HPV aşılaması Ulusal Erişkin Aşılama şemasında yer almamaktadır. 3. Varisella aşılaması Daha önce aşılanmamış ya da ilk dozunu alıp ikinciyi almamış, bağışıklığı olmayan tüm yetişkinlere, kontrendikasyon olmadığı sürece 2 doz tek antijen varisella aşısı yapılmalıdır. Özellikle iki grup üzerinde durulmalıdır: a) ciddi hastalık için yüksek riskli kişilerle teması olanlar (sağlık personeli ya da immün baskılanmış bireylerin aile bireyleri, b) maruziyet ya da bulaş için yüksek riskli olanlar (öğretmenler, çocuk bakıcıları, kurumsal çalışanlar, lise öğrencileri, askeri personel, çocuklarla birlikte yaşayan adolesan ve erişkinler, çocuk doğurma yaşındaki gebe olmayan kadınlar ve uluslar arası yolcular). Yetişkinlerde varisella bağışıklığını gösteren durumlar şunlardır: a) en az 4 hafta arayla yapılan 2 doz varisella aşılamasının belgelenmesi, b) 1980 öncesi Amerika’da doğanlar (ancak bu sağlık personeli ve gebe kadınlar için bağışıklık olarak kabul edilmemeli), c) sağlık uzmanı tarafından tanı konmuş varisella infeksiyonu öyküsü (atipik veya hafif olgularda ya epidemiyolojik bağlantı ya da laboratuar doğrulaması gerekmektedir), d) sağlık uzmanı tarafından tanı konmuş herpes zoster infeksiyonu öyküsü, e) bağışıklığın laboratuvar kanıtı ya da laboratuvar olarak kanıtlanmış infeksiyon. Gebe kadınlar varisella bağışıklığı açısından değerlendirilmelidir. Varisella bağışıklığı olmayan kadınlar gebelik
  • 9. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 sonlandıktan hemen sonra henüz taburcu olmadan ilk doz aşıyı almalıdırlar. 2. doz ilk dozdan 4-8 hafta sonra uygulanmalıdır. 4. Herpes zoster aşılaması ≥60 yaşındaki erişkinlere daha önceden zona atağı geçirmiş olsalar dahi tek doz zona aşısı yapılmalıdır. Kronik tıbbi durumu olan bireyler kontrendikasyon olmadığı sürece aşılanmalıdır. Ulusal Erişkin Aşılama şemasında önerilmemektedir. 5. Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (KKK) aşılaması Kızamık bileşeni: 1957 yılından önce doğanlar genel olarak kızamığa bağışık olarak kabul edilir. 1957 yılından sonra doğanlar tıbbi kontrendikasyon, daha önceden geçirilmiş infeksiyon ve bağışıklığın laboratuvar kanıtı olmadığı sürece bir ya da daha fazla doz MMR almalıdırlar. İkinci doz MMR aşısı şu bireylere önerilmektedir: a) yakın dönemde MMR maruziyeti olmuşsa ya da salgın ortamında kalmışlarsa, b) öldürülmüş kızamık aşısı yapılmışsa, c) 1963-1967 yıllarında bilinmeyen tip kızamık aşısı yapılmışsa, d) lise sonrası eğitim kurumlarındaki öğrenciler, e) sağlık kurumu personeli ya da f) uluslar arası seyahat planı olanlar. Kabakulak bileşeni: 1957 yılından önce doğanlar genel olarak kabakulağa bağışık olarak kabul edilir. 1957 yılında doğanlar tıbbi kontrendikasyon, daha önceden geçirilmiş infeksiyon ve bağışıklığın laboratuvar kanıtı olmadığı sürece bir ya da daha fazla doz MMR almalıdırlar. İkinci doz MMR aşısı şu bireylere önerilmektedir: a) kabakulak salgın ortamında bulunan ve etkilenen yaş grubunda olanlar, b) lise sonrası eğitim kurumlarındaki öğrenciler, c) sağlık kurumu personeli ya da d) uluslar arası seyahat planı olanlar. 1957 yılından önce doğan aşılanmamış ve bağışıklığı olmayan sağlık personeli için rutin tek doz aşılama düşünülmelidir ve salgın durumunda ikinci doz da şiddetle önerilmektedir. Kızamıkçık bileşeni: Rubella aşılama öyküsü belirsiz olan ya da laboratuvar olarak bağışıklığı olmayan kadınlara tek doz MMR aşısı önerilmektedir. Çocuk doğurma yaşındaki kadınlarda doğum yılına bakılmaksızın, bağışıklık sağlanmalıdır ve kadınlar konjenital rubella sendromu hakkında bilgilendirilmelidir. Bağışıklık kanıtı olmayan kadınlar gebelik sonlandıktan ya da tamamlandıktan hemen sonra taburcu olmadan aşılanmalıdır.
  • 10. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, KKK aşılaması sadece risk faktörü olan ve kontraendikasyonu olmayan (gebelik gibi) kişilere önerilmektedir. Bir ya da iki doz kızamık aşısı yapıldı ise bir doz KKK aşısı yapılır. İlk doz KKK aşısı olarak yapıldı ise 2. doz kızamık aşısı olarak yapılabilir. İki doz KKK aşısı yapıldı ise tekrar aşıya gerek yoktur. 6. Mevsimsel influenza aşısı Tıbbi endikasyonları: Kardiyovasküler hastalıklar ya da astım dahil solunum sisteminin kronik hastalıklarında; diyabet, böbrek ve karaciğer yetmezliği, hemoglobinopati, immün baskılanma (ilaçlar ya da HIV’e bağlı) gibi kronik durumlarda; solunum fonksiyonunu bozan ya da aspirasyon riskini arttıran durumlarda (kognitif disfonksiyonda, spinal kord yaralanmalarında ya da nöbete yol açan hastalıklarda), influenza sezonunda gebelerde. Dalağı olmayan hastalarda ağır ya da komplike influenza infeksiyon riski ile ilgili yeterli veri mevcut değildir, ancak influenza asplenik bireylerde sekonder bakteriyel infeksiyonlar için bir risk faktörüdür. Mesleksel endikasyonlar: Tüm sağlık kurumu çalışanları, 5 yaşından küçük çocukların bakıcılığını yapanlar. Diğer endikasyonları: Hasta bakım evlerinde çalışanlar, yüksek riskli bireylere (≤5 yaşındaki çocuklar, ≥65 yaşındaki bireyler ve diğer risk altındaki bireyler) influenza bulaştırabilecek olanlar ve influenza kapma riskini azaltmak isteyen tüm bireyler. <50 yaşındaki, sağlıklı, gebe olmayan ve immün baskılı bireylerle teması olmayanlar canlı, zayıflatılmış (FluMist®) ya da inaktif influenza aşısı yaptırabilir. Diğer bireylere inaktif aşı yapılmalıdır. Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, 65 yaşından genç olan bireylerde ancak risk faktörü varsa aşılama önerilmektedir. 7. Pnömokoksal polisakkarit (PPSV) aşılaması Tıbbi endikasyonları: Astım dahil kronik akciğer hastalığı, kronik kardiyovasküler hastalık, diyabet, kronik karaciğer hastalığı, siroz, kronik alkolizm, kronik böbrek yetmezliği veya nefrotik sendrom, fonksiyonel ya da anatomik aspleni (orak hücreli anemi ya da splenektomi [elektif splenektomi planlanıyorsa, cerrahiden en az 2 hafta önce]), kohlear implant varsa, serebrospinal sıvı kaçağı durumunda ve HIV tanısına en yakın zamanda aşılama yapılmalıdır. Diğer endikasyonları: Hasta bakım evlerinde çalışanlar, sigara içenler. Ulusal Erişkin Aşılama şemasında, pnömokok aşısı tüm yaş grupları için sadece risk faktörü olan bireylere
  • 11. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 önerilmektedir. 8. PPSV ile yeniden aşılama Kronik böbrek yetmezliği ya da nefrotik sendromu, fonksiyonel ya da anatomik asplenisi olanlarda (orak hücreli anemi, splenektomi gibi) ve immün baskılı bireylerde ilk aşılamadan 5 yıl sonra bir defa yeniden aşılama önerilmektedir. ≥ 65 yaşındaki bireylerde, ilk aşılamadan sonra 5 yıl ya da daha uzun süre geçmiş ise bir kez daha yeniden aşılama yapılmalıdır. 9. Hepatit A aşılaması Aşağıdaki endikasyonlara sahip tüm bireyler ya da HAV enfeksiyonundan korunmak için aşılanmak isteyen diğer bireyler aşılanmalıdırlar. Tıbbi endikasyonları: Kronik karaciğer hastalığı olanlarda ve pıhtılaşma faktör konsantresi alan bireyler. Davranışsal endikasyonları: Erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler ve yasa dışı ilaç kulanlar. Mesleksel endikasyonları: Hepatit A virüs (HAV) ile enfekte primatlar ile çalışanlar ve HAV araştırma laboratuvarında çalışanlar Diğer endikasyonları: HAV enfeksiyonunun orta ya da yüksek sıklıkta endemik olduğu bölgelere seyahat edenler veya HAV enfeksiyon riskinin yüksek olduğu bir ulustan alınan evlatlık çocuklarla temas halinde olunacak ise temastan sonraki ilk 60 gün içinde aşılama yapılmalıdır. 2 doz aşının ilk dozu evlatlık alma planlandığı anda yapılmalıdır (ideal olarak çocuk gelmeden önceki ilk 2 hafta içinde). Tek antijen aşı formülasyonları 0 ve 6-12. aylarda olacak şekilde 2 dozda (Havrix®) yada 0 ve 6-18. aylarda 2 doz şeklinde (Vaqta®) uygulanmalıdır. Kombine hepatit B ve hepatit A aşısı (Twinrix®) kullanılıyorsa 0,1 ve 6. aylarda uygulanmalıdır; alternatif olarak 0, 7, 21 veya 30. günlerde ve 12. ayda rapel doz ile dört doz şeması da kullanılabilir. 10. Hepatit B aşılaması
  • 12. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Tıbbi endikasyonları: HIV enfeksiyonlu hemodiyaliz hastaları dahil, son dönem böbrek yetmezliği ve kronik karaciğer hastalığı olan bireyler Mesleksel endikasyonları: Kan ve enfekte diğer vücut sıvıları ile temasa maruz kalabilen sağlık kuruluşu ve kamu güvenliği çalışanları. Davranışsal endikasyonları: Tekeşli olmayan cinsel olarak aktif bireyler, CYBH tedavisi alan bireyler, şimdiki ya da eski intravenöz ilaç bağımlıları ve erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler. Diğer endikasyonları: Kronik hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonlu birey ile aynı evde yaşayanlar ve cinsel partner olanlar, gelişimsel özürlü bireyler için olan kurumların müşterileri ve çalışanları, kronik HBV enfeksiyonu için orta yada yüksek prevalansı bölgelere seyahat edecek olanlar ve HBV enfeksiyonundan korunmak için aşılanmak isteyen bireyler. Hepatit B aşılamasının önerildiği bireyler: CYBH tedavi hizmeti verenler, HIV testi ve tedavisi hizmeti veren, ilaç bağımlılığı için tedavi hizmeti veren kurumlar, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler, son dönem böbrek yetmezliği programları, diyaliz merkezi hastaları, gelişimsel özürlü bireyler için olan kurumların müşterileri ve çalışanları. Daha önce aşılanmamış bireylere 3 doz Hep B aşısı yapılmalıdır. İkinci doz ilk dozdan bir ay sonra, üçüncü doz ikinci dozdan en az 2 ay sonra (ilk dozdan en az 4 ay sonra) yapılmalıdır. Kombine hepatit B ve hepatit A aşısı (Twinrix®) kullanılıyorsa 0,1 ve 6. aylarda uygulanmalıdır; alternatif olarak 0, 7, 21 veya 30. günlerde ve 12. ayda rapel doz ile dört doz şeması da kullanılabilir. Özel formülasyon endikasyonları: Hemodiyaliz hastaları ve immünsuprese bireylerde, 40 µg/ml (Recombivax®) 3 doz şeması şeklinde ya da 20 µg/ml (Engerix B®) 0, 1, 2 ve 6 aylarda 4 doz şeması şeklinde. 11. Meningokok aşılaması Tıbbi endikasyonları: Anatomik ya da fonksiyonel asplenisi olanlar veya terminal kompleman komponent eksikliği olan bireyler.
  • 13. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Diğer endikasyonlar: Yurtlarda kalan birinci yıl lise öğrencileri, rutin olarak Neisseria meningitidis izolatlarına maruz kalan mikrobiyologlar, askeri erler, meningokokal hastalığın hiperendemik yada epidemik olduğu bölgelere seyahat edenler (özellikle yerli popülasyola uzamış teması olacak olanlar). Suudi Arabistan hükümeti Mekke’ye yapılan yıllık hac ziyareti boyunca meningokok aşılamasını zorunlu kılmaktadır. 55 ve altı yaşlarda meningokokal konjuge aşı (MCV4), 56 ve üstü yaşlarda ise meningokokal polisakkarit aşı (MPSV4) tercih edilmelidir. Önceden MCV4 veya MPSV4 ile aşılanmış bireyler, risk altında iseler (örneğin; anatomik ya da fonksiyonel aspleni) ilk dozdan 5 yıl sonra MCV4 ile yeniden aşılanması gerekmektedir. Tek risk faktörü kalabalık ortamlarda yaşamak olan (örneğin yurtlar) bireylerin ek doz almalarına gerek yoktur. 12. Haemophilus influenzae tip b (Hib) aşısının kullanılabileceği seçilmiş durumlar Hib aşısı 5 yaş ve üzeri bireylerde genellikle önerilmemektedir. Büyük çocuklarda ve yetişkinlerde Hib aşısının etkinliği ile ilgili yeterli veri mavcut değildir. Ancak çalışmalarda orak hücreli anemisi olanlarda, lösemisi, HIV enfeksiyonu olanlarda ya da splenektomili bireylerde bir doz Hib aşısı uygulaması iyi immünojenesite sunmaktadır. Daha önceden Hib ile aşılanmamış bu yüksek riskli bireylere tek doz Hib aşısı yapılması kontrendike değildir. 13. İmmün baskılanma durumları İmmün yetmezlik durumlarında genellikle inaktive aşılar (pnömokokal, meningokokal ve trivalan inaktive influenza aşısı) geçerlidir. Bu hastalarda canlı aşılardan kaçınılmalıdır. Kaynaklar: TC Sağlık Bakanlığı-Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD). Ulusal Erişkin Aşılama Şeması-2009. Advisory Committee on Immunization Practices. Recommended Adult Immunization Schedule: United States, 2010. Ann Intern Med 2010 Jan 5;152(1):36-9.
  • 14. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 NOT ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................
  • 15. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 NOT ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................