SlideShare a Scribd company logo
EPEKTO NG PAGGAMIT NG TIKTOK SA AKADEMIKONG PAGGANAP NG MGA GRADE 11 SA
LUAL NATIONAL HIGH SCHOOL SA TAONG PANURUAN 2022-2023
JENNYLYN B. MOLINA
JENYL R. MOLDES
MECHIELA DEN T. ENGARAN
11-HUMSS A
HUNYO 2023
Panimula
Sa pagdating ng nakakapaminsalang virus na mas kilala sa tawag na COVID-19, naging
banta ito sa kalusugan ng bawat isa at naging sanhi ng pagsara ng bansa. Maraming tao ang
naapektuhan dahil dito, isa na ang mga mag-aaral naapektuhan nito ang kanilang pag-aaral.
Ang mga mag-aaral ay dumaan sa Modular Distance Learning, at dahil nasa loob lamang ng
bahay ang mga mag-aaral ay dito sila sumubok ng iba't ibang application upang maibsan ang
nararanasang pagkabalisa at pagkabagot sa bahay at sa pag-aaral, isa na ang Tiktok. Dito unti-
unting sumikat at marami ang naging interesado sa paggamit nito.
Nagmula sa bansang China ang Tiktok, Ito ay pagmamay-ari ng isang kumpanya na ang
pangalan ay ByteDance ang kanilang punong tanggapan ay matatagpuan sa Beijing, China. Ang
ibig sabihin ng Tiktok ay kasiyahan, pakikipag-ugnayan ng bawat mamamayan sa pamamagitan
ng paggamit nito. Ito ay nakakapanghikayat ng kahit anong edad ngunit ito ay patok na patok sa
mga kabataan. Sadyang nakakaaliw ang paggamit nito. Ito ay nagpapakita lamang ng higit 15
segundong bidyo upang ipakita ang nais ipahiwatig ng isang influencer, at dahil sa pagiging
popular nito hindi lamang ito sa ating bansa kundi pati narin sa buong mundo. Ang Tiktok ay
kadalasang nagpapalabas ng mga balita at mahahalagang impormasyon na maaaring makakuha
ng aral dito. Meron itong iba't ibang genre tulad ng mga sumasayaw, kumakanta, komedy,
nagbibigay ng mga kaalaman, at marami pang iba. Ito din ay kadalasang ginagamit upang
magkaroon ng komunikasyon sa ating kapaligiran.
Nakatutulong ito sa pang-araw araw na pamumuhay ay papangangailangan na maaaring
mapagkunan ng impormasyon sa bawat isa. Nakalilibang ang paggamit ng application na ito. Sa
paglipas ng panahon mas dumarami pa ang tumatangkilik at mga nais pang gumamit nito. Kung
kaya't sa pag-aaral na ito aalamin kung ano ang magandang dulot nito o kung ito ba ay
nagdudulot ng masama at mabuting epekto sa mga mag-aaral.
Paglalahad ng Suliranin
Ang pag-aaral na ito ay nagtatayang matukoy ang mga Epekto ng Tiktok sa akademikong
pagganap ng mga mag-aaral. Ito ay isasagawa upang masagot ang mga sumusunod na
katanungan:
1.) Ano ang profayl ng mga mag-aaral batay sa mga sumusunod:
a. Edad
b. Kasarian
2.) Ano ang mga positibong epekto ng Tiktok sa mga mag-aaral?
3.) Ano ang mga negatibong epekto ng Tiktok sa mga mag-aaral?
4.) Ano ang posibleng solusyon ang makakapagpaunlad sa akademikong pagganap ng mga
estudyante?
Kahalagahan ng pag-aaral
Ang mananaliksik ay naniniwala na ang resulta ng pag-aaral na ito hinggil sa epekto ng
paggamit ng Tiktok sa akademikong pagganap ng mga mag-aaral ay makakatulong sa mga
sumusunod:
Sa mga mag-aaral. Makakatulong ang pag-aaral na ito upang magkaroon ng kamalayan ang
mga mag-aaral na ang Tiktok ay mayroong epekto sa kanilang akademikong pagganap.
Sa mga guro. Upang malaman ng mga guro kung ano ang maaaring maging solusyon at kung
ano ang maaari nilang gawin upang mapaunlad o kung paano maging epektibo ang kanilang
pagtuturo sa akademikong pagganap ng mga mag-aaral.
Komunidad. Upang magkaroon sila ng kaalaman na mayroong positibo at negatibong epekto
ang tiktok sa buhay ng mga-aaral at sa bawat isa.
Sa mga mananaliksik. Maaari nila itong maging sanggunian kung sila ay nagnanais na gumawa
ng pananaliksik o pag-aaral na may kaugnayan dito. Magkaroon ng kamalayan sa epekto ng
paggamit ng Tiktok sa akademikong pagganap.
Mga gumagamit ng Tiktok. Upang magkaroon ng kamalayan na ang Tiktok ay maaaring
makapagpaunlad sa kanila, ito man ay sa abilidad at nailalabas kung ano ang mayroon silang
tinatago na kakayahan.
Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral
Ang saklaw at limitasyon ng pag-aaral na ito ay tanging sa mga mag-aaral lamang ng Grade 11
na napiling respondyente sa Lual National High School upang masuri ng mananaliksik kung ano
ang mga epekto ng paggamit ng Tiktok sa akademikong pagganap gayundin ang mungkahing
makakapagpaunlad sa kanila.
MGA KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA
Ang kabanatang ito ay naglalahad ng mga kaugnay na literatura at mga pag-aaral na
nagbibigay karagdagang impormasyon na nakatutulong sa kasalukuyang pag-aaral
Positibong epekto ng paggamit ng Tiktok sa mga-aaral
Ayon kay Yang (2020) na ang mga mag-aaral sa sekondaryang paaralan ay nagtataglay ng mga
positibong saloobin sa pagpapakilala ng Tiktok bilang mga tulong sa video sa pagtuturo sa silid-
aralan ng EFL habang ginagamit ito bilang Diskarte sa Pag-aaral ng Ingles sa labas ng klase.
Bukod dito, ang mga mag-aaral ay nagpahayag ng matinding pagnanais na magabayan at
suportahan ng kanilang mga guro upang epektibong magamit ang Tiktok para sa Pag-aaral ng
Ingles. Binigyang diin din nina Nabilah et.al (2021) Nakuha sa natuklasan na positibo ang
interpretasyon ng mga mag-aaral tungkol sa paggamit ng Tiktok sa descriptive text ng pag-aaral
ng pagsulat. Sinabi ng mga mag-aaral na sumang-ayon sila sa paggamit ng tiktok sa pag-aaral ng
pagsulat ng descriptive text dahil ito ay positibong nakatutulong at makapagpapaunlad ng
motibasyon ng mga mag-aaral. Higit pa rito, ginagawa nito ang mga mag-aaral na maglaro ng
pansin at lumahok sa proseso ng pagkatuto. Kaya naman, inirerekumenda rin sa mga mag-aaral
at guro na gumamit ng Tiktok upang makalikha ng isang kontekstwal, kaugnay, at
makabuluhang proseso ng pagkatuto, lalo na sa pagsulat ng tekstong naglalarawan.
Pinapayagan din nila ang mga mag-aaral na aktibong lumahok sa proseso ng pagkatuto. Ganun
din kina Febrianti, Herawati, & Hanifah (2022) Ipinahayag na ang Tiktok ay nagdulot ng
makabuluhang epekto sa akademikong tagumpay. Nagpakita rin ng positibong tugon ang mga
mag-aaral sa paggamit ng tiktok kung saan 84% ng mga mag-aaral ay mas madaling maunawaan
ang mga materyales sa kurso gamit ang Tiktok, 80% ng mga mag-aaral ay may mas mahusay na
pagganyak na mag-aral ng mga materyales sa kurso. Sa ganitong paraan, inirerekumenda na
gamitin ang tiktok bilang isang tool sa pagtuturo-pagkatuto tungkol sa katotohanan na ang
platform na ito ay makakatulong na mapabuti ang tagumpay ng pag-aaral ng mga mag-aaral sa
parmasya. Binigyang diin nina Jacobs, Pan, & Ho(2022) na ang tiktok ay nagkaroon ng kapaki-
pakinabang na epekto sa pagganap ng mga mag-aaral gayundin sa naiisip na pakikipag-ugnayan
sa sarili sa isang panimulang kurso sa istatistika. Ayon din kina Bahagia et. al (2022) Ang Tiktok
ay isang digital literacy method para sa mga mag-aaral upang makasabay sila sa panahon. Ang
Tiktok ay isa ring medyo mahusay na medium sa pag-aaral para sa mga mag-aaral kapag ang
nilalaman ng Tiktok ay kinabibilangan ng mga relihiyosong lektura, mga pagpapahalagang
pangrelihiyon, at mga pagpapahalagang moral na umiiral sa relihiyon. Maging ang Tiktok ay
kapaki-pakinabang bilang isang kawili-wiling medium sa pag-aaral para sa mga mag-aaral sa
panahon ng pandemya kapag ginagamit ng mga guro ang Tiktok bilang materyal para sa
pamamahagi ng materyal. Ang mga tampok ng Tiktok ay ginagawang kawili-wili ang mga
materyales para sa mga bata dahil sa maraming kumbinasyon ng kulay, musika, at hindi
nakakabagot.
Ayon kina Ardiana, & Ananda (2022), Ang pananaliksik na ito ay udyok ng edukasyon na
isang proseso ng pagbabago ng saloobin sa isang tao at ang kaalaman sa pagpapatupad nito ay
nangangailangan ng maingat na pagpaplano upang makamit ang mga layuning pang-edukasyon.
Ang paggamit at pagpili ng media sa pag-aaral ay isang paraan upang mapabuti ang pagkatuto.
Ang Tiktok bilang isang video entertainment application ay may maraming mga tampok na
nagbibigay-daan ito upang magamit bilang isang audiovisual learning medium. Ang pag-aaral na
ito ay naglalayong malaman kung paano ang epekto ng paggamit ng Tiktok application bilang
learning medium sa aktibidad at learning outcome ng mga mag-aaral. Napag-alaman sa resulta
ng pag-aaral na may pagkakaiba ang aktibidad ng mga mag-aaral na gumagamit ng Tiktok bilang
midyum sa pag-aaral sa mga mag-aaral na hindi gumagamit ng Tiktok application bilang
midyum sa pag-aaral. Nangyayari ito dahil ang application ng Tiktok ay maaaring pasiglahin ang
aktibong pag-aaral ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga aktibidad na hindi nakakabagot.
Sa pamamagitan ng pagtingin sa nilalaman ng video sa pag-aaral bago ipasok ng mga mag-aaral
ang materyal sa pag-aaral, pinasisigla nito ang mga mag-aaral na magpakita ng saloobin ng
interes sa pag-aaral upang ang mga mag-aaral na ito ay kasangkot sa bawat proseso ng pag-
aaral at ang mga mag-aaral ay makagawa ng magandang resulta ng pagkatuto.
Negatibong Epekto ng paggamit ng Tiktok sa mga mag-aaral
Ayon kina Bahagia et.al (2022) Ang Tiktok ay may masamang epekto sa mga bata dahil ang
mga mag-aaral ay maaaring gumugol ng oras sa paglalaro ng Tiktok, paggastos ng cellphone
credit, pagiging tamad, at pagsunod sa istilo ng Tiktok na hindi sumusunod sa mga turo ng
relihiyon. Maaaring gayahin ang ugali ng mga bata na ginagaya pa ang nakikita sa Tiktok.
Binigyang diin niMekler (2021), na ang TikTok ay isang app na nagbibigay-daan sa isang tao na
gumawa ng mga video sa pagsasayaw o lifestyle, at lalo itong naging popular nitong mga
nakaraang taon, lalo na sa mga mag-aaral sa kolehiyo. Ngunit nangangahulugan ba iyon na ang
app na ito ay nagdudulot ng hamon sa mga mag-aaral sa kolehiyo na nagbibigay-pansin sa klase
at ginagawa ang kanilang mga gawain sa paaralan? Isang daan at labing-isang estudyante sa
kolehiyo sa pagitan ng edad na 18 at 28 mula sa mga kolehiyo tulad ng Bridgewater State
University at UMass Amherst ang lumahok sa isang online na survey ng 85 tanong na may
kaugnayan sa umuusbong na adulthood at mga paksa tulad ng pagkabalisa, social media, mga
relasyon, stress, at higit pa mga paksang magkatulad. Ang mga resulta ay nagpakita na ang mas
maraming oras na ginugugol ng mga kalahok sa TikTok bawat araw, mas nagiging distracted sila
sa TikTok kapag sinusubukan nilang bigyang pansin sa klase at tapusin ang mga gawain sa
paaralan. Ang mga katulad na resulta ay naganap kapag tinitingnan ang pagkawala ng oras sa
TikTok at naging distracted sa TikTok kapag sinusubukan nilang magbayad ng pansin sa klase at
kumpletuhin ang mga gawain sa paaralan. Habang mas nasusumpungan ng isang tao ang
kanilang sarili na gumagamit ng TikTok bawat araw, mas nawalan sila ng oras sa TikTok. Ang
mga natuklasang ito ay nagpapakita na ang TikTok ay maaaring makaapekto sa mga kakayahan
ng mga mag-aaral sa kolehiyo na makapagbigay-pansin sa klase at magawa ang kanilang mga
gawain sa paaralan, kaya ang mga mag-aaral ay may posibilidad na maging mas malala sa isang
klase kung mayroon at ginagamit nila ang app na TikTok.
Posibleng makakapagpaunlad ng akademikong pagganap ng mga estudyante
Ayon kay Yang (2020) ang pagpapasikat ng mga mobile device at ang teknolohiya ng Web
2.0 ay nagbibigay ng hindi kapani-paniwalang pagkakataon para sa magkakaibang mga
aplikasyon ng social media na gumanap ng mga makabuluhang papel sa lipunan ngayon. Bilang
isa sa pinakasikat na social media application sa China, ang Tik Tok ay naganap din sa
internasyonal na larangan, maihahambing sa Twitter, YouTube, Instagram, Wechat at iba pa.
Kahit na ang napakalaking nauugnay na pag-aaral ay nagmungkahi na ang paggamit ng social
media para sa pagtuturo ng wika ay maaaring magkaroon ng mga positibong epekto sa
pagganap ng pag-aaral, ang limitadong literatura ay nagbibigay liwanag sa paggamit ng Tik Tok
para sa mga layuning pang-edukasyon. Samakatuwid, ang pag-aaral na ito ay naglalayong
punan ang mga kakulangan, tuklasin ang mga pananaw ng mga mag-aaral sa sekondaryang
paaralan sa paggamit ng Tik Tok para sa pag-aaral ng Ingles sa loob at labas ng silid-aralan ng
EFL. 187 mga mag-aaral sa sekondaryang paaralan mula sa Tsina ang kusang-loob na makilahok
sa quantitative survey research, na gumagamit ng online questionnaire bilang instrumento sa
pananaliksik. Ang mga natuklasan ay nagsiwalat na ang mga mag-aaral sa sekondaryang
paaralan ay may positibong saloobin sa pagpapakilala ng Tik Tok bilang mga tulong sa video sa
pagtuturo sa silid-aralan ng EFL habang ginagamit ito bilang isang diskarte sa pag-aaral ng Ingles
sa labas ng klase. Bukod dito, ang mga mag-aaral ay nagpahayag ng matinding pagnanais na
magabayan at suportahan ng kanilang mga guro upang epektibong magamit ang Tik Tok para sa
pag-aaral ng Ingles. Ayon pa kina Zaitun, Hadi, & Indriani (2021), ang mundo ay nahaharap sa
isang problema, lalo na ang paglaban sa Covid-19 virus. Sa isang sitwasyon na nagiging sanhi ng
lahat na gawin sa bahay, kabilang ang pag-aaral. At nagiging hamon para sa mga guro na
makapaghatid ng materyal nang naaangkop sa online. At ang application ng TikTok ay
napakalawak na ginagamit ng mga gumagamit, lalo na ng mga mag-aaral, upang mag-upload ng
mga nauugnay na pang-araw-araw na aktibidad. Samakatuwid, kinakailangang magkaroon ng
mga bagong variation sa paglalapat ng interactive at epektibong learning media upang
maimpluwensyahan ang motibasyon sa pag-aaral ng mag-aaral. Ang pag-aaral na ito ay
naglalayon na matukoy ang pagpapabuti ng mga kasanayan sa pagsasalita ng mga mag-aaral sa
pamamagitan ng pagkukuwento tungkol sa isang tao, bagay o lugar na nais mong ilarawan
gamit ang TikTok application. Ang mga paksa sa pag-aaral na ito ay 36 na mag-aaral ng klase VIII
H SMP Negeri 164 Jakarta. Ang mananaliksik ay nagsagawa ng 1 session para sa Pre-Test at 2
session para sa Post-Test. Ang mga resulta ay nagpakita na ang paggamit ng TikTok application
bilang isang medium para sa pagsasalita ng mga mag-aaral ay maaaring mapataas ang
kumpiyansa ng mga mag-aaral sa pagsasalita ng Ingles at magdagdag din ng mga bagong
karanasan para sa mga mag-aaral sa malayang pagpapahayag ng kanilang mga ideya sa TikTok.
Mula sa mga resulta ng sesyon ng Pre-Test, mayroong 15 mag-aaral na nakakuha ng marka sa
pagitan ng 30-40. At ang natitirang 21 mag-aaral ay nakakuha ng markang higit sa 60.
Samantalang sa post-test session 1 ay nagkaroon ng pagtaas na may kabuuang 22 mag-aaral na
nakakuha ng markang higit sa 70. Pagkatapos ay sa post-test session 2 ay nagpakita ng
napakalaking pagtaas sa pagkamit ng pinakamataas na marka ng mag-aaral na 95 at
pinakamababa sa 70. Binigyang diin din nina Awang et.al (2022), ang TikTok ay isa sa mga social
media platform na kasalukuyang nagkakaroon ng katanyagan sa mga kabataan, lalo na sa Gen Z.
Sa kabila ng negatibong reputasyon nito, ang TikTok ay maaari pa ring maging kapaki-
pakinabang kung wastong ginagamit, kabilang ang para sa mga layunin ng pagtuturo at
pagkatuto . Sa artikulong ito, ipinakita namin ang aming karanasan sa pagsasagawa ng action
research upang malutas ang isang problema tungkol sa kakulangan ng partisipasyon ng mga
mag-aaral sa mga online na klase. Pangunahing ginagamit namin ang TikTok bilang medium ng
interbensyon. Na-trigger ang action research na ito dahil napansin namin na mababa ang antas
ng partisipasyon ng aming mga mag-aaral at kung minsan ay walang tugon sa mga online na
sesyon ng klase. Ang pagkuha ng kursong Computer Applications bilang paksa, ang pag-aaral na
ito ay nilahukan ng 28 foundation students sa Universiti Utara Malaysia. Ang bawat cycle ay
kinasasangkutan ng pagkolekta ng data sa tatlong mga mode: survey, mga obserbasyon at
pagmumuni-muni ng mga mananaliksik. Sa pagtatapos ng cycle, ang desisyon ay ginawa upang
gumuhit ng mga mungkahi para sa pagpapabuti sa susunod na cycle. Pagkatapos ng tatlong
cycle ng interbensyon, nalaman namin na maaaring mapabuti ng TikTok ang partisipasyon ng
mga mag-aaral at ang kanilang performance sa kursong Computer Applications. Karamihan sa
mga respondente ay ginusto din ang makabagong pamamaraan na ito para sa isang mas
mahusay na karanasan sa online na pag-aaral. Bilang konklusyon, lubos kaming naniniwala na
ang TikTok ay maaaring maging mahalagang bagong tool ng isang tagapagturo upang
mapahusay ang proseso ng pagtuturo at pagkatuto kung gagamitin para sa mga praktikal na
layunin.
Ayon din kina Decenilla et.al (2022), Ayon sa ilang mga pag-aaral, maraming mga mag-aaral
ang nakikita ang Kasaysayan bilang mahigpit, static, at boring dahil sa pag-asa nito sa narration
pedagogy, na nililimitahan ang kanilang kakayahang bumuo ng mga kritikal na pag-iisip na
kakayahan. Upang matugunan ang isyu, inilapat ng mga mananaliksik ang paggamit ng Self-
made mini-lecture Tiktok video bilang interbensyon upang mapahusay ang kaalaman ng
tatlumpu't tatlong (33) ikalawang taon na mag-aaral sa Edukasyon sa mga piling paksa sa
kanilang asignaturang kurso sa kasaysayan. Pagkatapos ng 5 linggong tagal ng yugto ng
pagpapatupad, ipinakita ng mga resulta na ang kaalaman ng mga mag-aaral sa mga piling paksa
sa kasaysayan ay napabuti dahil ipinakita ng datos na ang kaalamang nakuha ng mga mag-aaral
ay nasuri bilang komprehensibo at mapanimdim, kumpara sa kanilang kaalaman sa pre-
interbensyon na ikinategorya bilang pangkalahatan at kakulangan ng kaalaman. Kaugnay nito,
ipinakita ng mga mag-aaral na ang paggamit ng self-made mini-lecture na Tiktok video ay may
positibong impluwensya sa pag-uugali ng pag-aaral ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pag-
trigger ng kanilang pagnanais na matuto upang magkaroon ng kumpiyansa sa pagtuturo sa
kanilang mga manonood habang ginagawang masaya at nakakaaliw ang pag-aaral ng
kasaysayan. Ganun din kina Jacobs, Pan, & Ho (2020), Sa lumalaking katanyagan ng social media,
ang mga tagapagturo ay gumagamit ng mga platform ng social media, tulad ng TikTok, para sa
mga layunin ng pag-aaral. Bagama't ipinakita ang pagiging epektibo ng TikTok upang mapataas
ang pakikipag-ugnayan ng mga mag-aaral, kakaunti ang katibayan na nagsasaad ng pagiging
epektibo ng TikTok sa aktwal na pagganap ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga pormal
na namarkahang pagtatasa. Ang pag-aaral na ito ay isa sa mga unang pagtatangka upang
siyasatin ang mga epekto ng TikTok bilang isang tool sa pag-aaral sa pagganap ng mga mag-
aaral. Ang mga natuklasan mula sa isang kinokontrol na eksperimento ay nagpapahiwatig na
ang TikTok ay nagkaroon ng kapaki-pakinabang na epekto sa pagganap ng mag-aaral pati na rin
ang nakikita sa sarili na pakikipag-ugnayan sa isang panimulang kurso sa istatistika. Sabi din nina
Adnan, Ramli, & Ismail (2021), Ang pamumuhay sa isang modernong mundo ay
nangangailangan ng mga tagapagturo na magkaroon ng mga kasanayan sa pagsasama-sama ng
teknolohiya sa mga aktibidad sa silid-aralan upang gawing mas mabubuhay at masaya ang mga
aralin para sa ating henerasyong Y at Z. Mayroong iba't ibang mga bagong aplikasyon na
maaaring gamitin ng mga tagapagturo bilang mga tool sa edukasyon. Ang pananaliksik na ito ay
naglalayong imbestigahan ang pagiging kapaki-pakinabang ng TikTok bilang isang tool na pang-
edukasyon at upang mangalap ng feedback ng mga mag-aaral pagkatapos gamitin ang TikTok
application sa kanilang pag-unawa sa pakikinig. Ang pangkalahatang tugon sa survey ay
nangangako dahil karamihan sa mga respondente ay nagbigay ng positibong feedback sa
paggamit ng application na ito sa kanilang proseso ng pag-aaral ng wika. Kaya, ang mga insight
na ibinigay ng pag-aaral na ito sa pagiging kapaki-pakinabang ng TikTok ay maaaring maging
gabay para sa mga tagapagturo pati na rin sa mga gumagawa ng patakaran na naglalayong
tuklasin ang mga bagong tool na pang-edukasyon upang mapagaan ang proseso ng pagtuturo at
pagkatuto.
Sanggunian
Adnan, Ramli, & Ismail (2021). International Journal of Practices in Teaching and Learning (IJPTL)
1 (2), 1-5. Hinalaw sa https://www.ir.uitm.edu.my
Ardiana, & Ananda (2022). LANGGAM International Journal of Social Science Education, Art and
Culture 1 (02), 22-29. Hinalaw sa https://www.langgam.ppj.unp.ac.id
Awang et.al (2022). Journal of Contemporary Social Science and Education Studies (JOCSSES) 2
(2), 30-40. Hinalaw sa https://www.jocss.com
Bahagia et.al (2022). Jurnal Basicedu 6 (3), 5302-5310. Hinalaw sa
https://www.scholar.archive.org
Decenilla et.al (2022). Journal of Digital Learning and Education 2 (3), 134-149. Hinalaw sa
https://www.journal.moripublishing.com
Febrianti, Herawati, & Hanifah (2022). Hinalaw sa https://pubs.aip.org/aip/acp/article-
abstract/2645/1/020005/2831161/Effect-of-using-Tiktok-as-learning-media-on?
Jacobs, Pan, & Ho (2020). Hinalaw sa https://aisel.aisnet.org
Nabilah et.al (2021). Journal of Research on English and Language Learning (J-REaLL) 2 (1), 16-
21. Hinalaw sa https://jim.unisma.ac.id
Mekler (2021). Undergraduate Review 16 (1), 145-153. Hinalaw sa https://vc.bridgew.edu
Yang (2020). 3rd International Conference on Education Technology and Social Science (ETSS
2020) 1, 162-83. Hinalaw sa https://clausiuspress.com
Zaitun, Hadi, & Indriani (2021). Jurnal Studi Guru Dan Pembelajaran 4 (1), 89-94. Halaw sa
https://e-journal.my.id

More Related Content

What's hot

Pagtatalumpati
PagtatalumpatiPagtatalumpati
Pagtatalumpati
Jheng Interino
Ā 
Introduksyon sa pananaliksik wika at panitikan
Introduksyon sa pananaliksik wika at panitikanIntroduksyon sa pananaliksik wika at panitikan
Introduksyon sa pananaliksik wika at panitikan
Emma Sarah
Ā 
Pagbasa at Uri ng Pagbasa
Pagbasa at Uri ng PagbasaPagbasa at Uri ng Pagbasa
Pagbasa at Uri ng Pagbasa
joy Cadaba
Ā 
Lesson Plan for Demo (Filipino)
Lesson Plan for Demo (Filipino)Lesson Plan for Demo (Filipino)
Lesson Plan for Demo (Filipino)
Joeffrey Sacristan
Ā 
Sining ng pagsulat
Sining ng pagsulatSining ng pagsulat
Sining ng pagsulat
Janet Coden
Ā 
Sanaysay
SanaysaySanaysay
Sanaysay
MartinGeraldine
Ā 
MGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptx
MGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptxMGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptx
MGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptx
3BELANDRESPAMELA
Ā 
Bahagi ng Kurikulum
Bahagi ng KurikulumBahagi ng Kurikulum
Bahagi ng Kurikulum
cherriemaepanergabasa
Ā 
Pagsulat ng Pangulong Tudling o Editoryal
Pagsulat ng Pangulong Tudling o EditoryalPagsulat ng Pangulong Tudling o Editoryal
Pagsulat ng Pangulong Tudling o Editoryal
Irah Nicole Radaza
Ā 
Mga Estratehiya Batay sa Dulog Integratibo
Mga Estratehiya Batay sa Dulog IntegratiboMga Estratehiya Batay sa Dulog Integratibo
Mga Estratehiya Batay sa Dulog IntegratiboMckoi M
Ā 
Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)
Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)
Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)
Allan Lloyd Martinez
Ā 
Pagsulat ng balita ppt
Pagsulat  ng balita pptPagsulat  ng balita ppt
Pagsulat ng balita ppt
Divine Garcia-Sarmiento
Ā 
Panitikan lit1-report
Panitikan lit1-reportPanitikan lit1-report
Panitikan lit1-report
Charlie Agravante Jr.
Ā 
Tatlong Uri ng Talumpati at Layunin nito
Tatlong Uri ng Talumpati at Layunin nitoTatlong Uri ng Talumpati at Layunin nito
Tatlong Uri ng Talumpati at Layunin nito
Sarah Jane Reyes
Ā 
Estratehiya ng Pananaliksik
Estratehiya ng PananaliksikEstratehiya ng Pananaliksik
Estratehiya ng Pananaliksik
Ira Alvarez
Ā 
Paglalahad
PaglalahadPaglalahad
Paglalahad
coKotse
Ā 
Tatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturo
Tatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturoTatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturo
Tatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturo
Kareen Mae Adorable
Ā 
Pagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptx
Pagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptxPagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptx
Pagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptx
catherineCerteza
Ā 

What's hot (20)

Pagtatalumpati
PagtatalumpatiPagtatalumpati
Pagtatalumpati
Ā 
Introduksyon sa pananaliksik wika at panitikan
Introduksyon sa pananaliksik wika at panitikanIntroduksyon sa pananaliksik wika at panitikan
Introduksyon sa pananaliksik wika at panitikan
Ā 
Pagbasa at Uri ng Pagbasa
Pagbasa at Uri ng PagbasaPagbasa at Uri ng Pagbasa
Pagbasa at Uri ng Pagbasa
Ā 
Lesson Plan for Demo (Filipino)
Lesson Plan for Demo (Filipino)Lesson Plan for Demo (Filipino)
Lesson Plan for Demo (Filipino)
Ā 
Sining ng pagsulat
Sining ng pagsulatSining ng pagsulat
Sining ng pagsulat
Ā 
Sanaysay
SanaysaySanaysay
Sanaysay
Ā 
MGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptx
MGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptxMGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptx
MGA METODO NG PANANALIKSIK PANLIPUNAN.pptx
Ā 
Proseso ng pagsulat
Proseso ng pagsulatProseso ng pagsulat
Proseso ng pagsulat
Ā 
Bahagi ng Kurikulum
Bahagi ng KurikulumBahagi ng Kurikulum
Bahagi ng Kurikulum
Ā 
Pagsulat ng Pangulong Tudling o Editoryal
Pagsulat ng Pangulong Tudling o EditoryalPagsulat ng Pangulong Tudling o Editoryal
Pagsulat ng Pangulong Tudling o Editoryal
Ā 
Mga Estratehiya Batay sa Dulog Integratibo
Mga Estratehiya Batay sa Dulog IntegratiboMga Estratehiya Batay sa Dulog Integratibo
Mga Estratehiya Batay sa Dulog Integratibo
Ā 
Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)
Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)
Kompetensi ng Filipino sa Senior High School (SHS)
Ā 
Pagsulat ng balita ppt
Pagsulat  ng balita pptPagsulat  ng balita ppt
Pagsulat ng balita ppt
Ā 
Lathalain
LathalainLathalain
Lathalain
Ā 
Panitikan lit1-report
Panitikan lit1-reportPanitikan lit1-report
Panitikan lit1-report
Ā 
Tatlong Uri ng Talumpati at Layunin nito
Tatlong Uri ng Talumpati at Layunin nitoTatlong Uri ng Talumpati at Layunin nito
Tatlong Uri ng Talumpati at Layunin nito
Ā 
Estratehiya ng Pananaliksik
Estratehiya ng PananaliksikEstratehiya ng Pananaliksik
Estratehiya ng Pananaliksik
Ā 
Paglalahad
PaglalahadPaglalahad
Paglalahad
Ā 
Tatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturo
Tatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturoTatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturo
Tatlong batayang kategorya sa mga layuning pampagtuturo
Ā 
Pagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptx
Pagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptxPagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptx
Pagsusuri-ng-Pelikula-Copy-1 (1) (1).pptx
Ā 

Similar to EPEKTO NG TIKTOK.docx

Epekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdf
Epekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdfEpekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdf
Epekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdf
AlisonDeTorres1
Ā 
Mga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang Filipino
Mga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang FilipinoMga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang Filipino
Mga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang Filipino
AJHSSR Journal
Ā 
EPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptx
EPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptxEPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptx
EPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptx
MaryflorBurac1
Ā 
Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...
Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...
Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...
Brooke Heidt
Ā 
MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...
MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...
MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...
AJHSSR Journal
Ā 
KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...
KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...
KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...
AJHSSR Journal
Ā 
Paten Ara Barame.pptx
Paten Ara Barame.pptxPaten Ara Barame.pptx
Paten Ara Barame.pptx
CarlJeromePatenia1
Ā 
CNHS_thesis.docx.pdf
CNHS_thesis.docx.pdfCNHS_thesis.docx.pdf
CNHS_thesis.docx.pdf
BlesseAnneBlacer
Ā 
E portfolio
E portfolioE portfolio
E portfoliovictor_quin
Ā 
21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...
21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...
21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...
AJHSSR Journal
Ā 
Thesis in Filipino Sample
Thesis in Filipino SampleThesis in Filipino Sample
Thesis in Filipino Sample
Justine Faith Dela Vega
Ā 
PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...
PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...
PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...
AJHSSR Journal
Ā 
ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€
ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€
ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€
AJHSSR Journal
Ā 
Kabanata 4
Kabanata 4Kabanata 4
Kabanata 4
Atty Infact
Ā 
Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...
Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...
Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...
AJHSSR Journal
Ā 
PAMANAHONG PAPEL
PAMANAHONG PAPELPAMANAHONG PAPEL
PAMANAHONG PAPEL
Roselle Soliva
Ā 
K to 12 Ekonomiks LM Q1
K to 12 Ekonomiks LM Q1K to 12 Ekonomiks LM Q1
K to 12 Ekonomiks LM Q1
Ken Ryu Caguing
Ā 
Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2
Kakishika Ji
Ā 
Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2
Shimueri Poiosu
Ā 
Ekonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LMEkonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LM
Harry Fox
Ā 

Similar to EPEKTO NG TIKTOK.docx (20)

Epekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdf
Epekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdfEpekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdf
Epekto-ng-Paggamit-ng-gadget_Finals (1).pdf
Ā 
Mga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang Filipino
Mga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang FilipinoMga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang Filipino
Mga Kagamitang Pampagtuturong Ginagamit sa mga Asignaturang Filipino
Ā 
EPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptx
EPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptxEPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptx
EPEKTO NG TIKTOK-WPS Office.pptx
Ā 
Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...
Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...
Ang Mga Epekto Ng Pag-Aaral Sa Online Na Edukasyon Sa Pagganap Ng Mga Mag-Aar...
Ā 
MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...
MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...
MGA HAMON SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA ASIGNATURANG FILIPINO SA PANAHON NG NEW...
Ā 
KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...
KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...
KAALAMAN AT HAMON SA PAGGAMIT NG KAGAMITAN SA PINATNUBAYANG KASANAYANG PAMPAG...
Ā 
Paten Ara Barame.pptx
Paten Ara Barame.pptxPaten Ara Barame.pptx
Paten Ara Barame.pptx
Ā 
CNHS_thesis.docx.pdf
CNHS_thesis.docx.pdfCNHS_thesis.docx.pdf
CNHS_thesis.docx.pdf
Ā 
E portfolio
E portfolioE portfolio
E portfolio
Ā 
21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...
21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...
21st Century Teaching and Learning: Ang Pananaw ng mga PreService Teachers ng...
Ā 
Thesis in Filipino Sample
Thesis in Filipino SampleThesis in Filipino Sample
Thesis in Filipino Sample
Ā 
PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...
PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...
PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHAN NG MGA MAG-AARAL SA PAGBUO NG TESIS NA PAHAYAG GAMI...
Ā 
ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€
ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€
ā€œMga Salik na Nakaaapekto sa Pagkatuto ng Mag-aaral sa Asignaturang Filipinoā€
Ā 
Kabanata 4
Kabanata 4Kabanata 4
Kabanata 4
Ā 
Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...
Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...
Mga gawi sa pag-aaral at akademikong marka ng kolehiyo sa kalagitnaan ng COVI...
Ā 
PAMANAHONG PAPEL
PAMANAHONG PAPELPAMANAHONG PAPEL
PAMANAHONG PAPEL
Ā 
K to 12 Ekonomiks LM Q1
K to 12 Ekonomiks LM Q1K to 12 Ekonomiks LM Q1
K to 12 Ekonomiks LM Q1
Ā 
Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2
Ā 
Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2Ekonomiks lm u2
Ekonomiks lm u2
Ā 
Ekonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LMEkonomiks 10 Unit 2 LM
Ekonomiks 10 Unit 2 LM
Ā 

More from MaryflorBurac1

TANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptx
TANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptxTANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptx
TANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptx
MaryflorBurac1
Ā 
kaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdf
kaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdfkaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdf
kaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdf
MaryflorBurac1
Ā 
MANWAL & LIHAM QUIZ.pptx
MANWAL & LIHAM QUIZ.pptxMANWAL & LIHAM QUIZ.pptx
MANWAL & LIHAM QUIZ.pptx
MaryflorBurac1
Ā 
Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.ppt
Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.pptKaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.ppt
Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.ppt
MaryflorBurac1
Ā 
Aralin 1-Rama At Sita final.pptx
Aralin 1-Rama At Sita final.pptxAralin 1-Rama At Sita final.pptx
Aralin 1-Rama At Sita final.pptx
MaryflorBurac1
Ā 
KALAMANSI FARM.pptx
KALAMANSI FARM.pptxKALAMANSI FARM.pptx
KALAMANSI FARM.pptx
MaryflorBurac1
Ā 
IMMERSION ETHICS.pptx
IMMERSION ETHICS.pptxIMMERSION ETHICS.pptx
IMMERSION ETHICS.pptx
MaryflorBurac1
Ā 

More from MaryflorBurac1 (7)

TANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptx
TANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptxTANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptx
TANONG SA TIMAWA AT TAKIPSILIM.pptx
Ā 
kaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdf
kaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdfkaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdf
kaugnaynapag-aaralatliteratura-170724194912.pdf
Ā 
MANWAL & LIHAM QUIZ.pptx
MANWAL & LIHAM QUIZ.pptxMANWAL & LIHAM QUIZ.pptx
MANWAL & LIHAM QUIZ.pptx
Ā 
Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.ppt
Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.pptKaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.ppt
Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere.ppt
Ā 
Aralin 1-Rama At Sita final.pptx
Aralin 1-Rama At Sita final.pptxAralin 1-Rama At Sita final.pptx
Aralin 1-Rama At Sita final.pptx
Ā 
KALAMANSI FARM.pptx
KALAMANSI FARM.pptxKALAMANSI FARM.pptx
KALAMANSI FARM.pptx
Ā 
IMMERSION ETHICS.pptx
IMMERSION ETHICS.pptxIMMERSION ETHICS.pptx
IMMERSION ETHICS.pptx
Ā 

EPEKTO NG TIKTOK.docx

  • 1. EPEKTO NG PAGGAMIT NG TIKTOK SA AKADEMIKONG PAGGANAP NG MGA GRADE 11 SA LUAL NATIONAL HIGH SCHOOL SA TAONG PANURUAN 2022-2023 JENNYLYN B. MOLINA JENYL R. MOLDES MECHIELA DEN T. ENGARAN 11-HUMSS A HUNYO 2023
  • 2. Panimula Sa pagdating ng nakakapaminsalang virus na mas kilala sa tawag na COVID-19, naging banta ito sa kalusugan ng bawat isa at naging sanhi ng pagsara ng bansa. Maraming tao ang naapektuhan dahil dito, isa na ang mga mag-aaral naapektuhan nito ang kanilang pag-aaral. Ang mga mag-aaral ay dumaan sa Modular Distance Learning, at dahil nasa loob lamang ng bahay ang mga mag-aaral ay dito sila sumubok ng iba't ibang application upang maibsan ang nararanasang pagkabalisa at pagkabagot sa bahay at sa pag-aaral, isa na ang Tiktok. Dito unti- unting sumikat at marami ang naging interesado sa paggamit nito. Nagmula sa bansang China ang Tiktok, Ito ay pagmamay-ari ng isang kumpanya na ang pangalan ay ByteDance ang kanilang punong tanggapan ay matatagpuan sa Beijing, China. Ang ibig sabihin ng Tiktok ay kasiyahan, pakikipag-ugnayan ng bawat mamamayan sa pamamagitan ng paggamit nito. Ito ay nakakapanghikayat ng kahit anong edad ngunit ito ay patok na patok sa mga kabataan. Sadyang nakakaaliw ang paggamit nito. Ito ay nagpapakita lamang ng higit 15 segundong bidyo upang ipakita ang nais ipahiwatig ng isang influencer, at dahil sa pagiging popular nito hindi lamang ito sa ating bansa kundi pati narin sa buong mundo. Ang Tiktok ay kadalasang nagpapalabas ng mga balita at mahahalagang impormasyon na maaaring makakuha ng aral dito. Meron itong iba't ibang genre tulad ng mga sumasayaw, kumakanta, komedy, nagbibigay ng mga kaalaman, at marami pang iba. Ito din ay kadalasang ginagamit upang magkaroon ng komunikasyon sa ating kapaligiran. Nakatutulong ito sa pang-araw araw na pamumuhay ay papangangailangan na maaaring mapagkunan ng impormasyon sa bawat isa. Nakalilibang ang paggamit ng application na ito. Sa paglipas ng panahon mas dumarami pa ang tumatangkilik at mga nais pang gumamit nito. Kung kaya't sa pag-aaral na ito aalamin kung ano ang magandang dulot nito o kung ito ba ay nagdudulot ng masama at mabuting epekto sa mga mag-aaral. Paglalahad ng Suliranin Ang pag-aaral na ito ay nagtatayang matukoy ang mga Epekto ng Tiktok sa akademikong pagganap ng mga mag-aaral. Ito ay isasagawa upang masagot ang mga sumusunod na katanungan: 1.) Ano ang profayl ng mga mag-aaral batay sa mga sumusunod: a. Edad b. Kasarian
  • 3. 2.) Ano ang mga positibong epekto ng Tiktok sa mga mag-aaral? 3.) Ano ang mga negatibong epekto ng Tiktok sa mga mag-aaral? 4.) Ano ang posibleng solusyon ang makakapagpaunlad sa akademikong pagganap ng mga estudyante? Kahalagahan ng pag-aaral Ang mananaliksik ay naniniwala na ang resulta ng pag-aaral na ito hinggil sa epekto ng paggamit ng Tiktok sa akademikong pagganap ng mga mag-aaral ay makakatulong sa mga sumusunod: Sa mga mag-aaral. Makakatulong ang pag-aaral na ito upang magkaroon ng kamalayan ang mga mag-aaral na ang Tiktok ay mayroong epekto sa kanilang akademikong pagganap. Sa mga guro. Upang malaman ng mga guro kung ano ang maaaring maging solusyon at kung ano ang maaari nilang gawin upang mapaunlad o kung paano maging epektibo ang kanilang pagtuturo sa akademikong pagganap ng mga mag-aaral. Komunidad. Upang magkaroon sila ng kaalaman na mayroong positibo at negatibong epekto ang tiktok sa buhay ng mga-aaral at sa bawat isa. Sa mga mananaliksik. Maaari nila itong maging sanggunian kung sila ay nagnanais na gumawa ng pananaliksik o pag-aaral na may kaugnayan dito. Magkaroon ng kamalayan sa epekto ng paggamit ng Tiktok sa akademikong pagganap. Mga gumagamit ng Tiktok. Upang magkaroon ng kamalayan na ang Tiktok ay maaaring makapagpaunlad sa kanila, ito man ay sa abilidad at nailalabas kung ano ang mayroon silang tinatago na kakayahan. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral Ang saklaw at limitasyon ng pag-aaral na ito ay tanging sa mga mag-aaral lamang ng Grade 11 na napiling respondyente sa Lual National High School upang masuri ng mananaliksik kung ano
  • 4. ang mga epekto ng paggamit ng Tiktok sa akademikong pagganap gayundin ang mungkahing makakapagpaunlad sa kanila. MGA KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA Ang kabanatang ito ay naglalahad ng mga kaugnay na literatura at mga pag-aaral na nagbibigay karagdagang impormasyon na nakatutulong sa kasalukuyang pag-aaral Positibong epekto ng paggamit ng Tiktok sa mga-aaral Ayon kay Yang (2020) na ang mga mag-aaral sa sekondaryang paaralan ay nagtataglay ng mga positibong saloobin sa pagpapakilala ng Tiktok bilang mga tulong sa video sa pagtuturo sa silid- aralan ng EFL habang ginagamit ito bilang Diskarte sa Pag-aaral ng Ingles sa labas ng klase. Bukod dito, ang mga mag-aaral ay nagpahayag ng matinding pagnanais na magabayan at suportahan ng kanilang mga guro upang epektibong magamit ang Tiktok para sa Pag-aaral ng Ingles. Binigyang diin din nina Nabilah et.al (2021) Nakuha sa natuklasan na positibo ang interpretasyon ng mga mag-aaral tungkol sa paggamit ng Tiktok sa descriptive text ng pag-aaral ng pagsulat. Sinabi ng mga mag-aaral na sumang-ayon sila sa paggamit ng tiktok sa pag-aaral ng pagsulat ng descriptive text dahil ito ay positibong nakatutulong at makapagpapaunlad ng motibasyon ng mga mag-aaral. Higit pa rito, ginagawa nito ang mga mag-aaral na maglaro ng pansin at lumahok sa proseso ng pagkatuto. Kaya naman, inirerekumenda rin sa mga mag-aaral at guro na gumamit ng Tiktok upang makalikha ng isang kontekstwal, kaugnay, at makabuluhang proseso ng pagkatuto, lalo na sa pagsulat ng tekstong naglalarawan. Pinapayagan din nila ang mga mag-aaral na aktibong lumahok sa proseso ng pagkatuto. Ganun din kina Febrianti, Herawati, & Hanifah (2022) Ipinahayag na ang Tiktok ay nagdulot ng makabuluhang epekto sa akademikong tagumpay. Nagpakita rin ng positibong tugon ang mga mag-aaral sa paggamit ng tiktok kung saan 84% ng mga mag-aaral ay mas madaling maunawaan ang mga materyales sa kurso gamit ang Tiktok, 80% ng mga mag-aaral ay may mas mahusay na pagganyak na mag-aral ng mga materyales sa kurso. Sa ganitong paraan, inirerekumenda na gamitin ang tiktok bilang isang tool sa pagtuturo-pagkatuto tungkol sa katotohanan na ang platform na ito ay makakatulong na mapabuti ang tagumpay ng pag-aaral ng mga mag-aaral sa parmasya. Binigyang diin nina Jacobs, Pan, & Ho(2022) na ang tiktok ay nagkaroon ng kapaki- pakinabang na epekto sa pagganap ng mga mag-aaral gayundin sa naiisip na pakikipag-ugnayan sa sarili sa isang panimulang kurso sa istatistika. Ayon din kina Bahagia et. al (2022) Ang Tiktok ay isang digital literacy method para sa mga mag-aaral upang makasabay sila sa panahon. Ang Tiktok ay isa ring medyo mahusay na medium sa pag-aaral para sa mga mag-aaral kapag ang nilalaman ng Tiktok ay kinabibilangan ng mga relihiyosong lektura, mga pagpapahalagang pangrelihiyon, at mga pagpapahalagang moral na umiiral sa relihiyon. Maging ang Tiktok ay
  • 5. kapaki-pakinabang bilang isang kawili-wiling medium sa pag-aaral para sa mga mag-aaral sa panahon ng pandemya kapag ginagamit ng mga guro ang Tiktok bilang materyal para sa pamamahagi ng materyal. Ang mga tampok ng Tiktok ay ginagawang kawili-wili ang mga materyales para sa mga bata dahil sa maraming kumbinasyon ng kulay, musika, at hindi nakakabagot. Ayon kina Ardiana, & Ananda (2022), Ang pananaliksik na ito ay udyok ng edukasyon na isang proseso ng pagbabago ng saloobin sa isang tao at ang kaalaman sa pagpapatupad nito ay nangangailangan ng maingat na pagpaplano upang makamit ang mga layuning pang-edukasyon. Ang paggamit at pagpili ng media sa pag-aaral ay isang paraan upang mapabuti ang pagkatuto. Ang Tiktok bilang isang video entertainment application ay may maraming mga tampok na nagbibigay-daan ito upang magamit bilang isang audiovisual learning medium. Ang pag-aaral na ito ay naglalayong malaman kung paano ang epekto ng paggamit ng Tiktok application bilang learning medium sa aktibidad at learning outcome ng mga mag-aaral. Napag-alaman sa resulta ng pag-aaral na may pagkakaiba ang aktibidad ng mga mag-aaral na gumagamit ng Tiktok bilang midyum sa pag-aaral sa mga mag-aaral na hindi gumagamit ng Tiktok application bilang midyum sa pag-aaral. Nangyayari ito dahil ang application ng Tiktok ay maaaring pasiglahin ang aktibong pag-aaral ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga aktibidad na hindi nakakabagot. Sa pamamagitan ng pagtingin sa nilalaman ng video sa pag-aaral bago ipasok ng mga mag-aaral ang materyal sa pag-aaral, pinasisigla nito ang mga mag-aaral na magpakita ng saloobin ng interes sa pag-aaral upang ang mga mag-aaral na ito ay kasangkot sa bawat proseso ng pag- aaral at ang mga mag-aaral ay makagawa ng magandang resulta ng pagkatuto. Negatibong Epekto ng paggamit ng Tiktok sa mga mag-aaral Ayon kina Bahagia et.al (2022) Ang Tiktok ay may masamang epekto sa mga bata dahil ang mga mag-aaral ay maaaring gumugol ng oras sa paglalaro ng Tiktok, paggastos ng cellphone credit, pagiging tamad, at pagsunod sa istilo ng Tiktok na hindi sumusunod sa mga turo ng relihiyon. Maaaring gayahin ang ugali ng mga bata na ginagaya pa ang nakikita sa Tiktok. Binigyang diin niMekler (2021), na ang TikTok ay isang app na nagbibigay-daan sa isang tao na gumawa ng mga video sa pagsasayaw o lifestyle, at lalo itong naging popular nitong mga nakaraang taon, lalo na sa mga mag-aaral sa kolehiyo. Ngunit nangangahulugan ba iyon na ang app na ito ay nagdudulot ng hamon sa mga mag-aaral sa kolehiyo na nagbibigay-pansin sa klase at ginagawa ang kanilang mga gawain sa paaralan? Isang daan at labing-isang estudyante sa kolehiyo sa pagitan ng edad na 18 at 28 mula sa mga kolehiyo tulad ng Bridgewater State University at UMass Amherst ang lumahok sa isang online na survey ng 85 tanong na may kaugnayan sa umuusbong na adulthood at mga paksa tulad ng pagkabalisa, social media, mga relasyon, stress, at higit pa mga paksang magkatulad. Ang mga resulta ay nagpakita na ang mas
  • 6. maraming oras na ginugugol ng mga kalahok sa TikTok bawat araw, mas nagiging distracted sila sa TikTok kapag sinusubukan nilang bigyang pansin sa klase at tapusin ang mga gawain sa paaralan. Ang mga katulad na resulta ay naganap kapag tinitingnan ang pagkawala ng oras sa TikTok at naging distracted sa TikTok kapag sinusubukan nilang magbayad ng pansin sa klase at kumpletuhin ang mga gawain sa paaralan. Habang mas nasusumpungan ng isang tao ang kanilang sarili na gumagamit ng TikTok bawat araw, mas nawalan sila ng oras sa TikTok. Ang mga natuklasang ito ay nagpapakita na ang TikTok ay maaaring makaapekto sa mga kakayahan ng mga mag-aaral sa kolehiyo na makapagbigay-pansin sa klase at magawa ang kanilang mga gawain sa paaralan, kaya ang mga mag-aaral ay may posibilidad na maging mas malala sa isang klase kung mayroon at ginagamit nila ang app na TikTok. Posibleng makakapagpaunlad ng akademikong pagganap ng mga estudyante Ayon kay Yang (2020) ang pagpapasikat ng mga mobile device at ang teknolohiya ng Web 2.0 ay nagbibigay ng hindi kapani-paniwalang pagkakataon para sa magkakaibang mga aplikasyon ng social media na gumanap ng mga makabuluhang papel sa lipunan ngayon. Bilang isa sa pinakasikat na social media application sa China, ang Tik Tok ay naganap din sa internasyonal na larangan, maihahambing sa Twitter, YouTube, Instagram, Wechat at iba pa. Kahit na ang napakalaking nauugnay na pag-aaral ay nagmungkahi na ang paggamit ng social media para sa pagtuturo ng wika ay maaaring magkaroon ng mga positibong epekto sa pagganap ng pag-aaral, ang limitadong literatura ay nagbibigay liwanag sa paggamit ng Tik Tok para sa mga layuning pang-edukasyon. Samakatuwid, ang pag-aaral na ito ay naglalayong punan ang mga kakulangan, tuklasin ang mga pananaw ng mga mag-aaral sa sekondaryang paaralan sa paggamit ng Tik Tok para sa pag-aaral ng Ingles sa loob at labas ng silid-aralan ng EFL. 187 mga mag-aaral sa sekondaryang paaralan mula sa Tsina ang kusang-loob na makilahok sa quantitative survey research, na gumagamit ng online questionnaire bilang instrumento sa pananaliksik. Ang mga natuklasan ay nagsiwalat na ang mga mag-aaral sa sekondaryang paaralan ay may positibong saloobin sa pagpapakilala ng Tik Tok bilang mga tulong sa video sa pagtuturo sa silid-aralan ng EFL habang ginagamit ito bilang isang diskarte sa pag-aaral ng Ingles sa labas ng klase. Bukod dito, ang mga mag-aaral ay nagpahayag ng matinding pagnanais na magabayan at suportahan ng kanilang mga guro upang epektibong magamit ang Tik Tok para sa pag-aaral ng Ingles. Ayon pa kina Zaitun, Hadi, & Indriani (2021), ang mundo ay nahaharap sa isang problema, lalo na ang paglaban sa Covid-19 virus. Sa isang sitwasyon na nagiging sanhi ng lahat na gawin sa bahay, kabilang ang pag-aaral. At nagiging hamon para sa mga guro na makapaghatid ng materyal nang naaangkop sa online. At ang application ng TikTok ay napakalawak na ginagamit ng mga gumagamit, lalo na ng mga mag-aaral, upang mag-upload ng mga nauugnay na pang-araw-araw na aktibidad. Samakatuwid, kinakailangang magkaroon ng
  • 7. mga bagong variation sa paglalapat ng interactive at epektibong learning media upang maimpluwensyahan ang motibasyon sa pag-aaral ng mag-aaral. Ang pag-aaral na ito ay naglalayon na matukoy ang pagpapabuti ng mga kasanayan sa pagsasalita ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagkukuwento tungkol sa isang tao, bagay o lugar na nais mong ilarawan gamit ang TikTok application. Ang mga paksa sa pag-aaral na ito ay 36 na mag-aaral ng klase VIII H SMP Negeri 164 Jakarta. Ang mananaliksik ay nagsagawa ng 1 session para sa Pre-Test at 2 session para sa Post-Test. Ang mga resulta ay nagpakita na ang paggamit ng TikTok application bilang isang medium para sa pagsasalita ng mga mag-aaral ay maaaring mapataas ang kumpiyansa ng mga mag-aaral sa pagsasalita ng Ingles at magdagdag din ng mga bagong karanasan para sa mga mag-aaral sa malayang pagpapahayag ng kanilang mga ideya sa TikTok. Mula sa mga resulta ng sesyon ng Pre-Test, mayroong 15 mag-aaral na nakakuha ng marka sa pagitan ng 30-40. At ang natitirang 21 mag-aaral ay nakakuha ng markang higit sa 60. Samantalang sa post-test session 1 ay nagkaroon ng pagtaas na may kabuuang 22 mag-aaral na nakakuha ng markang higit sa 70. Pagkatapos ay sa post-test session 2 ay nagpakita ng napakalaking pagtaas sa pagkamit ng pinakamataas na marka ng mag-aaral na 95 at pinakamababa sa 70. Binigyang diin din nina Awang et.al (2022), ang TikTok ay isa sa mga social media platform na kasalukuyang nagkakaroon ng katanyagan sa mga kabataan, lalo na sa Gen Z. Sa kabila ng negatibong reputasyon nito, ang TikTok ay maaari pa ring maging kapaki- pakinabang kung wastong ginagamit, kabilang ang para sa mga layunin ng pagtuturo at pagkatuto . Sa artikulong ito, ipinakita namin ang aming karanasan sa pagsasagawa ng action research upang malutas ang isang problema tungkol sa kakulangan ng partisipasyon ng mga mag-aaral sa mga online na klase. Pangunahing ginagamit namin ang TikTok bilang medium ng interbensyon. Na-trigger ang action research na ito dahil napansin namin na mababa ang antas ng partisipasyon ng aming mga mag-aaral at kung minsan ay walang tugon sa mga online na sesyon ng klase. Ang pagkuha ng kursong Computer Applications bilang paksa, ang pag-aaral na ito ay nilahukan ng 28 foundation students sa Universiti Utara Malaysia. Ang bawat cycle ay kinasasangkutan ng pagkolekta ng data sa tatlong mga mode: survey, mga obserbasyon at pagmumuni-muni ng mga mananaliksik. Sa pagtatapos ng cycle, ang desisyon ay ginawa upang gumuhit ng mga mungkahi para sa pagpapabuti sa susunod na cycle. Pagkatapos ng tatlong cycle ng interbensyon, nalaman namin na maaaring mapabuti ng TikTok ang partisipasyon ng mga mag-aaral at ang kanilang performance sa kursong Computer Applications. Karamihan sa mga respondente ay ginusto din ang makabagong pamamaraan na ito para sa isang mas mahusay na karanasan sa online na pag-aaral. Bilang konklusyon, lubos kaming naniniwala na ang TikTok ay maaaring maging mahalagang bagong tool ng isang tagapagturo upang mapahusay ang proseso ng pagtuturo at pagkatuto kung gagamitin para sa mga praktikal na layunin. Ayon din kina Decenilla et.al (2022), Ayon sa ilang mga pag-aaral, maraming mga mag-aaral ang nakikita ang Kasaysayan bilang mahigpit, static, at boring dahil sa pag-asa nito sa narration
  • 8. pedagogy, na nililimitahan ang kanilang kakayahang bumuo ng mga kritikal na pag-iisip na kakayahan. Upang matugunan ang isyu, inilapat ng mga mananaliksik ang paggamit ng Self- made mini-lecture Tiktok video bilang interbensyon upang mapahusay ang kaalaman ng tatlumpu't tatlong (33) ikalawang taon na mag-aaral sa Edukasyon sa mga piling paksa sa kanilang asignaturang kurso sa kasaysayan. Pagkatapos ng 5 linggong tagal ng yugto ng pagpapatupad, ipinakita ng mga resulta na ang kaalaman ng mga mag-aaral sa mga piling paksa sa kasaysayan ay napabuti dahil ipinakita ng datos na ang kaalamang nakuha ng mga mag-aaral ay nasuri bilang komprehensibo at mapanimdim, kumpara sa kanilang kaalaman sa pre- interbensyon na ikinategorya bilang pangkalahatan at kakulangan ng kaalaman. Kaugnay nito, ipinakita ng mga mag-aaral na ang paggamit ng self-made mini-lecture na Tiktok video ay may positibong impluwensya sa pag-uugali ng pag-aaral ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pag- trigger ng kanilang pagnanais na matuto upang magkaroon ng kumpiyansa sa pagtuturo sa kanilang mga manonood habang ginagawang masaya at nakakaaliw ang pag-aaral ng kasaysayan. Ganun din kina Jacobs, Pan, & Ho (2020), Sa lumalaking katanyagan ng social media, ang mga tagapagturo ay gumagamit ng mga platform ng social media, tulad ng TikTok, para sa mga layunin ng pag-aaral. Bagama't ipinakita ang pagiging epektibo ng TikTok upang mapataas ang pakikipag-ugnayan ng mga mag-aaral, kakaunti ang katibayan na nagsasaad ng pagiging epektibo ng TikTok sa aktwal na pagganap ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga pormal na namarkahang pagtatasa. Ang pag-aaral na ito ay isa sa mga unang pagtatangka upang siyasatin ang mga epekto ng TikTok bilang isang tool sa pag-aaral sa pagganap ng mga mag- aaral. Ang mga natuklasan mula sa isang kinokontrol na eksperimento ay nagpapahiwatig na ang TikTok ay nagkaroon ng kapaki-pakinabang na epekto sa pagganap ng mag-aaral pati na rin ang nakikita sa sarili na pakikipag-ugnayan sa isang panimulang kurso sa istatistika. Sabi din nina Adnan, Ramli, & Ismail (2021), Ang pamumuhay sa isang modernong mundo ay nangangailangan ng mga tagapagturo na magkaroon ng mga kasanayan sa pagsasama-sama ng teknolohiya sa mga aktibidad sa silid-aralan upang gawing mas mabubuhay at masaya ang mga aralin para sa ating henerasyong Y at Z. Mayroong iba't ibang mga bagong aplikasyon na maaaring gamitin ng mga tagapagturo bilang mga tool sa edukasyon. Ang pananaliksik na ito ay naglalayong imbestigahan ang pagiging kapaki-pakinabang ng TikTok bilang isang tool na pang- edukasyon at upang mangalap ng feedback ng mga mag-aaral pagkatapos gamitin ang TikTok application sa kanilang pag-unawa sa pakikinig. Ang pangkalahatang tugon sa survey ay nangangako dahil karamihan sa mga respondente ay nagbigay ng positibong feedback sa paggamit ng application na ito sa kanilang proseso ng pag-aaral ng wika. Kaya, ang mga insight na ibinigay ng pag-aaral na ito sa pagiging kapaki-pakinabang ng TikTok ay maaaring maging gabay para sa mga tagapagturo pati na rin sa mga gumagawa ng patakaran na naglalayong tuklasin ang mga bagong tool na pang-edukasyon upang mapagaan ang proseso ng pagtuturo at pagkatuto.
  • 9. Sanggunian Adnan, Ramli, & Ismail (2021). International Journal of Practices in Teaching and Learning (IJPTL) 1 (2), 1-5. Hinalaw sa https://www.ir.uitm.edu.my Ardiana, & Ananda (2022). LANGGAM International Journal of Social Science Education, Art and Culture 1 (02), 22-29. Hinalaw sa https://www.langgam.ppj.unp.ac.id Awang et.al (2022). Journal of Contemporary Social Science and Education Studies (JOCSSES) 2 (2), 30-40. Hinalaw sa https://www.jocss.com Bahagia et.al (2022). Jurnal Basicedu 6 (3), 5302-5310. Hinalaw sa https://www.scholar.archive.org Decenilla et.al (2022). Journal of Digital Learning and Education 2 (3), 134-149. Hinalaw sa https://www.journal.moripublishing.com Febrianti, Herawati, & Hanifah (2022). Hinalaw sa https://pubs.aip.org/aip/acp/article- abstract/2645/1/020005/2831161/Effect-of-using-Tiktok-as-learning-media-on? Jacobs, Pan, & Ho (2020). Hinalaw sa https://aisel.aisnet.org
  • 10. Nabilah et.al (2021). Journal of Research on English and Language Learning (J-REaLL) 2 (1), 16- 21. Hinalaw sa https://jim.unisma.ac.id Mekler (2021). Undergraduate Review 16 (1), 145-153. Hinalaw sa https://vc.bridgew.edu Yang (2020). 3rd International Conference on Education Technology and Social Science (ETSS 2020) 1, 162-83. Hinalaw sa https://clausiuspress.com Zaitun, Hadi, & Indriani (2021). Jurnal Studi Guru Dan Pembelajaran 4 (1), 89-94. Halaw sa https://e-journal.my.id