2. Ang elehiya ay isang uri ng panulaan na naglalayong magbigay
pugay sa isang tao o bagay na nawala o namatay. Sa ganitong uri
ng tula, nagkakaroon ng pagpapahalaga sa alaala ng yumaong
minamahal at nagpapakita ng damdaming dulot ng pagkawala
nila.
3. ANO ANG ELEHIYA?
Ang elehiya ay isang uri ng panulaan na naglalayong magbigay pugay
sa isang tao o bagay na nawala o namatay. Ito ay karaniwang
ginagamit upang ipahayag ang lungkot, pighati, at pagmamahal sa
yumaong minamahal, at upang bigyang-parangal ang kanilang mga
alaala.
Ang elehiya ay maaaring magsilbing isang instrumento sa pagluluksa
at paggaling ng mga naiwan, sa pamamagitan ng pagpapahayag ng
kanilang mga damdamin at pagbibigay-kahulugan sa karanasan ng
pagkawala. Sa panitikang Pilipino, ang elehiya ay tinatawag na
“pananangis” o “tagulaylay.”
4. KASAYSAYAN
Ang elehiya ay may malalim na mga ugat na nagmumula sa iba’t ibang
kultura at tradisyon. Ang salitang elehiya ay mula sa salitang Latin na
“elegia” na nangangahulugang “tula ng pighati o lungkot.” Ang elehiya
ay nagsimula sa sinaunang Gresya, kung saan ito ay isang uri ng tula
na inihahandog sa mga yumao o mga diyos na may kaugnayan sa
kamatayan.
Sa kalaunan, naging popular ang elehiya sa panahon ng Romano,
kung saan ito ay ginamit bilang isang paraan upang ipahayag ang mga
damdamin ng pighati at pagluluksa.
5. Sa panitikang Pilipino, ang elehiya ay tinatawag na “pananangis”
o “tagulaylay.” Ang tradisyon ng elehiya sa Pilipinas ay mayaman
at nagmumula sa sinaunang panahon, kung saan ang mga
katutubo ay gumagawa ng mga tula upang alalahanin ang
kanilang mga minamahal na yumao.
6. KATANGIAN NG
ELEHIYA
•Pagpapahayag ng Lungkot at Pighati: Ang elehiya ay
nagpapahayag ng lungkot at pighati na nararamdaman ng mga naiwan
dahil sa pagkawala ng isang minamahal na tao o bagay. Ito ay
naglalayong maipahayag ang mga emosyon na nauugnay sa
pagluluksa at pagdadalamhati.
•Paggunita at Pagpaparangal: Isa sa mga pangunahing layunin ng
elehiya ay ang paggunita at pagpaparangal sa yumaong minamahal.
Sa pamamagitan ng elehiya, maibabahagi ng mga naiwan ang mga
alaala, kwento, at aral mula sa buhay ng namayapa.
7. •Pagbubulay-bulay sa Buhay at Kamatayan: Madalas na
ginagamit ang elehiya upang pag-isipan ang mga katanungan at
isyu na nauugnay sa buhay at kamatayan, tulad ng kahulugan ng
buhay, ang katotohanan ng kamatayan, at ang kahalagahan ng
pag-alaala sa mga yumao.
•Porma at Estilo: Ang elehiya ay maaaring sumunod sa
tradisyunal na porma ng tula, tulad ng mga saknong at tugma, o
maaari ring lumikha ng mas malikhaing estilo.
8. ELEMENTO NG
ELEHIYA
Ang elehiya ay isang uri ng tula na
nagpapahayag ng damdamin ng kalungkutan o
pagdadalamhati dahil sa pagkamatay ng isang
tao. Ang mga elemento ng elehiya ay tema,
tauhan, kaugalian o tradisyon, wikang
ginagamit, simbolo at damdamin:
9. •Tema – Ito ang pangunahing kaisipan o mensahe na nais
iparating ng tula.
•Tauhan – Ito ang mga taong kasangkot sa tula, maaaring sila ay
mga tauhan sa kwento o mga taong binabanggit sa tula.
•Kaugalian o Tradisyon – Sa pamamagitan ng elehiya, maaaring
masalamin ang mga kaugalian o tradisyon na may kaugnayan sa
pagdadalamhati at pagluluksa.
10. •Wikang ginagamit – Maaaring magpakita ang elehiya ng pormal o di-
pormal na wika. Ang pormal na wika ay naghahatid ng mahahalagang
kaisipan o kaalaman sa makaagham at lohikal na paraan samantalang
ang di-pormal na wika ay karaniwang ginagamit sa pang-araw-araw na
usapan.
•Simbolo – Maaaring gumamit ang elehiya ng simbolo upang
ipahiwatig ang isang kaisipan o ideya.
•Damdamin – Tumutukoy ito sa emosyong nakapaloob sa tula at
nagpapakita ng kalungkutan at pagdadalamhati.
11. ELEHIYA PARA KAY
LOLA
Ilang taon na nga ba ang nakakaraan?
Nang huling masilayan ng sandaigdigan
Isang anghel na ipinagkaloob ng kalangitan,
Matamis nitong ngiting walang bahid ng karumihan,
Mga matang tila nangungusap
Na laging nakadarama ng sakit at hirap,
Busilak na kaloobang handang tumulong sa iba
Handang ibigay ang lahat kahit sa sarili’y wala nang itira.
Tunay ngang malayo na ang nalakbay
Bago tuluyang sa ami’y humiwalay
Ngunit kay dami pa ring pag-aalinlangang naiwan
Mga pagsisising ‘di na mababalikan pa
Kahit sa huling sandali sana’y nasilayan
Sana’y nahagkan at nagkapatawaran
Ano pang saysay ng pagdaralita
Kung ang lahat ay nakalipas na.
12. Masasayang sandaling ipinagpapasalamat
Natatanging biyayang ‘di-malilimutan,
Hangad lamang ay kabutihan ng lahat
Taglay ang mga dakilang pangarap,
Kalakip ng pag-asa sa gitna ng sigwa
Hindi para sa sarili, kundi sa iba
Sa matagal na panahong naramdaman ang pagmamahal
Yumakap na sa puso’t isip ng karamihan.
Pagkaraan ng mga sakit na tiniis
Nagtagpo rin ang kapaguran at kahinaan
Tuluyang linisan ang mundong ginagalawan
Labing-isang anak man ang nawalan,
‘Di-mabilang na mga apo ang nag-iyakan,
Isang asawang napuno ng hinagpis
Pilit tinatanggap ang kinahinatnan
Ipinagdarasal ang kapayapaan magpakailanman.
