1. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
SIRIUS LEGAL
"It's not what you look at that matters, it's what you see“
Henry David Thoreau
Juridische aspecten van e-commerce
Consumentenbescherming – privacy – direct marketing
Capita Selecta Internetrecht
Confocus, Berchem, 9 november 2012
3. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
E-commerce is booming business…
Bron: EC Communication “A coherent framework for building trust in
the Digital Single Market for e-commerce and online services” , 12
4. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
E-commerce is booming business…E-commerce is booming business…
Maar vaak ten koste van de consument
• Veel start-ups
• Weinig informatie
• Jonge wetgeving
• Snelle technologische evoluties
82% Webshops niet conform de wet
Cijfers: Jaarverslag FOD Economie 2011
5. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
E-commerce is booming business…Het vangnet voor de consument
• Algemeen verbintenissenrecht
• Wet Marktpraktijken en
Consumentenbescherming
• Wet Elektronische Handel (+ “Spam-KB”)
• Wet Verwerking Persoonsgegevens
• Nieuwe Telecomwet: cookies
• Zelfregulering: youronlinechoices.eu
6. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
E-commerce is booming business…Zwaktes van het vangnet voor de consument
(en uitdagingen voor de verkoper)
• E-commerce is per definitie cross border
• Juridisch kader is onvoldoende uniform
• Binnen EU
• Buiten EU
7. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Consumentenbescherming
• Wet Marktpraktijken
• Burgerlijk Wetboek: garantie op
consumptiegoederen
• Vennootschapsrecht: verplichte
identiteitsvermeldingen
8. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Consumentenbescherming
Online = offline
Verkoop op afstand WMPC
Algemeen verbintenissenrecht
9. Algemene Voorwaarden
• B2B én B2C (2 sets?)
• Op duurzame drager
• Voorafgaandelijke kennisname en aanvaarding:
• Browse-wrap
• Click-wrap
• Bewijslast aanvaarding steeds bij verkoper
• Mogelijkheid tot opslag op duurzame drager (bvb PDF)
10. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Informatieplichten (art. 50 WMPC + art. 7 WEH)
• Vennootschapsgegevens
• Prijsaanduidingen
• Leveringskosten en betalingskosten
• Stappen in bestelproces
• Herroepingsrecht!
• Retourzendingen
• Min duur overeenkomst > 1 jaar
• …
11. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Informatieplichten
Specifiek bij verkoop op afstand
• Orderbevestiging per e-mail
• “Duurzame drager”
• Inhoud verbintenissen
• Uiterlijk bij de levering van de goederen of diensten
• Sanctie: verlenging bedenktermijn
12. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Informatieplichten
“duurzame drager”
EHJ, 5 juli 2012, zaak C-49/11 (Content Services):
• Link naar website of vermelding op website volstaat niet als “Duurzame
drager”
• “Duurzame drager” = document dat consument kan afdrukken of opslaan
(pdf, word, tekst in e-mail, …)
13. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Informatieplichten
• Consequente communicatie
• Verschil tussen taalversies
• Verouderde algemene voorwaarden
• Verschil tussen pagina’s onderling
• Verschil tussen site en voorwaarden
14. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Niet tevreden? Geld terug! (art. 47 WMPC)
• 14 dagen
• Volledige terugbetaling, inclusief kosten, binnen 30 dagen
• “Ongebruikt”, “ongeopend”, “originele verpakking”
• Zonder motief
• Verplichte vermelding op “eerste pagina”
• Bevestiging na bestelling
• Sanctie voor verkoper
• Beperkte uitzonderingen
• Dwingend recht
15. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Niet tevreden? Geld terug! (art. 46 WMPC)
Verplichte vermelding op “eerste pagina”
“De consument heeft het recht aan
de onderneming mee te delen dat
hij afziet van de aankoop, zonder
betaling van een boete en zonder
opgave van motief binnen [min. 14]
kalenderdagen vanaf de dag die
volgt op de levering van het goed
of op het sluiten van de
dienstenovereenkomst”
“De consument beschikt niet over
het recht om van de aankoop af te
zien”
16. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Niet tevreden? Geld terug! (art. 46 WMPC)
Verplichte vermelding op “eerste pagina”
• Home page
• Product pagina in de marge
• Bij elk product?
• Eerste pagina van de algemene voorwaarden
• Wat met gemengd aanbod?
• Verkoopsargument
17. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Niet tevreden? Geld terug!
Verplichte vermelding “ten laatste bij de levering” op een “duurzame
drager” (art. 46 WMPC)
EHJ, 5 juli 2012, zaak C-49/11 (Content Services):
Link naar website of vermelding op website volstaat niet als
“Duurzame drager”.
“Duurzame drager” = document dat consument kan afdrukken of
opslaan (pdf, word, tekst in e-mail, …)
18. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Niet tevreden? Geld terug!
Beperkte uitzonderingen (art. 47 WMPC)
• Diensten waarvan de uitvoering begonnen is voor het einde van de termijn
• Goederen “op maat gemaakt” of met korte vervaldatum
• Audio video en software als verzegeling door consument is verbroken
• Dagbladen, tijdschriften en magazines
• Diensten voor weddenschappen en loterijen
• Eten, dranken, goederen voor courant huishoudelijk gebruik
• Tijdsgebonden levering van diensten in reis- of dienstensector
19. Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande
Niet tevreden? Geld terug!
Sanctie
• Geen retourrecht verleend waar dat wel moest: consument betaalt niet en
behoudt goederen (art. 46 WMPC)
• Geen vermelding informatieverplichtingen: 3 maanden ipv 14 dagen (art. 47
WMPC)
• goed/dienst beantwoordt niet aan aanbod: kosten terugzenden voor
verkoper
20. Snel geleverd (art. 48 WMPC)
• Levering binnen 30 kalenderdagen na dag volgend op bestelling
• “Tenzij anders overeengekomen” (impliceert voorafgaand akkoord)
• Te laat geleverd = zonder kosten ontbinden (als levering nog niet begonnen)
• Terugbetaling binnen 30 dagen
21. Snel geleverd (art. 48 WMPC)
• Risico ligt bij verkoper (art. 56§4 WMPC)
• Ook bij terugzending (Belang Alg. Vw.: aangetekende zending eisen)
• Bewijsregeling tav consumenten (art. 56§1 WMPC)
• Beding dat bewijslast omkeert is nietig (art. 56§2 WMPC)
22. Garantie (art. 1604 e.v. BW)
• Wettelijke verplichting
• Voor de (professionele) verkoper
• 2 jaar minimum (1 jaar 2°hands)
• Alle consumptiegoederen
• ≠ Fabrieksgarantie
23. Garantie (art. 1604 e.v. BW)
• Kosteloos
• Vervangen of herstellen
• Minwaarde of ontbinding
• schadevergoeding
28. Cross border e-commerce
EU rapport:
• Er zijn te weinig cross border verkopen
• Wetgeving is onvoeldoende geharmoniseerd
• Er is te weinig informatie beschikbaar
• Betaalsystemen zijn onderontwikkeld
• Nood aan snelle regeling van geschillen
• Te weinig gebruik van hogesnelheidsnetwerken
Bron: EC Communication “A coherent framework
for building trust in the Digital Single Market for
e-commerce and online services” , 12 januari
2012
29. Cross border e-commerce
Wetgeving is onvoldoende geharmoniseerd:
• Bedenktermijn varieert van 7 tot 14 dagen
• Voorwaarden voor terugzenden
• Prijsinformatie
• Garantietermijnen
• Vrije verkoop goederen (cfr. Alcohol in Scandinavië)
• …
30. Cross border e-commerce
Nieuwe Richtlijn “Consumentenrechten bij verkoop op afstand” (2011/83/EU):
• 14 dagen standaard
• Uniforme informatieverplichtingen
• Kortere terugbetalingstermijn bij verzakingsrecht
• Enkele nieuwe uitzonderingen op verzakingsrecht
Beperkte wijzigingen voor België
Omzetting: 13/06/2014
32. Cross border e-commerce
Bevoegde rechtbank:
• B2C: Verordening EG/44/2001 (art. 15 en 16)
• Consument kan terecht voor eigen rechtbank als
• Verkoper beroepsactiviteit in die lidstaat
• Verkoper beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op
die lidstaat”
33. Cross border e-commerce
Beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op die lidstaat”
Arresten Pammer en Alpenhof, EHJ, 7 december 2010 (C-585/08 en C-144/09)
• Uit het geheel van elementen blijkt dat een website zich richt naar een
publiek in een bepaalde lidstaat
• Contactadres, taal, munteenheid, leveringskosten, lokaal
telefoonnummer, …
Gevolg: één defect product = 27 rechtbanken…
34. Cross border e-commerce
Toepasselijk recht
Recht van het land waar de consument zijn gewoonlijke verblijfplaats heeft, op
voorwaarde dat verkoper beroepsactiviteiten ontplooit in dat land of
“dergelijke activiteiten met ongeacht welk middel richt op dat land.”
• Criterium is gelijkaardig aan Bevoegdheidsverordening
• Alpenhof & Pammer
Contactadres, taal, munteenheid, leveringskosten, lokaal
telefoonnummer, …
• Rechtskeuze kan voor zover dwingend recht niet uitgesloten
35. Privacy
Wet van 8 december 1992
Basisprincipes:
• “Verzameling of verwerking“
• “Persoonsgegevens”
• “Vrije geïnformeerde en specifieke toestemming”
• Recht op inzage, correctie, verzet
• Doeleinden van de verwerking
• “Verantwoordelijke voor de verwerking”
• Opslag binnen EU / beperkte export van data
36. Privacy
Wet van 8 december 1992
Concreet:
• Aangifte privacycommissie
• Opt-in zonder vooraf aangevinkte optie
• Privacy policy met informatie
• Nodige beveiligingsmaatregels
• Geen doorgifte aan derden zonder bijkomende
expliciete toestemming
• Beperkte bewaartermijn
• Boetes tot 500.000 euro
37. Privacy
Wet van 8 december 192
Huidige richtlijn voldoet niet meer
• Gebrek aan éénmaking tussen lidstaten
• Gebrek aan controle op grote spelers
• Verouderde basisidee (serverlocatie)
• Potentieel verlies volgens EU: 2,3 miljard euro / jaar
38. Privacy
Wet van 8 december 1992
Toekomstige verordening
• Right to be forgotten
• Elk bedrijf “actief” in Europa
• “One stop shop”
• Data protection officer
• “Expliciete toestemming van de consument”
• Aansprakelijkheid
• “Privacy by default” voor social media
39. Privacy
Wet van 8 december 1992 (WBP)
Wet van 11 maart 2003 (WEH)
Direct Marketing
• Ontvangen van e-mails of andere directe berichten met
reclame
• Expliciete en vrije opt-in (art. 14 WEH)
• Uitzondering: bestaande klanten voor gelijkaardige
producten
• Mogelijkheid opt-out op elk ogenblik (art. 14 WEH)
• + Privacywetgeving
40. Privacy
Andere wetgeving en specifieke privacyproblemen
• Cookiewetgeving (Telecomwet)
• Zelfregulering voor behavioural advertising
www.youronlinechoices.eu
• Tell-a-friend acties
• Viral marketing acties
41. Andere uitdagingen voor de e-handelaar
• BTW regels bij cross border handel
• Nieuwe regels rond elektronisch factureren
• Leverancierscontracten (en doorrekenen consumentenbescherming)
• Hosting – development – SLA
• Selectieve distributie en internet (arrest Pierre Fabre, EHJ, 13 oktober
2011)
• Vergelijkende reclame
• Soldenregelgeving
• …
42. Andere uitdagingen voor de e-handelaar
Some other time…
Bart Van den Brande
www.siriuslegal.be
bart@siriuslegal.be
@BartVdBrande
