1. Przygotowała
Anna Kobusińska IIId

2.  Nazwa choroby pochodzi od
nazwiska niemieckiego lekarza
psychiatry – Aloisa Alzheimera
(1846-1915),
 który u swojej służącej, Augusty
D., zaobserwował niepokojące
objawy, takie jak:
 pogłębiające się zaburzenia
pamięci, którym towarzyszyły
zaburzenia mowy, orientacji w
czasie i przestrzeni,
 napady lęku,
 narastające trudności w
utrzymaniu higieny i wykonywaniu
codziennych czynności.

3.  Po śmierci służącej (na zdjęciu) w
1906 roku doktor Alzheimer zbadał
mózg chorej, gdzie zaobserwował
rozległe zmiany
zwyrodnieniowe, które określił jako
„przedstarcza atrofia mózgu”.
 W listopadzie 1906 roku, na
posiedzeniu Towarzystwa
Neuropsychiatrii Południowo-
Zachodnich Niemiec, Alois
Alzheimer przedstawił przypadek
Augusty D. oraz wyniki
pośmiertnego badania mózgu.

4.  Ten pierwszy zanotowany przez
Emila Kraepelina (na zdjęciu)
przypadek - opisuje
chorobę, która obecnie nosi
nazwę Choroby Alzheimera.
Jednakże nazwę tę nadano
chorobie dopiero na kongresie
w Lozannie, w 1967 roku.
 Warto wspomnieć również, że
Alois Alzheimer w latach 1912 –
1915 był szefem Katedry
Psychiatrii Uniwersytetu we
Wrocławiu.

5.  Alzheimer wsławił się
również swoimi opisami
symptomatologii
miażdżycy, otępienia
starczego i jego odmian
oraz delirium;
 które później ułatwiły
dalsze badania
psychiatryczne.
 Alois Alzheimer zmarł w
1915 w wieku 51 lat.

6.  Jest to najczęstsza przyczyna występowania otępienia u
osób powyżej 65 roku życia. Ocenia się, że na świecie
choruje na chorobę Alzheimera ok. 30 mln osób, w
Polsce ok. 200 tys. Ze względu na starzenie się
społeczeństw w krajach uprzemysłowionych zakłada
się, że liczba chorych do roku 2050 potroi się.
 Początek choroby występuje zwykle po 65 roku życia.
Przed 65 rokiem życia zachorowania na chorobę
Alzheimera stanowią mniej niż 1% przypadków.
Badania epidemiologiczne stwierdzają, że zapadalność
na chorobę Alzheimera wzrasta z wiekiem – u osób po
65 roku życia stwierdza się ją u ok. 14%, a po 80 roku
życia w ok. 40%.
 Po 85 roku życia częstość otępienia
naczyniopochodnego zwiększa się w porównaniu z
chorobą Alzheimera wśród chorych z otępieniem

7.  Choroba Alzheimera należy do grupy tzw.
chorób neurozwyrodnieniowych (inaczej:
neurodegeneracyjnych).
 Choroba Alzheimera jest spowodowana
odkładaniem się w mózgu dwóch rodzajów
białek: tzw. beta-amyloidu oraz białka tau.
Złogi białka tau tworzą się wewnątrz
komórek nerwowych (neuronów) i są
nazywane alzheimerowskim zwyrodnieniem
neurofibrylarnym, beta-amyloid natomiast
odkłada się w przestrzeni pomiędzy
komórkami nerwowymi, tworząc tzw.
amyloidowe blaszki starcze.

8.  Te złogi białkowe najpierw zaburzają prawidłowe funkcjonowanie komórek
nerwowych a w następnie prowadzą do ich degeneracji i obumierania, co
manifestuje się licznymi objawami klinicznymi, różnymi w zależności od
stopnia zaawansowania zmian.

9.  Objawy rozwijającej się choroby można
zaobserwować dopiero po wielu latach
trwania w mózgu patologicznego
procesu , gdy wyczerpują się możliwości
kompensacji funkcji uszkodzonych
neuronów.
 Ma to miejsce w momencie, gdy
utraconych zostało ok. 60-80 %
neuronów w obszarach mózgu istotnych
dla procesów pamięciowych.
 Według międzynarodowych wytycznych
pewne rozpoznanie choroby Alzheimera
można postawić dopiero na podstawie
stwierdzenia charakterystycznych zmian
w badaniu pośmiertnym mózgu osoby, u
której za życia obserwowano określone
objawy chorobowe.
 Każde rozpoznanie przyżyciowe określa
się jako „prawdopodobna choroba
Alzheimera”

10. Aby osoby chore i ich otoczenie mogły
zwrócić większą uwagę na możliwe
„sygnały ostrzegawcze”, kanadyjskie
towarzystwo alzheimerowskie sporządziło
listę 10 najważniejszych symptomów
choroby:
 1. Zaburzenia pamięci krótkotrwałej (świeżej)
2. Brak precyzyjności języka, wypowiedzi zawierające coraz mniej treści lub
niezrozumiałe wypowiedzi (trudności w odnajdywaniu słów, zapominanie lub
mylenie słów)
3. Trudności lub utrata orientacji w czasie i w przestrzeni
4. Ograniczenie zdolności oceny i podejmowania decyzji
5. Trudności w myśleniu abstrakcyjnym (utrata zdolności rozumienia, np.
znaczenia liczb lub specjalnych świąt, jak np. własne urodziny)
6. Przekładanie przedmiotów (kładzenie rzeczy w nieodpowiednich miejscach)
7. Gwałtowne zmiany nastroju i zachowania bez wyraźnej przyczyny
8. Zmiany osobowości
9. Utrata inicjatywy i aktywności
10.Trudności w wykonywaniu codziennych czynności

11.  Choroba Alzheimera jest chorobą
postępującą, która rozpoczyna się
od niewielkich zaburzeń pamięci a
kończy na całkowitej niezdolności
do samodzielnego funkcjonowania.
W przebiegu choroby Alzheimera
wyróżnia się trzy okresy:
 1. Początkowe stadium choroby to
pojawienie się pierwszych
deficytów w sferze umysłowej
(zapominanie, zaburzenia
orientacji w czasie), ograniczenie
samodzielności (słabnąca
zdolnosć liczenia, trudności w
radzeniu sobie z
problemami), zaburzenia zdolności
manualnych przejawiające się
m.in. trudnością w utrzymaniu
porządku, w ubieraniu się.

12.  2. Średnio zaawansowane stadium
choroby to zaburzenia
rozpoznawania (głównie
osób), narastające problemy z
pamięcią, zaburzenia orientacji w
czasie i przestrzeni, zaburzenia
mowy i rozumienia, zaniedbania w
zakresie utrzymywania higieny
osobistej, zaburzenia realnego
odbioru rzeczywistości, stopniowa
utrata zdolności do samodzielnego
życia, zaburzenia orientacji w
stosunku do własnej osoby.

13.  3. Późne stadium choroby to
poważne zaburzenia
rozpoznawania (także niezdolność
do rozpoznawania osób bliskich),
zaburzenia mowy (praktycznie
niemożliwe budowanie zdań),
nietrzymanie moczu i stolca,
całkowita zależność od opiekuna.

14.  Dotychczas nie są znane sposoby zapobiegania chorobie Alzheimera.
 Istnieją jednakże badania wskazujące, że wykształcenie i trening umysłowy
(np. częste rozwiązywanie krzyżówek, pisanie listów) może opóźnić rozwój
choroby.
 Bardzo ważne jest utrzymywanie w granicach normy ciśnienia tętniczego
krwi, poziomu cholesterolu oraz glukozy.
 Te działania powinny być podejmowane już w wieku średnim.

15.  Choroba Alzheimera jest chorobą postępującą i jak dotychczas nie istnieje
leczenie przyczynowe tej choroby, ani takie, które zatrzymałoby całkowicie
dalszy jej rozwój.
 Leczenie choroby Alzheimera polega na stosowaniu leków, które łagodzą jej
objawy.
 Obecnie w leczeniu choroby Alzheimera stosuje się dwie grupy leków.
 W początkowym i średnio zaawansowanym stadium choroby
stosuje się tzw. inhibitory acetylocholinoesterazy, do których
należą donepezil (Aricept, Cogiton, Donepex, Yasnal),
rivastigmina (Exelon) oraz galantamina (Reminyl).
 W stadium średnio zaawansowanym i późnym stosuje się lek
należący do innej grupy, tzw. blokerów receptora NMDA –
memantynę (Axura, Ebixa).

16.  W procesie leczenia choroby Alzheimera niezwykle ważną rolę odgrywa
psychoterapia, fizjoterapia oraz terapia zajęciowa.
 Dzięki zastosowaniu tych form terapii można pozytywnie oddziaływać na
towarzyszące chorobie Alzheimera objawy natury psychicznej a także
stosować specjalne ćwiczenia umysłu, które służą aktywizowaniu i
utrzymaniu sprawności intelektualnej.
 Ćwiczenie codziennie wykonywanych czynności pozwala na dłuższe
zachowanie samodzielności.
 Fizjoterapia, szczególnie terapia ruchowa, pozwala dłużej zachować
sprawność fizyczną a w zaawansowanych stadiach choroby jest
niezbędnym elementem profilaktyki odleżyn i zaników mięśni.

17.  Nie ma specjalnej diety dla chorych na chorobę Alzheimera.
 Najlepsza jest dieta zróżnicowana, niskotłuszczowa (należy zrezygnować
przede wszystkim z tłuszczów zwierzęcych).
 Ważne jest spożywanie dużej ilości warzyw i owoców. Zawarte w nich tzw.
przeciwutleniacze (witamina C, witamina E) chronią komórki nerwowe i
naczynia krwionośne.
 Nowe badania odkryły kolejny czynnik ryzyka zachorowania na chorobę
Alzheimera – homocysteinę.
 Jest to jeden z produktów przemiany białka, którego poziom we krwi można
zmierzyć i którego zbyt duże stężenie może uszkadzać komórki nerwowe.
Trzy witaminy mogą obniżyć poziom tej substancji: kwas foliowy, witamina
B6 i B12. Głównym źródłem tych witamin są: dla kwasu foliowego - rośliny
zielone (sałata, szpinak, kapusta, por itd.), dla witaminy B6 - jagody, grzyby i
różne owoce, dla witaminy B12 – wołowina.
 Brak tego ostatniego składnika diety u wegetarian może być powodem
wyższego poziomu homocysteiny u tej grupy ludzi i zwiększonego ryzyka ich
zachorowania na chorobę Alzheimera.

18.  W podejściu do chorego z otępieniem zdecydowanie pomaga
uświadomienie sobie wszystkiego, co obecnie wiadomo o
istocie tej choroby.
 Tak więc wszystkie zachowania, które wymagają reakcji ze
strony chorego w oparciu o zdolności pamięciowe i
poznawcze są bezcelowe i należy ich unikać.
 Do takich zachowań należy logiczne wyjaśnianie , tudzież
próby nauczenia osoby z demencją czegoś nowego.
 Należy również unikać wdawania się w dyskusje i
udowadniania winy.
 Chorzy z demencją nie zdają sobie sprawy z popełnianych
błędów. Z drugiej strony chorzy bardzo pozytywnie reagują na
każdą formę emocjonalnego okazywania przywiązania i
zrozumienia.
 Do tego zalicza się także cierpliwość i przyjazne
podejście, nawet jeśli takie zachowanie jest czasami trudne
dla opiekuna.

19.  Aby spróbować lepiej zrozumieć
chorego na chorobę Alzheimera
proszę wyobrazić sobie, że ktoś
pozostawia Państwa całkowicie
samotnych w małym chińskim
miasteczku, gdzie nie tylko nie
rozumieją Państwo mowy, ale i nie
są w stanie czegokolwiek
przeczytać.
 Wszędzie napotykają Państwo na
zupełnie niezrozumiałe
zwyczaje, jak chociażby jedzenie
pałeczkami.
 A co gorsza wciąż wpadają
Państwo na ludzi, którzy do
Państwa coś mówią, czego
Państwo zupełnie nie
rozumieją, zachowując się przy
tym tak, jakby Państwa od dawna
znali, zakładają ponadto, że
Państwo o wszystkim przecież
wiedzą.