1. CARACTERÍSTICAS DA ARTE
ROMÁNICA
█ Primeira gran manifestación artística común a todo o Occidente europeo.
█ Orixínase na Idade Media ao final do primeiro milenio.
█ Síntese entre a tradición construtora do Imperio Romano e as experiencias
feitas na época visigoda e carolinxia.
█ Manterase vivo desde o século XI ata case todo o século XIII.
█ Arte fundamentalmente relixioso

2. ARQUITECTURA ROMÁNICA
 A arquitectura é a base da arte románica. A escultura e a pintura adáptanse á
arquitectura.
 Principais edificios:
Igrexas, Catedrais e Mosteiros.
Castelos e fortalezas.

3. EDIFICIOS
Catedral de Lugo
Catedral de Ciudad Rodrigo-Salamanca
Catedral de Tui
Catedral de Ourense

4. Expansión do románico pola camiño
de Santiago

5. Abadía de Cluny
Santo Domingo de Silos

6. A mediados do século IX un conxunto de monxes asentouse na zona do Cantábrico. No
866, o bispado de Lugo cedeu terras próximas ao mar Cantábrico, dando orixe á diócese
mindoñense e creouse o Mosteiro de San Martiño de Mondoñedo como sede da mesma.
Como estaban moi próximos ao mar e temendo as incursións de normandos e
vikingos, os bispos pensaron na necesidade de trasladarse a terras do interior.
Conseguiron o beneplácito do Papa e trasladáronse a actual diócesis de Mondoñedo ao
redor do 1112 e viron a necesidade do inicio da construción da catedral.
Catedral de
Mondoñedo

7. Mosteiro de Meira
Foi fundado entre os anos 1143 e 1151. A planta consta de tres naves de gran
lonxitude , doblando a nave central (bóveda de canón apuntada) ás
laterais(bóvedas de aresta) en anchura e altura. A bóveda do cruceiro é
nervada.Na fachada occidental atópase o gran rosetón sobre unha portada con
grandes arquivoltas

8. Catedral
de
Lugo

9. A Catedral de Lugo é unha catedral románica iniciada no 1129 e finalizada no
1273. Foi deseñada polo mestre Raimundo de Monforte e dedicada a Santa María,
chamada Virxe dos Ollos Grandes.
Unha das súas xoias ,o retablo renacentista que estaba no altar maior, e que
se partiu a consecuencia do terremoto de Lisboa de 1755, decidiuse dividilo en varios
fragmentos, os dous maiores dos cales atópanse actualmente en ambos os extremos
da nave de cruceiro.
Ten unha planta de cruz latina con tres naves, cruceiro e xirola con cinco
capelas absidais.A cabeceira é triabsidal.
A nave maior cóbrese con bóveda de canón apuntado e os laterais con bóveda
de canón e aresta, de nervos no cruceiro. As fiestras do triforio son de arco apuntado ao
interior e ao exterior.
Á esquerda da entrada á catedral está a Torre Vella, gótica, rematada por un
corpo de campás renacentista.
Na Praza de Santa María sitúase un cruceiro de data descoñecida, na cabeceira
da catedral, á beira das ábsidas, no tramo que vai entre a torre-campanario e a capela
da Virxe dos Ollos Grandes.

10. San Martín de
Frómista 1066-1100

11. ELEMENTOS ARQUITECTÓNICOS
 OS MATERIAIS utilizados para a construción: pedra de sillería, sillares.
 AS PLANTAS:
 Basilical de tres ou cinco naves (forma rectangular). De influenza romana.
 Poligonais, como a da igrexa de Eunate (Navarra).
 De cruz latina: planta basilical á que se lle amece unha nave transversal
chamado transepto.

12. ELEMENTOS DAS PLANTAS DE CRUZ LATINA

13. ELEMENTOS DAS PLANTAS DE CRUZ
LATINA
 Transepto: nave transversal na cabeceira.
 Cruceiro: Onde se cruza a nave central e o transepto. O cruceiro
acostuma a realzarse cunha cúpula ou cimborrio.
 A nave central pode terminar formando unha ábside semicircular,
na cabeceira, onde poden colocarse noevas capelas semicirculares
(absidiolos).
 O deambulatorio ou xirola: É a prolongación das naves laterais
sobre a nave central por detrás da capela maior.

15. ELEMENTOS DECORATIVOS DO
ROMÁNICO:
1.- arquiños cegos; 2) dentes de serra; 3)
almeniñas; 4) xadrezados; 5)
entrelazados; 6) baquetóns en zigzag; 7)
puntas de diamantes; 8) billetes; 9)
besantes; 10) cravos

16. TIPOS DE ARCOS
Arco abocinado
Arco fajón
Arco de medio punto

17. BÓVEDAS
 Bóveda de canón, reforzada ás veces e dividida en tramos por arcos
fajones (como soporte).
 Bóveda de arista (cruce transversal de dúas bóvedas de canón).

18. PIARES, CAPITEIS, MUROS…
Os piares: cruciformes con columnas
adosadas nas súas frontes,de sección
circular cun diámetro desproporcionado con
respecto á altura.
Os capiteis: decorados con elementos
vexetais, xeométricos e figurativos.

19. Muros: robustos, grosos, e reforzados con
contrafortes para soster o peso das bóvedas.

Escaseza de vans: abocinados polo que os
interiores teñen pouca iluminación para
invitar aos fieis ao recollemento.


20. PORTADA
a. Tímpano.
b. Dintel.
a. Arquivoltas.
b. Parteluz.
c. Montante.
d. Porta.
e. Xambas.

22. CLAUSTROS E TORRES
 As torres: Constrúense nas
zonas laterais das fachadas.
 De planta cuadrada pero
existen tamén as circulares
(como a famosa Torre de
Pisa), ou de planta poligonal.
 O claustro: a planta acostuma ser cuadrada, coa parte central
descuberta e os catro laterais porticados.

23. RELEVOS
• Carácter didáctico e decorativo.
 Podemos atopar relevos en portadas e
capiteis onde adoptan as formas e
proporcións máis axeitadas para
axustarse ao marco arquitectónico.

24. TALLAS de madeira pintada para os
altares das igrexas.

25. PINTURAS
 Pinturas ao Fresco:
 Pintura que se realiza mediante o uso de cores disoltos
en auga, cal e extendidos sobre unha capa de estuco
fresco.
 Pintura sobre taboas: de madeira, para os altares das igrexas.
 Miniaturas: para os Códices.

26. PINTURA MURAL
 Obxetivo didáctico: A Igrexa trataba de
acercar a mensaxe das historias do Antigo e
Novo Testamento a un pobo analfabeto.
 Pintura bidimensional: soporte que ven
determinado pola arquitectura.
 A arte apartarase da imitación da realidade.
 A liña é o elemento
predominante, debuxando as figuras e
definindo as zonas onde se aplicarán a cores.
 Branco da cal, o negro del hollín, pigmentos
como o ocre amarelo, verde, azul… tratados
como tons fortes, xa que as pinturas se verán
con pouca luz.
Pantocrátor: Representación en busto de
Cristo triunfante ou Cristo en Maxestade.

27. TETRAMORFOS
• Representación dos catro
evanxeistas independentes ou con
bastante frecuencia, xunto á imaxe
do Pantocrátor:
San Xoan
• San Mateo como un anxo
• San Marcos como un león. San Marcos
• San Lucas como un boi.
• San Xoan como unha águia.
San Mateo
San Lucas

28. San Xoan
Pantocrátor San Mateo
San Lucas
San Marcos