De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?Frederik Smit
De kans bestaat dat als je een school binnenloopt, een vrolijk kwispelende hond je begroet. Dat is helemaal niet zo gek, want steeds meer schooldirecteuren en soms ook leerkrachten nemen hun sociaal opgevoede hond mee naar school en dan gebeurt er iets magisch. Leerlingen en personeel worden geraakt en enthousiast door de onvoorwaardelijke blijheid, affectie, toegankelijkheid, intuïtie, slimheid en dankbaarheid van de viervoeter. Ze raken ervan overtuigd dat hun hond een positieve invloed heeft op het welzijn van leerlingen en personeel. En mogelijk ook op het gedrag, de motivatie of de leerprestaties van leerlingen. De kans is dan ook groot dat bestuur en medezeggenschapsraad instemmen met de ‘schoolhond’. Wat zijn de voorwaarden waaraan de schoolhond moet voldoen en welke ervaringen hebben scholen er al mee?
De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?Frederik Smit
De kans bestaat dat als je een school binnenloopt, een vrolijk kwispelende hond je begroet. Dat is helemaal niet zo gek, want steeds meer schooldirecteuren en soms ook leerkrachten nemen hun sociaal opgevoede hond mee naar school en dan gebeurt er iets magisch. Leerlingen en personeel worden geraakt en enthousiast door de onvoorwaardelijke blijheid, affectie, toegankelijkheid, intuïtie, slimheid en dankbaarheid van de viervoeter. Ze raken ervan overtuigd dat hun hond een positieve invloed heeft op het welzijn van leerlingen en personeel. En mogelijk ook op het gedrag, de motivatie of de leerprestaties van leerlingen. De kans is dan ook groot dat bestuur en medezeggenschapsraad instemmen met de ‘schoolhond’. Wat zijn de voorwaarden waaraan de schoolhond moet voldoen en welke ervaringen hebben scholen er al mee?
Strijd tegen werkdruk. Hoe voorkom je een burn-out? Frederik Smit
Het onderwijs is koploper in burn-outs. Door de toenemende werkdruk neemt het werkplezier voor een groot deel van het onderwijspersoneel af. Waar komt die werkdruk vandaan en hoe kan de medezeggenschapsraad voorkomen dat medewerkers opgebrand raken?
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en lerenFrederik Smit
Het onderwijs op de Alan Turingschool voor primair onderwijs in Amsterdam is zo georganiseerd dat de werkdruk beheersbaar is en leerkrachten aan hun vak toekomen waardoor ze zich gelukkiger voelen in hun werk. De werkwijze bij Basisschool Klaverblad in Leeuwarden toont aan hoe belangrijk hun aanpak is voor het geluk van hoogbegaafde leerlingen. Op beide scholen heeft de interactie tussen leraren en leerlingen een verrassend positief effect op elkaars geluksgevoel, het oordeel van ouders over de school en de prestaties van de leerlingen. De mr heeft een belangrijke rol in de communicatie over het kwaliteitsbeleid.
Folder GO! de 3master - basisonderwijs (infofiches bij folder)Raf Vandeweerdt
De 3master is het vlaggenschip van buitengewoon onderwijs in de regio Kempen. Een echte master. De school biedt alles aan: buitengewoon basisonderwijs, buitengewoon secundair onderwijs, een internaat en een ondersteuningsteam voor gewoon onderwijs. De school heeft veel kennis en ervaring in huis. Ze kan bogen op een jarenlange traditie, goede relaties met medici en een professioneel netwerk.. Kinderen kunnen er hun volledige schoolloopban doorlopen, van 2,5 tot 21 jaar. De school staat bekend om haar expertise.
Alle kinderen zijn er welkom. Met een groot inlevingsvermogen en de wil om te zoeken naar oplossingen voor élk kind, is de 3master in staat om ieder kind aan boord te nemen en een vaarroute te bieden die past bij zijn of haar mogelijkheden en wensen.
Gespreid leiderschap: benut de aanwezige expertise. Trend in onderwijs én med...Frederik Smit
Steeds meer scholen en schoolbesturen kiezen voor gespreid leiderschap. Degene die de meeste expertise heeft en zicht op wat er nodig is, neemt de besluiten. Het stimuleert leraren hoe ze kunnen bijdragen aan de ontwikkeling naar een professionele organisatie en de kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Ook in medezeggenschapsraden is vaker sprake van gespreid leiderschap. Wat houdt het precies in? En hoe verloopt het in de praktijk? Bij Stichting Nutsscholen Breda en basisschool De Touwladder in Sint-Michielsgestel wordt al geruime tijd met deze besturingsfilosofie gewerkt.
‘Samen leren’ met PAL (Peer Assisted Learning)Herman Post
Karin Albers, Gladys Tjok-A-Sang
In Het Leids Onderwijs Model is ‘samen leren’ een van de vier belangrijke pijlers.
Samen leren stimuleer je door studenten te koppelen aan ouderejaars ‘rolmodellen’.
Begeleide studenten vallen minder snel voortijdig uit. De rolmodellen worden dankzij hun
rol binnen PAL voorbereid op begeleidende beroepsvaardigheden. Ook worden zij binnen
Loopbaan en Burgerschap praktisch bekwaam in een aantal competenties.
PAL verspreidt zich steeds meer over ROC Leiden. Dit schooljaar zijn 14 docenten van MLO,
Horeca, Zorg, Commercie en Techniek opgeleid om PAL in hun afdelingen voor te bereiden en
te implementeren. Ben je geïnteresseerd? Wil je weten hoe je studenten activeert met PAL?
Kom naar de workshop. Naast een presentatie, stellingenspel en casus zijn er collega’s
aanwezig om met je in gesprek te gaan.
Hoe leerlingen graag en beter gaan lezen. School en ouders moeten samen optre...Frederik Smit
De Onderwijsinspectie luidt in de onlangs verschenen Staat van het Onderwijs 2020 de noodklok dat onder jongeren de motivatie om te lezen afneemt en het risico op laaggeletterdheid groeit. Uit het rap- port Lees! van de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur blijkt dat leerlingen wel korte tekstjes lezen, maar besteden minder tijd aan het geconcentreerd lezen van langere teksten of boeken. Mede hier- door gaat hun leesvaardigheid achteruit. Dat heeft gevolgen voor hun functioneren op school en in de samenleving. Omdat plezier in le- zen vaak een zaak is van school én ouders zou de mr dit onderwerp volgend schooljaar hoog op de agenda kunnen zetten.
Paula Barrett is the author of the world renowned FRIENDS programs, a research based group training program that helps children and adults cope with life issues, develop resilience and to counteract stress and depression.
Strijd tegen werkdruk. Hoe voorkom je een burn-out? Frederik Smit
Het onderwijs is koploper in burn-outs. Door de toenemende werkdruk neemt het werkplezier voor een groot deel van het onderwijspersoneel af. Waar komt die werkdruk vandaan en hoe kan de medezeggenschapsraad voorkomen dat medewerkers opgebrand raken?
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en lerenFrederik Smit
Het onderwijs op de Alan Turingschool voor primair onderwijs in Amsterdam is zo georganiseerd dat de werkdruk beheersbaar is en leerkrachten aan hun vak toekomen waardoor ze zich gelukkiger voelen in hun werk. De werkwijze bij Basisschool Klaverblad in Leeuwarden toont aan hoe belangrijk hun aanpak is voor het geluk van hoogbegaafde leerlingen. Op beide scholen heeft de interactie tussen leraren en leerlingen een verrassend positief effect op elkaars geluksgevoel, het oordeel van ouders over de school en de prestaties van de leerlingen. De mr heeft een belangrijke rol in de communicatie over het kwaliteitsbeleid.
Folder GO! de 3master - basisonderwijs (infofiches bij folder)Raf Vandeweerdt
De 3master is het vlaggenschip van buitengewoon onderwijs in de regio Kempen. Een echte master. De school biedt alles aan: buitengewoon basisonderwijs, buitengewoon secundair onderwijs, een internaat en een ondersteuningsteam voor gewoon onderwijs. De school heeft veel kennis en ervaring in huis. Ze kan bogen op een jarenlange traditie, goede relaties met medici en een professioneel netwerk.. Kinderen kunnen er hun volledige schoolloopban doorlopen, van 2,5 tot 21 jaar. De school staat bekend om haar expertise.
Alle kinderen zijn er welkom. Met een groot inlevingsvermogen en de wil om te zoeken naar oplossingen voor élk kind, is de 3master in staat om ieder kind aan boord te nemen en een vaarroute te bieden die past bij zijn of haar mogelijkheden en wensen.
Gespreid leiderschap: benut de aanwezige expertise. Trend in onderwijs én med...Frederik Smit
Steeds meer scholen en schoolbesturen kiezen voor gespreid leiderschap. Degene die de meeste expertise heeft en zicht op wat er nodig is, neemt de besluiten. Het stimuleert leraren hoe ze kunnen bijdragen aan de ontwikkeling naar een professionele organisatie en de kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Ook in medezeggenschapsraden is vaker sprake van gespreid leiderschap. Wat houdt het precies in? En hoe verloopt het in de praktijk? Bij Stichting Nutsscholen Breda en basisschool De Touwladder in Sint-Michielsgestel wordt al geruime tijd met deze besturingsfilosofie gewerkt.
‘Samen leren’ met PAL (Peer Assisted Learning)Herman Post
Karin Albers, Gladys Tjok-A-Sang
In Het Leids Onderwijs Model is ‘samen leren’ een van de vier belangrijke pijlers.
Samen leren stimuleer je door studenten te koppelen aan ouderejaars ‘rolmodellen’.
Begeleide studenten vallen minder snel voortijdig uit. De rolmodellen worden dankzij hun
rol binnen PAL voorbereid op begeleidende beroepsvaardigheden. Ook worden zij binnen
Loopbaan en Burgerschap praktisch bekwaam in een aantal competenties.
PAL verspreidt zich steeds meer over ROC Leiden. Dit schooljaar zijn 14 docenten van MLO,
Horeca, Zorg, Commercie en Techniek opgeleid om PAL in hun afdelingen voor te bereiden en
te implementeren. Ben je geïnteresseerd? Wil je weten hoe je studenten activeert met PAL?
Kom naar de workshop. Naast een presentatie, stellingenspel en casus zijn er collega’s
aanwezig om met je in gesprek te gaan.
Hoe leerlingen graag en beter gaan lezen. School en ouders moeten samen optre...Frederik Smit
De Onderwijsinspectie luidt in de onlangs verschenen Staat van het Onderwijs 2020 de noodklok dat onder jongeren de motivatie om te lezen afneemt en het risico op laaggeletterdheid groeit. Uit het rap- port Lees! van de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur blijkt dat leerlingen wel korte tekstjes lezen, maar besteden minder tijd aan het geconcentreerd lezen van langere teksten of boeken. Mede hier- door gaat hun leesvaardigheid achteruit. Dat heeft gevolgen voor hun functioneren op school en in de samenleving. Omdat plezier in le- zen vaak een zaak is van school én ouders zou de mr dit onderwerp volgend schooljaar hoog op de agenda kunnen zetten.
Paula Barrett is the author of the world renowned FRIENDS programs, a research based group training program that helps children and adults cope with life issues, develop resilience and to counteract stress and depression.
Het succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekkenFrederik Smit
Steeds meer basisscholen in de provincie Groningen starten in navolging van scholen in Groot-Brittannië en Denemarken met een ‘gezinsklas’ waarbij ouders van kinderen met leer- of gedragsproblemen een ochtend in de week op school komen. Wat zijn gezinsklas- sen? En hoe voer je ze met een zo breed mogelijk draagvlak in? Basisschool ’t Haimstee in Veendam besteedde veel aandacht aan het besluit met gezinsklassen te gaan werken. Er werd voldoende tijd genomen om serieus naar elkaar te luisteren en standpunten in te bren- gen. De aanpak op de school om gezinsklassen in te voeren doet den- ken aan het Afrikaanse kampvuurgesprek, een vergadervorm waar iedereen gehoord wordt en zijn mening kan geven.
Nieuwe vormen van onderwijs. Leiden ze tot verhoging kwaliteit?Frederik Smit
Steeds meer basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs star- ten met nieuwe vormen van onderwijs, waarbij units van vijftig à ne- gentig kinderen de reguliere klassen vervangen om beter te kunnen inspelen op verschillen in ontwikkeling en onderwijsbehoeften van leerlingen. Twee voorbeelden van scholen in Vught en Nieuw-Vennep met een gedifferentieerd aanbod. Welke rol heeft de mr gespeeld bij de invoering van het nieuwe onderwijsaanbod?
Steeds meer scholen voor voortgezet onderwijs stappen over op Positive Behavior Support (PBS). Deze methode stelt scholen in staat een veilig en voorspelbaar onderwijsklimaat te creëren dat het leren bevordert. Leerlingen profiteren zo optimaal van het geboden onderwijs. Het Nijmeegse Kandinsky College locatie Malderburchtstraat heeft nu drie jaar ervaring met het schoolbreed inzetten van PBS.
Wat is de rol van ouders en de medezeggenschapsraad?
Zie artikel van Frederik Smit over Positive Behavior Support in MR Magazine, Actueel magazine voor de medezeggenschapsraad, september 2014, Kluwer, a Wolters Kluwer. business.
De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder? Frederik Smit
Bijles was ooit iets voor rijke ouders die extra aandacht regelden voor hun kinderen, omdat ze toch echt het vwo móesten halen. Tegenwoordig maakt ongeveer één op de drie middelbare scholieren en een op de vier basisschoolleerlingen in groep 8 gebruik van aanvullend onderwijs. Om de corona-achterstanden te bestrijden en het lerarentekort op te vangen, kunnen veel scholen niet meer om com- merciële instellingen heen. Ruim 30 miljoen coronasubsidie is al terechtgekomen bij commercieel onderwijs. De coronapandemie ver- sterkt de reeds ingezette trend om bijles- en huiswerkinstituten in de arm nemen om ook in de school structureel extra taken te verrichten.
Het Liemers College in Zevenaar wil samen met ouders de leerlingen in staat stellen bewuste keuzes te maken bij hun schoolloopbaan. Dit leidt tot meer studiesucces, meer studieplezier, minder voortijdige schoolverlaters en lagere kosten. Goede communicatie en het delen van verwachtingen van leraren, mentoren, ouders en leerlingen is belangrijk om het gewenste resultaat te bereiken.
In onderzoeken en beoordelingen scoort de school steevast bovengemiddeld. Dit is onder andere het gevolg van een integraal systeem van zorg en begeleiding. De school besteedt veel aandacht hoe de leerlingen om kunnen gaan met belangrijke keuzemomenten in hun leven. Het Liemers College betrekt actief ouders bij de school. De deelraden spelen een belangrijke rol bij het optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs.
Lees het artikel van Frederik Smit (2014). MR Magazine, 30 (6), 7-9, over het Liemers College in Zevenaar.
Wilco Roobol
Tijdens de workshop ga je in groepjes aan de slag met een onderzoeksopzet om met name
18+-studenten actief in de lessen te behouden. Vooraf presenteren we vanuit de literatuur
en eerder onderzoek bekende speerpunten en conclusies.
Het domino-effect duidt op de dalende aanwezigheid, de dalende motivatie en de dalende
betrokkenheid van de student bij school. Zou er ook nog sprake kunnen zijn van een dubbel
domino-effect? In deze workshop zoek je zelf de antwoorden.
Fredrik Smit & Geert Driessen (2008) MRMag Geruisloze revolutie in het basis...Driessen Research
Smit, F., & Driessen, G. (2008). Geruisloze revolutie in het basisonderwijs. Steeds meer scholen eigen leerconcept. MR Magazine, 24(3), 7-9.
ISSN 1872-6569
Fredrik Smit & Geert Driessen (2008) MRMag Geruisloze revolutie in het basis...
Brochure Impulsklas
1. De impulsklas is een initiatief van
Door passend onderwijs krijgen scholen te maken met meer diversiteit
in de klassenpopulaties en met een toename aan gedragsproblematiek.
De Impulsklas kan scholen helpen hiermee om te gaan. De Impulsklas is gebaseerd op een aanpak die in Denemarken al tien jaar met veel succes probleemgedrag verbetert en uitval van leerlingen voorkomt. De kracht ervan zit in de versterking van de driehoek school-kind-ouders.
Aan de slag
met gedrag!
2. Systemische aanpak
Als een leerling moeilijk gedrag vertoont op school, heeft dat vaak een negatieve invloed op de relatie tussen school en ouders. Niet zelden leidt dit tot uitval van de leerling.
De Impulsklas is uniek, omdat het focust op wat wél lukt en ook de
ouders op een positieve manier
bij de aanpak van het gedrag van hun kind betrekt. Naast de thuissituatie, wordt ook de relatie met
leerkracht(en) en klasgenoten in
ogenschouw genomen. Want waarom kan het bijvoorbeeld thuis wel goed gaan en op school niet? Waarom ervaart soms de ene leerkracht een probleem met de leerling en de ander niet? Daarom is het van belang dat de verschillende partijen van elkaar leren en hun aanpak op elkaar afstemmen.
Aan de slag
met gedrag!
De Impulsklas is uniek, omdat het focust op wat wél lukt en ook de ouders op een positieve manier bij de aanpak van het gedrag van hun kind betrekt.
3. Wat is de Impulsklas?
Een groepje leerlingen met werkhouding- en gedragsproblemen gaat één dagdeel per week naar de Impulsklas en werkt daar onder gespecialiseerde begeleiding aan het reguliere schoolwerk. Dat kunnen kinderen zijn die veel moeite hebben hun werk af te krijgen of die zich onvoldoende aan de regels houden in de klas; kinderen die brutaal zijn, snel boos worden, kortom: kinderen die gedrag vertonen waar de leerkracht last van ondervindt.
De Impulsklas vindt 1 dagdeel per week plaats gedurende 12 weken en bestaat uit maximaal 8 leerlingen in de leeftijd van 8 tot en met 12 jaar. Afhankelijk van de grootte van de school kan de Impulsklas binnen één school plaatsvinden, maar ook een bovenschoolse klas met leerlingen van verschillende scholen is mogelijk.
Samen werken aan
verbetering
De Impulsklas wordt begeleid door een speciaal hiervoor opgeleide leerkracht. Heel bijzonder is, dat iedere leerling deelneemt samen met één van zijn ouders. De ouders helpen hun kind bij het maken van hun schoolwerk en het halen van vooraf gestelde gedragsdoelen. Die doelen worden inzichtelijk gemaakt met een scorekaart.
Om ouders te ondersteunen in de bijsturing van het gedrag en de interactie met het kind, is er ook een
4. Voor de Impulsklasleerling is het vooral
prettig dat zijn gedragsprobleem nu eens
op een positieve manier wordt aangepakt.
Het resultaat: gemotiveerdere en beter
functionerende leerlingen.
ouderbegeleider in de klas aanwezig. Bovendien krijgen de ouders in de Impulsklas de handvatten aangereikt om die lijn thuis door te trekken. Eens
in de twee weken wisselen ze ervaringen en successen uit met andere ouders. Deze oudergroep wordt ook begeleid door de Impulsklas-ouderbegeleider. Ouders en school komen zo meer op één lijn
Wat levert het op?
Het belangrijkste resultaat is dat de werkhouding van de leerling en diens relatie met de leerkracht sterk verbetert. Hiermee voorkomt de Impulsklas in veel gevallen dat probleemgedrag uit de hand loopt en de leerling van school gaat. Voor de Impulsklasleerling is het vooral prettig dat zijn gedragsprobleem nu eens op een
positieve manier wordt aangepakt. Het resultaat: gemotiveerdere en beter functionerende leerlingen.
5. De Impulsklas in het kort
★ 1 dagdeel per week
★ 12 weken lang
★ 8 leerlingen + 1 ouder per kind
★ Begeleiding door leerkracht en
ouderbegeleider
★ Positieve benadering gedragsproblemen
★ Alle partijen op één lijn
★ Van elkaar leren en successen delen
★ Begeleide oudergroep
★ Bijhouden successen op scorekaart
★ Financiering (deels) mogelijk
uit bestaande middelen
★ Korte lijnen met ZAT, CJG en
ambulante begeleiders
★ Observatie op de basisschool
★ Huisbezoek
Meer weten?
Na de eerste positieve ervaringen gaan we het komende schooljaar de Impulsklas op meerdere plekken in Nederland starten. Wilt u weten
of deze aanpak past bij uw school of bovenschoolse organisatie?
Neem dan contact op met Katrien Schober via 06 – 51927388 of kschober@impulsorganisatieadvies.nl.
6. Van elkaar leren
Voor de ouders is het prettig dat ze meer worden betrokken bij het onderwijs en beter zicht krijgen op het
(probleem)gedrag van hun kind op school. In de praktijk maken ouders zich dan ook graag een dagdeel per week vrij voor de Impulsklas. Ze leren er van andere ouders en hun kinderen leren er van andere kinderen. Tot slot leert de leerkracht beter om te gaan met het gedrag van de leerling en zich meer te richten op de mogelijkheden van het kind, in plaats van te focussen op diens onmogelijkheden.
Wat kost het?
Voor de opzet van de Impulsklas is een investering nodig voor de opleiding van de Impulsklasleerkracht en ouderbegeleider. Deze kosten voor scholing, intervisie en coaching zijn € 1.250,- per begeleider. Daarnaast zijn er de uitvoeringskosten voor het draaien van de groep: de loonkosten voor de beide begeleiders. Die bedragen € 3.920,- gebaseerd op een gemiddeld uurloon van € 35,-. Totaal bedragen de kosten voor de Impulsklas € 11.040,- voor
de eerste periode. Dat is € 1.380,- per leerling. Voor een tweede periode liggen
de kosten lager, omdat de school dan al kan beschikken over opgeleide begeleiders. Een meer gespecificeerde kostenberekening en een rekenvoorbeeld vindt u op het inlegvel.
Financieringsmogelijkheden
Financiering is mogelijk vanuit scholen of schoolbesturen, samenwerkingsverbanden en gemeenten. Vaak blijkt het mogelijk bestaande ondersteuningsuren anders in te delen, zodat een groot
deel van de kosten uit bestaande middelen gefinancierd kan worden. De ondersteuningsuren door de schoolmaatschappelijk werker of door de
interne en ambulante begeleider
kunnen nu bijvoorbeeld ingezet worden
voor de Impulsklas.
Voor meer informatie
Neem dan contact op met
Katrien Schober via 06 – 51927388 of
kschober@impulsorganisatieadvies.nl.
Impuls Organisatieadvies
Kerkweg 6
6974 AM Leuvenheim
Telefoon +31 (0)575 56 31 21
Telefax +31 (0)84 229 12 67
E-mail info@impulsorganisatieadvies.nl
www.impulsorganisatieadvies.nl