Gimnazjum nr 8 w Sosnowcu

1. Bitwy Napoleona Bonapartego
Zwycięstwa Porażki
Pokoje

2. Strona główna

3. Strona główna

4. Bitwa pod Marengo
Strony konfliktu
Decydująca bitwa drugiej
kampanii włoskiej Napoleona, Francja Austria
stoczona w dniu 14 Dowódcy
czerwca 1800 z armią
Napoleon, Desaix, M Michael von Melas
austriacką pod wodzą urat
generała Michaela von Melasa. Siły
Bitwa zakooczyła się
23 000 żołnierzy, 23 31 000 żołnierzy,
zwycięstwem Francuzów, a jej działa 100 dział
następstwem było wycofanie Straty
się Austriaków z Włoch.
Zwycięski wynik bitwy utrwalił 4-7 000 zabitych,
rannych i wziętych
6000 zabitych, 8000
wziętych do niewoli,
pozycję Napoleona we Francji, do niewoli 40 armat
porażka mogła oznaczad jego
całkowitą klęskę. Przebieg bitwy

5. Atak austriacki rozpoczął się o 6 rano, ale spowalniany koniecznością przejścia
przez rzekę rozwinął się w pełni dopiero około 9.
Straż przednia Austriaków w sile 3300 ludzi pod dowództwem generała
Andreasa O'Reilly zepchnęła siły francuskie i zajęła pozycje na prawym skrzydle.
Centrum, w sile około 18 000 żołnierzy pod dowództwem generała Zacha
posuwało się naprzód, aż do momentu, gdy natrafiło na opór dwóch dywizji
francuskich korpusu generała Victora w Marengo. Lewe skrzydło austriackie w
sile 7500 ludzi dowodzonych przez generała Otta kierowało się na wieś Castel
Ceriolo dokładnie na północ od pozycji francuskich. Austriacy błędnie uważali,
że wieś ta jest opanowana przez Francuzów, jednak ruch ten groził atakiem z
flanki na pozycje francuskie i odcięciem linii komunikacyjnych z Mediolanem.
Francuzi utrzymywali linię Fontanone do południa, oddziały Victora zostały w
tym czasie wzmocnione częścią sił Lannesa i Murata – oddziały Lannesa
przeszły na prawe skrzydło, kawaleria Murata (w tym kirasjerzy Kellermana)
walczyła na lewym.
Około godziny 11 Napoleon zorientował się, że może przegrad bitwę. Wysłał
rozkaz do Desaixa nakazując mu natychmiast wracad, a podległym mu
oddziałom wydał rozkaz obrony do upadłego, mobilizując jednocześnie do
walki wszelkie rezerwy jakie posiadał.
Około 14 Francuzi utracili Marengo i wciąż cofali się stawiając zaciekły opór w
kierunku wsi San Giuliano
Mapa

6. Bitwa pod Hohenlinden
Strony konfliktu
Starcie zbrojne, które miało
miejsce 3 grudnia 1800 roku Francja Austria
podczas wojny Francji z drugą Bawaria
koalicją. Dowódcy
W okolicach
Jean Victor Marie Jan Habsburg
miasta Hohenlinden leżącego Moreau
blisko Monachium armia francu Siły
ska dowodzona przez
generała Jeana Moreau pobiła 56 000 żołnierzy 62 000 żołnierzy
armię austriacko- Straty
bawarską dowodzona
1 900 zabitych i 4 600 zabitych i
przez arcyksięcia Jana. Skutkiem rannych rannych, 9 000
tej bitwy było zmuszenie Austrii jeoców, 76 dział
do podpisania rozejmu.
Przebieg bitwy

7. • Wszystkie kolumny austriackie ruszyły o świcie. Szybko poruszająca się kolumna
Kollowrata wpadła około godziny 7:00 na dywizję Grouchy'ego. Na północy
Kienmayer napotkał wysunięte placówki francuskie, które przepędził do ich
głównych sił. W międzyczasie Riesch i Baillet, posuwający się pokrytymi śniegiem
leśnymi ścieżkami, przy wietrze i padającym deszczu ze śniegiem, zostali znacznie z
tyłu. Na skutek tego dywizja Richepanse'a, która miała uderzyd na Austriaków z
boku, znalazła się naprzeciw kolumny Riescha. Riesche starł się z dywizją
Richepanse'a pod Sankt Christoph w dwie godziny po rozpoczęciu bitwy.
• W tym momencie dwa austriackie bataliony grenadierów wysłane przez Kollowrata
dla nawiązania kontaktu z Rieschem podzieliły dywizję Richepanse'a na pół.
Richepanse zostawił swoją tylnąbrygadę dowodzoną przez Jean-Baptiste Droueta, a
sam ruszył wraz z przednią brygadą, by wyprzed bataliony Kollowrata na północ. W
trakcie walki przeszedł przez główną drogę, następnie dokonał zwrotu na zachód i
znalazł się dokładnie na tyłach kolumny Kollowrata.
• Słysząc ogieo działowy na zachodzie i na południu Baillet wpadł w panikę. Podzielił
swą kolumnę na małe części próbując nawiązad kontakt bojowy z wojskami
francuskimi od frontu i jednocześnie nawiązad po obu stronach łącznośd z innymi
kolumnami wojsk austriackich. W czasie, gdy Baillet nie wiedział co robid,
Kienmayer i Kollowrat rozpoczęli uderzenie na główną linię wojsk francuskich.
Jednak dywizje Greniera i Grouchy'ego stawiały twardy opór i nie dały się zepchnąd
z zajmowanych pozycji.
Ciąg dalszy

8. Około południa Decaen wsparł brygadę Doueta w okolicach południowego obrzeża pola bitwy.
Sytuacja była bardzo płynna, a wiele oddziałów obu stron błądziło w zaśnieżonych lasach. W
koocu częśd dywizji Richepanse'a, w której znajdowała się polska piechota, wspólnie z dywizją
Decaena zatrzymały kolumnę Riescha i zepchnęły ją na wschód. Reszta dywizji Richepanse'a
wraz z jazdą Legii Naddunajskiej uderzyła od południa na kolumny Kollowrata. Polska jazda
(lansjerzy) początkowo pomogła pokonad dwa bataliony bawarskie krocząc na czele głównej
kolumny rozstrzygającego, prawego skrzydła francuskiego, wreszcie atakując z boku główną
nieprzyjacielską kolumnę walnie przyczyniła się do zwycięstwa. Uznanie zdobyli m.in.
brygadier Jan Pawlikowski, który korzystając z pomocy jednego francuskiego konnego strzelca
uderzył na całą kompanię, unieszkodliwił 2 oficerów i wziął do niewoli 57 zmieszanych tym
faktem ludzi oraz por.Telesfor Kostanecki, który z 8 ułanami zaatakował 6 gotowych do strzału
dział będących pod osłoną 60 pieszych i zdobył je. Na koniec pułk odciął drogę uciekinierom i
zaszedł tyły nieprzyjaciela.
Za bitwę pod Hohenlinden Polacy otrzymali pochwałę od gen. Moreau.
Słysząc ogieo działowy na swych tyłach, arcyksiążę Jan zaczął wysyład do tyłu oddział za
oddziałem, jednak każdy z wysłanych oddziałów został pobity przez dywizję Richepanse'a.
Moreau widząc, że szykuje się zwycięstwo, rzucił swoje pozostałe dywizje do ataku. Kolumna
Kollowrata otoczona z trzech stron przez dywizje Neya, Grouchy'ego i Richepanse'a została
rozbita. Sam arcyksiążę Jan zdołał uniknąd niewoli, jednak aż 9 000 żołnierzy austriackich i
bawarskich wraz z 76 działami wpadło we francuskie ręce. Austriacy i Bawarczycy przyznali się
do 4 600 zabitych i rannych, natomiast Francuzi mówili o 1 900 zabitych i rannych. Śmiertelnie
ranny został Louis Bastoul
Mapa

9. Bitwa pod Austerlitz Strony konfliktu
Cesarstwo Francuskie Cesarstwo Austriackie
Imperium Rosyjskie
Zwana także bitwą trzech
cesarzy – jedna z Dowódcy
Napoleon Bonaparte Michaił Kutuzow
najważniejszych Jan I Liechtenstein
bitew wojen Siły
58 000 piechoty 75 500 piechoty
napoleooskich i 13 500 kawalerii 17 500 kawalerii
decydująca bitwa wojny 139 dział 278 dział
Straty
z III koalicją 1550 zabitych 4000 zabitych
antyfrancuską, stoczona 2 7000 rannych 12 000 rannych
530 wziętych do 11 500 wziętych do
grudnia 1805między niewoli niewoli
176 dział
francuską Wielką Armią a
połączonymi armiami,
Przebieg bitwy
austriacką i rosyjską.

10. Stosunek sił przed bitwą był niekorzystny dla Francuzów: 71 500 żołnierzy wobec 92
000 żołnierzy połączonej armii austriacko-rosyjskiej dowodzonej przez Kutuzowa. Bitwa
rozpoczęła się 2 grudnia około 7.00 rano atakiem sił austriacko-rosyjskich na prawe,
rozmyślnie osłabione przez Napoleona skrzydło francuskie, zajmujące pozycje w pobliżu
wsi Telnice i Sokolnice. Idący pospiesznym marszem od strony Wiednia w kierunku tego
odcinka frontu marszałek Davout miał do dyspozycji 9 000 żołnierzy przeciw 27 000
przeciwnika, mimo to utrzymał pozycję i powstrzymał ataki. Kutuzow, chcąc rozbić
centrum Francuzów rzucił do walki dalsze korpusy, które przez położone w centrum
Wzgórza Prackie atakowały w kierunku linii francuskich, jednak ze względu na
utrzymującą się w dolinach mgłę nie mogły dostrzec wojsk francuskich.
Wykorzystując związanie wielkich sił nieprzyjaciela przez Davouta około 9.00 Napoleon
rzucił do ataku na Wzgórza Prackie dwie dywizje korpusu Soulta, które po dwugodzinnej
walce zmusiły przeciwnika do pośpiesznego odwrotu, odcinając jego kolumny walczące
z francuskim prawym skrzydłem. Zgrupowanie austriacko-rosyjskie zostało przecięte na
pół i car Aleksander I chcąc ratować sytuację polecił Kutuzowowi rzucić do walki
najlepsze oddziały - gwardyjski pułk preobrażeński i siemionowski oraz kawalerię pod
dowództwem wielkiego księcia Konstantego. Kawaleria rosyjska z impetem uderzyła na
Francuzów roznosząc dwa pułki piechoty, lecz Napoleon zażegnał niebezpieczeństwo
wysyłając przeciwko Rosjanom szwadrony mameluków gwardii cesarskiej i strzelców
konnych pod dowództwem swego adiutanta, generała Rappa, który dając rozkaz do
ataku krzyknął: "Wiele pięknych pań zapłacze jutro w Petersburgu!". Kontrszarża
francuska zdziesiątkowała jazdę rosyjską i zmusiła ją do panicznego odwrotu,
zostawiając za sobą ponad 500 zabitych i 200 jeńców, a wśród nich księcia Repnina.
Odcięte od swojego centrum lewe skrzydło sprzymierzonych całkowicie rozsypało się.
Ciąg dalszy

11. Wojska sprzymierzonych zaczęły w panice uciekać z pola
bitwy we wszystkich możliwych kierunkach. Większość sił
rosyjskich pokonanych przez francuskie prawe skrzydło
wycofywała się w kierunku na Wiedeń przez pokryte lodem
stawy. Pod ogniem francuskiej artylerii lód załamał się,
pociągając pod wodę ludzi i działa. Nie wiadomo dokładnie
ile dział i ludzi Rosjanie stracili w tym miejscu, według
różnych źródeł od 38 do 100 dział i od 200 do 2000
żołnierzy. W związku z tym, że Napoleon pominął ten
incydent w swym biuletynie, niższe liczby mogą być bliższe
prawdy. Cesarz nie mógł dobid zmieszanego przeciwnika
zwyczajowym pościgiem lekkiej jazdy, ponieważ była ona
wyczerpana walką, nie było to zresztą potrzebne. Pierwsze słowa
rozkazu wydanego po bitwie przez Napoleona brzmiały:
"Żołnierze, jestem z was zadowolony..." (franc. Soldats, je suis
content de vous...).
Mapa

12. Bitwa pod Jeną-Auerstedt
Strony konfliktu
• seria dwóch bitew, I Cesarstwo Francuskie Królestwo Prus
stoczonych 14 Elektorat Saksonii
października 1806, przez Dowódcy
wojska napoleooskie pod Napoleon Bonaparte Karol Wilhelm Brunszwicki
Louis Nicolas Davout Fryderyk Ludwik
wodzą cesarza Napoleona Hohenlohe
Bonaparte z siłami pruskimi Ernst Friedrich von Rüchel
króla Fryderyka Wilhelma Siły
III w czasie kampanii Jena: ok. 90 tysięcy Jena: ok. 38 tysięcy
pruskiej. W jej wyniku Auerstedt: ok. 27 tysięcy Auerstedt: ok. 63 tysięcy
wojska francuskie rozbiły Straty
armię pruską, a Jena: ok. 5 tys. zabitych i Jena: ok. 26 tys. zabitych,
rannych rannych i schwytanych
całe Królestwo Prus dostało Auerstedt: ok. 7 tys. Auerstedt: ok. 15 tys.
się pod panowanie Francji. zabitych i rannych zabitych, rannych i
schwytanych
Bitwa pod Auerstedt Bitwa pod Jeną

13. W bitwie pod Jeną 56-tysięczna armia
Napoleona rozbiła doszczętnie 38-tysięczną
armię księcia Fryderyka Ludwika
Hohenlohe. Ponad 12 tysięcy Prusaków
poległo lub zostało rannych, a przeszło 15
tysięcy pomaszerowało do francuskiej
niewoli. Zdobycz wojenna była również
imponująca – 200 armat i 30 sztandarów.
Mapa

14. Auerstedt
• W bitwie pod Auerstedt marszałek
francuski Louis Nicolas Davout rozgromił
główne siły pruskie pod osobistym
dowództwem Króla Fryderyka Wilhelma III,
który uciekł z 63 tysiącami ludzi w noc przed
bitwą pod Jeną. Davout natknął się na nich ze
swoimi trzema dywizjami (26 tysięcy ludzi),
którymi dowodzili tzw. trzej nieśmiertelni
(Friant, Gudin i Morand) i pobił doszczętnie
wroga
Mapa

15. Bitwa pod Frydlandem
Bitwa, która została Cesarstwo Francuskie Imperium Rosyjskie
stoczona 14 czerwca 1807
Dowódcy
roku
niedaleko Frydlandu (niem. Napoleon Bonaparte Levin August von
Bennigsen
Friedland, obecnie Siły
Prawdinsk), około 43 km na ok. 80 000 żołnierzy ok. 60 000 żołnierzy
południowy wschód francuskich rosyjskich
od Królewca. Była to jedna z
Straty
najważniejszych
bitew wojen napoleooskich, 8 000 – 10rannych
zabitych i
000 20 000 – 25 000
zabitych i rannych
która bezpośrednio
doprowadziła do
zakooczenia wojny z IV Przebieg bitwy
Koalicją.

16. Została stoczona pomiędzy siłami Imperium
Francji a Imperium Rosji. Po prawie 23 godzinach
walki francuskie oddziały dowodzone
przez Napoleona zdołały odnieśd decydujące
zwycięstwo nad armią rosyjską generała
Bennigsena. Pod koniec bitwy wojska francuskie
miały całkowitą kontrolę nad polem bitwy, a
rosyjska armia uciekała chaotycznie przez rzekę
Łynę, w której wielu jej żołnierzy utonęło. W wyniku
tej klęski cesarz Aleksander I został zmuszony do
podpisania pokoju.
Mapa

17. Bitwa pod Wagram
Strony konfliktu
Jedna z największych Cesarstwo Francuskie Cesarstwo Austriackie
bitew w kampaniach Królestwo Saksonii
Królestwo Bawarii
napoleooskich, która Królestwo Włoch
miała miejsce w Dowódcy
dniach 5-6 Napoleon Bonaparte Karol Ludwik Habsburg
Siły
lipca 1809 r. wokół 188 945 żołnierzy 121 494 piechoty
wyspy Lobau na Dunaj 488 dział 14 724 kawalerii
446 dział
u i w pobliżu Straty
wsi Wagram, 15 km 35 000 zabitych i rannych 38 000 zabitych i rannych
nieznana liczba jeoców 7 000 jeoców
na północny wschód
od Wiednia.
Przebieg bitwy

18. Pierwsze działania wojenne miały miejsce 27 maja 1809 r. Atak wojsk napoleooskich, mimo
początkowych sukcesów, został powstrzymany, w wyniku braku amunicji. Spowodowane to
zostało przerwaniem mostów na Dunaju. Po zebraniu posiłków i zbudowania solidniejszych
mostów, 5 lipca Napoleon przeprawił swe wojska ponownie. Mimo zapadających ciemności
wojska francuskie rozpoczęły natarcie. Jednak przypadkowa potyczka między oddziałami
francuskimi wywołała chaos w szeregach i uniemożliwiła pokonanie wojsk austriackich tego
samego dnia.
Rozstrzygnięcie nastąpiło nazajutrz, 6 lipca. Plan Cesarza Francuzów (szefem sztabu był
marszałek Louis Berthier) polegał na przepołowieniu wojsk arcyksięcia Karola silnym atakiem w
centrum, przy jednoczesnym natarciu prawego skrzydła. O dziwo plan Austriaków był podobny:
silny atak na lewe skrzydło Francuzów. Bitwa rozpoczęła się około trzeciej w nocy. Niestety
wojska arcyksięcia Karola nie zgrały się w czasie i słabsze lewe skrzydło ruszyło pierwsze. Dlatego
też marszałek Davout zaczął spychad wojska Rosenberga.
Prawe skrzydło austriackie natarło na żołnierzy marszałka Masseny. Jego wojska stawiały zacięty
opór, ale zaczęły się cofad na południe. W czasie tego odwrotu wojska napoleooskie poniosły
największą stratę w tej bitwie. Podczas jednej z osłaniających odwrót szarż zginął generał Antoni
Karol Ludwik de Lasalle, nazywany pierwszym kawalerzystą cesarstwa. Zasłynął z powiedzenia,
iż: "dobry huzar nie powinien przeżyd 30 lat". W chwili śmierci miał 34 lata. W tym samym czasie
Napoleon w centrum rozkazał sformowad wielki czworobok. Na czele szli piechurzy, częśd gwardii
i armii włoskiej. Na koocu bardzo liczna kawaleria – głównie kirasjerzy. Za czworobokiem
postępowała gwardia. Czworobokiem dowodził gen. Macdonald.
Atak osłaniała olbrzymia artyleria. Setka dział, rozstawiona na odcinku 2 kilometrów (tzn. 1
armata na ok. 20 m), rozpoczęło największą w czasie wojen napoleooskich kanonadę. Łącznie
podczas całej bitwy Francuzi zużyli 96 000 ładunków artyleryjskich. Dla porównania pod
Borodino zużyli ok. 91 000 ładunków, a pod Lipskiem 89 000 (trzeba również pamiętad, że bitwa
pod Lipskiem trwała 3 dni). Ostrzał ten znacznie zaszkodził wojskom austriackim. Próby
powstrzymania francuskiego natarcia spełzły na niczym.
Ciąg dalszy

19. Po nieudanej szarży austriackiej ciężkiej jazdy, która – odpędzona przez
kirasjerów – uciekając wpadła na własną piechotę, do ataku ruszyła francuska
kawaleria. Przełamała częściowo opór przeciwnika, reszty dokonała piechota.
W koocowej fazie natarcia dużą rolę odegrali polscy Szwoleżerowie Gwardii,
atakując austriackich ułanów, pochodzących w większości z ziem zabranych
Polsce. Szwoleżerowie odebrali ułanom ich lance i tak dobrze radzili sobie z
nimi w dalszym ciągu bitwy, że po Wagram cesarz przydzielił im lance na stałe i
zmienił nazwę formacji na szwoleżerów-lansjerów.
Wkrótce po ataku konnicy francuskiej cała armia arcyksięcia Karola rozpoczęła
paniczny odwrót.
Bitwa pod Wagram położyła kres marzeniom Austrii o potędze, a umocniła
prestiż Napoleona. Znana jest szczególnie ze zmasowania artylerii, jak również
z wielkich szarż i stard jazdy.
Bitwa składała się z wielu bezpośrednich stard piechoty i kawalerii. Żadna bitwa
epoki napoleooskiej do tej chwili nie była tak krwawa. Straty francuskie były
niemal takie same jak Austriaków. Report napoleooskiego szefa sztabu w dniu
6 lipca wieczorem podawał liczbę 25 142 zabitych i rannych. Generał Andreossy
mianowany 'gubernatorem' Wiednia donosił, że 5 844 rannych, tylko z korpusu
Bernadotte'a (dwie dywizje saskie i jedna francuska), zostało skierowanych do
szpitali w mieście. Arcyksiążę Karol twierdził, że wziął 7 000 Francuzów do
niewoli, ale nie ma to potwierdzenia w dokumentach.
Mapa

20. Bitwa pod Lützen
Zwana też bitwą pod Strony konfliktu
Großgörschen – starcie Cesarstwo Francuskie Imperium rosyjskie
zbrojne, które miało Królestwo Prus
miejsce w trakcie Dowódcy
kampanii saskiej 2 Napoleon Bonaparte Gebhard von Blücher
Jacques Lauriston Piotr Wittgenstein
maja 1813 roku. Michel Ney Gerhard von Scharnhorst
Głównodowodzący Nicolas Oudinot
wojskami rosyjsko- Auguste Marmont
pruskimiPiotr Siły
45 000 – 110 000 73 000
Wittgenstein wydał bitwę
Straty
prawemu skrzydłu
20 000 18 000
wojsk Napoleona. Po
dniu ciężkich walk siły
sojuszników wycofały się Przebieg bitwy

21. Napoleon, usłyszawszy pobliską kanonadę dział, wydał pospieszne rozkazy. Nakazał Marmontowi
iśd do Starsiedel i tam, razem z Neyem, zaatakowad nieprzyjaciół od frontu. IV korpus Bertranda
miał za zadanie uderzyd na przeciwnika od lewej flanki, a Macdonald - od prawej. Lauriston, po
zdobyciu Lipska, miał zostawid tam jedną dywizję i z dwiema pozostałymi kierowad się na
Zwenkau i utworzyd odwód ogólny. Gwardia miała podejśd do Kaja i wyprowadzid główne
uderzenie piechoty. W tym czasie generał Blücher atakował generała Souhama, stojącego w
Großgörschen. Po zaciętej walce oddziałom pruskim udało się wyprzed Francuzów ze wsi, którzy
wycofali się do Kleingörschen. i otrzymali wsparcie dywizji Marmonta. Blücher, otrzymawszy
dodatkowe wojska od Wittgensteina, przypuścił kolejny atak na Souhama (wzmocnionego o
dywizję Girarda). Wojska francuskie zaczęły się cofad w kierunku Kaja, skąd jednak, w sile dwóch
dywizji, nadchodził już Ney. Bardzo dobrze sprawili się tu jego rekruci, wypierając Prusaków do
Großgörschen. Była godzina 14.30, na pole bitwy przybył Napoleon. Zastał żołnierzy Neya
wyczerpanych, był jednak zadowolony z ich siły bojowej. Blücher przypuścił kolejny atak, w
trakcie którego sam został ranny w ramię. Oddziały pruskie zdobyły jednak kolejne wsie -
Kleingörschen, Rahne, a w koocu także Kaję, jednak żołnierze generała Moutona ponownie
wyparli Blüchera.
Siły koalicyjne przypuściły główny atak. Do walki o Kaję weszły korpusy Blüchera, Yorcka i
Wirttenberga, razem około 50 000 żołnierzy. Natarcie zakooczyło się powodzeniem, w
przeciwieostwie do uderzenia kawalerii Wintzingerodego na Starsiedel, której ataki odparte
zostały przez Marmonta. Do kontrataku weszła Młoda Gwardia, dowodzona osobiście
przez marszałka Mortiera, wsparta artylerią Drouota. Atak zmusił siły koalicjantów do wycofania
się za wsie. O godzinie 17.30 Macdonald zdobył Eisdorf, obchodząc nieprzyjaciela z lewej strony,
a na prawym skrzydle połączyły się siły Marmonta i Bertranda. Jeszcze 21.00 jazda koalicji pod
dowództwem Blüchera zaatakowała piechotę Marmonta, która początkowo ustąpiła pola, potem
jednak odrzuciła oddziały pruskie.
Z powodu braku kawalerii u Francuzów, oddziały koalicji mogły wycofad się w zupełnym
porządku, nie niepokojone przez przeciwników.
Mapa

22. Bitwa pod Ligny
Strony konfliktu
Starcie zbrojne, które
Cesarstwo Francuskie Królestwo Prus
miało miejsce 16
Dowódcy
czerwca 1815 pod Ligny
Napoleon Bonaparte Gebhard von Blücher
w dzisiejszej Belgii w
trakcie 100 dni Siły
Napoleona. Bitwa 68 000 żołnierzy 84 000 żołnierzy
zakooczyła się Straty
zwycięstwem 6 950 – 8 500 zabitych i 12 000 – 20 000 zabitych
rannych i rannych;
wojsk francuskichdowod 27 armat;
zonych przez Napoleona 8 000 –10
Bonaparte nad 000 dezerterów
armią pruską, którą
dowodził Gebhard
Przebieg bitwy
Leberecht von Blücher.

23. Po swym powrocie z Elby i ponownym przechwyceniu władzy Napoleon musiał stawid
czoła koalicyjnym siłom Prus, Wielkiej Brytanii i Niderlandów. Chcąc wyeliminowad
każdego z wrogów osobno, postanowił w pierwszej kolejności wyeliminowad siły
pruskie pod dowództwem feldmarszałka Blüchera, które znajdowały sie w awangardzie
wojsk koalicyjnych. W celu zapobieżenia wsparcia Prusaków przez siły angielskie
Napoleon odkomenderował marszałka Neya do Quatre Bras w celu zatrzymania sił
brytyjskich. Sam natomiast udał się pod Ligny, by rozprawid się z Prusakami. Uderzenie
francuskie nastąpiło 16 czerwca w godzinach popołudniowych. W trakcie ataku doszło
do nieporozumienia, które zaważyło na losie Napoleona i całej kampanii stu dni.
Generał d'Erlon, który otrzymał rozkaz przeprowadzenia uderzenia oskrzydlającego, nie
był pewien, czy polecenie to dotyczyło bitwy pod Ligny, czy też starcia z Anglikami pod
Quatre Bras. Wynikły z powodu tej zwłoki zamęt przeważył szalę zwycięstwa na stronę
Prusaków. Napoleon zdołał opanowad sytuację, jednakże w momencie, gdy szyki
pruskie zaczęły się cofad, a Francuzi zamierzali przeprowadzid ostateczne uderzenie na
przeciwnika Gwardią, oddziały d'Erlona wkroczyły na pole bitwy, co skonfundowało
Napoleona, który wziął je za pruskie posiłki. Spowodowane tym rozprzężenie w szykach
francuskich, a także kolejne wycofanie sił d'Erlona wezwanych przez Neya, pozwoliło
Prusakom na odwrót w kierunku Wavre, co umożliwiło im utrzymanie kontaktu z siłami
angielskimi i walnie przyczyniło się do francuskiej porażki w bitwie pod Waterloo.
Głównodowodzący wojskami pruskimi feldmarsz. Blücher omal nie dostał się do
niewoli, gdy ubito pod nim konia w koocowym stadium bitwy, żołnierze francuscy nie
poznali go, a adiutanci wyprowadzili go na tyły wojsk.
Mapa

24. Bitwa pod Ulm 1805
Bitwa stoczona pod Ulm w dniach 8 Strony konfliktu
do 15 października 1805 pomiędzy Cesarstwo Cesarstwo
oddziałami francuskiej Wielkiej Francuskie Austriackie
Armii dowodzonej przez Cesarza
Napoleona I a silami austriackimi Dowódcy
dowodzonymi przez generała Karla Napoleon Bonaparte Karl Mack von
Macka von Leiberich. Oddziały Leiberich
francuskie liczyły około 150 tys Siły
żołnierzy. Siły austriackie 72 tys.
Klęskę poniosły oddziały austriackie, ok. 150 tys. ok. 72 tys.
zginęło około 12 tys. żołnierzy Straty
(straty francuskie ok. 3 tys.
żołnierzy), ponad 35 tysięcy trafiło ok. 6 tys. zabitych i 12 tys. zabitych i
do niewoli. Ponadto oddziały rannych rannych, 35 tys.
koalicji francuskiej zdobyły 65 wziętych do niewoli
armat.
Mapa

25. Strona główna

26. Bitwa pod Lipskiem
Strony konfliktu
Francja Austria
Księstwo Warszawskie Prusy
Bitwa pod Saksonia – przeszła na stronę Rosja
koalicji Szwecja
Lipskiem (niem. Völkersch
lacht bei Leipzig), znana
też jako „bitwa Dowódcy
narodów” – bitwa Napoleon Bonaparte
Józef Poniatowski
Karl Schwarzenberg
Gebhard von Blücher
stoczona pod Lipskiem w Fryderyk August Michaił Barclay de Tolly
Levin August von Bennigsen
dniach 16-19 książę Karol Szwedzki(Bernadotte)
października 1813 roku
Siły
175 tys. żołnierzy i 700 dział 360 tys. żołnierzy i 1500 dział
między
wojskami francuskimipod Straty
przywództwem Napoleona 68 tys. żołnierzy (z wojskami
saskimi)
70 tys. żołnierzy (bez wojsk saskich)
Bonaparte, a
wojskami koalicji
antyfrancuskiej (złożonej
z Austrii, Prus, Rosji i Szwe Mapa
cji)

27. Bitwa pod Waterloo
Strony konfliktu
Starcie zbrojne, do którego doszło 18 Cesarstwo Francuskie Wielka Brytania
czerwca 1815 roku i było ostatnią Królestwo Prus
bitwą Napoleona Bonaparte. Były Królestwo Zjednoczonych
Niderlandów
cesarz Francuzów powrócił Królestwo Hanoweru
niespodziewanie z wygnania na Elbie i Nassau
Księstwo Brunszwiku
objął rządy na okres 100 dni. W Dowódcy
krótkim czasie zebrał ponad 70-
tysięczną armię, z którą ruszył w Napoleon Bonaparte Książę Wellington
kierunku Brukseli, gdzie stały Gebhard von Blücher
Siły
nierozwiązane jeszcze armie VI
koalicji: angielska 49 000 piechoty 50 000 piechoty
Wellingtona i pruska Blüchera. Po 15 750 kawalerii 12 500 kawalerii
246 dział 156 dział (Anglicy i Holendrzy)
dwóch zwycięskich starciach 16 60 000 (Prusacy)
czerwca pod Quatre Straty
Bras i Ligny Napoleon stanął oko w oko
z Wellingtonem pod Waterloo. 22 000 zabitych i rannych
8 000 wziętych do niewoli
22 100 zabitych i rannych
Zwycięska początkowo bitwa po 220 dział
nadejściu armii Blüchera przemieniła
się w klęskę, a armia francuska
przestała istnied. Mapa

28. Pokoje
1. Pokój w Campo Formio w 1797 roku
2. Pokój w Lunéville w 1801 roku
3. Pokój w Preszburgu w 1805 roku
4. Pokój w Tylży w 1807 roku
5. Pokój w Schönbrunn w 1809 roku
6. Traktat pokojowy 30 maja 1814 roku
Strona główna

29. Pokój w Tylży
W 1807 podczas wojen napoleooskich miejsce podpisania
traktatów pokojowych między Francją, Rosją i Prusami,
które m.in. zadecydowały o utworzeniu Księstwa
Warszawskiego. W XIX wieku rozpoczął się rozwój
gospodarczy miasta, które było ważnym ośrodkiem
przemysłu drzewnego, a także zasłynęło z produkcji sera
tylżyckiego. W 1832 roku otwarto drogę do Królewca, w
1853 drogę do Kłajpedy, w 1865 linię kolejową do Królewca,
a w 1875 do Kłajpedy. Miasto było ważnym ośrodkiem
kultury litewskiej, gdyż mniejszośd litewska stanowiła około
50% mieszkaoców okolicznych ziem.
Mapa

30. Pokój w Lunéville
Traktat pokojowy kooczący wojnę Republiki Francuskiej ze Świętym
Cesarstwem Rzymskim Narodu Niemieckiego. Podpisany 9
lutego 1801 w Lunéville w Lotaryngii.
Oznaczał faktyczny rozpad II koalicji antyfrancuskiej. Armia austriacka po serii
porażek we Włoszech nie była w stanie stawiad dłużej oporu armii francuskiej.
W stanie wojny z Francją pozostała tylko Wielka Brytania.
Postanowienia:
– Potwierdzono postanowienia pokoju w Campo Formio z 1797.
– Francja przejęła kontrolę nad księstwami niemieckimi na lewym brzegu Renu,
rezygnując ze swych roszczeo do terytoriów na brzegu prawym.
– Potwierdzono granice paostw włoskich, Wielkie Księstwo Toskanii oddane
zostało Francji, roszczenia wielkiego księcia miał zrekompensowad cesarz w
Niemczech.
– Obie strony uznały niepodległośd
republik: batawskiej, cisalpioskiej, helweckiej i liguryjskiej.
Mapa

31. Pokój w Preszburgu
• po przegranej przez cesarstwo
austriackie wojnie III koalicji z Cesarstwem
Francji. Po totalnej klęsce wojsk austriacko-
rosyjskich w bitwie pod Austerlitz,
monarchia Habsburgów wycofała się z wojny i
rozpoczęła starania o zawarcie pokoju.
Mapa

32. Pokój w Campo Formio
Podpisany 17 października 1797 roku
(26. Vendémiaire'a VI roku Republiki) w Campo
Formio pomiędzy Napoleonem
Bonaparte (reprezentującym Francję) a
hrabią Ludwigiem von Cobenzlem (reprezentującym
stronę austriacką). Wskutek zwycięskiej kampanii
Napoleona Bonaparte nastąpił rozpad Pierwszej
Koalicji Antyfrancuskiej. Traktat uznaje się za
zakooczenie I etapu wojen napoleooskich.
Mapa

33. Pokój w Schönbrunn
• podpisany 14 października 1809 pomiędzy Cesarstwem
Francuskim a Cesarstwem Austriackim w pałacu
Schönbrunn w Wiedniu. Kooczył wojnę Francji z V koalicją i będącą
jej częścią wojnę polsko-austriacką. Do jego postanowieo należało
uznanie przez Austrię wszystkich poprzednich
podbojów Napoleona. Austria zrzekała się Nowej Galicji (swych
ziem zabranych w III rozbiorze Polski) i cyrkułu zamojskiego na
rzecz Księstwa Warszawskiego,
przekazywała Tyrol i Salzburg Bawarii, Triest i Dalmację na południe
od rzeki Sawy oddała Francji (Prowincje Iliryjskie). Austria zmuszona
została ponadto do przekazania Rosji okręgu tarnopolskiego.
Cesarstwo austriackie uznało też tytuł króla Hiszpanii Józefa
Bonaparte. W stanie wojny z Francją pozostała jedynieWielka
Brytania.
Mapa

34. Traktat pokojowy
Wobec braku szans na dalszą walkę Napoleon abdykował. Najpierw 6
kwietnia 1814 na rzecz króla Rzymu, a następnie 12 - bezwarunkowo.
Na pożegnanie zwrócił się w Fontainebleau do swych
wiarusów: "Oficerowie, podoficerowie, żołnierze mojej Starej Gwardii!
Mówię wam "żegnajcie". Przez dwadzieścia lat dawaliście mi powody
do zadowolenia. Zawsze was spotykałem na ścieżkach chwały. [...]. Nie
ubolewajcie nad moim losem. [...] Mogłem był umrzed. [...] Ale nie.
Wybieram sposób honorowy. Opiszę wszystko czegośmy dokonali". 30
maja zawarty został traktat pokojowy z przedstawicielami nowego
rządu. Zwycięzcy zesłali byłego cesarza na Elbę, po czym
odtworzyli dynastię Burbonów osadzając na tronie Ludwika XVIII.
Następnie zwołali kongres wiedeoski, na którym cesarze i królowie
mieli wyznaczyd nowe granice Europy.
Mapa