Bài giảng bệnh học giải phẫu bệnh ung thư dạ dày

1. GVHD: TS.Lê Minh Huy
HV: Huỳnh Lê Hạnh Đan
Ung thư Dạ dày

2.  90 – 95% các ung thư dạ dày là carcinom
 3% là lympho
 2% là sarcom
 Ngoài ra còn có u tế bào ưa bạc (là u nội tiết của
ống tiêu hóa)
 Bốn loại này chiếm 95 - 99% các ung thư dạ
dày.

3. Carcinom - dịch tể học:
 Ung thư dạ dày đứng thứ 3 ở nam giới và thứ 4 ở nữ
giới.
 Vùng nguy cơ mắc bệnh thấp, tuổi có xuất độ bệnh
cao là 50 – 60 tuổi.
 Vùng nguy cơ mắc bệnh cao, tuổi có xuất độ bệnh
cao trẻ hơn.
 Nam giới mắc bệnh nhiều hơn nữ giới, tỷ lệ 1,5/1 đến
2/1.

4. Nguyên nhân và sinh bệnh học
 Ảnh hưởng của môi trường: mức sống, cư dân
thành thị, tiếp xúc tia xạ, nghề nghiệp ...
 Chế độ ăn uống: nitrosamines, nitrosamides ...
 Các tổn thương ở dạ dày: chuyển sản ruột (viêm
dạ dày teo đét), u tuyến của dạ dày ...

5. Hình thái Giải phẫu bệnh
 Vị trí tổn thương: thường gặp nhất là bờ cong nhỏ
của môn vị - hang vị, khó chẩn đoán lành – ác.
 Kích thước: 10% có đường kính <2 cm, 80% có
đường kính 2 – 10 cm.
 Hình dạng: Carcinom dạ dày giai đoạn sớm
Carcinom dạng nấm
Carcinom xâm nhập và loét
Carcinom dạng polyp
Carcinom xâm nhập lan tỏa

6. Carcinom dạ dày giai đoạn sớm

8. Classification of early gastric cancer
Type 0-I
Sup, Protrucding
Type 0-IIa
Elevated
Type 0-IIb
Flat style
Type 0-IIc
Depressed
Type 0-III
Sup, Excavated
Type 0-II
Superficial
Type 0
Superficial, flat

9. Carcinom dạng nấm

10. Carcinom xâm nhập và loét

11. Carcinom dạng polyp

12. Carcinom xâm nhập lan tỏa

13. Borrman classification
of advanced gastric cancer

14. Classification of gastric cancer

15. Vi thể
 Tất cả carcinom dạ dày đều gồm hai loại tế bào: tế bào chuyển sản
ruột và tế bào chế tiết nhầy dạ dày.
 Cả hai loại tế bào này có thể hợp thành cấu trúc tuyến - carcinom
tuyến; tạo nhú - carcinom tuyến dạng nhú; những đám dị dạng,
những nhóm nhỏ hoặc nằm riêng lẻ - carcinom ít biệt hóa - nhiều
không bào mucin làm căng tế bào, đẩy ép dẹp nhân ra sát màng tế
bào - carcinom tế bào nhẫn
 Tế bào nhân tròn hay bầu dục, tăng sắc, bào tương có những hạt
chế tiết nhầy, phản ứng bạc dương tính - carcinom không biệt hóa -
xếp trong nhóm u của hệ nội tiết lan tỏa

16. Carcinom dạ dày giai đoạn sớm

17. Carcinom tuyến biệt hóa rõ

18. Carcinom tuyến dạng nhú

19. Carcinom tuyến dạng ruột

20. Carcinom tuyến dạng nhầy

21. Carcinom tế bào nhẫn

22. Carcinom không biệt hóa – u của
hệ nội tiết lan tỏa

23. Lan rộng và di căn
 Carcinom dạ dày có thể xân nhập đến dưới thanh
mạc, ăn lan đến hết dạ dày, tá tràng.
 Di căn hạch vùng trong 80 – 90% trường hợp, di
căn buồng trứng trong 10% trường hợp (u
Krukenberg của buồng trứng)

24. Biểu hiện lâm sàng
Weightloss
Difficulty
swallowing
Anemia

25. Các lymphom dạ dày - ruột
 Là một biểu hiện của lymphom toàn thân hoặc
lymphom nguyên phát từ mô lympho ống tiêu hóa
 ½ trường hợp tổn thương chỉ ở ống tiêu hóa
 1/3 trường hợp có thêm tổn thương hạch vùng
 Còn lại có tổn thương lan tỏa ở hạch ổ bụng, các tạng
và các vị trí ngoài bụng
 Chiếm 3 – 5% ung thư dạ dày

27. Đại thể
 Dạng xâm nhiễm, bờ gồ cao kèm loét niêm mạc
phủ, dạng polyp, dạng nếp gấp khổng lồ - tổn
thường mềm hơn, xám hơn, dai hơn carcinom.

28. Vi thể
 Thường gặp tế bào to, hỗn hợp, tế bào nhỏ nhân khía
 Hầu hết là lymphom không Hodgkin, đặc biệt là dòng B -
chủ yếu là MALT lymphoma
 Ở dạ dày 90% MALT có liên quan tới Helicobacte pylori
 Ngoài ra : Helicobacter Heilmanii
Viêm nhiễm mạn tính
Borrelia Burgdorferi
Hội chứng Sjogren, viêm giáp Hashimoto

29. Gastric MALT lymphoma

30. Gastric B – cell low grade MALT lymphoma

31. Gastric B – cell high grade MALT
lymphoma

32. Lâm sàng – tiên lượng
 Thường gặp ở người lớn hơn trẻ em
 Triệu chứng giống loét dạ dày
 Ở ruột non: tắc ruột, đau, xuất huyết, kém hấp
thu, hiếm khi thủng ruột.
 Tiên lượng tốt hơn carcinom

33. Sarcom
 Hiếm gặp, gồm sarcom mô đệm (GIST ác),
sarcom cơ trơn (phân biệt với u nguyên bào cơ
trơn), sarcom sợi, sarcom tế bào nội mô mạch
máu
 Phân biệt bằng hóa mô miễn dịch: CD 117 (+)
GIST ác, CD 117 (-) u trung mô ác tính khác

34. Đại thể
 Khối to, giới hạn rõ
trong vách và lồi vào
lòng dạ dày

35. GIST
Tế bào hình thoi, dạng
thượng mô, dạng đa bào,
dị dạng, CD 117 (+)

38. Sarcom
cơ trơn
 > 5 phân bào/ quang
trường 10  độ ác
cao, khả năng di căn

39. Kaposi sarcom

40. U tế bào nội tiết
 Có thể gặp ở vú, tuyến ức, gan, túi mật, phổi, và bất cứ
nơi nào của ống tiêu hóa - dạ dày 2%
 Phát triển chậm trong nhiều năm – carcinom like,
carcinoid
 Nguồn gốc nội tiết, có ái lực với muối bạc hòa tan – u tế
bào ưa bạc
 Hầu hết tiết histamin, serotonin, 5 – hydroxytryptophan,
ACTH, kalikrein, prostaglandin  có thể gây triệu chứng
toàn thân

41. Đại thể
 Tổn thương nhỏ, đường kính thường < 3cm,
trong hoặc dạng mảng dưới niêm mạc, ít di động,
không dính mô xung quanh

42. Gastric carcinoid

43. Biểu hiện lâm sàng
 Rối loạn vận mạch
 Tăng nhu động gây tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn
 Co thắt khí quản làm ho, khó thở, thở rít như hen
suyễn (>1/3 số bệnh nhân)
 Tổn thương tim phải, dày van tim (> 1/2 số bệnh
nhân)
 Gan to do di căn

44. Cảm ơn các bạn đã quan tâm
theo dõi !