Bernoulli principle(бернулын схем)
- 2. Bernoulli’s Theorem
Бернулийн теором
Бернулийн схем нь шингэний
динамикийн ойлголт юм. Шингэнийг
томоос жижиг хэмжээтэй хоолойд
шахахад хурд нь өөрчлөгддөг. Үүнийг
“хурдатгал” гэнэ. Newton энэхүү
хурдатгалыг зөвхөн хүчинд тохиолдон
хэмээн үзэн энэ хүч нь талбайд
нөлөөлвөл даралт болно хэмээн
тогтоожээ. Иймд шингэний хурд
даралтаас болж өөрчлөгддөг.
- 3. Bernoulli’s Theorem
Бернулийн теором (continue)
Энэ үйл явцыг өөрийн туршилт дээр
ажиглсан Bernoulli өөрийн онолдоо :
Шингэний хурд нь даралтны
өөрчлөлөөс үргэлж хамааран хэмээн
тодорхойлжээ.
- 9. Applications
Хэрэглээ
Хэрэглээ:
Агаарын нислэг
Бернулын схемийн нийтлэг
хэрэглээний эхний жишээ нь
агаарын нислэг юм. Агаарын
нислэгийн нэг том жишээ нь
нисэх онгоцны далавч
юм.Нисэх онгоцны далавчны
дээд хэсэг бага зэрэг мурийсан,
доод хэсэг нь ерөнхийдөө тэгш
байдаг. Далавчны дээд
мурийсан хэсэг нь агаарын
урсгалыг хурдтай нэвтрүүлж,
доод тэгш хэсэг нь агаарын
урсгалыг удаан нэвтрүүлдэг.
Энэ нь дээд хэсэгт бага даралт
үзүүлэх, доод хэсэгт их даралт
үзүүлэх зориулалттай. Улмаар
онгоцны далавч нь дэлхийн
татах хүчийг эсэргүүцэх
чадвартай болдог.
- 10. Applications
Хэрэглээ (continue)
Baseball
Мөн baseball нь бернулын
схемийн нийтлэг
хэрэглээний бас нэг том
жишээ юм. Гэвч цөөхөн
хэдэн хүн үүний тухай
мэддэг. Baseball-ын
бөмбөгний муруй оёсон
оёдол нь бернулын схемийн
дагуу бүтсэн байдаг. Уг
оёдол нь бөмбөгийг шидхэд
эргэлт үүсгэн бөмбөгний
гадаргууд бага даралт
үзүүлж илүү хурдан
эргэлдэх боломж
олгосоноор бөмбөг хол
бөгөөд хурдтай нисдэг.
- 11. Applications
Хэрэглээ (continue)
Draft
Хэрэв та халуун бүгчим өрөөнд сууж байлаа (Өрөөний
гадна тал сэрүүн байв). Та халууцаад цонхоо онгойлгход
агаарын темпратур тийм ч хурдан солигдохгүй. Гэвч та
цонхоо хаалгатай цуг онгойлгход агаар/салхи нэвт үлээж
өрөөний темпратур хурдацтай өөрчлөгдөнө. Энэ
үзэгдэлийг тайлбарлах гээд үзэе. Халуун бүгчим өрөөнд
агаарын даралт их байдаг учираас бид халуун бүгчим
өрөөнд амархан ядарч нозойрдог. Ганц цонх онгойход
өрөөний агаарын даралт удаан буюу бага багаар
гадагшилж байдаг. Харин цонх хаалга зэргэ онгойход
салхи нэвт үлээн халуун агаар гадагшилж түүнийг даган
өрөөний даралт хурдацтай саармагжин өрөөний
темпратур хурдан өөрчлөгддөг
- 12. Applications
Хэрэглээ (continue)
Sailing (Далбайт онгоц)
Олон хүмүүс далбайт онгоцыг зөвхөн их хэмжээний салхины
хүчээр хөдөлдөг гэж үздэг. Гэвч энэ нь салхины дагуу явж
байхад лүнэн бусад дохиолдолд худлаа юм. Далбай нь
салхитай перпендикуляр хөдөлдөг тул бага салхинд мөн
салхины эсрэг хөдлөх боломжгүй гэсэн үг. Гэхдээ lift(өргөх
хүч) ашиглан хөдөлгөж болно. Бүх далбайт онгоц хоёр үндсэн
хэсэгтэй: агаарын урсгалыг хурдан нэвтрүүлэгч ба агаарын
урсгалыг удаан нэвтрүүлэгч. Эдгээр бүрэлдхүүн хэсгүүд нь
нисэх онгоцны бүрэлдхүүн хэсгүүдийн адилажилж далбайт
онгоцыг бага салхиар хөдөлгөж агаарын урсгалыг ашиглан
салхины эсрэг хөдөлгөдөг.