SlideShare a Scribd company logo

bctntlvn (67).pdf

‱
‱
Luanvan84
Luanvan84
1 of 88
Download to read offline
Luáș­n văn tốt nghiệp Đề tĂ i: " NghiĂȘn cứu thiáșżt káșż máșĄch báșŁo vệ động cÆĄ dĂčng bĂĄn dáș«n cĂŽng suáș„t"
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 MĂ« ¼Çu 1 §Æt vÊn ¼Ò HiÖn nay ÂźiÖn nšng Ÿ· v” Âźang l” nguĂ„n nšng l−üng chÝnh tÂčo Ÿ” cho sĂč phžt triÓn cña mĂ€i, ng”nh mĂ€i lÜnh vĂčc ÂźĂȘi sĂšng, kinh tÕ, quĂšc phßng... cña mçi quĂšc gia. Ă« mçi thĂȘi kĂș khžc nhau nšng l−üng ÂźiÖn th©m nhËp v”o quž tr×nh s¶n xuÊt, phĂŽc vĂŽ cžc mĂŽc ¼Ých cña con ng−ĂȘi cĂČng khžc nhau. Nh−ng mĂ©t ÂźiÒu rĂą r”ng l” x· hĂ©i c”ng phžt triÓn, hiÖn ÂźÂči th× nhu cÇu vÒ ÂźiÖn nšng c”ng lĂ­n v” nĂŁ c”ng ¼−üc Ăžng dĂŽng rĂ©ng r·i. Tuy nhiÂȘn nšng l−üng ÂźiÖn chØ mang tÝnh −u viÖt khi cžc th«ng sĂš cña nĂŁ nh− dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp, tÇn sĂš... ĂŠn ¼Þnh Ă« mĂžc cho phÐp. Cßn khi l−íi ÂźiÖn x¶y ra sĂč cĂš nh− mÊt mĂ©t pha, ngŸn mÂčch, chÕ Ÿé mÊt ŸÚi xĂžng vÒ ÂźiÖn žp hoÆc ٦o thĂž tĂč pha... nÕu kh«ng cĂŁ cžc biÖn phžp b¶o vÖ tin cËy th× sÏ g©y tžc hÂči rÊt xÊu ¼Õn thiÕt bÞ ÂźiÖn v” rÊt nguy hiÓm cho ng−ĂȘi sö dĂŽng. V× vËy viÖc nghiÂȘn cĂžu, thiÕt kÕ Ăžng dĂŽng cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ l” vÊn ¼Ò rÊt quan trĂ€ng. Cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn c”ng tinh vi c”ng hiÖn ÂźÂči th× c”ng cÇn thiÕt ph¶i b¶o vÖ. YÂȘu cÇu cña b¶o vÖ khi Êy ph¶i rÊt tin cËy, chÝnh xžc v” Ÿé chŸc chŸn cao. ChÕ Ÿé kh«ng ŸÚi xĂžng cña l−íi ÂźiÖn ba pha g©y qua t¶i, phžt nĂŁng v” tšng tĂŠn thÊt trong mžy phžt, Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ©, mžy biÕn žp.... l”m cho thiÕt bÞ ÂźiÖn hoÂčt Ÿéng kh«ng tin cËy hoÆc bÞ hĂĄng. ChÕ Ÿé mÊt ŸÚi xĂžng rÊt nguy hiÓm m” Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© th−ĂȘng gÆp l” mÊt pha hoÆc thĂž tĂč pha thay ŸÊi. Khi Ÿã Ÿéng cÂŹ bÞ quž t¶i, m«men quay gi¶m, nhiÖt Ÿé tšng cao l”m chžy hĂĄng cžch ÂźiÖn. ThiÖt hÂči do Ÿéng cÂŹ bÞ hĂĄng hĂŁc, l”m gižn ÂźoÂčn quy tr×nh c«ng nghÖ cña nh” mžy, xÝ nghiÖp, g©y ra cžc hËu qu¶ nghiÂȘm trĂ€ng. ¼Ó b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn v” cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn ba pha nĂŁi chung ng−ĂȘi ta sö dĂŽng cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ nh−: cÇu ch¶y, žpt«mžt, rÂŹle..... nh−ng trong nhiÒu tr−ĂȘng hĂźp chĂłng ta ch−a ÂźÂčt ¼−üc nhu cÇu cÇn thiÕt cña b¶o vÖ. ChÂŒng hÂčn ¼Ó b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ khi bÞ qua t¶i ng−ĂȘi ta th−ĂȘng dĂŻng cžc loÂči rÂŹle nhiÖt, song 1
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 trong nhiÒu tr−ĂȘng hĂźp rÂŹle nhiÖt kh«ng tžc Ÿéng, nhÊt l” khi Ÿéng cÂŹ bÞ mÊt pha v” ٦o pha. V× thÕ nhiÒu quĂšc gia trÂȘn thÕ giĂ­i Ÿ· ¼Çu t− mÂčnh mÏ cho viÖc nghiÂȘn cĂžu v” Ăžng dĂŽng nhĂ·ng th”nh tĂču mĂ­i cña khoa hĂ€c kĂŒ thuËt trÂȘn cÂŹ sĂ« phžt triÓn mÂčnh mÏ cña kĂŒ thuËt ÂźiÖn tö, ÂźiÖn tö c«ng suÊt.... v”o viÖc nghiÂȘn cĂžu v” chÕ tÂčo thiÕt bÞ b¶o vÖ. Trong giai ÂźoÂčn c«ng nghiÖp hĂŁa hiÖn ÂźÂči hĂŁa nÒn kinh tÕ cña ¼Êt n−íc chĂłng ta cÇn sö dĂŽng nhiÒu thiÕt bÞ bžn dÉn c«ng suÊt ¼−üc ¼−a v”o trong cžc mÂčch ÂźiÒu khiÓn ¼Ó tÂčo nÂȘn sĂč thay ŸÊi s©u sŸc v” v−üt bËc trong lÜnh vĂčc s¶n xuÊt v” trong viÖc phĂŽc vĂŽ ÂźĂȘi sĂšng h”ng ng”y. Theo Ÿã l” sĂč bĂŻng nĂŠ cña khoa hĂ€c kĂŒ thuËt, ÂźiÒu n”y kÐo theo sĂč phžt triÓn v” ho”n thiÖn cña cžc triac, diod, thyristor... cžc bĂ© biÕn ŸÊi ng”y c”ng hiÖn ÂźÂči, gĂ€n nhÑ, Ÿé tžc Ÿéng nhanh, dÔ ghÐp nĂši vĂ­i cžc vi mÂčch ÂźiÖn tö. §Ó tiÕp thu cžc tiÕn bĂ© cña khoa hĂ€c kĂŒ thuËt nh»m Ÿžp Ăžng yÂȘu cÇu ŸÊi mĂ­i c«ng nghÖ ¼Ó ¼−a tĂč Ÿéng hĂŁa v”o s¶n xuÊt em xin giĂ­i thiÖu ¼Ò t”i. “NghiÂȘn cĂžu thiÕt kÕ mÂčch b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ dĂŻng bžn dÉn c«ng suÊt.” Ă« n−íc ta, nhiÒu nšm gÇn Ÿ©y mĂ©t sĂš Ÿn vÞ khoa hĂ€c kĂŒ thuËt Ÿ· ¼Çu t− nghiÂȘn cĂžu chÕ tÂčo thiÕt bÞ b¶o vÖ chĂšng mÊt pha v” ٦o pha ŸÚi vĂ­i Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn. CÂŹ sÂŹ cña viÖc nghiÂȘn cĂžu chÕ tÂčo dĂča trÂȘn nhĂ·ng t− liÖu n−íc ngo”i v” c¶i tiÕn mĂ©t sĂš thiÕt bÞ sÂœn cĂŁ cho phĂŻ hĂźp vĂ­i ÂźiÒu kiÖn n−íc ta. HiÖn nay nÒn kinh tÕ phžt triÓn theo xu h−íng thÞ tr−ĂȘng, ng”nh thiÕt bÞ ÂźiÖn cĂČng ¼−üc Âźa dÂčng hož. Cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ cĂČng v× thÕ m” phong phĂł, nhiÒu chñng loÂči, chÕ tÂčo theo nhiÒu tiÂȘu chuÈn khžc nhau. BÂȘn cÂčnh nhĂ·ng −u viÖt vÒ tÝnh nšng kĂŒ thuËt, phÂčm vi sö dĂŽng. Cžc thiÕt bÞ n”y cßn bĂ©c lĂ© nhiÒu trĂ« ngÂči l” giž th”nh cao. §Æc biÖt l” trong n«ng nghiÖp, ŸÚi vĂ­i cžc cÂŹ sĂ« kinh tÕ nhĂĄ, xÝ nghiÖp xay sžt, chÕ biÕn n«ng s¶n, cžc trÂčm bÂŹm c«ng suÊt nhĂĄ th× viÖc sö dĂŽng cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ ÂźÂŸt tiÒn cho Ÿéng cÂŹ l” mĂ©t b”i tožn nan gi¶i. Do cßn hÂčn chÕ vÒ mÆt tr×nh Ÿé v” thĂȘi gian nghiÂȘn cĂžu, kinh nghiÖm con nhiÒu non kÐm nÂȘn ¼Ò t”i n”y chŸc kh«ng thiÕu nhĂ·ng sai sĂŁt, ch−a ¼−üc 2
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 ho”n thiÖn. RÊt mong ¼−üc sĂč gĂŁp Ăœ, giĂłp ŸÏ cña cžc thÇy c« gižo, cžc cžn bĂ© khoa hĂ€c kĂŒ thuËt v” cžc bÂčn ŸÄng nghiÖp quan t©m ¼Õn ¼Ò t”i n”y. 2 MĂŽc ¼Ých ¼Ò t”i - T×m hiÓu vÒ cžc linh kiÖn bžn dÉn v” cžc phÇn tö logic. - NghiÂȘn cĂžu vÒ Ÿéng cÂŹ ba pha v” sĂč mÊt c©n b»ng pha. - Ăžng dĂŽng cžc linh kiÖn bžn dÉn v” phÇn tö logic v”o viÖc nghiÂȘn cĂžu, thiÕt kÕ mÂčch b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ. 3 nĂ©i dung ¼Ò t”i §Ò t”i Ăžng dĂŽng ÂźiÖn tö c«ng suÊt trong NghiÂȘn cĂžu thiÕt kÕ mÂčch b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ dĂŻng bžn dÉn c«ng suÊt l” mĂ©t ¼Ò t”i rĂ©ng. Cžc ph−¬ng phžp nghiÂȘn cĂžu Ăžng dĂŽng ¼ßi hĂĄi mÊt nhiÒu thĂȘi gian. V× thĂȘi gian l”m ŸÄ žn cĂŁ hÂčn nÂȘn ¼Ò t”i ¼−üc giĂ­i hÂčn nh− sau. Ch−¬ng1: GiĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš linh kiÖn bžn dÉn v” mĂ©t sĂš mÂčch logic cÂŹ b¶n Ch−¬ng 2: GiĂ­i thiÖu vÒ mÂčch ÂźiÖn xoay chiÒu v” Ÿéng cÂŹ ba pha Ch−¬ng 3: ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ÂźiÖn ¼Õn sĂč l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ ba pha Ch−¬ng 4: MĂ©t sĂš ph−¬ng phžp b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ ba pha 4 Ph−¬ng phžp nghiÂȘn cĂžu - ThiÕt kÕ, tÝnh tožn mÂčch ÂźiÖn trÂȘn lĂœ thuyÕt. - TĂŠ hĂźp cžc tÝn hiÖu phžt hiÖn mÊt pha v” ٦o pha trÂȘn chÝnh cžc pha cña nguĂ„n, tĂ” hai pha liÂȘn tiÕp nhau ¼Ó ٦m b¶o Ÿóng thĂž tĂč cžc pha. ViÖc tĂŠ hĂźp cžc tÝn hiÖu n”y ¼−üc thĂčc hiÖn trÂȘn cžc mÂčch logic cña NhËt: 4011, 4049, 4081. - TiÕn h”nh lŸp ržp kh¶o nghiÖm trong thĂčc tÕ ¼Ó hiÖu chØnh lÂči mÂčch. Ch−¬ng I 3
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 mĂ©t sĂš linh kiÖn bžn dÉn v” cžc mÂčch logic cÂŹ b¶n 1.1 §i«t 1.1.1 §i«t c«ng suÊt + CÊu tÂčo v” nguyÂȘn lĂœ hoÂčt Ÿéng §i«t ¼−üc h×nh th”nh tĂ” hai chÊt bžn dÉn P v” N ghÐp lÂči vĂ­i nhau tÂčo th”nh lĂ­p chuyÓn tiÕp P- N. §i«t bžn dÉn cĂŁ cÊu tÂčo nh− h×nh 1.1 c) H×nh 1.1: §i«t bžn dÉn a- CÊu trĂłc bÂȘn trong cña Âźi«t b- KĂœ hiÖu cña Âźi«t c- H×nh dÂčng bÂȘn ngo”i cña Âźi«t §Æc tÝnh V- A cña Âźi«t biÓu diÔn quan hÖ U= f(I) giĂ·a dßng ÂźiÖn qua Âźi«t v” ÂźiÖn thÕ ¼Æt v”o 2 cĂčc Âźi«t. §Æc tÝnh V- A tÜnh cña Âźi«t cĂŁ 2 nhžnh. Nhžnh thuËn: Ăžng vĂ­i ph©n žp thuËn (sÂŹ ŸÄ nĂši mÂčch Ă« gĂŁc I) th× dßng ÂźiÖn tšng theo ÂźiÖn žp. Khi ÂźiÖn žp ¼Æt v”o Âźi«t v−üt mĂ©t ng−ìng Un cĂŹ 0,1Ă· 0,5 V v” ch−a lĂ­n lŸm th× ¼Æc tÝnh cĂŁ dÂčng parabol (ÂźoÂčn 1). Khi ÂźiÖn žp lĂ­n hÂŹn th× ¼Æc tÝnh gÇn nh− ¼−ĂȘng thÂŒng (ÂźoÂčn 2). §iÖn trĂ« thuËn cña Âźi«t Ă« 1 ÂźiÓm n”o Ÿã trÂȘn ¼Æc tÝnh th−ĂȘng nhĂĄ v” cĂŁ thÓ tÝnh theo: 1 ΔI = = tgα (1-1) Rth ΔU 4
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 dI §ã chÝnh l” giž trÞ nghÞch ٦o ÂźÂčo h”m cña ¼Æc tÝnh cña tÂči ÂźiÓm dU tÝnh ÂźiÖn trĂ«. Nhžnh ng−üc Ăžng vĂ­i ph©n žp ng−üc (sÂŹ ŸÄ nĂši mÂčch Ă« gĂŁc III). LĂłc ¼Çu , ÂźiÖn žp ng−üc tšng th× dßng ÂźiÖn ng−üc (dßng ÂźiÖn rß) rÊt nhĂĄ cĂČng tšng nh−ng chËm (ÂźoÂčn 3). TĂ­i ÂźiÖn žp ng−üc U > 0,1V th× dßng ÂźiÖn ng−üc cĂŁ trÞ sĂš nhĂĄ v”i mA v” gÇn nh− giĂ·a nguyÂȘn. Sau Ÿã ÂźiÖn žp ng−üc Ÿñ lĂ­n U > Ungmax th× dßng ÂźiÖn ng−üc tšng nhanh (ÂźoÂčn khuĂ»nh 4) v” cuĂši cĂŻng (ÂźoÂčn 5) th× Âźi«t bÞ Ÿžnh thñng. LĂłc n”y, dßng ÂźiÖn ng−üc tšng vĂ€t dĂŻ cĂŁ gi¶m ÂźiÖn žp. §iÖn žp lĂłc n”y l” ÂźiÖn žp chĂ€c thñng. §i«t bÞ phž hĂĄng. §Ó ٦m b¶o an to”n cho Âźi«t, ta nÂȘn cho Âźi«t l”m viÖc vĂ­i ÂźiÖn žp ng−üc – 0,8 Ungmax th× dßng ÂźiÖn rß qua Âźi«t nhĂĄ kh«ng Ÿžng kÓ v” Âźi«t coi nh− Ă« trÂčng thži khĂŁa. VĂŻng khuĂ»nh l” vĂŻng ÂźiÖn trĂ« ng−üc cña Âźi«t Âźang tĂ” trÞ sĂš rÊt lĂ­n chuyÓn sang trÞ sĂš rÊt nhĂĄ dÉn ¼Õn dßng ÂźiÖn ng−üc tĂ” trÞ sĂš rÊt nhĂĄ trĂ« th”nh trÞ sĂš rÊt lĂ­n. H×nh 1.2: §Æc tÝnh V-A cña Âźi«t 5
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi ph©n cĂčc thuËn th× dßng ÂźiÖn qua Âźi«t theo c«ng thĂžc: ⎛ q.VD ⎞ I D = I s ⎜ e KT − 1⎟ (1- 2) ⎝ ⎠ Ta cĂŁ: q= 1,6.10-19 C T: NhiÖt Ÿé tuyÖt ŸÚi (0K) K: H»ng sĂš boltzman, k=1,38 hoÆc K=1,38.10-23j/0K. + Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña Âźi«t. - Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc lĂ  dßng cĂčc ÂźÂči cho phÐp Âźi qua Âźi«t trong thĂȘi gian Âźi«t mĂ« (ID). -§iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči UNgmax l” ÂźiÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči cho phÐp ¼Æt v”o Âźi«t trong mĂ©t thĂȘi gian d”i khi Âźi«t khož. - §iÖn žp rÂŹi ¼Þnh mĂžc Δu l” ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn Âźi«t khi Âźi«t mĂ« v” dßng qua Âźi«t b»ng dßng thuËn ¼Þnh mĂžc. - ThĂȘi gian phĂŽc hĂ„i tÝnh khož Tk l” thĂȘi gian cÇn thiÕt ¼Ó Âźi«t chuyÓn tĂ” trÂčng thži mĂ« sang trÂčng thži khož. + Cžc Ăžng dĂŽng cña Âźi«t - ChØnh l−u mĂ©t pha hai nöa chu kĂș V1 = Vm Sinωt V2 = -Vm Sinωt H×nh1.3: MÂčch chØnh l−u mĂ©t pha hai nöa chu kĂș - MÂčch chØnh l−u 3 pha mĂ©t nöa chu kĂș V1 = Vm Sinωt V2 = Vm (Sinωt - 2π/3) V3 = Vm (Sinωt - 4π/3) H×nh 1.4: MÂčch chØnh l−u ba pha mĂ©t nöa chu kĂș 6
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 - ChØnh l−u cÇu V1 V2 H×nh 1.5: ChØnh l−u cÇu - DĂŻng b¶o vÖ tranzito H×nh 1.6: MÂčch b¶o vÖ tranzito B¶ng 1.1: §i«t c«ng suÊt Itb Uim ΔU TĂšc Ÿé quÂčt TĂ©c Ÿé n−íc M· hiÖu A V V m/s l/ph LiÂȘn X« (cĂČ) chÕ tÂčo B- 10 10 100Ă· 1000 0,7 B-20 20 100Ă· 1000 0,7 B-25 25 100Ă· 1000 0,7 3 B-50 50 0,7 6 100Ă· 1000 B-200 200 0,7 12 100Ă· 1000 BK2b-350 350 0,8 4 300Ă· 1000 BΠ-10 10 0,6 25 300Ă· 1000 0,6 3 BΠ- 25 50 300Ă· 1000 0,6 6 BΠ-50 7
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 BΠ-200 200 300Ă· 1000 0,7 12 BΠ-1000 1000 1000 0,8 4 H·ng Thomson chÕ tÂčo ESM- 61 10 200Ă· 800 BYX- 61 12 80Ă· 300 BYT 30 30 200Ă· 1000 BYT 60 60 200Ă· 1000 BYW 80 80 50Ă· 200 1.1.2 §i«t ĂŠn žp §i«t ĂŠn žp l” mĂ©t loÂči Âźi«t bžn dÉn cĂŁ ¼Æc tÝnh ĂŠn žp, ¼−üc dĂŻng s¶n xuÊt chuyÂȘn dĂŽng phĂŽc vĂŽ cžc thiÕt bÞ ĂŠn žp v” mÂčch ÂźiÖn tö. NĂŁ ¼−üc ph©n biÖt vĂ­i cžc loÂči Âźi«t khžc cĂŁ Ăžng dĂŽng chØnh l−u, tžch sĂŁng..... + Tžc dĂŽng ĂŠn žp. §Ó thÊy rĂą tžc dĂŽng ĂŠn žp cña Âźi«t ta h·y xÐt phÇn nghÞch cña ¼Æc tuyÕn V- A cña Âźi«t ĂŠn žp. Khi ÂźiÖn žp nghÞch ÂźÂčt ¼Õn mĂ©t giž trÞ nhÊt ¼Þnh, th× dßng ÂźiÖn nghÞch tšng lÂȘn mĂ©t cžch Ÿét biÕn, sau Ÿã Ăžng vĂ­i phÂčm vi biÕn thiÂȘn rÊt lĂ­n cña dßng ÂźiÖn nghÞch l” phÂčm vi biÕn thiÂȘn rÊt nhĂĄ cña ÂźiÖn žp nghÞch. §ã l” hiÖn t−üng Ÿžnh thñng ÂźiÖn. §iÒu kiÖn ¼Ó sö dĂŽng ¼Æc tÝnh ĂŠn žp nĂŁi trÂȘn l” trong mÂčch ÂźiÖn Âźi«t ĂŠn žp ph¶i cĂŁ biÖn phžp hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn sao cho sĂč Ÿžnh thñng kh«ng dÉn ¼Õn sĂč Ÿžnh thñng nhiÖt l”m hĂĄng bĂŁng ĂŠn žp. + MÂčch ÂźiÖn t−¬ng ¼−¬ng H×nh 1.7: MÂčch ÂźiÖn t−¬ng ¼−¬ng v” kĂœ hiÖu cña Âźi«t ĂŠn žp 8
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + NguyÂȘn lĂœ Ÿžnh thñng: HiÖn t−üng Ÿžnh thñng x¶y ra trong chuyÓn tiÕp P- N cĂŁ thÓ do hai cÂŹ chÕ sau Ÿ©y: - HiÖn t−üng Ÿžnh thñng zener (xuyÂȘn hÇm): Khi ÂźiÖn tr−ĂȘng nghÞch ¼Æt v”o Ÿñ lĂ­n th× cžc ÂźiÖn tö liÂȘn kiÕt ŸÄng hož trÞ cĂŁ thÓ Ÿñ nšng l−üng ¼Ó tžch khĂĄi nguyÂȘn tö trĂ« th”nh ÂźiÖn tö tĂč do, tÂčo ra cÆp ÂźiÖn tö- lç trĂšng. V× lĂłc n”y sĂš hÂčt dÉn tšng Ÿét biÕn nÂȘn x¶y ra hiÖn t−üng Ÿžnh thñng. - CÂŹ chÕ Ÿžnh thñng thžc lĂČ: Khi ÂźiÖn tr−ĂȘng nghÞch ¼Æt v”o mÂčnh, th× nšng l−üng cña cžc hÂčt dÉn tšng lÂȘn lĂ­n hÂŹn, cĂŁ thÓ x¶y ra va chÂčm l”m bĂžt cžc ÂźiÖn tö lĂ­p ngo”i cña nguyÂȘn tö. Ph¶n Ăžng d©y chuyÒn n”y x¶y ra l”m cho sĂš hÂčt dÉn tšng lÂȘn Ÿét biÕn nÂȘn x¶y ra hiÖn t−üng Ÿžnh thñng. + Cžc tham sĂš cña Âźi«t ĂŠn žp - §iÖn žp ĂŠn žp l” giž trÞ ÂźiÖn žp ĂŠn žp trÂȘn hai cĂčc cña Âźi«t ĂŠn žp khi nĂŁ l”m viÖc trong mÂčch ÂźiÖn ĂŠn žp. Giž trÞ n”y cĂŁ thÓ thay ŸÊi nhĂĄ, phĂŽ thuĂ©c v”o dßng ÂźiÖn c«ng tžc nhiÖt Ÿé. - Dßng ÂźiÖn c«ng tžc l” giž trÞ dßng ÂźiÖn n»m giĂ·a ÂźoÂčn ¼Æc tuyÕn l”m viÖc cña Âźi«t zener ¼−üc dĂŻng ¼Ó tham kh¶o. - HÖ sĂš nhiÖt Ÿé l” hÖ sĂš biÓu thÞ sĂč ¶nh hâˆ’Ă«ng cña biÕn ŸÊi nhiÖt Ÿé ŸÚi vĂ­i giž trÞ ÂźiÖn žp ĂŠn žp. - §iÖn trĂ« Ÿéng l” tĂ» sĂš giĂ·a sĂš gia ÂźiÖn žp v” sĂš gia dßng ÂźiÖn t−¬ng Ăžng. §iÖn trĂ« Ÿéng thay ŸÊi theo dßng ¼ÞÂȘn c«ng tžc, dßng ¼ÞÂȘn c«ng tžc c”ng lĂ­n th× ÂźiÖn trĂ« Ÿéng c”ng nhĂĄ. - C«ng suÊt tiÂȘu hao cho phÐp l” tham sĂš xžc ¼Þnh nhiÖt Ÿé tšng cao cho phÐp. NÕu biÕt ÂźiÖn žp ĂŠn žp th× tÝnh ¼−üc dßng ÂźiÖn c«ng tžc cĂčc ÂźÂči cho phÐp b»ng tĂ» sĂš giĂ·a c«ng suÊt tiÂȘu hao cho phÐp vĂ­i giž trÞ ÂźiÖn žp ĂŠn žp. 1.1.3 Âźi«t phžt quang (§Ìn LED) + Linh kiÖn hiÓn thÞ bžn dÉn - MĂ©t sĂš vËt liÖu bžn dÉn ¼Æc biÖt nh− hĂźp chÊt GaAsP, khi l”m th”nh lĂ­p chuyÓn tiÕp P- N, nÕu cĂŁ ÂźiÖn žp thuËn ¼Æt v”o, th× cĂŁ bĂžc xÂč quang, tĂžc l” biÕn ÂźiÖn nšng th”nh quang nšng. Sö dĂŽng cžc chuyÓn tiÕp P- N bĂžc xÂč quang cĂŁ thÓ chÕ tÂčo cžc linh kiÖn nh− Âźi«t phžt quang (¼Ìn LED). 9
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 - §Æc ÂźiÓm: Quang phĂŠ phžt xÂč cña hiÓn thÞ bžn dÉn phĂŻ hĂźp vĂ­i c¶m thĂŽ thÞ gižc, ÂźiÖn žp c«ng tžc thÊp (1,5 – 5)V, thÓ tÝch nhĂĄ, tuĂŠi thĂ€ cao (hÂŹn 1000 giĂȘ l”m viÖc), dßng ¼Þnh mĂžc IÂźm=(10 Ă·20) mA. + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc. T−¬ng tĂč nh− cžc loÂči Âźi«t bžn dÉn khžc, chØ cĂŁ ÂźiÒu khžc biÖt l” d−íi tžc dĂŽng cña dßng ÂźiÖn th× vËt liÖu chÕ tÂčo Âźi«t quang sÏ phžt sžng. Do ¼Æc ÂźiÓm n”y nÂȘn vĂĄ cña Âźi«t quang ph¶i trong suĂšt ¼Ó cĂŁ thÓ nhËn biÕt ¼−üc mÇu sŸc cña žnh sžng chÊt phžt quang tÂčo ra khi cĂŁ dßng ÂźiÖn tžc dĂŽng v”o. + §Æc ÂźiÓm - −u ÂźiÓm: hiÓn thÞ phĂŻ hĂźp vĂ­i thÞ gižc, ĂŠn ¼Þnh v” tin cËy, t©m hiÓn thÞ khž lĂ­n, tuĂŠi thĂ€ cao. - Nh−üc ÂźiÓm: cÇn nguĂ„n c«ng suÊt phĂŻ hĂźp ¼Ó cĂŁ thÓ phžt ra žnh sžng Ÿñ ¼Ó cĂŁ thÓ nhËn biÕt b»ng mŸt th−ĂȘng. 1.2 Tranzito c«ng suÊt 1.2.1 CÊu tÂčo Tranzito l” linh kiÖn bžn dÉn gĂ„m 3 lĂ­p bžn dÉn PNP hoÆc NPN ghÐp vĂ­i nhau nh− h×nh sau. P N P a) B b) H×nh 1.8: Tranzito loÂči PNP a, sÂŹ ŸÄ cÊu trĂłc b, kĂœ hiÖu C N P N E a) B b) H×nh 1.9: Tranzito loÂči NPN a, sÂŹ ŸÄ cÊu trĂłc b, kĂœ hiÖu LĂ­p giĂ·a ¼−üc gĂ€i l” cĂčc gĂšc (BazÂŹ) kĂœ hiÖu l” B, mĂ©t lĂ­p bÂȘn gĂ€i l” cĂčc phžt (Emiter) kĂœ hiÖu l” E, lĂ­p cßn lÂči l” lĂ­p ghĂŁp (ColectÂŹ) kĂœ hiÖu l” C. 10
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 LĂ­p phžt E cĂŁ c−ĂȘng Ÿé tÂčp chÊt lĂ­n nhÊt, lĂ­p gĂšc B cĂŁ nĂ„ng Ÿé tÂčp chÊt nhĂĄ nhÊt. §Ó ph©n biÖt vĂ­i cžc loÂči tranzito khžc, tranzito PNP v” NPN cßn gĂ€i l” tranzito l−ìng nĂši viÕt BJT (Bipolar Juntion Tranzito). 1.2.1 NguyÂȘn tŸc hoÂčt Ÿéng Trong ÂźiÖn tö c«ng suÊt ng−ĂȘi ta dĂŻng phĂŠ biÕn nhÊt loÂči tranzito NPN. tranzito c«ng suÊt ¼−üc dĂŻng ¼Ó Ÿãng ngŸt dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu c−ĂȘng Ÿé t−¬ng ŸÚi lĂ­n, v× vËy chĂłng chØ l”m viÖc Ă« hai trÂčng thži Ÿãng v” trÂčng thži mĂ«. §Ó tranzito l”m viÖc ng−ĂȘi ta ph¶i ¼−a ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu tĂ­i cžc cĂčc B cña tranzito gĂ€i l” ph©n cĂčc cho tranzito. a) b) H×nh 1.10: SÂŹ ŸÄ ph©n cĂčc cña tranzito npn (a) v” pnp (b) Ă« chÕ Ÿé khuÕch ÂźÂči §Ó ph©n tÝch nguyÂȘn lĂœ l”m viÖc ta lÊy tranzito pnp l”m vÝ dĂŽ. Do JE ph©n cĂčc thuËn nÂȘn cžc hÂčt Âźa sĂš (lç trĂšng) tĂ” miÒn E phun qua JE tÂčo nÂȘn dßng emitÂŹ (IE). ChĂłng tĂ­i vĂŻng bazÂŹ tÂčo th”nh hÂčt thiÓu sĂš v” tiÕp tĂŽc khuÕch tžn s©u v”o vĂŻng bazÂŹ h−íng tĂ­i JC. TrÂȘn ¼−ĂȘng khuÕch tžn mĂ©t phÇn nhĂĄ bÞ tži hĂźp vĂ­i hÂčt Âźa sĂš cña bazÂŹ tÂčo nÂȘn dßng ÂźiÖn cĂčc bazÂŹ (IB). Do cÊu tÂčo miÒn bazÂŹ mĂĄng nÂȘn gÇn nh− to”n bĂ© cžc hÂčt khuÕch tžn tĂ­i ¼−üc bĂȘ cña JC v” bÞ tr−ĂȘng gia tĂšc (do JC ph©n cĂčc ng−üc) cuĂšn qua tĂ­i ¼−üc miÒn colectÂŹ tÂčo nÂȘn dßng ÂźiÖn colectÂŹ (IC). Qua viÖc ph©n tÝch trÂȘn ta cĂŁ mĂši qua hÖ vÒ dßng ÂźiÖn trong tranzito: IE= IB + IC (1-3) §Ó Ÿžnh giž mĂžc Ÿé hao hĂŽt dßng khuÕch tžn trong vĂŻng bazÂŹ ng−ĂȘi ta ¼Þnh nghÜa hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt dßng ÂźiÖn α cña tranzito. 11
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 IC α= (1- 4) IE HÖ sĂš α xžc ¼Þnh chÊt l−üng cña tranzito v” cĂŁ giž trÞ c”ng gÇn mĂ©t vĂ­i cžc tranzito loÂči tĂšt. §Ó Ÿžnh giž tžc dĂŽng ÂźiÒu khiÓn cña dßng ÂźiÖn IB tĂ­i dßng colectÂŹ (IC), ng−ĂȘi ta ¼Þnh nghÜa vÒ hÖ sĂš khuÕch ÂźÂči dßng ÂźiÖn ÎČ cña tranzito. IC ÎČ= (1- 5) IB ÎČ th−ĂȘng cĂŁ giž trÞ trong kho¶ng v”i chĂŽc ¼Õn v”i tršm. TĂ” cžc biÓu thĂžc trÂȘn ta cĂŁ mĂši quan hÖ giĂ·a cžc hÖ sĂš: IE= IB(1+ÎČ) (1- 6) ÎČ v” α= (1- 7) 1+ ÎČ âˆ’u ÂźiÓm nĂŠi bËt cña tranzito l” chØ cÇn ÂźiÒu khiÓn dßng IB l” cĂŁ thÓ ÂźiÒu khiÓn cho tranzistor Ÿãng ngŸt dÔ d”ng. 1.2.3 Cžch thĂžc ÂźiÒu khiÓn tranzito GĂ€i IC l” dßng colectÂŹ chÞu ¼−üc ÂźiÖn žp b·o ho” VCEsat khi tranzito dÉn dßng b·o ho” IB= IBbh v” khi khož IB= 0; VCEsat=VCE. + MÂčch trĂź giĂłp tranzito mĂ« Khi tranzito chuyÓn tĂ” trÂčng thži Ÿãng sang trÂčng thži mĂ«. MÂčch trĂź giĂłp bao gĂ„m cžc phÇn tö tĂŽ ÂźiÖn (C), ÂźiÖn trĂ« (R2), Âźi«t(D2) 12
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh 1.11: MÂčch trĂź giĂłp tranzito mĂ« tf: thĂȘi gian cÇn thiÕt ¼Ó IC tĂ” giž trÞ max gi¶m xuĂšng 0 Dßng ÂźiÖn t¶i I l” thĂȘi gian chuyÓn mÂčch cña tranzito rÊt ngŸn vËy cho nÂȘn dßng t¶i = const. SÂŹ kiÖn: VCE = 0 IC = I ID = 0 (1- 8) Khi cho xung žp ©m tžc Ÿéng v”o cĂčc gĂšc bazÂŹ cña tranzito dßng IC gi¶m xuĂšng kh«ng trong kho¶ng thĂȘi gian tf. NÕu kh«ng cĂŁ mÂčch trĂź giĂłp ta cĂŁ: I = IC + ID = const (1-9) Khi gi¶m IC th× ID Tšng lÂȘn ngang D1 sÏ l”m ngŸn mÂčch t¶i nšng l−üng tiÂȘu tžn bÂȘn trong tranzito sÏ l”: U . I .t f WT = (1-10) 2 ChÝnh v× vËy ta ph¶i mŸc thÂȘm mÂčch trĂź giĂłp mĂ« cho trazito. I= IC ≈ ID = const Khi IC bŸt ¼Çu gi¶m th× I1 cĂČng bŸt ¼Çu tšng(IC v” I1 phi tuyÕn vĂ­i nhau, lĂłc n”y tĂŽ ÂźiÖn C ¼−üc nÂčp ÂźiÖn) dVc I − I C = (1-11) dt C 13
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi t = tf ; Ic = 0 Vc (tf)= V0 = VCE << VCC dVc I = (1-12) dt C Sau thĂȘi gian tf tĂŽ C ¼−üc nÂčp b»ng dßng I, cho ¼Õn khi Vc = VCE lĂłc n”y D1 cho dßng chÂčy qua, thĂȘi gian tĂŠng cĂ©ng cña quž tr×nh chuyÓn sang trÂčng thži mĂ« l” tc. §iÖn dung ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng b»ng c«ng thĂžc: dvCE U I1 = I = C ≈C dt tF ItF ⇒ C= (1- 13) U Trong thĂčc tÕ ng−ĂȘi ta chĂ€n C trong kho¶ng. 2tf ≀ tF ≀ 5tf + MÂčch trĂź giĂłp Ÿãng tranzito L H×nh 1.12: MÂčch trĂź giĂłp Ÿãng tranzito Khi tranzito tĂ” trÂčng thži mĂ« sang trÂčng thži Ÿãng mÂčch trĂź giĂłp Ÿãng cña tranzito gĂ„m cžc phÇn tö cuĂ©n c¶m (L), Âźi«t(D3), ÂźiÖn trĂ« (R3) cĂŁ chĂžc 14
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 nšng hÂčn chÕ sĂč tšng vĂ€t cña dßng IC trong kho¶ng thĂȘi gian Ÿãng Ton cña tranzito. Ton: l” thĂȘi gian cÇn thiÕt ¼Ó VCE gi¶m tĂ” ÂźiÖn žp nguĂ„n VCC xuĂšng VCE≈ 0. ThĂȘi gian tĂŠng cĂ©ng cho qĂła tr×nh Ÿãng l” tf. ÂźiÖn c¶m L ¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc: di Δi I UR L =U = L = L ⇒ L = (1- 14) dt Δt R I §Ó chĂ€n L ta chĂ€n thĂȘi gian Ÿãng tr trong kho¶ng: 2ton < tr < 5ton §iÖn trĂ« R4 cĂŁ tžc dĂŽng hÂčn chÕ dßng do sĂžc ÂźiÖn Ÿéng tĂč c¶m trong cuĂ©n c¶m (L) tÂčo ra trong mÂčch L; D5; R4 trong kho¶ng thĂȘi gian tc chuyÓn sang trÂčng thži mĂ« cña tranzito. Nh− vËy tc ph¶i tho¶ m·n ÂźiÒu kiÖn. i tc > (1-15) R4 §iÖn trĂ« R5 cĂŁ tžc dĂŽng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn phĂŁng cña tĂŽ ÂźiÖn C trong mÂčch vĂ­i kho¶ng thĂȘi gian Ÿãng tf. Ta cĂŁ D6: TÂčo mÂčch ŸÚi vĂ­i xung žp d−¬ng ¼Æt v”o cĂčc gĂšc bazÂŹ D5: hÂčn chÕ dßng ÂźiÒu khiÓn cho cĂčc gĂšc (bazÂŹ) D4: DĂŻng ¼Ó chĂšng b·o ho” 1.2.4 Ăžng dĂŽng cña tranzito c«ng suÊt + MÂčch khuÕch ÂźÂči H×nh: 1.13: Tranzito l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé khuÕch ÂźÂči - Trong thĂčc tÕ tranzito th−ĂȘng ¼−üc l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé khož - Khi dßng Ă« cĂčc gĂšc b»ng kh«ng dßng ÂźiÖn cĂčc ghĂŁp b»ng kh«ng, 15
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 tranzito lĂłc n”y hĂ« mÂčch ho”n to”n. - Khi dßng ÂźiÖn Ă« cĂčc gĂšc cĂŁ giž trÞ b·o ho” th× tranzito trĂ« vÒ trÂčng thži dÉn ho”n to”n. 1.2.5 Cžc th«ng sĂš kĂŒ thuËt cÂŹ b¶n cña tranzito - §é khuÕch ÂźÂči dßng ÂźiÖn ÎČ ÎČ cĂŁ trÞ sĂš thay ŸÊi theo dßng IC. Khi dßng IC nhĂĄ th× ÎČ thÊp, dßng IC tšng th× ÎČ tšng ¼Õn giž trÞ cĂčc ÂźÂči nÕu tiÕp tĂŽc tšng IC ¼Õn mĂžc b·o ho” th× ÎČ gi¶m. IC ÎČ= (1-16) IB - Dßng ÂźiÖn giĂ­i hÂčn Dßng ÂźiÖn qua tranzito ph¶i ¼−üc giĂ­i hÂčn Ă« mĂžc cho phÐp nÕu quž trÞ sĂš th× tranzito sÏ bÞ h−. ICmax : l” dßng ÂźiÖn tĂši Âźa Ă« cĂčc colectÂŹ IBmax: l” dßng ÂźiÖn tĂši Âźa Ă« cĂčc bazÂŹ - §iÖn thÕ giĂ­i hÂčn §iÖn thÕ Ÿžnh thñng BV (breakdown Voltage) l” ÂźiÖn thÕ ng−üc tĂši Âźa ¼Æt v”o giĂ·a cžc cÆp cĂčc. - TÇn sĂš cŸt TÇn sĂš thiÕt ÂźoÂčn (f cut- off) l” tÇn sĂš m” tranzito hÕt kh¶ nšng khuÕch ÂźÂči lĂłc Ÿã ÂźiÖn thÕ ngĂą ra b»ng ÂźiÖn thÕ ngĂą v”o. B¶ng 1.2 GiĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš loÂči tranzito 16
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 VCE VCE0 VCE,sat IC I tf ton ts Pm M· hiÖu V V V A A ÎŒs ÎŒs ÎŒs W BUV, (BUX)20 160 125 1,2 50 5 0,3 1,5 1,2 250 (50) 21 250 200 1,5 40 3 0,12 1,8 1,2 50 22 300 250 1,5 40 2,5 0,5 1,3 2 50 23 400 325 1 30 3,2 1,2 1,3 2,5 50 24 450 400 1 20 2,4 1,4 1,6 3 50 BUT 90 200 125 1,2 50 7 0,4 1,2 1,5 250 91 300 200 1,2 50 4 0,3 1 1,5 250 BUX 47 850 400 1,5 9 1,2 0,8 1 3 125 47A 1000 450 1,5 9 1 0,8 1 3 125 48 850 400 1,5 15 2 0,8 1 3 175 48A 850 400 1,5 15 2 0,8 1 3 175 98 850 400 1,5 30 4 0,8 1 3 250 98C 1200 700 1,5 30 3 0,8 1 3 250 ESM 3000 200 100 1,5 150 15 0,5 1,5 1,8 400 3001 200 150 1,5 150 15 0,5 1,5 1,8 400 3002 250 200 1,5 140 28 0,7 1,5 2 400 3004 600 400 1,5 120 13 1 1,5 3,5 400 3005 600 500 1,5 120 10 1 1,5 3,5 400 3006 1000 600 1,5 50 7 1,5 1,5 5 300 3007 1000 700 1,5 50 6 1,5 1,5 5 300 1.3 Thyristor 1.3.1 CÊu tÂčo 17
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Thyristor cßn ¼−üc gĂ€i l” SCR (Silicon controlled Rectifier) bĂ© nŸn ÂźiÖn ¼−üc ÂźiÒu khiÓn b»ng chÊt silicum. Thyristor l” linh kiÖn bžn dÉn gĂ„m bžn dÉn gĂ„m 4 lĂ­p P- N- P- N ghÐp nĂši tiÕp tÂčo nÂȘn 3 cĂčc Anode kĂœ hiÖu l” A d−¬ng cĂčc, Catode kĂœ hiÖu l” K ©m cĂčc v” cĂčc Gate kĂœ hiÖu l” G l” cĂčc ÂźiÒu khiÓn hay cĂčc cöa. J1, J2, J3 l” cžc mÆt ghÐp. a b c c H×nh 1.14: Thyristor a- SÂŹ ŸÄ cÊu trĂłc bÂȘn trong b- KĂœ hiÖu c- Cžc loÂči thyristor 1.3.2 NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc TĂŻy theo cžch nĂši cña A v” K cña thyristor vĂ­i nguĂ„n ÂźiÖn mĂ©t chiÒu m” thyristor cĂŁ thÓ ¼−üc ph©n žp ng−üc hay ph©n žp thuËn. Khi ph©n žp ng−üc (an«t nĂši vĂ­i cĂčc ©m nguĂ„n, cat«t nĂši vĂ­i cĂčc d−¬ng nguĂ„n) nh− h×nh1.15 th× lĂ­p ph©n cĂčc J2 ph©n cĂčc thuËn (ÂźiÖn trĂ« rÊt nhĂĄ) nh−ng cžc lĂ­p tiÕp xĂłc J1 v” J3 lÂči ph©n cĂčc ng−üc (ÂźiÖn trĂ« rÊt lĂ­n) kh«ng cĂŁ dßng ÂźiÖn qua tĂ” K sang A. PhĂŽ t¶i (bĂŁng ¼Ìn) kh«ng cĂŁ dßng ÂźiÖn ch¶y qua v” kh«ng sžng. ThĂčc sĂč th× vÉn cĂŁ mĂ©t dßng ÂźiÖn rß rÊt nhĂĄ, kh«ng Ÿžng kÓ cĂŹ v”i mA. §Æc tÝnh V- A khi ph©n žp ng−üc l” nhžnh thuĂ©c gĂŁc phÇn t− thĂž III. 18
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi ÂźiÖn žp ng−üc tšng ¼Õn mĂ©t trÞ sĂš n”o Ÿã Ÿñ lĂ­n (Uct) th× thyristor bÞ chĂ€c thñng giĂšng nh− tr−ĂȘng hĂźp cña Âźi«t v” kÕt qu¶ l” dßng ÂźiÖn ng−üc tšng lÂȘn rÊt nhanh v” mÂčnh. Khi ph©n žp thuËn (an«t nĂši vĂ­i cĂčc d−¬ng nguĂ„n, cat«t nĂši vĂ­i cĂčc ©m nguĂ„n) nh− h×nh 1.15 th× cžc lĂ­p J1 v” J3 ¼−üc ph©n cĂčc thuËn, ÂźiÖn trĂ« rÊt nhĂĄ, nh−ng lĂ­p J2 lÂči bÞ ph©n cĂčc ng−üc, cĂŁ ÂźiÖn trĂĄ rÊt lĂ­n. Do vËy, tr−ĂȘng hĂźp n”y cĂČng chØ cĂŁ mĂ©t dßng ÂźiÖn rß rÊt nhĂĄ ch¶y qua lĂ­p J2 (thuĂ©c gĂŁc phÇn t− thĂž I). H×nh 1.15: SÂŹ ŸÄ ph©n žp ng−üc v” thuËn cña mĂ©t thyristor Thyristor khžc vĂ­i Âźi«t Ă« chç: Âźi«t dÉn ÂźiÖn ngay sau khi ph©n žp thuËn, cßn thyristor cĂŁ ph©n žp thuËn cĂČng ch−a dÉn ÂźiÖn. MuĂšn cho thyristor th«ng khi cĂŁ ph©n žp thuËn cÇn ph¶i cĂŁ ÂźiÒu kiÖn. §iÒu kiÖn g×? §ã l” ph¶i cÊp mĂ©t xung žp d−¬ng v”o cĂčc ÂźiÒu khiÓn G khi thyristor ¼−üc ph©n žp thuËn. Xung d−¬ng ÂźiÒu khiÓn cĂŁ thÓ ¼−üc tÂčo ra mĂ©t cžch Ÿn gi¶n nhĂȘ Ÿãng c«ng tŸc K Ă« H×nh 1.16 19
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh 1.16: SÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ ÂźiÒu khiÓn thyristor Khi Ÿã, lĂ­p tiÕp xĂłc J3 ¼−üc ph©n žp thuËn thÂȘm trĂčc tiÕp bĂ«i nguĂ„n Eg nÂȘn dßng ÂźiÖn qua lĂ­p J3 tšng mÂčnh. Cžc ÂźiÖn tö tĂ” cžc nguĂ„n ngo”i qua N2 chuyÓn dÞch sang P2 vĂ­i Ÿéng nšng lĂ­n. MĂ©t phÇn vÒ cĂčc G h×nh th”nh dßng ÂźiÒu khiÓn Ig, phÇn khžc lĂ­n hÂŹn, v−üt qua lĂ­p J2 v”o N1 rĂ„i qua P1 vÒ nguĂ„n tÂčo ra dßng Ia. Khi cžc ÂźiÖn tö lĂ­p J2 vĂ­i Ÿéng nšng lĂ­n sÏ bŸn phž cžc nguyÂȘn tö trung hßa trong lĂ­p tiÕp xĂłc, tÂčo ra cžc ÂźiÖn tö tĂč do khžc. SĂš ÂźiÖn tö mĂ­i lÂči bŸn phž tiÕp cžc nguyÂȘn tö trung hßa khžc.... cĂž nh− thÕ, sĂš ÂźiÖn tö tĂč do tšng lÂȘn rÊt nhanh, sĂš cžc phÇn tö dÉn ÂźiÖn tšng vĂ€t, ÂźiÖn trĂ« trong cĂŻng ÂźiÖn tr−ĂȘng r”o thÕ gi¶m mÂčnh v” dßng ÂźiÖn qua thyristor tšng vĂ€t. §iÓm l”m viÖc chuyÓn tĂ” T1 sang T2 rĂ„i T h×nh 1.17. Thyristor Ă« trÂčng thži th«ng. TrÞ sĂš dßng ÂźiÖn Ia phĂŽ thuĂ©c v”o ÂźiÖn trĂ« trong mÂčch phĂŽ t¶i (Ă« h×nh: 1.16 dßng Ia phĂŽ thuĂ©c v”o ÂźiÖn trĂ« cña bĂŁng ¼Ìn). Khi thyristor th«ng ÂźiÖn trĂ« trong R13 cña nĂŁ rÊt nhĂĄ (cĂŹ v”i phÇn trĂŽc hoÆc phÇn tršm cña mĂ©t «m) nÂȘn sĂŽt žp ΔU13 kh«ng Ÿžng kÓ (kh«ng quž 1V). Khi thyristor Ÿ· th«ng, dßng ÂźiÒu khiÓn kh«ng cßn tžc dĂŽng g× v× cĂŁ cŸt dßng ÂźiÒu khiÓn th× thyristor vÉn th«ng. NguyÂȘn do v× dßng Ia qua lĂ­p J2 sÏ tiÕp tĂŽc l”m ÂźiÖn trĂ« lĂ­p J2 gi¶m thÊp v” duy tr× sĂč dÉn ÂźiÖn. Qua lĂ­p n”y tĂ” N1 sang P2. NÕu khi cho xung dßng ÂźiÒu khiÓn v”o cĂčc G ¼Ó kÝch th«ng thyristor m” ÂźiÖn žp thuËn gi¶m thÊp, ÂźoÂčn OT1 trĂ« th”nh OT’1, OT”1.... Th× cÇn ph¶i tšng dßng ÂźiÒu khiÓn lĂ­n hÂŹn I”¼k1 > I’¼k1> IÂźk1. Khi dßng ÂźiÒu khiÓn tšng tĂ­i 20
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 giž trÞ cĂčc ÂźÂči cho phÐp IÂźkmax (th−ĂȘng cĂŹ v”i chĂŽc ¼Õn trÂȘn 100mA, tĂŻy loÂči thyristor) th× ÂźoÂčn OT1, OT’1, OT”1...... trĂ« th”nh OT2 nghÜa l” ¼Æc tÝnh V- A cña thyristor sÏ nh− ¼Æc tÝnh V- A cña Âźi«t. H×nh 1.17: §Æc tÝnh V- A cña thyristor 1.3.3 Ăžng dĂŽng cña thyristor + Ăžng dĂŽng cña thyristor trong ÂźiÒu khiÓn tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. SÂŹ ŸÄ H×nh 1.18: Ăžng dĂŽng cña thyristor trong ÂźiÒu khiÓn Ÿéng cÂŹ DC: l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu Dßng ÂźiÖn qua Ÿéng cÂŹ chØ l” dßng ÂźiÖn Ă« nöa chu kĂș d−¬ng v” ¼−üc thay ŸÊi trÞ sĂš b»ng cžch thay ŸÊi mĂ« kÝch cña dßng ÂźiÖn IG khi thyistor ch−a dÉn th× 21
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 kh«ng cĂŁ dßng ÂźiÖn qua Ÿéng cÂŹ. §i«t dÉn ÂźiÖn nÂčp v”o tĂŽ qua ÂźiÖn trĂ« R1 v” biÕn trĂ« VR. §iÖn thÕ cÊp cho cĂčc G lÊy trÂȘn tĂŽ C v” qua cÇu ph©n žp R2, R3. TĂŽ nÂčp ÂźiÖn qua R1 v” VR vĂ­i h»ng sĂš thĂȘi gian l” τ = C(R1 + VR) Khi thay ŸÊi trÞ sĂš VR sÏ l”m thay ŸÊi thĂȘi gian nÂčp cho tĂŽ tĂžc l” l”m thay ŸÊi thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ dßng xung kÝch IG sÏ l”m thay ŸÊi thĂȘi ÂźiÓm dÉn ÂźiÖn cña Thyistor tĂžc l” thay ŸÊi dßng ÂźiÖn qua Ÿéng cÂŹ v” l”m cho tĂšc Ÿé cña Ÿéng cÂŹ bÞ thay ŸÊi. Khi nguĂ„n AC cĂŁ nöa chu kĂș ©m th× Âźi«t D v” thyristor ¼Òu bÞ ph©n cĂčc ng−üc Âźi«t ng−ng dÉn, thyristor cĂČng ng−ng dÉn. Thyristor dĂŻng vĂ­i nguĂ„n mĂ©t chiÒu th× cĂŁ thÓ bžo Ÿéng khi quž nhiÖt, quž žp suÊt, th× nĂłt Ên M bÞ nhÊn. Thyristor sÏ ¼−üc kÝch dÉn ÂźiÖn v” duy tr× trÂčng thži dÉn ¼Ó cÊp ÂźiÖn cho ¼Ìn v” cßi bžo. 1.3.4 Cžc th«ng sĂš chñ yÕu cña thyristor. + TrÞ sĂš hiÖu dĂŽng ¼Þnh mĂžc cña dßng ÂźiÖn an«t Iahd Ÿã l” trÞ sĂš hiÖu dĂŽng cña dßng ÂźiÖn cĂčc ÂźÂči cho phÐp Âźi qua thyristor trong mĂ©t thĂȘi gian d”i khi thyristor mĂ«. Khi thyistor dÉn ÂźiÖn th× VAK= 0,7V nÂȘn dßng ÂźiÖn thuËn qua thyistor cĂŁ thÓ tÝnh theo c«ng thĂžc: Vcc − 0,7V Ia = (1-17) RL RL : t¶i thuÇn trĂ« VCC: ÂźiÖn žp qua thyristor + Dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn kÝch mĂ« IGT l” dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IG g©y mĂ« thyristor + §iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči Ungmax l” ÂźiÖn žp giĂ·a hai cĂčc A v” K cho phÐp ¼Æt thyristor . + §iÖn žp rÂŹi ¼Þnh mĂžc Δua l” ÂźiÖn žp giĂ·a hai cĂčc A v” K khi thyristor mĂ« v” ŸÄng thĂȘi dßng ÂźiÖn b»ng dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc. 22
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + ThĂȘi gian phĂŽc hĂ„i tÝnh khož l” thĂȘi gian tĂši thiÓu cÇn thiÕt ¼Ó thyristor phĂŽc hĂ„i tÝnh khož. B¶ng 1.3 Thyristor do h·ng Toshiba, NhËt B¶n chÕ tÂčo I Ui,m toff M· hiÖu A KV ÎŒs SFOR1 0,1 0,1Ă· 0,4 SFOR3 0,3 0,1Ă· 0,6 SF1 1 0,1 Ă· 0,4 SF2 2 0,1Ă· 0,6 SF2R5 2,5 0,1 Ă· 0,4 SF3 3 0,1Ă· 0,6 SF5 5 0,1Ă· 0,4 SF10 10 0,1 Ă· 1 SF16 16 0,1Ă· 1,2 SF100 100 0,4Ă· 1,6 SF300 300 0,4Ă· 1,6 SF1000 1000 2,5 Ă· 4 SF1500 1500 2,5 Ă· 4 SH2 2 0,1Ă· 0,4 15 SH16 16 0,1 Ă· 0,5 10 SH80 80 0,2 Ă· 1,6 15 Ă· 30 SH150 150 0,2 Ă· 1,6 15 Ă· 30 SH400 400 0,2 Ă· 1,3 15 Ă· 80 1.4 triac 23
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 1.4.1 CÊu tÂčo Triac l” linh kiÖn bžn dÉn t−¬ng tĂč nh− hai thyristor nĂši song song ng−üc gĂ„m hai cĂčc v” chØ cĂŁ mĂ©t cĂčc ÂźiÒu khiÓn. b) c H×nh 1.19: Triac a, CÊu trĂłc bÂȘn trong b, H×nh vÏ cÊu tÂčo c, KĂœ hiÖu 1.4.2 NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc Theo cÊu tÂčo cña mĂ©t triac ¼−üc xem nh− hai thyristor ghÐp song song v” ng−üc chiÒu nÂȘn. Khi kh¶o sžt ¼Æc tÝnh cña triac ng−ĂȘi ta kh¶o sžt nh− hai thyristor + Khi cĂčc T2 cĂŁ ÂźiÖn thÕ d−¬ng v” cĂčc G ¼−üc kÝch xung d−¬ng th× triac dÉn ÂźiÖn theo chiÒu tĂ” T2 qua T1 nh− h×nh:1.20 + Khi cĂčc T2 cĂŁ ÂźiÖn thÕ ©m cĂčc G ¼−üc kÝch xung ©m th× triac dÉn ÂźiÖn theo chiÒu T1 ¼Õn T2 nh− h×nh: 1.21 24
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + Khi triac ¼−üc dĂŻng trong mÂčch xoay chiÒu c«ng nghiÖp khi nguĂ„n Ă« nöa chu k× d−¬ng cĂčc G cÇn ¼−üc kÝch xung d−¬ng, cßn khi nguĂ„n Ă« nöa chu k× ©m cĂčc G cÇn ¼−üc kÝch xung ©m triac cho dßng ÂźiÖn qua ¼−üc c¶ hai chiÒu. H×nh 1.22 1.4.3. §Æc tÝnh volt-ampe cña triac Triac cĂŁ ¼Æc tÝnh volt-ampe gĂ„n hai phÇn ŸÚi xĂžng nhau qua ÂźiÓm O hai phÇn n”y giĂšng nh− ¼Æc tuyÕn cña hai SCR mŸc ng−üc chiÒu nhau. H×nh 1.23: §Æc tÝnh V- A cña triac Triac cĂŁ thÓ mĂ« trong 4 tr−ĂȘng hĂźp: 25
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 UGT1> 0 v” UT1T2 > 0 UGT1< 0 v” UT1T2 > 0 UGT1> 0 v” UT1T2 < 0 UGT1< 0 v” UT1T2< 0 Nh− vËy Triac thÓ mĂ« theo hai chiÒu. ChiÒu thuËn tĂ” T2 ¼Õn T1 khi UT1T2 > 0 v” tžc dĂŽng v”o cĂčc G mĂ©t ÂźiÖn žp d−¬ng UGT1 < 0 ChiÒu thuËn tĂ” T1 ¼Õn T2 khi UT1T2< 0 v” tžc dĂŽng v”o cĂčc G mĂ©t ÂźiÖn žp ©m UGT1 < 0 1.4.4 MÂčch ÂźiÒu khiÓn §Ó ÂźiÒu khiÓn ¼−üc triac ta cĂŁ sÂŹ ŸÄ nh− h×nh 1.24 H×nh1.24: SÂŹ ŸÄ mÂčch ÂźiÒu khiÓn triac MÂčch ÂźiÒu khiÓn gĂ„m 1 biÕn trĂ« (R) tĂŽ ÂźiÖn C, triac v” mĂ©t ÂźiÖn trĂ« phĂŽ Rp ¼Ó giĂ­i han dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IG, ÂźiÖn žp cÊp cho mÂčch l” ÂźiÖn žp xoay chiÒu h×nh sin: u= Umsinωt Gi¶ thiÕt tÂči thĂȘi ÂźiÓm ban ¼Çu (ωt=0) tĂŽ ÂźiÖn C Ÿ· phĂŁng hÕt ÂźiÖn, v” ÂźiÖn žp trÂȘn nĂŁ UC= 0 th× khi u tšng theo chiÒu d−¬ng (u > 0) tĂŽ ÂźiÖn C ¼−üc nÂčp ÂźiÖn theo chiÒu d−¬ng qua ÂźiÖn trĂ« R v” Uc tšng theo quy luËt h”m sĂš mĂČ cĂŁ tĂšc Ÿé tšng phĂŽ thuĂ©c v”o R, ÂźiÖn trĂ« R c”ng nhĂĄ th× dßng ÂźiÖn nÂčp c”ng lĂ­n v” tĂšc Ÿé tšng cña UC c”ng nhanh. §Ä thÞ biÕn thiÂȘn cña u theo ωt nh− ŸÄ thÞ h×nh 1.25 26
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh1.25: DÂčng sĂŁng cña mÂčch ÂźiÒu khiÓn §Ä thÞ h×nh 1.25 biÓu diÔn sĂč biÕn thiÂȘn cña Uc theo ωt t−¬ng Ăžng vĂ­i giž trÞ nhÊt ¼Þnh cña R. TÂči gĂŁc pha ϕ0 Uc ¼−üc nÂčp b»ng ÂźiÖn žp chuyÓn ŸÊi UcÂź cña triac D. Triac D mĂ«, tĂŽ C phĂŁng ÂźiÖn qua Rp, triac D v” phÇn giĂ·a G v” T1 ÂźiÒu Ÿã tÂčo ra mĂ©t xung dßng ÂźiÖn IG (¼−ĂȘng cong 3 h×nh 1.25) v” mĂ« triac. Triac D tiÕp tĂŽc mĂ« cho ¼Õn hÕt nöa chu kĂș d−¬ng cña ÂźiÖn žp Ua tÂči gĂŁc pha ωt = π. §iÖn žp u gi¶m ¼Õn 0 dßng ÂźiÖn qua triac Ia cĂČng gi¶m ¼Õn 0 v× t¶i thuÇn trĂ« v” u, Ia cĂŻng pha. Do Ÿã triac khož lÂči sang nöa chu kĂș ©m cña u. TĂŽ ÂźiÖn C ¼−üc nÂčp theo chiÒu ©m v” Uc tšng. TÂči gĂŁc pha ϕ = ϕ0 + π, ÂźiÖn žp Uc = UcÂź triac D mĂ« tĂŽ ÂźiÖn C phĂŁng ÂźiÖn qua ÂźiÖn trĂ« Rp chiÒu dßng ÂźiÖn Âźi tĂ” cĂčc G cña triac D, Rp vÒ nguĂ„n ÂźiÒu Ÿã tÂčo ra mĂ©t xung dßng ÂźiÖn ©m IG (¼−ĂȘng cong 4 h×nh 1.25) v” mĂ« triac theo chiÒu tĂ” T1 ¼Õn T2 triac tiÕp tĂŽc mĂ« cho ¼Õn hÕt chu kĂș ©m, trong suĂšt thĂȘi gian mĂ« cña triac ÂźiÖn žp trÂȘn ÂźiÖn trĂ« R1 b»ng ÂźiÖn žp Ua (v× khi triac mĂ« 27
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn nĂŁ rÊt nhĂĄ). Do Ÿã ÂźiÖn žp UR trÂȘn R1 biÕn thiÂȘn theo ωt (nh− ¼−ĂȘng 5 h×nh 1.25) tĂ” Ÿã rĂłt ra giž trÞ hiÖu dĂŽng cña ÂźiÖn žp uR trÂȘn t¶i R1. 2π 1 uR = ∫u d ωt 2 (1-18) 2π R 0 Trong Ÿã gĂŁc mĂ« chËm ϕ0 phĂŽ thuĂ©c v”o biÕn trĂ« R cña mÂčch ÂźiÒu khiÓn do Ÿã b»ng cžch thay ŸÊi biÕn trĂ« R ta cĂŁ thÓ thay ŸÊi ϕ0 v” thay ŸÊi trÞ sĂš UR cña ÂźiÖn žp trÂȘn t¶i Rt. 2π π 2⎛ sin 2ϕ ⎞ ∫ uR dωt = 2Ξ∫ u dωt = U ⎜ π − t0 + 2 0 ⎟ 2 2 0 0 ⎝ ⎠ 1 ϕ0 1 ⇒ uR = U − + sin 2ϕ 0 (1-19) 2 2π 4 1.4.5 Ăžng dĂŽng cña triac. Triac ¼−üc Ăžng dĂŽng trong mĂ©t sĂš mÂčch, ÂźiÒu chØnh žnh sžng ¼Ìn ÂźiÖn, nhiÖt Ÿé lß, ÂźiÒu chØnh chiÒu quay v” tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. 1.4.6 Cžc th«ng sĂš cña triac + §iÖn žp ¼Þnh mĂžc UÂźm: §ã l” ÂźiÖn žp cĂčc ÂźÂči cho phÐp ¼Æt v”o triac theo chiÒu thuËn hoÆc chiÒu ng−üc trong thĂȘi gian d”i. + Dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng ¼Þnh mĂžc IÂźm: §ã l” trÞ sĂš hiÖu dĂŽng Âźinh mĂžc cĂčc ÂźÂči cho phÐp cña dßng ÂźiÖn Âźi qua triac trong mĂ©t thĂȘi gian d”i. + Dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn triac: §ã l” dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IG ٦m b¶o mĂ« triac. + Dßng ÂźiÖn duy tr× IH: §ã l” trÞ sĂš tĂši thiÓu cña dßng ÂźiÖn an«t Âźi qua triac ¼Ó duy tr× triac Ă« trÂčng thži mĂ«. + §iÖn žp rÂŹi trÂȘn Triac Δu §ã l” ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn triac khi triac dÉn v” dßng ÂźiÖn qua triac b»ng dßng ¼Þnh mĂžc. B¶ng 1.4: Th«ng sĂš chÝnh cña mĂ©t v”i loÂči Triac 28
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 NÂŹi chÕ tÂčo M· hiÖu U (V) I (A) Ig (mA) Ug (V) LiÂȘn X« (cĂČ) TC- 60 50Ă· 1000 80 400 7 TC- 125 50Ă· 1000 125 400 7 TC- 160 50Ă· 1000 160 400 7 NhËt b¶n SM2B41 100 2 TOSHIBA SM12D41 200 12 SM150G13 400 150 SM300J13 600 300 SM300Q13 1200 300 2AC3T 300 2 20 50 6AC5F, S 500 6 50 NEC 10AC6F, S 600 10 50 16AC6D1 600 16 50 25AC65 600 25 50 70AC10S 1000 70 200 300AC12S 1200 300 300 MĂŒ SC245 200Ă· 500 6 50 2,5 GE SC60 200Ă· 500 25 50 2,5 TIC205A 100 2 5 2 TIC215B 200 3 5 2,5 TI TIC263D 400 25 50 2,5 TIC263M 600 25 50 2,5 CHLB §Þc BTA41- 200 200 40 50 BTA41- 600 400 40 50 BTA41- 700 700 50 50 1.5 cžc phÇn tö logic cÂŹ b¶n 29
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 1.5.1 MÂčch AND dĂŻng Âźi«t bžn dÉn + MÂčch ÂźiÖn v” kĂœ hiÖu H×nh 1.26 A v” B l” cžc tÝn hiÖu ¼Çu v”o. MĂžc thÊp cña tÝn hiÖu ¼Çu v”o l” 0 V, mĂžc cao cña tÝn hiÖu ¼Çu v”o l” 3V. Z l” tÝn hiÖu ¼Çu ra. H×nh1.26: CĂŠng AND a) kĂœ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ hoÂčt Ÿéng CĂŁ 4 tr−ĂȘng hĂźp khžc nhau Ă« ¼Çu v”o. - Tr−ĂȘng hĂźp 1: Khi VA= VB= 3V, hai Âźi«t DA v” DB th«ng vĂ­i nguĂ„n E0= +12V qua ÂźiÖn trĂ« R0, chĂłng ¼Òu cĂŁ ÂźiÖn žp ph©n cĂčc thuËn, chĂłng ¼Òu dÉn ÂźiÖn. VZ= VA + VD= 3 + 0,7= 3,7V. - Tr−ĂȘng hĂźp 2: Khi VA= 3V, VB= 0V. DA v” DB cĂŁ ¼Çu an«t nĂši chung. Cat«t cña DB cĂŁ ÂźiÖn thÕ thÊp hÂŹn nÂȘn chŸc chŸn dÔ dÉn ÂźiÖn hÂŹn. MĂ©t khi DB Ÿ· dÉn ÂźiÖn th× VZ= VZ- VA= 0,7- 3= -2,3V. VËy DA chÞu ph©n cĂčc ng−üc, nĂŁ Ă« trÂčng thži ngŸt hĂ« mÂčch, kh«ng ph¶i dÉn ÂźiÖn nh− ta tâˆ’Ă«ng lĂłc thoÂčt ¼Çu nh×n v”o mÂčch ÂźiÖn. §iÖn thÕ VZ= 0,7V gĂ€i l” ÂźiÖn thÕ ghim. - Tr−ĂȘng hĂźp 3: 30
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi VA= 0V, VB= 3V. Quž tr×nh ph©n tÝch t−¬ng tĂč sÏ cho ta kÕt qu¶ DA dÉn, DB ngŸt. VZ ¼−üc ghim Ă« 0,7V do DA dÉn ÂźiÖn. - Tr−ĂȘng hĂźp 4: Khi VA= VB= 0V. DA v” DB ¼Òu dÉn. VZ cĂČng ¼−üc ghim Ă« mĂžc 0,7V. TĂŁm lÂči ta cĂŁ b¶ng 1.5 sau. B¶ng chĂžc nšng VA(V) VB(V) VZ(V) 0 0 0.7 0 3 0.7 3 0 0.7 3 3 3.7 B¶ng n”y biÓu thÞ quan hÖ t−¬ng Ăžng cžc mĂžc ÂźiÖn žp giĂ·a ¼Çu ra vĂ­i ¼Çu v”o ¼−üc gĂ€i l” b¶ng chĂžc nšng. Quy −íc: MĂžc ÂźiÖn žp cao Ăžng vĂ­i mĂžc logic l” 1. MĂžc ÂźiÖn žp thÊp Ăžng vĂ­i mĂžc logic l” 0. + B¶ng ch©n lĂœ Trong mÂčch sĂš, ¼Ó thuËn tiÖn. Th−ĂȘng dĂŻng kÝ hiÖu 1 v” 0 biÓu thÞ mĂžc cao v” mĂžc thÊp. TĂ” b¶ng 1.5.1 ta dĂŻng 1 thay thÕ mĂžc cao, dĂŻng 0 thay thÕ mĂžc thÊp, dĂŻng A, B thay thÕ VA, VB, dĂŻng Z thay thÕ VZ, kÕt qu¶ thay thÕ l” b¶ng ch©n lĂœ 1.5 B¶ng 1.6: B¶ng ch©n lĂœ cĂŠng AND A B Z 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 1 1 1.5.2 MÂčch OR 31
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + MÂčch ÂźiÖn v” kĂœ hiÖu: H×nh 1.27 A, B l” cžc tÝn hiÖu ¼Çu v”o. Z l” tÝn hiÖu ¼Çu ra. H×nh 1.27: MÂčch OR a) kÝ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc Ph©n tÝch t−¬ng tĂč nh− mÂčch ÂźiÖn AND , ta xÐt 4 tr−ĂȘng hĂźp khžc nhau Ă« ¼Çu v”o. KÕt qu¶ ta ¼−üc b¶ng chĂžc nšng 1.7 B¶ng chĂžc nšng ÂźiÖn žp cña mÂčch ÂźiÖn h×nh: 1.27 B¶ng 1.7 VA(V) VB(V) VZ(V) 0 0 - 0,7 0 3 + 2,3 3 0 + 2,3 3 3 + 2,3 Ta thÊy chØ cÇn cĂŁ 1 tÝn hiÖu ¼Çu v”o Ă« mĂžc cao th× VZ Ă« mĂžc cao. §ã l” quan hÖ Logic OR. B¶ng ch©n lĂœ 32
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 A B Z 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 Ta thÊy r»ng mĂši quan hÖ giĂ·a tÝn hiÖu ¼Çu ra Z vĂ­i cžc tÝn hiÖu ¼Çu v”o A, B ¼−üc biÓu thÞ b»ng phÐp cĂ©ng Logic: Z= A+ B 1.5.3 CĂŠng NOT + MÂčch ÂźiÖn v” kÝ hiÖu (H×nh: 1.28) V1(A) l” tÝn hiÖu ¼Çu v”o V0(z) l” tÝn hiÖu ¼Çu ra Eq l” nguĂ„n ÂźiÖn žp ghim Dq l” Âźi«t ghim EB= -12V H×nh: 1.28: CĂŠng NOT a) KÝ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc Trong cĂŠng NOT tranzito cÇn l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé Ÿãng mĂ«. Khi V1 Ă« mĂžc thÊp th× T ngŸt hĂ« mÂčch, V0 Ă« mĂžc cao. Khi V1 Ă« mĂžc cao th× T th«ng b·o ho”, V0 Ă« mĂžc thÊp. Nh− vËy mÂčch cĂŁ chĂžc nšng logic NOT. Tžc dĂŽng cña nguĂ„n ©m l” EB l” b¶o ٦m T ngŸt hĂ« tin cËy khi V1 Ă« mĂžc thÊp. EQ v” DQ cĂŁ tžc dĂŽng giĂ· mĂžc cao ¼Çu ra Ă« giž trÞ quy ¼Þnh. §Ó ph©n tÝch nguyÂȘn lĂœ c«ng tžc cĂŠng NOT, ta h·y žp dĂŽng ph−¬ng phžp cÂŹ b¶n dĂŻng ph©n tÝch mÂčch l”: 33
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 gi¶ thiÕt, tÝnh tožn, ph©n tÝch, so sžnh, kiÓm tra, kÕt qu¶. B©y giĂȘ ta xÐt t×nh huĂšng V1= 3,2V v” 0.3V. - Khi V1= 3,2V Gi¶ thiÕt r»ng tranzito T th«ng b·o ho”, Âźi«t DQ ngŸt. VĂ­i gi¶ thiÕt nh− thÕ, t−¬ng Ăžng ta cĂŁ: VB= 0,7V; V0=VCSE= VC= 0,3V; IDQ= 0. TÝnh tožn: cšn cĂž v”o cžc th«ng sĂš mÂčch Ÿ· cho ta tÝnh dßng v” žp. MÂčch ÂźiÖn t−¬ng ¼−¬ng H×nh: 1.29 A R1 1.5K B b I1 IB VI3.2V I2 R2 18K VBES EB -12V e VA − VB 3, 2 − 0,7 Ta cĂŁ: I1= = = 1,67 (mA) R1 1,5 VB − EB 0, 7 − ( −12) I2 = = = 0,71 (mA) R2 18 IB = I1- I2= 1,67- 0,71 = 0,96 (mA) VDQ= VCES- EQ= 0,3- 2,5 = -2,2 (V) EC − VCES E V× ICS = = C = 12/1 = 12 (mA) RC RC I CS 12 IBS= = = 0,4 (mA) ÎČ 30 KiÓm tra: cšn cĂž kÕt qu¶ tÝnh tožn, ŸÚi chiÕu ÂźiÒu kiÖn Ÿãng mĂ«, cĂŁ thÓ biÕt gi¶ thiÕt hĂźp lĂœ Ÿóng hay sai. NÕu sai th× ph¶i xÐt lÂči gi¶ thiÕt, ¼−a ra gi¶ thiÕt hĂźp lÝ rĂ„i tÝnh tožn kÕt qu¶. Trong tr−ĂȘng hĂźp cña chĂłng ta, v× IB > IBS, VDQ < 0,5 nÂȘn gi¶ thiÕt ban ¼Çu l” hĂźp lĂœ. -Khi V1= 0,3V H×nh 1.30: SÂŹ ŸÄ t−¬ng ¼−¬ng cña mÂčch 34
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 R1. 1.5K + VBE V1. 0.3V R2. 18K - e EB. 12V Khi V1= 0,3V v× tžc dĂŽng cña nguĂ„n ©m EB, ÂźiÖn thÕ cña bazÂŹ nhĂĄ hÂŹn 0.3V, nÂȘn tranzito ngŸt 1 cžch tin cËy, ŸÄng thĂȘi Âźi«t ghim DQ th«ng. V0= EQ+ VDQ = 2,5 + 0,7 = 3,2 V. §Çu ra cĂŁ mĂžc cao. TĂŁm lÂči mÂčch ÂźiÖn h×nh 1.28b Ÿóng l” cĂŠng NOT. V× khi V1 l” mĂžc cao th× V0 l” mĂžc thÊp, khi V1 l” mĂžc thÊp th× V0 l” mĂžc cao. Ta cĂŁ b¶ng ch©n lĂœ cña cĂŠng NOT Z= A A Z 0 1 1 0 1.5.4 MÂčch ÂźiÖn cĂŠng NAND (MÂčch v” ٦o) + MÂčch ÂźiÖn v” kÝ hiÖu. H×nh: 1.31 H×nh 1.31: CĂŠng NAND a) kÝ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc: 35
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 MÂčch ÂźiÖn H×nh 1.31 GĂ„m 2 phÇn: PhÇn cĂŠng AND bÂȘn trži v” phÇn cĂŠng NOT bÂȘn ph¶i. VËy quan hÖ ¼Çu ra v” ¼Çu v”o l” NAND (V”- §¶o). BiÓu thĂžc h”m logic cña NAND l”: Z= A.B B¶ng ch©n lÝ cĂŠng NAND A B Z 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 1 1.6 MÂčch TÝch ph©n iC C + ir R A Uv U0 H×nh 1.32: MÂčch tÝch ph©n SÂŹ ŸÄ bĂ© tÝch ph©n ¼−üc m« t¶ trÂȘn h×nh: 1.32 TĂ” ÂźiÒu kiÖn c©n b»ng dßng Ă« nĂłt A, iR= iC ta cĂŁ: dUr Uv -C. = (1-20) dt R 1 RC ∫ Ur= Uvdt + Ur0 (1-21) Ă« Ÿ©y: Ur0 l” ÂźiÖn žp trÂȘn tĂŽ C khi t=0 (l” h»ng sĂš tÝch ph©n xžc ¼Þnh tĂ” ÂźiÒu kiÖn ban ¼Çu). 36
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Th−ĂȘng khi t= 0, Uv= 0 v” Ur= 0. NÂȘn ta cĂŁ: t 1 Ur= τ ∫ Uvdt 0 (1-22) Ă« Ÿ©y: τ= RC gĂ€i l” h»ng sĂš tÝch ph©n cña mÂčch. Khi tÝn hiÖu v”o thay ŸÊi tĂ”ng nÊc, tĂšc Ÿé thay ŸÊi cña ÂźiÖn žp ra sÏ b»ng: ΔUr Uv =- nghÜa l” Ă« ¼Çu ra bĂ© tÝch ph©n sÏ cĂŁ ÂźiÖn žp tšng (hay gi¶m) Δt RC tuyÕn tÝnh theo thĂȘi gian. §Úi vĂ­i tÝn hiÖu h×nh sin, bĂ© tÝch ph©n sÏ l” bĂ© lĂ€c tÇn sĂš thÊp, quay pha tÝn hiÖu h×nh sin Âźi 900 v” hÖ sĂš khuÕch ÂźÂči cña nĂŁ tØ lÖ vĂ­i tÇn sĂš. 1.7 MÂčch Vi ph©n R + Uv C Ur H×nh 1.33: MÂčch vi ph©n BĂ© vi ph©n cho trÂȘn h×nh: 1.33 . B»ng cžc ph−¬ng phžp tÝnh tožn ta cĂŁ ÂźiÖn žp ra cña nĂŁ tØ lÖ vĂ­i tĂšc Ÿé thay ŸÊi cña ÂźiÖn žp v”o: dUv Ur= - RC (1-23) dt Khi tÝn hiÖu v”o l” h×nh sin, bĂ© vi ph©n l”m viÖc nh− mĂ©t bĂ© lĂ€c cao tÇn, hÖ sĂš khuÕch ÂźÂči cña nĂŁ tØ lÖ thuËn vĂ­i tÇn sĂš tÝn hiÖu v”o v” l”m quay pha Uv”o mĂ©t gĂŁc 900. Th−ĂȘng bĂ© vi ph©n l”m viÖc kÐm ĂŠn ¼Þnh Ă« tÇn cao v× khi Ÿã Zc= → 0 l”m hÖ sĂš hĂ„i tiÕp ©m gi¶m nÂȘn khi sö dĂŽng cÇn chĂł Ăœ ¼Æc ÂźiÓm n”y v” bĂŠ sung 1 ÂźiÖn trĂ« l”m nhĂŽt R1. 37
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 1.8 BĂ© ghÐp quang- opto- Couplers 1.8.1 §Âči c−¬ng Trong Anh ngĂ· bĂ© ghÐp quang cßn ¼−üc gĂ€i l” Photo coupledisolators, Photo- coulers, Photo- coupled pairs v” Optically Coupled Pairs. TĂ” th«ng th−ĂȘng nhÊt cho linh kiÖn n”y l” Opto- Couplers. BĂ© ghÐp quang dĂŻng ¼Ó cžch ÂźiÖn giĂ·a nhĂ·ng mÂčch ÂźiÖn cĂŁ sĂč khžc biÖt vÒ ÂźiÖn thÕ khž lĂ­n. Ngo”i ra nĂŁ cßn ¼−üc dĂŻng ¼Ó tržnh cžc vßng ¼Êt (ground circuit, circuit terrestre) g©y nhiÔu trong mÂčch ÂźiÖn. 1.8.2 CÂŹ chÕ hoÂčt Ÿéng Th«ng th−ĂȘng bĂ© ghÐp quang gĂ„m 1 Âźi«t loÂči GaAs phžt ra tia hĂ„ng ngoÂči v” mĂ©t phototranzito vĂ­i vËt liÖu Si. VĂ­i dßng ÂźiÖn thuËn, Âźi«t phžt ra bĂžc xÂč hĂ„ng ngoÂči vĂ­i chiÒu d”i sĂŁng kho¶ng 900nm. Nšng l−üng bĂžc xÂč n”y ¼−üc chiÕu lÂȘn trÂȘn mÆt cña phototranzito hay chiÕu gižn tiÕp qua mĂ©t m«i tr−ĂȘng dÉn quang H×nh 1.38 H×nh 1.34: BĂ© ghÐp quang §Çu tiÂȘn tÝn hiÖu ¼−üc phÇn phžt (LED hĂ„ng ngoÂči) trong bĂ© ghÐp quang biÕn th”nh tÝn hiÖu žnh sžng. Sau Ÿã tÝn hiÖu žnh sžng ¼−üc phÇn nhËn (Phototriac) biÕn lÂči th”nh tÝn hiÖu ÂźiÖn. 38
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh 1.35: Phototriac 1.8.3 TÝnh chÊt cžch ÂźiÖn Nh− Ÿ· nĂŁi, bĂ© ghÐp quang th−ĂȘng ¼−üc dĂŻng ¼Ó cžch ÂźiÖn giĂ·a hai mÂčch ÂźiÖn giĂ·a hai mÂčch ÂźiÖn cĂŁ ÂźiÖn thÕ khžc biÖt khž lĂ­n. BĂ© ghÐp quang cĂŁ thÓ l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu hay vĂ­i tÝn hiÖu ÂźiÖn cĂŁ tÇn sĂš khž cao. §Æc biÖt vĂ­i thÓ tÝch nhĂĄ bÐ, bĂ© ghÐp quang tĂĄ ra −u viÖt hÂŹn so vĂ­i biÕn thÕ. + §iÖn trĂ« cžch ÂźiÖn §ã l” ÂźiÖn trĂ« vĂ­i dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu giĂ·a ng¶ v”o v” ng¶ ra cña bĂ© ghÐp quang cĂŁ trÞ sĂš bÐ nhÊt l” 1011 Ω, nh− thÕ Ÿñ Ÿžp Ăžng yÂȘu cÇu th«ng th−ĂȘng. Nh− thÕ chĂłng ta cÇn chĂł Ăœ, vĂ­i dßng ÂźiÖn rß trong kho¶ng nA cĂŁ thÓ ¶nh hâˆ’Ă«ng ¼Õn hoÂčt Ÿéng cña mÂčch ÂźiÖn, vÝ dĂŽ khi dßng ÂźiÖn rß chÂčy v”o cĂčc gĂšc cña phototranzito cßn ¼Ó trĂšng. GÆp tr−ĂȘng hĂźp n”y ta cĂŁ thÓ tÂčo nhĂ·ng khe trĂšng giĂ·a ng¶ ra v” ng¶ v”o. NĂŁi chung vĂ­i bĂ© ghÐp quang ta cÇn cĂŁ mÂčch in loÂči tĂšt. + §iÖn dung cžch ÂźiÖn CÊu trĂłc cña bĂ© ghÐp quang gĂ„m cĂŁ phototranzito, LED, phÇn cÂŹ cĂŁ thÓ tÂčo mĂ©t ÂźiÖn dung tĂ” 0,3 Ă· 2pF. §iÖn dung n”y ¼−üc Âźo khi ch©n Ă« ng¶ v”o cĂČng nh− ch©n Ă« ng¶ ra ¼−üc nĂši tŸt. VĂ­i sĂč thay ŸÊi cao žp khž nhanh (500V/ÎŒs) giĂ·a ng¶ ra v” ng¶ v”o, ÂźiÖn dung kÝ sinh cĂŁ thÓ truyÒn Âźi sĂč thay ŸÊi v” xung ÂźiÖn Ă« ng¶ ra cĂŁ nhĂ·ng gai nhĂ€n. Trong tr−ĂȘng hĂźp n”y nÂȘn sö dĂŽng bĂ© ghÐp quang kh«ng cĂŁ ch©n nĂši vĂ­i cĂčc gĂšc, v” giĂ·a cĂčc thu vĂ­i cĂčc phžt nÂȘn nĂši mĂ©t tĂŽ ÂźiÖn ¼Ó l”m gi¶m gai nhiÔu Ă« xung ra. §Ó kh«ng tÂčo thÂȘm ÂźiÖn dung kÝ sinh, vĂ­i bĂ© ghÐp quang ta kh«ng nÂȘn dĂŻng ch©n ¼Õ ¼Ó cŸm IC. + §iÖn thÕ cžch ly §iÖn thÕ cžch ly l” ÂźiÖn thÕ cao nhÊt m” bĂ© ghÐp quang cĂŁ thÓ chÞu ÂźĂčng nĂŠi. §iÖn thÕ cžch ly cßn tuĂș thuĂ©c v”o cÊu trĂłc cña bĂ© ghÐp quang, kh«ng khÝ.... 1.8.4 HiÖu Ăžng tr−ĂȘng 39
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 D−íi mĂ©t ÂźiÖn thÕ khž cao giĂ·a LED v” phototranzito cĂŁ kho¶ng cžch khž gÇn, ta cĂŁ mĂ©t ÂźiÖn tr−ĂȘng khž lĂ­n. NĂ”u bĂ© ghÐp quang l”m viÖc vĂ­i ÂźiÒu kiÖn nh− thÕ liÂȘn tĂŽc v”i ng”y, cžc th«ng sĂš cña bĂ© ghÐp quang (¼Æc biÖt vĂ­i tranzito) bÞ thay ŸÊi. HiÖu Ăžng tr−ĂȘng c”ng rĂą r”ng hÂŹn vĂ­i nhiÖt Ÿé cao (1000C) v” mĂ©t ÂźiÖn thÕ mĂ©t chiÒu khž cao (1KV). Cžc th«ng sĂš nh− Ÿé khuÕch ÂźÂči, ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn ng−üc cĂŁ thÓ thay ŸÊi. VĂ­i mĂ©t ÂźiÖn tr−ĂȘng khž lĂ­n ta cĂŁ mĂ©t hiÖu Ăžng giĂšng nh− vĂ­i tranzito MOS: cĂŁ sĂč ٦o ÂźiÖn Ă« bÒ mÆt. So vĂ­i tranzito, cžc th«ng sĂš cña LED rÊt ĂŠn ¼Þnh d−íi tžc dĂŽng cña ÂźiÖn tr−ĂȘng. Ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ b¶o vÖ lĂ­p chuyÓn tiÕp pn cña tranzito Silicon b»ng mĂ©t m”ng ion trong suĂšt ¼Ó chĂšng lÂči ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ÂźiÖn tr−ĂȘng (Transparent Ion Shield- Trios). VÝ dĂŽ vĂ­i bĂ© ghÐp quang SFH6106. 1.8.5 SĂč l·o hož VĂ­i thĂȘi gian, c«ng suÊt phžt sžng cña LED bÞ gi¶m Âźi, do Ÿã ta cĂŁ hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt cña mĂ©t bĂ© ghÐp quang bÐ Âźi. Ng−ĂȘi ta tržnh sĂč l·o hož cña mĂ©t bĂ© ghÐp quang b»ng ph−¬ng phžp “Burn- in”. Sau khi s¶n xuÊt cžc bĂ© ghÐp quang ¼−üc cho l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn v” vĂ­i nhiÖt Ÿé xung quanh khž lĂ­n trong mĂ©t thĂȘi gian (24h). Do Ÿã bĂ© ghÐp quang bÞ l·o hož tr−íc v” nĂŁ kh«ng bÞ l·o hož nhanh nh− cžc bĂ© ghÐp quang ch−a qua “Burn- in”. §Ó cho bĂ© ghÐp quang l”m viÖc l©u d”i kh«ng bÞ l·o hož quž nhanh, nhiÖt Ÿé xung quanh v” dßng ÂźiÖn l”m viÖc ph¶i giĂ· c”ng thÊp c”ng tĂšt. 1.8.6 HÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt Th«ng sĂš quan trĂ€ng nhÊt cña bĂ© ghÐp quang l” hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt dßng ÂźiÖn. HÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt l” hÖ sĂš tÝnh theo phÇn tršm cho biÕt dßng ÂźiÖn ra (cña mĂ©t phototranzito) lĂ­n hÂŹn so vĂ­i dßng ÂźiÖn v”o cña LED hĂ„ng ngoÂči trong mĂ©t bĂ© ghÐp quang. 1.8.7 BĂ© ghÐp quang vĂ­i phototriac 40
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 §−üc dĂŻng ¼Ó ÂźiÒu khiÓn cžc triac c«ng suÊt ChØ cĂŁ mĂ©t ÂźiÖn trĂ« han dßng cho phototriac H×nh 1.38 H×nh 1.38: Photriac dĂŻng ¼Ó ÂźiÒu khiÓn triac c«ng suÊt VĂ­i bĂ© lĂ€c RC ¼Ó chĂšng nhiÔu dV/dt v” cžc xung ÂźiÖn cao tÇn. H×nh 1.39 H×nh 1.39: Phototriac dĂŻng thÂȘm bĂ© lĂ€c RC Varistor b¶o vÖ phototriac kh«ng bÞ cžc xung ÂźiÖn quž cao l”m hĂĄng khi triac l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp cao. H×nh 1.40 H×nh 1.40: Phototriac dĂŻng varistor chĂšng xung ÂźiÖn quž cao Ta cĂŁ b¶ng so sžnh ¼Æc tÝnh cžc linh kiÖn ghÐp tÝn hiÖu 41
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 (Signal Coupling Devices) Linh kiÖn −u ÂźiÓm KhuyÕt ÂźiÓm BĂ© - Kinh tÕ, rÎ tiÒn - Khi ngŸt ÂźiÖn hay dÉn ÂźiÖn ghÐp - CĂŁ thÓ chÕ tÂčo vĂ­i vËt liÖu bžn ¼Òu cĂŁ mĂ©t ÂźiÖn trĂ« giĂ­i hÂčn quang dÉn (ÂźiÖn trĂ« kh«ng thÓ b»ng 0 - L”m viÖc vĂ­i c¶ tÝn hiÖu 1 hay ∞) chiÒu v” xoay chiÒu Ă« tÇn sĂš cao - Dßng ÂźiÖn khi dÉn ÂźiÖn v” - Cžch ÂźiÖn tĂšt ¼Õn v”i KV dßng ÂźiÖn khi ngŸt ÂźiÖn ¼Òu - TĂŠng trĂ« cžch ÂźiÖn cao cĂŁ trÞ sĂš giĂ­i hÂčn - KÝch th−íc nhĂĄ (Dip) - HÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt thÊp - Kh«ng cĂŁ c«ng tŸc nÂȘn kh«ng bÞ n¶y - C«ng suÊt tiÂȘu thĂŽ Ýt RÂŹ le - L”m viÖc vĂ­i c«ng suÊt lĂ­n - §Ÿt tiÒn v× mž rÂŹle l”m - Khi dÉn ÂźiÖn cĂŁ ÂźiÖn trĂ« rÊt b»ng kim loÂči quĂœ thÊp - C«ng suÊt tiÂȘu thĂŽ cao - CĂŁ thÓ truyÒn tÝn hiÖu mĂ©t - VËt tĂšc l”m viÖc rÊt chËm chiÒu - KÝch th−íc lĂ­n - Cžch ÂźiÖn tĂšt BiÕn - TruyÒn tÝn hiÖu vĂ­i vËn tĂšc cao - Kh«ng thÓ truyÒn tÝn hiÖu thÕ - KÝch th−íc trung b×nh mĂ©t chiÒu hay xoay chiÒu Ă« xung - CĂŁ hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt tĂšt tÇn sĂš thÊp. - §Õ cžch ÂźiÖn (cĂŁ tĂŠng trĂ« cao ) nÂȘn rÊt ÂźÂŸt tiÒn IC phžt - CĂŁ thÓ chÕ tÂčo vĂ­i vËt liÖu bžn - TĂŠng trĂ« cžch ÂźiÖn bÐ v” nhËn dÉn, KÝch th−íc bÐ - §iÖn thÕ Ÿžnh thñng rÊt tÝn hiÖu - TruyÒn tin vĂ­i vËn tĂšc cao thÊp d−íi 30 KV ¼−ĂȘng - CĂŁ thÓ truyÒn tÝn hiÖu DC rÎ d”i tiÒn B¶ng 8: MĂ©t sĂš bĂ© ghÐp quang dĂŻng opto- triac 42
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 KĂœ hiÖu TÂȘn bĂ© ghÐp §iÖn žp Dßng ÂźiÖn dv/dt quang ¼Çu ra ¼Çu ra (V/ÎŒs) (V) (mA) MOC3009 7500V PX 250 40 42 MOC3010 7500V PX 250 45 42 MOC3011 7500V PX 250 50 42 MOC3012 7500V PX 250 55 42 TIL3009 3535V PX 250 30 42 TIL3010 3535V PX 250 35 42 TIL3011 3535V PX 250 40 42 TIL3012 3535V PX 250 45 42 MOC3020 7500V PX 400 50 42 MOC3021 7500V PX 400 55 42 TIL3020 3535V PX 400 50 42 TIL3021 3535V PX 400 55 42 43
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Ch−¬ng 2 GiĂ­i thiÖu vÒ mÂčch ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha v” Ÿéng cÂŹ ba pha 2.1 MÂčch ÂźiÖn ba pha 2.1.1 Dßng ÂźiÖn sin Dßng ÂźiÖn sin l” dßng ÂźiÖn xoay chiÒu biÕn ŸÊi theo quy luËt h”m sin cña thĂȘi gian. BiÓu thĂžc dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp: i= Imaxsin(ωt + Κi) (2-1) u= Umaxsin(ωt + Κu) Trong Ÿã i, u l” trÞ sĂš tĂžc thĂȘi cña dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp. Imax , Umax TrÞ sĂš cĂčc ÂźÂči biÂȘn Ÿé cña dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp. (ωt + Κi), (ωt + Κu): l” gĂŁc pha gĂ€i tŸt l” pha cña dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp. Pha xžc Âźinh trÞ sĂš v” chiÒu cña dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp Ă« thĂȘi ÂźiÓm t. Κi, Κu Pha ban ¼Çu cña dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp. Pha ¼Çu l” pha Ă« thĂȘi ÂźiÓm t=0. PhĂŽ thuĂ©c v”o chĂ€n toÂč Ÿé thĂȘi gian, pha ¼Çu cĂŁ thÓ b»ng kh«ng ©m hoÆc d−¬ng. ω TÇn sĂš gĂŁc cña dßng ÂźiÖn sin, Ÿn vÞ l” rad/s. Chu k× T cña dßng ÂźiÂȘn l” kho¶ng thĂȘi gian ngŸn nhÊt ¼Ó dßng ÂźiÖn lÆp lÂči trÞ sĂš v” chiÒu biÕn thiÂȘn, nghÜa l” trong kho¶ng thĂȘi gian T gĂŁc pha biÕn ŸÊi mĂ©t l−üng: ωT = 2π. SĂš chu k× cña dßng ÂźiÖn trong mĂ©t gi©y gĂ€i l” tÇn sĂš f. ω = 2πf (2- 2) 2.1.2 MÂčch ÂźiÖn ba pha MÂčch ÂźiÖn ba pha bao gĂ„m nguĂ„n ÂźiÖn ba pha, ¼−ĂȘng d©y truyÒn t¶i v” cžc phĂŽ t¶i ba pha. §Ó tÂčo ra nguĂ„n ÂźiÖn ba pha ta dĂŻng mžy phžt ÂźiÖn ŸÄng bĂ© ba pha. CĂŁ cÊu tÂčo gĂ„m hai phÇn: PhÇn tÜnh (cßn gĂ€i l” stato) gĂ„m cĂŁ lĂąi thÐp xÎ r·nh, 44
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 trong cžc r·nh ¼Æt 3 d©y quÊn AX, BY, CZ cĂŁ cung sĂš vßng d©y v” lÖch nhau mĂ©t gĂŁc 1200 trong kh«ng gian. Mçi d©y quÊn ¼−üc gĂ€i l” mĂ©t pha. PhÇn quay (cßn gĂ€i l” roto) l” nam ch©m ÂźiÖn N- S. NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc nh− sau: Khi quay r«to, tĂ” tr−ĂȘng sÏ lÇn l−üt quÐt cžc d©y quÊn stato, v” c¶m Ăžng v”o d©y quÊn stato cžc sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sin cĂŻng biÂȘn Ÿé, cĂŻng tÇn sĂš v” lÖch pha nhau mĂ©t gĂŁc 1200. NÕu chĂ€n pha ¼Çu cña sĂžc ÂźiÖn eA cña d©y quÊn AX b»ng kh«ng th× biÓu thĂžc sĂžc ÂźiÖn Ÿéng cña cžc pha lÇn l−üt l”: Pha A: eA= 2 Esinωt 2π Pha B: eB= 2 Esin(ωt - ) (2- 3) 3 2π Pha C: eC= 2 Esin(ωt + ) 3 NguĂ„n ÂźiÖn gĂ„m ba sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sin cĂŻng biÂȘn Ÿé, cĂŻng tÇn sĂš, lÖch 2π nhau vÒ pha gĂ€i l” nguĂ„n ba pha ŸÚi xĂžng. 3 H×nh 2.1: TrÞ sĂš tĂžc thĂȘi sĂžc ÂźiÖn Ÿéng ba pha 2.2 §éng cÂŹ ba pha 2.2.1 Khži qužt vÒ Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© + CÊu tÂčo v” ¼Æc ÂźiÓm. - CÊu tÂčo PhÇn tÜnh (Stato): gĂ„m vĂĄ mžy, lĂąi sŸt v” d©y quÊn. 45
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 * VĂĄ mžy: th−ĂȘng l”m b»ng gang. §Úi vĂ­i mžy cĂŁ c«ng suÊt lĂ­n (trÂȘn 1000kW), th−ĂȘng dĂŻng thÐp tÊm h”n lÂči th”nh vĂĄ. VĂĄ mžy cĂŁ tžc dĂŽng b¶o vÖ v” cĂš ¼Þnh cžc chi tiÕt mžy. * LĂąi thÐp: §−üc l”m b»ng cžc lž thÐp kĂŒ thuËt ÂźiÖn d”y tĂ” 0.35mm ¼Õn 0.5 mm ghÐp lÂči vĂ­i nhau. LĂąi sŸt l” phÇn dÉn tĂ”. V× tĂ” tr−ĂȘng Âźi qua lĂąi sŸt l” tĂ” tr−ĂȘng xoay chiÒu, nh»m gi¶m tĂŠn hao do dßng ÂźiÖn xožy g©y nÂȘn, mçi lž thÐp kĂŒ thuËt ÂźiÖn ¼Òu cĂŁ phñ lĂ­p sÂŹn cžch ÂźiÖn. MÆt trong cña lĂąi thÐp cĂŁ xÎ r·nh ¼Ó ¼Æt d©y quÊn. * D©y quÊn: D©y quÊn ¼−üc ¼Æt v”o trong r·nh cña lĂąi sŸt v” cžch ÂźiÖn vĂ­i lĂąi sŸt nhĂȘ giÊy cžch ÂźiÖn. D©y quÊn stato gĂ„m ba cuĂšn ¼Æt lÖch nhau 1200 ÂźiÖn. PhÇn quay (R«to) * TrĂŽc: L”m b»ng thÐp, dĂŻng ¼Ó ŸÏ lĂąi sŸt roto. * LĂąi sŸt: GĂ„m cžc lž thÐp kĂŒ thuËt ÂźiÖn giĂšng nh− Ă« phÇn stato. LĂąi thÕp ¼−üc Ðp trĂčc tiÕp lÂȘn trĂŽc. BÂȘn ngo”i lĂąi sŸt cĂŁ xÎ r·nh ¼Ó ¼Æt d©y quÊn. * D©y quÊn gĂ„m hai loÂči: loÂči r«to d©y quÊn v” loÂči r«to kiÓu lĂ„ng sĂŁc. LoÂči r«to kiÓu d©y quÊn: D©y quÊn r«to giĂšng d©y quÊn Ă« stato v” cĂŁ sĂš cĂčc b»ng sĂš cĂčc stato. Cžc Ÿéng cÂŹ c«ng suÊt trun trĂ« lÂȘn th−ĂȘng dĂŻng d©y quÊn kiÓu sĂŁng hai lĂ­p ¼Ó gi¶m ¼−üc nhĂ·ng ¼Çu nĂši d©y v” kÕt cÊu d©y quÊn ¼−üc chÆt chÏ hÂŹn. Cžc Ÿéng cÂŹ c«ng suÊt nhĂĄ th−ĂȘng dĂŻng d©y quÊn ŸÄng t©m mĂ©t lĂ­p. D©y quÊn ba pha cña r«to th−ĂȘng ¼Êu h×nh sao (Y). Ba ¼Çu kia nĂši v”o ba vßng tr−üt b»ng ŸÄng ¼Æt cĂš ¼Þnh Ă« ¼Çu trĂŽc. Th«ng qua chĂŠi than v” vßng tr−üt, ¼−a ÂźiÖn trĂ« phĂŽ v”o mÂčch r«to nh»m c¶i thiÖn tÝnh nšng mĂ« mžy v” ÂźiÒu chØnh tĂšc Ÿé. LoÂči r«to kiÓu lßng sĂŁc: LoÂči d©y quÊn n”y khžc vĂ­i d©y quÊn stato. Mçi r·nh cña lĂąi sŸt ¼−üc ¼Æt mĂ©t thanh dÉn b»ng ŸÄng hoÆc b»ng nh«m v” ¼−üc nĂši tŸt lÂči Ă« hai ¼Çu b»ng hai vßng ngŸn mÂčch l”m b»ng ŸÄng hoÆc nh«m, h×nh th”nh mĂ©t cži lĂ„ng, ng−ĂȘi Ÿã gĂ€i l” lĂ„ng sĂŁc. D©y quÊn r«to kiÓu lĂ„ng sĂŁc kh«ng cÇn cžch ÂźiÖn vĂ­i lĂąi sŸt. * Khe hĂ«: Khe hĂ« trong Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© rÊt nhĂĄ (0.2mm Ă·1mm). 46
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 - §Æc ÂźiÓm cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha * CÊu tÂčo Ÿn gi¶n. * §Êu trĂčc tiÕp v”o l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha. * TĂšc Ÿé quay cña r«to nhĂĄ hÂŹn tĂšc Ÿé tĂ” tr−ĂȘng quay cña stato n< n1. Trong Ÿã: n TĂšc Ÿé quay cña r«to. n1 TĂšc Ÿé quay tĂ” tr−ĂȘng quay cña stato (tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© cña Ÿéng cÂŹ) + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© Khi nĂši d©y quÊn stato v”o l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha, trong Ÿéng cÂŹ sÏ sinh ra mĂ©t tĂ” tr−ĂȘng quay. TĂ” tr−ĂȘng n”y sÏ quÐt qua cžc thanh dÉn r«to, l”m c¶m Ăžng lÂȘn d©y quÊn r«to mĂ©t sĂžc ÂźiÖn Ÿéng E2 sÏ sinh ra dßng ÂźiÖn I2 chÂčy trong d©y quÊn. ChiÒu cña sĂžc ÂźiÖn Ÿéng v” chiÒu cña dßng ÂźiÖn ¼−üc xžc ¼Þnh theo quy luËt b”n tay ph¶i. M n1 H×nh 2.2: SÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ChiÒu dßng ÂźiÖn Ă« nöa phÝa trÂȘn r«to h−íng tĂ” trong ra ngo”i, cßn chiÒu dßng ÂźiÖn cña cžc thanh dÉn Ă« nöa phÝa d−íi cña r«to h−íng tĂ” ngo”i v”o trong. Dßng ÂźiÖn I2 tžc Ÿéng t−¬ng hç vĂ­i tĂ” tr−ĂȘng stato tÂčo ra lĂčc ÂźiÖn tĂ” trÂȘn d©y dÉn r«to v” m«men quay l”m cho r«to quay vĂ­i tĂšc Ÿé n theo chiÒu tĂ” tr−ĂȘng quay. TĂšc Ÿé quay cña r«to n lu«n nhĂĄ hÂŹn tĂšc Ÿé cña tĂ” tr−ĂȘng quay stato n1. cĂŁ sĂč chuyÓn Ÿéng t−¬ng ŸÚi giĂ·a r«to v” tĂ” tr−ĂȘng quay stato duy tr× ¼−üc dßng ÂźiÖn I2 v” m«men M. V× tĂšc Ÿé cña r«to khžc vĂ­i tĂšc Ÿé cña tĂ” tr−ĂȘng quay stato nÂȘn gĂ€i l” Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ©. 47
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 §Æc tr−ng cho Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha l” hÖ sĂš tr−üt: n1 − n S= (2 -4) n1 Trong Ÿã: n l” tĂšc Ÿé quay cña r«to f1 l” tÇn sĂš cña dßng ÂźiÖn l−íi. P sĂš Ÿ«i cĂčc. n1 tĂšc Ÿé quay cña tĂ” tr−ĂȘng quay 60 f 1 n1 = (2- 5) p Khi tÇn sĂš cña mÂčng ÂźiÖn thay ŸÊi th× n1 thay ŸÊi l”m cho n thay ŸÊi theo. Khi mĂ« mžy th× n= 0 v” S= 1 gĂ€i l” Ÿé tr−üt mĂ« mžy. Dßng ÂźiÖn trong d©y quÊn v” tĂ” tr−ĂȘng quay tžc dĂŽng lĂčc t−¬ng hç lÂȘn nhau khi r«to chÞu tžc dĂŽng cña momen M th× tĂ” tr−ĂȘng quay cĂČng chÞu tžc dĂŽng cña m«men M theo chiÒu ng−üc lÂči. MuĂšn cho tĂ” tr−ĂȘng quay vĂ­i tĂšc Ÿé n1 th× nĂŁ ph¶i nhËn mĂ©t c«ng suÊt ¼−a v”o gĂ€i l” c«ng suÊt ÂźiÖn tĂ”. 2π n1 Pñt = Mω1 = M (2 − 6) 60 Khi Ÿã c«ng suÊt ÂźiÖn ¼−a v”o: P = 3UI cos ϕ 1 (2- 7) Ngo”i th”nh phÇn c«ng suÊt ÂźiÖn tĂ” cßn cĂŁ tĂŠn hao trÂȘn ÂźiÖn trĂ« d©y quÊn stato. ΔPd1= 3r12I12 (2- 8) TĂŠn hao sŸt: ΔPst = ΔP (2- 9) C«ng suÊt cÂŹ Ă« trĂŽc l”: 2π n P2, = M ω = M (2- 10) 60 48
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 C«ng suÊt cÂŹ nhĂĄ hÂŹn c«ng suÊt ÂźiÖn tĂ” v× cßn tĂŠn hao trÂȘn d©y quÊn r«to: P2= PÂźt - ΔPd2 (2-11) ΔPd2 = m2I2r2 (2- 12) Trong Ÿã: m2 sĂš pha cña d©y quÊn r«to. V× P’2 < pÂźt do Ÿã n < n1 c«ng suÊt cÂŹ cña P2 ¼−a ra nhĂĄ hÂŹn P2, v× cßn tĂŠn hao do ma sžt trÂȘn trĂŽc Ÿéng cÂŹ v” tĂŠn hao v” tĂŠn hao phĂŽ khžc: P2 = P ' 2 = ΔPc − ΔPf (2- 13) P2 HiÖu suÊt cña Ÿéng cÂŹ: η= = (0,8Ă· 0,9) (2- 14) P1 + Cžc ÂźÂči l−üng v” ph−¬ng tr×nh cÂŹ b¶n cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© - Cžc ÂźÂči l−üng HÖ sĂš tr−üt: §Ó biÓu thÞ mĂžc Ÿé ŸÄng bĂ© giĂ·a tĂšc Ÿé quay cña r«to n v” tĂšc Ÿé cña tĂ” tr−ĂȘng quay stato n1. n1 − n ta cĂŁ : s= (2- 15) n1 Hay tÝnh theo phÇn tršm: n1 − n s= 100% (2- 16) n1 XÐt vÒ mÆt lĂœ thuyÕt giž trÞ S sÏ biÕn thiÂȘn tĂ” 0 ¼Õn 1 hoÆc tĂ” 0 ¼Õn 100 o/o 60f1 Trong Ÿã: n1 = (2- 17) p n= n1(1- s) (2- 18) SĂžc ÂźiÖn Ÿéng cña mÂčch r«to lĂłc ŸÞng yÂȘn: E2 = 4, 44 K 2 f 2W2φm (2- 19) 49
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Trong Ÿã: φm TrÞ sĂš cĂčc ÂźÂči cña tĂ” th«ng trong mÂčch K2 l” hÖ sĂš d©y quÊn r«to cña Ÿéng cÂŹ. f2 TÇn sĂš xžc ¼Þnh Ă« tĂšc Ÿé biÕn ŸÊi cña tĂ” th«ng quay qua cuĂ©n d©y, v× r«to ŸÞng yÂȘn nÂȘn: pn1 f2 = (2- 20) 60 f2 b»ng vĂ­i tÇn sĂš dßng ÂźiÖn ¼−a v”o f1 -Khi roto quay: TÇn sĂš trong d©y quÊn r«to: n1 − n n − n n1 p f2s = p= 1 (2- 20) 60 n1 60 VËy f2s = s.f1 (2 -22) SĂžc ÂźiÖn Ÿéng trÂȘn d©y quÊn r«to lĂłc Ÿã l”: E2s= 4,44f2sW2K2φm (2- 23) VĂ­i f2s = s.f1 thÕ v”o (2- 20) Ta ¼−üc: E2s= 4,44f1W2K2φms (2- 24) + −u nh−üc ÂźiÓm cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha - −u ÂźiÓm Trong c«ng nghiÖp hiÖn nay phÇn lĂ­n ¼Òu sö dĂŽng Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha. V× nĂŁ tiÖn lĂźi hÂŹn, vĂ­i cÊu tÂčo mÉu m· Ÿn gi¶n, giž th”nh hÂč so vĂ­i Ÿéng cÂŹ mĂ©t chiÒu Ngo”i ra Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha dĂŻng trĂčc tiÕp vĂ­i l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha, kh«ng ph¶i tĂšn kÐm thÂȘm cžc bĂ© biÕn ŸÊi. VËn h”nh tin cËy, gi¶m chi phÝ vËn h”nh, b¶o tr× söa chĂ·a. - Nh−üc ÂźiÓm 50
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 BÂȘn cÂčnh nhĂ·ng −u ÂźiÓm Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha cßn cĂŁ nhĂ·ng nh−üc ÂźiÓm sau: DÔ phžt nĂŁng vĂ­i Stato, nhÊt l” khi ÂźiÖn žp l−íi tšng v” ŸÚi vĂ­i r«to khi ÂźiÖn žp l−íi gi¶m. L”m gi¶m bĂ­t Ÿé tin cËy v× khe hĂ« kh«ng khÝ nhĂĄ. Khi ÂźiÖn žp sĂŽt xuĂšng th× m«men khĂ«i Ÿéng v” m«men cĂčc ÂźÂči gi¶m rÊt nhiÒu v× m«men tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp. 2.2.2 Khži qužt vÒ Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© + §Þnh nghÜa v” c«ng dĂŽng NhĂ·ng mžy ÂźiÖn xoay chiÒu cĂŁ tĂšc Ÿé quay r«to n b»ng tĂšc Ÿé quay cña tĂ” tr−ĂȘng n1 gĂ€i l” mžy ÂźiÖn ŸÄng bĂ©. Mžy ÂźiÖn ŸÄng bĂ© cĂŁ 2 d©y quÊn: d©y quÊn stato nĂši vĂ­i l−íi ÂźiÖn cĂŁ tÇn sĂš f kh«ng ŸÊi, d©y quÊn r«to ¼−üc kÝch thÝch b»ng dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. Ă« chÕ Ÿé xžc lËp mžy ÂźiÖn ŸÄng bĂ© cĂŁ tĂšc Ÿé quay r«to lu«n kh«ng ŸÊi khi t¶i thay ŸÊi. §éng cÂŹ ŸÄng bĂ© ¼−üc sö dĂŽng rĂ©ng r·i trong nhĂ·ng truyÒn Ÿéng c«ng suÊt trung b×nh v” lĂ­n, cĂŁ yÂȘu cÇu ĂŠn ¼Þnh tĂšc Ÿé cao. §éng cÂŹ ŸÄng bĂ© th−ĂȘng dĂŻng cho mžy bÂŹm, quÂčt giĂŁ, cžc hÖ truyÒn Ÿéng cña nh” mžy luyÖn kim v” cĂČng th−ĂȘng ¼−üc sö dĂŽng l”m Ÿéng cÂŹ sÂŹ cÊp trong cžc tĂŠ mžy phžt - Ÿéng cÂŹ c«ng suÊt lĂ­n. −u ÂźiÓm cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© l” cĂŁ Ÿé ĂŠn ¼Þnh tĂšc Ÿé cao, hÖ sĂš cosφ v” hiÖu suÊt lĂ­n. MÂčch stato cña nĂŁ t−¬ng tĂč Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ©, mÂčch r«to cĂŁ cuĂ©n kÝch tĂ” v” cuĂ©n d©y khĂ«i Ÿéng. + Cžc ¼Æc tÝnh cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© Khi Ÿãng stato Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© v”o l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu cĂŁ tÊn sĂš f1 kh«ng ŸÊi, Ÿéng cÂŹ sÏ l”m viÖc vĂ­i tĂšc Ÿé kh«ng ŸÊi l” tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ©: ω= 2πf1p-1 (2- 25) 51
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Trong phÂčm vi m«men cho phÐp M≀ Mmax , ¼Æc tÝnh cÂŹ l” tuyÖt ŸÚi cĂžng, nghÜa l” Ÿé cĂžng cña ¼Æc tÝnh cÂŹ ÎČ= ∞. §Æc tÝnh cÂŹ cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© ¼−üc tr×nh b”y trÂȘn h×nh: 2.5 ω ω1 0 Mmax M H×nh 2.5: §Æc tÝnh cÂŹ cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© Khi m«men v−üt quž trÞ sĂš Mmax th× tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ sÏ mÊt ŸÄng bĂ© . Trong hÖ truyÒn Ÿéng dĂŻng Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© ng−ĂȘi ta cßng sö dĂŽng ¼Æc tÝnh gĂŁc: M= f(Ξ) §Æc tÝnh gĂŁc biÓu diÔn quan hÖ giĂ·a m«men cña Ÿéng cÂŹ vĂ­i gĂŁc lÖnh cña vÐc tÂŹ ÂźiÖn žp pha l−íi ÂźiÖn v” vectÂŹ sĂžc ÂźiÖn Ÿéng c¶m Ăžng trong d©y quÊn stato do tĂ” tr−ĂȘng mĂ©t chiÒu r«to sinh ra. §Æc tÝnh M= f(Ξ) ¼−üc x©y dĂčng b»ng cžch sö dĂŽng ŸÄ thÞ vÐctÂŹ cña mÂčch stato vĂ­i gi¶ thiÕt bĂĄ qua ÂźiÖn trĂ« R cña mÂčch stato. H×nh 2.6: §Ä thÞ vÐc tÂŹ cña mÂčch stato Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©. TrÂȘn ŸÄ thÞ vÐctÂŹ H×nh 2.6: U1- ÂźiÖn žp pha l−íi (V) 52
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 E - sĂžc ÂźiÖn Ÿéng pha stato (V) I1- dßng ÂźiÖn stato (A) XS- ÂźiÖn khžng pha stato b»ng tĂŠng ÂźiÖn khžng cuĂ©n d©y mĂ©t pha cña cuĂ©n stato: Xs = XÎŒ + X1, Ξ gĂŁc lÖch pha giĂ·a U v” E φ - gĂŁc lÖch pha giĂ·a vÐctÂŹ ÂźiÖn žp U1 v” dßng ÂźiÖn I1. TĂ” ŸÄ thÞ vÐctÂŹ ta cĂŁ: U1cosφ = Ecos(φ - Ξ) U sin Ξ Theo tam gižc ABC: cos(φ - Ξ)= Thay v”o ph−¬ng tr×nh trÂȘn ta I1 X s U sin Ξ EU1 ¼−üc: U1cosφ = E hay U1I1 cosφ = sin Ξ I1 X s Xs U1I1 cosφ l” c«ng suÊt mĂ©t pha cña Ÿéng cÂŹ. VËy c«ng suÊt ba pha cña Ÿéng cÂŹ l”: EU1 P=3 sin Ξ (2- 26) Xs Momen Ÿéng cÂŹ: P 3EU1 M= = sin Ξ (2- 27) ω1 ω1 X s §©y l” ph−¬ng tr×nh ¼Æc tÝnh gĂŁc cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©. MĂ©t cžch gÇn Ÿóng ta thÊy ¼Æc tÝnh gĂŁc cĂŁ dÂčng h×nh sin biÓu diÔn trÂȘn h×nh 2.7 H×nh 2.7: §Æc tÝnh gĂŁc cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©. 53
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi Ξ= π/2 ta cĂŁ biÓu ŸÄ cĂčc ÂźÂči: 3EU1 Mmax= (2- 28) ω1 X s LĂłc n”y: M= MmsinΞ, Mm ¼Æc tr−ng cho kh¶ nšng quž t¶i cña Ÿéng cÂŹ, khi t¶i tšng gĂŁc lÖch Ξ, nÕu Ξ > π/2 th× m«men gi¶m. §éng cÂŹ ŸÄng bĂ© th−ĂȘng l”m viÖc ¼Þnh mĂžc vĂ­i Οm = 450. HÖ sĂš quž t¶i vÒ m«men: Mm λM = = 2Ă· 2.5 M ñt NhĂ·ng ÂźiÒu ph©n tÝch Ă« trÂȘn chØ Ÿóng vĂ­i Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© cĂčc Èn v” m«men chØ xuÊt hiÖn khi cĂŁ kÝch tĂ” vo” r«to. Cßn vĂ­i Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©c cĂčc lĂ„i do sĂč ph©n bĂš khe hĂ« kh«ng khÝ giĂ·a r«to v” stato kh«ng ¼Òu nÂȘn trong mžy xuÊt hiÖn m«men ph¶n khžng phĂŽ v” ph−¬ng tr×nh ¼Æc tÝnh gĂŁc cĂŁ dÂčng sau: 3 ⎡ U1 E U2⎛ 1 1 ⎞ ⎀ M= ⎱ sin Ξ + 1 ⎜ − ⎟ sin 2Ξ ⎄ (2- 29) ω1 ⎱ X d ⎣ 2 ⎜ Xq Xd ⎟ ⎝ ⎠ ⎄ ⎊ Xq, Xd l” ÂźiÖn khžng dĂ€c trĂŽc v” ngang trĂŽc. §−ĂȘng cong biÓu diÔn momen sÏ l” tĂŠng cña hai th”nh phÇn: 3EU1 M1 = sin Ξ , v” Xd 3U12 ⎛ 1 1 ⎞ M2 = ⎜ − ⎟ sin 2Ξ (2- 30) 2ω1 ⎜ X q X d ⎟ ⎝ ⎠ TrÂȘn ŸÄ thÞ ¼Æc tÝnh gĂŁc biÓu diÔn M1, M2 b»ng cžc ¼−ĂȘng nÐt ŸÞt. §Úi vĂ­i mžy cĂčc Èn Xq= Xd nÂȘn M2= 0 v” M= M1. Nh−ng th−ĂȘng M2 rÊt nhĂĄ nÂȘn cĂŁ thÓ bĂĄ qua. Khi Ÿã ¼Æc tÝnh gĂŁc cña Ÿéng cÂŹ cĂčc Èn v” cĂčc lĂ„i nh− nhau. Ch−¬ng 3 54
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ÂźiÖn ¼Õn sĂč l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ ba pha 3.1 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ¼Õn quž tr×nh khĂ«i Ÿéng cña Ÿéng cÂŹ ba pha ChÕ Ÿé Ÿéng cÂŹ l” chÕ Ÿé ¼−üc sö dĂŽng chñ yÕu cña cžc mžy ÂźiÖn kh«ng ŸÄng bĂ©. Cžc chÕ Ÿé khžc ¼−üc dĂŻng rÊt hÂčn chÕ. TÂȘn gĂ€i Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© l” ¼Ó nhÊn mÂčnh r»ng cžc mžy ÂźiÖn kh«ng ŸÄng bĂ© ¼−üc tÂčo ra cĂŁ cžc chØ tiÂȘu, kÜ thuËt chØ ٦m b¶o Ă« chÕ Ÿé Ÿéng cÂŹ tuy vÒ nguyÂȘn tŸc nĂŁ cĂŁ thÓ l”m viÖc Ă« cžc chÕ Ÿé khžc. TÊt c¶ cžc Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ph¶i tĂč mĂ« mžy ¼−üc nghÜa l” tĂč lÊy Ÿ” ¼−üc tĂ” trÂčng thži ŸÞng yÂȘn lÂȘn tĂ­i tĂšc Ÿé gĂŁc gÇn tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© sau khi thŸng ¼−üc m«men c¶n cña t¶i. YÂȘu cÇu Ÿã ŸÚi vĂ­i ¼Æc tÝnh mĂ« mžy trong cžc kiÓu Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© khžc nhau ¼−üc ¼Æt ra l” khžc nhau. 3.1.1 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ÂźiÖn žp Ta cĂŁ ph−¬ng tr×nh m«men Ÿéng cÂŹ: 3U12 R2 ' S M= (3- 1) ω1 ⎡( R1S + R2 ' ) + S 2 X 2 nm ⎀ 2 ⎱⎣ ⎊⎄ VĂ­i Xnm: §iÖn khžng ngŸn mÂčch M: M«men c¶n cña Ÿéng cÂŹ, M tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp nguĂ„n U12 v” Mnm cĂČng tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp nguĂ„n U12 Trong Ÿã: Snm l” Ÿé tr−üt ngŸn mÂčch R2 ' Snm= (3- 2) R12 + X 2 nm Ta thÊy Snm kh«ng phĂŽ thuĂ©c v”o ÂźiÖn žp nguĂ„n U1 nÂȘn khi ÂźiÖn žp nguĂ„n thay ŸÊi th× m«men M thay ŸÊi nh−ng Ÿé tr−üt S kh«ng thay ŸÊi. Do Ÿã muĂšn ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp nguĂ„n U1 ¼Ó khĂ«i Ÿéng Ÿéng cÂŹ th× chØ ¼−üc ÂźiÒu chØnh trong phÂčm vi hÑp. 3.1.2 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña tÇn sĂš Khi mĂ« mžy Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© 3 pha lĂ„ng sĂŁc th× hiÖu Ăžng bÒ mÆt trong cžc thanh dÉn sinh ra lĂłc bŸt ¼Çu mĂ« mžy l” lĂłc tÇn sĂš dßng ÂźiÖn trong r«to: f2= sf1. 55
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Ta thÊy khi thay ŸÊi tÇn sĂš ÂźiÖn žp l−íi f1 th× tÇn sĂš dßng ÂźiÖn trong r«to f2 cĂČng thay ŸÊi theo tĂ” Ÿã l”m thay ŸÊi ¼Æc tÝnh mĂ« mžy cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© 3 pha r«to lĂ„ng sĂŁc. 3.1.3 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña mÊt pha. HiÖn t−üng mÊt pha l” hiÖn t−üng nguĂ„n xoay chiÒu ba pha cÊp cho Ÿéng cÂŹ ba pha xoay chiÒu ba pha bÞ mÊt mĂ©t hoÆc hai pha trong ba pha. Khi mÊt pha th× sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sinh ra trong d©y quÊn cña Ÿéng cÂŹ l” hÖ thĂšng sĂžc ÂźiÖn Ÿéng kh«ng ŸÚi xĂžng, tĂ” tr−ĂȘng quay cĂČng l” tĂ” tr−ĂȘng kh«ng ŸÚi xĂžng. §©y l” nguyÂȘn nh©n dÉn ¼Õn Ÿéng cÂŹ khĂ«i Ÿéng rÊt nÆng nÒ, th−ĂȘng g©y ra nhĂ·ng tiÕng Ă„n lÂč trong quž tr×nh khĂ«i Ÿéng cña Ÿéng cÂŹ, khi khĂ«i Ÿéng v” khi quž t¶i ¼Òu g©y nĂŁng Ÿéng cÂŹ, nÕu thĂȘi gian diÔn ra d”i cĂŁ thÓ g©y hĂĄng cžch ÂźiÖn v” d©y quÊn Ÿéng cÂŹ, Ÿéng cÂŹ sÏ bÞ hĂĄng nÆng nÒ. Trong tr−ĂȘng hĂźp khžc cĂŁ thÓ kh«ng khĂ«i Ÿéng ¼−üc Ÿéng cÂŹ do tĂ” tr−ĂȘng quay quž yÕu kh«ng Ÿñ ¼Ó thŸng momen c¶n cña Ÿéng cÂŹ. 3.1.4 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña mÊt thĂž tĂč pha HiÖn t−üng mÊt thĂž tĂč pha l” hiÖn t−üng hai trong ba pha cña nguĂ„n cung cÊp cho Ÿéng cÂŹ bÞ thay ŸÊi. Khi Ÿã sÏ cĂŁ hiÖn t−üng l” tĂ” th«ng trong Ÿéng cÂŹ ŸÊi chiÒu dÉn ¼Õn Ÿéng cÂŹ quay theo chiÒu ng−üc lÂči. Ta thÊy Ÿéng cÂŹ khĂ«i Ÿéng ¼−üc nh−ng chiÒu quay bÞ ŸÊi ng−üc lÂči do hÖ thĂšng sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sinh ra hÖ thĂšng tĂ” tr−ĂȘng quay bÞ ŸÊi ng−üc lÂči. Tr−ĂȘng hĂźp n”y xÈy ra sÏ rÊt nguy hiÓm nÕu Ÿéng cÂŹ l”m viÖc Ă« cžc hÖ thĂšng truyÒn Ÿéng nh−: bšng t¶i, thang mžy.... nĂŁ g©y ra nhĂ·ng tžc hÂči c¶ vÒ con ng−ĂȘi lÉn t”i s¶n. Nh− vËy vĂ­i nhĂ·ng d©y truyÒn quan trong nh− vËy th× bŸt buĂ©c khi mÊt thĂž tĂč pha th× ph¶i cĂŁ mÂčch b¶o vÖ cŸt ngay Ÿéng cÂŹ ra khĂĄi nguĂ„n. 3.1.5 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n kh«ng ŸÚi xĂžng Khi nguĂ„n ba pha l” kh«ng ŸÚi xĂžng th× khi cÊp nguĂ„n Ÿã cho Ÿéng cÂŹ ba pha cžc sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sinh ra trong d©y quÊn stato sÏ l” hÖ thĂšng sĂžc ÂźiÖn Ÿéng kh«ng ŸÚi xĂžng. Khi Ÿã lĂčc tžc dĂŽng t−¬ng hç tĂ” tr−ĂȘng quay v” thanh dÉn mang dßng ÂźiÖn r«to sÏ ¶nh hâˆ’Ă«ng ¼Õn sĂč mĂ« mžy cña Ÿéng cÂŹ. 56
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Nh− vËy khi nguĂ„n ba pha kh«ng ŸÚi xĂžng cÊp cho Ÿéng cÂŹ th× c«ng suÊt nguĂ„n cÊp cho Ÿéng cÂŹ ¼Ó mĂ« mžy ph¶i lĂ­n hÂŹn nguĂ„n ŸÚi xĂžng mĂ©t l−üng nhÊt ¼Þnh. L−üng n”y tuĂș thuĂ©c v”o c«ng suÊt mžy v” chÕ Ÿé mĂ« mžy cña Ÿéng cÂŹ (mang t¶i hoÆc kh«ng mang t¶i). 3.2 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ¼Õn sĂč l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ ba pha 3.2.1 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ÂźiÖn žp M«men cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp nguĂ„n. Do Ÿã khi ÂźiÖn žp nguĂ„n thay ŸÊi th× dÉn ¼Õn m«men cña Ÿéng cÂŹ cĂČng thay ŸÊi theo. H×nh 3.1: §Æc tÝnh cÂŹ cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© khi gi¶m ÂźiÖn žp. Khi ÂźiÖn žp l−íi suy gi¶m th× m«men tĂ­i hÂčn Mth sÏ gi¶m tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng lÇn Ÿé suy gi¶m cña ÂźiÖn žp. Trong khi Ÿã tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© ω1 v” Ÿé tr−üt tĂ­i hÂčn sth l” kh«ng thay ŸÊi. Ta cĂŁ ¼Æc tÝnh cÂŹ khi ÂźiÖn žp l−íi gi¶m trÂȘn h×nh 3.1 3.2.2 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña tÇn sĂš 2π f1 TĂ” biÓu thĂžc: ω1= (3- 3) p VĂ­i ω1: tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© 57
Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 f1: tÇn sĂš ÂźiÖn žp l−íi P: sĂš cÆp cĂčc Ta thÊy khi f1 thay ŸÊi th× sÏ l” thay ŸÊi tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ v” tĂšc Ÿé tĂ” tr−ĂȘng quay. XÐt tr−ĂȘng hĂźp khi tšng tÇn sĂš f1> f1Âźm th× m«men tĂ­i hÂčn Mth sÏ gi¶m, tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ gi¶m t−¬ng Ăžng. XÐt tr−ĂȘng hĂźp khi gi¶m tÇn sĂš f1< f1Âźm th× dßng ÂźiÖn trong r«to Ÿéng cÂŹ sÏ tšng rÊt lĂ­n cĂŁ thÓ g©y qĂła t¶i nÕu f1 gi¶m quž nhiÒu. ω ω11 f11 f1> f1Âźm ω12 f12 ω1Âźm f1Âźm ω13 f13 f1< f1Âźm Mth M H×nh 3.2: §Æc tÝnh cÂŹ khi thay ŸÊi tÇn sĂš Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© 3.2.3 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n kh«ng ŸÚi xĂžng ChÕ Ÿé l”m viÖc trong Ÿã dßng ÂźiÖn trong cžc pha stato hay r«to cña mžy ÂźiÖn kh«ng ŸÄng bĂ© kh«ng b»ng nhau gĂ€i l” chÕ Ÿé l”m viÖc kh«ng ŸÚi xĂžng. ChÕ Ÿé n”y th−ĂȘng do ÂźiÖn žp l−íi sÂŹ cÊp cung cÊp cho mžy l” kh«ng ŸÚi xĂžng. ChĂłng ta xÐt sĂč l”m viÖc cña chÕ Ÿé n”y: NÕu d©y quÊn stato ¼−üc nĂši h×nh sao trung tÝnh cžch ÂźiÖn th× th”nh phÇn thĂž tĂč kh«ng cña dßng ÂźiÖn kh«ng xuÊt hiÖn v” hÖ thĂšng ÂźiÖn žp sÂŹ cÊp kh«ng ŸÚi xĂžng (Ua1, Ub1, Uc1) cĂŁ thÓ biÓu diÔn nh− l” tĂŠng cžc th”nh phÇn thĂž tĂč thuËn(Ua11, Ub11, Uc11) v” thĂž tĂč nghÞch (Ua12, Ub12, Uc12) nh− sau: 58
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf

Recommended

Tailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdt
Tailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdtTailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdt
Tailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdt
Tráș§n Đức Anh
 
Đề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAY
Đề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAYĐề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAY
Đề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAY
Dịch VỄ Viáșżt BĂ i Trọn GĂłi ZALO 0917193864
 
Chuong 14 16
Chuong 14 16Chuong 14 16
Chuong 14 16Vcoi Vit
 
Luáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOT
Luáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOTLuáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOT
Luáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOT
Dịch vỄ viáșżt bĂ i trọn gĂłi ZALO: 0909232620
 
bctntlvn (69).pdf
bctntlvn (69).pdfbctntlvn (69).pdf
bctntlvn (69).pdfLuanvan84
 
Resources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy sua
Resources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy suaResources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy sua
Resources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy suaTiáșżn Thịnh Danh
 
Những bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.comNhững bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.comTháșż Giới Tinh Hoa
 
GiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčng
GiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčngGiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčng
GiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčng
Vinamain: BáșŁo dÆ°á»Ąng CĂŽng nghiệp
 

Recommended

Tailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdt
Tailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdtTailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdt
Tailieu.vncty.com giao trinh-lt[1].hdt
Tráș§n Đức Anh
 
Đề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAY
Đề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAYĐề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAY
Đề tĂ i: Thiáșżt káșż trỄ sở liĂȘn cÆĄ quan số 2 tỉnh QuáșŁng Ninh, HAY
Dịch VỄ Viáșżt BĂ i Trọn GĂłi ZALO 0917193864
 
Chuong 14 16
Chuong 14 16Chuong 14 16
Chuong 14 16Vcoi Vit
 
Luáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOT
Luáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOTLuáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOT
Luáș­n văn tốt nghiệp: TrỄ sở cĂŽng an quáș­n Ba ĐÏnh, HOT
Dịch vỄ viáșżt bĂ i trọn gĂłi ZALO: 0909232620
 
bctntlvn (69).pdf
bctntlvn (69).pdfbctntlvn (69).pdf
bctntlvn (69).pdfLuanvan84
 
Resources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy sua
Resources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy suaResources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy sua
Resources phac do hen tre em 27_11_2009_gs quy suaTiáșżn Thịnh Danh
 
Những bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.comNhững bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.com
Những bĂ i văn máș«u dĂ nh cho học sinh lớp 10truonghocso.comTháșż Giới Tinh Hoa
 
GiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčng
GiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčngGiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčng
GiĂĄo trĂŹnh Điều khiển Tá»± động của Nguyễn Tháșż HĂčng
Vinamain: BáșŁo dÆ°á»Ąng CĂŽng nghiệp
 
Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄyKá»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Trung Thanh Nguyen
 
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdfbctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (68).pdf
bctntlvn (68).pdfbctntlvn (68).pdf
bctntlvn (68).pdfLuanvan84
 
Bqt.ppt.0034
Bqt.ppt.0034Bqt.ppt.0034
Bqt.ppt.0034
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
 
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4uGiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
Xephang Daihoc
 
bctntlvn (71).pdf
bctntlvn (71).pdfbctntlvn (71).pdf
bctntlvn (71).pdfLuanvan84
 
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
nataliej4
 
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
nataliej4
 
He thong dieu_khien_thuy_luc
He thong dieu_khien_thuy_luc He thong dieu_khien_thuy_luc
He thong dieu_khien_thuy_luc
Nguyễn HáșŁi Sứ
 
Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482
HáșŁi Nguyễn
 
Truyenhinhso
TruyenhinhsoTruyenhinhso
Truyenhinhso
LĂąm Phong
 
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai số
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai sốPhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai số
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai sốHajunior9x
 
bctntlvn (60).pdf
bctntlvn (60).pdfbctntlvn (60).pdf
bctntlvn (60).pdfLuanvan84
 
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșy
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșyVan9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșy
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșylechi55
 
ChứNg Từ Káșż ToĂĄN
ChứNg Từ Káșż ToĂĄNChứNg Từ Káșż ToĂĄN
ChứNg Từ Káșż ToĂĄNdotram
 
bctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfbctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfLuanvan84
 
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOTĐề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Dịch VỄ Viáșżt BĂ i Trọn GĂłi ZALO 0917193864
 
bctntlvn (47).pdf
bctntlvn (47).pdfbctntlvn (47).pdf
bctntlvn (47).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfbctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (119).pdf
bctntlvn (119).pdfbctntlvn (119).pdf
bctntlvn (119).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (104).pdf
bctntlvn (104).pdfbctntlvn (104).pdf
bctntlvn (104).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (106).pdf
bctntlvn (106).pdfbctntlvn (106).pdf
bctntlvn (106).pdfLuanvan84
 

More Related Content

What's hot

Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄyKá»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Trung Thanh Nguyen
 
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdfbctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (68).pdf
bctntlvn (68).pdfbctntlvn (68).pdf
bctntlvn (68).pdfLuanvan84
 
Bqt.ppt.0034
Bqt.ppt.0034Bqt.ppt.0034
Bqt.ppt.0034
Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596
 
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4uGiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
Xephang Daihoc
 
bctntlvn (71).pdf
bctntlvn (71).pdfbctntlvn (71).pdf
bctntlvn (71).pdfLuanvan84
 
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
nataliej4
 
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
nataliej4
 
He thong dieu_khien_thuy_luc
He thong dieu_khien_thuy_luc He thong dieu_khien_thuy_luc
He thong dieu_khien_thuy_luc
Nguyễn HáșŁi Sứ
 
Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482
HáșŁi Nguyễn
 
Truyenhinhso
TruyenhinhsoTruyenhinhso
Truyenhinhso
LĂąm Phong
 
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai số
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai sốPhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai số
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai sốHajunior9x
 
bctntlvn (60).pdf
bctntlvn (60).pdfbctntlvn (60).pdf
bctntlvn (60).pdfLuanvan84
 
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșy
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșyVan9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșy
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșylechi55
 
ChứNg Từ Káșż ToĂĄN
ChứNg Từ Káșż ToĂĄNChứNg Từ Káșż ToĂĄN
ChứNg Từ Káșż ToĂĄNdotram
 
bctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfbctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfLuanvan84
 
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOTĐề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Dịch VỄ Viáșżt BĂ i Trọn GĂłi ZALO 0917193864
 

What's hot (17)

Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄyKá»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
Ká»č thuáș­t điều khiển tá»± động - CÆĄ khĂ­ cháșż táșĄo mĂĄy
 
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdfbctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
 
bctntlvn (68).pdf
bctntlvn (68).pdfbctntlvn (68).pdf
bctntlvn (68).pdf
 
Bqt.ppt.0034
Bqt.ppt.0034Bqt.ppt.0034
Bqt.ppt.0034
 
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4uGiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
GiĂĄo trĂŹnh káșż toĂĄn ngĂąn hĂ ng thÆ°ÆĄng máșĄi data4u
 
bctntlvn (71).pdf
bctntlvn (71).pdfbctntlvn (71).pdf
bctntlvn (71).pdf
 
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
GiáșŁi phĂĄp nĂąng cao cháș„t lÆ°á»Łng thanh toĂĄn, quyáșżt toĂĄn dá»± ĂĄn hoĂ n thĂ nh sá»­ dỄng...
 
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
TĂŽÌ‰ Chức Hành Chính Nhà NÆ°ÆĄÌc Trung ÆŻÆĄng
 
He thong dieu_khien_thuy_luc
He thong dieu_khien_thuy_luc He thong dieu_khien_thuy_luc
He thong dieu_khien_thuy_luc
 
Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482
 
Truyenhinhso
TruyenhinhsoTruyenhinhso
Truyenhinhso
 
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai số
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai sốPhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai số
PhÆ°ÆĄng phĂĄp số vĂ  láș­p trĂŹnh - TĂ­nh sai số
 
bctntlvn (60).pdf
bctntlvn (60).pdfbctntlvn (60).pdf
bctntlvn (60).pdf
 
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșy
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșyVan9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșy
Van9 lỄc vĂąn tiĂȘn cứu knn thĂșy
 
ChứNg Từ Káșż ToĂĄN
ChứNg Từ Káșż ToĂĄNChứNg Từ Káșż ToĂĄN
ChứNg Từ Káșż ToĂĄN
 
bctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfbctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdf
 
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOTĐề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
Đề tĂ i: Trung tĂąm thĂŽng tin xĂșc tiáșżn thÆ°ÆĄng máșĄi du lịch Huáșż, HOT
 

Viewers also liked

bctntlvn (47).pdf
bctntlvn (47).pdfbctntlvn (47).pdf
bctntlvn (47).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfbctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (119).pdf
bctntlvn (119).pdfbctntlvn (119).pdf
bctntlvn (119).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (104).pdf
bctntlvn (104).pdfbctntlvn (104).pdf
bctntlvn (104).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (106).pdf
bctntlvn (106).pdfbctntlvn (106).pdf
bctntlvn (106).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (100).pdf
bctntlvn (100).pdfbctntlvn (100).pdf
bctntlvn (100).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdfbctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (41).pdf
bctntlvn (41).pdfbctntlvn (41).pdf
bctntlvn (41).pdfLuanvan84
 

Viewers also liked (8)

bctntlvn (47).pdf
bctntlvn (47).pdfbctntlvn (47).pdf
bctntlvn (47).pdf
 
bctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfbctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdf
 
bctntlvn (119).pdf
bctntlvn (119).pdfbctntlvn (119).pdf
bctntlvn (119).pdf
 
bctntlvn (104).pdf
bctntlvn (104).pdfbctntlvn (104).pdf
bctntlvn (104).pdf
 
bctntlvn (106).pdf
bctntlvn (106).pdfbctntlvn (106).pdf
bctntlvn (106).pdf
 
bctntlvn (100).pdf
bctntlvn (100).pdfbctntlvn (100).pdf
bctntlvn (100).pdf
 
bctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdfbctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdf
 
bctntlvn (41).pdf
bctntlvn (41).pdfbctntlvn (41).pdf
bctntlvn (41).pdf
 

Similar to bctntlvn (67).pdf

Bt duc
Bt ducBt duc
Bt duc
tranquocanh09103006
 
Baigiang mtb chuong1
Baigiang mtb chuong1Baigiang mtb chuong1
Baigiang mtb chuong1luuguxd
 
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁnGs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Đáș·ng Duy Linh
 
Bai Giang Quan tri rui ro
Bai Giang Quan tri rui roBai Giang Quan tri rui ro
Bai Giang Quan tri rui rosonpmg
 
Bai 38 Reu Va Cay Reu
Bai 38 Reu Va Cay ReuBai 38 Reu Va Cay Reu
Bai 38 Reu Va Cay Reutrungtinh
 
Ve hspbn
Ve hspbnVe hspbn
Ve hspbn
nguyenthetrinh
 
10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợp
10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợp10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợp
10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợpTháșż Giới Tinh Hoa
 
Luáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAY
Luáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAYLuáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAY
Luáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAY
Dịch vỄ viáșżt bĂ i trọn gĂłi ZALO: 0909232620
 
12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx
12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx
12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx
VU Cong
 
Baigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtBaigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtvanliemtb
 
Bai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doiBai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doibookbooming1
 
Trg123
Trg123Trg123
Trg123
vudat11111
 
Luáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOT
Luáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOTLuáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOT
Luáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOT
Dịch VỄ Viáșżt BĂ i Trọn GĂłi ZALO 0917193864
 
Giao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong congGiao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong cong
Hi House
 
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČngđồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
https://www.facebook.com/garmentspace
 
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČngđồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
https://www.facebook.com/garmentspace
 
Luáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAY
Luáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAYLuáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAY
Luáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAY
Dịch vỄ viáșżt bĂ i trọn gĂłi ZALO: 0909232620
 
benhhocdtdy.pdf
benhhocdtdy.pdfbenhhocdtdy.pdf
benhhocdtdy.pdf
ssuserca116d
 

Similar to bctntlvn (67).pdf (20)

Bt duc
Bt ducBt duc
Bt duc
 
Baigiang mtb chuong1
Baigiang mtb chuong1Baigiang mtb chuong1
Baigiang mtb chuong1
 
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁnGs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
Gs Nguyễn ĐÏnh Cống: GiĂĄo trĂŹnh Phong Thủy Căn BáșŁn
 
Bai Giang Quan tri rui ro
Bai Giang Quan tri rui roBai Giang Quan tri rui ro
Bai Giang Quan tri rui ro
 
U xuong
U xuongU xuong
U xuong
 
Bai 38 Reu Va Cay Reu
Bai 38 Reu Va Cay ReuBai 38 Reu Va Cay Reu
Bai 38 Reu Va Cay Reu
 
Ve hspbn
Ve hspbnVe hspbn
Ve hspbn
 
10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợp
10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợp10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợp
10 chuyĂȘn đề hĂŹnh học tổ hợp
 
Luáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAY
Luáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAYLuáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAY
Luáș­n văn: Chung cÆ° tĂĄi định cÆ° táșĄi HáșŁi PhĂČng, HAY
 
12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx
12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx
12. Chuong 12 - He thong thoat nuoc.pptx
 
Baigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvtBaigiang t cmangvt
Baigiang t cmangvt
 
Bai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doiBai giang chuyen doi
Bai giang chuyen doi
 
Trg123
Trg123Trg123
Trg123
 
Luáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOT
Luáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOTLuáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOT
Luáș­n văn: TĂČa nhĂ  lÆ°u trữ thĂŽng tin tỉnh QuáșŁng Ninh, HOT
 
Giao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong congGiao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong cong
 
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČngđồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
 
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČngđồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
đồ ĂĄN tốt nghiệp xĂąy dá»±ng bệnh viện đa khoa kiáșżn an - háșŁi phĂČng
 
Luáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAY
Luáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAYLuáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAY
Luáș­n văn: NhĂ  lĂ m việc trường ĐH kinh táșż kÄ© thuáș­t HĂ  Nội, HAY
 
Chuong 4
Chuong 4Chuong 4
Chuong 4
 
benhhocdtdy.pdf
benhhocdtdy.pdfbenhhocdtdy.pdf
benhhocdtdy.pdf
 

More from Luanvan84

bctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdfbctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdfbctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdfbctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdfbctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdfbctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdfbctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdfbctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdfbctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdfbctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdfbctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (64).pdf
bctntlvn (64).pdfbctntlvn (64).pdf
bctntlvn (64).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (63).pdf
bctntlvn (63).pdfbctntlvn (63).pdf
bctntlvn (63).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdfbctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdfbctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdfbctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdfbctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdfbctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdfbctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdfbctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdfbctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdfLuanvan84
 

More from Luanvan84 (20)

bctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdfbctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdf
 
bctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdfbctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdf
 
bctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdfbctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdf
 
bctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdfbctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdf
 
bctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdfbctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdf
 
bctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdfbctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdf
 
bctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdfbctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdf
 
bctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdfbctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdf
 
bctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdfbctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdf
 
bctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdfbctntlvn (65).pdf
bctntlvn (65).pdf
 
bctntlvn (64).pdf
bctntlvn (64).pdfbctntlvn (64).pdf
bctntlvn (64).pdf
 
bctntlvn (63).pdf
bctntlvn (63).pdfbctntlvn (63).pdf
bctntlvn (63).pdf
 
bctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdfbctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdf
 
bctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdfbctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdf
 
bctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdfbctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdf
 
bctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdfbctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdf
 
bctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdfbctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdf
 
bctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdfbctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdf
 
bctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdfbctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdf
 
bctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdfbctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdf
 

bctntlvn (67).pdf

  • 1. Luáș­n văn tốt nghiệp Đề tĂ i: " NghiĂȘn cứu thiáșżt káșż máșĄch báșŁo vệ động cÆĄ dĂčng bĂĄn dáș«n cĂŽng suáș„t"
  • 2. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 MĂ« ¼Çu 1 §Æt vÊn ¼Ò HiÖn nay ÂźiÖn nšng Ÿ· v” Âźang l” nguĂ„n nšng l−üng chÝnh tÂčo Ÿ” cho sĂč phžt triÓn cña mĂ€i, ng”nh mĂ€i lÜnh vĂčc ÂźĂȘi sĂšng, kinh tÕ, quĂšc phßng... cña mçi quĂšc gia. Ă« mçi thĂȘi kĂș khžc nhau nšng l−üng ÂźiÖn th©m nhËp v”o quž tr×nh s¶n xuÊt, phĂŽc vĂŽ cžc mĂŽc ¼Ých cña con ng−ĂȘi cĂČng khžc nhau. Nh−ng mĂ©t ÂźiÒu rĂą r”ng l” x· hĂ©i c”ng phžt triÓn, hiÖn ÂźÂči th× nhu cÇu vÒ ÂźiÖn nšng c”ng lĂ­n v” nĂŁ c”ng ¼−üc Ăžng dĂŽng rĂ©ng r·i. Tuy nhiÂȘn nšng l−üng ÂźiÖn chØ mang tÝnh −u viÖt khi cžc th«ng sĂš cña nĂŁ nh− dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp, tÇn sĂš... ĂŠn ¼Þnh Ă« mĂžc cho phÐp. Cßn khi l−íi ÂźiÖn x¶y ra sĂč cĂš nh− mÊt mĂ©t pha, ngŸn mÂčch, chÕ Ÿé mÊt ŸÚi xĂžng vÒ ÂźiÖn žp hoÆc ٦o thĂž tĂč pha... nÕu kh«ng cĂŁ cžc biÖn phžp b¶o vÖ tin cËy th× sÏ g©y tžc hÂči rÊt xÊu ¼Õn thiÕt bÞ ÂźiÖn v” rÊt nguy hiÓm cho ng−ĂȘi sö dĂŽng. V× vËy viÖc nghiÂȘn cĂžu, thiÕt kÕ Ăžng dĂŽng cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ l” vÊn ¼Ò rÊt quan trĂ€ng. Cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn c”ng tinh vi c”ng hiÖn ÂźÂči th× c”ng cÇn thiÕt ph¶i b¶o vÖ. YÂȘu cÇu cña b¶o vÖ khi Êy ph¶i rÊt tin cËy, chÝnh xžc v” Ÿé chŸc chŸn cao. ChÕ Ÿé kh«ng ŸÚi xĂžng cña l−íi ÂźiÖn ba pha g©y qua t¶i, phžt nĂŁng v” tšng tĂŠn thÊt trong mžy phžt, Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ©, mžy biÕn žp.... l”m cho thiÕt bÞ ÂźiÖn hoÂčt Ÿéng kh«ng tin cËy hoÆc bÞ hĂĄng. ChÕ Ÿé mÊt ŸÚi xĂžng rÊt nguy hiÓm m” Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© th−ĂȘng gÆp l” mÊt pha hoÆc thĂž tĂč pha thay ŸÊi. Khi Ÿã Ÿéng cÂŹ bÞ quž t¶i, m«men quay gi¶m, nhiÖt Ÿé tšng cao l”m chžy hĂĄng cžch ÂźiÖn. ThiÖt hÂči do Ÿéng cÂŹ bÞ hĂĄng hĂŁc, l”m gižn ÂźoÂčn quy tr×nh c«ng nghÖ cña nh” mžy, xÝ nghiÖp, g©y ra cžc hËu qu¶ nghiÂȘm trĂ€ng. ¼Ó b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn v” cžc thiÕt bÞ ÂźiÖn ba pha nĂŁi chung ng−ĂȘi ta sö dĂŽng cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ nh−: cÇu ch¶y, žpt«mžt, rÂŹle..... nh−ng trong nhiÒu tr−ĂȘng hĂźp chĂłng ta ch−a ÂźÂčt ¼−üc nhu cÇu cÇn thiÕt cña b¶o vÖ. ChÂŒng hÂčn ¼Ó b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ khi bÞ qua t¶i ng−ĂȘi ta th−ĂȘng dĂŻng cžc loÂči rÂŹle nhiÖt, song 1
  • 3. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 trong nhiÒu tr−ĂȘng hĂźp rÂŹle nhiÖt kh«ng tžc Ÿéng, nhÊt l” khi Ÿéng cÂŹ bÞ mÊt pha v” ٦o pha. V× thÕ nhiÒu quĂšc gia trÂȘn thÕ giĂ­i Ÿ· ¼Çu t− mÂčnh mÏ cho viÖc nghiÂȘn cĂžu v” Ăžng dĂŽng nhĂ·ng th”nh tĂču mĂ­i cña khoa hĂ€c kĂŒ thuËt trÂȘn cÂŹ sĂ« phžt triÓn mÂčnh mÏ cña kĂŒ thuËt ÂźiÖn tö, ÂźiÖn tö c«ng suÊt.... v”o viÖc nghiÂȘn cĂžu v” chÕ tÂčo thiÕt bÞ b¶o vÖ. Trong giai ÂźoÂčn c«ng nghiÖp hĂŁa hiÖn ÂźÂči hĂŁa nÒn kinh tÕ cña ¼Êt n−íc chĂłng ta cÇn sö dĂŽng nhiÒu thiÕt bÞ bžn dÉn c«ng suÊt ¼−üc ¼−a v”o trong cžc mÂčch ÂźiÒu khiÓn ¼Ó tÂčo nÂȘn sĂč thay ŸÊi s©u sŸc v” v−üt bËc trong lÜnh vĂčc s¶n xuÊt v” trong viÖc phĂŽc vĂŽ ÂźĂȘi sĂšng h”ng ng”y. Theo Ÿã l” sĂč bĂŻng nĂŠ cña khoa hĂ€c kĂŒ thuËt, ÂźiÒu n”y kÐo theo sĂč phžt triÓn v” ho”n thiÖn cña cžc triac, diod, thyristor... cžc bĂ© biÕn ŸÊi ng”y c”ng hiÖn ÂźÂči, gĂ€n nhÑ, Ÿé tžc Ÿéng nhanh, dÔ ghÐp nĂši vĂ­i cžc vi mÂčch ÂźiÖn tö. §Ó tiÕp thu cžc tiÕn bĂ© cña khoa hĂ€c kĂŒ thuËt nh»m Ÿžp Ăžng yÂȘu cÇu ŸÊi mĂ­i c«ng nghÖ ¼Ó ¼−a tĂč Ÿéng hĂŁa v”o s¶n xuÊt em xin giĂ­i thiÖu ¼Ò t”i. “NghiÂȘn cĂžu thiÕt kÕ mÂčch b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ dĂŻng bžn dÉn c«ng suÊt.” Ă« n−íc ta, nhiÒu nšm gÇn Ÿ©y mĂ©t sĂš Ÿn vÞ khoa hĂ€c kĂŒ thuËt Ÿ· ¼Çu t− nghiÂȘn cĂžu chÕ tÂčo thiÕt bÞ b¶o vÖ chĂšng mÊt pha v” ٦o pha ŸÚi vĂ­i Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn. CÂŹ sÂŹ cña viÖc nghiÂȘn cĂžu chÕ tÂčo dĂča trÂȘn nhĂ·ng t− liÖu n−íc ngo”i v” c¶i tiÕn mĂ©t sĂš thiÕt bÞ sÂœn cĂŁ cho phĂŻ hĂźp vĂ­i ÂźiÒu kiÖn n−íc ta. HiÖn nay nÒn kinh tÕ phžt triÓn theo xu h−íng thÞ tr−ĂȘng, ng”nh thiÕt bÞ ÂźiÖn cĂČng ¼−üc Âźa dÂčng hož. Cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ cĂČng v× thÕ m” phong phĂł, nhiÒu chñng loÂči, chÕ tÂčo theo nhiÒu tiÂȘu chuÈn khžc nhau. BÂȘn cÂčnh nhĂ·ng −u viÖt vÒ tÝnh nšng kĂŒ thuËt, phÂčm vi sö dĂŽng. Cžc thiÕt bÞ n”y cßn bĂ©c lĂ© nhiÒu trĂ« ngÂči l” giž th”nh cao. §Æc biÖt l” trong n«ng nghiÖp, ŸÚi vĂ­i cžc cÂŹ sĂ« kinh tÕ nhĂĄ, xÝ nghiÖp xay sžt, chÕ biÕn n«ng s¶n, cžc trÂčm bÂŹm c«ng suÊt nhĂĄ th× viÖc sö dĂŽng cžc thiÕt bÞ b¶o vÖ ÂźÂŸt tiÒn cho Ÿéng cÂŹ l” mĂ©t b”i tožn nan gi¶i. Do cßn hÂčn chÕ vÒ mÆt tr×nh Ÿé v” thĂȘi gian nghiÂȘn cĂžu, kinh nghiÖm con nhiÒu non kÐm nÂȘn ¼Ò t”i n”y chŸc kh«ng thiÕu nhĂ·ng sai sĂŁt, ch−a ¼−üc 2
  • 4. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 ho”n thiÖn. RÊt mong ¼−üc sĂč gĂŁp Ăœ, giĂłp ŸÏ cña cžc thÇy c« gižo, cžc cžn bĂ© khoa hĂ€c kĂŒ thuËt v” cžc bÂčn ŸÄng nghiÖp quan t©m ¼Õn ¼Ò t”i n”y. 2 MĂŽc ¼Ých ¼Ò t”i - T×m hiÓu vÒ cžc linh kiÖn bžn dÉn v” cžc phÇn tö logic. - NghiÂȘn cĂžu vÒ Ÿéng cÂŹ ba pha v” sĂč mÊt c©n b»ng pha. - Ăžng dĂŽng cžc linh kiÖn bžn dÉn v” phÇn tö logic v”o viÖc nghiÂȘn cĂžu, thiÕt kÕ mÂčch b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ. 3 nĂ©i dung ¼Ò t”i §Ò t”i Ăžng dĂŽng ÂźiÖn tö c«ng suÊt trong NghiÂȘn cĂžu thiÕt kÕ mÂčch b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ dĂŻng bžn dÉn c«ng suÊt l” mĂ©t ¼Ò t”i rĂ©ng. Cžc ph−¬ng phžp nghiÂȘn cĂžu Ăžng dĂŽng ¼ßi hĂĄi mÊt nhiÒu thĂȘi gian. V× thĂȘi gian l”m ŸÄ žn cĂŁ hÂčn nÂȘn ¼Ò t”i ¼−üc giĂ­i hÂčn nh− sau. Ch−¬ng1: GiĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš linh kiÖn bžn dÉn v” mĂ©t sĂš mÂčch logic cÂŹ b¶n Ch−¬ng 2: GiĂ­i thiÖu vÒ mÂčch ÂźiÖn xoay chiÒu v” Ÿéng cÂŹ ba pha Ch−¬ng 3: ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ÂźiÖn ¼Õn sĂč l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ ba pha Ch−¬ng 4: MĂ©t sĂš ph−¬ng phžp b¶o vÖ Ÿéng cÂŹ ba pha 4 Ph−¬ng phžp nghiÂȘn cĂžu - ThiÕt kÕ, tÝnh tožn mÂčch ÂźiÖn trÂȘn lĂœ thuyÕt. - TĂŠ hĂźp cžc tÝn hiÖu phžt hiÖn mÊt pha v” ٦o pha trÂȘn chÝnh cžc pha cña nguĂ„n, tĂ” hai pha liÂȘn tiÕp nhau ¼Ó ٦m b¶o Ÿóng thĂž tĂč cžc pha. ViÖc tĂŠ hĂźp cžc tÝn hiÖu n”y ¼−üc thĂčc hiÖn trÂȘn cžc mÂčch logic cña NhËt: 4011, 4049, 4081. - TiÕn h”nh lŸp ržp kh¶o nghiÖm trong thĂčc tÕ ¼Ó hiÖu chØnh lÂči mÂčch. Ch−¬ng I 3
  • 5. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 mĂ©t sĂš linh kiÖn bžn dÉn v” cžc mÂčch logic cÂŹ b¶n 1.1 §i«t 1.1.1 §i«t c«ng suÊt + CÊu tÂčo v” nguyÂȘn lĂœ hoÂčt Ÿéng §i«t ¼−üc h×nh th”nh tĂ” hai chÊt bžn dÉn P v” N ghÐp lÂči vĂ­i nhau tÂčo th”nh lĂ­p chuyÓn tiÕp P- N. §i«t bžn dÉn cĂŁ cÊu tÂčo nh− h×nh 1.1 c) H×nh 1.1: §i«t bžn dÉn a- CÊu trĂłc bÂȘn trong cña Âźi«t b- KĂœ hiÖu cña Âźi«t c- H×nh dÂčng bÂȘn ngo”i cña Âźi«t §Æc tÝnh V- A cña Âźi«t biÓu diÔn quan hÖ U= f(I) giĂ·a dßng ÂźiÖn qua Âźi«t v” ÂźiÖn thÕ ¼Æt v”o 2 cĂčc Âźi«t. §Æc tÝnh V- A tÜnh cña Âźi«t cĂŁ 2 nhžnh. Nhžnh thuËn: Ăžng vĂ­i ph©n žp thuËn (sÂŹ ŸÄ nĂši mÂčch Ă« gĂŁc I) th× dßng ÂźiÖn tšng theo ÂźiÖn žp. Khi ÂźiÖn žp ¼Æt v”o Âźi«t v−üt mĂ©t ng−ìng Un cĂŹ 0,1Ă· 0,5 V v” ch−a lĂ­n lŸm th× ¼Æc tÝnh cĂŁ dÂčng parabol (ÂźoÂčn 1). Khi ÂźiÖn žp lĂ­n hÂŹn th× ¼Æc tÝnh gÇn nh− ¼−ĂȘng thÂŒng (ÂźoÂčn 2). §iÖn trĂ« thuËn cña Âźi«t Ă« 1 ÂźiÓm n”o Ÿã trÂȘn ¼Æc tÝnh th−ĂȘng nhĂĄ v” cĂŁ thÓ tÝnh theo: 1 ΔI = = tgα (1-1) Rth ΔU 4
  • 6. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 dI §ã chÝnh l” giž trÞ nghÞch ٦o ÂźÂčo h”m cña ¼Æc tÝnh cña tÂči ÂźiÓm dU tÝnh ÂźiÖn trĂ«. Nhžnh ng−üc Ăžng vĂ­i ph©n žp ng−üc (sÂŹ ŸÄ nĂši mÂčch Ă« gĂŁc III). LĂłc ¼Çu , ÂźiÖn žp ng−üc tšng th× dßng ÂźiÖn ng−üc (dßng ÂźiÖn rß) rÊt nhĂĄ cĂČng tšng nh−ng chËm (ÂźoÂčn 3). TĂ­i ÂźiÖn žp ng−üc U > 0,1V th× dßng ÂźiÖn ng−üc cĂŁ trÞ sĂš nhĂĄ v”i mA v” gÇn nh− giĂ·a nguyÂȘn. Sau Ÿã ÂźiÖn žp ng−üc Ÿñ lĂ­n U > Ungmax th× dßng ÂźiÖn ng−üc tšng nhanh (ÂźoÂčn khuĂ»nh 4) v” cuĂši cĂŻng (ÂźoÂčn 5) th× Âźi«t bÞ Ÿžnh thñng. LĂłc n”y, dßng ÂźiÖn ng−üc tšng vĂ€t dĂŻ cĂŁ gi¶m ÂźiÖn žp. §iÖn žp lĂłc n”y l” ÂźiÖn žp chĂ€c thñng. §i«t bÞ phž hĂĄng. §Ó ٦m b¶o an to”n cho Âźi«t, ta nÂȘn cho Âźi«t l”m viÖc vĂ­i ÂźiÖn žp ng−üc – 0,8 Ungmax th× dßng ÂźiÖn rß qua Âźi«t nhĂĄ kh«ng Ÿžng kÓ v” Âźi«t coi nh− Ă« trÂčng thži khĂŁa. VĂŻng khuĂ»nh l” vĂŻng ÂźiÖn trĂ« ng−üc cña Âźi«t Âźang tĂ” trÞ sĂš rÊt lĂ­n chuyÓn sang trÞ sĂš rÊt nhĂĄ dÉn ¼Õn dßng ÂźiÖn ng−üc tĂ” trÞ sĂš rÊt nhĂĄ trĂ« th”nh trÞ sĂš rÊt lĂ­n. H×nh 1.2: §Æc tÝnh V-A cña Âźi«t 5
  • 7. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi ph©n cĂčc thuËn th× dßng ÂźiÖn qua Âźi«t theo c«ng thĂžc: ⎛ q.VD ⎞ I D = I s ⎜ e KT − 1⎟ (1- 2) ⎝ ⎠ Ta cĂŁ: q= 1,6.10-19 C T: NhiÖt Ÿé tuyÖt ŸÚi (0K) K: H»ng sĂš boltzman, k=1,38 hoÆc K=1,38.10-23j/0K. + Cžc th«ng sĂš cÂŹ b¶n cña Âźi«t. - Dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc lĂ  dßng cĂčc ÂźÂči cho phÐp Âźi qua Âźi«t trong thĂȘi gian Âźi«t mĂ« (ID). -§iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči UNgmax l” ÂźiÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči cho phÐp ¼Æt v”o Âźi«t trong mĂ©t thĂȘi gian d”i khi Âźi«t khož. - §iÖn žp rÂŹi ¼Þnh mĂžc Δu l” ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn Âźi«t khi Âźi«t mĂ« v” dßng qua Âźi«t b»ng dßng thuËn ¼Þnh mĂžc. - ThĂȘi gian phĂŽc hĂ„i tÝnh khož Tk l” thĂȘi gian cÇn thiÕt ¼Ó Âźi«t chuyÓn tĂ” trÂčng thži mĂ« sang trÂčng thži khož. + Cžc Ăžng dĂŽng cña Âźi«t - ChØnh l−u mĂ©t pha hai nöa chu kĂș V1 = Vm Sinωt V2 = -Vm Sinωt H×nh1.3: MÂčch chØnh l−u mĂ©t pha hai nöa chu kĂș - MÂčch chØnh l−u 3 pha mĂ©t nöa chu kĂș V1 = Vm Sinωt V2 = Vm (Sinωt - 2π/3) V3 = Vm (Sinωt - 4π/3) H×nh 1.4: MÂčch chØnh l−u ba pha mĂ©t nöa chu kĂș 6
  • 8. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 - ChØnh l−u cÇu V1 V2 H×nh 1.5: ChØnh l−u cÇu - DĂŻng b¶o vÖ tranzito H×nh 1.6: MÂčch b¶o vÖ tranzito B¶ng 1.1: §i«t c«ng suÊt Itb Uim ΔU TĂšc Ÿé quÂčt TĂ©c Ÿé n−íc M· hiÖu A V V m/s l/ph LiÂȘn X« (cĂČ) chÕ tÂčo B- 10 10 100Ă· 1000 0,7 B-20 20 100Ă· 1000 0,7 B-25 25 100Ă· 1000 0,7 3 B-50 50 0,7 6 100Ă· 1000 B-200 200 0,7 12 100Ă· 1000 BK2b-350 350 0,8 4 300Ă· 1000 BΠ-10 10 0,6 25 300Ă· 1000 0,6 3 BΠ- 25 50 300Ă· 1000 0,6 6 BΠ-50 7
  • 9. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 BΠ-200 200 300Ă· 1000 0,7 12 BΠ-1000 1000 1000 0,8 4 H·ng Thomson chÕ tÂčo ESM- 61 10 200Ă· 800 BYX- 61 12 80Ă· 300 BYT 30 30 200Ă· 1000 BYT 60 60 200Ă· 1000 BYW 80 80 50Ă· 200 1.1.2 §i«t ĂŠn žp §i«t ĂŠn žp l” mĂ©t loÂči Âźi«t bžn dÉn cĂŁ ¼Æc tÝnh ĂŠn žp, ¼−üc dĂŻng s¶n xuÊt chuyÂȘn dĂŽng phĂŽc vĂŽ cžc thiÕt bÞ ĂŠn žp v” mÂčch ÂźiÖn tö. NĂŁ ¼−üc ph©n biÖt vĂ­i cžc loÂči Âźi«t khžc cĂŁ Ăžng dĂŽng chØnh l−u, tžch sĂŁng..... + Tžc dĂŽng ĂŠn žp. §Ó thÊy rĂą tžc dĂŽng ĂŠn žp cña Âźi«t ta h·y xÐt phÇn nghÞch cña ¼Æc tuyÕn V- A cña Âźi«t ĂŠn žp. Khi ÂźiÖn žp nghÞch ÂźÂčt ¼Õn mĂ©t giž trÞ nhÊt ¼Þnh, th× dßng ÂźiÖn nghÞch tšng lÂȘn mĂ©t cžch Ÿét biÕn, sau Ÿã Ăžng vĂ­i phÂčm vi biÕn thiÂȘn rÊt lĂ­n cña dßng ÂźiÖn nghÞch l” phÂčm vi biÕn thiÂȘn rÊt nhĂĄ cña ÂźiÖn žp nghÞch. §ã l” hiÖn t−üng Ÿžnh thñng ÂźiÖn. §iÒu kiÖn ¼Ó sö dĂŽng ¼Æc tÝnh ĂŠn žp nĂŁi trÂȘn l” trong mÂčch ÂźiÖn Âźi«t ĂŠn žp ph¶i cĂŁ biÖn phžp hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn sao cho sĂč Ÿžnh thñng kh«ng dÉn ¼Õn sĂč Ÿžnh thñng nhiÖt l”m hĂĄng bĂŁng ĂŠn žp. + MÂčch ÂźiÖn t−¬ng ¼−¬ng H×nh 1.7: MÂčch ÂźiÖn t−¬ng ¼−¬ng v” kĂœ hiÖu cña Âźi«t ĂŠn žp 8
  • 10. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + NguyÂȘn lĂœ Ÿžnh thñng: HiÖn t−üng Ÿžnh thñng x¶y ra trong chuyÓn tiÕp P- N cĂŁ thÓ do hai cÂŹ chÕ sau Ÿ©y: - HiÖn t−üng Ÿžnh thñng zener (xuyÂȘn hÇm): Khi ÂźiÖn tr−ĂȘng nghÞch ¼Æt v”o Ÿñ lĂ­n th× cžc ÂźiÖn tö liÂȘn kiÕt ŸÄng hož trÞ cĂŁ thÓ Ÿñ nšng l−üng ¼Ó tžch khĂĄi nguyÂȘn tö trĂ« th”nh ÂźiÖn tö tĂč do, tÂčo ra cÆp ÂźiÖn tö- lç trĂšng. V× lĂłc n”y sĂš hÂčt dÉn tšng Ÿét biÕn nÂȘn x¶y ra hiÖn t−üng Ÿžnh thñng. - CÂŹ chÕ Ÿžnh thñng thžc lĂČ: Khi ÂźiÖn tr−ĂȘng nghÞch ¼Æt v”o mÂčnh, th× nšng l−üng cña cžc hÂčt dÉn tšng lÂȘn lĂ­n hÂŹn, cĂŁ thÓ x¶y ra va chÂčm l”m bĂžt cžc ÂźiÖn tö lĂ­p ngo”i cña nguyÂȘn tö. Ph¶n Ăžng d©y chuyÒn n”y x¶y ra l”m cho sĂš hÂčt dÉn tšng lÂȘn Ÿét biÕn nÂȘn x¶y ra hiÖn t−üng Ÿžnh thñng. + Cžc tham sĂš cña Âźi«t ĂŠn žp - §iÖn žp ĂŠn žp l” giž trÞ ÂźiÖn žp ĂŠn žp trÂȘn hai cĂčc cña Âźi«t ĂŠn žp khi nĂŁ l”m viÖc trong mÂčch ÂźiÖn ĂŠn žp. Giž trÞ n”y cĂŁ thÓ thay ŸÊi nhĂĄ, phĂŽ thuĂ©c v”o dßng ÂźiÖn c«ng tžc nhiÖt Ÿé. - Dßng ÂźiÖn c«ng tžc l” giž trÞ dßng ÂźiÖn n»m giĂ·a ÂźoÂčn ¼Æc tuyÕn l”m viÖc cña Âźi«t zener ¼−üc dĂŻng ¼Ó tham kh¶o. - HÖ sĂš nhiÖt Ÿé l” hÖ sĂš biÓu thÞ sĂč ¶nh hâˆ’Ă«ng cña biÕn ŸÊi nhiÖt Ÿé ŸÚi vĂ­i giž trÞ ÂźiÖn žp ĂŠn žp. - §iÖn trĂ« Ÿéng l” tĂ» sĂš giĂ·a sĂš gia ÂźiÖn žp v” sĂš gia dßng ÂźiÖn t−¬ng Ăžng. §iÖn trĂ« Ÿéng thay ŸÊi theo dßng ¼ÞÂȘn c«ng tžc, dßng ¼ÞÂȘn c«ng tžc c”ng lĂ­n th× ÂźiÖn trĂ« Ÿéng c”ng nhĂĄ. - C«ng suÊt tiÂȘu hao cho phÐp l” tham sĂš xžc ¼Þnh nhiÖt Ÿé tšng cao cho phÐp. NÕu biÕt ÂźiÖn žp ĂŠn žp th× tÝnh ¼−üc dßng ÂźiÖn c«ng tžc cĂčc ÂźÂči cho phÐp b»ng tĂ» sĂš giĂ·a c«ng suÊt tiÂȘu hao cho phÐp vĂ­i giž trÞ ÂźiÖn žp ĂŠn žp. 1.1.3 Âźi«t phžt quang (§Ìn LED) + Linh kiÖn hiÓn thÞ bžn dÉn - MĂ©t sĂš vËt liÖu bžn dÉn ¼Æc biÖt nh− hĂźp chÊt GaAsP, khi l”m th”nh lĂ­p chuyÓn tiÕp P- N, nÕu cĂŁ ÂźiÖn žp thuËn ¼Æt v”o, th× cĂŁ bĂžc xÂč quang, tĂžc l” biÕn ÂźiÖn nšng th”nh quang nšng. Sö dĂŽng cžc chuyÓn tiÕp P- N bĂžc xÂč quang cĂŁ thÓ chÕ tÂčo cžc linh kiÖn nh− Âźi«t phžt quang (¼Ìn LED). 9
  • 11. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 - §Æc ÂźiÓm: Quang phĂŠ phžt xÂč cña hiÓn thÞ bžn dÉn phĂŻ hĂźp vĂ­i c¶m thĂŽ thÞ gižc, ÂźiÖn žp c«ng tžc thÊp (1,5 – 5)V, thÓ tÝch nhĂĄ, tuĂŠi thĂ€ cao (hÂŹn 1000 giĂȘ l”m viÖc), dßng ¼Þnh mĂžc IÂźm=(10 Ă·20) mA. + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc. T−¬ng tĂč nh− cžc loÂči Âźi«t bžn dÉn khžc, chØ cĂŁ ÂźiÒu khžc biÖt l” d−íi tžc dĂŽng cña dßng ÂźiÖn th× vËt liÖu chÕ tÂčo Âźi«t quang sÏ phžt sžng. Do ¼Æc ÂźiÓm n”y nÂȘn vĂĄ cña Âźi«t quang ph¶i trong suĂšt ¼Ó cĂŁ thÓ nhËn biÕt ¼−üc mÇu sŸc cña žnh sžng chÊt phžt quang tÂčo ra khi cĂŁ dßng ÂźiÖn tžc dĂŽng v”o. + §Æc ÂźiÓm - −u ÂźiÓm: hiÓn thÞ phĂŻ hĂźp vĂ­i thÞ gižc, ĂŠn ¼Þnh v” tin cËy, t©m hiÓn thÞ khž lĂ­n, tuĂŠi thĂ€ cao. - Nh−üc ÂźiÓm: cÇn nguĂ„n c«ng suÊt phĂŻ hĂźp ¼Ó cĂŁ thÓ phžt ra žnh sžng Ÿñ ¼Ó cĂŁ thÓ nhËn biÕt b»ng mŸt th−ĂȘng. 1.2 Tranzito c«ng suÊt 1.2.1 CÊu tÂčo Tranzito l” linh kiÖn bžn dÉn gĂ„m 3 lĂ­p bžn dÉn PNP hoÆc NPN ghÐp vĂ­i nhau nh− h×nh sau. P N P a) B b) H×nh 1.8: Tranzito loÂči PNP a, sÂŹ ŸÄ cÊu trĂłc b, kĂœ hiÖu C N P N E a) B b) H×nh 1.9: Tranzito loÂči NPN a, sÂŹ ŸÄ cÊu trĂłc b, kĂœ hiÖu LĂ­p giĂ·a ¼−üc gĂ€i l” cĂčc gĂšc (BazÂŹ) kĂœ hiÖu l” B, mĂ©t lĂ­p bÂȘn gĂ€i l” cĂčc phžt (Emiter) kĂœ hiÖu l” E, lĂ­p cßn lÂči l” lĂ­p ghĂŁp (ColectÂŹ) kĂœ hiÖu l” C. 10
  • 12. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 LĂ­p phžt E cĂŁ c−ĂȘng Ÿé tÂčp chÊt lĂ­n nhÊt, lĂ­p gĂšc B cĂŁ nĂ„ng Ÿé tÂčp chÊt nhĂĄ nhÊt. §Ó ph©n biÖt vĂ­i cžc loÂči tranzito khžc, tranzito PNP v” NPN cßn gĂ€i l” tranzito l−ìng nĂši viÕt BJT (Bipolar Juntion Tranzito). 1.2.1 NguyÂȘn tŸc hoÂčt Ÿéng Trong ÂźiÖn tö c«ng suÊt ng−ĂȘi ta dĂŻng phĂŠ biÕn nhÊt loÂči tranzito NPN. tranzito c«ng suÊt ¼−üc dĂŻng ¼Ó Ÿãng ngŸt dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu c−ĂȘng Ÿé t−¬ng ŸÚi lĂ­n, v× vËy chĂłng chØ l”m viÖc Ă« hai trÂčng thži Ÿãng v” trÂčng thži mĂ«. §Ó tranzito l”m viÖc ng−ĂȘi ta ph¶i ¼−a ÂźiÖn žp mĂ©t chiÒu tĂ­i cžc cĂčc B cña tranzito gĂ€i l” ph©n cĂčc cho tranzito. a) b) H×nh 1.10: SÂŹ ŸÄ ph©n cĂčc cña tranzito npn (a) v” pnp (b) Ă« chÕ Ÿé khuÕch ÂźÂči §Ó ph©n tÝch nguyÂȘn lĂœ l”m viÖc ta lÊy tranzito pnp l”m vÝ dĂŽ. Do JE ph©n cĂčc thuËn nÂȘn cžc hÂčt Âźa sĂš (lç trĂšng) tĂ” miÒn E phun qua JE tÂčo nÂȘn dßng emitÂŹ (IE). ChĂłng tĂ­i vĂŻng bazÂŹ tÂčo th”nh hÂčt thiÓu sĂš v” tiÕp tĂŽc khuÕch tžn s©u v”o vĂŻng bazÂŹ h−íng tĂ­i JC. TrÂȘn ¼−ĂȘng khuÕch tžn mĂ©t phÇn nhĂĄ bÞ tži hĂźp vĂ­i hÂčt Âźa sĂš cña bazÂŹ tÂčo nÂȘn dßng ÂźiÖn cĂčc bazÂŹ (IB). Do cÊu tÂčo miÒn bazÂŹ mĂĄng nÂȘn gÇn nh− to”n bĂ© cžc hÂčt khuÕch tžn tĂ­i ¼−üc bĂȘ cña JC v” bÞ tr−ĂȘng gia tĂšc (do JC ph©n cĂčc ng−üc) cuĂšn qua tĂ­i ¼−üc miÒn colectÂŹ tÂčo nÂȘn dßng ÂźiÖn colectÂŹ (IC). Qua viÖc ph©n tÝch trÂȘn ta cĂŁ mĂši qua hÖ vÒ dßng ÂźiÖn trong tranzito: IE= IB + IC (1-3) §Ó Ÿžnh giž mĂžc Ÿé hao hĂŽt dßng khuÕch tžn trong vĂŻng bazÂŹ ng−ĂȘi ta ¼Þnh nghÜa hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt dßng ÂźiÖn α cña tranzito. 11
  • 13. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 IC α= (1- 4) IE HÖ sĂš α xžc ¼Þnh chÊt l−üng cña tranzito v” cĂŁ giž trÞ c”ng gÇn mĂ©t vĂ­i cžc tranzito loÂči tĂšt. §Ó Ÿžnh giž tžc dĂŽng ÂźiÒu khiÓn cña dßng ÂźiÖn IB tĂ­i dßng colectÂŹ (IC), ng−ĂȘi ta ¼Þnh nghÜa vÒ hÖ sĂš khuÕch ÂźÂči dßng ÂźiÖn ÎČ cña tranzito. IC ÎČ= (1- 5) IB ÎČ th−ĂȘng cĂŁ giž trÞ trong kho¶ng v”i chĂŽc ¼Õn v”i tršm. TĂ” cžc biÓu thĂžc trÂȘn ta cĂŁ mĂši quan hÖ giĂ·a cžc hÖ sĂš: IE= IB(1+ÎČ) (1- 6) ÎČ v” α= (1- 7) 1+ ÎČ âˆ’u ÂźiÓm nĂŠi bËt cña tranzito l” chØ cÇn ÂźiÒu khiÓn dßng IB l” cĂŁ thÓ ÂźiÒu khiÓn cho tranzistor Ÿãng ngŸt dÔ d”ng. 1.2.3 Cžch thĂžc ÂźiÒu khiÓn tranzito GĂ€i IC l” dßng colectÂŹ chÞu ¼−üc ÂźiÖn žp b·o ho” VCEsat khi tranzito dÉn dßng b·o ho” IB= IBbh v” khi khož IB= 0; VCEsat=VCE. + MÂčch trĂź giĂłp tranzito mĂ« Khi tranzito chuyÓn tĂ” trÂčng thži Ÿãng sang trÂčng thži mĂ«. MÂčch trĂź giĂłp bao gĂ„m cžc phÇn tö tĂŽ ÂźiÖn (C), ÂźiÖn trĂ« (R2), Âźi«t(D2) 12
  • 14. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh 1.11: MÂčch trĂź giĂłp tranzito mĂ« tf: thĂȘi gian cÇn thiÕt ¼Ó IC tĂ” giž trÞ max gi¶m xuĂšng 0 Dßng ÂźiÖn t¶i I l” thĂȘi gian chuyÓn mÂčch cña tranzito rÊt ngŸn vËy cho nÂȘn dßng t¶i = const. SÂŹ kiÖn: VCE = 0 IC = I ID = 0 (1- 8) Khi cho xung žp ©m tžc Ÿéng v”o cĂčc gĂšc bazÂŹ cña tranzito dßng IC gi¶m xuĂšng kh«ng trong kho¶ng thĂȘi gian tf. NÕu kh«ng cĂŁ mÂčch trĂź giĂłp ta cĂŁ: I = IC + ID = const (1-9) Khi gi¶m IC th× ID Tšng lÂȘn ngang D1 sÏ l”m ngŸn mÂčch t¶i nšng l−üng tiÂȘu tžn bÂȘn trong tranzito sÏ l”: U . I .t f WT = (1-10) 2 ChÝnh v× vËy ta ph¶i mŸc thÂȘm mÂčch trĂź giĂłp mĂ« cho trazito. I= IC ≈ ID = const Khi IC bŸt ¼Çu gi¶m th× I1 cĂČng bŸt ¼Çu tšng(IC v” I1 phi tuyÕn vĂ­i nhau, lĂłc n”y tĂŽ ÂźiÖn C ¼−üc nÂčp ÂźiÖn) dVc I − I C = (1-11) dt C 13
  • 15. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi t = tf ; Ic = 0 Vc (tf)= V0 = VCE << VCC dVc I = (1-12) dt C Sau thĂȘi gian tf tĂŽ C ¼−üc nÂčp b»ng dßng I, cho ¼Õn khi Vc = VCE lĂłc n”y D1 cho dßng chÂčy qua, thĂȘi gian tĂŠng cĂ©ng cña quž tr×nh chuyÓn sang trÂčng thži mĂ« l” tc. §iÖn dung ¼−üc tÝnh gÇn Ÿóng b»ng c«ng thĂžc: dvCE U I1 = I = C ≈C dt tF ItF ⇒ C= (1- 13) U Trong thĂčc tÕ ng−ĂȘi ta chĂ€n C trong kho¶ng. 2tf ≀ tF ≀ 5tf + MÂčch trĂź giĂłp Ÿãng tranzito L H×nh 1.12: MÂčch trĂź giĂłp Ÿãng tranzito Khi tranzito tĂ” trÂčng thži mĂ« sang trÂčng thži Ÿãng mÂčch trĂź giĂłp Ÿãng cña tranzito gĂ„m cžc phÇn tö cuĂ©n c¶m (L), Âźi«t(D3), ÂźiÖn trĂ« (R3) cĂŁ chĂžc 14
  • 16. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 nšng hÂčn chÕ sĂč tšng vĂ€t cña dßng IC trong kho¶ng thĂȘi gian Ÿãng Ton cña tranzito. Ton: l” thĂȘi gian cÇn thiÕt ¼Ó VCE gi¶m tĂ” ÂźiÖn žp nguĂ„n VCC xuĂšng VCE≈ 0. ThĂȘi gian tĂŠng cĂ©ng cho qĂła tr×nh Ÿãng l” tf. ÂźiÖn c¶m L ¼−üc tÝnh theo c«ng thĂžc: di Δi I UR L =U = L = L ⇒ L = (1- 14) dt Δt R I §Ó chĂ€n L ta chĂ€n thĂȘi gian Ÿãng tr trong kho¶ng: 2ton < tr < 5ton §iÖn trĂ« R4 cĂŁ tžc dĂŽng hÂčn chÕ dßng do sĂžc ÂźiÖn Ÿéng tĂč c¶m trong cuĂ©n c¶m (L) tÂčo ra trong mÂčch L; D5; R4 trong kho¶ng thĂȘi gian tc chuyÓn sang trÂčng thži mĂ« cña tranzito. Nh− vËy tc ph¶i tho¶ m·n ÂźiÒu kiÖn. i tc > (1-15) R4 §iÖn trĂ« R5 cĂŁ tžc dĂŽng hÂčn chÕ dßng ÂźiÖn phĂŁng cña tĂŽ ÂźiÖn C trong mÂčch vĂ­i kho¶ng thĂȘi gian Ÿãng tf. Ta cĂŁ D6: TÂčo mÂčch ŸÚi vĂ­i xung žp d−¬ng ¼Æt v”o cĂčc gĂšc bazÂŹ D5: hÂčn chÕ dßng ÂźiÒu khiÓn cho cĂčc gĂšc (bazÂŹ) D4: DĂŻng ¼Ó chĂšng b·o ho” 1.2.4 Ăžng dĂŽng cña tranzito c«ng suÊt + MÂčch khuÕch ÂźÂči H×nh: 1.13: Tranzito l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé khuÕch ÂźÂči - Trong thĂčc tÕ tranzito th−ĂȘng ¼−üc l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé khož - Khi dßng Ă« cĂčc gĂšc b»ng kh«ng dßng ÂźiÖn cĂčc ghĂŁp b»ng kh«ng, 15
  • 17. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 tranzito lĂłc n”y hĂ« mÂčch ho”n to”n. - Khi dßng ÂźiÖn Ă« cĂčc gĂšc cĂŁ giž trÞ b·o ho” th× tranzito trĂ« vÒ trÂčng thži dÉn ho”n to”n. 1.2.5 Cžc th«ng sĂš kĂŒ thuËt cÂŹ b¶n cña tranzito - §é khuÕch ÂźÂči dßng ÂźiÖn ÎČ ÎČ cĂŁ trÞ sĂš thay ŸÊi theo dßng IC. Khi dßng IC nhĂĄ th× ÎČ thÊp, dßng IC tšng th× ÎČ tšng ¼Õn giž trÞ cĂčc ÂźÂči nÕu tiÕp tĂŽc tšng IC ¼Õn mĂžc b·o ho” th× ÎČ gi¶m. IC ÎČ= (1-16) IB - Dßng ÂźiÖn giĂ­i hÂčn Dßng ÂźiÖn qua tranzito ph¶i ¼−üc giĂ­i hÂčn Ă« mĂžc cho phÐp nÕu quž trÞ sĂš th× tranzito sÏ bÞ h−. ICmax : l” dßng ÂźiÖn tĂši Âźa Ă« cĂčc colectÂŹ IBmax: l” dßng ÂźiÖn tĂši Âźa Ă« cĂčc bazÂŹ - §iÖn thÕ giĂ­i hÂčn §iÖn thÕ Ÿžnh thñng BV (breakdown Voltage) l” ÂźiÖn thÕ ng−üc tĂši Âźa ¼Æt v”o giĂ·a cžc cÆp cĂčc. - TÇn sĂš cŸt TÇn sĂš thiÕt ÂźoÂčn (f cut- off) l” tÇn sĂš m” tranzito hÕt kh¶ nšng khuÕch ÂźÂči lĂłc Ÿã ÂźiÖn thÕ ngĂą ra b»ng ÂźiÖn thÕ ngĂą v”o. B¶ng 1.2 GiĂ­i thiÖu mĂ©t sĂš loÂči tranzito 16
  • 18. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 VCE VCE0 VCE,sat IC I tf ton ts Pm M· hiÖu V V V A A ÎŒs ÎŒs ÎŒs W BUV, (BUX)20 160 125 1,2 50 5 0,3 1,5 1,2 250 (50) 21 250 200 1,5 40 3 0,12 1,8 1,2 50 22 300 250 1,5 40 2,5 0,5 1,3 2 50 23 400 325 1 30 3,2 1,2 1,3 2,5 50 24 450 400 1 20 2,4 1,4 1,6 3 50 BUT 90 200 125 1,2 50 7 0,4 1,2 1,5 250 91 300 200 1,2 50 4 0,3 1 1,5 250 BUX 47 850 400 1,5 9 1,2 0,8 1 3 125 47A 1000 450 1,5 9 1 0,8 1 3 125 48 850 400 1,5 15 2 0,8 1 3 175 48A 850 400 1,5 15 2 0,8 1 3 175 98 850 400 1,5 30 4 0,8 1 3 250 98C 1200 700 1,5 30 3 0,8 1 3 250 ESM 3000 200 100 1,5 150 15 0,5 1,5 1,8 400 3001 200 150 1,5 150 15 0,5 1,5 1,8 400 3002 250 200 1,5 140 28 0,7 1,5 2 400 3004 600 400 1,5 120 13 1 1,5 3,5 400 3005 600 500 1,5 120 10 1 1,5 3,5 400 3006 1000 600 1,5 50 7 1,5 1,5 5 300 3007 1000 700 1,5 50 6 1,5 1,5 5 300 1.3 Thyristor 1.3.1 CÊu tÂčo 17
  • 19. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Thyristor cßn ¼−üc gĂ€i l” SCR (Silicon controlled Rectifier) bĂ© nŸn ÂźiÖn ¼−üc ÂźiÒu khiÓn b»ng chÊt silicum. Thyristor l” linh kiÖn bžn dÉn gĂ„m bžn dÉn gĂ„m 4 lĂ­p P- N- P- N ghÐp nĂši tiÕp tÂčo nÂȘn 3 cĂčc Anode kĂœ hiÖu l” A d−¬ng cĂčc, Catode kĂœ hiÖu l” K ©m cĂčc v” cĂčc Gate kĂœ hiÖu l” G l” cĂčc ÂźiÒu khiÓn hay cĂčc cöa. J1, J2, J3 l” cžc mÆt ghÐp. a b c c H×nh 1.14: Thyristor a- SÂŹ ŸÄ cÊu trĂłc bÂȘn trong b- KĂœ hiÖu c- Cžc loÂči thyristor 1.3.2 NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc TĂŻy theo cžch nĂši cña A v” K cña thyristor vĂ­i nguĂ„n ÂźiÖn mĂ©t chiÒu m” thyristor cĂŁ thÓ ¼−üc ph©n žp ng−üc hay ph©n žp thuËn. Khi ph©n žp ng−üc (an«t nĂši vĂ­i cĂčc ©m nguĂ„n, cat«t nĂši vĂ­i cĂčc d−¬ng nguĂ„n) nh− h×nh1.15 th× lĂ­p ph©n cĂčc J2 ph©n cĂčc thuËn (ÂźiÖn trĂ« rÊt nhĂĄ) nh−ng cžc lĂ­p tiÕp xĂłc J1 v” J3 lÂči ph©n cĂčc ng−üc (ÂźiÖn trĂ« rÊt lĂ­n) kh«ng cĂŁ dßng ÂźiÖn qua tĂ” K sang A. PhĂŽ t¶i (bĂŁng ¼Ìn) kh«ng cĂŁ dßng ÂźiÖn ch¶y qua v” kh«ng sžng. ThĂčc sĂč th× vÉn cĂŁ mĂ©t dßng ÂźiÖn rß rÊt nhĂĄ, kh«ng Ÿžng kÓ cĂŹ v”i mA. §Æc tÝnh V- A khi ph©n žp ng−üc l” nhžnh thuĂ©c gĂŁc phÇn t− thĂž III. 18
  • 20. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi ÂźiÖn žp ng−üc tšng ¼Õn mĂ©t trÞ sĂš n”o Ÿã Ÿñ lĂ­n (Uct) th× thyristor bÞ chĂ€c thñng giĂšng nh− tr−ĂȘng hĂźp cña Âźi«t v” kÕt qu¶ l” dßng ÂźiÖn ng−üc tšng lÂȘn rÊt nhanh v” mÂčnh. Khi ph©n žp thuËn (an«t nĂši vĂ­i cĂčc d−¬ng nguĂ„n, cat«t nĂši vĂ­i cĂčc ©m nguĂ„n) nh− h×nh 1.15 th× cžc lĂ­p J1 v” J3 ¼−üc ph©n cĂčc thuËn, ÂźiÖn trĂ« rÊt nhĂĄ, nh−ng lĂ­p J2 lÂči bÞ ph©n cĂčc ng−üc, cĂŁ ÂźiÖn trĂĄ rÊt lĂ­n. Do vËy, tr−ĂȘng hĂźp n”y cĂČng chØ cĂŁ mĂ©t dßng ÂźiÖn rß rÊt nhĂĄ ch¶y qua lĂ­p J2 (thuĂ©c gĂŁc phÇn t− thĂž I). H×nh 1.15: SÂŹ ŸÄ ph©n žp ng−üc v” thuËn cña mĂ©t thyristor Thyristor khžc vĂ­i Âźi«t Ă« chç: Âźi«t dÉn ÂźiÖn ngay sau khi ph©n žp thuËn, cßn thyristor cĂŁ ph©n žp thuËn cĂČng ch−a dÉn ÂźiÖn. MuĂšn cho thyristor th«ng khi cĂŁ ph©n žp thuËn cÇn ph¶i cĂŁ ÂźiÒu kiÖn. §iÒu kiÖn g×? §ã l” ph¶i cÊp mĂ©t xung žp d−¬ng v”o cĂčc ÂźiÒu khiÓn G khi thyristor ¼−üc ph©n žp thuËn. Xung d−¬ng ÂźiÒu khiÓn cĂŁ thÓ ¼−üc tÂčo ra mĂ©t cžch Ÿn gi¶n nhĂȘ Ÿãng c«ng tŸc K Ă« H×nh 1.16 19
  • 21. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh 1.16: SÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ ÂźiÒu khiÓn thyristor Khi Ÿã, lĂ­p tiÕp xĂłc J3 ¼−üc ph©n žp thuËn thÂȘm trĂčc tiÕp bĂ«i nguĂ„n Eg nÂȘn dßng ÂźiÖn qua lĂ­p J3 tšng mÂčnh. Cžc ÂźiÖn tö tĂ” cžc nguĂ„n ngo”i qua N2 chuyÓn dÞch sang P2 vĂ­i Ÿéng nšng lĂ­n. MĂ©t phÇn vÒ cĂčc G h×nh th”nh dßng ÂźiÒu khiÓn Ig, phÇn khžc lĂ­n hÂŹn, v−üt qua lĂ­p J2 v”o N1 rĂ„i qua P1 vÒ nguĂ„n tÂčo ra dßng Ia. Khi cžc ÂźiÖn tö lĂ­p J2 vĂ­i Ÿéng nšng lĂ­n sÏ bŸn phž cžc nguyÂȘn tö trung hßa trong lĂ­p tiÕp xĂłc, tÂčo ra cžc ÂźiÖn tö tĂč do khžc. SĂš ÂźiÖn tö mĂ­i lÂči bŸn phž tiÕp cžc nguyÂȘn tö trung hßa khžc.... cĂž nh− thÕ, sĂš ÂźiÖn tö tĂč do tšng lÂȘn rÊt nhanh, sĂš cžc phÇn tö dÉn ÂźiÖn tšng vĂ€t, ÂźiÖn trĂ« trong cĂŻng ÂźiÖn tr−ĂȘng r”o thÕ gi¶m mÂčnh v” dßng ÂźiÖn qua thyristor tšng vĂ€t. §iÓm l”m viÖc chuyÓn tĂ” T1 sang T2 rĂ„i T h×nh 1.17. Thyristor Ă« trÂčng thži th«ng. TrÞ sĂš dßng ÂźiÖn Ia phĂŽ thuĂ©c v”o ÂźiÖn trĂ« trong mÂčch phĂŽ t¶i (Ă« h×nh: 1.16 dßng Ia phĂŽ thuĂ©c v”o ÂźiÖn trĂ« cña bĂŁng ¼Ìn). Khi thyristor th«ng ÂźiÖn trĂ« trong R13 cña nĂŁ rÊt nhĂĄ (cĂŹ v”i phÇn trĂŽc hoÆc phÇn tršm cña mĂ©t «m) nÂȘn sĂŽt žp ΔU13 kh«ng Ÿžng kÓ (kh«ng quž 1V). Khi thyristor Ÿ· th«ng, dßng ÂźiÒu khiÓn kh«ng cßn tžc dĂŽng g× v× cĂŁ cŸt dßng ÂźiÒu khiÓn th× thyristor vÉn th«ng. NguyÂȘn do v× dßng Ia qua lĂ­p J2 sÏ tiÕp tĂŽc l”m ÂźiÖn trĂ« lĂ­p J2 gi¶m thÊp v” duy tr× sĂč dÉn ÂźiÖn. Qua lĂ­p n”y tĂ” N1 sang P2. NÕu khi cho xung dßng ÂźiÒu khiÓn v”o cĂčc G ¼Ó kÝch th«ng thyristor m” ÂźiÖn žp thuËn gi¶m thÊp, ÂźoÂčn OT1 trĂ« th”nh OT’1, OT”1.... Th× cÇn ph¶i tšng dßng ÂźiÒu khiÓn lĂ­n hÂŹn I”¼k1 > I’¼k1> IÂźk1. Khi dßng ÂźiÒu khiÓn tšng tĂ­i 20
  • 22. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 giž trÞ cĂčc ÂźÂči cho phÐp IÂźkmax (th−ĂȘng cĂŹ v”i chĂŽc ¼Õn trÂȘn 100mA, tĂŻy loÂči thyristor) th× ÂźoÂčn OT1, OT’1, OT”1...... trĂ« th”nh OT2 nghÜa l” ¼Æc tÝnh V- A cña thyristor sÏ nh− ¼Æc tÝnh V- A cña Âźi«t. H×nh 1.17: §Æc tÝnh V- A cña thyristor 1.3.3 Ăžng dĂŽng cña thyristor + Ăžng dĂŽng cña thyristor trong ÂźiÒu khiÓn tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. SÂŹ ŸÄ H×nh 1.18: Ăžng dĂŽng cña thyristor trong ÂźiÒu khiÓn Ÿéng cÂŹ DC: l” Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu Dßng ÂźiÖn qua Ÿéng cÂŹ chØ l” dßng ÂźiÖn Ă« nöa chu kĂș d−¬ng v” ¼−üc thay ŸÊi trÞ sĂš b»ng cžch thay ŸÊi mĂ« kÝch cña dßng ÂźiÖn IG khi thyistor ch−a dÉn th× 21
  • 23. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 kh«ng cĂŁ dßng ÂźiÖn qua Ÿéng cÂŹ. §i«t dÉn ÂźiÖn nÂčp v”o tĂŽ qua ÂźiÖn trĂ« R1 v” biÕn trĂ« VR. §iÖn thÕ cÊp cho cĂčc G lÊy trÂȘn tĂŽ C v” qua cÇu ph©n žp R2, R3. TĂŽ nÂčp ÂźiÖn qua R1 v” VR vĂ­i h»ng sĂš thĂȘi gian l” τ = C(R1 + VR) Khi thay ŸÊi trÞ sĂš VR sÏ l”m thay ŸÊi thĂȘi gian nÂčp cho tĂŽ tĂžc l” l”m thay ŸÊi thĂȘi ÂźiÓm cĂŁ dßng xung kÝch IG sÏ l”m thay ŸÊi thĂȘi ÂźiÓm dÉn ÂźiÖn cña Thyistor tĂžc l” thay ŸÊi dßng ÂźiÖn qua Ÿéng cÂŹ v” l”m cho tĂšc Ÿé cña Ÿéng cÂŹ bÞ thay ŸÊi. Khi nguĂ„n AC cĂŁ nöa chu kĂș ©m th× Âźi«t D v” thyristor ¼Òu bÞ ph©n cĂčc ng−üc Âźi«t ng−ng dÉn, thyristor cĂČng ng−ng dÉn. Thyristor dĂŻng vĂ­i nguĂ„n mĂ©t chiÒu th× cĂŁ thÓ bžo Ÿéng khi quž nhiÖt, quž žp suÊt, th× nĂłt Ên M bÞ nhÊn. Thyristor sÏ ¼−üc kÝch dÉn ÂźiÖn v” duy tr× trÂčng thži dÉn ¼Ó cÊp ÂźiÖn cho ¼Ìn v” cßi bžo. 1.3.4 Cžc th«ng sĂš chñ yÕu cña thyristor. + TrÞ sĂš hiÖu dĂŽng ¼Þnh mĂžc cña dßng ÂźiÖn an«t Iahd Ÿã l” trÞ sĂš hiÖu dĂŽng cña dßng ÂźiÖn cĂčc ÂźÂči cho phÐp Âźi qua thyristor trong mĂ©t thĂȘi gian d”i khi thyristor mĂ«. Khi thyistor dÉn ÂźiÖn th× VAK= 0,7V nÂȘn dßng ÂźiÖn thuËn qua thyistor cĂŁ thÓ tÝnh theo c«ng thĂžc: Vcc − 0,7V Ia = (1-17) RL RL : t¶i thuÇn trĂ« VCC: ÂźiÖn žp qua thyristor + Dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn kÝch mĂ« IGT l” dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IG g©y mĂ« thyristor + §iÖn žp ng−üc cĂčc ÂźÂči Ungmax l” ÂźiÖn žp giĂ·a hai cĂčc A v” K cho phÐp ¼Æt thyristor . + §iÖn žp rÂŹi ¼Þnh mĂžc Δua l” ÂźiÖn žp giĂ·a hai cĂčc A v” K khi thyristor mĂ« v” ŸÄng thĂȘi dßng ÂźiÖn b»ng dßng ÂźiÖn ¼Þnh mĂžc. 22
  • 24. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + ThĂȘi gian phĂŽc hĂ„i tÝnh khož l” thĂȘi gian tĂši thiÓu cÇn thiÕt ¼Ó thyristor phĂŽc hĂ„i tÝnh khož. B¶ng 1.3 Thyristor do h·ng Toshiba, NhËt B¶n chÕ tÂčo I Ui,m toff M· hiÖu A KV ÎŒs SFOR1 0,1 0,1Ă· 0,4 SFOR3 0,3 0,1Ă· 0,6 SF1 1 0,1 Ă· 0,4 SF2 2 0,1Ă· 0,6 SF2R5 2,5 0,1 Ă· 0,4 SF3 3 0,1Ă· 0,6 SF5 5 0,1Ă· 0,4 SF10 10 0,1 Ă· 1 SF16 16 0,1Ă· 1,2 SF100 100 0,4Ă· 1,6 SF300 300 0,4Ă· 1,6 SF1000 1000 2,5 Ă· 4 SF1500 1500 2,5 Ă· 4 SH2 2 0,1Ă· 0,4 15 SH16 16 0,1 Ă· 0,5 10 SH80 80 0,2 Ă· 1,6 15 Ă· 30 SH150 150 0,2 Ă· 1,6 15 Ă· 30 SH400 400 0,2 Ă· 1,3 15 Ă· 80 1.4 triac 23
  • 25. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 1.4.1 CÊu tÂčo Triac l” linh kiÖn bžn dÉn t−¬ng tĂč nh− hai thyristor nĂši song song ng−üc gĂ„m hai cĂčc v” chØ cĂŁ mĂ©t cĂčc ÂźiÒu khiÓn. b) c H×nh 1.19: Triac a, CÊu trĂłc bÂȘn trong b, H×nh vÏ cÊu tÂčo c, KĂœ hiÖu 1.4.2 NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc Theo cÊu tÂčo cña mĂ©t triac ¼−üc xem nh− hai thyristor ghÐp song song v” ng−üc chiÒu nÂȘn. Khi kh¶o sžt ¼Æc tÝnh cña triac ng−ĂȘi ta kh¶o sžt nh− hai thyristor + Khi cĂčc T2 cĂŁ ÂźiÖn thÕ d−¬ng v” cĂčc G ¼−üc kÝch xung d−¬ng th× triac dÉn ÂźiÖn theo chiÒu tĂ” T2 qua T1 nh− h×nh:1.20 + Khi cĂčc T2 cĂŁ ÂźiÖn thÕ ©m cĂčc G ¼−üc kÝch xung ©m th× triac dÉn ÂźiÖn theo chiÒu T1 ¼Õn T2 nh− h×nh: 1.21 24
  • 26. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + Khi triac ¼−üc dĂŻng trong mÂčch xoay chiÒu c«ng nghiÖp khi nguĂ„n Ă« nöa chu k× d−¬ng cĂčc G cÇn ¼−üc kÝch xung d−¬ng, cßn khi nguĂ„n Ă« nöa chu k× ©m cĂčc G cÇn ¼−üc kÝch xung ©m triac cho dßng ÂźiÖn qua ¼−üc c¶ hai chiÒu. H×nh 1.22 1.4.3. §Æc tÝnh volt-ampe cña triac Triac cĂŁ ¼Æc tÝnh volt-ampe gĂ„n hai phÇn ŸÚi xĂžng nhau qua ÂźiÓm O hai phÇn n”y giĂšng nh− ¼Æc tuyÕn cña hai SCR mŸc ng−üc chiÒu nhau. H×nh 1.23: §Æc tÝnh V- A cña triac Triac cĂŁ thÓ mĂ« trong 4 tr−ĂȘng hĂźp: 25
  • 27. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 UGT1> 0 v” UT1T2 > 0 UGT1< 0 v” UT1T2 > 0 UGT1> 0 v” UT1T2 < 0 UGT1< 0 v” UT1T2< 0 Nh− vËy Triac thÓ mĂ« theo hai chiÒu. ChiÒu thuËn tĂ” T2 ¼Õn T1 khi UT1T2 > 0 v” tžc dĂŽng v”o cĂčc G mĂ©t ÂźiÖn žp d−¬ng UGT1 < 0 ChiÒu thuËn tĂ” T1 ¼Õn T2 khi UT1T2< 0 v” tžc dĂŽng v”o cĂčc G mĂ©t ÂźiÖn žp ©m UGT1 < 0 1.4.4 MÂčch ÂźiÒu khiÓn §Ó ÂźiÒu khiÓn ¼−üc triac ta cĂŁ sÂŹ ŸÄ nh− h×nh 1.24 H×nh1.24: SÂŹ ŸÄ mÂčch ÂźiÒu khiÓn triac MÂčch ÂźiÒu khiÓn gĂ„m 1 biÕn trĂ« (R) tĂŽ ÂźiÖn C, triac v” mĂ©t ÂźiÖn trĂ« phĂŽ Rp ¼Ó giĂ­i han dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IG, ÂźiÖn žp cÊp cho mÂčch l” ÂźiÖn žp xoay chiÒu h×nh sin: u= Umsinωt Gi¶ thiÕt tÂči thĂȘi ÂźiÓm ban ¼Çu (ωt=0) tĂŽ ÂźiÖn C Ÿ· phĂŁng hÕt ÂźiÖn, v” ÂźiÖn žp trÂȘn nĂŁ UC= 0 th× khi u tšng theo chiÒu d−¬ng (u > 0) tĂŽ ÂźiÖn C ¼−üc nÂčp ÂźiÖn theo chiÒu d−¬ng qua ÂźiÖn trĂ« R v” Uc tšng theo quy luËt h”m sĂš mĂČ cĂŁ tĂšc Ÿé tšng phĂŽ thuĂ©c v”o R, ÂźiÖn trĂ« R c”ng nhĂĄ th× dßng ÂźiÖn nÂčp c”ng lĂ­n v” tĂšc Ÿé tšng cña UC c”ng nhanh. §Ä thÞ biÕn thiÂȘn cña u theo ωt nh− ŸÄ thÞ h×nh 1.25 26
  • 28. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh1.25: DÂčng sĂŁng cña mÂčch ÂźiÒu khiÓn §Ä thÞ h×nh 1.25 biÓu diÔn sĂč biÕn thiÂȘn cña Uc theo ωt t−¬ng Ăžng vĂ­i giž trÞ nhÊt ¼Þnh cña R. TÂči gĂŁc pha ϕ0 Uc ¼−üc nÂčp b»ng ÂźiÖn žp chuyÓn ŸÊi UcÂź cña triac D. Triac D mĂ«, tĂŽ C phĂŁng ÂźiÖn qua Rp, triac D v” phÇn giĂ·a G v” T1 ÂźiÒu Ÿã tÂčo ra mĂ©t xung dßng ÂźiÖn IG (¼−ĂȘng cong 3 h×nh 1.25) v” mĂ« triac. Triac D tiÕp tĂŽc mĂ« cho ¼Õn hÕt nöa chu kĂș d−¬ng cña ÂźiÖn žp Ua tÂči gĂŁc pha ωt = π. §iÖn žp u gi¶m ¼Õn 0 dßng ÂźiÖn qua triac Ia cĂČng gi¶m ¼Õn 0 v× t¶i thuÇn trĂ« v” u, Ia cĂŻng pha. Do Ÿã triac khož lÂči sang nöa chu kĂș ©m cña u. TĂŽ ÂźiÖn C ¼−üc nÂčp theo chiÒu ©m v” Uc tšng. TÂči gĂŁc pha ϕ = ϕ0 + π, ÂźiÖn žp Uc = UcÂź triac D mĂ« tĂŽ ÂźiÖn C phĂŁng ÂźiÖn qua ÂźiÖn trĂ« Rp chiÒu dßng ÂźiÖn Âźi tĂ” cĂčc G cña triac D, Rp vÒ nguĂ„n ÂźiÒu Ÿã tÂčo ra mĂ©t xung dßng ÂźiÖn ©m IG (¼−ĂȘng cong 4 h×nh 1.25) v” mĂ« triac theo chiÒu tĂ” T1 ¼Õn T2 triac tiÕp tĂŽc mĂ« cho ¼Õn hÕt chu kĂș ©m, trong suĂšt thĂȘi gian mĂ« cña triac ÂźiÖn žp trÂȘn ÂźiÖn trĂ« R1 b»ng ÂźiÖn žp Ua (v× khi triac mĂ« 27
  • 29. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn nĂŁ rÊt nhĂĄ). Do Ÿã ÂźiÖn žp UR trÂȘn R1 biÕn thiÂȘn theo ωt (nh− ¼−ĂȘng 5 h×nh 1.25) tĂ” Ÿã rĂłt ra giž trÞ hiÖu dĂŽng cña ÂźiÖn žp uR trÂȘn t¶i R1. 2π 1 uR = ∫u d ωt 2 (1-18) 2π R 0 Trong Ÿã gĂŁc mĂ« chËm ϕ0 phĂŽ thuĂ©c v”o biÕn trĂ« R cña mÂčch ÂźiÒu khiÓn do Ÿã b»ng cžch thay ŸÊi biÕn trĂ« R ta cĂŁ thÓ thay ŸÊi ϕ0 v” thay ŸÊi trÞ sĂš UR cña ÂźiÖn žp trÂȘn t¶i Rt. 2π π 2⎛ sin 2ϕ ⎞ ∫ uR dωt = 2Ξ∫ u dωt = U ⎜ π − t0 + 2 0 ⎟ 2 2 0 0 ⎝ ⎠ 1 ϕ0 1 ⇒ uR = U − + sin 2ϕ 0 (1-19) 2 2π 4 1.4.5 Ăžng dĂŽng cña triac. Triac ¼−üc Ăžng dĂŽng trong mĂ©t sĂš mÂčch, ÂźiÒu chØnh žnh sžng ¼Ìn ÂźiÖn, nhiÖt Ÿé lß, ÂźiÒu chØnh chiÒu quay v” tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. 1.4.6 Cžc th«ng sĂš cña triac + §iÖn žp ¼Þnh mĂžc UÂźm: §ã l” ÂźiÖn žp cĂčc ÂźÂči cho phÐp ¼Æt v”o triac theo chiÒu thuËn hoÆc chiÒu ng−üc trong thĂȘi gian d”i. + Dßng ÂźiÖn hiÖu dĂŽng ¼Þnh mĂžc IÂźm: §ã l” trÞ sĂš hiÖu dĂŽng Âźinh mĂžc cĂčc ÂźÂči cho phÐp cña dßng ÂźiÖn Âźi qua triac trong mĂ©t thĂȘi gian d”i. + Dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn triac: §ã l” dßng ÂźiÖn ÂźiÒu khiÓn IG ٦m b¶o mĂ« triac. + Dßng ÂźiÖn duy tr× IH: §ã l” trÞ sĂš tĂši thiÓu cña dßng ÂźiÖn an«t Âźi qua triac ¼Ó duy tr× triac Ă« trÂčng thži mĂ«. + §iÖn žp rÂŹi trÂȘn Triac Δu §ã l” ÂźiÖn žp rÂŹi trÂȘn triac khi triac dÉn v” dßng ÂźiÖn qua triac b»ng dßng ¼Þnh mĂžc. B¶ng 1.4: Th«ng sĂš chÝnh cña mĂ©t v”i loÂči Triac 28
  • 30. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 NÂŹi chÕ tÂčo M· hiÖu U (V) I (A) Ig (mA) Ug (V) LiÂȘn X« (cĂČ) TC- 60 50Ă· 1000 80 400 7 TC- 125 50Ă· 1000 125 400 7 TC- 160 50Ă· 1000 160 400 7 NhËt b¶n SM2B41 100 2 TOSHIBA SM12D41 200 12 SM150G13 400 150 SM300J13 600 300 SM300Q13 1200 300 2AC3T 300 2 20 50 6AC5F, S 500 6 50 NEC 10AC6F, S 600 10 50 16AC6D1 600 16 50 25AC65 600 25 50 70AC10S 1000 70 200 300AC12S 1200 300 300 MĂŒ SC245 200Ă· 500 6 50 2,5 GE SC60 200Ă· 500 25 50 2,5 TIC205A 100 2 5 2 TIC215B 200 3 5 2,5 TI TIC263D 400 25 50 2,5 TIC263M 600 25 50 2,5 CHLB §Þc BTA41- 200 200 40 50 BTA41- 600 400 40 50 BTA41- 700 700 50 50 1.5 cžc phÇn tö logic cÂŹ b¶n 29
  • 31. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 1.5.1 MÂčch AND dĂŻng Âźi«t bžn dÉn + MÂčch ÂźiÖn v” kĂœ hiÖu H×nh 1.26 A v” B l” cžc tÝn hiÖu ¼Çu v”o. MĂžc thÊp cña tÝn hiÖu ¼Çu v”o l” 0 V, mĂžc cao cña tÝn hiÖu ¼Çu v”o l” 3V. Z l” tÝn hiÖu ¼Çu ra. H×nh1.26: CĂŠng AND a) kĂœ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ hoÂčt Ÿéng CĂŁ 4 tr−ĂȘng hĂźp khžc nhau Ă« ¼Çu v”o. - Tr−ĂȘng hĂźp 1: Khi VA= VB= 3V, hai Âźi«t DA v” DB th«ng vĂ­i nguĂ„n E0= +12V qua ÂźiÖn trĂ« R0, chĂłng ¼Òu cĂŁ ÂźiÖn žp ph©n cĂčc thuËn, chĂłng ¼Òu dÉn ÂźiÖn. VZ= VA + VD= 3 + 0,7= 3,7V. - Tr−ĂȘng hĂźp 2: Khi VA= 3V, VB= 0V. DA v” DB cĂŁ ¼Çu an«t nĂši chung. Cat«t cña DB cĂŁ ÂźiÖn thÕ thÊp hÂŹn nÂȘn chŸc chŸn dÔ dÉn ÂźiÖn hÂŹn. MĂ©t khi DB Ÿ· dÉn ÂźiÖn th× VZ= VZ- VA= 0,7- 3= -2,3V. VËy DA chÞu ph©n cĂčc ng−üc, nĂŁ Ă« trÂčng thži ngŸt hĂ« mÂčch, kh«ng ph¶i dÉn ÂźiÖn nh− ta tâˆ’Ă«ng lĂłc thoÂčt ¼Çu nh×n v”o mÂčch ÂźiÖn. §iÖn thÕ VZ= 0,7V gĂ€i l” ÂźiÖn thÕ ghim. - Tr−ĂȘng hĂźp 3: 30
  • 32. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi VA= 0V, VB= 3V. Quž tr×nh ph©n tÝch t−¬ng tĂč sÏ cho ta kÕt qu¶ DA dÉn, DB ngŸt. VZ ¼−üc ghim Ă« 0,7V do DA dÉn ÂźiÖn. - Tr−ĂȘng hĂźp 4: Khi VA= VB= 0V. DA v” DB ¼Òu dÉn. VZ cĂČng ¼−üc ghim Ă« mĂžc 0,7V. TĂŁm lÂči ta cĂŁ b¶ng 1.5 sau. B¶ng chĂžc nšng VA(V) VB(V) VZ(V) 0 0 0.7 0 3 0.7 3 0 0.7 3 3 3.7 B¶ng n”y biÓu thÞ quan hÖ t−¬ng Ăžng cžc mĂžc ÂźiÖn žp giĂ·a ¼Çu ra vĂ­i ¼Çu v”o ¼−üc gĂ€i l” b¶ng chĂžc nšng. Quy −íc: MĂžc ÂźiÖn žp cao Ăžng vĂ­i mĂžc logic l” 1. MĂžc ÂźiÖn žp thÊp Ăžng vĂ­i mĂžc logic l” 0. + B¶ng ch©n lĂœ Trong mÂčch sĂš, ¼Ó thuËn tiÖn. Th−ĂȘng dĂŻng kÝ hiÖu 1 v” 0 biÓu thÞ mĂžc cao v” mĂžc thÊp. TĂ” b¶ng 1.5.1 ta dĂŻng 1 thay thÕ mĂžc cao, dĂŻng 0 thay thÕ mĂžc thÊp, dĂŻng A, B thay thÕ VA, VB, dĂŻng Z thay thÕ VZ, kÕt qu¶ thay thÕ l” b¶ng ch©n lĂœ 1.5 B¶ng 1.6: B¶ng ch©n lĂœ cĂŠng AND A B Z 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 1 1 1.5.2 MÂčch OR 31
  • 33. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 + MÂčch ÂźiÖn v” kĂœ hiÖu: H×nh 1.27 A, B l” cžc tÝn hiÖu ¼Çu v”o. Z l” tÝn hiÖu ¼Çu ra. H×nh 1.27: MÂčch OR a) kÝ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc Ph©n tÝch t−¬ng tĂč nh− mÂčch ÂźiÖn AND , ta xÐt 4 tr−ĂȘng hĂźp khžc nhau Ă« ¼Çu v”o. KÕt qu¶ ta ¼−üc b¶ng chĂžc nšng 1.7 B¶ng chĂžc nšng ÂźiÖn žp cña mÂčch ÂźiÖn h×nh: 1.27 B¶ng 1.7 VA(V) VB(V) VZ(V) 0 0 - 0,7 0 3 + 2,3 3 0 + 2,3 3 3 + 2,3 Ta thÊy chØ cÇn cĂŁ 1 tÝn hiÖu ¼Çu v”o Ă« mĂžc cao th× VZ Ă« mĂžc cao. §ã l” quan hÖ Logic OR. B¶ng ch©n lĂœ 32
  • 34. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 A B Z 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 Ta thÊy r»ng mĂši quan hÖ giĂ·a tÝn hiÖu ¼Çu ra Z vĂ­i cžc tÝn hiÖu ¼Çu v”o A, B ¼−üc biÓu thÞ b»ng phÐp cĂ©ng Logic: Z= A+ B 1.5.3 CĂŠng NOT + MÂčch ÂźiÖn v” kÝ hiÖu (H×nh: 1.28) V1(A) l” tÝn hiÖu ¼Çu v”o V0(z) l” tÝn hiÖu ¼Çu ra Eq l” nguĂ„n ÂźiÖn žp ghim Dq l” Âźi«t ghim EB= -12V H×nh: 1.28: CĂŠng NOT a) KÝ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc Trong cĂŠng NOT tranzito cÇn l”m viÖc Ă« chÕ Ÿé Ÿãng mĂ«. Khi V1 Ă« mĂžc thÊp th× T ngŸt hĂ« mÂčch, V0 Ă« mĂžc cao. Khi V1 Ă« mĂžc cao th× T th«ng b·o ho”, V0 Ă« mĂžc thÊp. Nh− vËy mÂčch cĂŁ chĂžc nšng logic NOT. Tžc dĂŽng cña nguĂ„n ©m l” EB l” b¶o ٦m T ngŸt hĂ« tin cËy khi V1 Ă« mĂžc thÊp. EQ v” DQ cĂŁ tžc dĂŽng giĂ· mĂžc cao ¼Çu ra Ă« giž trÞ quy ¼Þnh. §Ó ph©n tÝch nguyÂȘn lĂœ c«ng tžc cĂŠng NOT, ta h·y žp dĂŽng ph−¬ng phžp cÂŹ b¶n dĂŻng ph©n tÝch mÂčch l”: 33
  • 35. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 gi¶ thiÕt, tÝnh tožn, ph©n tÝch, so sžnh, kiÓm tra, kÕt qu¶. B©y giĂȘ ta xÐt t×nh huĂšng V1= 3,2V v” 0.3V. - Khi V1= 3,2V Gi¶ thiÕt r»ng tranzito T th«ng b·o ho”, Âźi«t DQ ngŸt. VĂ­i gi¶ thiÕt nh− thÕ, t−¬ng Ăžng ta cĂŁ: VB= 0,7V; V0=VCSE= VC= 0,3V; IDQ= 0. TÝnh tožn: cšn cĂž v”o cžc th«ng sĂš mÂčch Ÿ· cho ta tÝnh dßng v” žp. MÂčch ÂźiÖn t−¬ng ¼−¬ng H×nh: 1.29 A R1 1.5K B b I1 IB VI3.2V I2 R2 18K VBES EB -12V e VA − VB 3, 2 − 0,7 Ta cĂŁ: I1= = = 1,67 (mA) R1 1,5 VB − EB 0, 7 − ( −12) I2 = = = 0,71 (mA) R2 18 IB = I1- I2= 1,67- 0,71 = 0,96 (mA) VDQ= VCES- EQ= 0,3- 2,5 = -2,2 (V) EC − VCES E V× ICS = = C = 12/1 = 12 (mA) RC RC I CS 12 IBS= = = 0,4 (mA) ÎČ 30 KiÓm tra: cšn cĂž kÕt qu¶ tÝnh tožn, ŸÚi chiÕu ÂźiÒu kiÖn Ÿãng mĂ«, cĂŁ thÓ biÕt gi¶ thiÕt hĂźp lĂœ Ÿóng hay sai. NÕu sai th× ph¶i xÐt lÂči gi¶ thiÕt, ¼−a ra gi¶ thiÕt hĂźp lÝ rĂ„i tÝnh tožn kÕt qu¶. Trong tr−ĂȘng hĂźp cña chĂłng ta, v× IB > IBS, VDQ < 0,5 nÂȘn gi¶ thiÕt ban ¼Çu l” hĂźp lĂœ. -Khi V1= 0,3V H×nh 1.30: SÂŹ ŸÄ t−¬ng ¼−¬ng cña mÂčch 34
  • 36. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 R1. 1.5K + VBE V1. 0.3V R2. 18K - e EB. 12V Khi V1= 0,3V v× tžc dĂŽng cña nguĂ„n ©m EB, ÂźiÖn thÕ cña bazÂŹ nhĂĄ hÂŹn 0.3V, nÂȘn tranzito ngŸt 1 cžch tin cËy, ŸÄng thĂȘi Âźi«t ghim DQ th«ng. V0= EQ+ VDQ = 2,5 + 0,7 = 3,2 V. §Çu ra cĂŁ mĂžc cao. TĂŁm lÂči mÂčch ÂźiÖn h×nh 1.28b Ÿóng l” cĂŠng NOT. V× khi V1 l” mĂžc cao th× V0 l” mĂžc thÊp, khi V1 l” mĂžc thÊp th× V0 l” mĂžc cao. Ta cĂŁ b¶ng ch©n lĂœ cña cĂŠng NOT Z= A A Z 0 1 1 0 1.5.4 MÂčch ÂźiÖn cĂŠng NAND (MÂčch v” ٦o) + MÂčch ÂźiÖn v” kÝ hiÖu. H×nh: 1.31 H×nh 1.31: CĂŠng NAND a) kÝ hiÖu b) MÂčch ÂźiÖn + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc: 35
  • 37. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 MÂčch ÂźiÖn H×nh 1.31 GĂ„m 2 phÇn: PhÇn cĂŠng AND bÂȘn trži v” phÇn cĂŠng NOT bÂȘn ph¶i. VËy quan hÖ ¼Çu ra v” ¼Çu v”o l” NAND (V”- §¶o). BiÓu thĂžc h”m logic cña NAND l”: Z= A.B B¶ng ch©n lÝ cĂŠng NAND A B Z 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 1 1.6 MÂčch TÝch ph©n iC C + ir R A Uv U0 H×nh 1.32: MÂčch tÝch ph©n SÂŹ ŸÄ bĂ© tÝch ph©n ¼−üc m« t¶ trÂȘn h×nh: 1.32 TĂ” ÂźiÒu kiÖn c©n b»ng dßng Ă« nĂłt A, iR= iC ta cĂŁ: dUr Uv -C. = (1-20) dt R 1 RC ∫ Ur= Uvdt + Ur0 (1-21) Ă« Ÿ©y: Ur0 l” ÂźiÖn žp trÂȘn tĂŽ C khi t=0 (l” h»ng sĂš tÝch ph©n xžc ¼Þnh tĂ” ÂźiÒu kiÖn ban ¼Çu). 36
  • 38. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Th−ĂȘng khi t= 0, Uv= 0 v” Ur= 0. NÂȘn ta cĂŁ: t 1 Ur= τ ∫ Uvdt 0 (1-22) Ă« Ÿ©y: τ= RC gĂ€i l” h»ng sĂš tÝch ph©n cña mÂčch. Khi tÝn hiÖu v”o thay ŸÊi tĂ”ng nÊc, tĂšc Ÿé thay ŸÊi cña ÂźiÖn žp ra sÏ b»ng: ΔUr Uv =- nghÜa l” Ă« ¼Çu ra bĂ© tÝch ph©n sÏ cĂŁ ÂźiÖn žp tšng (hay gi¶m) Δt RC tuyÕn tÝnh theo thĂȘi gian. §Úi vĂ­i tÝn hiÖu h×nh sin, bĂ© tÝch ph©n sÏ l” bĂ© lĂ€c tÇn sĂš thÊp, quay pha tÝn hiÖu h×nh sin Âźi 900 v” hÖ sĂš khuÕch ÂźÂči cña nĂŁ tØ lÖ vĂ­i tÇn sĂš. 1.7 MÂčch Vi ph©n R + Uv C Ur H×nh 1.33: MÂčch vi ph©n BĂ© vi ph©n cho trÂȘn h×nh: 1.33 . B»ng cžc ph−¬ng phžp tÝnh tožn ta cĂŁ ÂźiÖn žp ra cña nĂŁ tØ lÖ vĂ­i tĂšc Ÿé thay ŸÊi cña ÂźiÖn žp v”o: dUv Ur= - RC (1-23) dt Khi tÝn hiÖu v”o l” h×nh sin, bĂ© vi ph©n l”m viÖc nh− mĂ©t bĂ© lĂ€c cao tÇn, hÖ sĂš khuÕch ÂźÂči cña nĂŁ tØ lÖ thuËn vĂ­i tÇn sĂš tÝn hiÖu v”o v” l”m quay pha Uv”o mĂ©t gĂŁc 900. Th−ĂȘng bĂ© vi ph©n l”m viÖc kÐm ĂŠn ¼Þnh Ă« tÇn cao v× khi Ÿã Zc= → 0 l”m hÖ sĂš hĂ„i tiÕp ©m gi¶m nÂȘn khi sö dĂŽng cÇn chĂł Ăœ ¼Æc ÂźiÓm n”y v” bĂŠ sung 1 ÂźiÖn trĂ« l”m nhĂŽt R1. 37
  • 39. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 1.8 BĂ© ghÐp quang- opto- Couplers 1.8.1 §Âči c−¬ng Trong Anh ngĂ· bĂ© ghÐp quang cßn ¼−üc gĂ€i l” Photo coupledisolators, Photo- coulers, Photo- coupled pairs v” Optically Coupled Pairs. TĂ” th«ng th−ĂȘng nhÊt cho linh kiÖn n”y l” Opto- Couplers. BĂ© ghÐp quang dĂŻng ¼Ó cžch ÂźiÖn giĂ·a nhĂ·ng mÂčch ÂźiÖn cĂŁ sĂč khžc biÖt vÒ ÂźiÖn thÕ khž lĂ­n. Ngo”i ra nĂŁ cßn ¼−üc dĂŻng ¼Ó tržnh cžc vßng ¼Êt (ground circuit, circuit terrestre) g©y nhiÔu trong mÂčch ÂźiÖn. 1.8.2 CÂŹ chÕ hoÂčt Ÿéng Th«ng th−ĂȘng bĂ© ghÐp quang gĂ„m 1 Âźi«t loÂči GaAs phžt ra tia hĂ„ng ngoÂči v” mĂ©t phototranzito vĂ­i vËt liÖu Si. VĂ­i dßng ÂźiÖn thuËn, Âźi«t phžt ra bĂžc xÂč hĂ„ng ngoÂči vĂ­i chiÒu d”i sĂŁng kho¶ng 900nm. Nšng l−üng bĂžc xÂč n”y ¼−üc chiÕu lÂȘn trÂȘn mÆt cña phototranzito hay chiÕu gižn tiÕp qua mĂ©t m«i tr−ĂȘng dÉn quang H×nh 1.38 H×nh 1.34: BĂ© ghÐp quang §Çu tiÂȘn tÝn hiÖu ¼−üc phÇn phžt (LED hĂ„ng ngoÂči) trong bĂ© ghÐp quang biÕn th”nh tÝn hiÖu žnh sžng. Sau Ÿã tÝn hiÖu žnh sžng ¼−üc phÇn nhËn (Phototriac) biÕn lÂči th”nh tÝn hiÖu ÂźiÖn. 38
  • 40. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 H×nh 1.35: Phototriac 1.8.3 TÝnh chÊt cžch ÂźiÖn Nh− Ÿ· nĂŁi, bĂ© ghÐp quang th−ĂȘng ¼−üc dĂŻng ¼Ó cžch ÂźiÖn giĂ·a hai mÂčch ÂźiÖn giĂ·a hai mÂčch ÂźiÖn cĂŁ ÂźiÖn thÕ khžc biÖt khž lĂ­n. BĂ© ghÐp quang cĂŁ thÓ l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu hay vĂ­i tÝn hiÖu ÂźiÖn cĂŁ tÇn sĂš khž cao. §Æc biÖt vĂ­i thÓ tÝch nhĂĄ bÐ, bĂ© ghÐp quang tĂĄ ra −u viÖt hÂŹn so vĂ­i biÕn thÕ. + §iÖn trĂ« cžch ÂźiÖn §ã l” ÂźiÖn trĂ« vĂ­i dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu giĂ·a ng¶ v”o v” ng¶ ra cña bĂ© ghÐp quang cĂŁ trÞ sĂš bÐ nhÊt l” 1011 Ω, nh− thÕ Ÿñ Ÿžp Ăžng yÂȘu cÇu th«ng th−ĂȘng. Nh− thÕ chĂłng ta cÇn chĂł Ăœ, vĂ­i dßng ÂźiÖn rß trong kho¶ng nA cĂŁ thÓ ¶nh hâˆ’Ă«ng ¼Õn hoÂčt Ÿéng cña mÂčch ÂźiÖn, vÝ dĂŽ khi dßng ÂźiÖn rß chÂčy v”o cĂčc gĂšc cña phototranzito cßn ¼Ó trĂšng. GÆp tr−ĂȘng hĂźp n”y ta cĂŁ thÓ tÂčo nhĂ·ng khe trĂšng giĂ·a ng¶ ra v” ng¶ v”o. NĂŁi chung vĂ­i bĂ© ghÐp quang ta cÇn cĂŁ mÂčch in loÂči tĂšt. + §iÖn dung cžch ÂźiÖn CÊu trĂłc cña bĂ© ghÐp quang gĂ„m cĂŁ phototranzito, LED, phÇn cÂŹ cĂŁ thÓ tÂčo mĂ©t ÂźiÖn dung tĂ” 0,3 Ă· 2pF. §iÖn dung n”y ¼−üc Âźo khi ch©n Ă« ng¶ v”o cĂČng nh− ch©n Ă« ng¶ ra ¼−üc nĂši tŸt. VĂ­i sĂč thay ŸÊi cao žp khž nhanh (500V/ÎŒs) giĂ·a ng¶ ra v” ng¶ v”o, ÂźiÖn dung kÝ sinh cĂŁ thÓ truyÒn Âźi sĂč thay ŸÊi v” xung ÂźiÖn Ă« ng¶ ra cĂŁ nhĂ·ng gai nhĂ€n. Trong tr−ĂȘng hĂźp n”y nÂȘn sö dĂŽng bĂ© ghÐp quang kh«ng cĂŁ ch©n nĂši vĂ­i cĂčc gĂšc, v” giĂ·a cĂčc thu vĂ­i cĂčc phžt nÂȘn nĂši mĂ©t tĂŽ ÂźiÖn ¼Ó l”m gi¶m gai nhiÔu Ă« xung ra. §Ó kh«ng tÂčo thÂȘm ÂźiÖn dung kÝ sinh, vĂ­i bĂ© ghÐp quang ta kh«ng nÂȘn dĂŻng ch©n ¼Õ ¼Ó cŸm IC. + §iÖn thÕ cžch ly §iÖn thÕ cžch ly l” ÂźiÖn thÕ cao nhÊt m” bĂ© ghÐp quang cĂŁ thÓ chÞu ÂźĂčng nĂŠi. §iÖn thÕ cžch ly cßn tuĂș thuĂ©c v”o cÊu trĂłc cña bĂ© ghÐp quang, kh«ng khÝ.... 1.8.4 HiÖu Ăžng tr−ĂȘng 39
  • 41. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 D−íi mĂ©t ÂźiÖn thÕ khž cao giĂ·a LED v” phototranzito cĂŁ kho¶ng cžch khž gÇn, ta cĂŁ mĂ©t ÂźiÖn tr−ĂȘng khž lĂ­n. NĂ”u bĂ© ghÐp quang l”m viÖc vĂ­i ÂźiÒu kiÖn nh− thÕ liÂȘn tĂŽc v”i ng”y, cžc th«ng sĂš cña bĂ© ghÐp quang (¼Æc biÖt vĂ­i tranzito) bÞ thay ŸÊi. HiÖu Ăžng tr−ĂȘng c”ng rĂą r”ng hÂŹn vĂ­i nhiÖt Ÿé cao (1000C) v” mĂ©t ÂźiÖn thÕ mĂ©t chiÒu khž cao (1KV). Cžc th«ng sĂš nh− Ÿé khuÕch ÂźÂči, ÂźiÖn žp v” dßng ÂźiÖn ng−üc cĂŁ thÓ thay ŸÊi. VĂ­i mĂ©t ÂźiÖn tr−ĂȘng khž lĂ­n ta cĂŁ mĂ©t hiÖu Ăžng giĂšng nh− vĂ­i tranzito MOS: cĂŁ sĂč ٦o ÂźiÖn Ă« bÒ mÆt. So vĂ­i tranzito, cžc th«ng sĂš cña LED rÊt ĂŠn ¼Þnh d−íi tžc dĂŽng cña ÂźiÖn tr−ĂȘng. Ng−ĂȘi ta cĂŁ thÓ b¶o vÖ lĂ­p chuyÓn tiÕp pn cña tranzito Silicon b»ng mĂ©t m”ng ion trong suĂšt ¼Ó chĂšng lÂči ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ÂźiÖn tr−ĂȘng (Transparent Ion Shield- Trios). VÝ dĂŽ vĂ­i bĂ© ghÐp quang SFH6106. 1.8.5 SĂč l·o hož VĂ­i thĂȘi gian, c«ng suÊt phžt sžng cña LED bÞ gi¶m Âźi, do Ÿã ta cĂŁ hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt cña mĂ©t bĂ© ghÐp quang bÐ Âźi. Ng−ĂȘi ta tržnh sĂč l·o hož cña mĂ©t bĂ© ghÐp quang b»ng ph−¬ng phžp “Burn- in”. Sau khi s¶n xuÊt cžc bĂ© ghÐp quang ¼−üc cho l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn v” vĂ­i nhiÖt Ÿé xung quanh khž lĂ­n trong mĂ©t thĂȘi gian (24h). Do Ÿã bĂ© ghÐp quang bÞ l·o hož tr−íc v” nĂŁ kh«ng bÞ l·o hož nhanh nh− cžc bĂ© ghÐp quang ch−a qua “Burn- in”. §Ó cho bĂ© ghÐp quang l”m viÖc l©u d”i kh«ng bÞ l·o hož quž nhanh, nhiÖt Ÿé xung quanh v” dßng ÂźiÖn l”m viÖc ph¶i giĂ· c”ng thÊp c”ng tĂšt. 1.8.6 HÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt Th«ng sĂš quan trĂ€ng nhÊt cña bĂ© ghÐp quang l” hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt dßng ÂźiÖn. HÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt l” hÖ sĂš tÝnh theo phÇn tršm cho biÕt dßng ÂźiÖn ra (cña mĂ©t phototranzito) lĂ­n hÂŹn so vĂ­i dßng ÂźiÖn v”o cña LED hĂ„ng ngoÂči trong mĂ©t bĂ© ghÐp quang. 1.8.7 BĂ© ghÐp quang vĂ­i phototriac 40
  • 42. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 §−üc dĂŻng ¼Ó ÂźiÒu khiÓn cžc triac c«ng suÊt ChØ cĂŁ mĂ©t ÂźiÖn trĂ« han dßng cho phototriac H×nh 1.38 H×nh 1.38: Photriac dĂŻng ¼Ó ÂźiÒu khiÓn triac c«ng suÊt VĂ­i bĂ© lĂ€c RC ¼Ó chĂšng nhiÔu dV/dt v” cžc xung ÂźiÖn cao tÇn. H×nh 1.39 H×nh 1.39: Phototriac dĂŻng thÂȘm bĂ© lĂ€c RC Varistor b¶o vÖ phototriac kh«ng bÞ cžc xung ÂźiÖn quž cao l”m hĂĄng khi triac l”m viÖc vĂ­i dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp cao. H×nh 1.40 H×nh 1.40: Phototriac dĂŻng varistor chĂšng xung ÂźiÖn quž cao Ta cĂŁ b¶ng so sžnh ¼Æc tÝnh cžc linh kiÖn ghÐp tÝn hiÖu 41
  • 43. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 (Signal Coupling Devices) Linh kiÖn −u ÂźiÓm KhuyÕt ÂźiÓm BĂ© - Kinh tÕ, rÎ tiÒn - Khi ngŸt ÂźiÖn hay dÉn ÂźiÖn ghÐp - CĂŁ thÓ chÕ tÂčo vĂ­i vËt liÖu bžn ¼Òu cĂŁ mĂ©t ÂźiÖn trĂ« giĂ­i hÂčn quang dÉn (ÂźiÖn trĂ« kh«ng thÓ b»ng 0 - L”m viÖc vĂ­i c¶ tÝn hiÖu 1 hay ∞) chiÒu v” xoay chiÒu Ă« tÇn sĂš cao - Dßng ÂźiÖn khi dÉn ÂźiÖn v” - Cžch ÂźiÖn tĂšt ¼Õn v”i KV dßng ÂźiÖn khi ngŸt ÂźiÖn ¼Òu - TĂŠng trĂ« cžch ÂźiÖn cao cĂŁ trÞ sĂš giĂ­i hÂčn - KÝch th−íc nhĂĄ (Dip) - HÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt thÊp - Kh«ng cĂŁ c«ng tŸc nÂȘn kh«ng bÞ n¶y - C«ng suÊt tiÂȘu thĂŽ Ýt RÂŹ le - L”m viÖc vĂ­i c«ng suÊt lĂ­n - §Ÿt tiÒn v× mž rÂŹle l”m - Khi dÉn ÂźiÖn cĂŁ ÂźiÖn trĂ« rÊt b»ng kim loÂči quĂœ thÊp - C«ng suÊt tiÂȘu thĂŽ cao - CĂŁ thÓ truyÒn tÝn hiÖu mĂ©t - VËt tĂšc l”m viÖc rÊt chËm chiÒu - KÝch th−íc lĂ­n - Cžch ÂźiÖn tĂšt BiÕn - TruyÒn tÝn hiÖu vĂ­i vËn tĂšc cao - Kh«ng thÓ truyÒn tÝn hiÖu thÕ - KÝch th−íc trung b×nh mĂ©t chiÒu hay xoay chiÒu Ă« xung - CĂŁ hÖ sĂš truyÒn ÂźÂčt tĂšt tÇn sĂš thÊp. - §Õ cžch ÂźiÖn (cĂŁ tĂŠng trĂ« cao ) nÂȘn rÊt ÂźÂŸt tiÒn IC phžt - CĂŁ thÓ chÕ tÂčo vĂ­i vËt liÖu bžn - TĂŠng trĂ« cžch ÂźiÖn bÐ v” nhËn dÉn, KÝch th−íc bÐ - §iÖn thÕ Ÿžnh thñng rÊt tÝn hiÖu - TruyÒn tin vĂ­i vËn tĂšc cao thÊp d−íi 30 KV ¼−ĂȘng - CĂŁ thÓ truyÒn tÝn hiÖu DC rÎ d”i tiÒn B¶ng 8: MĂ©t sĂš bĂ© ghÐp quang dĂŻng opto- triac 42
  • 44. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 KĂœ hiÖu TÂȘn bĂ© ghÐp §iÖn žp Dßng ÂźiÖn dv/dt quang ¼Çu ra ¼Çu ra (V/ÎŒs) (V) (mA) MOC3009 7500V PX 250 40 42 MOC3010 7500V PX 250 45 42 MOC3011 7500V PX 250 50 42 MOC3012 7500V PX 250 55 42 TIL3009 3535V PX 250 30 42 TIL3010 3535V PX 250 35 42 TIL3011 3535V PX 250 40 42 TIL3012 3535V PX 250 45 42 MOC3020 7500V PX 400 50 42 MOC3021 7500V PX 400 55 42 TIL3020 3535V PX 400 50 42 TIL3021 3535V PX 400 55 42 43
  • 45. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Ch−¬ng 2 GiĂ­i thiÖu vÒ mÂčch ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha v” Ÿéng cÂŹ ba pha 2.1 MÂčch ÂźiÖn ba pha 2.1.1 Dßng ÂźiÖn sin Dßng ÂźiÖn sin l” dßng ÂźiÖn xoay chiÒu biÕn ŸÊi theo quy luËt h”m sin cña thĂȘi gian. BiÓu thĂžc dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp: i= Imaxsin(ωt + Κi) (2-1) u= Umaxsin(ωt + Κu) Trong Ÿã i, u l” trÞ sĂš tĂžc thĂȘi cña dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp. Imax , Umax TrÞ sĂš cĂčc ÂźÂči biÂȘn Ÿé cña dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp. (ωt + Κi), (ωt + Κu): l” gĂŁc pha gĂ€i tŸt l” pha cña dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp. Pha xžc Âźinh trÞ sĂš v” chiÒu cña dßng ÂźiÖn, ÂźiÖn žp Ă« thĂȘi ÂźiÓm t. Κi, Κu Pha ban ¼Çu cña dßng ÂźiÖn v” ÂźiÖn žp. Pha ¼Çu l” pha Ă« thĂȘi ÂźiÓm t=0. PhĂŽ thuĂ©c v”o chĂ€n toÂč Ÿé thĂȘi gian, pha ¼Çu cĂŁ thÓ b»ng kh«ng ©m hoÆc d−¬ng. ω TÇn sĂš gĂŁc cña dßng ÂźiÖn sin, Ÿn vÞ l” rad/s. Chu k× T cña dßng ÂźiÂȘn l” kho¶ng thĂȘi gian ngŸn nhÊt ¼Ó dßng ÂźiÖn lÆp lÂči trÞ sĂš v” chiÒu biÕn thiÂȘn, nghÜa l” trong kho¶ng thĂȘi gian T gĂŁc pha biÕn ŸÊi mĂ©t l−üng: ωT = 2π. SĂš chu k× cña dßng ÂźiÖn trong mĂ©t gi©y gĂ€i l” tÇn sĂš f. ω = 2πf (2- 2) 2.1.2 MÂčch ÂźiÖn ba pha MÂčch ÂźiÖn ba pha bao gĂ„m nguĂ„n ÂźiÖn ba pha, ¼−ĂȘng d©y truyÒn t¶i v” cžc phĂŽ t¶i ba pha. §Ó tÂčo ra nguĂ„n ÂźiÖn ba pha ta dĂŻng mžy phžt ÂźiÖn ŸÄng bĂ© ba pha. CĂŁ cÊu tÂčo gĂ„m hai phÇn: PhÇn tÜnh (cßn gĂ€i l” stato) gĂ„m cĂŁ lĂąi thÐp xÎ r·nh, 44
  • 46. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 trong cžc r·nh ¼Æt 3 d©y quÊn AX, BY, CZ cĂŁ cung sĂš vßng d©y v” lÖch nhau mĂ©t gĂŁc 1200 trong kh«ng gian. Mçi d©y quÊn ¼−üc gĂ€i l” mĂ©t pha. PhÇn quay (cßn gĂ€i l” roto) l” nam ch©m ÂźiÖn N- S. NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc nh− sau: Khi quay r«to, tĂ” tr−ĂȘng sÏ lÇn l−üt quÐt cžc d©y quÊn stato, v” c¶m Ăžng v”o d©y quÊn stato cžc sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sin cĂŻng biÂȘn Ÿé, cĂŻng tÇn sĂš v” lÖch pha nhau mĂ©t gĂŁc 1200. NÕu chĂ€n pha ¼Çu cña sĂžc ÂźiÖn eA cña d©y quÊn AX b»ng kh«ng th× biÓu thĂžc sĂžc ÂźiÖn Ÿéng cña cžc pha lÇn l−üt l”: Pha A: eA= 2 Esinωt 2π Pha B: eB= 2 Esin(ωt - ) (2- 3) 3 2π Pha C: eC= 2 Esin(ωt + ) 3 NguĂ„n ÂźiÖn gĂ„m ba sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sin cĂŻng biÂȘn Ÿé, cĂŻng tÇn sĂš, lÖch 2π nhau vÒ pha gĂ€i l” nguĂ„n ba pha ŸÚi xĂžng. 3 H×nh 2.1: TrÞ sĂš tĂžc thĂȘi sĂžc ÂźiÖn Ÿéng ba pha 2.2 §éng cÂŹ ba pha 2.2.1 Khži qužt vÒ Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© + CÊu tÂčo v” ¼Æc ÂźiÓm. - CÊu tÂčo PhÇn tÜnh (Stato): gĂ„m vĂĄ mžy, lĂąi sŸt v” d©y quÊn. 45
  • 47. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 * VĂĄ mžy: th−ĂȘng l”m b»ng gang. §Úi vĂ­i mžy cĂŁ c«ng suÊt lĂ­n (trÂȘn 1000kW), th−ĂȘng dĂŻng thÐp tÊm h”n lÂči th”nh vĂĄ. VĂĄ mžy cĂŁ tžc dĂŽng b¶o vÖ v” cĂš ¼Þnh cžc chi tiÕt mžy. * LĂąi thÐp: §−üc l”m b»ng cžc lž thÐp kĂŒ thuËt ÂźiÖn d”y tĂ” 0.35mm ¼Õn 0.5 mm ghÐp lÂči vĂ­i nhau. LĂąi sŸt l” phÇn dÉn tĂ”. V× tĂ” tr−ĂȘng Âźi qua lĂąi sŸt l” tĂ” tr−ĂȘng xoay chiÒu, nh»m gi¶m tĂŠn hao do dßng ÂźiÖn xožy g©y nÂȘn, mçi lž thÐp kĂŒ thuËt ÂźiÖn ¼Òu cĂŁ phñ lĂ­p sÂŹn cžch ÂźiÖn. MÆt trong cña lĂąi thÐp cĂŁ xÎ r·nh ¼Ó ¼Æt d©y quÊn. * D©y quÊn: D©y quÊn ¼−üc ¼Æt v”o trong r·nh cña lĂąi sŸt v” cžch ÂźiÖn vĂ­i lĂąi sŸt nhĂȘ giÊy cžch ÂźiÖn. D©y quÊn stato gĂ„m ba cuĂšn ¼Æt lÖch nhau 1200 ÂźiÖn. PhÇn quay (R«to) * TrĂŽc: L”m b»ng thÐp, dĂŻng ¼Ó ŸÏ lĂąi sŸt roto. * LĂąi sŸt: GĂ„m cžc lž thÐp kĂŒ thuËt ÂźiÖn giĂšng nh− Ă« phÇn stato. LĂąi thÕp ¼−üc Ðp trĂčc tiÕp lÂȘn trĂŽc. BÂȘn ngo”i lĂąi sŸt cĂŁ xÎ r·nh ¼Ó ¼Æt d©y quÊn. * D©y quÊn gĂ„m hai loÂči: loÂči r«to d©y quÊn v” loÂči r«to kiÓu lĂ„ng sĂŁc. LoÂči r«to kiÓu d©y quÊn: D©y quÊn r«to giĂšng d©y quÊn Ă« stato v” cĂŁ sĂš cĂčc b»ng sĂš cĂčc stato. Cžc Ÿéng cÂŹ c«ng suÊt trun trĂ« lÂȘn th−ĂȘng dĂŻng d©y quÊn kiÓu sĂŁng hai lĂ­p ¼Ó gi¶m ¼−üc nhĂ·ng ¼Çu nĂši d©y v” kÕt cÊu d©y quÊn ¼−üc chÆt chÏ hÂŹn. Cžc Ÿéng cÂŹ c«ng suÊt nhĂĄ th−ĂȘng dĂŻng d©y quÊn ŸÄng t©m mĂ©t lĂ­p. D©y quÊn ba pha cña r«to th−ĂȘng ¼Êu h×nh sao (Y). Ba ¼Çu kia nĂši v”o ba vßng tr−üt b»ng ŸÄng ¼Æt cĂš ¼Þnh Ă« ¼Çu trĂŽc. Th«ng qua chĂŠi than v” vßng tr−üt, ¼−a ÂźiÖn trĂ« phĂŽ v”o mÂčch r«to nh»m c¶i thiÖn tÝnh nšng mĂ« mžy v” ÂźiÒu chØnh tĂšc Ÿé. LoÂči r«to kiÓu lßng sĂŁc: LoÂči d©y quÊn n”y khžc vĂ­i d©y quÊn stato. Mçi r·nh cña lĂąi sŸt ¼−üc ¼Æt mĂ©t thanh dÉn b»ng ŸÄng hoÆc b»ng nh«m v” ¼−üc nĂši tŸt lÂči Ă« hai ¼Çu b»ng hai vßng ngŸn mÂčch l”m b»ng ŸÄng hoÆc nh«m, h×nh th”nh mĂ©t cži lĂ„ng, ng−ĂȘi Ÿã gĂ€i l” lĂ„ng sĂŁc. D©y quÊn r«to kiÓu lĂ„ng sĂŁc kh«ng cÇn cžch ÂźiÖn vĂ­i lĂąi sŸt. * Khe hĂ«: Khe hĂ« trong Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© rÊt nhĂĄ (0.2mm Ă·1mm). 46
  • 48. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 - §Æc ÂźiÓm cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha * CÊu tÂčo Ÿn gi¶n. * §Êu trĂčc tiÕp v”o l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha. * TĂšc Ÿé quay cña r«to nhĂĄ hÂŹn tĂšc Ÿé tĂ” tr−ĂȘng quay cña stato n< n1. Trong Ÿã: n TĂšc Ÿé quay cña r«to. n1 TĂšc Ÿé quay tĂ” tr−ĂȘng quay cña stato (tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© cña Ÿéng cÂŹ) + NguyÂȘn lĂœ l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© Khi nĂši d©y quÊn stato v”o l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha, trong Ÿéng cÂŹ sÏ sinh ra mĂ©t tĂ” tr−ĂȘng quay. TĂ” tr−ĂȘng n”y sÏ quÐt qua cžc thanh dÉn r«to, l”m c¶m Ăžng lÂȘn d©y quÊn r«to mĂ©t sĂžc ÂźiÖn Ÿéng E2 sÏ sinh ra dßng ÂźiÖn I2 chÂčy trong d©y quÊn. ChiÒu cña sĂžc ÂźiÖn Ÿéng v” chiÒu cña dßng ÂźiÖn ¼−üc xžc ¼Þnh theo quy luËt b”n tay ph¶i. M n1 H×nh 2.2: SÂŹ ŸÄ nguyÂȘn lĂœ Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ChiÒu dßng ÂźiÖn Ă« nöa phÝa trÂȘn r«to h−íng tĂ” trong ra ngo”i, cßn chiÒu dßng ÂźiÖn cña cžc thanh dÉn Ă« nöa phÝa d−íi cña r«to h−íng tĂ” ngo”i v”o trong. Dßng ÂźiÖn I2 tžc Ÿéng t−¬ng hç vĂ­i tĂ” tr−ĂȘng stato tÂčo ra lĂčc ÂźiÖn tĂ” trÂȘn d©y dÉn r«to v” m«men quay l”m cho r«to quay vĂ­i tĂšc Ÿé n theo chiÒu tĂ” tr−ĂȘng quay. TĂšc Ÿé quay cña r«to n lu«n nhĂĄ hÂŹn tĂšc Ÿé cña tĂ” tr−ĂȘng quay stato n1. cĂŁ sĂč chuyÓn Ÿéng t−¬ng ŸÚi giĂ·a r«to v” tĂ” tr−ĂȘng quay stato duy tr× ¼−üc dßng ÂźiÖn I2 v” m«men M. V× tĂšc Ÿé cña r«to khžc vĂ­i tĂšc Ÿé cña tĂ” tr−ĂȘng quay stato nÂȘn gĂ€i l” Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ©. 47
  • 49. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 §Æc tr−ng cho Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha l” hÖ sĂš tr−üt: n1 − n S= (2 -4) n1 Trong Ÿã: n l” tĂšc Ÿé quay cña r«to f1 l” tÇn sĂš cña dßng ÂźiÖn l−íi. P sĂš Ÿ«i cĂčc. n1 tĂšc Ÿé quay cña tĂ” tr−ĂȘng quay 60 f 1 n1 = (2- 5) p Khi tÇn sĂš cña mÂčng ÂźiÖn thay ŸÊi th× n1 thay ŸÊi l”m cho n thay ŸÊi theo. Khi mĂ« mžy th× n= 0 v” S= 1 gĂ€i l” Ÿé tr−üt mĂ« mžy. Dßng ÂźiÖn trong d©y quÊn v” tĂ” tr−ĂȘng quay tžc dĂŽng lĂčc t−¬ng hç lÂȘn nhau khi r«to chÞu tžc dĂŽng cña momen M th× tĂ” tr−ĂȘng quay cĂČng chÞu tžc dĂŽng cña m«men M theo chiÒu ng−üc lÂči. MuĂšn cho tĂ” tr−ĂȘng quay vĂ­i tĂšc Ÿé n1 th× nĂŁ ph¶i nhËn mĂ©t c«ng suÊt ¼−a v”o gĂ€i l” c«ng suÊt ÂźiÖn tĂ”. 2π n1 Pñt = Mω1 = M (2 − 6) 60 Khi Ÿã c«ng suÊt ÂźiÖn ¼−a v”o: P = 3UI cos ϕ 1 (2- 7) Ngo”i th”nh phÇn c«ng suÊt ÂźiÖn tĂ” cßn cĂŁ tĂŠn hao trÂȘn ÂźiÖn trĂ« d©y quÊn stato. ΔPd1= 3r12I12 (2- 8) TĂŠn hao sŸt: ΔPst = ΔP (2- 9) C«ng suÊt cÂŹ Ă« trĂŽc l”: 2π n P2, = M ω = M (2- 10) 60 48
  • 50. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 C«ng suÊt cÂŹ nhĂĄ hÂŹn c«ng suÊt ÂźiÖn tĂ” v× cßn tĂŠn hao trÂȘn d©y quÊn r«to: P2= PÂźt - ΔPd2 (2-11) ΔPd2 = m2I2r2 (2- 12) Trong Ÿã: m2 sĂš pha cña d©y quÊn r«to. V× P’2 < pÂźt do Ÿã n < n1 c«ng suÊt cÂŹ cña P2 ¼−a ra nhĂĄ hÂŹn P2, v× cßn tĂŠn hao do ma sžt trÂȘn trĂŽc Ÿéng cÂŹ v” tĂŠn hao v” tĂŠn hao phĂŽ khžc: P2 = P ' 2 = ΔPc − ΔPf (2- 13) P2 HiÖu suÊt cña Ÿéng cÂŹ: η= = (0,8Ă· 0,9) (2- 14) P1 + Cžc ÂźÂči l−üng v” ph−¬ng tr×nh cÂŹ b¶n cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© - Cžc ÂźÂči l−üng HÖ sĂš tr−üt: §Ó biÓu thÞ mĂžc Ÿé ŸÄng bĂ© giĂ·a tĂšc Ÿé quay cña r«to n v” tĂšc Ÿé cña tĂ” tr−ĂȘng quay stato n1. n1 − n ta cĂŁ : s= (2- 15) n1 Hay tÝnh theo phÇn tršm: n1 − n s= 100% (2- 16) n1 XÐt vÒ mÆt lĂœ thuyÕt giž trÞ S sÏ biÕn thiÂȘn tĂ” 0 ¼Õn 1 hoÆc tĂ” 0 ¼Õn 100 o/o 60f1 Trong Ÿã: n1 = (2- 17) p n= n1(1- s) (2- 18) SĂžc ÂźiÖn Ÿéng cña mÂčch r«to lĂłc ŸÞng yÂȘn: E2 = 4, 44 K 2 f 2W2φm (2- 19) 49
  • 51. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Trong Ÿã: φm TrÞ sĂš cĂčc ÂźÂči cña tĂ” th«ng trong mÂčch K2 l” hÖ sĂš d©y quÊn r«to cña Ÿéng cÂŹ. f2 TÇn sĂš xžc ¼Þnh Ă« tĂšc Ÿé biÕn ŸÊi cña tĂ” th«ng quay qua cuĂ©n d©y, v× r«to ŸÞng yÂȘn nÂȘn: pn1 f2 = (2- 20) 60 f2 b»ng vĂ­i tÇn sĂš dßng ÂźiÖn ¼−a v”o f1 -Khi roto quay: TÇn sĂš trong d©y quÊn r«to: n1 − n n − n n1 p f2s = p= 1 (2- 20) 60 n1 60 VËy f2s = s.f1 (2 -22) SĂžc ÂźiÖn Ÿéng trÂȘn d©y quÊn r«to lĂłc Ÿã l”: E2s= 4,44f2sW2K2φm (2- 23) VĂ­i f2s = s.f1 thÕ v”o (2- 20) Ta ¼−üc: E2s= 4,44f1W2K2φms (2- 24) + −u nh−üc ÂźiÓm cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha - −u ÂźiÓm Trong c«ng nghiÖp hiÖn nay phÇn lĂ­n ¼Òu sö dĂŽng Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha. V× nĂŁ tiÖn lĂźi hÂŹn, vĂ­i cÊu tÂčo mÉu m· Ÿn gi¶n, giž th”nh hÂč so vĂ­i Ÿéng cÂŹ mĂ©t chiÒu Ngo”i ra Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha dĂŻng trĂčc tiÕp vĂ­i l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu ba pha, kh«ng ph¶i tĂšn kÐm thÂȘm cžc bĂ© biÕn ŸÊi. VËn h”nh tin cËy, gi¶m chi phÝ vËn h”nh, b¶o tr× söa chĂ·a. - Nh−üc ÂźiÓm 50
  • 52. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 BÂȘn cÂčnh nhĂ·ng −u ÂźiÓm Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha cßn cĂŁ nhĂ·ng nh−üc ÂźiÓm sau: DÔ phžt nĂŁng vĂ­i Stato, nhÊt l” khi ÂźiÖn žp l−íi tšng v” ŸÚi vĂ­i r«to khi ÂźiÖn žp l−íi gi¶m. L”m gi¶m bĂ­t Ÿé tin cËy v× khe hĂ« kh«ng khÝ nhĂĄ. Khi ÂźiÖn žp sĂŽt xuĂšng th× m«men khĂ«i Ÿéng v” m«men cĂčc ÂźÂči gi¶m rÊt nhiÒu v× m«men tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp. 2.2.2 Khži qužt vÒ Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© + §Þnh nghÜa v” c«ng dĂŽng NhĂ·ng mžy ÂźiÖn xoay chiÒu cĂŁ tĂšc Ÿé quay r«to n b»ng tĂšc Ÿé quay cña tĂ” tr−ĂȘng n1 gĂ€i l” mžy ÂźiÖn ŸÄng bĂ©. Mžy ÂźiÖn ŸÄng bĂ© cĂŁ 2 d©y quÊn: d©y quÊn stato nĂši vĂ­i l−íi ÂźiÖn cĂŁ tÇn sĂš f kh«ng ŸÊi, d©y quÊn r«to ¼−üc kÝch thÝch b»ng dßng ÂźiÖn mĂ©t chiÒu. Ă« chÕ Ÿé xžc lËp mžy ÂźiÖn ŸÄng bĂ© cĂŁ tĂšc Ÿé quay r«to lu«n kh«ng ŸÊi khi t¶i thay ŸÊi. §éng cÂŹ ŸÄng bĂ© ¼−üc sö dĂŽng rĂ©ng r·i trong nhĂ·ng truyÒn Ÿéng c«ng suÊt trung b×nh v” lĂ­n, cĂŁ yÂȘu cÇu ĂŠn ¼Þnh tĂšc Ÿé cao. §éng cÂŹ ŸÄng bĂ© th−ĂȘng dĂŻng cho mžy bÂŹm, quÂčt giĂŁ, cžc hÖ truyÒn Ÿéng cña nh” mžy luyÖn kim v” cĂČng th−ĂȘng ¼−üc sö dĂŽng l”m Ÿéng cÂŹ sÂŹ cÊp trong cžc tĂŠ mžy phžt - Ÿéng cÂŹ c«ng suÊt lĂ­n. −u ÂźiÓm cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© l” cĂŁ Ÿé ĂŠn ¼Þnh tĂšc Ÿé cao, hÖ sĂš cosφ v” hiÖu suÊt lĂ­n. MÂčch stato cña nĂŁ t−¬ng tĂč Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ©, mÂčch r«to cĂŁ cuĂ©n kÝch tĂ” v” cuĂ©n d©y khĂ«i Ÿéng. + Cžc ¼Æc tÝnh cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© Khi Ÿãng stato Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© v”o l−íi ÂźiÖn xoay chiÒu cĂŁ tÊn sĂš f1 kh«ng ŸÊi, Ÿéng cÂŹ sÏ l”m viÖc vĂ­i tĂšc Ÿé kh«ng ŸÊi l” tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ©: ω= 2πf1p-1 (2- 25) 51
  • 53. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Trong phÂčm vi m«men cho phÐp M≀ Mmax , ¼Æc tÝnh cÂŹ l” tuyÖt ŸÚi cĂžng, nghÜa l” Ÿé cĂžng cña ¼Æc tÝnh cÂŹ ÎČ= ∞. §Æc tÝnh cÂŹ cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© ¼−üc tr×nh b”y trÂȘn h×nh: 2.5 ω ω1 0 Mmax M H×nh 2.5: §Æc tÝnh cÂŹ cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© Khi m«men v−üt quž trÞ sĂš Mmax th× tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ sÏ mÊt ŸÄng bĂ© . Trong hÖ truyÒn Ÿéng dĂŻng Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© ng−ĂȘi ta cßng sö dĂŽng ¼Æc tÝnh gĂŁc: M= f(Ξ) §Æc tÝnh gĂŁc biÓu diÔn quan hÖ giĂ·a m«men cña Ÿéng cÂŹ vĂ­i gĂŁc lÖnh cña vÐc tÂŹ ÂźiÖn žp pha l−íi ÂźiÖn v” vectÂŹ sĂžc ÂźiÖn Ÿéng c¶m Ăžng trong d©y quÊn stato do tĂ” tr−ĂȘng mĂ©t chiÒu r«to sinh ra. §Æc tÝnh M= f(Ξ) ¼−üc x©y dĂčng b»ng cžch sö dĂŽng ŸÄ thÞ vÐctÂŹ cña mÂčch stato vĂ­i gi¶ thiÕt bĂĄ qua ÂźiÖn trĂ« R cña mÂčch stato. H×nh 2.6: §Ä thÞ vÐc tÂŹ cña mÂčch stato Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©. TrÂȘn ŸÄ thÞ vÐctÂŹ H×nh 2.6: U1- ÂźiÖn žp pha l−íi (V) 52
  • 54. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 E - sĂžc ÂźiÖn Ÿéng pha stato (V) I1- dßng ÂźiÖn stato (A) XS- ÂźiÖn khžng pha stato b»ng tĂŠng ÂźiÖn khžng cuĂ©n d©y mĂ©t pha cña cuĂ©n stato: Xs = XÎŒ + X1, Ξ gĂŁc lÖch pha giĂ·a U v” E φ - gĂŁc lÖch pha giĂ·a vÐctÂŹ ÂźiÖn žp U1 v” dßng ÂźiÖn I1. TĂ” ŸÄ thÞ vÐctÂŹ ta cĂŁ: U1cosφ = Ecos(φ - Ξ) U sin Ξ Theo tam gižc ABC: cos(φ - Ξ)= Thay v”o ph−¬ng tr×nh trÂȘn ta I1 X s U sin Ξ EU1 ¼−üc: U1cosφ = E hay U1I1 cosφ = sin Ξ I1 X s Xs U1I1 cosφ l” c«ng suÊt mĂ©t pha cña Ÿéng cÂŹ. VËy c«ng suÊt ba pha cña Ÿéng cÂŹ l”: EU1 P=3 sin Ξ (2- 26) Xs Momen Ÿéng cÂŹ: P 3EU1 M= = sin Ξ (2- 27) ω1 ω1 X s §©y l” ph−¬ng tr×nh ¼Æc tÝnh gĂŁc cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©. MĂ©t cžch gÇn Ÿóng ta thÊy ¼Æc tÝnh gĂŁc cĂŁ dÂčng h×nh sin biÓu diÔn trÂȘn h×nh 2.7 H×nh 2.7: §Æc tÝnh gĂŁc cña Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©. 53
  • 55. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Khi Ξ= π/2 ta cĂŁ biÓu ŸÄ cĂčc ÂźÂči: 3EU1 Mmax= (2- 28) ω1 X s LĂłc n”y: M= MmsinΞ, Mm ¼Æc tr−ng cho kh¶ nšng quž t¶i cña Ÿéng cÂŹ, khi t¶i tšng gĂŁc lÖch Ξ, nÕu Ξ > π/2 th× m«men gi¶m. §éng cÂŹ ŸÄng bĂ© th−ĂȘng l”m viÖc ¼Þnh mĂžc vĂ­i Οm = 450. HÖ sĂš quž t¶i vÒ m«men: Mm λM = = 2Ă· 2.5 M ñt NhĂ·ng ÂźiÒu ph©n tÝch Ă« trÂȘn chØ Ÿóng vĂ­i Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ© cĂčc Èn v” m«men chØ xuÊt hiÖn khi cĂŁ kÝch tĂ” vo” r«to. Cßn vĂ­i Ÿéng cÂŹ ŸÄng bĂ©c cĂčc lĂ„i do sĂč ph©n bĂš khe hĂ« kh«ng khÝ giĂ·a r«to v” stato kh«ng ¼Òu nÂȘn trong mžy xuÊt hiÖn m«men ph¶n khžng phĂŽ v” ph−¬ng tr×nh ¼Æc tÝnh gĂŁc cĂŁ dÂčng sau: 3 ⎡ U1 E U2⎛ 1 1 ⎞ ⎀ M= ⎱ sin Ξ + 1 ⎜ − ⎟ sin 2Ξ ⎄ (2- 29) ω1 ⎱ X d ⎣ 2 ⎜ Xq Xd ⎟ ⎝ ⎠ ⎄ ⎊ Xq, Xd l” ÂźiÖn khžng dĂ€c trĂŽc v” ngang trĂŽc. §−ĂȘng cong biÓu diÔn momen sÏ l” tĂŠng cña hai th”nh phÇn: 3EU1 M1 = sin Ξ , v” Xd 3U12 ⎛ 1 1 ⎞ M2 = ⎜ − ⎟ sin 2Ξ (2- 30) 2ω1 ⎜ X q X d ⎟ ⎝ ⎠ TrÂȘn ŸÄ thÞ ¼Æc tÝnh gĂŁc biÓu diÔn M1, M2 b»ng cžc ¼−ĂȘng nÐt ŸÞt. §Úi vĂ­i mžy cĂčc Èn Xq= Xd nÂȘn M2= 0 v” M= M1. Nh−ng th−ĂȘng M2 rÊt nhĂĄ nÂȘn cĂŁ thÓ bĂĄ qua. Khi Ÿã ¼Æc tÝnh gĂŁc cña Ÿéng cÂŹ cĂčc Èn v” cĂčc lĂ„i nh− nhau. Ch−¬ng 3 54
  • 56. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ÂźiÖn ¼Õn sĂč l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ ba pha 3.1 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ¼Õn quž tr×nh khĂ«i Ÿéng cña Ÿéng cÂŹ ba pha ChÕ Ÿé Ÿéng cÂŹ l” chÕ Ÿé ¼−üc sö dĂŽng chñ yÕu cña cžc mžy ÂźiÖn kh«ng ŸÄng bĂ©. Cžc chÕ Ÿé khžc ¼−üc dĂŻng rÊt hÂčn chÕ. TÂȘn gĂ€i Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© l” ¼Ó nhÊn mÂčnh r»ng cžc mžy ÂźiÖn kh«ng ŸÄng bĂ© ¼−üc tÂčo ra cĂŁ cžc chØ tiÂȘu, kÜ thuËt chØ ٦m b¶o Ă« chÕ Ÿé Ÿéng cÂŹ tuy vÒ nguyÂȘn tŸc nĂŁ cĂŁ thÓ l”m viÖc Ă« cžc chÕ Ÿé khžc. TÊt c¶ cžc Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ph¶i tĂč mĂ« mžy ¼−üc nghÜa l” tĂč lÊy Ÿ” ¼−üc tĂ” trÂčng thži ŸÞng yÂȘn lÂȘn tĂ­i tĂšc Ÿé gĂŁc gÇn tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© sau khi thŸng ¼−üc m«men c¶n cña t¶i. YÂȘu cÇu Ÿã ŸÚi vĂ­i ¼Æc tÝnh mĂ« mžy trong cžc kiÓu Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© khžc nhau ¼−üc ¼Æt ra l” khžc nhau. 3.1.1 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ÂźiÖn žp Ta cĂŁ ph−¬ng tr×nh m«men Ÿéng cÂŹ: 3U12 R2 ' S M= (3- 1) ω1 ⎡( R1S + R2 ' ) + S 2 X 2 nm ⎀ 2 ⎱⎣ ⎊⎄ VĂ­i Xnm: §iÖn khžng ngŸn mÂčch M: M«men c¶n cña Ÿéng cÂŹ, M tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp nguĂ„n U12 v” Mnm cĂČng tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp nguĂ„n U12 Trong Ÿã: Snm l” Ÿé tr−üt ngŸn mÂčch R2 ' Snm= (3- 2) R12 + X 2 nm Ta thÊy Snm kh«ng phĂŽ thuĂ©c v”o ÂźiÖn žp nguĂ„n U1 nÂȘn khi ÂźiÖn žp nguĂ„n thay ŸÊi th× m«men M thay ŸÊi nh−ng Ÿé tr−üt S kh«ng thay ŸÊi. Do Ÿã muĂšn ÂźiÒu chØnh ÂźiÖn žp nguĂ„n U1 ¼Ó khĂ«i Ÿéng Ÿéng cÂŹ th× chØ ¼−üc ÂźiÒu chØnh trong phÂčm vi hÑp. 3.1.2 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña tÇn sĂš Khi mĂ« mžy Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© 3 pha lĂ„ng sĂŁc th× hiÖu Ăžng bÒ mÆt trong cžc thanh dÉn sinh ra lĂłc bŸt ¼Çu mĂ« mžy l” lĂłc tÇn sĂš dßng ÂźiÖn trong r«to: f2= sf1. 55
  • 57. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Ta thÊy khi thay ŸÊi tÇn sĂš ÂźiÖn žp l−íi f1 th× tÇn sĂš dßng ÂźiÖn trong r«to f2 cĂČng thay ŸÊi theo tĂ” Ÿã l”m thay ŸÊi ¼Æc tÝnh mĂ« mžy cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© 3 pha r«to lĂ„ng sĂŁc. 3.1.3 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña mÊt pha. HiÖn t−üng mÊt pha l” hiÖn t−üng nguĂ„n xoay chiÒu ba pha cÊp cho Ÿéng cÂŹ ba pha xoay chiÒu ba pha bÞ mÊt mĂ©t hoÆc hai pha trong ba pha. Khi mÊt pha th× sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sinh ra trong d©y quÊn cña Ÿéng cÂŹ l” hÖ thĂšng sĂžc ÂźiÖn Ÿéng kh«ng ŸÚi xĂžng, tĂ” tr−ĂȘng quay cĂČng l” tĂ” tr−ĂȘng kh«ng ŸÚi xĂžng. §©y l” nguyÂȘn nh©n dÉn ¼Õn Ÿéng cÂŹ khĂ«i Ÿéng rÊt nÆng nÒ, th−ĂȘng g©y ra nhĂ·ng tiÕng Ă„n lÂč trong quž tr×nh khĂ«i Ÿéng cña Ÿéng cÂŹ, khi khĂ«i Ÿéng v” khi quž t¶i ¼Òu g©y nĂŁng Ÿéng cÂŹ, nÕu thĂȘi gian diÔn ra d”i cĂŁ thÓ g©y hĂĄng cžch ÂźiÖn v” d©y quÊn Ÿéng cÂŹ, Ÿéng cÂŹ sÏ bÞ hĂĄng nÆng nÒ. Trong tr−ĂȘng hĂźp khžc cĂŁ thÓ kh«ng khĂ«i Ÿéng ¼−üc Ÿéng cÂŹ do tĂ” tr−ĂȘng quay quž yÕu kh«ng Ÿñ ¼Ó thŸng momen c¶n cña Ÿéng cÂŹ. 3.1.4 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña mÊt thĂž tĂč pha HiÖn t−üng mÊt thĂž tĂč pha l” hiÖn t−üng hai trong ba pha cña nguĂ„n cung cÊp cho Ÿéng cÂŹ bÞ thay ŸÊi. Khi Ÿã sÏ cĂŁ hiÖn t−üng l” tĂ” th«ng trong Ÿéng cÂŹ ŸÊi chiÒu dÉn ¼Õn Ÿéng cÂŹ quay theo chiÒu ng−üc lÂči. Ta thÊy Ÿéng cÂŹ khĂ«i Ÿéng ¼−üc nh−ng chiÒu quay bÞ ŸÊi ng−üc lÂči do hÖ thĂšng sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sinh ra hÖ thĂšng tĂ” tr−ĂȘng quay bÞ ŸÊi ng−üc lÂči. Tr−ĂȘng hĂźp n”y xÈy ra sÏ rÊt nguy hiÓm nÕu Ÿéng cÂŹ l”m viÖc Ă« cžc hÖ thĂšng truyÒn Ÿéng nh−: bšng t¶i, thang mžy.... nĂŁ g©y ra nhĂ·ng tžc hÂči c¶ vÒ con ng−ĂȘi lÉn t”i s¶n. Nh− vËy vĂ­i nhĂ·ng d©y truyÒn quan trong nh− vËy th× bŸt buĂ©c khi mÊt thĂž tĂč pha th× ph¶i cĂŁ mÂčch b¶o vÖ cŸt ngay Ÿéng cÂŹ ra khĂĄi nguĂ„n. 3.1.5 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n kh«ng ŸÚi xĂžng Khi nguĂ„n ba pha l” kh«ng ŸÚi xĂžng th× khi cÊp nguĂ„n Ÿã cho Ÿéng cÂŹ ba pha cžc sĂžc ÂźiÖn Ÿéng sinh ra trong d©y quÊn stato sÏ l” hÖ thĂšng sĂžc ÂźiÖn Ÿéng kh«ng ŸÚi xĂžng. Khi Ÿã lĂčc tžc dĂŽng t−¬ng hç tĂ” tr−ĂȘng quay v” thanh dÉn mang dßng ÂźiÖn r«to sÏ ¶nh hâˆ’Ă«ng ¼Õn sĂč mĂ« mžy cña Ÿéng cÂŹ. 56
  • 58. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 Nh− vËy khi nguĂ„n ba pha kh«ng ŸÚi xĂžng cÊp cho Ÿéng cÂŹ th× c«ng suÊt nguĂ„n cÊp cho Ÿéng cÂŹ ¼Ó mĂ« mžy ph¶i lĂ­n hÂŹn nguĂ„n ŸÚi xĂžng mĂ©t l−üng nhÊt ¼Þnh. L−üng n”y tuĂș thuĂ©c v”o c«ng suÊt mžy v” chÕ Ÿé mĂ« mžy cña Ÿéng cÂŹ (mang t¶i hoÆc kh«ng mang t¶i). 3.2 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n ¼Õn sĂč l”m viÖc cña Ÿéng cÂŹ ba pha 3.2.1 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña ÂźiÖn žp M«men cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© ba pha tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng ÂźiÖn žp nguĂ„n. Do Ÿã khi ÂźiÖn žp nguĂ„n thay ŸÊi th× dÉn ¼Õn m«men cña Ÿéng cÂŹ cĂČng thay ŸÊi theo. H×nh 3.1: §Æc tÝnh cÂŹ cña Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© khi gi¶m ÂźiÖn žp. Khi ÂźiÖn žp l−íi suy gi¶m th× m«men tĂ­i hÂčn Mth sÏ gi¶m tØ lÖ vĂ­i b×nh ph−¬ng lÇn Ÿé suy gi¶m cña ÂźiÖn žp. Trong khi Ÿã tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© ω1 v” Ÿé tr−üt tĂ­i hÂčn sth l” kh«ng thay ŸÊi. Ta cĂŁ ¼Æc tÝnh cÂŹ khi ÂźiÖn žp l−íi gi¶m trÂȘn h×nh 3.1 3.2.2 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña tÇn sĂš 2π f1 TĂ” biÓu thĂžc: ω1= (3- 3) p VĂ­i ω1: tĂšc Ÿé ŸÄng bĂ© 57
  • 59. Bžo cžo tĂšt nghiÖp NguyÔn Všn HiÖu T§H46 f1: tÇn sĂš ÂźiÖn žp l−íi P: sĂš cÆp cĂčc Ta thÊy khi f1 thay ŸÊi th× sÏ l” thay ŸÊi tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ v” tĂšc Ÿé tĂ” tr−ĂȘng quay. XÐt tr−ĂȘng hĂźp khi tšng tÇn sĂš f1> f1Âźm th× m«men tĂ­i hÂčn Mth sÏ gi¶m, tĂšc Ÿé Ÿéng cÂŹ gi¶m t−¬ng Ăžng. XÐt tr−ĂȘng hĂźp khi gi¶m tÇn sĂš f1< f1Âźm th× dßng ÂźiÖn trong r«to Ÿéng cÂŹ sÏ tšng rÊt lĂ­n cĂŁ thÓ g©y qĂła t¶i nÕu f1 gi¶m quž nhiÒu. ω ω11 f11 f1> f1Âźm ω12 f12 ω1Âźm f1Âźm ω13 f13 f1< f1Âźm Mth M H×nh 3.2: §Æc tÝnh cÂŹ khi thay ŸÊi tÇn sĂš Ÿéng cÂŹ kh«ng ŸÄng bĂ© 3.2.3 ¶nh hâˆ’Ă«ng cña nguĂ„n kh«ng ŸÚi xĂžng ChÕ Ÿé l”m viÖc trong Ÿã dßng ÂźiÖn trong cžc pha stato hay r«to cña mžy ÂźiÖn kh«ng ŸÄng bĂ© kh«ng b»ng nhau gĂ€i l” chÕ Ÿé l”m viÖc kh«ng ŸÚi xĂžng. ChÕ Ÿé n”y th−ĂȘng do ÂźiÖn žp l−íi sÂŹ cÊp cung cÊp cho mžy l” kh«ng ŸÚi xĂžng. ChĂłng ta xÐt sĂč l”m viÖc cña chÕ Ÿé n”y: NÕu d©y quÊn stato ¼−üc nĂši h×nh sao trung tÝnh cžch ÂźiÖn th× th”nh phÇn thĂž tĂč kh«ng cña dßng ÂźiÖn kh«ng xuÊt hiÖn v” hÖ thĂšng ÂźiÖn žp sÂŹ cÊp kh«ng ŸÚi xĂžng (Ua1, Ub1, Uc1) cĂŁ thÓ biÓu diÔn nh− l” tĂŠng cžc th”nh phÇn thĂž tĂč thuËn(Ua11, Ub11, Uc11) v” thĂž tĂč nghÞch (Ua12, Ub12, Uc12) nh− sau: 58