1. Evaluation and promotion of
rural wastewater treatment
for reduction of nutrient
loads to the Baltic Sea
Dr inż. Andrzej Tonderski
Agnieszka Hylla-Wawryniuk
POMInnO Ltd., Poland
06.07.2016 – Warsztat Inicjatywy BaRuWa – Białystok, woj. podlaskie
PA NUTRI Flagship Project
2. agenda spotkania
1. powitanie uczestników i przedstawienie organizatorów,
2. ogólne przedstawienie inicjatywy BaRuWa,
3. wyniki analiz dotyczących indywidualnych systemów zagospodarowania
nieczystości ciekłych w woj. podlaskim wraz z dyskusją
4. formy wsparcia finansowego dla budowy indywidualnych systemów oczyszczania
ścieków (RPO, WFOŚiGW, PROW)
5. dalsze działania dotyczące inicjatywy BaRuWa wraz z dyskusją i wnioskami
3. O projekcie BaRuWa
• ogromne dysproporcje między południowo-wschodnią i północno-zachodnią częścią Morza
Bałtyckiego w aspekcie podłączenia do kanalizacji
• eutrofizacja – największe zagrożenie dla ekosystemu Morza Bałtyckiego; udział Polski w ładunku
azotu odprowadzanego do Bałtyku (w 2015 było to ok. 25%; ładunek fosforu - ok. 36%, HELCOM).
• wdrażanie innowacyjnych, niezawodnych i ekonomicznie opłacalnych przydomowych technologii
oczyszczania ścieków ma potencjał redukcji strumienia substancji odżywczych do Morza
Bałtyckiego.
• krajowe cele dotyczące oczyszczania ścieków w obszarach wiejskich i podmiejskich różnią się
pomiędzy krajami regionu Morza Bałtyckiego, tak jak zróżnicowany jest poziom zaangażowania ze
strony władz, właścicieli domów, producentów technologii i dostawców usług współpraca
transgraniczna i wymiana doświadczeń jest potrzebna
• wiele gospodarstw domowych ma trudności w dostosowaniu się do wymagań prawnych i
środowiskowych (wysoka cena dostępnych technologii). Potencjalni użytkownicy nie są świadomi,
jakiego rodzaju systemy mogą być odpowiednie w danym miejscu.
4. O projekcie BaRuWa
• Cel projektu: obiektywna ocena niezawodności i wydajności pracy małych oczyszczalni ścieków
(badania i analizy) w różnych miejscach i sytuacjach, co ma przyczynić się do promowania
odpowiednich technologii dla obszarów wiejskich i podmiejskich.
Projekt BaRuWa obejmuje również stworzenie solidnej platformy komunikacji i wymiany
doświadczeń z podobnymi działaniami, które są w toku, w kilku częściach regionu Morza Bałtyckiego
(np. w Szwecji, Danii, Polski, Niemczech, Finlandii, a od niedawna także w Rosji). Między innymi
dlatego Projekt BaRuWa uzyskał status Projektu Flagowego PA NUTRI.
W ramach projektu, doświadczenia i najlepsze praktyki będą udostępniane i promowane w krajach
partnerskich, co zdecydowanie wzmocni współpracę transgraniczną w regionie Morza Bałtyckiego.
5. Stopień skanalizowania gmin
(% populacji podłączony do
kanalizacji) – dane GUS 2014
http://arcg.is/1KcR6nL
aplikacja online
dla woj. podlaskiego
8. Źródła dofinansowania POŚ
• Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 –
• Działanie 8.6 Inwestycje na rzecz rozwoju lokalnego – wsparcie dla samorządów w ramach
RLKS (Rozwój lokalny kierowany przez społeczność) – nabory w ramach LGD (Lokalne Grupy
Działania)
• Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na obszarach objętych KPOŚK (Krajowy Program
Oczyszczania Ścieków Komunalnych) w aglomeracjach od 2 tys. do 10 tys. RLM pod warunkiem
zidentyfikowania obszarów o zabudowie rozproszonej, gdzie rachunek ekonomiczny będzie
uzasadniał taki rodzaj inwestycji.
Celem tego typu inwestycji musi być osiągnięcie pełnej zgodności aglomeracji wskazanych w
KPOŚK z wymogami dyrektywy ściekowej.
• Beneficjenci: Lokalne Grupy Działania oraz inne podmioty z obszaru realizacji LSR z
wyłączeniem osób fizycznych
• Maksymalny poziom dofinansowania UE wydatków kwalifikowalnych na poziomie projektu:
85%
9. Źródła dofinansowania POŚ
• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
(PROW)
• działanie Gospodarka wodno-ściekowa ze
środków EFRROW obejmuje: budowę,
przebudowę, modernizację lub wyposażenie
obiektów budowlanych służących do
zaopatrzenia w wodę i odprowadzania
ścieków, zakup i montaż urządzeń
kanalizacyjnych oraz urządzeń
wodociągowych. Pomoc ma formę
refundacji części kosztów kwalifikowalnych
operacji. Planowany nabór: sierpień 2016.
• Gminy wiejskie, miejsko-wiejskie i miejskie
(z miastami poniżej 5 tys. mieszkańców), leżące poza aglomeracjami
zdefiniowanymi w KPOŚK
• Kryteria punktowe uwzględniające m.in. skalę potrzeb poprawy stanu wód
(PWŚ), dochód podatkowy gminy, stopę bezrobocia, powiązanie z inwestycjami
dot. tworzenia struktury szerokopasmowej
• Max. 2 000 000 na beneficjenta; 63,63% kosztów kwalif., wartość wydatków
kwalifikowalnych max. 1 mln €
• Punkty związane ze specyfiką regionu (właściwe dla województw):
Jeżeli:
- realizacja operacji planowana jest w powiecie, w którym występuje jedna z form
ochrony przyrody (art.6. ust.1. pkt 1-5) lub jej otulina - 6pkt,
- w terminie 36miesięcy poprzedzających termin rozpoczęcia naboru została
zrealizowana przez gminę lub jedn. gminne następująca liczba inwestycji o
zasięgu lokalnym z zakresu ochrony środowiska: min. 2 inwestycje – 5pkt, 1
inwestycja – 3pkt,
- wskaźnik skanalizowania gminy, na obszarze której panuje się operację w
zakresie gospodarki ściekowej wynosi <50% śr. wojewódzkiej – 1pkt; wskaźnik
zwodociągowania (operacja z zakr. gospodarki wodnej) wynosi <70% śr. woj. –
1pkt, skanalizowania (operacja z zakresu łącznie gosp. wodnej i ściekowej) wynosi
<50% śr. woj. – 1pkt
10. Źródła dofinansowania POŚ - WFOŚiGW
Pożyczka
• 3% w stos. rocznym, do 100% kosztów kwalifikowanych zadania
• okres spłaty max. 7 lat bez okresu karencji
• okres karencji do 1,5 roku
• osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej,
osoby fizyczne prowadzące DG, jednostki organizacyjne administracji publicznej
Dopłaty do oprocentowania/częściowe spłaty kredytów bankowych BOŚ Bank
• oprocentowanie w wys. WIBOR 3M+2 pproc./marża banku
• dofinansowanie na poziomie 300pkt bazowych w stos. rocznym (pkt bazowy=0,01 punktu procentowego;
przy WIBOR<1%, dopłata WIBOR 3m+2 proc marża banku)
• okres kredytowania do 60 miesięcy
• maks. 80% kosztów zadania (np. osoby fizyczne - do 100tys. zł, osoby prawne i fizyczne prowadzące DG – 300 tys.zł)
Dotacja
• do 100% kosztów rzeczywistych zadania, nie więcej niż 0,5 % przychodów uzyskanych przez Fundusz w roku poprzednim na
zadania z zakresu ochrony wód, realizowane w obiektach: opieki zdrowotnej i sanatoryjnej,
domach opieki społecznej i placówkach opiekuńczo-wychowawczych, hospicjach, szkołach,
obiektach kultury, obiektach kościołów i związków wyznaniowych i obiektach administracji publicznej
Nabór ciągły w miarę dostępnych środków
11. Partnerstwa wspierane przez Interreg BSR powinny
składać się z minimum 3 partnerów z minimum 3
krajów, z których co najmniej 2 leżą w obszarze
objętym Programem
Wnioskodawcy spoza tego obszaru (na terenie EU)
mogą również startować jako partnerzy projektu
pod warunkami określonymi w wymogach Programu
Sugerowany koszt projektu: 2-5 mln EUR,
Sugerowany czas realizacji: 30-36 miesięcy
Linie budżetowe:
1.koszty personelu
2. wydatki biurowe i administracyjne
3. koszty podróży i zakwaterowania
4. koszty ekspertów i usług zewnętrznych
5. wydatki na wyposażenie
6. wydatki na infrastrukturę i roboty budowlane
12. Partnerstwa wspierane przez Interreg CEP powinny
składać się z minimum 3 finansujących partnerów z
minimum 3 krajów, z których co najmniej 2 leżą w
obszarze objętym Programem
Wnioskodawcy spoza tego obszaru (na terenie EU)
mogą również startować jako partnerzy projektu
pod warunkami określonymi w wymogach Programu
Sugerowany koszt projektu: 1-5 mln EUR,
Sugerowany czas realizacji: 30-36 miesięcy
Linie budżetowe:
1.koszty personelu
2. wydatki biurowe i administracyjne
3. koszty podróży i zakwaterowania
4. koszty ekspertów zewnętrznych i usług
zewnętrznych
5. wydatki na wyposażenie
6. wydatki na infrastrukturę i roboty budowlane
13. Dalsze kroki w ramach BaRuWa
• Krok 1. Zorganizowanie spotkania z przedstawicielami zainteresowanych gmin z
województwa celem ustalenia dalszych działań;
• Krok 2. Wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie promocji i budowy na
poziomie międzynarodowym;
• Krok 3. Przygotowanie wniosków o dofinansowanie promocji i budowy na
poziomie wojewódzkim;
• Krok 4. Powołanie ogólnopolskiego stowarzyszenia interesariuszy
wspierających/promujących ideę przydomowych oczyszczalni ścieków;
• Krok 5. Wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie promocji i budowy na
poziomie ogólnopolskim (np. NFOŚiGW);
• Krok 6. Wystąpienie z wnioskiem badawczo-naukowym na poziomie krajowym
lub międzynarodowym;
14. Krok 2.
• Wystąpienie z wnioskiem o
dofinansowanie na poziomie
międzynarodowym, który może być
zrealizowany
wspólnie/indywidualnie przez
gminy;
• List intencyjny (podpisany przez
gminę);
• Deklaracja budowy instalacji
demonstracyjnej;
• Udział w przygotowaniu
ostatecznej wersji wniosku;
• Podpisanie deklaracji
partnerskiej;
15. Krok 3.
• Przygotowanie indywidualnych wniosków np.
do WFOŚiGW/ PROW
• Wniosek taki będzie musiał spełniać
wymagania odpowiedniego programu, ale
wstępnie planujemy, że może zawierać takie
elementy jak: odpowiednie szkolenia dla
gmin i inwestorów indywidualnych,
dofinansowanie zadań związanych z budową
lub instalacją oczyszczalni, administrację;
• PROW – sierpień 2016 (?)
(przydomowe oczyszczalnie);
• WFOŚiGW – nabór ciągły
16. Krok 4.
• Organizacja spotkania mającego na
celu powołanie ogólnopolskiego
stowarzyszenia interesariuszy
wspierających/promujących ideę
przydomowych oczyszczalni ścieków.
Stowarzyszenie to miałoby na celu
wspieranie interesariuszy poprzez
organizowanie działań
szkoleniowych oraz pozyskiwania
odpowiednich funduszy na budowę
oczyszczalni w gminach do niego
należących;
• List intencyjny interesariuszy;
• Konsultacje statutu
stowarzyszenia POLPOŚ (lipiec
2016);
• Organizacja spotkania
założycielskiego (wrzesień 2016);
17. Krok 5.
• Wystąpienie z wnioskiem o
dofinansowanie przydomowych
oczyszczalni ścieków na poziomie
ogólnopolskim (np. NFOŚiGW),
które może być zrealizowane w
ramach nowego stowarzyszenia
albo wspólnie/indywidualnie
przez zainteresowane gminy;
• Lobbing w NFOŚiGW odnośnie
wsparcia przydomowych
oczyszczalni ścieków
(lipiec-sierpień 2016);
• Przygotowanie wspólnego
wniosku przez grupę
zainteresowanych gmin
(wrzesień-październik 2016);
18. Krok 6.
• Wystąpienie z wnioskiem badawczo-
naukowym na poziomie krajowym lub
międzynarodowym, który ma na celu
przygotowanie innowacyjnych
ulepszonych rozwiązań spełniających
zarówno wymagania ekologiczne
(skuteczność oczyszczania), jak też
ekonomiczne (niewygórowana cena).
Zainteresowane gminy mogłyby być
miejscami, w których takie rozwiązania
byłyby zainstalowane jako obiekty
demonstracyjne.
• Networking dotyczący jednostek
naukowo-badawczych
zajmujących się przydomowymi
oczyszczalniami ścieków;
• Przygotowanie odpowiedniego
wniosku do NCBiR (do grudnia
2016)
19. Dziękujemy za uwagę
Andrzej Tonderski
ati@pominno.pl
+48 58 735 3456
Agnieszka Hylla-Wawryniuk
awh@pominno.pl
+48 58 735 3455
Editor's Notes
Lista Lokalnych Grup Działania, których strategie zostały zaakceptowane:
Stowarzyszenie NA.R.E.W. – Narwiańska Akcja Rozwoju Ekonomicznego Wsi
Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania – Tygiel Doliny Bugu”
Lokalna Grupa Działania – Puszcza Knyszyńska
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kraina Mlekiem Płynąca”
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Brama na Podlasie”
Stowarzyszenie „Sąsiedzi”
Lokalna Grupa Działania – Fundusz Biebrzański
Lokalna Grupa Działania „Puszcza Białowieska”
Stowarzyszenie „Suwalsko – Sejneńska” Lokalna Grupa Działania
Lokalna Grupa Działania Biebrzański Dar Natury
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski
Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania – Kanał Augustowski”
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka „Pojezierze Suwalsko – Augustowskie”
W dniu 27 kwietnia 2016 roku Zarząd Województwa Podlaskiego zatwierdził w formie uchwały listę ocenionych strategii rozwoju lokalnego.
Po dokonaniu wyboru strategii rozwoju lokalnego przez Komisję, Zarząd Województwa Podlaskiego podpisze z każdą LGD umowę o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (planowany termin podpisania umów 17 maja 2016 roku). Pierwsze konkursy LGD będą ogłaszały niezwłocznie po podpisaniu umów o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, a więc na przełomie II i III kwartału 2016 roku. Każda LGD indywidualnie ustala harmonogram naboru wniosków, który stanowi załącznik do umowy.
Wnioski składane bezpośrednio do LGD są oceniane w zakresie zgodności operacji z LSR przez organ decyzyjny LGD, do której należy również wybór operacji i ustalenie kwoty wsparcia. Protest od decyzji organu decyzyjnego LGD wnoszony jest za pośrednictwem LGD, a rozpatrywany przez Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich UMWP.
UWAGA: istniała możliwość uzyskania dofinansowania przez gminy na POŚ w ramach działania 6.2. Ochrona wody i gleb. W SZOOP jest informacja, że celem był Zwiększony odsetek ludności korzystającej z systemu oczyszczania ścieków zgodnego z dyrektywą dotyczącą ścieków komunalnych Wsparcie w obszarze gospodarki wodno-ściekowej stanowić będzie kontynuację dotychczas realizowanych działań mających na celu poprawę jakości wód powierzchniowych i podziemnych oraz będzie zgodne z dyrektywą dotyczącą gospodarki wodnościekowej. Efektem wsparcia będzie poprawa stanu środowiska naturalnego w szczególności wód i gleby poprzez ograniczenie wprowadzania nieczystości do środowiska. Inwestycje w sektorze gospodarki wodnej powinny połączyć potrzeby ochrony środowiska przyrodniczego z gospodarką tak, aby przy możliwie najniższym koszcie ekonomicznym korzyści w zakresie społeczeństwa i środowiska były jak największe. Działania będą prowadzić m.in. do zwiększenia dostępu do linii wodociągowych, tak aby zmniejszyć zagrożenia związane z deficytem wody. Efektem zrealizowanych projektów będzie możliwość zdalnego i stałego monitorowania, diagnozowania problemów oraz zarządzanie i dystrybucja wody w istniejących sieciach, co w konsekwencji poprawi jakość wody pitnej, jakość świadczonych usług jak i zmniejszy koszty utrzymania sieci. Działaniami uzupełniającymi będą przedsięwzięcia związane z zagospodarowaniem deszczówki z wykorzystaniem inżynierii ekologicznej. A wskaźnikiem była m.in. Liczba nowych przydomowych oczyszczalni ścieków. Typy projektów: 1. Projekty polegające na kompleksowym wsparciu gospodarki wodno-ściekowej, będące kontynuacją dotychczas realizowanych działań: np. budowa kanalizacji rozproszonej, lokalnych lub indywidualnych systemów oczyszczania ścieków pod warunkiem, że budowa sieci kanalizacyjnej jest ekonomicznie i ekologicznie nieuzasadniona np. na terenach o zabudowie rozproszonej. Z uwagi na wsparcie tego typu projektów przewidziane w działaniu 8.6 w formule RLKS, wsparcie w niniejszym działaniu było możliwe jedynie w przypadku, gdy w LSR dla danego obszaru nie przewidziano analogicznej interwencji. Typy beneficjentów: jednostki samorządu terytorialnego, podmioty świadczące usługi z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, inne podmioty wykonujące usługi publiczne. Nabór zakończony 31 maja.