1. Pembangunan PLTN merupakan salah satu solusi timbulnya krisis energi yang
Fisika Inti dan
Radioaktivitas
Hasil yang harus Anda capai:
menunjukkan penerapan konsep Fisika inti dan radioaktivitas dalam teknologi dan
kehidupan sehari-hari.
Fisika Inti dan Radioaktivitas 257
Setelah mempelajari bab ini, Anda harus mampu:
• menganalisis karakteristik inti atom dan radioaktivitas;
• mendeskripsikan pemanfaatan radiokativitas dalam kehidupan sehari-hari
dan teknologi untuk kesejahteraan manusia.
A. Inti Atom
B. Radioaktivitas
C. Reaksi Inti
D. Reaktor Nuklir, Bom
Nuklir, dan
Radioisotop
&?IJH?A C;HKF7A7D I;IK7JK N7D= I7D=7J F;DJ?D= :7B7C A;?:KF7D
CE:;HD I;A7H7D= ?D? 7CF?H I;BKHK 7AJ?L?J7I C7DKI?7 C;C8KJKA7D
;D;H=? B?IJH?A ?IJH?A :?FHE:KAI? :7H? F;C87D=A?JF;C87D=A?J J;D7=7
B?IJH?A ?#D:ED;I?7F;C87D=A?JB?IJH?A87DN7AN7D=8;H877D87A7HIEB7H
M7B7KFKD 7:7 I;87=?7D A;9?B N7D= C;C7D77JA7D 7?H I;87=7? F;D==;H7A
JKH8?D *;HC7I7B77D N7D= J?C8KB 7:7B7 IEB7H J;HC7IKA IKC8;H :7N7
7B7C N7D= J?:7A :7F7J :?F;H877HK? I;?D==7 IK7JK I77J F7IJ? 7A7D 78?I
$?A7 7B ?D? J;H@7:? D;=7H7 A?J7 7A7D 8;H7:7 :7B7C AH?I?I ;D;H=?
-7B7 I7JK IEBKI? N7D= :?J7M7HA7D 7:7B7 C;C87D=KD *.(
*;C87D=A?J ?IJH?A .;D7=7 (KAB?H F7A7 D:7 J7K 87=7?C7D7
97H7DN7 KH7D?KC 7J7K FBKJED?KC :?K87 C;D@7:? ;D;H=? B?IJH?A %;D:7B7
N7D= :?7:7F? 7:7B7 C7I? 87DN7A F?7A N7D= C;D;DJ7D= A;8;H7:77D
*.( F7A7 D:7 J7K 7B7I7D C;H;A7 *7:7 878 ?D? D:7 7A7D
C;CF;B7@7H? J;DJ7D= ?DJ? 7JEC 8;H?AKJ H;7AI?H;7AI? N7D= J;H@7:? :?
:7B7CDN7:7CF7AFEI?J?:7D:7CF7AD;=7J?F;D=;C87D=7D;D;H=?DKAB?H
suatu saat akan dialami penduduk Bumi.
Bab
10
Sumber: Energy: Technology and Development, 1995
2. Tes Kompetensi Awal
+(+2;33+36+2'0'8/1549+6/9/1'4:/*'4!'*/5'1://:'91+80'1'42'.95'295'2(+8/1;:*'2'3(;1;2':/.'4
33. Informasi
untuk Anda
Information for You
Fisika Inti dan Radioaktivitas 259
%;J;H7D=7D
DECEH C7II7 @KCB7 D;KJHED :7D FHEJED
2 B7C87D=KDIKH
DECEH7JEC
@KCB7 D;KJHED 1
Contoh 10.1
.;DJKA7D@KCB7FHEJEDD;KJHED:7DDECEHC7II7:7H?7JEC
36. PD;KJHED
Eksperimen Rutherford menyatakan
bahwa inti atom memiliki diameter
sekitar 10–15 sampai 10–14 m. Dari
teori kinetik dan khususnya analisis
Einstein tentang gerak Browman,
diameter atom memiliki ukuran
sekitar 10–10 m. Itu artinya elektron
akan terlihat berjarak sekitar 10.000
sampai 100.000 kali lipat ukuran inti
diukur dari inti atom tersebut (jika
inti diibaratkan bola baseball, atom
akan memiliki diameter seukuran
kota yang berdiameter beberapa
kilometer). Jadi, sebuah atom
sebagian besar berupa ruang
kosong.
Rutherford’s experiments suggested
that the nucleus must have a radius
of about 10–5 to 10–14 m. From kinetic
theory, and especially Einstein’s
analysis of Browman movement, the
radius of atoms was estimated to be
about 10–10 m. Thus the electrons
would seem to be at a distance from
the nucleus of about 10,000 to 100,000
times the radius of the nucleus itself
(if the nucleus were the size of a
baseball, the atom would have the
diameter of a big city several
kilometers across). So an atom would
be mostly empty space.
41. Z = N
Nomor neutron (N)
260 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas XII
8 #IEJEDN7?JKDKAB?:7N7D=C;C?B?A?@KCB7D;KJHEDI7C7J;J7F?DECEH
C7II7 8;H8;:7 9EDJEDN7
152. ;HC?
: =7N7 ?DJ? I7D=7J 8;I7H I;?D==7 :?F;HBKA7D ;D;H=? I;8;I7H ';0
KDJKA C;C?I7A7D :K7 8K7 ;B;AJHED
Gambar 10.4
Grafik energi ikat per nukleon
terhadap nomor massa berbagai
inti.
Kata Kunci
• isotop
• hipotesis proton-elektron
• hipotesis proton-neutron
• nomor atom
• nomor massa
• nuklida
• defek massa
• energi ikat inti
Tes Kompetensi Subbab A
+80'1'42'.6'*'(;1;2':/.'4
180. 7N7 J;C8KI I?D7H I?D7H
:7D I?D7H C7I?D=C7I?D= :?JKD@KAA7D F7:7 '3('8
– –
1,015 MeV
0,834 MeV
Gambar 10.7
Pemancaran dan dalam
peluruhan 27
12Mg dan 27
13Al .
Carilah informasi mengenai
pemanfaatan sinar , , dan .
sumber radioaktif
kertas
aluminium
timbal
Gambar 10.8
Daya tembus partikel , , dan .
#'(+2
208. 4. Peluruhan Radioaktif (Desintegrasi)
*;BKHK7D J;H@7:? I;97H7 IFEDJ7D :7D J?:7A :7F7J :?AEDJHEB I;HJ7
:?F;D=7HK? EB; F;HI;DN7M77D A?C?7 :7D ?I?A7 I;F;HJ? F;D=7HK IKK
:7D J;A7D7D 7H? 7I?B F;D;B?J?7D :?F;HEB; 87M7 A;C7CFK7D IK7JK
KDIKHKDJKAC;BKHK8;H8;:78;:7 :7KDIKHN7D=:7B7CM7AJKI?D=A7J
I;CK7 ?DJ?DN7 C;BKHK :7D 7:7 FKB7 N7D= C;BKHK :;D=7D B7C87J
EDJEDN7I;@KCB78;I7H?DJ?7JEC:7H?IK7JKH7:?E?IEJEFN7D=C;BKHK
C;C7D97HA7D F7HJ?A;BF7HJ?A;B :7D I;HJ7 :??AKJ? F;C7D97H7D
Gambar 10.9
Pelemahan intensitas oleh bahan
dengan ketebalan X.
Tokoh
Marie Curie
(1867–1934)
Marie Curie dilahirkan di Warsawa,
Polandia. Nama aslinya adalah Marie
Sklodowska. Ia belajar Matematika,
Fisika, dan Kimia di Paris. Marie
bersuamikan Pierre Curie seorang ahli
fisika juga. Mereka bekerja sama dalam
meneliti radiasi yang dihasilkan oleh
bahan radioaktif dan mereka berhasil
menemukan unsur thorium yang
bersifat radioaktif. Pada 1898, mereka
menemukan dua unsur radioaktif baru,
yaitu polonium dan radium. Untuk
keberhasilan ini, Marie dan Pierre Curie
serta Henri Becquerel mendapat
hadiah Nobel untuk bidang Fisika pada
1903. Pada 1910, Marie berhasil
memisahkan radium murni dan
mempelajari sifat-sifat kimianya. Untuk
hasil kerja kerasnya ini, Marie kembali
mendapatkan hadiah Nobel yang kedua
dalam bidang kimia pada 1911. Marie
meninggal tahun 1934 akibat kanker,
yang mungkin disebabkan ia terlalu
lama berinteraksi dengan bahan-bahan
radioaktif.
233. Gambar 10.10
Peluruhan inti atom
Gambar 10.11
Peluruhan unsur 23Na dengan T 1
2
= jam.
N = N0
1
2 N0
N
N0
1
4 N0
1
8 N0
1
16 N0
T 2T 3T 4T 5T
0
t
15 30 45 60 75 90
2
235. C;DKD@KAA7D K8KD=7D 7DJ7H7 ?DJ? 7JEC N7D=
8;BKC C;BKHK ?DJ? I?I7 ?DJ? CKB7CKB7 :7D A;B?F7J7D M7AJK
F7HK $?A7 I;J?7F HK7I :?A7B?A7D 7A7D :?:7F7JA7D
Contoh 10.4
J7KD
268 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas XII
300. P=H7N
Gambar 10.14
Energi radiasi yang diserap materi
bermassa m.
sinar radioaktif
m
Kata Kunci
• radioaktivitas
• fluorisensi
• eksitasi
• daya tembus
• peluruhan
• waktu paruh
• aktivitas
• dosis serap
Sumber: Konsep Fisika Modern, 1983
318. :7H?CKB7CKB7
partikel datang
foton
kristal sintilasi
pulsa keluaran
fotomultiplier
+400 V
+800 V
+1200 V
+1600 V
+200 V
+600 V
+1000 V
+1400 V
Tes Kompetensi Subbab B
+80'1'42'.6'*'(;1;2':/.'4
C. Reaksi Inti
!;@7B7 H7:?E7AJ? 7:7B7 7AJ?L?J7I IK7JK ?DJ? C;D@7:? ?DJ? B7?D
*7D97H7D I?D7H 7DN7 C;D=KH7D=? DKAB;ED :7B7C ?DJ? :;D=7D :K7
FHEJED :7D :K7 D;KJHED :7FKD F7D97H7D I?D7H 7DN7 C;D=K87
I7JKD;KJHED:7B7C?DJ?C;D@7:?FHEJED )H7D=F;HJ7C7N7D=C;D=7C7J?
H;7AI??DJ?7:7B784+9:!;:.+8,58* *7:7
354. ';0
Kata Kunci
• energi reaksi inti
• reaksi eksotermik
• reaksi endotermik
• reaksi berantai
• reaksi fisi
• reaksi fusi
Tokoh
Enrico Fermi
(1901–1954)
Fermi adalah seorang fisikawan
kelahiran Itali. Setelah tahun 1939, ia
pergi ke Amerika Serikat untuk
bekerja dan hidup disana. Ia dikenal
karena menggunakan neutron untuk
menembak atom yang dapat
menghasilkan isotop. Enrico Fermi
mendapat hadiah Nobel pada 1938.
Pada 2 Desember 1942, reaksi rantai
nuklir pertama dihasilkan oleh
sebuah tim ilmuwan yang
dipimpinnya. Percobaan yang sukses
ini bertempat di lapangan Squash
Universitas Chicago, Amerika Serikat.
Reaksi rantai bekerja menyerupai
penyalaan korek api. Panas yang
dihasilkan oleh gesekan pada waktu
mematik korek api menyebabkan
sebagian atom terbakar dan
melepaskan lebih banyak panas
sehingga menyebabkan reaksi terus-menerus
berlangsung.
356. inti bulatan
menghasilkan 4 neutron
neutron
pertama
reaksi fisi kedua
274 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas XII
K :?F;HEB; :7H? F;D;C87A7D ?IEJEF IJ78?B
371. 7 '7II7 N7D= ?B7D= :7D ;D;H=? N7D=
:?7I?BA7D :??JKD= I;87=7? 8;H?AKJ
U
n
Gambar 10.19
Diagram reaksi berantai
Gambar 10.20
Pada reaksi pembelahan inti,
jumlah neutron bertambah
pada setiap tingkatan.
inti U-235
reaksi fisi U-235
memunculkan
2 neutron
Sumber: Physics for ‘O’ Level, 1990
372. H 11
H 11
H 11
H 11
H 21
H 21
Hc 32
Hc 32
H 11
H 11
H 11
ruang vakum
toroid
arus listrik
luar
medan
magnetik
total
plasma
medan
magnetik
toroid
Fisika Inti dan Radioaktivitas 275
465. 9 .CK:GHI6H =86D B:G@6 ,:G@6I ,6BE6 H66I C I:A6=
976CJC7:G766?:CH96CJ@JG6CG:6@IDGCJ@AG+:6@IDGG:6@IDGCJ@AG
I:GH:7JIB:BA@7:7:G6E6@DBEDC:C96H6G96CI6G6CN6:A:B:C:A:B:C
76=6C 76@6G 76I6C @:C96A BD9:G6IDG 96C E:GH6 ' A:B:C
Information for You
Gambar 10.24
Perancangan dasar reaktor Nuklir
air-tekan.
Gambar 10.25
Reaktor nuklir dengan
moderator air
Fisika Inti dan Radioaktivitas 277
sistem utama sistem kedua
bahan bakar dan
moderator
pelindung
kondensor
pompa
air panas
turbin uap
generator
Informasi
untuk Anda
Beberapa jenis limbah reaktor nuklir
bersifat radioaktif. Limbah ini meng-hasilkan
radiasi nuklir mematikan
yang merusak sel-sel hidup. Beberapa
jenis limbah radioaktif dapat
bertahan ribuan tahun. Oleh karena
itu, limbah yang disimpan rapat
dalam peti kemas tertutup harus
dipendam di bawah tanah. Untuk
menangani limbah nuklir maka
orang harus menggunakan pakaian
seperti terlihat pada gambar berikut.
Some kind of the nuclear reactor
waste is radioactive material. This
waste produce deadly nuclear
radiation that damage living cells.
Some kind of radioactive waste can
last for thousand years. So, nuclear
reactor waste placed in shielded box
must be buried underground.
Overcoming nuclear waste, people
must wear suit like you have seen this
picture.
Sumber: Physics for Scientist and Engineers, 2000
472. (,6A6=H6IJ@:JCJA6CBD9:G6IDG6G7:G6I696A6=96E6I7:G;JCH
H:766 E:C9CC I:G6H G:6@IDG
$:I@6H:7J6=C:JIGDC7:G:C:GIC@:AJ6G96GH:7J6=:A:B:C76=6C
76@6GC:JIGDCI:GH:7JIB:B6HJ@6G96C7:GIJB7J@6C9:C6CBDA:@JA
BDA:@JA 6G ':JIGDC 8:E6I 6@6C @:=A6C6C H:766C :C:GCN6 H:A6B6
B:CJB7J@6IDB6IDB6GH:=C6A6?JC:JIGDCI:GH:7JIB:C?69A6B76I
6I6C @:C96A 7:G;JCH JCIJ@ B:CN:G6E @:A:7=6C C:JIGDC N6C
9=6HA@6C 96G G:6@H E:B7:A6=6C CI ;H H:=C6 G:6@H ;H 7:G6CI6
N6CI:G?69996A6BG:6@IDG96E6I9@:C96A@6C6I6C@:C96A76H6CN6
I:G7J6I 96G @69BJB 6I6J 7DGDC
6I6C @:C96A B:C?66 66G H:I6E E:B7:A6=6C CI =6CN6
B:C=6HA@6CH6IJE:B7:A6=6CI6B76=6CH6?6#@6C:JIGDCC:JIGDC96G
I6E E:B7:A6=6C B:C=6HA@6C E:B7:A6=6C I6B76=6C N6C A:7= 7:H6G
96G H6IJ E:B7:A6=6C 76I6C @:C96A 6@6C 9I:@6C B6HJ@ @: 96A6B
G:6@IDG H:=C6 @:A:7=6C C:JIGDC =6HA G:6@H 9H:G6E DA:= 76I6C
@:C96A ,:76A@CN6 ?@6 C:JIGDCC:JIGDC 96G I6E E:B7:A6=6C
B:C=6HA@6C E:B7:A6=6C I6B76=6C N6C A:7= @:8A 96G H6IJ
E:B7:A6=6C 76I6C @:C96A H:766C 9I6G@ B:C?6J= I:G6H G:6@IDG
H:=C6 C:JIGDC N6C 9H:G6E A:7= H:9@I
CI 6IDB =6HA E:B7:A6=6C 96E6I B:C=6HA@6C G696H 6G E6G6
E:@:G?6 9 H:@I6G G:6@IDG 96E6I 7:GIJ6H 9:C6C 6B6C 96G G696H C
97J6IE:GH67:IDCJCIJ@B:C6=6CG696HN6C9=6HA@6CH:A6B6EGDH:H
G:6@H ;H 7:GA6CHJC
C:G N6C 9=6HA@6C E696 EGDH:H G:6@H ;H 7:GJE6 E6C6H ,HI:B
Gambar 10.26
Komponen-komponen dasar
sebuah reaktor atom: (1) teras
reaktor; (2) elemen bahan bakar;
(3) moderator; (4) batang kendali;
(5) shielding; (6) pendingin.
aliran panas
aliran dingin
uap ke turbin
air dingin
pompa
(1) (2)
(6)
Sebuah reaktor nuklir tidak dapat
meledak seperti bom atom. Akan
tetapi, suatu kecelakaan pada pusat
tenaga nuklir dapat menimbulkan
akibat yang merusak sejumlah besar
wilayah sekitarnya. Pada 1986, terjadi
kecelakaan nuklir terbesar di pusat
tenaga nuklir Chernobyl di Ukraina.
Kecelakaan ini melepaskan zat
radioaktif ke dalam atmosfer dan
mengakibatkan gangguan kesehatan
yang hebat pada penduduk di sekitar
Chernobyl. Penduduk di Eropa pun
mendapatkan dampak yang tidak
kecil.
A nuclear reactor can not explode like
atom bomb. But, an accident in centre
of the nuclear power can cause a
large destruction. In 1986, the biggest
nuclear accident happened in the
Chernobyl nuclear power plant,
Ukraine. This accident released
radioactive material to the
atmosphere and caused severe health
disorder to civilians near by some
European also got the serious effect.
Sumber: Physics for ‘O’ Level, 1990
474. ) ( )$#'
(# N6C B:BA@ 96N6
L6II
,:E:GI I:A6= 976=6H H:7:AJBCN6 H6A6= H6IJ E:B6C;66I6C CJ@AG
696A6= JCIJ@ )%-' ):B76C@I %HIG@ -:C66 'J@AG
:G96H6G@6C ?:CH E:C9CCCN6 696 9J6 ?:CH )%-' N6IJ )%-'
9:C6C HHI:B )0+ '')- ( (# 96C 0+ # (
(#
a. PLTN dengan Sistem PWR
66C )%-' 9:C6C HHI:B )0+ 9IJC?J@@6C
E696 + / G N6C B:C6AG B:A:L6I
I:G6H G:6@IDG 9E:GI6=6C@6C 66G 7:GI:@6C6C IC
6IB !6A C 7:GIJ?J6C B:C8:6= I:G
?69CN6 E:CJ6E6C 6G N6C 7:GHJ=J
Q 6A6B
G:6@IDG 9:C6C HHI:B )0+ E6C6H N6C 9=6HA@6C
96GG:6@HCI96C@JI@:AJ6GDA:=E:C9CCEGB:G
9:C6C 86G6 9EDBE6 I:GJHB:C:GJH 96C 96AG@6C
B:CJ?J :C:G6IDG E:B76C@I J6E H:=C6 E696
E:B76C@I J6E 9=6HA@6C J6E 7:GI:@6C6C IC
.6E7:GI:@6C6CICC9JC6@6CJCIJ@B:BJI6G
IJG7C N6C 9@DE:A 9:C6C :C:G6IDG AHIG@ =C6
9=6HA@6C :C:G AHIG@ ,:I:A6= @:AJ6G 96G IJG7C
J6E 99CC@6C @:B76A DA:= @DC9:CH6IDG =C6
B:C?69 6G @:BJ96C 9@:B76A@6C A6 JCIJ@ B:C6C@JI E6C6H
@:B76A
b. PLTN dengan Sistem BWR
)696 HHI:B 0+ I:@6C6C 6G N6C B:C6AG B:A:L6I I:G6H G:6@IDG
A:7=G:C96=96GE696HHI:B)0+N6IJH:@I6G
6IBGC9J6E@6C
96A6B I67JC G:6@IDG 96C 96AG@6C JCIJ@ B:BJI6G IJG7C H:=C6
Tokoh
Otto Hann
Otto Hahn lahir di Frankfurt, Jerman. Ia
mendapatkan gelar Ph.D dari
Universitas Marburg pada 1901. Hahn
mempelajari beberapa unsur radioaktif,
termasuk aktinium dan thorium. Pada
1917, ia dan Lise Meitner berbagi
penghargaan atas penemuan logam
radioaktif yang diberi nama protak-tinium.
Pada 1944, Hahn mendapatkan
hadiah Nobel bidang kimia untuk
keberhasilannya dalam penemuan
pembelahan inti. Proses pembelahan
inti itu disebut fisi nuklir. Para ilmuwan
di Amerika Serikat menggunakan hasil
penemuan Hahn ini untuk membuat
bom atom pada awal 1940-an. Sejak saat
itu penggunaan fisi nuklir untuk tujuan
damai pun dikembangkan.
Gambar 10.27
Bagan PLTN dengan sistem PWR
reaktor PWR
uap
pipa uap
generator
kondensator
pompa
pompa
480. B:B7:A6= B:C?69 7:7:G6E6 CI 7:7:G6E6 C:JIGDC
96CH:?JBA6=:C:G6GG:6@HE:B7:A6=6CCN6I96@I:G@:C96A76=6C
76@6G I:GH:7JI =6GJH 7:G696 96A6B B6HH6 @GIH N6IJ B6HH6 BCBJB
N6CB:CN:767@6CG:6@HI6@I:G@:C96A#@6B6HH676=6C76@6G976L6=
B6HH6 @GIH ?JBA6= C:JIGDC N6C 7D8DG A:7= 76CN6@ 96G C:JIGDC N6C
B:B7:A6= 96EJC 96A6B B6HH6 @GIH G:6@H E:B7:A6=6C 96E6I I:G?69
H:86G6 H:G:CI6@ GICN6 L6@IJ ?:96 6CI6G G:6@H =6CN6 7:GDG9:
B@GD9:I@ 6I6J BA9:I@ @76I G:6@H E:B7:A6=6C N6C H:G:CI6@ C
:C:G N6C 9A:E6H@6C 96E6I I:G6@JBJA6H
$:I@6 I:G?69 A:96@6C H:766C 7:H6G :C:G N6C 9=6HA@6C
7:GJE6:C:G@C:I@,:A6CIJ9=6HA@6C?J6G696HE6C6H@A6I6C
86=6N6 96C :BH G69D6@I; 6@I6 I:CI6C 96=HN6ICN6 @:@J6I6C 7DB
;H CJ@AG C I:GA=6I ?:A6H 9 @DI6 !GDHB6 96C '66H6@ #:E6C
3. Radioisotop
a. Pembuatan Radioisotop
#'#(#$ '#(#$'#(#$,('( HDIDEN6CI96@HI67A
H:A6AJ B:B6C86G@6C HC6GHC6G G69D6@I; JCIJ@ B:C?69 HDIDEHDIDE
HI67A )696 JBJBCN6 G69D6@I; N6C 9JC6@6C 96A6B 7:G766
Tantangan
untuk Anda
Mengapa molekul dari uranium
(U–235) lebih cepat bergerak
daripada molekul U–238 pada
suhu yang sama?
Gambar 10.28
Bagan PLTN dengan sistem BWR
Kata Kunci
• reaktor nuklir
• reaktor daya
• reaktor produksi isotop
• reaktor penelitian
• sistem PWR
• sistem BWR
Tugas Anda 10.2
Apakah Anda pernah mendengar
tragedi Chernobyl? Chernobyl
merupakan pembangkit listrik
tenaga nuklir di Ukraina yang
mengalami kebocoran. Carilah
informasi dari berbagai sumber,
mengapa kebocoran ini bisa terjadi?
280 Mudah dan Aktif Belajar Fisika untuk Kelas XII
Sumber: Conceptual Physics, 1998
reaktor
air mendidih uap
turbin generator
pemindah
panas
pompa
kondensator
transformator
jaringan distribusi
tenaga listrik
483. )G-896C
b. Penggunaan Radioisotop
Informasi
untuk Anda
Information for You
Fisika Inti dan Radioaktivitas 281
):CJC66C G69DHDIDE 6CI6G6 A6C H:766 7:G@JI
*+ ',% .#/1,',
C9DC:H6 696C -:C66 'J@AG '6HDC6A -' H:766
A:B766 E:C:AI6C I:A6= B:A6@J@6C E:C:AI6C 96A6B 796C E:GI6C6C
9:C6C I:@CDAD BJI6H G696H JI6H G696H 9JC6@6C JCIJ@
B:C96E6I@6C I6C6B6C 9:C6C K6G:I6H 76GJ N6C JCJA
*+ ',% ',201/'
6A6B 796C C9JHIG G69DHDIDE 9JC6@6C JCIJ@ B:CJ@JG
@:I:76A6C B6I:G6A N6C 9=6HA@6C DA:= HJ6IJ E67G@ H6ACN6 G696H
HC6G 7:I6 9JC6@6C JCIJ@ B:C6IJG @:I:76A6C @:GI6H 9 E67G@ @:GI6H
96C HC6G 6BB6 9JC6@6C JCIJ@ B:C6IJG @:I:76A6C 76?6
C9DC:H6G69DHDIDEI:A6=9JC6@6C96A6BI:@C@EDAB:GH6HG696H
H6ACN696A6BKJA@6CH6HA6I:@H6A6B96CE:A6EH6CE:GBJ@66C@6NJ
*+ ',% '/-*-%'
6A6B796C=9GDADG69DHDIDE9JC6@6CJCIJ@B:CJ@JGA6?J
6AG6C 6I6J 9:7I 6AG6C ;AJ96 96A6B EE6 H6AJG6C I:G7J@6 HJC6 H:GI6
6G 96A6B I6C6= +69DHDIDE 96E6I ?J6 9JC6@6C JCIJ@ B:C9:I:@H
@:7D8DG6C EE6 E:CN6AJG N6C 9I6C6B 9 96A6B I6C6=
*+ ',% )#-)1#/,
676C ABJ @:9D@I:G6C N6C B:B6C;66I@6C :ADB76C
:A:@IGDB6C:I@ E:C9:@ H:E:GI HC6G 9H:7JI G69DAD +69DAD
9B6C;66I@6C JCIJ@ B:CJC?6C 96CDHH E:CN6@I
6A6B 9JC6 @:9D@I:G6C CJ@AG EGCHE G69DAD 9B6C;66I@6C
9:C6C B:B6@6 HDIDE G69D6@I; N6C 9HJCI@@6C @: 96A6B IJ7J=
$:BJ96CHDIDEI:GH:7JI9I6C@6EDA:=9:I:@IDG9AJ6GIJ7J=H:=C6
9E:GDA:= 6B76G6C N6C B:CJC?J@@6C 9HIG7JHCN6 9 96A6B IJ7J=
,:766 8DCID= JCIJ@ B:C:I6=J A:I6@ E:CN:BEI6C E:B7JAJ= 96G6=
E696 E:C9:GI6 E:CN6@I E:CN:BEI6C E:B7JAJ= 96G6= 9JC6@6C
G69DHDIDE C6IGJB $:BJ96C ?:?6@ G69D6@I; I:GH:7JI 9GJCJI 9:C6C
B:CJC6@6C E:C8686= ::G %:I6@ E:CN:BEI6C E:B7JAJ= 96G6=
9IJC?J@@6C 9:C6C I:G=:CICN6 6AG6C C6IGJB
,:A6C 9JC6@6C JCIJ@ B:C96CDHH E:CN6@I G69DHDIDE ?J6
9JC6@6C JCIJ@ I:G6E G696H -:G6E G696H 696A6= 86G6 E:CD76I6C
9:C6C B:B6@6 G696H -:G6E H:E:GI C 76H6CN6 9JC6@6C 96A6B
E:CD76I6C@6C@:G):B7:G6CI:G6E96E6IB:CN:B7J=@6CB:CJG6C
:?6A6 6I6J B:C8:6= E:CN:76G6C @6C@:G 7:G6CIJC E696 ?:CH 96C
HI69JB @6C@:G
*+ ',% .*#-1-%/$'
,:A6C96A6B796C796CN6CI:A6=9H:7JI@6C96I6HG69DHDIDE
?J6 9JC6@6C JCIJ@ B:C:CIJ@6C JBJG 76IJ6C ;DHA 96C 7:C967:C96
EJG76@6A6 ):C:CIJ6C JBJG B:BA@ E:G6C6C E:CIC 6CI6G6 A6C JCIJ@
B:C:I6=J JBJG ;DHA 96G B6H6 G7J6C I6=JC N6C A6AJ .CIJ@
B:C:CIJ@6C JBJG ;DHA 9JC6@6C G69DHDIDE @6G7DC N6C
76H6 9H:7JI G69D@6G7DC
Kedua tangan ini memegang
sebongkah uranium–235. Isotop dari
uranium yang digunakan sebagai
bahan dalam reaktor nuklir. Uranium
merupakan salah satu logam berat,
sebongkah kecil uranium ini
massanya 4,5 kg dan harganya lebih
dari 200.000 dolar. Sebelum
memegang uranium, tangan harus
dilindungi dengan sarung tangan
khusus.
This two hand hold a slab of
Uranium-235. It is uranium isotop
used as material in nuclear reactor.
Uranium is one of the heavy metal,
that small uranium slab weights 4,5
kg and the price is more than 200.000
dollars. Before holding uranium,
hands must be covered by a special
handgloves.
Tugas Anda 10.3
Carilah foto-foto tentang kondisi
kota dan warga Hiroshima dan
Nagasaki setelah pengeboman oleh
Amerika Serikat. Diskusikanlah
bersama teman sekelas Anda
tentang dampak negatif bom atom.
Diskusikan juga apakah ada dampak
positif dari bom atom.