8 câu hỏi ôn tập cho thi cuối kỳ ở HUS Lịch sử Đảng, năm hai học kỳ 1 2020

1. Hỏi đáp: Phong trào yêu nước ở Việt Nam
Câu 1. Phong trào nào trong lịch sử mang tính chất giai cấp công nhân?
TRẢ LỜI
 Tính chất của giai cấp công nhân:
- Giai cấp công nhân ra đời trước cả giai cấp tư sản ở Việt Nam, là giai cấp đối kháng trực
tiếp với tư bản thức dân Pháp.
- Giai cấp công nhân tiếp thu và kế thừa truyền thống yêu nước đấu tranh bất khuất chống
ngoại xâm của dân tộc.
- Giai cấp công nhân VN ra đời trong điều kiện các giai cấp khác đã bế tắc về con đường
cứu nước thì chỉ có giai cấp công nhân mới có khả năng tìm thấy lối thoát cho Cách
mạng.
- Giai cấp công nhân ra đời khi Cách mạng tháng Mưòi Nga thành công, mở ra một chế độ
mới, xã hội mới trpng lịch sử là xã hội Chủ nghĩa và cùng lúc đó Nguyến Ái Quốc đã tìm
ra một con đường cứu nước giải phóng dân tộc là con đường Cách mạng Vô sản dưới sự
lãnh đạo của giai cấp công nhân.
- Phần lớn giai cấp công nhân VN xuất phát từ tầng lớp nông dân và các tầng lớp nhân dân
lao động khác nên có quan hệ mật thiết tự nhiên với nông dân và đông đảo nhân dân lao
động, vì vậy tạo thành khối liên minh công-nông và khối đại đoàn kết toàn dân , đảm bảo
cho sự lãnh đạo của giai cấp công nhân trong suốt quá trình Cách mạng.
- Giai cấp công nhân ra đời sau 1 thời gian thì Đảng Cộng sản ra VN ra đời. ĐCS đã làm
cho phong trào công nhân có một bước phát triển nhảy vọt. Công nhân trở thành lực
lượng chính trị độc lập, giành quyền lãnh đạo Cách mạng.
 Phong trào mang tính giai cấp công nhân trong lịch sử
Ở cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20 thì phong trào yêu nước của giai cấp công nhân mang tính chính trị
rõ rệt và vẫn chưa có sự gắn kết rộng rãi mà chỉ diẽn ra nhỏ lẻ ở 1 số địa phương, 1 số tính thành
dưới các hình thức như bãi công, đình công.
Tiêu biểu như cuộc bãi công của công nhân Ba Son (Sài Gòn) do Tôn Đức Thắng tổ chức –
1925; cuộc bãi công của công nhân nhà máy sợi Nam Định 30/4/1925, đòi chủ tư bản tăng lương,
bỏ đánh đập,giảm đuổi thợ...
Câu 2. Phong trào yêu nước cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20 nổi bật nhất?
TRẢ LỜI
Câu 3. Sự thất bại của phong trào nào có ý nghĩa như sau: Độc lập dân tộc
không gắnliền với chế độ phong kiến?
TRẢ LỜI

2. Phong trào Cần Vương
- Mục tiêu: giúp vua đánh đuổi giặc Pháp,khôi phục chế độ phong kiến.
- Nguyên nhân bùng nổ chiến tranh:
 Mâu thuẫn dân tộc phát triển gay gắt: chủ yếu mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với thực dân
Pháp và tay sai.
 Hy vọng tham chiến của phe chủ chiến trong nội bộ triều đình Nguyễn.
 Tôn Thất Thuyết và phe chủ chiến tổ chức cuộc phản công ở kinh thành Huế. Chiếu Cần Vương
được ban bố.
- Diên biến chính:
 1885 đến 1888: Đặt dưới sự chỉ huy tương đối thống nhất của triều đình phong kiến đứng đầu
vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết. Lực lượng tham gia: các văn thân sĩ phu sôi nổi hưởng ứng
chiếu Cần Vương. Địa bàn rộng lớn: Bắc Kỳ và Trung Kỳ.
 11/1888, vua Hàm Nghi bị bắt đầy sang Angieri gây tổn thất lớn cho phong trào.
 1888 đến 1896: Các văn thân sĩ phu lãnh đạo phong trào, không còn chịu ảnh hưởng triều đình
phong kiến, mang nội dung mới " giúp dân cứu nước". Tính chất phong trào Cần Vương yêu
nước, chống Pháp, đứng trên lập trường phong kiến. Quy tụ cuộc khởi nghĩa lớn lan rộng trung
du, miền núi tiêu biểu: Hương Khê, Bãi Sậy,…
- Vị trí lịch sử của phong trào Cần Vương:
 Chịu sự chi phối của tư tưởng hệ phong kiến.
 Sự tiếp nối tư tưởng yêu nước theo lập trường quân chủ trong một thời gian dài. " Trung quân, ái
quốc"
 Sự thất bại của phong trào Cần Vương là sự thất bại của ngọn cờ yêu nước phong kiến.
Khởi nghĩa Yên Thế:
- Tính chất phong trào: đấu tranh tự phát của nông dân.
- Mục tiêu: bảo vệ quyền lợi của những người nông dân.
- Lãnh đạo: nông dân tự canh.
- Diễn biến:
 1884 đến 1892: phong trào diễn ra lẻ tẻ không có tính thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đề Nắm.
Sau ông mất, Đề Thám trở thành chỉ huy tối cao.
 1893 đến 1908: mở rộng địa bàn hoạt động, bất liên lạc với nhiều nhà yêu nước cùng với vừa
đánh vừa giảng hòa để củng cố, xây dựng lực lượng.
 1909 đến 1913: Hà Thành đầu độc liên kết với các thế lực bên ngoài. Pháp tổ chức cuộc tấn công
lớn lên Yên Thế. Hoàng Hoa Thám bị sát hại, khởi nghĩa Yên Thế thất bại.
- Nguyên nhân thất bại của phong trào cuối XIX
 Chủ quan: Thiếu một tổ chức lãnh đạo thống nhất và đường lối đúng đắn. Các phong trào diễn ra
lẻ tẻ, không có tính thống nhất, thiếu sự liên kết nên dễ bị thực dân Pháp đàn áp.
 Khách quan: Sự chênh lệch tương quan lực lượng.
- Ý nghĩa lịch sử của phong trào cuối XIX
 Thể hiện tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Khởi nghĩa Yên Thế chứng tỏ được năng lực, khả
năng cách mạng của giai cấp nông dân.
 Làm chậm lại quá trình bình định của thực dân Pháp
 Để lại bài học kinh nghiệm cho giai đoạn sau: tổ chức tác chiến khu vực đồng bằng, xây dưng lực
lượng, đấu tranh kết hợp với đối ngoại,…
 Chứng tỏ được:" độc lập dân tộc không gắn liền với chế độ phong kiến", dân tộc Việt Nam tìm
kiếm một hướng đi mới trên con đường giải phóng dân tộc.

3. Câu 4. Tại sao những phong trào yêu nước cuốiTK19 – đầu TK20 không có
địa chủ phong kiến tham gia?
TRẢ LỜI
Theo nhóm bọn mình đánh giá thì địa chủ phong kiến không tham gia vì:
So với các giai cấp khác trong xã hội lúc đó, họ là giai cấp chịu ảnh hưởng ít nhất từ những chính sách
thống trị của thực dân Pháp. Giai cấp nông dân và công nhân bị bóc lột nặng nề, còn giai cấp tư sản Việt
Nam thì bị chèn ép từ những chính sách của thực dân Pháp. Giai cấp địa chủ phong kiến vẫn có thể kiếm
được tiền từ cho thuê ruộng đất và bán những sản phẩm thu được từ ruộng họ cho thuê và thu về một
lượng tiền lớn. So với thời kì nhà Nguyễn cai trị với chế độ của nước ta lúc đó, giai cấp địa chủ phong
kiến không chịu quá nhiều sự thay đổi, lợi ích vẫn giữ nguyên, cuộc sống vẫn sung sướng. Vậy nên họ
không việc gì phải tham gia những phong trào để giành lợi ích.
Nếu họ tham gia phong trào khuynh hướng phong kiến thì sao? Nếu phong trào thất bại, họ sẽ mất hết tất
cả lợi ích đang có. Nếu phong trào thành công thì tổn thất của họ cũng rất lớn. Họ là những người có tiền
nên khôi phục triều đình thì họ sẽ phải xuất ra của cải của mình. Mà triều đình nhà Nguyễn lúc đó cũng đã
kém để có thể tiếp tục dẫn dắt đất nước nên theo tiến trình lịch sử, nhà Nguyễn rồi sẽ bị một triều đạimới,
một thời đại mới thay thế. Địa chủ phong kiến mất rất nhiều để khôi phục lại triều đình để rồi lại có một
thời đại mới thay thế mà ở thời đạinày, lợi ích của địa chủ phong kiến không được đảm bảo. Từ đó ta
thấy rằng, dù phong trào thành công cũng không đảm bảo được lợi ích cho địa chủ phong kiến.
Nếu họ tham gia phong trào tư sản,thất bại sẽ mất tất cả. Nếu thành công, giai cấp tư sản lên nắm quyền.
Giai cấp tư sản đạidiện cho một thời kì mới, còn họ - địa chủ phong kiến đạidiện cho thời đại cũ. Giai
cấp tư sản rất có thể sẽ kìm hãm họ, thậm chí xoá bỏ họ bởi vì họ đại diện cho những cái cũ và muốn khôi
phục và phát triển đất nước cần nguồn tài phú trong tay các địa chủ phong kiến. Từ đó, chúng ta thấy rằng
phong trào thành công, lợi ích của địa chủ phong kiến cũng không được gì thậm chí mất đi.
Tổng kết, địa chủ phong kiến không tham gia phong trào vì sống dưới chế độ Pháp thuộc, lợi ích của họ
được đảm bảo
Câu 5. Lý do chính dẫn đến thất bại của từng phong trào yêu nước?
TRẢ LỜI
a) Phong trào Cần Vương:
- Còn mang tính địa phương, chưa có sự liên kết
- Không thấy được sự lỗi thời của chế độ phong kiến
- Hậu cần thiếu thốn, vũ khí thô sơ
- Sự hạn chế về lực lượng chiến đấu
- Thiếu đường lối và tổ chức lãnh đạo thống nhất
- Chưa thúc đẩy động viên để có sự ủng hộ của nhân dân, còn có mâu thuẫn về tôn giáo và sắc tộc
b) Khởi nghĩa Yên Thế:

4. - Dù địa bàn hoạt động của khởi nghĩa trải rộng hơn các khởi nghĩa cùng thời nhưng vẫn không đủ đáp
ứng để trở thành cuộc kháng chiến đủ để đánh bại thực dân Pháp và triều đình Nguyễn.
- Những nhà lãnh đạo vẫn chưa có tầm nhìn rộng hơn và chưa có đường lối đúng đắn, do thành phần
nghĩa quân là các nông dân nên mối lo chủ yếu của họ là cơm ăn áo mặc, chưa phải là giải phóng dân tộc
- Nghĩa quân dễ tan rã, phụ thuộc quá nhiều vào người chỉ huy
- Lực lượng, vũ khí chênh lệch quá nhiều so với địch
- Chưa có sự liên kết chặt chẽ với các phong trào khác, vẫn mang tính rời rạc
c) Các phong trào có khuynh hướng dân chủ tư sản:
- Không có đường lối cứu nước đúng đắn, thiếu tổ chức có khả năng lãnh đạo và dẫn dắt.
- Họ tiếp thu tư tưởng mới nhưng lập trường của họ không ổn định và thiếu đúng đắn.
- Giai cấp tư sản Việt Nam còn nhỏ bé cả về kinh tế và chính trị nên không đủ sứ giương cao ngọn cờ
lãnh đạo sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tầng lớp tiểu tư sản thành thị cũng có bước phát triển rõ rệt về số
lượng nhưng cho tới cuối chiến tranh thế giới thứ nhất, hai giai cấp tư sản và tiểu tư sản vẫn chưa được
hình thành.
=> Những hạn chế này tựu chung lại là hạn chế từ việc thiếu một giai cấp tiên tiến lãnh đạo. Tầm
nhìn hạn chế và có những trở lực không thể vượt qua của các sĩ phu yêu nước đầu thế kỉ XX dẫn tới
sự thất bại của phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX
đến năm 1914.
Câu 6. Tại sao phong trào Cần Vương, Yên Thế lại được coilà mang khuynh
hướng phong kiến?
TRẢ LỜI
1. Phong trào Cần Vương diễn ra cuối thế kỉ XIXlà phong trào yêu nước theo khuynh hướng
phong kiến. Điều này minh chứng qua những khía cạnh sau:
- Nguyên nhân bùng nổ: nguyên nhân sâu xa dẫn tới sự bùng nổ của phong trào Cần Vương là do mâu
thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp, tay sai phát triển gay gắt.
- Mục tiêu: giúp vua đánh đuổi giặc Pháp hướng tới xây dựng một nhà nước phong kiến.
- Lãnh đạo: trong giai đoạn thứ nhất, phong trào đặt dưới sự lãnh đạo của vua Hàm Nghi và Tôn Thất
Thuyết. Tuy nhiên sau khi vua Hàm Nghi bị bắt, phong trào không những không bị dập tắt mà còn phát
triển, quy tụ lại thành các cuộc khởi nghĩa lớn, trình độ tổ chức cao. Như vậy Cần Vương chỉ là cái cớ,
ngọn cờ để tập hợp lực lượng đấu tranh
- Lực lượng tham gia: các văn thân, sĩ phu phong kiến và đông đảo quần chúng nhân dân.
=> Phong trào Cần Vương là một phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến.
(Phong trào Cần Vương là phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến nhưng lại mang tính dân
tộc sâu sắc bởi sau giai đoạn 1, không còn sự lãnh đạo của triều đình nhưng phong trào vẫn càng tiếp tục

5. phát triển mạnh mẽ, quy tụ thành các trung tâm lớn và ngày càng lan rộng. Có thể nói, dù là một phong
trào theo khuynh hướng phong kiến nhưng phong trào Cần Vương đã đóng vai trò quan trọng, tạo tiền đề
cho sự xuất hiện trào lưu dân tộc chủ nghĩa đầu thế kỉ XX.)
2. Phong trào Yên Thế diễn ra cuối thế kỉ XIX là phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong
kiến. Điều này minh chứng qua những khía cạnh sau:
- Nguyên nhân bùng nổ: do nhu cầu tự vệ của nông dân
- Mục tiêu: chiến đấu không phải là để khôi phục chế độ phong kiến, bảo vệ ngôi vua như các cuộc khởi
nghĩa cùng thời mà chống lại chính sách bình định của Pháp, bảo vệ cuộc sống của mình.
- Lãnh đạo: những người xuất thân từ nông dân với những phẩm chất đặc biệt (tiêu biểu là Hoàng Hoa
Thám) căm thù đế quốc, phong kiến, mưu trí, dũng cảm, sáng tạo, trung thành với quyền lợi của những
người cùng cảnh ngộ, hết sức thương yêu nghĩa quân.
- Lực lượng tham gia: những người nông dân cần cù, chất phác, yêu cuộc sống.
=> Phong trào Yên Thế là một phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến.
Câu 7. Sự kiện nào Phan Chu Trinh chủ trương theo khuynh hướng dân chủ
tư bản bằng phương pháp cảicách?
TRẢ LỜI:
Chủ trương : đấu tranh ôn hòa bằng những biện pháp cảicách như nâng cao dân quyền, dựa vào Pháp để
đánh đổ vua quan phong kiến hủ bại, xem đó là điều kiện tiên quyết để giành độc lập.
SỰ KIỆN:
Năm 1906,ông cùng một nhóm sĩ phu đất Quảng như Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp, Ngô Đúc Kế
mở cuộc vận động Duy Tân ở Trung Kỳ
+ Kinh tế : chú ý cổ động thực nghiệp, lập hội kinh doanh, phát triển nghề thủ công, làm vườn, lập
“nông hội”...
+ Giáo dục : mở trường dạy theo kiểu mới để nâng cao dân trí, dạy chữ Quốc ngữ, các môn học mới…
+ Văn hóa : Vận động cải cách trang phục và lối sống ( cắt tóc ngắn, ăn mặc “ u hóa”, bài trừ mê tín dị
đoan và các hủ tục phong kiến )
Câu 8. Bài học rút ra từ thất bại của phong trào Cần Vương cho các phong
trào tiếp theo?
TRẢ LỜI
Phong trào Cần Vương tuy thất bại; nhưng đã để lại cho chúng ta nhiều bài học quý giá về cách duy trì và
phát triển 1 phong trào sao cho vừa lớn mạnh vừa vững chắc:
+ Cách tổ chức,liên kết tất cả mọi lực lượng thành 1 khối thống nhất để hỗ trợ lẫ
đồng lòng đứng lên, không đầu hàng

6. + Phải có sự phối hợp giữa các cuộc khởi nghĩa:
- Vì các cuộc khởi nghĩa còn mang tính đơn lẻ, bộ ị cô lập, dập tắt
+ Bảo đảm an toàn thông tin, đường lối chiến thuật:
- Để tránh hiện tượng bị Pháp mua chuộc
- 1 số thành phần trong phong trào cung cấp thông tin giúp địch có cơ hội len lỏi vào sâu & phá
hoại, truy lùng lãnh đạo
+ Trang bị vũ khi kỹ càng, lực lượng cần mạnh hơn:
- Trong khi quân Pháp có súng ống đạn dược tối tân thì các nghĩa quân chỉ ống
cự
- Tuy có chế được ra kiểu súng tương tự mẫu súng của Pháp nhưng sát thương khó lòng địch lại.
- Các cuộc khởi nghĩa không đủ mạnh và lực lượng còn yế ỉ có thể tấn công bất ngờ vào những đồn,
tốp có sơ hở của địch, không thể đánh trực diện áp đảo
- Có trận đánh thành công, nhưng khi quân Pháp được tăng cường trở lại thì buộc lòng phải bỏ lại những
cứ điểm chiếm, khó lòng chống chịu lâu dài.
+ Cần hệ tư tưởng hoàn thiện hơn để tăng khả năng chiến đấu:
- Ko thể đi theo con đường phò vua giúp nước
- Nền chính trị phong kiến quân chủ ko thể tiếp tục áp dụng
Câu 9. Khuynh hướng phong kiến & khuynh hướng tư sản, khuynh hướng
nào có tiềm năng hơn? Hạn chế, xu hướng tiếp theo?
TRẢ LỜI
 Khuynh hướng phong kiến
Phong trào Cần Vương
 Thổi bùng ngọn lửa yêu nước trong quần chúng nhân dân, phong trào với quy mô lớn và trong
thời gian dài ( hơn 10 năm) => KQ: Thất bại
 Đánh dấu sự thất bại trong ngọn cờ yêu nước phong kiến
 Khuynh hướng Dân chủ tư sản
 đã có nhiều mặt tiến bộ hơn khuynh hướng pk
 hình thức đấu tranh đã đa dạng hơn và có chịu ảnh hưởng bởi tình hình cách mạng trên thế
giới
 ko còn là cuộc đấu tranh nhằm mục đích khôi phục lại sự cầm quyền của nhà nước phong
kiến=> KQ: Thất bại

7.  Vai trò lãnh đạo của giai cấp tư sản chấm dứt, nhường chỗ cho giai cấp khác
 Các phong trào khuynh hướng phong kiến hay tư sản dù phải chiu những hy sinh to lớn, diễn ra
quyết liệt nhưng đều thất bại.
 Do: Hạn chế lịch sử, thiếu đường lối đúng đắn (khủng hoảng về đường lối cứu nước )
Chưa có chính Đảng lãnh đạo, chưa thấy được sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cũng như sức
mạnh đại đoàn kết dân tộc
 Xu hướng tiếp theo : Khuynh hướng Cách mạng vô sản
Câu 10. Trong lực lượng tham gia các phong trào yêu nước, giaicấp nào là chủ
chốt?
TRẢ LỜI