Tradución ao galego dunha presentación feita polo profesor Alfredo Rivero Rodríguez (no blog Historiarte), relativa ás características xerais da arquitectura na Grecia clásica
Tradución ao galego dunha presentación feita polo profesor Alfredo Rivero Rodríguez (no blog Historiarte), relativa ás características xerais da arquitectura na Grecia clásica
Este documento presenta una lista cronológica de obras del pintor español Francisco de Goya de 1777 a 1827, incluyendo retratos, pinturas de género y series como Los desastres de la guerra, que abarcan desde sus primeras obras maestras en el Museo del Prado hasta sus pinturas más oscuras de la Quinta del Sordo.
2. POLIS
Organización política de Grecia
Cidades-Estado, con escasa
poboación e illadas no seu
desenvolvemento (carácter
montañoso do país)
Exemplo
Atenas:
Réxime baseado na igualdade e o
goberno do pobo= DEMOCRACIA
Condiciona a arquitectura
dos edificios: estrutura,
tamaño…
3. POLITEÍSMO
A relixión en Grecia
Deuses e deusas con
paixóns humanas: amor,
odios, envexas…
Reflíctese na escultura
Condiciona a arquitectura
cos seus ritos
4. O pensamento en Grecia
ANTROPOCENTRISMO
RACIONALISMO
“O ser humano como
medida de tódalas
cousas” (Protágoras)
Reflíctese nunha arte lonxe
do COLOSALISMO
Busca de respostas non
mitolóxicas aos interrogantes da
vida, ante a ansiedade que
provoca a mutabilidade da vida
1. Na arte, busca a beleza, está na
harmonía e na proporción.
2. Todo no mundo real pódese reducir a
proporcións matemáticas
(Pitagorismo) e formas xeométricas.
Busca dun CANON= MODELO PERFECTO
En arquitectura: as ordes arquitectónicas.
En escultura: a altura do corpo= x veces a altura da
cabeza.
5. GUERRAS MÉDICAS, 490-480 a.C.: a victoria das polis gregas
fronte aos persas pasa a ser un acontecemento heroico da súa
historia e dalles unha enorme confianza en si mesmos, o que se
reflicte na arte. Nestas guerras, a acrópole de Atenas é
incendiada.
GUERRA DO PELOPONESO :segunda metade do século V a.C.:
prodúcese entre as cidades gregas, a Liga de Delos (liderada por
Atenas) fronte aos espartanos e os seus aliados. O resultado da
guerra será unha profunda crise das polis.
IMPERIO DE ALEXANDRE MAGNO, 336-323 a.C. : creou un
grande imperio ata o Indo, cun forte carácter multicultural; a súa
morte iníciase o periodo helenístico: diversos reinos rexidos por
xefes militares que crean dinastías e que se apoian en exércitos
de mercenarios.
AC
6. • PERIODO DE FORMACIÓN
(1000-650)
• PERIODO ARCAICO
( 650-480)
• PERIODO CLÁSICO
(480-325)
• HELENISMO (325-30 a.C.)
• Protoxeométrico
• Xeométrico
• Corintio
•Dedálico (650-610)
•Arcaico pleno (610-530)
•Arcaico maduro (530-480)
Severo (480-450)
Clásico pleno (450-400)
Estilo do século IV (400-325)
7. • Finalidade concreta: conservar a imaxe da
divindade.
• Non hai liturxia no seu interior. Non estaba
pensado para albergar fieis.
• Situado fóra do entramado urbano: acrópole
ou santuarios.
• A orixe mégaron prehelénico.
• Cuberta plana no interior e a dúas augas no
exterior (sen teito: hípetros).
8.
9.
10.
11. • Estrutura sinxela e elemental:
1 Pronaos: diante da cella, delimitado
pola prolongación dos muros da
mesma.
2 Cella ou naos: espazo rectangular,
que pode estar dividido en naves
mediante ringleiras de columnas.
Alberga a estatua da divindade
3 Opistodomo: parte traseira que non
comunica coa cella –cando isto
ocorre, non está aberto ao exterior-,
garda as ofrendas.
12. • Materiais: nun inicio, madeira; despois ladrillo e adobe,
sendo substituídos por pedra (caliza e, sobre todo,
mármore).
• Sillares regulares, con aparello isódomo e
pseudoisódomo.
• Evolución: os máis antigos son estreitos e alongados, co
tempo, máis harmónicos: as columnas das fachadas
maiores serían o dobre máis unha das columnas das
fachadas menores.
• O intercolumnio sempre é o mesmo, dependendo do
fuste na base.
• Non ten fachada principal. O templo pintábase con cores
brillantes.
13. CLASIFICACIÓNCLASIFICACIÓN
DOS TEMPLOSDOS TEMPLOS
SEGUNDO O LUGAR
ONDE SE COLOCAN
AS COLUMNAS
SEGUNDO O NÚMERO
DE COLUMNAS
DA FACHADA
• In antis: só columnas entre as antas.
•Próstilo: columnas diante dunha das
fachadas menores
•Anfipróstilo: columnas diante das dúas
fachadas menores.
•Períptero: columnas rodeando todo o
templo
•Pseudoperíptero: columnas adosadas
aos muros da cella nos lados maiores
•Diptero: dobre columnata polos catro
lados •Dístilos
•Tetrástilos
•Pentástilos
•Hexástilos
•Octástilos
14.
15. Orde dóricaOrde dórica
Xorde no Peloponeso. Sensación deXorde no Peloponeso. Sensación de
monumentalidade e solidez.monumentalidade e solidez.
Proporcións 1/5, 1/6Proporcións 1/5, 1/6
16. Orde xónicaOrde xónica
Aparece na Grecia oriental, máisAparece na Grecia oriental, máis
luxo e ostentación. Proporciónsluxo e ostentación. Proporcións
1/7, 1/81/7, 1/8
17. Orde corintiaOrde corintia
Posible simboloxía funeraria na súa orixePosible simboloxía funeraria na súa orixe
(deseño de Calímaco), pode chegar a proporcións(deseño de Calímaco), pode chegar a proporcións
1/121/12
20. Menesikles.
Propíleos 437 – 432 a. C.
•En mármore branco. O autor
sacoulle partido aos desniveis
topográficos.
•Dobre pórtico dórico hexástilo,
con seis columnas xónicas
perpendiculares.
•Dúas ás laterais que non
se construíron.
•Dous edificios para
biblioteca e pinacoteca, só
se construíu un.
22. Atenea Niké:
• Xónico, cunha cella
pequena, anfipróstilo e
tetrástilo, con dúas
pilastras entre as antas.
• Columnas monolíticas.
Erecteion:
• Racha co esquema ríxido
dos templos (para
respectar a topografía
sagrada do lugar?)
• No este portico hexástilo
xónico; ao oeste unha
estancia con tres partes
con catro columnas
xónicas sobre amplo
zócalo; ao sur o pórtico
das cariátides.
Partenón:
• Dórico, octástilo e
períptero.
• Cella dividida en tres
naves por unha
columnata dórica en
dúas alturas.
• Opistodomo con catro
columnas xónicas.
• Hai correcións para
evitaren as
deformacións ópticas:
cúrvase o estilobato e
a cornixa, varían os
intercolumnios,
cambian anchuras de
métopas...
• Proporción 1/5,5
24. O Erecteion en 1869
Pórtico das Cariátides en 1853
Cando a partir No XV Atenas foi conquistada polos turcos, e o Erecteion converteuse no lugar onde estaba o harén do xefe militar
turco. Logo foi case completamente destruído para empregar os perpiaños de mármore branco do Pentélico na construción da
vivenda dun alto mando militar.
Lord Elgin levouse a segunda cariátide occidental do pórtico sur para poñer na súa ubicación un piar de ladrillos. Neste tempo,
século XIX, a fachada orixinal de semicolumnas xónicas padeceu graves deterioros, chegando case a desaparecer. Na zona
reservada ao culto xa non había cuberta. Foron tapiados completamente os intercolumnios do pórtico xónico do lado norte.
En 1827, durante a revolta grega contra a ocupación turca, o Erecteion practicamente desapareceu posto que gran parte do seu
muro perimetral foise abaixo agás no fondo do pórtico das Cariátides. (Fixádevos na fotografía de 1869)
26. Os turcos que o desmontaron en 1687 para empregar os seus perpiaños no reforzo dunha batería defensiva.
Posteriormente. un arqueólogo alemán iniciou as obras de limpeza e restauración da Acrópole, empregando as
pezas orixinais atopadas na muralla feita polos turcos para a reconstrución da Atenea Niké. Os seus relevos xa
non estaban, Lord Elgin encargárase de levalos a Londres.
Restaurado co gallo das olimpiadas de Atenas 2004
O templo de Atenea Niké cara
a 1897
28. Azuis, vermellos ou
dourados policromaban as
partes altas do templo.
O Partenón amosa desviacións respecto á
regularidade matemática quizais xustificada por
dúas constantes do pensamento grego: o ser
humano como medida de todas as cousas e a
experiencia como base para a observación
das cousas.
O estilóbata cúrvase cara arriba, curvatura
transmitida ao entablamento.
As columnas do peristilo están inclinadas cara
dentro, ás dos extremos teñen 5 cts. máis de
diámetro e o intercolumnio é menor.
Explicación disto?:
1- Teoría da compensación.
2- Teoría da esaxeración.
3- Teoría da tensión.
34. • Mentalidade práctica, predomina o funcional
(utilitas) e o técnico (fírmitas) sobre o estético ou
ornamental (venustas)
• As proporcións son monumentais, son a
representación da grandeza e o poder de Roma.
Amosan tamén as súas vitorias militares. Os
principais encargos viñan do poder.
• Son un instrumento de romanización do
Imperio.
• Nova dinámica espacial coa combinación de
liñas curvas e rectas. Dúas novas ordes: toscana
e composta. Superposición de ordes no
exterior dos edificios: pasan a ter carácter
ornamental.
35. • Os materiais utilizados van dende a pedra
-cantaría ou cachote- ao ladrillo (normalmente
con estuco e pintado) ou á argamasa de
formigón (mestura de area, grava, cemento ou
cal con auga de aglutinante que permite cubrir
espazos enormes con bóvedas e cúpulas), o
mármore úsase para columnas e revestimentos
de luxo. Establecéronse e nomearon diversos
sistemas de aparellos: opus incertum, opus
latericium, opus quadratum...
• As artes decorativas, mosaicos e frescos, son
imprescindibles.
• Emprego sistemático do arco e a bóveda
-cupuliforme, medio canón, de forno ou de aresta-
nas estruturas, pero no substituíndo ás formas
gregas, senón polo xeral asociándoas. Fusión do
mundo grego e etrusco.
36.
37. Os espazos están a
distintas alturas o
que permite abrir
ventás e ilumina-los
interiores.
As enormes
superficies
estaban
decoradas con
mármores de
cores, mosaicos,
esculturas,
relevos...
40. A CIDADE ROMANA
PARTE DO MODELO GREGO ORTOGONAL (plasmación das ideas de
democracia e isonomía), pero menos ríxido e influído tamén pola organización
dos CAMPAMENTOS MILITARES (xa vén de época etrusca)
DÚAS VÍAS
PRINCIPAIS: CARDO
(N-S) E DECUMANO
(O-E): na súa
intersección os edificios
públicos e o FOROFORO
Tamén ten TEMPLOS,
unha BASÍLICA
(actividades comerciais
e xudiciais), así como
TERMAS, TEATROS…
e sistemas de
sumidoiros, asfaltado de
vías…
•INSPIRADO NA ÁGORA GREGA: lugar para actividades
políticas, económicas, sociais, relixiosas…
•APARECE COMO UN ELEMENTO INTEGRADO NA CIDADE:
ten os edificios máis destacados.
•TEN FORMA DE PRAZA RECTANGULAR: con pórtico en dous
ou tres lados e galerías que se abrían á praza con comercios
(Tabernae)