2. Objectives
•Define and characterize a fable;
•Translate unfamiliar Bikol words to
English or Filipino based on
context;
•Relate the message of the text to
current events and other societal
issues; and
•Reflect on the moral/theme of the
story
3. Warm-up
•What is your favorite fable
that you read or heard
when you are a child? Who
are the characters? What is
the summary of the plot?
What is the moral of the
story read?
•What is fable for you?
4. Fable
• is a short tale, often with
animals or inanimate objects as
characters, that teaches a
moral lesson
5. The Author
•He was the author of Maynila:
Libro ng Pobya (Tagalog Poetry)
and Que Lugar Este kan Dayo sa
sadiring Banwa (Bikol Poetry)
6. The Author
• He is also the singer/songwriter and
guitarist of Krear Bathala and Bandang Ako
Kalag.
•He is the secretary of the cultural group an
Banwa: Kultura buda Artes kan Tabaco, Inc.
and founder and facilitator of TAWO:
Tabaco Writers’ Workshop.
7. The Author
• He manages and maintain the on-line Bikol
literary folio Karangahan, and staunch advocate
of re-establishing the Bikol language as a
standard language in the region.
8. The Author
• He is currently a volunteer of Haribol
Bikol and he lives in Tabaco City.
12. Bikol Words Translation (English or Filipino)
burabod Bukal/spring
kadlagan kabukiran/kagubatan/ farm or forest
rimuranon snake/ king cobra
talapang Frog
rona lugar/place of teritory
nauutob pagsunod/obeyed to the one who is powerful
magmando pag utos or tagubilin/ to command/ command
huhudungan paglason/ to poison
bulot butas/ small pit or small hole
nagtatalibong umiikot/namamayani/ rotating or revolving
paghururon paraan ng pagsasalita/ way of speaking or talking
kabuahan kalokohan/madness
buda at/saka/ and or besides
pagtalingkas pag-alis/leaving or back-out
nagwawaratihan nagdiriwang/ having fun, laughing or celebrating
14. •Igwa daang burabod sa tahaw kan kadlagan na
nahaharungan kan mga rimaranon na talapang.
Mala nasa rona ninda an solamenteng burabod ki
tubig, kun sain an ibang mga hayop nag-iinom,
sinda an nauutob sa bilog na kadlagan. Sa totoo,
dai man baga ki may sadiri kaini, ugaring sinadiri
ini kaining mga naghahade-hade. Ngonian, mala
mga kagsadiri kan sarong importantehon na
produkto, may poder sindang magmando, sa
patakot na huhudungon ninda an burabod kan
saindang rimuranon na dila.
15. •Kaya su mga hayop, dawa su mga
darakula, leyon, upon, musang, dai
nakaka-aser sa mga kuluguhon. Iyo na
ito su pagluwas kan mga sugo na an
dapat sana daang kanoon sa kadlagan su
arog kan pigkakaon ninda, namok, layug-
layug buda langaw; an dapat sanang
paghururon sa kadlagan sa tataramon na
Kokak.
16. •Bako man ngani pagkamakasadiri daa an mawot
kan mga katalapangan, kundi an pagsararuon an
kakadlaganan na nagtatalibong an buhay sa
burabod ninda. Kaya sa ba’gong sistema., su agila
nagkaon ki diwit, mantang su halas nagkakanta ki
Kokak. Magayunon sa pagdangog kan mga
kabakab, pero dai ito naghaloy. Naniwang su orig
kan anas sana insekto, buda nabilot su salampati
kan anas sana Kokak. Pero dai sindang naginibo
kundi an umutob ta mas dai ninda matios an
saindang paha’.
17. •Sarong aldaw, sarong ayam an napaagi sa burabod. Garo
dayo ini duman ta dai ngani kaini hinade su talapangna
nakabantay sa magapo—ta sainda baga, an talapang
kapantay man kan iba. Sinita ini kan talapang na dai lamang
daa ini nagpatabi sa iya. Nagpatabi su ayam buda naghagad
ki dispensa. Dai nauyunan kan talapang ta Batok an ginamit
niyang pakihuron, muya kan talapang su opisyal na Kokak
an gamiton. Nangalas su ayam ta sainda dai man ki arog
kaining kabuahan. Kan tinaram niya ito sa talapang, sabi
kaini, iba daa digdi, digdi daa, sararo an gabos na hayop,
buda mala iyan saindang mga talapang buda sa Kokak, kaya
dapat sumunod man daa siya kun muya niyang makainom.
Nagsayuma su ayam; pinawara siya kan talapang.
18. •Daing naginibo su ayam kundi
maghanap na sanang lukohan sa sarong
limpoy buda ikaturog na sana an paha.
Pero sa ngana niyang kamawotan na
makainom ki tubig, nagparakamas-
kamas siyang garo na mauutasan. Sa
ngana niya garong paha, su kamas-
kamas niya nagging bulot, dangan, kalot,
dangan bubon.
19. •Kan nakaabot ito sa ibang hayop, saro-saro sinda
naghingowa. Su manok, turuwang-tuwang sa
pagkayas; su kino ginamit su saindang ngimot; sinuag-
suag kan damulag su saiyang natindugan. Dawa sain
nagkaigwang bubon, dawa sain nagkaigwang tubig.
•Sa pagtalingkas kan gabos sa tahaw na burabod nag-
awit an mga bayong sa sadiri nindang huni,
nagwawaratihan an mga ukay sa sainda man paagi.
Nagsabsab giraray ki awot an baka, buda apwera kan
mga talapang na naibalik sa dati kun sisay talaga
sinda, nag-ogma an gabos buda nag-ogma pa.
21. Prose Allegory
• is a narrative prose from in which abstract
ideas are personified. Concrete characters
are personifications of abstract ideas.
•Symbolic representation
22. Processing Questions
•What can you say to the language used by the
writer? How is it similar or different from other
Bikol variants you know?
•Identify at least one symbol in the story and explain
its meaning.
23. Processing Questions
•What is the binary opposition in the text? Does
the text support or affirm these binaries or does
it challenge or overthrow them? Explain your
answer.
•Cite specific situations or personal experiences
where you were pressured to conform. How did
you react and what were the consequences?
24. Worksheet 1
•How well did you understand the
story? Read the story once and
decide whether the following
statements are TRUE or FALSE. Be
ready to defend your answers to
the rest of the class.
25. True or False
•Dakul an mga burabod sa rona.
•Kagustuhan kan mga hayop sa lugar na an mga
talapang an maghade-hadean sainda.
26. •Tarakot an mga kuluguhon sa mga darakulang
hayop sa lugar.
•Mayong nagmamando sa mga hayop kun ano an
pwede nindang taramon, kakanon, asin gibuhun.
True or False
27. True
or
False
•Mga makasadiri an mga talapang kaya
ninda pina-utob an Sistema sa rona.
•Magayon an resulta kan sistema na
pinapautob kan mga talapang sa mga
hayop na nakaistar sa lugar.
28. •Nagrebelde an mga hayop sa mga talapang ta dai
ninda gusto an palakaw ninda.
•Kan napaagi sa burabod an ayam, nag-asal
talapang ini ta aram nya an Sistema sa lugar.
True or False
29. •Kan dai sya pina-inum kan mga talapang sa
burabod, naghali na lang an ayam para
maghanap nin tubig sa ibang lugar.
•Mamundo an naging katapusan kan istorya.
True or False
30. Worksheet 2 •Check (/) the theme, in this
case a moral lesson, which you
think is the most appropriate or
accurate for “An Burabod”. If
none seems suitable to you,
write one of your own. Be
prepared to justify your choice.
31. •_____1. Don’t give the ordinary man/woman
power—he/she can’t use it sensibly.
•_____2. Power corrupts.
•_____3. Authoritarianism is the only way to
peace and progress.
•_____4. The key to progress is to minimize
differences and amplify uniformity.
32. •______5. The only way to help someone is
to tell him what to do.
•_____6. To thy own self be true.
•_____7. Being someone you’re not is a
formula for disaster.
•_____8. If life gives you lemons, make
lemonade.
34. Questions
•How is suppression of individualism and
uniqueness counterproductive? When was
the last time you felt pressured to conform?
Have you experience trying to be like
everyone else and in the process, sacrificed
who you really are? What were the
consequences?
35. Questions
•In what way is the freedom
to choose and define our
own identity empowering?
How important is accepting
who you are and celebrating
your own uniqueness?
36. Questions
•How would you evaluate and
choose the groups or organizations
you will join in school, armed with
the insights and realizations you
got from this lesson?