Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ

1. Μπακάλης Κώστας
history-logotexnia.blogspot.com
Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ
8. Η ΤΡΑΠΕΖΑΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

2. Πηγή: http://www.venetokleio.gr
 Το κείμενο του σχολικού βιβλίου με πλαγιότιτλους
Το 1927, με αφορμή το αίτημα της Ελλάδας στην Κοινωνία
των Εθνών για παροχή πρόσθετου δανείου, τέθηκε το ζήτημα
της δημιουργίας μιας κεντρικής κρατικής τράπεζας, που θα
αναλάμβανε τη διαχείριση των χρεών, την έκδοση
χαρτονομίσματος και την ενιαία εφαρμογή της κυβερνητικής
οικονομικής πολιτικής. Παρά τις αντιδράσεις της Εθνικής
Τράπεζας και κάτω από την πίεση των ξένων συμβούλων, το
Μάιο του 1927 ιδρύθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία
άρχισε τη λειτουργία της ένα χρόνο αργότερα. Πολύ γρήγορα
πέτυχε σταθερές ισοτιμίες της δραχμής με τα ξένα νομίσματα,
στηρίζοντας την έκδοση χαρτονομίσματος στα αποθέματά
της σε χρυσό και συνάλλαγμα και εξασφαλίζοντας τη
μετατρεψιμότητα του εθνικού νομίσματος σε χρυσό. Η
επιτυχία αυτή οδήγησε τα δημόσια οικονομικά σε περίοδο
ευφορίας, βελτίωσε την πιστοληπτική ικανότητα του
κράτους, ενίσχυσε την εισροή συναλλάγματος και τις
επενδύσεις και προκάλεσε μία ισχυρή δυναμική που επέτρεψε
τις σημαντικές πολιτικές, θεσμικές και οικονομικές
πρωτοβουλίες της τελευταίας κυβέρνησης του Ελευθερίου
Βενιζέλου (1928-1932). Η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι τις
αρχές του 1932, οπότε εκδηλώθηκαν στη χώρα οι συνέπειες
της μεγάλης οικονομικής κρίσης, που ξεκίνησε από τη Νέα
Υόρκη το 1929.

3. Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
 Σχετίζεται με τις ενότητες:
Γ1 (Αγροτική Τράπεζα) και Β5

4. Το 1927  με αφορμή
το αίτημα της Ελλάδας στην Κοινωνία
των Εθνών
για παροχή πρόσθετου δανείου,
 τέθηκε το ζήτημα
της δημιουργίας μιας κεντρικής
κρατικής τράπεζας,
που θα αναλάμβανε:
τη διαχείριση
των χρεών,
την έκδοση
χαρτονομίσματος
και την ενιαία
εφαρμογή της
κυβερνητικής
οικονομικής πολιτικής.

5.  Παρά τις αντιδράσεις της Εθνικής Τράπεζας
 και κάτω από την πίεση των ξένων
συμβούλων,
 το Μάιο του 1927 ιδρύθηκε η
Τράπεζα της Ελλάδος,
 η οποία άρχισε τη λειτουργία της ένα χρόνο
αργότερα.

6.  Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,
Εκδοτική Αθηνών, τ. ΙΕ, σ.337.

7. σταθερές ισοτιμίες της
δραχμής με τα ξένα
νομίσματα,
στηρίζοντας την έκδοση
χαρτονομίσματος στα
αποθέματά της σε χρυσό
και συνάλλαγμα
και εξασφαλίζοντας τη
μετατρεψιμότητα του
εθνικού νομίσματος σε
χρυσό.
Η επιτυχία αυτή οδήγησε
τα δημόσια οικονομικά σε
περίοδο ευφορίας,
βελτίωσε την
πιστοληπτική
ικανότητα του κράτους,
ενίσχυσε την εισροή
συναλλάγματος και τις
επενδύσεις
και προκάλεσε μία ισχυρή δυναμική που επέτρεψε τις σημαντικές πολιτικές, θεσμικές και
οικονομικές πρωτοβουλίες της τελευταίας κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου (1928-1932).
Πολύ γρήγορα πέτυχε:

8.  Σκηνή από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου: «Το λιβάδι που δακρύζει
(2004)» με φόντο την Τράπεζα της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη.

9. ΘΕΜΑΤΑ - ΠΗΓΕΣ

10. ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ 2010. Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το
παράθεμα που σας δίνεται, να αναφερθείτε στους σκοπούς (μονάδες 5), την οργάνωση (μονάδες
5) και το έργο (μονάδες 15) της Τράπεζας της Ελλάδος μέχρι τις αρχές του 1932.
Κείμενο : Το καταστατικό της Τράπεζας της Ελλάδος κατοχύρωνε την ανεξαρτησία της από την
πολιτική εξουσία με διατάξεις που ήταν από τις πιο προωθημένες της εποχής.[...]
Η κύρια αποστολή που ανατέθηκε στη νέα τράπεζα ήταν να εγγυάται τη μετατρεψιμότητα του
νομίσματος. Για να την εκπληρώσει η τράπεζα διέθετε το αποκλειστικό προνόμιο έκδοσης
τραπεζογραμματίων και δικαιούνταν, σύμφωνα με το καταστατικό της, να ελέγχει τη
νομισματική κυκλοφορία και την πίστη. Το καταστατικό προέβλεπε ότι το εκδοτικό προνόμιο
μπορούσε να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή, αν η τράπεζα αποτύγχανε να εξασφαλίσει τη
σταθερότητα της αξίας των τραπεζογραμματίων της σε χρυσό. [...]
[...] Το καταστατικό όριζε το ελάχιστο του καλύμματος των κυκλοφορούντων
τραπεζογραμματίων στο 40%. Το κάλυμμα περιλάμβανε χρυσό και ξένο συνάλλαγμα ελεύθερα
μετατρέψιμο σε χρυσό. [...]
Η διοίκηση της τράπεζας ανετίθετο στο διοικητικό συμβούλιο. Αυτό αποτελείτο από τον διοικητή,
τον υποδιοικητή και εννέα μέλη. Τουλάχιστον τρία από τα μέλη του εκπροσωπούσαν τον εμπορικό
και βιομηχανικό κόσμο και άλλα τρία τον αγροτικό κόσμο της χώρας. […] Η κυβέρνηση
διατηρούσε επίσης το δικαίωμα να διορίζει έναν επίτροπο στην τράπεζα. Πρώτοι διοικητής και
υποδιοικητής διορίσθηκαν οι Αλέξανδρος Διομήδης και Εμμανουήλ Τσουδερός αντιστοίχως, οι
οποίοι κατείχαν ως τότε αυτές τις θέσεις στην Εθνική Τράπεζα. […]
Το Πρωτόκολλο της Γενεύης ρητώς προόριζε τη νέα τράπεζα να λειτουργήσει ως τραπεζίτης της
κυβέρνησης. Η κυβέρνηση ανέλαβε την υποχρέωση να συγκεντρώσει στην Τράπεζα της Ελλάδος
όλες τις εισπράξεις και τις πληρωμές του κράτους και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
Χρ. Χατζηϊωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Τόμος Β΄, Μέρος 1ο: Ο Μεσοπόλεμος,
1922-1940, Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2002, σσ. 262-263.