ERROMA: BILAKAERA HISTORIKOA
SORRERA ROMULO ETA REMO Eneas printzea
MONARKIA Lehen erregea Romulo izan zen. Azken monarka Tarkino Harroa izan zen eta tirania ezarri zuen. Herritarrek erregea  kargutik bota. K.a.753-509
ERREPUBLIKA Batzarretan batzen ziren legeak onartzeko eta magistratuak aukeratzeko. Garai honetan Italiar penintsula osoa konkistatu zuten, ondorioz kultura helenistikoa bereganatuz. Kartagotarrekin hainbat gerra izan zituzten, horiei gerra Punikoak deitzen zaie; hiru izan ziren. K.a.509-27
INPERIOA Oktabiok bere burua enperadore izendatu zuen inperator izena jarriz. Bost mendetako inperioa bi epetan banatu zen: I eta II. mendeak: Augustok pax romana ezarri. Armada profesional oso onak: bakea ziurtatu. Ekonomi maila igo; merkataritza trukeak erraztu eta hainbat  zerbitzu publiko. III eta V. Mendeak: Inperioa krisian sartu eta zeharo gainbera etorri. Enperadoreak borrokan hil. Armada profesionalak ahuldu eta segurtasun falta, horrek merkataritzari eragin zion. Biztanleak landetara jo zuten. 476.urtean erromatar inperioa desagertu zen. K.a.27-.k.o.476
MONARKIA Monarka edo erregea, buru nagusia zen. Senatuak laguntzen zion.
ERREPUBLIKA Monarka edo erregea baztertu zuten eta Erromako hiritarrek agintea hartu zuten Errepublika garaian boterea hainbat erakunderen artean banatu zuten: Comitia Curiata, Comitia Tributa eta Comitia Centuriata.
Noble patrizioek osatua Nobleek erlijio gaietako erabakiak hartzen zituzten COMITIA CURIATA (kurien batzarra) Hiritar askeek osatua Lege izaera zuten beren  erabakiek COMITIA TRIBUTA edo PLEBIS (leinuen batzarra) Hazienda eta osasun  sailetako arduradunak Leinuen batzarrak hautatuak KUESTOREAK Zerbitzu publikoak EDILAK Plebeioen interesen defendatzaileak TRIBUNOAK Armadako zenturiek osatua Legeak betetzeaz arduratzen ziren COMITIA CENTURIATA (zenturien batzarra) Zenturien batzarrak hautatuak Justizi administratzaileak PRETOREAK Agintari gorenak KONTSULAK Zentsuak egin, eta ohitura onak gordearazten  zituzten ZENTSOREAK Legeak  prestatzen  zituzten SENATUA
ERREPUBLIKAREN  AMAIERA. DIKTADURA Erromako lurrak ugaritzen zihoazen heinean, senatua gero eta indar gehiago hartzen joan zen. Ponpeioren kontrako gerraren ondoren, k.a. 54an, Julio Zesarrek Erromako buruzagitza, diktadura gisa, berenganatu zuen. Kaio Julio Zesar diktadore jarri ondoren, aurreko garaiekin alderatuz, egonkortasun apur bat nabaritu zen Erroman.  Senatua mesfidantza handia zegoen diktadoreak botere ugari eskuratu zuelako .
INPERIOA Errepublikako erakundeak mantendu baina, aholkulari gisa bakarrik. Enperadorea botere  guztien jabe zen, hau da, botere militarra, politikoa eta erlijiosoa bere eskuetan zegoen. Erabaki guztiak Erroman hartzen ziren. Erromak laurogei enperadore izan zituen.

739_erroma.ppt

  • 1.
  • 2.
    SORRERA ROMULO ETAREMO Eneas printzea
  • 3.
    MONARKIA Lehen erregeaRomulo izan zen. Azken monarka Tarkino Harroa izan zen eta tirania ezarri zuen. Herritarrek erregea kargutik bota. K.a.753-509
  • 4.
    ERREPUBLIKA Batzarretan batzenziren legeak onartzeko eta magistratuak aukeratzeko. Garai honetan Italiar penintsula osoa konkistatu zuten, ondorioz kultura helenistikoa bereganatuz. Kartagotarrekin hainbat gerra izan zituzten, horiei gerra Punikoak deitzen zaie; hiru izan ziren. K.a.509-27
  • 5.
    INPERIOA Oktabiok bereburua enperadore izendatu zuen inperator izena jarriz. Bost mendetako inperioa bi epetan banatu zen: I eta II. mendeak: Augustok pax romana ezarri. Armada profesional oso onak: bakea ziurtatu. Ekonomi maila igo; merkataritza trukeak erraztu eta hainbat zerbitzu publiko. III eta V. Mendeak: Inperioa krisian sartu eta zeharo gainbera etorri. Enperadoreak borrokan hil. Armada profesionalak ahuldu eta segurtasun falta, horrek merkataritzari eragin zion. Biztanleak landetara jo zuten. 476.urtean erromatar inperioa desagertu zen. K.a.27-.k.o.476
  • 6.
    MONARKIA Monarka edoerregea, buru nagusia zen. Senatuak laguntzen zion.
  • 7.
    ERREPUBLIKA Monarka edoerregea baztertu zuten eta Erromako hiritarrek agintea hartu zuten Errepublika garaian boterea hainbat erakunderen artean banatu zuten: Comitia Curiata, Comitia Tributa eta Comitia Centuriata.
  • 8.
    Noble patrizioek osatuaNobleek erlijio gaietako erabakiak hartzen zituzten COMITIA CURIATA (kurien batzarra) Hiritar askeek osatua Lege izaera zuten beren erabakiek COMITIA TRIBUTA edo PLEBIS (leinuen batzarra) Hazienda eta osasun sailetako arduradunak Leinuen batzarrak hautatuak KUESTOREAK Zerbitzu publikoak EDILAK Plebeioen interesen defendatzaileak TRIBUNOAK Armadako zenturiek osatua Legeak betetzeaz arduratzen ziren COMITIA CENTURIATA (zenturien batzarra) Zenturien batzarrak hautatuak Justizi administratzaileak PRETOREAK Agintari gorenak KONTSULAK Zentsuak egin, eta ohitura onak gordearazten zituzten ZENTSOREAK Legeak prestatzen zituzten SENATUA
  • 9.
    ERREPUBLIKAREN AMAIERA.DIKTADURA Erromako lurrak ugaritzen zihoazen heinean, senatua gero eta indar gehiago hartzen joan zen. Ponpeioren kontrako gerraren ondoren, k.a. 54an, Julio Zesarrek Erromako buruzagitza, diktadura gisa, berenganatu zuen. Kaio Julio Zesar diktadore jarri ondoren, aurreko garaiekin alderatuz, egonkortasun apur bat nabaritu zen Erroman. Senatua mesfidantza handia zegoen diktadoreak botere ugari eskuratu zuelako .
  • 10.
    INPERIOA Errepublikako erakundeakmantendu baina, aholkulari gisa bakarrik. Enperadorea botere guztien jabe zen, hau da, botere militarra, politikoa eta erlijiosoa bere eskuetan zegoen. Erabaki guztiak Erroman hartzen ziren. Erromak laurogei enperadore izan zituen.