3. 1. KLISTENESEN BIZITZA.
• Aro Klasikoaren azken urteak eta Aro Arkaikoaren lehengo
urteetan bizi. K.a. 570-507. urte bitartera.
• Megacles II.aren semea, Alcmeonidas gene aristokratikoaren
kide zen. Aldi berean, Sicion (k.a. 665-565) tiranoaren iloba
zen.
• Politikari Atenastarra. Hipias eta Hiparkoren Tiranian
Arconte(Atenaseko magistratu gorena) izan zen.
• Solonekin batera Atenaseko legislatzaile
garrantzitsuenetarikotzat hartzen da.
• Klistenesek Atenasi egindako aportapenik
garrantzitsuenak:erreforma soziala, politikoa eta juridikoa izan
ziren. Hauek ulertzeko lehenengo garaiko TESTUINGURUA
ulertzea beharrezkoa da.
4. 2.TESTUINGURU POLITIKOA:
• Lehenik eta behin Atika ez da guztiz bateratua
egongo. Non bertako lurralde ezberdinetako
gene famili aristokratikoak boterearengatik
lehian diraute.
• K.a. 561.urtean hiru gizon boterearengatik
lehian:
1. Licurgo, Pedion lautadako
Eteobutadas genearen kide.
2. Megacles kostaldeko Alcmeonidas
genearen kide.
3. PISISTRATO, ipar-ekialdeko
lurraldeko Driakoak errepresentatzen
zuena.
• Pisistratok demosaren onarpena zuen,
normalean tiranoak herriaren aldeko politika
burutzen baitzuen. Herria bere alde zuela
estatu kolpe bat eman zuen eta boterea
eskuratu zuen, horrela tirania hasi zen.
5. 3.TIRANIAREN POLITIKA.
1. Nekazariekin harreman hobeagoa izaten saiatu zen, haien
aldeko neurriak aurrera eraman, teorian beraien miseriarekin
amaitzeko, praktikan gatazkatsuak izan zitekeenak kontrolatuta
eduki.
2. Atzerri politika Egeo itsasora eta itsasarteen lurraldera bideratu
+ Tiranien altxamenduak lagundu = Errusia hegoaldeko
zerealen inportazioa ziurtatu. Hau ordaintzeko Atenastar
zeramika industria sustatu zuen.
3. Erlijioari dagokionez, Atesnatar guztiak egin ahal zituzten
kultuak sustatu zituen. Aldi berean, propaganda politikoaren
garrantziaren erakusle dira eraiki ziren eraikuntza
garrantzitsuak.
Pisistrato izan zen sustatzailea eta bere oinordekoak Hipias eta
Hiparco soilik aitaren politikari jarraipena emateaz arduratu
ziren.
6. Hipias eta Hiparcoren tirania:
1. Erbestean zeuden gene aristokrtikoak Atikara itzuli ziren eta
gobernuan kargu garrantzitsuak izan zituzten: Klistenes k.a. 525.
urtean Atenaseko arconte izendatua izan zen. Bi tiranoen
boterea ahuldu.
2. Hiparco erail zuten eta ondorioz Hipias autoritariagoa bihurtu zen.
Horrela, gene aristokratiko garrantzitsuenak erbestera “bidali” zituen,
tartean Klistenes(ordurako alcmeonidas genearen buru zen). Hau
behin eta berriro saiatu zen atikara bueltatzen, baina ez zuen lortu.
Bitartean demosa pasibo mantendu zen eta ez zuen tiraniaren
amaierarekin zer ikusia izan.
3. K.a. 510. urtean erbesteratuak izan ziren gene hauek laguntza eskatu
zioten Espartako erregeari, Cleomes deiturikoa. Hau bere armadarekin
Atenas setiatu eta tiraniarekin amaiatu zuen.
4. Berriro ere aristokraten arteko borroka boterea eskuratze arren.
ISAGORAS vs KLISTENES
8. 5. TRIBUEN ERREFORMA.
• 4 tribu zaharretatik, 10 tribu
berrietara.
• Tribu berriek harreman
territoriala.
• Karakter erlijiosoa
zuten(heroien izenak).
• 3 lurralde: Hiria(asty),
kostaldea(paralia) eta
barrualdea(mesogeios).
Bakoitza 10 zatita banatuta.
• 139 demo, 30 tritia, 10 tribu.
9. Tribuen erreformaren helburuak
• Hiritarrak nahastea horrela politeia-n kopuru
handiago batek parte hartzea ahalbidetuz.
Hiritartasuna zabaltzea.
• Klistenes-en interes pertsonala alcmeonidak
laguntzeko eta Isagoras kaltetzeko.
• Eragin lokalak apurtzea hauen dispertzioaren bidez,
hemendik aurrera botoak haien kabuz irabazi
beharrez eta ez influentzien bitartez.
10. 6.ERREFORMA POLITIKOA:
Demos-aren egituraketa.
• Klistenesek, funtzio
administratiboa eman zien demo-
ei.
• Demo bakoitzeko gizonezko
helduek, biltzar bat osatzen zuten,
zeinak demarchos bat hautatzen
zuen urtez urte, hau da, demo-
aren burua izango zen
magistratua.
• Tribu bakoitzak bere kideen
erregistro bat zeukan.
11. ERREFORMA POLITIKOA:
Bostehunen Kontseilua edo Boulé.
• Tribu bakoitzeko 50 hiritar parte hartzen zuten, zozketa
baten bidez hautatuak.
• Tribu bakoitzak prytaneia bat osatzen zuen eta hauek,
urtez-urte txandakatzen ziren Boulé-aren lehendakaritza
hartzeko.
• Proboulesis-a gauzatzea zuen helburu, hau da, ondoren
Ekklesian jorratuko ziren gaiak tratatu eta hautatzea,
gainera, Bouléaren lehendakaritza zuen prytaneia-k
Ekklesia-ren burua izaten zen.
• Horrela, Demos-ak Ekklesia-rengan kontrol handiagoa
zuen.
• Solón-en Areopago-arekin batera jarduten zuen.
12. ERREFORMA POLITIKOA:
bestelakoak
• Arkonteen (magistratu
garrantzitsuenak)
boterea mugatu zuen,
senatuari botere gehiago
emanez.
• Hiritarren multzoa
handitu zuen.
• Herriak hatutatutako
jeneralak armadaren
buru bihurtu zituen.
13. 7.ONDORIOAK
• Bere lorpen nagusia demokrazia sortzeko
baldintzak ezartzea izan zen, subiranotasun
popularra alegia.
• Are gehiago, isonomia-ren ideian oinarrituta,
hiritar berriak sistema politikoan integratzea
eta horrekin batera, hiriaren batasuna
areagotzea eskuratu zuen.
14. 8.BIBLIOGRAFIA
• Lopez Melero, R., La formacion de la democracia ateniense., Madril, Akal,
1989.
• José Antonio Hernández Guerrero (Ed.) ; Fátima Coca Ramírez e Isabel
Morales Sánchez (kord.) Emilio Castelar y su época : actas del I Seminario
Emilio Castelar y su época, ideología, retórica y poética, Cádizen 2000an.
• Mosse, C., Historia de una democracia: Atenas., Arkal, Madrilen 1981ean.
• PLÁCIDO, D., Introducción al mundo antiguo. Problemas teóricos y
metodológicos., Sintesis, Madrilen 1994.