At the beginning of the 16th century, in the abandoned countryside of the island of Lefkada which was under Ottoman Administration based in the castle of Agia Mavra, a significant number of Sephardic refugees originally from the Iberian Peninsula settled. The settlement and stay of these people in Lefkada was made by the decision of the Ottoman Sultan Bayazid II (1481-1512) and their presence on the Island lasted at least a century as there are 17th-century travellers who mention their existence in the area.
The exact location of their installation is not known today. The author argues that the "city inhabited mainly by Jews" as described by the English traveller George Sandys (1578 – 1644), is the city mentioned in the Ottoman chronicles as "Kondryada" (Greek: Χοντριάδα) and has been recorded in them since the year 1530. Today this point is a rural area of the modern settlement called "Exanthia". However, there are additional indications of the existence of a ruined fortress, a few kilometres further east, in the mountainous location of "Kastania" where it seems that the inhabitants of the city fled, in the event of an attack (such as a raid by pirates, etc.)
The fate of these refugees after the middle of the 17th century also remains unknown today. There are indications that the relatively prosperous - at the beginning of the century - Jewish community of Lefkada, collapsed under the repeated earthquake vibrations that hit their region, in the years 1612 and 1613. The few surviving descendants of the Sephardim, dispersed in the countryside of the Island to finally integrate into the Christian mountain communities founded by the Venetians - the new rulers of the island of Lefkada - after 1684.
At the beginning of the 16th century, in the abandoned countryside of the island of Lefkada which was under Ottoman Administration based in the castle of Agia Mavra, a significant number of Sephardic refugees originally from the Iberian Peninsula settled. The settlement and stay of these people in Lefkada was made by the decision of the Ottoman Sultan Bayazid II (1481-1512) and their presence on the Island lasted at least a century as there are 17th-century travellers who mention their existence in the area.
The exact location of their installation is not known today. The author argues that the "city inhabited mainly by Jews" as described by the English traveller George Sandys (1578 – 1644), is the city mentioned in the Ottoman chronicles as "Kondryada" (Greek: Χοντριάδα) and has been recorded in them since the year 1530. Today this point is a rural area of the modern settlement called "Exanthia". However, there are additional indications of the existence of a ruined fortress, a few kilometres further east, in the mountainous location of "Kastania" where it seems that the inhabitants of the city fled, in the event of an attack (such as a raid by pirates, etc.)
The fate of these refugees after the middle of the 17th century also remains unknown today. There are indications that the relatively prosperous - at the beginning of the century - Jewish community of Lefkada, collapsed under the repeated earthquake vibrations that hit their region, in the years 1612 and 1613. The few surviving descendants of the Sephardim, dispersed in the countryside of the Island to finally integrate into the Christian mountain communities founded by the Venetians - the new rulers of the island of Lefkada - after 1684.
ΕΝΟΤΗΤΑ 5 Ο ελληνισμός από τα μέσα του 18ου αι. έως τις αρχές του 19ου αι.Nasia Fatsi
Παρουσίαση της κοινωνίας των Ελλήνων από τον 15ο έως το 19ο αιώνα και οι οικοινομικοί και κοινωνικοί μετασχηματισμοί που έλαβαν χώρα από τα μέσα του 18ου έως τις αρχές του 19ου αιώνα.
Ρωμαίικος εσπερινός και ελληνικός όρθρος: Τουρκοκρατία και Νεοελληνικός Διαφω...Ioanna Papandreou
Μία περιήγηση στην Τουκοκρατία και μία εισαγωγή στο Νεολληνικό Διαφωτισμό με σκοπό την εμπέδοση των αντίστοιχων ενοτήτων στο μάθημα της Νεότερης Ιστορίας της Γ΄Γυμνασίου
" ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΒΕΝΕΤΙΑ. Η ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ"
ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ - ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ
κα Χατζή Ευαγγελία
ΕΝΟΤΗΤΑ 5 Ο ελληνισμός από τα μέσα του 18ου αι. έως τις αρχές του 19ου αι.Nasia Fatsi
Παρουσίαση της κοινωνίας των Ελλήνων από τον 15ο έως το 19ο αιώνα και οι οικοινομικοί και κοινωνικοί μετασχηματισμοί που έλαβαν χώρα από τα μέσα του 18ου έως τις αρχές του 19ου αιώνα.
Ρωμαίικος εσπερινός και ελληνικός όρθρος: Τουρκοκρατία και Νεοελληνικός Διαφω...Ioanna Papandreou
Μία περιήγηση στην Τουκοκρατία και μία εισαγωγή στο Νεολληνικό Διαφωτισμό με σκοπό την εμπέδοση των αντίστοιχων ενοτήτων στο μάθημα της Νεότερης Ιστορίας της Γ΄Γυμνασίου
" ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΒΕΝΕΤΙΑ. Η ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ"
ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ - ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ
κα Χατζή Ευαγγελία
REGENCY_ GENDER ROLES IN REGENCY SPANOU _TOLIA.pptxVivi Carouzou
Women in Regency England had few rights and their main purpose was to get married, after which their legal status "disappeared". They spent their youth focusing on accomplishments to make them desirable brides. Men had much more freedom and rights, and chose wives based on wealth and status. Both sexes worked to elevate their social class, as marriage was nearly the only way for women to gain financial security, while wealthier men had more marriage prospects.
REGENCY_ Fashion in regency by Theiakouli K & Gerasimou O.pptxVivi Carouzou
Fashion in the Regency period was used to display social status. For women, the popular style was a fitted bodice and high waistline with light, flowing fabric. Between 1800-1810, white was the most fashionable color for women's dresses. For men, the typical wardrobe included shirts, pants, waistcoats, coats, cravats, socks, shoes and hats in sober colors like dark blue, brown, black and grey. Popular shoes included Hessians for daytime and simpler shoes for evening events.
REGENCY _ Fashion for women in Regency Era by Dimitra Karapanou.pptxVivi Carouzou
The document summarizes women's fashion in the Regency Era from 1811-1820 in Britain. The empire silhouette, with its high waistline and accent on the natural body shape, was very popular. Day dresses were simple with wide necklines and sleeves, while evening dresses became more elaborate with richer fabrics, longer sleeves, and changing waistlines. Wedding dresses were commonly made of simple white muslin. Accessories included gloves, reticules, parasols, fans, and elaborate hairstyles. Jewelry incorporated paste gems and coral. Fashion was influenced by classical art, the French Revolution, and Empress Josephine Bonaparte, and marked a transition from Georgian opulence to refined elegance.
Matchmaking and courtship in Regency-era England (1811-1820) focused on securing financially and socially advantageous marriages. Wealthy families often arranged marriages between close relatives to keep property within the family. Young men and women met at social events like balls and were introduced by friends or family before courting with chaperones. Flirtation involved letter writing and gift exchanging supervised by relatives. Engagements usually lasted several months to years to determine compatibility before small, simple weddings with few guests other than family.
REGENCY GEORGIAN ARCHITECTURE BY FAY KRALLI.pptxVivi Carouzou
Georgian architecture refers to the set of architectural styles prevalent in England between 1714 and 1830, during the reigns of the first four British monarchs of the House of Hanover. Characteristics include symmetry, proportion, and restraint based on classical Greek and Roman styles. Major examples can be found in cities such as Edinburgh, Bath, Dublin, and London. The style emphasized simple mathematical ratios and was later revived as Colonial Revival architecture in the United States and Neo-Georgian architecture in Britain in the late 19th/early 20th centuries.
Matchmaking and courtship in Regency-era England (1811-1820) focused on securing financially and socially advantageous marriages. Wealthy families often arranged marriages between close relatives to keep property within the family. Young men and women met at social events like balls and were introduced by friends or family before courting with chaperones. Flirtation involved letter writing and gift exchanging supervised by relatives. Engagements usually lasted several months to years to determine compatibility before small, simple weddings with few guests other than family.
REGENCY FASHION FOR WOMEN BY KOVANI M & KARATZALIS D.docxVivi Carouzou
The high-waisted neoclassical silhouette continued to define women's fashion in the 1810s, though trim, colors, and angular skirts gradually broke up the classical lines by the end of the decade. Inspiration came from classical antiquity as well as historic periods like the Middle Ages. The Napoleonic Wars influenced fashion with military-inspired details and spread trends across Europe. By 1815, skirts had triangular shapes from gathered backs and short trains, while sleeves puffed out and decorative trims became more common, reflecting a shift to Romantic-era styles.
Regency Literature by Helen Karvouni.pdfVivi Carouzou
The document provides an overview of literature from the Regency era in England between 1811-1820. It discusses classic Regency fiction written during this period by authors like Jane Austen, Sir Walter Scott, and Mary Shelley. It also describes modern Regency fiction set in this era. Some major genres of modern works are historical semi-fiction, military fiction, mysteries, and romance novels. The document lists some famous classic and modern Regency authors and provides brief biographies of notable writers like Jane Austen, Sir Walter Scott, Mary Shelley, and Percy Shelley.
SCIENCE INDUSTRY INVENTIONS IN REGENCY BY STAVLIOTI _ TZAVARA.pptxVivi Carouzou
The Regency era in England lasted from 1811 to 1820 during the rule of Prince George as regent due to the mental illness of his father, King George III. During this period, there were major advances in science, technology, and industry including the increased mechanization of cotton production, improvements in cereal yields through understanding of nitrogen, and the development of steam power for transportation and factories. Canal construction also expanded rapidly to aid transportation. Scientists like Humphry Davy made discoveries in chemistry while others like William Hyde Wollaston and Joseph von Fraunhofer improved optical instruments and spectroscopy. Inventions like the tin can for food preservation and gas lighting were also developed during this innovative time.
FASHION FOR WOMEN AND MEN IN REGENCY BY MICHA & BOULARI.pptxVivi Carouzou
The document summarizes fashion trends for women and men during the Regency period from 1812-1830 in England. For women, dresses transitioned from classical styles to more elaborate Victorian-era fashions. Day dresses emphasized a natural figure with softer corsets while evening gowns incorporated layered fabrics and elaborate embellishments. Men's fashion abandoned lace for tailored coats, pantaloons, waistcoats, and boots as key items. By the 1820s, women's waists rose and skirts widened while men's styles grew plainer, marking the transition between Regency and Victorian fashion norms.
Architecture In The Regency Period by Eleni Siamandoura.pptxVivi Carouzou
During the Regency period from 1811-1820 in Britain, there were two major architectural styles that gained popularity. The first was the Gothic Revival style, which took inspiration from medieval architecture. The second major style was Classical Revival, which featured symmetrical brick homes with stucco details and Greek columns. A key architect of the period was John Nash, who helped define Regency style and designed notable buildings like the Royal Pavilion in Brighton.
2. Η Βοιωτία της αρχαιότητας διέφερε σημαντικά από τον σύγχρονο νομό,
εφόσον αυτός περιλάμβανε και μεγάλο μέρος της αρχαίας Φωκίδας. Επίσης
παλιότερα ο νομός Βοιωτίας ήταν ενωμένος με τον νομό Αττικής και οι δύο
μαζί αποτελούσαν τον νομό Άττικοβοιωτίας’. Η διάλεκτος της Βοιωτίας που
μοιάζει με τη διάλεκτο των Αθηναίων περιλαμβάνει πολλά
λατινικά/ιταλικά, σλαβικά, καταλανικά, αραβικά/τούρκικα και αλβανικά
λεξικά δάνεια. Υπάρχει στενή συγγένεια των ιδιωμάτων της Αθήνας, των
Μεγάρων και της Αίγινας με τα ιδιώματα της Θήβας και της Λιβαδειάς
(τσιτακισμός και αλλά χαρακτηριστικά). (Dodwell, 1819). Τούτο μπορεί να
δικαιολογήσει και την ανάμειξη των επιθέτων.
Στη Βοιωτία σημειώθηκαν εγκαταστάσεις:
ΣΛΑΒΩΝ
Σλαβικά φύλλα κατέλαβαν τη Βοιωτία κατά τον 7ο-8ο αιώνα
μ.Χ. Ο Κώνστας Β΄ ανέλαβε το 658 εκστρατεία κατά των Σλάβων. Αν και τα
αυτοκρατορικά στρατεύματα δεν έφτασαν στη Βοιωτία, φαίνεται η
εκστρατεία να έκανε έμμεσα δυνατή την αποκατάσταση της
αυτοκρατορικής εξουσίας στη Βοιωτία και την ευρύτερη περιοχή για μερικά
χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της παραμονής έχει υποτεθεί ότι έγιναν
κυρίως απελάσεις των πιο πρόσφατων Σλάβων εποίκων παρά κατάκτηση
και υπαγωγή των Σλάβων που ήδη ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή και
θεωρούνταν πιστοί στην αυτοκρατορική εξουσία.
ΙΟΥΔΑΙΩΝ/ ΕΒΡΑΙΩΝ
Η γνώση μας για την ιστορία των εβραϊκών κοινοτήτων της Βοιωτίας πριν
από το 12ο αιώνα είναι περιορισμένη, ελλείψει γραπτών πηγών. Κατά τον
11ο αιώνα ωστόσο ξεκινάει η δημιουργία της βυζαντινής εβραϊκής
κοινότητας στη Θήβα σύμφωνα με τον Α. Sharf. Είναι γνωστό ότι οι Εβραίοι
της Θήβας -πάνω από 2000- ειδικεύονταν στο καθάρισμα του ακατέργαστου
μεταξιού και τη βαφή του με πορφύρα. Η ονομαστή συντεχνία τους, των
«κογχυλευτών» διαδραμάτιζε επίσης καθοριστικό ρόλο στην παραγωγική
και μεταπρατική διαδικασία. Θεωρούνταν οι πιο επιδέξιοι τεχνίτες στο
μετάξι και στην πορφύρα σε όλη την Ελλάδα. Η Θήβα ήταν ένα από τα
σπουδαιότερα, αν όχι το σημαντικότερο κέντρο παραγωγής και εμπορίας
μεταξιού, το οποίο εισήχθη στην πόλη από την Κωνσταντινούπολη τον 9ο
και 10ο αιώνα και συντέλεσε στην ευημερία της. Η τοπική βιομηχανία
περιλάμβανε ένα διάσημο εργαστήριο μεταξιού, του οποίου οι κάτοικοι
αιχμαλωτίστηκαν κατά τη διάρκεια νορμανδικής επιδρομής και
μεταφέρθηκαν στη Σικελία για να ασκήσουν την τέχνη τους.
ΦΡΑΓΚΩΝ/ΚΑΤΑΛΑΝΩΝ
Η λατινική κυριαρχία στη Βοιωτία κατά το 14ο αι. εντάσσεται στο ευρύτερο
πλαίσιο της Φραγκοκρατίας στο νοτιοελλαδικό χώρο κατά την περίοδο
1204-1460 (κατάληψης της Κωνσταντινούπολης από τους Βενετούς και τους
Σταυροφόρους της 4ης σταυροφορίας (1203-1204). Η Βοιωτία αποτέλεσε
μέρος του βουργουνδικού δουκάτου Αθηνών και Θηβών (1209-1311).
Το 1303, ύστερα από πρόσκληση του Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου, μια
ομάδα δυτικών μισθοφόρων, η Companya Catalana και Αραγονέζων
στρατιωτών (Almogavars) αποβιβάστηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Πρόσφεραν τις στρατιωτικές τους υπηρεσίες για δυο χρόνια, αλλά τελικά
έστρεψαν τα όπλα τους εναντίον του Βυζαντίου. Από το 1305 ως το 1309
λεηλάτησαν τη Θράκη, τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία χωρίς να
συναντήσουν καμιά σοβαρή αντίσταση. Το 1310 μπήκαν στην υπηρεσία του
βουργουνδικού δουκάτου των Αθηνών και Θηβών, γρήγορα ωστόσο
στράφηκαν εναντίον του. Συνέτριψαν τις δυνάμεις του στην περίφημη μάχη
του Αλμυρού (1311), καταλαμβάνοντας τη μικρή αυτή ηγεμονία. Πολλοί
κάτοικοι της Θήβας και γενικότερα πληθυσμοί της Βοιωτίας πανικόβλητοι
κατέφυγαν στη βενετική Εύβοια, ενώ η Λιβαδειά υποτάχθηκε ειρηνικά. Οι
3. νικητές επιδόθηκαν σε λεηλασίες και εγκαταστάθηκαν σε όλη την έκταση
της Αττικοβοιωτίας, για 77 ολόκληρα χρόνια (1311-1388), αλλάζοντας το
στρατιωτικό, πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σκηνικό στην περιοχή.
Τουλάχιστον οκτώ αγροτικά φέουδα, με ονόματα που ανήκουν στη
σημερινή χαρτογραφική εικόνα της Βοιωτίας, αναφέρονται στις πηγές:
Δαύλεια/Daulia, Στείρις/Estir, Κάπρενα/Cabrena(Χαιρώνεια), Πέτρα/Patriau,
Νεοχώρι/Neopleus, Ζαγαράς/Zarovira, Συκάμινο/Sykamino,
Καρδίτσα/Kardanitza (Ακραίφνιο), Θίσβη - Καστόριο.
Η μικρή πόλη της Λιβαδειάς αποτέλεσε ένα είδος ιερής πόλης. Στο κάστρο
της και στο ναό του Αγ. Γεωργίου φυλασσόταν η κάρα του ομώνυμου αγίου
(σήμερα στη Βενετία) και στην καγκελαρία του, το πρωτότυπο της
περίφημης σφραγίδας της Εταιρείας με έμβλημα τον δρακοκτόνο άγιο
Γεώργιο. Είναι επίσης γνωστό ότι ορισμένες Λιβαδείτικες οικογένειες, που
είχαν από νωρίς δηλώσει υποταγή, συμπεριλαμβάνονταν στους δημοτικούς
συμβούλους.
Σε όλη τη διάρκεια της Καταλανικής κυριαρχίας στην Ελλάδα, η
Καταλανική Νομοθεσία απαγόρευε στους Έλληνες να παντρεύονται
καθολικές Καταλανές. Στην ευρύτερη περιοχή της Αττικοβοιωτίας
υπάρχουν αρκετά επίθετα με κατάληξη -ες, πχ, Δέδες, που θεωρείται
καταλανική. Ένας από τους κορυφαίους αγιογράφους του 16ου αιώνα, ο
Φράγκος ο Κατελάνος από τη Θήβα (παρεκκλήσι Αγίου Νικολάου Μεγίστης
Λαύρας, καθολικό Μονής Βαρλαάμ Μετεώρων), είχε ενδεχομένως, καθώς
δηλώνει και το προσωνύμιό του, καταλανική καταγωγή. Στην Ελλάδα οι
σημερινοί Καταλανοί εντοπίζουν τις δικές τους ρίζες, που τους
διαφοροποιούν από τις υπόλοιπες ιβηρικές εθνότητες, θεωρώντας ότι η
ίδρυση, περί το 600 π.Χ., του Εμπορίου (Empurias), αποικίας των
μασσαλιωτών Φωκαέων βορειοανατολικά της Βαρκελώνης, μπόλιασε τον
ντόπιο πληθυσμό με ελληνικό πνεύμα και αίμα.
ΑΛΒΑΝΩΝ
Οι τελευταίοι Δούκες των Αθηνών και των Θηβών είχαν να
αντιμετωπίσουν τη ραγδαία μείωση του πληθυσμού της υπαίθρου, λόγω
της πανώλης, των οθωμανικών επιδρομών και του πόλεμου ανάμεσα σε
βυζαντινές και φραγκικές δυνάμεις Προσκάλεσαν λοιπόν Αλβανούς
εποίκους για να κατοικήσουν στην εγκαταλελειμμένη περιοχή και να
αποτελέσουν το νέο ιππικό για την προστασία της από τους Οθωμανούς
επιδρομείς.
Στη Βοιωτία υπήρχαν Αρβανίτες εγκατεστημένοι ήδη από το 1272. Όπως
αναφέρεται στο πρακτικό ίδρυσης του μοναστηριού της Μακρυνίτσας
(1272), υπάρχουν δύο τουλάχιστον οικισμοί με αρβανίτικα ονόματα: η
Κάπραινα (Χαιρώνεια) και η Σκριπού (Ορχομενός). Η λέξη Κάπραινα στα
αρβανίτικα σημαίνει «τόπος με ζαρκάδια» και η λέξη «Σκριπού», Αλμυρός.
Τα πρώτα αρβανιτοχώρια δημιουργούνται στην ευρύτερη περιοχή της
Θήβας από το 1393 μ.Χ. (14ο αι.) με πρωτοβουλία του κυρίαρχου στην
περιοχή, φλωρεντινού τραπεζίτη και τυχοδιώκτη Nerio I Acciauoli (Νέριο
Ατζαγιόλι).
«Μας γίνεται παράκλησις να θελήσωμε να δώσωμε προνόμιο σε κάθε
Έλληνα και Αρβανίτη που θα θελήσει να έλθει στο δουκάτο της Αθήνας να
είναι ασύδοτος (=απαλλαγμένος από φόρους) για δύο χρόνια». Παράλληλα,
τους δόθηκε και γεωργικός ή κτηνοτροφικός κλήρος. Πολλοί Αρβανίτες από
το δουκάτο της Υπάτης εγκαταστάθηκαν στο πέρασμα των Θερμοπυλών
και στα χωριά Λιβανάτες, Τραγάνα, Μάζι, Προσκυνά, Μαρτίνο, Μαλεσίνα
και Λάρυμνα. Παράλληλα, εγκατέστησε άλλους γύρω από τον Ελικώνα,
στα χωριά Κυριάκι, Ζερίκι, Ζαγαράς, Χώστια, Δόμβραινα, Σάχου,
Βρασταμίτες, Σωληνάρι, Στροβίκη και σε 30 περίπου ακόμα, στην υπόλοιπη
Βοιωτία.
Οι νέες αποικίες είναι όλες πολύ μικρές, ενώ τα επιζώντα ελληνικά χωριά
είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερα, κυρίως στην ενδοχώρα και τις ορεινές
περιοχές τις οποίες οι Έλληνες αγρότες εγκατέλειψαν κατά τη διάρκεια των
κρίσεων του ύστερου 14ου αιώνα. Τα ελληνικά χωριά της φραγκικής
περιόδου επιβίωσαν κατά το 16ο και 17ο αιώνα, με ολοένα αυξανόμενο
πληθυσμό και οικονομική παραγωγικότητα στο πλαίσιο των πρώτων 150
ετών της "οθωμανικής ειρήνης". Στα περίπου εξήντα αρβανιτοχώρια της
ευρύτερης περιοχής με την πάροδο των χρόνων οι κάτοικοι αφομοιώθηκαν
4. με το γηγενή πληθυσμό, δημιουργώντας τους Αρβανίτες. Μιλούσαν εκτός
από την Ελληνική γλώσσα και την Αρβανίτικη. Αυτοπροσδιορίζονται ως
Έλληνες και διαχώριζαν τον εαυτό τους από τους Αλβανούς. Οι Αρβανίτες
της Βοιωτίας χρησιμοποιούν δίγλωσση διάλεκτο και τα αρβανίτικα της
Βοιωτίας μπορεί διαφέρουν από τα αρβανίτικα που μιλιούνται σε άλλη
περιοχή. Στην ευρύτερη περιοχή της Αττικοβοιωτίας υπάρχουν αρβανίτικα
τοπωνύμια βαφτιστικά ονόματα και επίθετα (γύρω στα 1000),
Κριεκούκι/Ερυθρές, Βάρκι(ζα) η μικρή βάρκα, Αμυγδαλέ(ζα) η μικρή
αμυγδαλιά, Καλογρέ(ζα) η μικρή καλογριά, Λιόσης, Μαζαράκης, Μάζης
(κορυφαίος), Μπίμπης (πάπια/χήνα), Τζάθας (ξυπόλυτος), Μπότσης,
Βόγκλης/Βόγλης, Πούλος, Μάνεσης (βραδύς), Τάτσης (Δημητράκης),
Σκούρας, Λιάπης (ο μικρός Χαράλαμπος), Ντρίτσας (ο μικρός Ανδρέας),
Λιόλιος ή Γκιόκας (ο μικρός Γεώργιος), Κίτσος (ο μικρός Χρήστος), Κόλλιας
(Νικόλαος), Τσεβή, (μικρή Παρασκευή).
ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΩΝ ΠΟΙΜΕΝΩΝ
ήδη πριν από την Επανάσταση του 1821, αρχικά εποχικά -ξεχείμαζαν στην
περιοχή- και μετά μόνιμα. Ήταν ελληνόφωνοι, φορείς όμως βορείων
ιδιωμάτων, π.χ. Σουλιώτες, Ευρυτάνες, -το ε γίνεται ι , το ο γίνεται ου, ή το
σ γίνεται sh. Στον κτηνοτροφικό τομέα, η Βοιωτία αποτέλεσε μοναδικό
πέρασμα των μετακινούμενων – νομαδικών και ημινομαδικών – κοπαδιών
και σταδιακά χώρο μόνιμης εγκατάστασής τους σε συνδυασμό με την
υπάρχουσα οικόσιτη και χωρική (ή κοπαδιάρικη) κτηνοτροφία. Ποιμενικές
φυλές, Σαρακατσαναίοι, Καραγκούνηδες, Βλάχοι, κ.λπ. με επίθετα
Καλλιωραίοι και Ζερβαίοι από το ‘άντε καλή ώρα’ δημιούργησε το
παρατσούκλι Καλλιώρας.
ΒΛΑΧΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΟΒΛΑΧΩΝ
που μιλούν την Βλάχικη γλώσσα και την Μογλενίτικη γλώσσα. Ο
Καμπούρογλου (1896: 95-96), κάνει λόγο για εγκαταστάσεις Σκηνιτῶν
(«τέκνα τῆς Πίνδου»), οι οποίοι αποκαλούνταν «Βλάχοι», αν και δεν
επρόκειτο για Αρμάνους, αλλά για Σαρακατσάνους. Στην περίοδο της
Αντιβασιλείας oι εγκαταστάσεις γίνονται με εμπόδια λόγω γραφειοκρατίας
και εσωτερικών προστριβών. Ο Όθωνας διαμορφώνει αξιόλογο θεσμικό
πλαίσιο το οποίο ωστόσο αδυνατεί να εφαρμοστεί αμέσως και καθ’
ολοκληρίαν. Γίνεται προσπάθεια για ομαλή ένταξη των προσφύγων στις
τοπικές κοινωνίες και ενασχόλησή τους με τη γεωργία, όχι πάντα επιτυχής.
Πάντως οι πρόσφυγες οδηγούν σε επανεξέταση του ζητήματος των εθνικών
γαιών και συγκρότηση ενός αλυτρωτικού κινήματος που θα οδηγήσει στην
Μεγάλη Ιδέα.
ΟΘΩΜΑΝΩΝ
Η αστική ζωή στη Βοιωτία στους οθωμανικούς χρόνους έχει αφήσει λιγοστά
ίχνη ενώ οι περισσότερες πληροφορίες προέρχονται από τις περιγραφές των
Δυτικών περιηγητών και τις εικόνες που συνοδεύουν τα βιβλία τους.
Οθωμανοί αξιωματούχοι με τις οικογένειές τους και άλλοι μουσουλμανικοί
πληθυσμοί ζούσαν στην περιοχή σε αναλογία περίπου 1/3
(Μουσουλμάνοι/Έλληνες) από το 1784, και με αυξομειώσεις στο
μουσουλμανικό στοιχείο αργότερα κατά τις αρχές του 19ου αι. Αυτό
επιβεβαιώνεται και από την ύπαρξη τζαμιών και από τα χωριά με διπλά
ονόματα, ελληνικά και οθωμανικά. Η Λιβαδειά δεν είχε πολυάριθμο
τουρκικό πληθυσμό ούτε και έντονη οθωμανική διοικητική εξουσία με
αποτέλεσμα να προσελκύει νέους κατοίκους που βοήθησαν την οικονομική
της ανάπτυξη.
5.
6. ΓΑΛΛΩΝ -- ΑΓΓΛΩΝ
Ο σημερινός κάμπος της Κωπαΐδας, στην προϊστορική εποχή αποτελούσε
την μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας. Σύμφωνα με την άποψη των
αρχαιολόγων είχε αποξηρανθεί από τους Μινύες του Ορχομενού στο 1.600
π.Χ. περίπου. Νεότερα όμως ευρήματα θέτουν υπό αμφισβήτηση αυτή την
χρονολόγηση και την μεταθέτουν πριν το 2.000 π.Χ. Το έργο αυτό είτε εξ
αιτίας σεισμών, είτε εξ αιτίας κοινωνικών και πολιτικών αναστατώσεων
που έλαβαν χώρα γύρω στα 1.300 π.Χ. καταστράφηκε, με αποτέλεσμα η
Κωπαΐδα να ξαναγίνει λίμνη και να παραμείνει έτσι πάνω από τρεις
χιλιάδες χρόνια.
Το ενδιαφέρον των Άγγλων
Το 1858 ο εκπρόσωπος Άγγλων επιχειρηματιών Γουέμπστερ φθάνει στην
Ελλάδα, προκειμένου να ιδεί από κοντά την Κωπαΐδα και να
διαπραγματευτεί με την κυβέρνηση το θέμα της αποξήρανσης. Από την
αυτοψία που έκανε υπολόγισε ότι τα νερά της λίμνης κάλυπταν περίπου
175000 στρέμματα. Οι προτάσεις των Άγγλων προέβλεπαν, την
αφορολόγητη εκμετάλλευση των αποξηραμένων εκτάσεων για τα πέντε
πρώτα χρόνια κατά την παραχώρηση της διαχείρισης τον κάμπου για 99
χρόνια με πληρωμή στο κράτος τον 20% πάνω στα παραγόμενα προϊόντα.
Οι προτάσεις που θεωρήθηκαν πολύ συμφέρουσες για την Ελλάδα. Όμως
αι Άγγλοι ζητούσαν ακόμη τα γύρω από την Κωπαΐδα βουνά ως νομή των
ποιμνιοστασίων κτηνοτρόφων και γεωργών που θα έφερναν από την
Αγγλία προκειμένου να δουλέψουν στου κάμπο. Στην τελευταία απαίτηση
των Άγγλων μεγάλη ήταν η αντίδραση τον τύπου της εποχής. Ο ποιητής Π.
Σούτσος στην εφημερίδα Ήλιος έγραφε:
‘Θέλομεν η αυτόνομος Ελλάς έχει μόνους Έλληνας και ουχί αποίκους
Άγγλους και Γερμανούς πλουτίσαντες μεν την Ελλάδα, αλλά
διαστρέφοντας την καθαράν ημών αρχαίων γλώσσαν… και
παρεμβάλλοντας άλλα ήθη και άλλα έθιμα εις τα έθιμα ημών".
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Σύμφωνα με τα στοιχεία εγκατάστασης του Κέντρου Μικρασιατικών
Σπουδών πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Θήβα, στο Πλατανάκι,
στη Λιβαδειά και στο Σαράντη. Στη Λιβαδειά δημιουργήθηκε το 1929 ένας
προσφυγικός συνοικισμός (ο Άγιος Μελέτιος) ο οποίος κατοικήθηκε από 150
οικογένειες. Η καταγωγή τους ήταν από την περιφέρεια των Σωκίων της Μ.
Ασίας και ασχολήθηκαν κυρίως με τη γεωργία. Η καπνοκαλλιέργεια
αναπτύχθηκε στην περιφέρεια της Θήβας (Καπαρέλι, Πλαταιές,
Μελισσοχώρι, Μουρίκι κ.ά), μετά την εγκατάσταση των προσφύγων (1923-
24). Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι το 1911 καλλιεργούνταν 28 στρ. με
καπνό και το 1929 13.709 στρ. με πιο διαδεδομένη την ποικιλία «Μυρωδάτα
Σμύρνης».
Η έλευση και η εγκατάσταση των προσφύγων στην Βοιωτία, όπως και στις
άλλες περιοχές, δεν έγινε χωρίς προστριβές και διαμαρτυρίες, καθώς η
τοπική κοινότητα αρνήθηκε την άμεση εγγραφή τους στα μητρώα και οι
ντόπιοι διεκδίκησαν τα απαλλοτριωτέα κτήματα. Ωστόσο τα ζητήματα
αυτά διευθετήθηκαν και η επαφή των προσφύγων με το τοπικό στοιχείο,
επιτεύχθηκε σταδιακά τόσο στο οικονομικό όσο και στο κοινωνικό και στο
πολιτιστικό επίπεδο. Οι Μικρασιάτες επεδίωκαν την ένταξη και
ενσωμάτωσή τους στη νέα πατρίδα και μέσω των επιγαμιών που συνήψαν
με τους ντόπιους, κυρίως μετά τον πόλεμο. Οι Μικρασιάτες έφεραν μαζί
τους πολιτισμικά ήθη-έθιμα και παραδόσεις, τεχνογνωσία και διατροφικές
συνήθειες, τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο πολιτισμικών ανταλλαγών
και επιρροών μεταξύ των κατοίκων της περιοχής. Στον Νομό Βοιωτίας
έχουν ιδρυθεί και δραστηριοποιούνται σήμερα Πολιτιστικοί Σύλλογοι
Μικρασιατών στη Θήβα (από το 2004) και στη Λιβαδειά.
7. Στα νεότερα χρόνια έγιναν εγκαταστάσεις Γάλλων, Ρωσοπόντιων,
Αλβανών, Βορειοηπειρωτών, Πομάκων, Ινδών, Πακιστανών, Κινέζων,
Βούλγαρων, Ρουμάνων, Πολωνών, Ουκρανών, Σύριων, και πολλών άλλων
εθνικοτήτων από την Ευρώπη και τον κόσμο.
ΠΗΓΕΣ
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1830
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΗ ΒΟΙΩΤΙΑ
ΚΑΤΑΛΑΝΟΙ ΣΤΗ ΒΟΙΩΤΙΑ (1311-1380)
ΕΒΡΑΙΟΙ ΣΤΗ ΒΟΙΩΤΙΑ
ΑΓΓΛΙΚΗ ΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ
Η ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΤΗΣ ΚΩΠΑΪΔΑΣ
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΚΩΠΑΪΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
ΚΩΠΑΪΔΑ - ΔΗΜΟΣ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ ΒΟΙΩΤΙΑΣ
Η ΛΙΜΝΗ - ARCHIVE.TODAY