http://e-taksh.blogspot.gr/2015/03/628.html Ιστορία Ε΄ 6.28. ΄΄ Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα ΄΄

1. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 6 - Κεφάλαιο 28:
΄΄ Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά
προβλήματα ΄΄
 Σχεδιαγράμματα
 Θεωρία
 Παρουσιάσεις
http://e-taksh.blogspot.gr

2. eva -edu
Κάποιοι αυτοκράτορες της μακεδονικής δυναστείας έκαναν πολλά λάθη και το βυζάντιο είχε πολλά
προβλήματα.
Οι αυτοκράτορες αυτοί βοηθούσαν τους πλούσιους και τους δυνατούς και δεν βοηθούσαν τους αγρότες.
Επίσης δεν έδιναν γη στους ακρίτες που ήταν στα σύνορα.
Ακόμη το κράτος δεν είχε πολλά χρήματα για αυτό και οι έμποροι δεν πουλούσαν προϊόντα με τα καράβια
τους.
Ερωτήσεις για το σχολείο
Τι προβλήματα είχε το βυζαντινό κράτος;
1)…………………..……………………………………………………………………………………………
2)…………..……………….….…………………………………………………………………………….......
3)…………..…………………………………………………………………………………………………….

3. Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»
Ενότητα Στ΄: Το Βυζάντιο παρακμάζει και υποκύπτει σε κατακτητές – Κεφάλαιο 28ο
Σαμούχος Πέτρος©
τελευταία χρόνια Μακεδονικής δυναστείας
προβλήματα
 το κράτος βρίσκεται σε παρακμή
 οι αυτοκράτορες παίρνουν το μέρος των πλουσίων
με νομοθετικά μέτρα
 καταργούν τον νόμο του «Αλληλέγγυου»
 σταματούν να δίνουν γη στους Ακρίτες και επιτρέπουν την
πώληση των κτημάτων τους
 προσλαμβάνουν ξένους μισθοφόρους στον βυζαντινό στρατό
αποτέλεσμα
αναταραχή στο κράτος – εσωτερικά προβλήματα
 οι αγρότες έμειναν απροστάτευτοι απέναντι στους πλούσιους
 καταργήθηκε ο θεσμός των Ακριτών, τα κτήματα φορολογήθηκαν
και πολλοί τα πούλησαν
 τα κρατικά έσοδα περιορίστηκαν
 ο πολεμικός και εμπορικός στόλος παραμελήθηκε
 παραχωρήθηκαν εμπορικά προνόμια στους Βενετούς
οι ενέργειες αυτές
 μείωσαν ακόμα τα κρατικά έσοδα
 το Βυζάντιο εξαρτάται από τις ναυτικές πόλεις της Ιταλίας
 δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλέον τους εχθρούς του
Το κράτος αντιμετωπίζει
μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος
http://samouchos.weebly.com/

4. Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»
Ενότητα Στ΄: Το Βυζάντιο παρακμάζει και υποκύπτει σε κατακτητές – Κεφάλαιο 28ο
Σαμούχος Πέτρος©
Περίληψη μαθήματος
Ερωτήσεις
 Γιατί τα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής δυναστείας το βυζαντινό
κράτος οδηγήθηκε στην παρακμή;
 Ποια νομοθετικά μέτρα δημιούργησαν αναταραχή στην αυτοκρατορία;
 Γιατί οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών ένιωθαν αποκομμένοι από
την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας;
 Τι συνέβη με τους Ακρίτες; Πώς κρίνεις την κατάργηση του θεσμού
των Ακριτών; Ποιον ωφέλησε τελικά;
 Γιατί οι Βυζαντινοί στήριξαν την ασφάλειά τους στους Βενετούς, με
αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια;
 Πώς κρίνεις το γεγονός ότι αντικαταστάθηκε ο εθνικός στρατός από
μισθοφόρους; Ωφέλησε την αυτοκρατορία;
 Πώς κρίνεις το γεγονός ότι οι Βυζαντινοί παραχώρησαν εμπορικά
προνόμια στις πόλεις της Ιταλία; Τους ωφέλησαν τελικά;
Τα μέτρα για την προστασία των γεωργών δεν εφαρμόζονται.
Η πρωτεύουσα αποξενώνεται από τις αγροτικές επαρχίες
της. Ο στρατός αποδυναμώνεται, ο λαός δυσαρεστείται και τα
οικονομικά του κράτους παραλύουν.
Βυζαντινός φορολόγος εισπράττει χρήματα από τους οφειλέτες
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος
http://samouchos.weebly.com/

5. ΙΣΤΟΡΙΑ Ε’
– ΚΕΦ. 28. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ
Τελευταία χρόνια Μακεδονικής Δυναστείας : Η αυτοκρατορία οδηγείται σε παρακμή.
Νομοθετικά μέτρα
Ξένοι μισθοφόροι
(Βαράγγοι) στη θέση
των βυζαντινών
στρατιωτών.
 Οι αγρότες έμειναν
απροστάτευτοι απέναντι
στους Δυνατούς και τους
φοροεισπράκτορες.
 Αποξένωση και
αντιπαλότητα προς τους
κατοίκους της πρωτεύουσας.
 Καταργείται ο θεσμός των
ακριτών.
 Τα κτήματα των ακριτών
πλέον φορολογούνται, έτσι
κινδυνεύουν να τα χάσουν.
 Τα πουλούσαν, εξαγόραζαν
τη στρατιωτική θητεία.
 Τα έσοδα περιορίζονται, τα
έξοδα πολλαπλασιάζονται.
 Δαπάνες για καράβια
εμπορικά, πολεμικά
περικόπτονται.
 Παραχώρηση διακίνησης
προϊόντων σε Βενετούς μαζί
με εμπορικά προνόμια.
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής
Εξάρτηση από ναυτικές πόλεις
Ιταλίας. Αδυναμία αντιμετώπισης
νέων εχθρών.
Οι αυτοκράτορες υποστήριξαν τους «Δυνατούς»
Σταμάτησαν να δίνουν γη
στους ακρίτες των συνόρων.
Μπορούν πια αυτά που είχαν
να τα πουλούν στους
Δυνατούς.
Κατάργησαν το νόμο του
“Αλληλέγγυου”
που προστάτευε τους
μικροκαλλιεργητές από τους
Δυνατούς και τους
φοροεισπράκτορες.
Δημιουργός: Βασίλης Παπαγιάννης http://blogs.sch.gr/vpapagiann/

6. 28. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Τελευταία χρόνια Μακεδονικής Δυναστείας ►αυτοκρατορία σε παρακμή.
►πήραν το μέρος πλουσίων + Δυνατών.
Νομοθετικά μέτρα
Κατάργησαν το νόμο του
“Αλληλέγγυου”
που προστάτευε τους
μικροκαλλιεργητές από τους
Δυνατούς και τους
φοροεισπράκτορες.
Σταμάτησαν να δίνουν γη στους
ακρίτες των συνόρων. Μπορούν
πια αυτά που είχαν να τα πουλούν
στους Δυνατούς.
Ξένοι μισθοφόροι στη θέση των
βυζαντινών στρατιωτών.
Δημιουργήθηκαν προβλήματα
Οι αγρότες απροστάτευτοι
απέναντι στους Δυνατούς και τους
φοροεισπράκτορες. Αποξένωση
και αντιπαλότητα προς τους
κατοίκους της πρωτεύουσας.
Καταργείται ο θεσμός των
ακριτών. Τα κτήματα των
ακριτών πλέον φορολογούνται,
έτσι κινδυνεύουν να τα χάσουν.
Τα πουλούσαν, εξαγόραζαν τη
στρατιωτική θητεία.
Τα έσοδα περιορίζονται, τα έξοδα
πολλαπλασιάζονται.
Δαπάνες για καράβια εμπορικά ,
πολεμικά περικόπτονται.
Διακίνηση προϊόντων σε
Βενετούς + Προνόμια.
↓ ↓
Εξάρτηση από
ναυτικές πόλεις
Ιταλίας.
Αδυναμία
αντιμετώπισης
νέων εχθρών.
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

7. Τελευταία χρόνια Μακεδονικής ∆υναστείας (11ος
αι.).
παρακµή του κράτους µέτρα υπέρ των ∆υνατών
Νοµοθετικά µέτρα.
Κατάργηση
του
«Αλληλέγγυου».
Τέλος στην παροχή δωρεάν γης
στους ακρίτες.
Κατάργηση φοροαπαλλαγών
ακριτών.
∆ικαίωµα να πουλούν τη γη
τους στους ∆υνατούς.
Μισθοφόροι στη
θέση των
βυζαντινών
στρατιωτών.
Αποτελέσµατα.
Αναταραχή και δηµιουργία εσωτερικών προβληµάτων.
Κατάργηση του
θεσµού των
ακριτών.
Οι αγροτικοί
πληθυσµοί ήταν
απροστάτευτοι
απέναντι στους
∆υνατούς.
Αντιπαλότητα µε τους
κατοίκους της
πρωτεύουσας.
Μείωση των εσόδων του
κράτους.
Περικοπή δαπανών του
εµπορικού και πολεµικού
στόλου.
Το εµπόριο στα χέρια των
Βενετών (προνόµια).
Εξάρτηση από τις
ιταλικές ναυτικές
πόλεις.
Αδυναµία
αντιµετώπισης
εχθρών.
Παιδίον Τόπος

8. 28. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Το κράτος αντιμετωπίζει προβλήματα:
 Οι τελευταίοι Μακεδόνες αυτοκράτορες έκανα λάθος ενέργειες
και οδήγησαν το κράτος σε παρακμή.
 Πήραν το μέρος των αξιωματούχων και των δυνατών και
δημιούργησαν νέα νομοθετικά έργα.
Τα νέα νομοθετικά μέτρα:
 Κατάργησαν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και άλλες διατάξεις,
που προστάτευαν τους μικρούς καλλιεργητές από τους δυνατούς.
 Σταμάτησαν να δίνουν κλήρο γης στους Ακρίτες των συνόρων
και επέτρεψαν και σ’ αυτούς που είχαν από πριν να τον πουλούν
στους δυνατούς.
 Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση των βυζαντινών
στρατιωτών, γιατί πίστευαν ότι κόστιζαν λιγότερα χρήματα στο
κράτος.
Τα προβλήματα που δημιούργησαν τα νέα νομοθετικά μέτρα:
 Οι αγρότες έμειναν ξανά απροστάτευτοι στα χέρια των δυνατών.
 Αποξενώθηκαν από Κωνσταντινούπολη και ένιωθαν τους
κατοίκους της εχθρούς.

9.  Οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών δεν μπορούσαν να πάνε
στο στρατό ως ακρίτες.
 Τα κτήματά τους φορολογήθηκαν και κινδύνευαν να τα χάσουν ή
να γίνουν δούλοι στους δυνατούς.
 Πολλοί εξαγόραζαν τη στρατιωτική τους θητεία και πήγαιναν
στις πόλεις.
Τα οικονομικά του κράτους:
 Τα κρατικά έσοδα είχαν περιοριστεί και τα έξοδα
πολλαπλασιάζονταν.
 Τα έξοδα για τη συντήρηση του εμπορικού και πολεμικού
ναυτικού ήταν πολλά, γι’ αυτό τα καράβια και το πολεμικό ναυτικό
εγκαταλείφτηκαν.
 Η ασφάλεια του Βυζαντίου και η μεταφορά των προϊόντων
ανατέθηκε με συνθήκη στους Βένετους, στους οποίους δόθηκαν
πολλά εμπορικά προνόμια.
 Οι ταπεινωτικές συνθήκες με τις οποίες παραχωρήθηκαν τα
προνόμια στους ξένους οδήγησαν το κράτος σε εξάρτηση από τις
ναυτικές πόλεις της Ιταλίας.
Σκάρπα Ηλέκτρα

10. 28. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
1. Ποιοι κυβέρνησαν το Βυζάντιο στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής
Δυναστείας και ποιες συνέπειες είχε αυτό;
Στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής δυναστείας το βυζαντινό κράτος κυβέρνησαν
αυτοκράτορες, που με τις λαθεμένες ενέργειές τους έβλαψαν την αυτοκρατορία και το
οδήγησαν σε παρακμή.
2. Γιατί έγινε αυτό;
Γιατί πήραν το μέρος των πλούσιων αξιωματούχων της πρωτεύουσας και των «δυνατών»
των επαρχιών, οι οποίοι δυσανασχετούσαν για τα μέτρα των προηγούμενων
αυτοκρατόρων.
3. Ποια νομοθετικά μέτρα πήραν;
● Κατάργησαν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και άλλες διατάξεις, που προστάτευαν τους
μικρούς καλλιεργητές από τους δυνατούς και τους εισπράκτορες των φόρων.
● Σταμάτησαν να δίνουν στρατιωτόπια στους ακρίτες και επέτρεψαν σ’ αυτούς που είχαν
να τα πουλήσουν στους δυνατούς και υπερέχοντες.
● Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση των βυζαντινών στρατιωτών, θεωρώντας ότι
αυτοί στοίχιζαν λιγότερο στο κράτος.
4. Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτών των μέτρων;
Τα μέτρα αυτά προκάλεσαν αναταραχή και δημιούργησαν πολλά εσωτερικά προβλήματα
στο κράτος. Οι αγροτικοί πληθυσμοί έμειναν απροστάτευτοι στα χέρια των δυνατών και
των φορολόγων. Έτσι οι κάτοικοι της επαρχίας ένιωθαν τους κατοίκους της
πρωτεύουσας εχθρούς και αντίπαλους.
5. Τι έγινε με τους κατοίκους των ακριτικών περιοχών;
Δεν μπορούσαν να καταταγούν στο στρατό ως ακρίτες. Τα κτήματά τους μπήκαν σε
φορολογία και κινδύνευαν να τα χάσουν ή να γίνουν δουλοπάροικοι των δυνατών.
6. Πώς αντιμετώπισαν αυτή την κατάσταση οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών;
Πουλούσαν τα κτήματά τους, εξαγόραζαν τη στρατιωτική τους θητεία και αναζητούσαν
καλύτερη τύχη στις πόλεις.
7. Ποια ήταν η κατάσταση των οικονομικών του κράτους;
Τα κρατικά έσοδα είχαν περιοριστεί και τα έξοδα πολλαπλασιάζονταν. Οι δαπάνες για τη
συντήρηση του πολεμικού και εμπορικού στόλου θεωρήθηκαν μεγάλες. Τα καράβια
παραμελήθηκαν και το πολεμικό ναυτικό εγκαταλείφθηκε.
8. Σε ποιον ανατέθηκε η ασφάλεια και το εμπόριο;
Η ασφάλεια και η διακίνηση των προϊόντων ανατέθηκε με συνθήκη στους Βενετούς, στους
οποίους δόθηκαν πολλά εμπορικά προνόμια.
9. Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτών των ενεργειών;
Οι ενέργειες αυτές μείωσαν ακόμα περισσότερο τα έσοδα του κράτους. Οι ταπεινωτικές
συνθήκες παραχώρησης προνομίων σε ξένους οδήγησαν το Βυζάντιο σε εξάρτηση από τις
ναυτικές πόλεις της Ιταλίας και σε αδυναμία να αντιμετωπίσει τους νέους εχθρούς που
απειλούσαν και παραβίαζαν τα σύνορά του.
eimet08

11. ΚΕΦ.28
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
1) Τι συνέβη στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής Δυναστείας;
Οι αυτοκράτορες που κυβέρνησαν πήραν το μέρος των πλούσιων και των
δυνατών και οδήγησαν την αυτοκρατορία σε παρακμή.
2) Τι νομοθετικά μέτρα πήραν;
 Κατάργησαν το νόμο του «αλληλέγγυου» που προστάτευε τους
μικροκαλλιεργητές από τους δυνατούς.
 Σταμάτησαν να δίνουν γη στους ακρίτες και επέτρεψαν αυτούς
που την είχαν να την πουλούν στους δυνατούς.
 Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση βυζαντινών στρατιωτών.
3) Τι προκάλεσαν τα μέτρα αυτά;
Δημιούργησαν πολλά εσωτερικά προβλήματα στο κράτος.
Συγκεκριμένα:
Oι αγρότες έμειναν απροστάτευτοι απέναντι στους δυνατούς και
τους εισπράκτορες. Έτσι άρχισαν να νιώθουν εχθρικά για τους
κατοίκους της πρωτεύουσας.
Kαταργείται ο θεσμός των ακριτών και τα κτήματα τους
φορολογούνται. Έτσι οι ακρίτες κινδυνεύουν να τα χάσουν από τους
δυνατούς γι αυτό και πολλοί τα πουλούσαν και αναζητούσαν
καλύτερη τύχη ή εξαγόραζαν τη θητεία τους.
Tα οικονομικά του κράτους βρέθηκαν σε κακή κατάσταση αφού τα
έσοδα περιορίστηκαν και τα έξοδα πολλαπλασιάστηκαν. Οι δαπάνες
για τη συντήρηση του εμπορικού και πολεμικού στόλου θεωρήθηκαν
μεγάλες και έτσι το ναυτικό παραμελήθηκε. Η ασφάλεια του
βυζαντίου ανατέθηκε στους Βενετούς που τους δόθηκαν εμπορικά
προνόμια.
Όλα τα παραπάνω οδήγησαν:
α) στην αδυναμία αντιμετώπισης των εχθρών και
β) στην εξάρτηση από τις ναυτικές πόλεις της Ιταλίας.
Δημήτρης Βογιατζάκης

12. 28. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Μέχρι τώρα μελετήσαμε την ακμή του Βυζαντίου, δηλαδή την πρόοδο και τη βελτίωση που
είχε. Στο μάθημα αυτό θα δούμε πως άρχισε να παρακμάζει, δηλαδή να χάνει τη δύναμή του.
1. Πότε άρχισε η παρακμή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας;
Η παρακμή του Βυζαντίου άρχισε περίπου τον 11ο
αιώνα, όταν κάποιοι αυτοκράτορες
της Μακεδονικής δυναστείας πήραν λανθασμένες αποφάσεις. Οι αυτοκράτορες αυτοί
πήραν το μέρος των πλουσίων και δυνατών.
2. Τι αποφάσεις πήραν αυτοί οι αυτοκράτορες;
Οι αυτοκράτορες εκείνης της εποχής αποφάσισαν με νόμους:
 Να καταργήσουν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και κάποιους παλαιότερους
νόμους, που προστάτευαν τους πιο αδύναμους και την περιουσία τους.
 Να σταματήσουν να δίνουν στρατιωτόπια στους ακρίτες (γη που τους έδιναν
δωρεάν για να καλλιεργούν και να συντηρούνται).
 Όποιος από τους ακρίτες είχε γη μπορούσε να την πουλήσει σε πλούσιο.
 Να βάλουν στο στρατό ξένους στρατιώτες ως μισθοφόρους, δηλαδή στρατιώτες
που πληρώνονταν, αντί για τους Βυζαντινούς. Αυτό το έκαναν με τη σκέψη ότι με
αυτό τον τρόπο δε θα ξόδευαν πολλά χρήματα.
3. Ποια ήταν τα αποτελέσματα των παραπάνω μέτρων;
Γενικά δημιουργήθηκαν πολλά εσωτερικά προβλήματα στο βυζαντινό κράτος.
1. Οι αγροτικοί πληθυσμοί που ήταν και πιο φτωχοί έμειναν απροστάτευτοι
απέναντι στους πιο δυνατούς και τους φορολόγους (αυτοί που εισέπρατταν τους
φόρους). Οι πληθυσμοί της υπαίθρου άρχισαν να βλέπουν σαν αντιπάλους και
εχθρούς τους κατοίκους της πρωτεύουσας.
2. Δε μπορούσε πια κάποιος πολίτης να γίνει ακρίτας.
3. Όσοι ήταν ακρίτες κινδύνευαν να χάσουν τα κτήματα τους ή να γίνουν δούλοι σ’
αυτά, γιατί τώρα πια έπρεπε να πληρώνουν φόρους. Πολλοί ακρίτες πούλησαν
το κτήμα τους και έφυγαν για μεγαλύτερες πόλεις.
4. Το κράτος δεν είχε έσοδα και τα έξοδα του ήταν πολύ περισσότερα.
5. Επειδή θεώρησαν ότι ξόδευαν πολλά χρήματα για να συντηρούν τα πλοία του
ναυτικού και τα εμπορικά πλοία, τα καράβια παραμελήθηκαν και σιγά σιγά
εγκαταλείφθηκε το πολεμικό ναυτικό. Αυτό βέβαια σήμαινε πως το κράτος ήταν
εύκολος στόχος για αντιπάλους.
6. Το εμπόριο και τη μετακίνηση των προϊόντων ανέλαβαν οι Βενετοί που
απέκτησαν πολλά προνόμια, μετά από μια συμφωνία που υπέγραψαν με τους
Βυζαντινούς. Αυτό ήταν αρνητικό, γιατί τώρα θα εξαρτιόταν από ένα ξένο λαό.
Nansy Tzg

13. Φώτης Τουλιόπουλος

14. Φώτης Τουλιόπουλος

15. Φώτης Τουλιόπουλος

16. Κεφάλαιο 28ο
To Κράτος αντιμετωπίζει
μεγάλα εσωτερικά προβλήματαμεγάλα εσωτερικά προβλήματα.
Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

17. Τα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής
Δ ί β ζ ό άΔυναστείας το βυζαντινό κράτος
κυβέρνησαν αυτοκράτορες, που με
λαθ έ α άτις λαθεμένες αποφάσεις τους
οδήγησαν την αυτοκρατορία σε
παρακμήπαρακμή.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

18. ΟΟι αυτοκράτορες αυτοί
πήραν το μέρος των
ύ ξ ύπλούσιων αξιωματούχων
και των αρχόντων, οι
ί δ ύοποίοι δυσανασχετούσαν
για τα μέτρα των
ύπροηγούμενων
αυτοκρατόρων.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

19. Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

20. Κ ά όΚ ά όΚατάργησαν το νόμοΚατάργησαν το νόμο
του «του «ΑλληλέγγυουΑλληλέγγυου»»η γγη γγ
και άλλες διατάξειςκαι άλλες διατάξεις
που προστάτευανπου προστάτευανπου προστάτευανπου προστάτευαν
τους φτωχούςτους φτωχούςς φ ςς φ ς
γεωργούς από τουςγεωργούς από τους
δυνατούςδυνατούςδυνατούς.δυνατούς.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

21. Σταμάτησαν ναΣταμάτησαν να
δίνουν κτήματαδίνουν κτήματα
στους Ακρίτες καιστους Ακρίτες καιστους Ακρίτες καιστους Ακρίτες και
επέτρεπαν σε όσουςεπέτρεπαν σε όσους
ήδ ίήδ ίήδη είχαν να ταήδη είχαν να τα
πουλούν.πουλούν.πουλούν.πουλούν.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

22. Έβαλαν ξένουςΈβαλαν ξένους
μισθοφόρους στη θέσημισθοφόρους στη θέσημισθοφόρους στη θέσημισθοφόρους στη θέση
των βυζαντινώντων βυζαντινών
στρατιωτών, θεωρώνταςστρατιωτών, θεωρώντας
ότι στοίχιζαν λιγότεραότι στοίχιζαν λιγότεραότι στοίχιζαν λιγότεραότι στοίχιζαν λιγότερα
χρήματα στο κράτος.χρήματα στο κράτος.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

23. Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

24. Οι αγροτικοί πληθυσμοίΟι αγροτικοί πληθυσμοίΟ αγροτ κο πληθυσμοΟ αγροτ κο πληθυσμο
έμειναν απροστάτευτοιέμειναν απροστάτευτοι
τα χέ α των δυνατώντα χέ α των δυνατώνστα χέρια των δυνατώνστα χέρια των δυνατών
και τωνκαι των
φοροεισπρακτόρων.φοροεισπρακτόρων.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

25. Οι κάτοικοι τωνΟι κάτοικοι τωνΟι κάτοικοι τωνΟι κάτοικοι των
ακριτικών περιοχώνακριτικών περιοχών
δεν μπορούσαν πλέονδεν μπορούσαν πλέον
να καταταγούν στονα καταταγούν στονα καταταγούν στονα καταταγούν στο
στρατό ως Ακρίτες.στρατό ως Ακρίτες.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

26. Τα κτήματά τους, πουΤα κτήματά τους, πουήμ ς,ήμ ς,
ως τότε ήτανως τότε ήταν
αφορολόγητααφορολόγητααφορολόγητα,αφορολόγητα,
φορολογήθηκαν καιφορολογήθηκαν και
πολλοί κινδύνευαν ναπολλοί κινδύνευαν να
γίνουν δουλοπάροικοιγίνουν δουλοπάροικοιγίνουν δουλοπάροικοιγίνουν δουλοπάροικοι
των δυνατών για τατων δυνατών για τα
χρέη τους.χρέη τους.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

27. Γι’ αυτό πολλοί ταΓι’ αυτό πολλοί τα
πουλούσαν, εξαγόραζανπουλούσαν, εξαγόραζαν
τη στρατιωτική τουςτη στρατιωτική τουςτη στρατιωτική τουςτη στρατιωτική τους
θητεία και έφευγαν γιαθητεία και έφευγαν για
όότις πόλεις τηςτις πόλεις της
αυτοκρατορίας.αυτοκρατορίας.αυτοκρατορίας.αυτοκρατορίας.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

28. Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

29. Τα κρατικά έσοδαΤα κρατικά έσοδα
ί ίί ίείχαν περιοριστεί καιείχαν περιοριστεί και
τα έξοδα αυξάνονταν.τα έξοδα αυξάνονταν.ξ ξξ ξ
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

30. Οι δαπάνες για τηΟι δαπάνες για τη
συντήρηση τουσυντήρηση τουσυντήρηση τουσυντήρηση του
εμπορικού και πολεμικούεμπορικού και πολεμικούμ ρ μμ ρ μ
στόλου κρίθηκανστόλου κρίθηκαν
μεγάλες και γι’ αυτό τομεγάλες και γι’ αυτό τομεγάλες και γι αυτό τομεγάλες και γι αυτό το
ναυτικό παραμελήθηκε.ναυτικό παραμελήθηκε.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

31. Η ασφάλεια τουΗ ασφάλεια του
Βυζαντίου και ηΒυζαντίου και ηΒυζαντίου και ηΒυζαντίου και η
διακίνηση τωνδιακίνηση των
ϊό έθϊό έθπροϊόντων ανατέθηκεπροϊόντων ανατέθηκε
στουςστους ΒενετούςΒενετούς, στους, στουςστουςστους τούςτούς, στους, στους
οποίους δόθηκαν πολλάοποίους δόθηκαν πολλά
εμπορικά προνόμιαεμπορικά προνόμιαεμπορικά προνόμιαεμπορικά προνόμια..
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

32. Ο έ έΟ έ έΟι ενέργειες αυτέςΟι ενέργειες αυτές
αντί να βελτιώσουν τααντί να βελτιώσουν τααντί να βελτιώσουν τααντί να βελτιώσουν τα
έσοδα του κράτους ταέσοδα του κράτους τα
ί όί όμείωσαν περισσότερο.μείωσαν περισσότερο.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

33. ΟιΟι ταπεινωτικές συνθήκεςταπεινωτικές συνθήκεςΟιΟι ταπεινωτικές συνθήκεςταπεινωτικές συνθήκες
παραχώρησης προνομίωνπαραχώρησης προνομίων
σε ξένουςσε ξένους οδήγησαν τοοδήγησαν το
Βυζάντιο σεΒυζάντιο σε εξάρτηση απόεξάρτηση απόΒυζάντιο σεΒυζάντιο σε εξάρτηση απόεξάρτηση από
τις ναυτικές πόλεις τηςτις ναυτικές πόλεις της
Ι λίΙ λί δ ίδ ίΙταλίαςΙταλίας καικαι σε αδυναμία νασε αδυναμία να
αντιμετωπίσει τους νέουςαντιμετωπίσει τους νέουςμ ς ςμ ς ς
εχθρούς τουεχθρούς του..
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

34. Εγκύκλιος Παιδεία
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Οι τελευταίοι Μακεδόνες αυτοκράτορες, δηλαδή ο αδελφός
του Βασιλείου Β',Κωνσταντίνος Η'(1025-1028), οι
3 σύζυγοι της Ζωής, κόρης του Κωνσταντίνου, Ρωμανός Αργυρός(1028-1034), Μιχαήλ
Δ' ο Παφλαγόνας(1034-1041) και Κωνσταντίνος Θ' ο Μονομάχος(1042-1055), και για
ένα χρόνο η Θεοδώρα ,αδελφή της Ζωής, αποδείχτηκαν ανίκανοι να αντιμετωπίσουν
τα πολλά προβλήματα του κράτους και οδήγησαν την αυτοκρατορία σε παρακμή,
γιατί πήραν το μέρος των "δυνατών", κατάργησαν το νόμο του "Αλληλέγγυου"(το 1028
ο Ρωμανός), σταμάτησαν να δίνουν χωράφια στους Ακρίτες και δημιούργησαν
μισθοφορικό στρατό.
Οι αγροτικοί πληθυσμοί καθώς έμεναν απροστάτευτοι στα χέρια των δυνατών και
των φοροεισπρακτόρων του δημοσίου, αποξενώθηκαν από την πρωτεύουσα.

35. Οι κάτοικοι των συνόρων επειδή άρχισαν να τουςφορολογούν και δεν τους επέτρεπαν
να κατατάσσονται στο στρατό ως Ακρίτες πουλούσαν τα κτήματά τους και πήγαιναν
στις πόλεις αναζητώντας καλύτερη τύχη.
Επειδή τα οικονομικά του κράτους δεν πήγαιν αν καλά
εγκαταλείφθηκε ο βυζαντινός στόλος, ενώ δόθηκαν εμπορικά προνόμια
στους Βενετούς
(1082 από τον αυτοκράτορα επόμενης δυναστείας, τον Αλέξιο Κομνηνό), δίνοντας τη
δυνατότητα σ' αυτούς να αγοράζουν και να πουλούν σε όλη την αυτοκρατορία, χωρίς
να πληρώνουν κανένα φόρο.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(email)
Το Βυζάντιο γνώρισε περιόδους ακμής και παρακμής
1. Βρες λέξεις που προέρχονται από τις λέξεις αυτές(ακμή - παρακμή)
2. Σκέψου και ανέφερε πώς παρουσιάζεται η ακμή και η παρακμή στοφυσικό
κόσμο(φυτά και ζώα)
Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Τετάρτη, Φεβρουαρίου 25, 2009

36. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά
προβλήματα
Τι θα μάθουμε:
 Ποια μέτρα πήραν οι τελευταίοι Μακεδόνες αυτοκράτορες που
έβλαψαν την αυτοκρατορία.
 Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτών των μέτρων στους αγροτικούς
πληθυσμούς.
 Το λόγο που παραχώρησαν προνόμια στους Βενετούς και ποιο
το αποτέλεσμα της ενέργειας αυτής.
Τα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής Δυναστείας, τον 11ο
αιώνα, το
βυζαντινό κράτος οδηγείται στην παρακμή. Τα χρόνια αυτά
κυβέρνησαν αυτοκράτορες που με τα μέτρα που πήραν ενίσχυσαν
τους πλούσιους και τους δυνατούς:
 Κατάργησαν το νόμο του «Αλληλέγγυου» καθώς και άλλες
διατάξεις που προστάτευαν τους μικροκαλλιεργητές από τους
δυνατούς και τους φοροεισπράκτορες.
 Σταμάτησαν το μέτρο παροχής δωρεάν γης στους ακρίτες
(στρατιωτόπια) και κατήργησαν τις φοροαπαλλαγές των Ακριτών.
Επέτρεψαν στους ακρίτες να πουλούν τη γη τους στους δυνατούς και
υπερέχοντες.
 Αντικατέστησαν τους βυζαντινούς στρατιώτες με ξένους
μισθοφόρους διότι αυτό στοίχιζε λιγότερο στο κράτος.

37. Βυζαντινοί φρουροί των συνόρων. Οι φρουρές αυτές στα χρόνια της παρακμής
αποδιοργανώθηκαν (μικρογραφία χειρογράφου, Ι.Μ. Βατοπεδίου, Άγιο Όρος).
Αποτέλεσμα των παραπάνω μέτρων ήταν να δημιουργηθεί
αναταραχή και να προκύψουν πολλά εσωτερικά προβλήματα στο
κράτος:
 Οι αγροτικοί πληθυσμοί έμειναν απροστάτευτοι στα χέρια των
δυνατών.Αποξενώθηκαν από την πρωτεύουσα και ένιωθαν τους
κατοίκους της Πόλης εχθρούς και αντιπάλους.
 Καταργήθηκε ο θεσμός των Ακριτών. Οι ακρίτες για να
μπορέσουν πληρώσουν τους φόρους δανείζονταν από τους
μεγαλοϊδιοκτήτες. Για να εξοφλήσουν τα χρέη τους αναγκάστηκαν
στη συνέχεια να πουλήσουν τη γη τους στους δυνατούς.
 Τα μέτρα που πήρε το κράτος υπέρ των δυνατών είχε ως
αποτέλεσμα να μειωθούν τα έσοδά του ενώ παράλληλα τα έξοδα
πολλαπλασιάζονταν. Έγινε περικοπή των δαπανών για τη συντήρηση
του εμπορικού και πολεμικού στόλου. Σταδιακά το πολεμικό ναυτικό
εγκαταλείφτηκε θέτοντας έτσι σε κίνδυνο της ασφάλεια του κράτους.

38. Τα βυζαντινά καράβια σταμάτησαν το εμπόριο, μετά την παραχώρηση προνομίων στους
Βενετούς (Μικρογραφία, Πατριαρχική βιβλιοθήκη Ιεροσολύμων).
 Το εμπόριο πέρασε σταδιακά στα χέρια ξένων, κυρίως
των Βενετών στους οποίους παραχωρήθηκαν εμπορικά προνόμια.
Αρχικά οι Βενετοί πλήρωναν δασμούς στο βυζαντινό κράτος. Με την
παραχώρηση όμως εμπορικών προνομίων αυτό σταμάτησε
στερώντας από το κράτος έσοδα. Έτσι, το βυζαντινό κράτος
οδηγήθηκε σταδιακά σε εξάρτηση από τις ναυτικές πόλεις της
Ιταλίας και σε αδυναμία να αντιμετωπίσει τους νέους εχθρούς που το
απειλούσαν.

39. Τα στρατιωτικά κτήματα των Βυζαντινών
Οι στρατιώτες διέθεταν κτηματική περιουσία, που είτε την αγόραζαν
μόνοι τους είτε τους την παραχωρούσε το κράτος, με αντάλλαγμα τη
στρατιωτική υπηρεσία και τη φύλαξη της περιοχής που ανήκαν τα
κτήματα. Ο θεσμός αυτός βοήθησε την πολεμική ισχύ του κράτους,
αλλά από το τέλη του 10ου αιώνα καταργείται. Από εδώ και στο εξής
το Βυζάντιο βρίσκεται αναγκασμένο να στηριχτεί σε ξένα
μισθοφορικά στρατεύματα. Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που
θα το οδηγήσουν στην παρακμή του.
Will Durant, Παγκόσμιος Ιστορία τον Πολιτισμού
Βυζαντινός φορολόγος (εισπράκτορας κρατικών φόρων) εισπράττει χρήματα από τους
οφειλέτες (Μικρογραφία από βυζαντινό χειρόγραφο,Ι.Μ. Αγ. Αικατερίνης, Σινά).
..........
Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος

40. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Πότε λέμε ότι ένα κράτος είναι σε ακμή και πότε σε παρακμή ;
Ένα κράτος είναι σε ακμή όταν έχει οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, αναπτύσσονται τα
γράμματα και οι τέχνες. Ο λαός ζει καλά, υπάρχει επάρκεια στα αγαθά που χρειάζεται,
υπάρχει δικαιοσύνη για όλους και ασφάλεια από τους εχθρούς.
Αντίθετα, υπάρχει παρακμή, όταν υπάρχει οικονομικός μαρασμός, δηλαδή το εμπόριο και
η ναυτιλία δεν φέρνουν έσοδα στο κράτος, ο λαός πλήττεται από τους φόρους, ο στρατός
δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια και την ακεραιότητα της χώρας.
Φορολόγος μαζεύει τους φόρους των
πολιτών. Λόγος του Νικήτα Χωνιάτη προς τον λαό της
Κωνσταντινούπολης.
Πώς η "Χρυσή Εποχή" μετατράπηκε σε εποχή παρακμής ;
Οι τελευταίοι αυτοκράτορες της Μακεδονικής Δυναστείας (Κωνσταντίνος Η΄, οι τρεις
σύζυγοι της αυτοκράτειρας Ζωής, Ρωμανός Αργυρός, Μιχαήλ Δ΄ο Παφλαγόνας και
Κωνσταντίνος Θ΄ ο Μονομάχος) αποδείχθηκαν ανίκανοι να αντιμετωπίσουν και να
λύσουν τα προβλήματα της αυτοκρατορίας.
Πιο συγκεκριμένα:
 πήραν το μέρος των Δυνατών και κατάργησαν το Νόμο του Αλληλέγγυου,

41.  άρχισαν να φορολογούν τα ακριτικά κτήματα και
 συγκρότησαν μισθοφορικό στρατό.
Ποια ήταν τα αποτελέσματα αυτών των πολιτικών ;
Η πλειοψηφία του λαού αποτελούνταν από μικροκαλλιεργητές. Αυτοί βρέθηκαν στο έλεος
των Δυνατών, από τους οποίους έπαιρναν δάνεια για να πληρώσουν τους μεγάλους
φόρους που επιβλήθηκαν. Στη συνέχεια δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα
δάνεια, με αποτέλεσμα να χάνουν τη γη τους και ολόκληρη η οικογένειά τους να
δουλεύει στα κτήματα του Δυνατού μέχρι να αποπληρωθεί το χρέος.
Η φορολόγηση των ακριτικών κτημάτων οδήγησε πολλούς ακρίτες να τα
πουλήσουν στους Δυνατούς, επειδή κινδύνευαν να τους τα πάρει το κράτος, καθώς
αδυνατούσαν να πληρώσουν τους φόρους τους. Τότε εγκατέλειψαν τα σύνορα και
αναζήτησαν καλύτερη τύχη στις πόλεις.
Τα κρατικά έσοδα μειώνονταν συνεχώς. Οι δαπάνες για τη συντήρηση του εμπορικού και
του πολεμικού στόλου ήταν μεγάλες, έτσι εγκαταλείφθηκε ο στόλος και οι
αυτοκράτορες έδωσαν προνόμια στους Βενετούς, οι οποίοι πήραν στα χέρια τους το
εμπόριο, χωρίς να πληρώνουν φόρους αλλά και την ασφάλεια του Βυζαντίου.
Οι ξένοι μισθοφόροι στρατιώτες δεν πολεμούσαν για τη δική τους γη, για την
πατρίδα τους, αλλά ενδιαφέρονταν μόνο για τα χρήματα. Πολλές φορές στασίαζαν
ζητώντας περισσότερα χρήματα ή απειλώντας ότι θα πάνε με το μέρος του εχθρού.
Η αυτοκρατορία άχισε να εξαρτάται όλο και πιο πολύ από τις ιταλικές ναυτικές
δυνάμεις της Βενετίας και της Γένουας.
Δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τους νέους εχθρούς.

43. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής Δυναστείας το βυζαντινό κράτος κυβέρνησαν
αυτοκράτορες, που με τις λαθεμένες ενέργειές τους έβλαψαν την αυτοκρατορία και το
οδήγησαν σε παρακμή. Οι αυτοκράτορες αυτοί πήραν το μέρος των πλούσιων
αξιωματούχων της πρωτεύουσας και των «δυνατών» των επαρχιών, οι οποίοι
δυσανασχετούσαν για τα μέτρα των προηγούμενων αυτοκρατόρων. Με νεα νομοθετικά
μέτρα:
Κατάργησαν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και άλλες διατάξεις, που προστάτευαν τους
μικρούς καλλιεργητές από τους δυνατούς και τους εισπράκτορες των φόρων.
Σταμάτησαν να δίνουν κλήρο γης (στρατιωτόπι) στους ακρίτες των συνόρων και
επέτρεψαν και σ’ αυτούς που είχαν από πριν να τον πουλούν σε δυνατούς και
σε υπερέχοντες.
Έβαλαν ξένους μισθοφόρους στη θέση και των βυζαντινών στρατιωτών, θεωρώντας ότι
αυτοί στοίχιζαν λιγότερα χρήματα στο κράτος.

44. Τα μέτρα αυτά προκάλεσαν αναταραχή στην αυτοκρατορία και δημιούργησαν πολλά
εσωτερικά προβλήματα στο κράτος. Οι αγροτικοί πληθυσμοί των επαρχιών έμεναν ξανά
απροστάτευτοι στα χέρια των δυνατών και των φορολόγων.
Αυτό τους έκανε να αποξενωθούν από την πρωτεύουσα και να νιώθουν τους κατοίκους της
εχθρούς και αντιπάλους.
Σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση βρέθηκαν και οι κάτοικοι των ακριτικών περιοχών, που
δεν μπορούσαν πλέον να καταταγούν στο στρατό ως ακρίτες. Τα κτήματά τους, που ως
τότε ήταν αφορολόγητα, μπήκαν σε φορολογία και κινδύνευαν να τα χάσουν ή να γίνουν
δουλοπάροικοι των δυνατών για τα χρέη τους. Γι’ αυτό πολλοί τα πουλούσαν, εξαγόραζαν
τη στρατιωτική τους θητεία και αναζητούσαν καλύτερη τύχη στις πόλεις.

45. Σε κακή κατάσταση όμως βρέθηκαν και τα οικονομικά του κράτους.Τα
κρατικά έσοδα είχαν περιοριστεί και τα έξοδα πολλαπλασιάζονταν. Οι δαπάνες για τη
συντήρηση του εμπορικού και του πολεμικού στόλου θεωρήθηκαν μεγάλες.
Γι’ αυτό τα καράβια παραμελήθηκαν και το πολεμικό ναυτικό σιγά-σιγά εγκαταλείφθηκε. Η
ασφάλεια του Βυζαντίου αλλά και η διακίνηση των προϊόντων ανατέθηκε με
συνθήκη στους Βενετούς, στους οποίους δόθηκαν πολλά εμπορικά προνόμια.
Οι ενέργειες αυτές, αντί να βελτιώσουν τα έσοδα του κράτους, τα μείωσαν ακόμη
περισσότερο. Οι ταπεινωτικές συνθήκες παραχώρησης προνομίων σε ξένους οδήγησαν το
Βυζάντιο σε εξάρτηση από τις ναυτικές πόλεις της Ιταλίας και σε αδυναμία να
αντιμετωπίσει τους νέους εχθρούς που απειλούσαν και παραβίαζαν τα σύνορά του.
Αφού ξαναδιαβάσεις το κεφάλαιο κάνε τις παρακάτω ασκήσεις:
Σταυρόλεξο.
Κρυπτόλεξο.
Κρυπτόλεξο με ερωτήσεις.

46. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Βιογραφίες
Παρουσίαση
μαθήματος
Σχεδιάγραμμα
μαθήματος
Λευκό
σχεδιάγραμμα
Φύλλα εργασίας
Λεξιλόγιο
Κάνε ΚΛΙΚ για απευθείας μετάβαση
zarkosdim

47. Ζωή Α΄
Έκανε τρεις γάμους με τους εξής
συζύγους:
α) τον Αυτοκράτορα Ρωμανό Γ' τον
Αργυρό (+1034),
β) τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Δ' τον
Παφλαγόνα (+1041) και
γ) τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ'
τον Μονομάχο (980, 1054).
Εξαιρετικά ματαιόδοξη η Ζωή, είχε
μετατρέψει τα δωμάτια των
ανακτόρων σε εργαστήρια
κατασκευής καλλυντικών, αρωμάτων
και αλοιφών. Το διπλανό ψηφιδωτό
της στην Αγία Σοφία της αποδίδει
όμορφα χαρακτηριστικά, δεδομένου
ότι ήταν ήδη πάνω από 60 ετών όταν
κατασκευάστηκε. Παρά τους τρεις
γάμους της πέθανε το 1050 άκληρη.
Αρχική σελίδα

48. Ρωμανός Γ' Αργυρός, (1028-1034)
 Ο Ρωμανός Γ΄ υπήρξε μονάρχης συνετός αλλά είχε την ατυχία να
ανέλθει στο θρόνο σε μεγάλη ηλικία. Η μόνη του δράση στα εσωτερικά
της Αυτοκρατορίας υπήρξε η κατάργηση του «αλληλέγγυου», η επιεικής
είσπραξη των φόρων, η απαλλαγή χρεών πολλών πολιτών και η διανομή
άφθονων χρημάτων σε ναούς και Μοναστήρια (εξ' ου κατά κάποιους και
το προσωνύμιο).
Αρχική σελίδα

49. Μιχαήλ Δ' (ο Παφλαγών), (1034-1041)
 Από την αρχή παραμέρισε τους
αντιπάλους του και μοίρασε
αξιώματα και θέσεις σε φίλους,
συγγενείς και συμπατριώτες του.
Λόγω της ασθένειάς του
(επιληψία), την εξουσία
ουσιαστικά ασκούσε ο πανίσχυρος
αδελφός του Ιωάννης ο
Ορφανοτρόφος. Ο Ιωάννης
αύξησε σημαντικά τη φορολογία,
με σκοπό να καλύψει τις αμυντικές
ανάγκες, αλλά και για την
επανόρθωση ζημιών από
θεομηνίες, όπως ένας σεισμός που
κατέστρεψε τη Σμύρνη. H σκληρή
φορολογική του πολιτική όμως
είχε άσχημες συνέπειες στις
σχέσεις του Βυζαντίου με
γειτονικούς λαούς, κυρίως με τους
Βουλγάρους, από τους οποίους
ζητήθηκε να πληρώνουν τους
φόρους τους σε χρήμα, και όχι
πλέον σε είδος, κάτι που τους
δημιούργησε οικονομικά
Αρχική σελίδα

50. Ο Μιχαήλ Ε΄ ο Καλαφάτης (1041-1042)
 Ο Μιχαήλ Ε΄ γεννήθηκε κατά πάσα πιθανότητα στην Κωνσταντινούπολη. Ο
πατέρας του Στέφανος αναφέρεται ως καλαφάτης (καλαφατίζω : (ναυτ.)
γεμίζω τα διάκενα των αρμών με το κατάλληλο υλικό και τα στεγανοποιώ με
πίσσα) , εξ ου και το επώνυμο με το οποίο τον αποκαλούσαν
περιφρονητικά. Ανέβηκε στο θρόνο χάρη της Ζωής Α΄, η οποία τον είχε
υιοθετήσει. Αυτός όμως ενώ φερόταν στην αρχή με σεβασμό προς την
ευεργέτιδά του, αργότερα νόμισε ότι δεν είχε πλέον την ανάγκη της και κατά
διαταγή του την εξόρισε στη Πρίγκηπο τον Απρίλιο του 1042, με την
πρόσθετη μάλιστα εντολή να καρεί μοναχή.
 Όταν ο Πολίαρχος της Κωνσταντινούπολης ανάγνωσε στη πλατεία του
Κωνσταντίνου τη σχετική Διαταγή (προκήρυξη), στην οποία ο Καλαφάτης
προσπαθούσε να δικαιολογήσει στο λαό τους λόγους της καταδίκης της
Ζωής ακούσθηκε κραυγή από το συγκεντρωμένο πλήθος:
 «Ημείς σταυροπάτην και καλαφάτην Βασιλέα ού θέλομεν αλλά την
αρχέγονον και ημετέραν μητέρα Ζωήν»
 Στη φωνή αυτή απάντησε σύσσωμος ο παριστάμενος λαός:
 «Ανασκαφείη τα οστά του Καλαφάτου» και με αυτό δόθηκε το σύνθημα
ένοπλης στάσης, από την οποία ανακηρύχθηκαν νόμιμες Βασίλισσες η Ζωή
Α΄ και η αδελφή της Θεοδώρα. Αμέσως μετά ο Μιχαήλ Ε΄ καθαιρέθηκε και,
αφού τυφλώθηκε, εξορίστηκε στη Μονή Στουδίου.
Αρχική σελίδα

51. Κωνσταντίνος Θ' (ο Μονομάχος), (1042-1054)
 Για να γίνει αγαπητός στον λαό της Κωνσταντινούπολης άρχισε να
μοιράζει άφθονα χρήματα στο πλήθος και στην προσπάθεια
εξασφάλισης χρημάτων, καθιερώνει την συνήθεια της εκμίσθωσης
των φόρων σε ιδιώτες. Εφάρμοσε επίσης την πρακτική εξαγοράς της
στρατιωτικής θητείας ενώ πιθανότατα εισάγεται και ο θεσμός της
«πρόνοιας». Οι εκμισθωτές των φόρων πλήρωναν άμεσα στην
αυτοκρατορία τους φόρους που έπρεπε να καταβάλει μια περιοχή
και στη συνέχεια τους εισέπρατταν οι ίδιοι από τους
φορολογούμενους. Το μέτρο αυτό αποδείχθηκε ολέθριο αφού οι
ιδιώτες εισέπρατταν από τους πολίτες ποσά πολύ μεγαλύτερα από
εκείνα που σύμφωνα με τους νόμους έπρεπε να καταβληθούν. Ο
εξαργυρισμός της θητείας, η δυνατότητα δηλαδή των πολιτών να
εξαγοράζουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, αποδυνάμωνε τους
στρατούς των Θεμάτων και αύξανε τις ανάγκες σε μισθοφόρους.
 Τέλος η «πρόνοια», η παραχώρηση δηλαδή μεγάλων κρατικών
εκτάσεων σε σημαντικούς πολίτες, με την υποχρέωση να παρέχουν
προστασία στους κατοίκους αυτών των περιοχών, επιδείνωσε τη
θέση του κράτους, της εκκλησίας και των πολιτών διότι οι
προστάτες θα συνέλεγαν τους φόρους των περιοχών για δικό τους
όφελος.
Αρχική σελίδα

52. Κωνσταντίνος Θ' (ο Μονομάχος), (1042-1054)
Η Αυτοκρατορία και η διοικητική της διαίρεση επί
Κωνσταντίνου Θ΄ (1045).
Αρχική σελίδα

53. Μιχαήλ ΣΤ' (ο Στρατιωτικός)- (1056-1057)
 Προχωρημένης ηλικίας, και έχοντας υπηρετήσει ως
στρατιωτικός λογοθέτης (ο Λογοθέτης ήταν αξίωμα
στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Σημαίνει «Λογιστής» ή
«Ελεγκτής». ), επελέγη ως διάδοχος του Βυζαντινού
Θρόνου από την Αυτοκράτειρα Θεοδώρα, αδελφή της
Ζωής. Ανήλθε στο θρόνο μετά τον θάνατο της Θεοδώρας
τον Αύγουστο του 1056.
 Στερούμενος πρωτοβουλίας και βλέποντας να
παρασύρεται από τους ραδιούργους αυλικούς,
εξαναγκάσθηκε να παραιτηθεί το 1057 και να αποσυρθεί
σε μοναστήρι εγκαταλείποντας τον θρόνο στον ιδρυτή
της Δυναστείας των Κομνηνών, τον Ισαάκιο Α'.
Αρχική σελίδα

54. 2.Ποιες από τις αποφάσεις των
τελευταίων Μακεδόνων
αυτοκρατόρων πιστεύετε ότι έβλαψαν
το βυζαντινό κράτος;
3. Τι προβλήματα μπορεί να
δημιούργησαν;
1.Πώς θα χαρακτηρίζατε τους
τελευταίους Μακεδόνες
αυτοκράτορες;

55. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Το Βυζάντιο το 1025, επί Βασιλείου Β΄ Το Βυζάντιο το 1100μ.Χ.
Αρχική σελίδα

56. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Τελευταίοι Μακεδόνες αυτοκράτορες
Παίρνουν το μέρος των Δυνατών
Παρακμή του κράτους
Αρχική σελίδα

57. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Βυζαντινή αριστοκράτισσα. Η κτητόρισσα
του ναού των Αγίων Αναργύρων στην
Καστοριά, Άννα Ραδηνή, "ποζάρει" σε
τοιχογραφία του ναού
Αρχική σελίδα

58. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Νομοθετικά μέτρα
Κατάργηση νόμου του Αλληλέγγυου
Δε δίνουν γη στους Ακρίτες. Σε όσους ήδη
είχαν, επιτρέπουν την πώλησή της.
Εξαγορά θητείας – Πρόσληψη μισθοφόρων
Αρχική σελίδα

59. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Βαράγγοι μισθοφόροι
Με καταγωγή τις Σκανδιναβικές
χώρες, κυρίως τη Σουηδία, τη
Νορβηγία, και αργότερα την
Ισλανδία και την Αγγλία, οι άνδρες
της Βαράγγιας Φρουράς, του
επίλεκτου σώματος του
βυζαντινού αυτοκρατορικού
στρατού κατά τον 10ο, τον 11ο
και τον 12ο αιώνα, διαδραμάτισαν
έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην
ιστορία της Ανατολικής Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας.
Αρχική σελίδα

60. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Ο οπλισμός των Βαράγγων
Να βρείτε τις
διαφορές
ανάμεσα στον
οπλισμό των
Βαράγγων και
των σύγχρονων
στρατιωτών.
Αρχική σελίδα

61. Το χειρόγραφο του Σκυλίντζη από τη Βιβλιοθήκη της
Μαδρίτης με παράσταση Βαράγγων
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αρχική σελίδα

62. Οι Βαράγγοι όπως απεικονίζονται σε ψηφιδωτό στη Νέα
Μονή στη Χίο
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αρχική σελίδα

63. Αναταραχή – Εσωτερικά προβλήματα
Απροστάτευτοι αγρότες – Ασυδοσία Δυνατών
και φορολόγων
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αρχική σελίδα

64. Βυζαντινός φορολόγος εισπράττει χρήματα από τους οφειλέτες.
(Μικρογραφία από βυζαντινό χειρόγραφο, Ι. Μ. Αγ. Αικατερίνης, Σινά)
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αρχική σελίδα

65. Αναταραχή – Εσωτερικά προβλήματα
Απροστάτευτοι αγρότες – Ασυδοσία Δυνατών
και φορολόγων
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Κατάργηση θεσμού Ακριτών
Αρχική σελίδα

66. Ο Διγενής Ακρίτας σε γραμματόσημο του 1997
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αρχική σελίδα

67. Αναταραχή – Εσωτερικά προβλήματα
Απροστάτευτοι αγρότες – Ασυδοσία Δυνατών
και φορολόγων
Διάλυση οικονομίας – Αδυναμία συντήρησης
πλοίων – Ανάθεση ασφάλειας και διακίνησης
προϊόντων στους Βενετούς (προνόμια)
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Κατάργηση θεσμού Ακριτών
Αρχική σελίδα

68. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Βυζαντινά πλοία
Ο δρόμων έφερε δύο
σειρές κουπιών ανά
πλευρά, με δυο
κωπηλάτες ανά κουπί
(ήταν δηλαδή
σύμφωνα με την
αρχαία ναυτική
ορολογία δίκροτη
τετριήρης) με
πλήρωμα περίπου 200
ερέτες (κωπηλάτες).
Έφερε επίσης ιστίο
(πανί) στον κύριο ιστό
του (κατάρτι). Στο
κατάστρωμά του
επέβαιναν πολεμιστές
που επεδίωκαν όμως
την από κοντά μάχη με
τον εχθρό.
Αρχική σελίδα

69. Το χελάνδιον ήταν Βυζαντινό πολεμικό πλοίο με δύο ιστούς. Υπήρχαν δύο βασικές
παραλλαγές: το «ουσιακόν χελάνδιον» με πλήρωμα περ. 110 ατόμων (δηλ. μία «ουσία»),
και το μεγαλύτερο «πάμφυλον χελάνδιον» με πλήρωμα 120 έως 160 ατόμων (το όνομα
δηλώνει είτε προέλευση από την Παμφυλία είτε επάνδρωση με διαλεχτά πληρώματα, από
το πάν+φύλον). Εκινείτο με κουπιά αλλά και με τη βοήθεια δύο τετράγωνων ιστίων, ένα
σε κάθε ιστό. Στην πλώρη του έφερε ειδική κατασκευή για να εξακοντίζεται το υγρό πυρ.
Αρχική σελίδα

70. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Το έμβλημα της Δημοκρατίας της
Βενετίας, ο βενετικός λέων
Η Γαληνοτάτη Δημοκρατία
της Βενετίας , υπήρξε
ανεξάρτητο κράτος με
πρωτεύουσα την πόλη της
Βενετίας (στην βορειοανατολική
Ιταλία). Επιβίωσε για πάνω από
χίλια χρόνια, από τα τέλη του
7ου αιώνα ως το 1797 και
αποτέλεσε σημαντικό οικονομικό
και εμπορικό κέντρο κατά τον
ύστερο Μεσαίωνα και την
Αναγέννηση.
Αρχική σελίδα

71. Βενετία
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αρχική σελίδα

72. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Σημαία της Δημοκρατίας της Γένοβας
Η Δημοκρατία της Γένοβας ,
ήταν ένα ανεξάρτητο κράτος
στην Λιγουρία της σημερινής
βορειοδυτικής Ιταλίας, από τον
11ο αιώνα ως το 1797. Υπήρξε
σημαντική ναυτική και εμπορική
δύναμη στη Μεσόγειο και
ανταγωνιστής της Γαληνότατης
Δημοκρατίας της Βενετίας.
Στις ελληνικές πηγές
διασώζονται με τις ονομασίες
'Γενουάτες', 'Γενοβέζοι' ή και
'Αυτοκρατορία των Γενουατών.
Αρχική σελίδα

73. Γένοβα
Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αρχική σελίδα

74. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Τι αποτελέσματα πιστεύετε ότι
είχαν τα νομοθετικά μέτρα των
τελευταίων Μακεδόνων
αυτοκρατόρων;
Αρχική σελίδα

75. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα
Αποτελέσματα λαθεμένων ενεργειών
Μείωση εσόδων
Εξάρτηση από ναυτικές ιταλικές πόλεις
Αδυναμία αντιμετώπισης νέων εχθρών
Αρχική σελίδα

76. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Σχεδιάγραμμα
Τελευταίοι Μακεδόνες αυτοκράτορες
Παίρνουν το μέρος των Δυνατών
Παρακμή του κράτους
Νομοθετικά μέτρα Κατάργηση νόμου του
Αλληλέγγυου
Δε δίνουν γη στους
Ακρίτες. Σε όσους ήδη
είχαν, επιτρέπουν την
πώλησή της.
Εξαγορά θητείας –
Πρόσληψη
μισθοφόρωνΑναταραχή – Εσωτερικά
προβλήματα
Απροστάτευτοι αγρότες
– Ασυδοσία Δυνατών
και φορολόγων
Διάλυση οικονομίας –
Αδυναμία συντήρησης
πλοίων – Ανάθεση
ασφάλειας και
διακίνησης προϊόντων
στους Βενετούς
(προνόμια)
Κατάργηση θεσμού
Ακριτών
σ Συνέπειες

77. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Σχεδιάγραμμα - Λευκό
Τελευταίοι Μακεδόνες αυτοκράτορες
Παίρνουν το μέρος των Δυνατών
Παρακμή του κράτους
Νομοθετικά μέτρα Κατάργηση νόμου του
Αλληλέγγυου
Δε δίνουν γη στους
Ακρίτες. Σε όσους ήδη
είχαν, επιτρέπουν την
πώλησή της.
Εξαγορά θητείας –
Πρόσληψη
μισθοφόρωνΑναταραχή – Εσωτερικά
προβλήματα
Απροστάτευτοι αγρότες
– Ασυδοσία Δυνατών
και φορολόγων
Διάλυση οικονομίας –
Αδυναμία συντήρησης
πλοίων – Ανάθεση
ασφάλειας και
διακίνησης προϊόντων
στους Βενετούς
(προνόμια)
Κατάργηση θεσμού
Ακριτών
σ Συνέπειες

78. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα – Φύλλο εργασίας
2.Ποιες από τις αποφάσεις των τελευταίων Μακεδόνων αυτοκρατόρων πιστεύετε ότι έβλαψαν το βυζαντινό
κράτος;
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
3. Τι προβλήματα μπορεί να δημιούργησαν;
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
1.Πώς θα χαρακτηρίζατε τους τελευταίους Μακεδόνες αυτοκράτορες και γιατί;
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
4. Να βρείτε τις διαφορές ανάμεσα στον οπλισμό των Βαράγγων και των σύγχρονων στρατιωτών.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................

79. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα – Φύλλο εργασίας
5. Τι αποτελέσματα πιστεύετε ότι είχαν τα νομοθετικά μέτρα των τελευταίων Μακεδόνων
αυτοκρατόρων;
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

80. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα - Λεξιλόγιο
δυσανασχετώ : δηλώνω, όχι όμως έντονα, τη δυσαρέσκειά μου για την ενόχληση που
μου προκαλεί κάτι.
διάταξη : αυτό που ορίζεται, που επιβάλλεται από ένα κείμενο, ιδίως νομοθετικού
περιεχομένου.
αποξενώνω : καθιστώ κάποιον ξένο, τον απομακρύνω από κάποιον ή από κάτι οικείο.
δουλοπάροικος : κατά το Μεσαίωνα, ακτήμονας γεωργός, με περιορισμένα προσωπικά
δικαιώματα, που καλλιεργούσε τα κτήματα γαιοκτήμονα, κυρίως φεουδάρχη, από τα
οποία δεν είχε δικαίωμα να απομακρυνθεί και μαζί με τα οποία μεταβιβαζόταν και ο ίδιος
σε περίπτωση πωλήσεως
προνόμιο: το δικαίωμα, το ειδικό δίκαιο που επιφυλάσσεται σε άτομα ή σε ομάδες κατ΄
εξαίρεση και αποκλειστικότητα.
ταπεινώνω -ομαι : με τη συμπεριφορά μου ή με τις ενέργειές μου μειώνω την
αξιοπρέπεια ενός ατόμου εξευτελίζω.
εξαρτώ -ιέμαι & -ώμαι: βρίσκομαι υπό τη δικαιοδοσία ή την εξουσία κάποιου άλλου

81. Πηγές
 http://www.ehw.gr
 http://www.mpetskas.gr
 http://blogs.sch.gr/kantonopou
 http://stefanosskarmintzos.wordpress.com
 http://el.wikipedia.org
 http://www.greek-language.gr

82. Δημιουργία
 Ζάρκος Δημήτριος
 Μίσσιου Γεωργία
 www.mathitiskaidaskalos.blogspot.com

126. Έντεκα μηνών
Ημερομηνία:
Βάρος: [Βάρος[ Ύψος: [Ύψος]
Σημειώσεις:
[Τοποθετήστε φωτογραφίες εδώ]