1. 28. Το κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
Μέχρι τώρα μελετήσαμε την ακμή του Βυζαντίου, δηλαδή την πρόοδο και τη βελτίωση που
είχε. Στο μάθημα αυτό θα δούμε πως άρχισε να παρακμάζει, δηλαδή να χάνει τη δύναμή του.
1. Πότε άρχισε η παρακμή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας;
Η παρακμή του Βυζαντίου άρχισε περίπου τον 11ο αιώνα, όταν κάποιοι αυτοκράτορες
της Μακεδονικής δυναστείας πήραν λανθασμένες αποφάσεις. Οι αυτοκράτορες αυτοί
πήραν το μέρος των πλουσίων και δυνατών.
2. Τι αποφάσεις πήραν αυτοί οι αυτοκράτορες;
Οι αυτοκράτορες εκείνης της εποχής αποφάσισαν με νόμους:
• Να καταργήσουν το νόμο του «Αλληλέγγυου» και κάποιους παλαιότερους
νόμους, που προστάτευαν τους πιο αδύναμους και την περιουσία τους.
• Να σταματήσουν να δίνουν στρατιωτόπια στους ακρίτες (γη που τους έδιναν
δωρεάν για να καλλιεργούν και να συντηρούνται).
• Όποιος από τους ακρίτες είχε γη μπορούσε να την πουλήσει σε πλούσιο.
• Να βάλουν στο στρατό ξένους στρατιώτες ως μισθοφόρους, δηλαδή στρατιώτες
που πληρώνονταν, αντί για τους Βυζαντινούς. Αυτό το έκαναν με τη σκέψη ότι με
αυτό τον τρόπο δε θα ξόδευαν πολλά χρήματα.
3. Ποια ήταν τα αποτελέσματα των παραπάνω μέτρων;
Γενικά δημιουργήθηκαν πολλά εσωτερικά προβλήματα στο βυζαντινό κράτος.
1. Οι αγροτικοί πληθυσμοί που ήταν και πιο φτωχοί έμειναν απροστάτευτοι
απέναντι στους πιο δυνατούς και τους φορολόγους (αυτοί που εισέπρατταν τους
φόρους). Οι πληθυσμοί της υπαίθρου άρχισαν να βλέπουν σαν αντιπάλους και
εχθρούς τους κατοίκους της πρωτεύουσας.
2. Δε μπορούσε πια κάποιος πολίτης να γίνει ακρίτας.
3. Όσοι ήταν ακρίτες κινδύνευαν να χάσουν τα κτήματα τους ή να γίνουν δούλοι σ’
αυτά, γιατί τώρα πια έπρεπε να πληρώνουν φόρους. Πολλοί ακρίτες πούλησαν
το κτήμα τους και έφυγαν για μεγαλύτερες πόλεις.
4. Το κράτος δεν είχε έσοδα και τα έξοδα του ήταν πολύ περισσότερα.
5. Επειδή θεώρησαν ότι ξόδευαν πολλά χρήματα για να συντηρούν τα πλοία του
ναυτικού και τα εμπορικά πλοία, τα καράβια παραμελήθηκαν και σιγά σιγά
εγκαταλείφθηκε το πολεμικό ναυτικό. Αυτό βέβαια σήμαινε πως το κράτος ήταν
εύκολος στόχος για αντιπάλους.

2. 6. Το εμπόριο και τη μετακίνηση των προϊόντων ανέλαβαν οι Βενετοί που
απέκτησαν πολλά προνόμια, μετά από μια συμφωνία που υπέγραψαν με τους
Βυζαντινούς. Αυτό ήταν αρνητικό, γιατί τώρα θα εξαρτιόταν από ένα ξένο λαό.