6. Κάστρα, Σταυροφοριες,Λατινοκρατία στο Βυζάντιο, & Οθωμανοί

1
ΠΗΓΕΣ:
α] Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού:
http://www.fhw.gr/chronos/projects/frag
okratia/en/webpages/ach_org.html
β] http://el.wikipedia.org
«Λατινοκρατία»
γ] perierga.blogspot.com/2013/06/blog-
post_144.html

ΠΑΝΤΟΥ!!!!!!
www.kastra.eu.gr

• «Ο τόπος μας είναι
γεμάτος από κάστρα και
πύργους. […]
• Τα πιο πολλά από την
πολυκαιρία έχουνε γίνει
ένα με το βράχο. […]

Στην Ελλάδα υπάρχουν
περισσότερα από
6 0 0
Kάστρα, Φρούρια και
Πύργοι!

«… Τούτα τα καστέλια
δεν τα ξεχωρίζει το μάτι
από μακριά
πως είναι χτισμένα από
τον άνθρωπο…
Έτσι, το χτίσμα τ΄
ανθρώπου έγινε ένα με το
χτίσμα του Θεού. […]»

… Ετούτα τα κάστρα είναι
άγρια και θεωρητικά ,
επειδή ο τόπος μας είναι
πετραδερός και ξερός,
… τα χτίρια έχουνε χτιστεί
σκέτα, δίχως πλουμιά. »

 Όλα αυτά τα κάστρα κυριάρχησαν
στον Ελλαδικό χώρο καθώς και στα
Βαλκάνια και την Μικρά Ασία.
 Τα περισσότερα κάστρα έγιναν
μέσα σε ενάμιση περίπου αιώνα,
δηλαδή τον 13ο & αρχές του 14ου!
Μπορούμε να
εξετάσουμε ιστορικά
γιατί
κυριάρχησε αυτός
ο «καστρο-δομικός»
οργασμός?

Επειδή, οι ποικίλοι Σταυροφόροι ιππότες
που κατέκτησαν το Βυζάντιο [1204 μ.Χ.] επιθυμούσαν :

Άρα, πρέπει να θυμηθούμε
ποιοι ήταν οι Σταυροφόροι ιππότες
και οι Σταυροφορίες τους…
Ωωωχ!
Πάλι
«Ιστορία» …..!

20
 «Ιερές» εκστρατείες.
 Οργανώθηκαν από Πάπες της Ρώμης και
Χριστιανούς ηγεμόνες της Δύσης
 Στόχος: η Απελευθέρωση του Παναγίου Τάφου
& των Αγίων Τόπων (Συρία –Παλαιστίνη)
από τους μουσουλμάνους Σελτζούκους, που
τα κατέλαβαν το 1077.
 Διοργανώθηκαν 4 Σταυροφορίες.
 Οι 4 Σταυροφορίες έγιναν ανάμεσα 1096
με 1204 μ.Χ.

21
«Σταυροφόρος» =
Ο Στρατιώτης του Ιερού πολέμου,
Ο Μαχητής του Σταυρού ενάντια στους
άπιστους

22
 Η Δυτική Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και οι
Πάπες επιθυμούσαν να επικρατήσουν πάνω
στην Ανατολική Βυζαντινή εκκλησία και τους
Πατριάρχες Κων/πολης.
 Ισχυρές ιταλικές πόλεις κράτη, [π.χ.
Βενετία] επιδίωκαν τον έλεγχο του εμπορίου
στην Ανατολική Μεσόγειο.
 Φεουδαρχικά δυτικά κράτη, που έγιναν
οικονομικά & πολιτικά ισχυρά τον 9ο & 10ο
αι., επιθυμούσαν επίδειξη των δυνάμεων
τους.

23
 Βυζάντιο και Ισλάμ βρίσκονται σε περίοδο
παρακμής, ώστε να φαίνονται ευπαθείς
στόχοι κατάκτησης.
 Υπάρχει έκρηξη πληθυσμού στη Δύση που
προκαλεί κοινωνικές αναστατώσεις.
 Οι απλοί πολίτες της Δύσης υποφέρουν από
φτώχεια, κακουχίες, και έλλειψη γης για
καλλιέργεια.
 Πολλοί προσκυνητές των Άγιων Τόπων
διαμαρτύρονται για ωμότητες σε βάρος τους
από τους Μουσουλμάνους κατακτητές.

24
1η Σταυροφορία
[1096-1099]
Ιδρύθηκαν τα Λατινικά κράτη:
Πριγκιπάτο της
Αρμενικής Κιλικίας
 Πριγκιπάτο Αντιόχειας
 Κομητεία της Έδεσσας
 Κομητεία της Τρίπολης
 Βασίλειο της Ιερουσαλήμ

27
2η Σταυροφορία [1147-1149]:
Αντεπίθεση στους απειλητικούς
Άραβες, αλλά
πλήρης τελική αποτυχία!
Τα σταυροφορικά κράτη
σμικρύνονται σημαντικά

29
2η Σταυροφορία [1147-1149]:
Πολιορκία της Δαμασκού

31
3η Σταυροφορία [1189-1192]

33
Αποτελέσματα
1. Σημαντική η απώλεια της Κύπρου
αρχικά, αλλά και η τελική ανακατά-
ληψή της από τον Ριχάρδο Λεοντόκαρδο
της Αγγλίας.
2. Η Κύπρος εντάσσεται στο Βασίλειο της
Ιερουσαλήμ των Λουζινιάν [1192]
3. Ανακτήθηκαν τα λιμάνια των Άγιων Τόπων.
4. Δεν ανακτήθηκε η Ιερουσαλήμ.

34
Βενετία – Δυράχιο – Κων/πολη

35
Ο Δόγης της Βενετίας
Enrico Dandolo
κηρύσσει την 4η
σταυροφορία.
O πάπας Ιννοκέντιος Γ΄
Enrico Dandolo

36
Κίνητρο των Σταυροφόρων:
Τεράστια κέρδη σε
εδάφη, χρυσό και πλούτη, φήμη.

Γοδεφείγος de
Villehardouin,
illustration from Le Plutarque Francais
Ο Φράγκος ιστορικός της Άλωσης

Σελίδα από το «Χρονικό της Τέταρτης Σταυροφορίας» [«La Conquete de
Constantinople»] που έγραψε ο Geoffrey of Villehardouin,
που συμμετείχε ενεργά σε αυτή.

39
4η Σταυροφορία: Οι Σταυροφόροι φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη
12 Απριλίου 1204

40
4η Σταυροφορία: Οι Σταυροφόροι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη

41

42

43

44
O ενετικός στόλος σπάζει τις αλυσίδες του Κεράτιου

45

47
1. Στόχος:
Η κατάληψη της Ιερουσαλήμ μέσω μιας εισβολής
στην Αίγυπτο.
2. Παρέκκλινε από το στόχο της!
3. Αποτέλεσμα:
α. Πολιορκία & Άλωση της Κωνσταντινούπολης
από τους Σταυροφόρους.
β. Κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
γ. Ίδρυση της Λατινικής Αυτοκρατορίας.
δ. Κατανομή των εδαφών σε νέα κράτη στους
νικητές Σταυροφόρους
Βαλδουίνος Θ’ Βιλλεαρδουίνος:
ο πρώτος Φράγκος Αυτοκράτορας του Βυζαντίου

48
Α. Τα νέα Σταυροφορικά
κράτη

Η Λατινική Αυτοκρατορία μετά τη Α’ Πτώση της Κωνσταντινούπολης,
στους Φράγκους
κατά την Τέταρτη Σταυροφορία το 1204.

53
Λατινική Αυτοκρατορία Κωνσταντινουπόλεως
Αυτοκράτορας : Βαλδουίνος Θ' της Φλάνδρας
Εδάφη
1. η σημερινή Ευρωπαϊκή Τουρκία
2. περιοχές της βόρειας Μικράς Ασίας
(Νικομήδεια, Νίκαια, Βιθυνία)
3. Τα νησιά Σαμοθράκη, Λέσβος, Χίος, Σάμος και Κως
Εθνικότητες κατακτητών: Γάλλοι & Βέλγοι

55
Λατινικό Βασίλειο Θεσσαλονίκης
Βασιλιάς : Βονιφάτιος «Μομφερατικός»
Εδάφη
Δυτική Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία
με έδρα τη Θεσσαλονίκη
Εθνικότητα κατακτητών: Ιταλοί

56
Δουκάτο της Αθήνας =
Βουργουνδοί [1205 – 1311]
1ος Δούκας: Όθων δε λα Ρος
Αττική, Θήβες, Άργος
Καταλανική Εταιρεία της Ανατολής [1311 – 1388]
1ος Δούκας: Ροζέ Ντελόρ της Αραγωνίας
Φλωρεντινοί Δούκες, Οικογένεια Ατσαγιόλι
1388 - 1458
1ος Δούκας: Νέριο Α΄ Ατσαγιόλι
Εθνικότητες κατακτητών: Γάλλοι, Ισπανοί, Ιταλοί

57
Πριγκιπάτο της Αχαΐας =
Πελοπόννησος
Εθνικότητα κατακτητών: Γάλλοι

Η Πελοπόννησος στα χρόνια της
Φραγκοκρατίας

 1205 -1210 : Γουλιέλμος Σαμπλίτης
 1210 – 1278 : Οίκος των Βιλεαρδουίνων
Το πριγκιπάτο γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του.
Γοδεφρείδος Α' (1209-1228)
Γοδεφρείδος Β' (1228-1246)
Γουλιέλμος Β' (1246-1278).
 1278 ως το 1432 : Οίκος των Ανζού της
Νεάπολης
 1432: Ένταξη στο Βυζαντινό ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ
του ΜΥΣΤΡΑ [Παλαιολόγοι]

Γοδεφρείδος Α' Βιλλεαρδουίνους –
Geoffroi de Villehardouin.

Geoffroi de
Villehardouin.
Un article de Wikipédia,
l'encyclopédie libre.

Η σφραγίδα της
συζύγου του
Γοδεφρείδου Α’
Βιλλεαρδουίνου,
Elisabeth of Chappes

1267,
Συνθήκη του
Viterbo,
το
πριγκιπάτο
της Αχαΐας
τίθεται υπό
την
επικυριαρχία
του Καρόλου
Α' Anjou.

 Πρωτεύουσες του
Πριγκιπάτου ήταν:
•Ανδραβίδα (1205-1249)
•Μυστράς (1249-1261)
•Χαλανδρίτσα (1324-1432)

 Κύριο λιμάνι του Πριγκιπάτου
της Αχαΐας ήταν η Γλαρέντζα ή
Clarence (στη θέση
Παλαιόκαστρο, δυτικά της
σημερινής Κυλλήνης)
Το πιο σημαντικό του κάστρο
ήταν το Χλεμούτσι ή Clermont
λίγο πιο νότια της Γλαρέντζας.

Ερείπια της μεσαιωνικής Γλαρέντζας ή Clarence
(στη θέση Παλαιόκαστρο Κυλλήνης)

Το κάστρο στο Χλεμούτσι ή Clermont λίγο πιο νότια της Γλαρέντζας.

Το κάστρο
στο Χλεμούτσι
ή Clermont
λίγο πιο νότια της
Γλαρέντζας.

Τα εδάφη του
Πριγκιπάτου της Αχαΐας
μοιράστηκαν σε
12 βαρονίες
Όλες προστατεύονταν από
νέα ισχυρά κάστρα ή πολύ
καλά επισκευασμένα
παλαιότερα!

Οι 12 Βαρονίες
του Πριγκιπάτου της
Αχαΐας

1. η βαρονία των Πατρών (στην Αχαΐα) με 24
φέουδα
2. η βαρονία των Καλαβρύτων (στην Αχαΐα)
με 12 φέουδα,
3. η βαρονία της Βοστίτσας (Αίγιο) (στην
Αχαΐα) με 8 φέουδα,

Κάστρο Καλαβρύτων

4. η βαρονία της Χαλανδρίτσας, (στην
Αχαΐα) με 4 φέουδα
5. η βαρονία της Άκοβας (Mategrifon,
στην Αρκαδία)
6. η βαρονία των Σκορτών/ Καρύταινας
(στην Αρκαδία) με 22 φέουδα,

Κάστρο Καρύταινας

7. η βαρονία του Νικλίου / Μουχλίου
(στην Αρκαδία)
8. η βαρονία του Λεονταρίου /
Βελιγοστής, (στην Αρκαδία)
9. η βαρονία του Γερακίου (στη
Λακωνία) με 6 φέουδα,

Κάστρο Νικλίου / Μουχλίου

Κάστρο Λεονταρίου / Βελιγοστής

10. η βαρονία του Πασσαβά – Γυθείου
(στη Λακωνία)
11. η βαρονία της Γρίτζενας (στην
Μεσσηνία),
12. η βαρονία της Καλαμάτας (στην
Μεσσηνία).

Κάστρο Πασσαβά – Γυθείου

Κάστρο Καλαμάτας

 τα Βυζαντινά εδάφη κατακτήθηκαν και
από στρατιωτικά-θρησκευτικά
ιπποτικά τάγματα της Δύσης.
 Αυτά ιδρύθηκαν για να προστατεύουν
από τα ξίφη των μωαμεθανών τους
προσκυνητές της Ιερουσαλήμ.
Το σημαντικότερο ήταν…

το τάγμα των Οσπιταλιέρων ή
Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη ή
Ιωαννιτών ή Ναϊτών Ιπποτών,
ή «Ιπποτών της Ρόδου» στην
Κύπρο και τα Δωδεκάνησα…
Πηγή: Κόλλιας Ηλ., Οι ιππότες της Ρόδου

 Οι μοναχοί ιππότες του τάγματος
ασχολούνται με την περίθαλψη των
αρρώστων σε κάθε τόπο και τη
φιλανθρωπία.
 Οι ιππότες ονομάζονται "Τάγμα των
Περιθαλπόντων Μοναχών"
("Hospitallers").

Ιππότης της Ρόδου
(τοιχογραφία από την εκκλησία
του Αγ. Γεωργίου του Χωστού,
Φιλέρημος , 15ος αιώνας).
(Πηγή: Κόλλιας Ηλ., Οι ιππότες
της Ρόδου.
&
7ο Γυμνάσιο Ρόδου >
…
Εργασίες μαθητών >
Μέρες στην πόλη των Ιπποτών
http://local.e-
history.gr/pages/viewpage.action?p
ageId=17204291

Οικόσημο, Πολεμική Κραυγή, & Νόμισμα των Ιπποτών της
Ρόδου
«Όχι σε μας, Κύριε, όχι σε μας
Αλλά στο Όνομά Σου δώσε τη δόξα»

 Το 12ο αιώνα το
τάγμα
απόκτησε τεράστια
κτηματική περιουσία
από δωρεές αρχόντων.
 Μετά το 1291, οι
Άραβες τους εκδιώκουν
από παντού και
καταφεύγουν στην
Κύπρο στο κάστρο της
Λεμεσού.
Τελικά, το 1309,
κατέλαβαν τη Ρόδο και
τα Δωδεκάνησα
 Επισκεύασαν και
ενίσχυσαν τα τείχη της
Ρόδου σε εξαιρετικό
βαθμό.

Μικρογραφία της
μεσαιωνικής πόλης της
Ρόδου από τον χειρόγραφο
κώδικα του Caoursin
(Πηγή: Κόλλιας Ηλ., Οι
ιππότες της Ρόδου.
&
7ο Γυμνάσιο Ρόδου >
…
Εργασίες μαθητών >
Μέρες στην πόλη των
Ιπποτών
http://local.e-
history.gr/pages/viewpage.act
ion?pageId=17204291

Η τειχισμένη πόλη, όπως σε κάθε καστροπολιτεία,
διαιρείτο σε τρία μέρη.

3. Το Μπούργκο (Ville, Burgus), δηλαδή την κυρίως
πόλη όπου κατοικούσαν Έλληνες, αλλά και οι υπόλοιπες
εθνότητες από όλα τα μέρη του κόσμου.
1.Το Κολλάκιο, (Chastel , Chateau) περιέκλειε
το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου , την εκκλησία
του Αγίου Ιωάννη του Κολλάκιου, τη μεγάλη εκκλησία
του ιπποτικού τάγματος, την Παναγία του Κάστρου ,
καθεδρικό ναό των Λατίνων, τα καταλύματα των
"γλωσσών", το Νοσοκομείο και τις κατοικίες του
Λατίνου αρχιεπισκόπου και των Ιπποτών.
2. Ο Ναύσταθμος και η Οπλοθήκη.

Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου

Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου – εσωτερική αυλή

H πύλη d' Amboise(1510) στη
β.δ. πλευρά της οχύρωσης.

H τάφρος (περιοχή πύλης d' Amboise)

Η θαλασσινή πύλη (1478)

Η οδός των Ιπποτών. Φτιάχτηκε πάνω σε δρόμο της αρχαίας πόλης της
Ρόδου και σήμερα θεωρείται ένας από τους πιο καλοδιατηρημένους
μεσαιωνικούς δρόμους του κόσμου

http://history-pages.blogspot.gr/2012/11/blog-
post_9.html
Η οδός των Ιπποτών.

112
Β. Τα νέα Ελληνικά κράτη,
που δημιουργήθηκαν,
διεκδίκησαν όλα τα σημαντικά
κάστρα με πολεμικό πάθος
• για να στηρίξουν την ύπαρξή
τους και
• για να επανακτήσουν τα
χαμένα βυζαντινά εδάφη.

113
Η Αυτοκρατορία
της Νίκαιας
 Το ισχ υρότ ερο απ ό τ α ελληνικά κράτ η
 Θεόδωρος Λάσκαρης:
«Αυτοκράτωρ Ρωμαίων» [1206]
Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος: [1261]
ανασύστησε το βυζαντινό κράτος

114
Το κράτος της
Τραπεζούντας
Ιδρύθηκε από τους αδελφούς Αλέξιο
και Δαβίδ Κομνηνούς,
εγγονούς του αυτοκράτορα
Ανδρόνικου Α' Κομνηνού.
Καταλύθηκε από τους Τούρκους το
1461

115
Το Δεσποτάτο
της Ηπείρου
 Ιδρυτής: Μιχαήλ (Ἀγγελος) Δούκας
Κομνηνός
 1215: Θεόδωρος Δούκας Κομνηνός
 1224: Άλωση Θεσσαλονίκης
Στέφθηκε στη Θεσσαλονίκη
«Αυτοκράτωρ Ρωμαίων»
 1230: Ήττα από τον Ιωάννη Ασάν
Β΄, τσάρο των Βουλγάρων.
15ος αι. Διαλύεται από τους Τούρκους.

Γ. Οι σχέσεις Λατίνων και Ελλήνων
o Οι Έλληνες αντιστάθηκαν αποφασιστικά
στους Λατίνους.
o Συγκρούσεις μέσα σε μικρά και μεγάλα
κάστρα καταγράφηκαν από ιστορικούς
της εποχής.
 Οι Δυτικοί (Λατίνοι)
έδειξαν υπεροψία και
περιφρόνηση
για τους Έλληνες.

 Μετά την άλωση της Πόλης από τους Λατίνους
αρχίζει να διαμορφώνεται το
Εθνικό αίσθημα του Ελληνισμού =
Αρχαία ελληνική κληρονομιά
+ Χριστιανική Πίστη
Δ. Νέα ιδεολογία
Η επανάκτηση των
Κάστρων του Βυζαντίου
έγιναν το όνειρο για
κάθε υπόδουλο
Βυζαντινό.

Η Αφύπνιση των Ελλήνων και
ο φόβος των Ιπποτών…
 Σημαντικές νικηφόρες μάχες μεταξύ
Βυζαντινών και Γάλλων Σταυροφόρων, όπως
η μάχη της Πελαγονίας (1259) στηνΉπειρο
ή η μάχη στην Πρινίτσα (1263) και στο
Μακρυπλάγι (1264) στην Πελοπόννησο …
 δείχνουν πόσο οι Βυζαντινοί αρνούνται τη
Φράγκικη κατάκτηση.
 Ο χρονικογράφος του Μορέως γράφει πως
εμψύχωναν τους Ιππότες πριν από τις
σφοδρές μάχες ενάντια σους
επαναστατημένους Βυζαντινούς….

Προσέχετε, καλοί αδελφοί, κανείς μη σας δηλιάσει
δινατό ένι πλήθος γαρ λαού διά τούτο όπου, σας λέγω,
τούτους να πολεμήσωμεν ότι καλλιόν μας ένι,
παρά να ήσα ολιγώτεροι και μιάς φυλής ανθρώποι. […]
απαίδευτοι θα πολεμούν μετά Φράγκους ανθρώπους […]
μηδέν οκνήσωμεν ποσώς να μας αποσκεπάσουν,
αφνίδως ας τους δώσωμεν όλοι με τα κοντάρια […]
Ιδέτε πάλιν δεύτερον, αφέντες και συντρόφοι,
ότι, αν μας δώσει ο Θεός κ’ η τύχη μας ετούτο,
τον αδελφόν του βασιλέως κ’ ετούτα τα φουσσάτα
με πόλεμον και με σπαθί να τους νικήσωμε ώδε […]
Χρονικό του Μορέως

121
Ιδρύεται και
δυναμώνει
το Βυζαντινό
Δεσποτάτο του
Μυστρά
1349-1380 Μανουήλ
Καντακουζηνός
1449-1453 Θωμάς Παλαιολόγος
1259: Μάχη της Πελαγονίας
Ήττα των Βιλεαρδουίνων
Τα κάστρα σε Μυστρά, Μάνη, Γεράκι,
και, Μονεμβασία παραχωρήθηκαν από
Φράγκους στο Βυζάντιο

Ε. Ανάκτηση της Πόλης
1261:
Ο αυτοκράτορας
της Νίκαιας
Μιχαήλ Η΄
Παλαιολόγος
πέτυχε την
ανάκτηση της
Κων/λης
και την
ανασύσταση της
Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας.

1453 : Άλωση της Πόλης
Οι Φράγκοι Ιππότες φεύγουν σιωπηλά,
αλλά οι Οθωμανοί έρχονται δυναμικά για
να μείνουν για 4 αιώνες περίπου…
Τα ισχυρά Φραγκικά κάστρα είναι πάντα το
κέντρο ενδιαφέροντος για κατάκτηση με
αιματηρές μάχες και πολιορκίες.
Η Ρόδος είναι στο μάτι των Σουλτάνων….

1522: 400 πλοία υπό την διοίκηση του Σουλεϊμάν
του Μεγαλοπρεπούς πολιορκούν για 6
μήνες τη Ρόδο και διώχνουν τους Ιωαννίτες
για πάντα.
Όλες οι Φράγκικες οχυρώσεις παντού
επιδιορθώνονται και ενισχύονται
αμέσως μετά την Οθωμανική κατάκτηση!
Τα κάστρα είναι απαραίτητα… διαρκώς ακόμη.
Ωστόσο….

125
ΆΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ
 http://www.myriobiblos.gr/afieromata/1204/index.html
 http://fr.wikipedia.org/wiki/Quatri%C3%A8me_croisade
 http://www.herodote.net/histoire/evenement.php?jour=12040412
 http://pages.usherbrooke.ca/croisades/croisade4.htm
 http://www.artflakes.com/shop/jacopo-robusti-tintoretto
 http://pl.wikipedia.org/wiki/Dorylaion
 http://images.recitus.qc.ca/main.php?g2_view=dynamicalbum.
UpdatesAlbum&g2_albumId=2436&g2_itemId=1933
 http://www.fhw.gr/chronos/projects/fragokratia/gr/webpages/frago.html
 http://www.larousse.fr/encyclopedie/image/La_quatri%C3%A8me_
croisade/1011214
 http://museduc.gr/docs/Istoria/B/06_KEFALAIO_B.pdf

6. Κάστρα, Σταυροφοριες,Λατινοκρατία στο Βυζάντιο, & Οθωμανοί

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to 6. Κάστρα, Σταυροφοριες,Λατινοκρατία στο Βυζάντιο, & Οθωμανοί

Similar to 6. Κάστρα, Σταυροφοριες,Λατινοκρατία στο Βυζάντιο, & Οθωμανοί (20)

More from Katerina Nikoloutsopoulou

More from Katerina Nikoloutsopoulou (8)

Recently uploaded

Recently uploaded (18)

6. Κάστρα, Σταυροφοριες,Λατινοκρατία στο Βυζάντιο, & Οθωμανοί