13. Η καστροπολιτεία της Ζαρνάτας με το χωριό Κάμπος στη Μεσσηνία.
[CORONELLI, Vincenzo. Βενετία 1688]
http://el.travelogues.gr
Μουσουλμανικό τζαμίΟχυρώσεις του Κάστρου
Θαλάσσιος Κόλπος
Κορώνης
Χωριό Κάμπος
14. Η καστροπολιτεία της Ζαρνάτας και το κάστρο της Καλαμάτας.
[CORONELLI, Vincenzo. Βενετία 1688]
http://el.travelogues.gr
16. Η Ζαρνάτα βρίσκεται στον Νομό
Μεσσηνίας.
Ανήκει στην Έξω ή βόρεια
«Απόσκιερη» Μάνη.
Επιβλέπει τον κόλπο της Κορώνης.
17. Η Ζαρνάτα έχει οπτική επαφή με :
• το κάστρο της Καλαμάτας [ΒΔ]
• το κάστρο της Κελεφάς [ΝΑ].
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
• Όλοι οι θαλάσσιοι δρόμοι ελέγχονται.
• Η ναυσιπλοΐα και η διαχείριση της
πειρατείας ήταν εξασφαλισμένη.
18. Χάρτης της τοποθεσίας
της καστροπολιτείας
της ΖΑΡΝΑΤΑΣ
στην κορυφή ενός
ψηλού φυσικού λόφου
με τείχη και κεντρικό
ακρόπυργο
κοντά στο χωριό
Σταυροπηγή
[Βαρούσι]
[500μ]
Το κάστρο της Ζαρνάτας παράλληλα ελέγχει απόλυτα
και τις οδικές μεταφορές, αφού βρίσκεται πάνω στον κεντρικό
δρόμο Καλαμάτας – Καρδαμύλης.
19.
20. Η Ζαρνάτα, σήμερα:
δεν αναφέρεται ούτε καν στο χάρτη!!!
το τοπωνύμιο «ΖΑΡΝΑΤΑ» αφορά
πλέον το ύψωμα με το κάστρο μόνο.
Η ημι-ορεινή περιοχή που άρχιζε από τη
περιοχή μεταξύ Κιτριών και
Καρδαμύλης και έφτανε μέχρι τις
κορυφές του Ταϋγέτου δεν ονομάζεται
ΖΑΡΝΑΤΑ πια.
22. Τύπος του Κάστρου:
Ορεινό Κάστρο διπλής ομόκεντρης οχύρωσης
με κεντρικό ακρόπυργο και κυλινδρικούς ή ορθογώνιους
πλευρικούς προμαχώνες σε καίρια σημεία.
26. Το κάστρο της Ζαρνάτας δεν έχει περίτεχνη τοιχοδομία,
ούτε τα τείχη του διασώζονται σε μεγάλο ύψος.
Το κάστρο αυτό έχει σχετικά λεπτά τείχη, όπως και του
κάστρου Κελεφά, μήκους 364 μ., και μέσου ύψος 8-10 μ.
Ο μεγάλος εξωτερικός περίβολος του κάστρου έχει
ακανόνιστο οκτάγωνο σχήμα και ακολουθεί την
οριογραμμή του γήλοφου [= γουλά] στη βάση του.
27.
28. .
Υπήρχαν 6 πύργοι / προμαχώνες [2 στρογγυλοί + 4
τετράγωνοι].
Οι επάλξεις ήταν ενισχυμένες με πολεμίστρες.
Δύο πύλες, μία στα Ν.Α. και μία στα Β.Δ., οδηγούσαν στο
εσωτερικό του κάστρου, που καταλάμβανε 23 στρέμματα.
Ένας μεγάλος τριώροφος ακρόπυργος με 6 κανόνια
υψωνόταν στη μέση του εσωτερικού περίβολου, τον 16ο
αι., σύμφωνα με τους ιστορικούς.
29.
30.
31. Το κάστρο διέθετε 51 κανόνια συνολικά.
Σήμερα, εκτός από τον ακρόπυργο, που είναι
ανακατασκευή του παλαιού του 16ου αι, υπήρχε και μία
τριώροφη οικία στην οποία διέμεναν οι καπεταναίοι
της περιοχής. Και τα δύο αυτά κτίσματα ανήκαν αρχικά
στην οικογένεια Κουτηφάρη κι έπειτα πέρασαν στα χέρια
της οικογένειας Κουμουνδούρου.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38. 15ος αι.
Tο κάστρο κτίζεται μάλλον από τους Βυζαντινούς του
Δεσποτάτου του Μοριά.
Σε έγγραφο της εποχής αναφέρεται η παραχώρησή του από
τον Θεόδωρο Β’ Παλαιολόγο στον Κωνσταντίνο, Δεσπότη του
Μυστρά και διάδοχό του [= τον τελευταίο Βυζαντινό
αυτοκράτορα].
1460
Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν το κάστρο και σχεδόν το
καταστρέφουν κατά την πολιορκία.
Λίγα υπολείμματα της οχύρωσης διασώζονται και η εκκλησία του
Αγίου Νικολάου με τις σημαντικές τοιχογραφίες του 15ου αι.
Τα μάτια των αγίων σκάβονται…
16ος αι. Το κάστρο εναλλάσσεται ανάμεσα σε Τούρκους και Μανιάτες
που αλληλο-μάχονται για την κυριαρχία του.
1618
Το Κάστρο της Ζαρνάτας ανθεί με πληθυσμό 31 οικογένειες και
137 κατοίκους.
40. 1670
Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν το κάστρο οριστικά με τη
βοήθεια του τοπικού άρχοντα Λυμπεράκη Γερακάρη.
Οι σοβαρές ζημιές του παλαιού φρουρίου επισκευάζονται .
Στην ίδια θέση του παλαιού, ανεγείρεται ένα μικρότερο
φρούριο με μουσουλμανικό τζαμί, καταστήματα και
λουτρά [= χαμάμ].
1685
Το κάστρο πολιορκείται ανελέητα από τους Βενετούς
και τελικά
οι Τούρκοι το παραδίνουν στον στρατηγό Μοροζίνη.
1685 - 1715
Το κάστρο της Ζαρνάτας γίνεται η έδρα του Βενετού τοπικού
διοικητή «προνοητού».
Επί Βενετών, η Ζαρνάτα έγινε πρωτεύουσα όλης της βόρειας
Μάνης, η οποία περιλάμβανε 12 οικισμούς και 600
οικογένειες.
42. 1718
Το κάστρο ανακαταλαμβάνεται από τους Τούρκους, αλλά δεν
κατοικείται ποτέ από τουρκικούς πληθυσμούς πια.
1776
Το κάστρο κυριεύουν οι Μανιάτες οριστικά.
Γίνεται η έδρα ενός από τα μεγαλύτερα Μανιάτικα καπετανάτα
της περιοχής.
1821 -1826
Λειτουργεί σαν ορμητήριο των Μανιατών αγωνιστών για τη
λευτεριά κατά την Ελληνική επανάσταση.
19ος αι.
Η Ζαρνάτα έγινε έδρα του ηγεμόνα της Μάνης και έδρα
Μητρόπολης.
1944-48
Το κάστρο χρησιμεύει για καταφύγιο των κατοίκων από τις
μάχες του Εμφύλιου πολέμου μετά την Απελευθέρωση από
τους Γερμανούς.
Σήμερα Το κάστρο ερειπώνεται συνεχώς….