Yalın Yönetim Prensipleri ve 5 S kavramının kısa ve basit örnekler ile anlatımı

1. Eğitim Kulübü
tansu
baktıran
YALIN YÖNETİM DİZİSİ
5S Aracı Tertip Düzen Prensipleri ve
Yalın İşletmeye Katkıları

2. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Uzun lafın kısası
• Aslında anlatacaklarımızı aşağıdaki çizim çok güzel özetliyor.. İşinizi yaparken
mümkün olduğunca en kısa ve sade işlemleri kullanın, karmaşıklıktan uzak
durun, sadece müşterinizin ne istediğine bakın ve bunu sağlamaya çalışın..
• Şimdi gelin biraz daha detaylandıralım…

3. Eğitim Kulübütansu
baktıran
İçindekiler:
• Bu sunumun amacı nedir?
• Değer kavramı
• İsraf kavramı
• Yalın kavramı
• İş yeri tertip düzeni ve verimlilik ilişkisi
• 5S kavramı ve işletme verimliliğine etkisi
• 5S
• Sort / Sınıflamak
• Store / Yerleştirmek
• Shine / Temizlemek ve Parlatmak
• Standardize / Standart Hale Getirmek
• Sustain / Sürdürmek
• Özet ve irtibatlar

4. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Bu sunumun amacı nedir?
Artan rekabet sonucunda firmalar
• Rekabet avantajı yakalamaya,
• Maliyetlerini azaltmaya,
• Çalışanlarını motive etmeye,
• Daha verimli çalışmaya,
• Müşterilerini daha çok memnun etmeye eskiye oranla daha
çok ihtiyaç duymaktadırlar.
Bu sunum, firmaların daha verimli çalışmasına ve müşterilerini daha
çok memnun etmelerine yardım eden Yalın Yönetim kavramını kısaca
anlatarak, Yalın Yönetim içerisinde sıklıkla kullanılan 5S kavramının ne
olduğunu ve nasıl kullanılabileceğini açıklamaktadır.

5. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Değer kavramı
Değer kavramı, müşterilerimizin para ödemeye istekli olduğu ürün ve
faaliyetleri ifade eder.
Örneğin, satın aldığınız bir cep telefonunun kutusundan çıkan bir el
feneri, sizin için anlamlı olmayabilir. Oysa telefonun ücretine dahildir.
El fenerinin kutuya hiç dahil edilmemesi sizin için daha iyidir. Boşuna
ödediğiniz bir el feneri parası sizin için değer olmaktan uzaktır.
Veya satın aldığınız kağıt havlu üreticisi, stok yönetimini doğru
yapamadığı için fazla stok için harcamak zorunda olduğu finans
maliyetini size yansıtabilir. Belki sizin bundan hiç haberiniz olmaz.
Yine de şirketin doğru olmayan yönetim politikalarından ötürü size
yansıttığı bu ek maliyetler sizin için bir anlamsızdır ve değerli değildir.

6. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Değer kavramı
Bu doğrultuda bir firmanın yaptığı faaliyetler veya ürünlerinin «katma
değerli» olması için 3 temel koşulu yerine getirmesi gerekir:
1. Müşteri hizmet (faaliyet) veya ürüne para vermeye istekli
olmalıdır
2. Firmanın söz konusu eforu ürün veya hizmeti dönüştürmeli
veya değiştirmelidir?
3. Faaliyet veya ürün bir defada doğru yapılmalıdır
/üretilmelidir

7. Eğitim Kulübütansu
baktıran
İsraf kavramı
Katma değer yaratmayan her türlü
aktivite veya ürün, israf diye nitelendirilir.
Sekiz farklı israf türü tanımlayabiliriz:
• Bekleme
• Fazla stok
• Fazla işlem
• Harcanan beyin gücü
• Nakliye
• Fazladan hareket
• Tekrarlı iş
• Fazla üretim

8. Eğitim Kulübütansu
baktıran
İsraf kavramı
İsraf kavramı bu sunumun asıl amacı
olmadığı için, israf kavramına ilişkin
birkaç örnek vererek sonraki kısımlara
geçeceğiz…
İsraf örnekleri:
• Şirket içerisindeki işlemlerde birbirini
bekleyen çalışanlar
• Kapasitesinin altında çalıştırılan
çalışanlar
• Fotokopi makinesinin uzak
olmasından ötürü çalışma saatlerinde
fazladan geçen zaman
• Gereğinden fazla üretilen stok
miktarları

9. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Yalın kavramı:
Yalın Yönetim kavramı ilk Japonya’da
Toyota şirketinde çıkmış ve zaman
içerisinde gelişmiştir.
Özetle, israflardan arındırılmış, basit ve
hızlı işleyen bir kurumu hedefler.
5 temel prensip üzerine kurulmuştır:
• Değer kavramı
• Değer akış haritası
• Çekme sistemi
• Sürekli akış
• Sürekli iyileştirme

10. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Yalın yönetimin unsurları:
Değer kavramı
Daha önce değindiğimiz gibi müşterinin
karar verdiği, para vermeye istekli olduğu
şey değer olarak tanımlanır. Bunun
dışındaki herşey değer kavramının
dışındadır.
Değer akış haritası
Şirketin işleyişi içerisinde yaratılan değer ve
israf olarak tespit edilen her adımın veya
faaliyetin görsel bir haritasının çizilmesi
gerekir. Bu faaliyete değer akış haritalama
denir.

11. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Çekme sistemi
Şirketin işleyişi içerisinde sonraki adım hazır
olmadan işlem yapılmaz. Yani; en sondaki
işlemin sorumlusu hazır olmadan ve talepte
bulunmadan, diğer işlemlerde çalışanlar
işlem yapmazlar.
Sürekli akış
Sistemin tüm üyeleri yavaş bir hızda da olsa
sürekli işler, mekanizma buna göre
kurgulanır.
Sürekli iyileştirme
İyileştirme ve geliştirme faaliyetleri kurum
için bir alışkanlık haline gelmelidir.
Yalın yönetimin unsurları:

12. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Biraz da temizlik..?

13. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Biraz da temizlik..?
…evet sunumun nispeten bilimsel giden
akışını biraz da dikkat çekmek için sürpriz
bir soruyla kestik…
Düzenli, temiz ve iyi organize edilmiş
çalışma alanlarına sahip şirketler daha
verimli işlerler..
Bu ilk bakışta bu o kadar açık gelmeyebilir.
Ancak araştırmalar ve deneyimler, iş yeri
düzen ve tertibinin işletme içindeki israfı,
gereksiz ekipmanı, doküman veya araç
gereç ararken harcanan zamanı, hata
oranlarını ve hatta işçi sağlığını tehdit eden
unsurları azalttığını göstermiştir…

14. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Neden temizlik..?
Bir örnek ile canlandıralım..
Evinize çağırdığınız bir tamirciyi hayal edin..
Banyonuzda 2-3 saat süren bir onarım yapacak..
Tamirciniz öncelikle saatini kurmadığı için yarım
saat kadar geç kalıyor.. Geldikten sonra takım
çantasıyla banyonuza giriyor.. Çantasının kapağını
açtığında tam bir karmaşa içinde aletlerin hepsinin
farklı bir yerde olduğunu görüyorsunuz.. Gerekli
ekipman ve parçaları çantasının içinde bulmak için
her seferinde 1 dakika harcıyor.. Sonrasında çok
lazım olacak conta, yapıştırıcı harç vb. bazı
malzemeleri çantasına koyduğunu zannettiğini
ancak bulamadığını söyleyerek almak için
dükkanına geri gidiyor…

15. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Neden temizlik..?
Geri geldiğinde aradan 1,5 saat geçmiş oluyor.. Bu
arada sizin de yarım gününüzü ayırdığınız iş tam
güne uzuyor..
Ustamız her alet kullandığında bunu geri belli bir
göze değil de banyonuzun zeminine koyduğu için
hem karmaşa içinde aletler lazım olduğunda tekrar
tekrar arıyor, üstelik de banyonuzun temizliği gibi
ek bir iş de çıkıyor..
O arada bir de elektrik kesiliyor.. Ne zaman
geleceğini bilmiyorsunuz.. Hikaye burada şimdilik
bitiyor..

16. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Neden temizlik..?
Bir başka örnekte de ustanız gelmeden 30 dakika
kadar önce sizi arıyor.. Belli ki randevularını bir
defterde tutuyor.. Burada ayrıca ziyaret edeceği
müşterilerinin adres ve telefonlarını da not ediyor..
Sözleştiğiniz saatten 5 dakika kadar önce geliyor..
Kapıyı açıyorsunuz.. Ustanız yanında getirdiği temiz
terliklerini çıkarıyor.. Çantasını alıp banyonuza
giriyor.. Yerlerin çizilmemesi için basit bir plastik
malzemeyi çantasının altına koyuyor.. Çantasının
kapağı açıldığında her alet ve malzemenin gerekli
yerinde olduğunu görüyorsunuz.. Öyle ki, eksik bir
malzeme olduğunda hemen görülebiliyor.. Dolayısı
ile kısa bir kontrol ile dükkanında herhangi bir
ekipmanı veya malzemeyi unutması imkansız..

17. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Neden temizlik..?
Aynı düzen içerisinde kısa sürede problemi tespit
ediyor ve onarımı gerçekleştiriyor.. Ekipmanlarını
her kullanıştan sonra çantasındaki belirli yerlere
koyduğuna dikkat ediyorsunuz.. Böylelikle aslında
çok hızlı hareket edebiliyor.. Düzenli olduğu için alet
aramak ile hiç vakit kaybetmiyor..
Derken tam elektrik ile işi olacağı bir anda
elektrikler kesiliyor.. Ve asıl sürprizi o zaman
görüyorsunuz.. Aracında küçük bir jeneratör
olduğunu ve 5 dakika içinde kablo çekerek işini
tamamlayacağını söylüyor.. Dediğini de yapıyor..
Her iki usta ile ilgili örneklerin yaşanmış
hikayelerden alındığını hatırlatalım..

18. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Neden temizlik..?
Bir sonraki bölümde anlatacağımız 5S kavramı,
ikinci ustamızın hem verimli çalışmasına, hem de
müşterisini tam olarak memnun etmesine çok
yardımcı oluyor..
Düzenli ve temiz çalışılan ortamlar verimlilik
artışına, eksiklerin hızlı belirlenmesine ve en
önemlisi de müşteri ve çalışan mutululuğuna yol
açarlar..
Peki nedir 5S’in adımları.. Şimdi bunu görelim...

19. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Nedir bu 5S?
5S
Japonca asıllı S harfi ile başlayan
5 kelimeden oluşur.
Özetle tertipli ve düzenli işletmelerin daha
verimli çalıştığına, böyle işletmelerde
problemlerin de daha erken tespit
edildiğine işaret eder.

20. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Sınıflandır
Sınıflandır kavramı, iş yerindeki tüm
ekipman, doküman veya malzemelerin
kullanım sıklıklarına göre
sınıflandırılmaları gerektiğini söyler. Emin
olunmayan ekipmanlara kırmızı etiket
yapıştırılır.
Kesin olarak kullanılmayan ekipmanlar ise
atılır. Böylelikle iş yerindeki karmaşa
önlenir ve ayrıca diğer malzemeler,
ekipmanlar veya çalışanlar için ek yer
açılır.

21. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Yerine yerleştir
Yerine yerleştirme kavramı, kullanım
sıklıklarına göre sınıflandırılan her
malzemenin ayrı ve belirli bir yerde
saklanması gerektiğini söyler.
Malzemelerin sadece nerede
saklanacaklarına değil, ayrıca ne kadar
miktarda, hangi özelliklerde ve kalitede
olması gerektiğine de bu aşamada karar
verilir.

22. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Temizle ve parlat
Sınıflandırılan ve yerlerine yerleştirilen
malzemelerden sonra iş yerinin düzenli
olarak temizliği yapılır. Gerekirse kırılan
veya bozulan parçaların bakımları yapılır.
Ancak iş yeri sürekli olarak temiz tutulur. Bu
temizliğin düzenli olması için bakım ve
temizlik planları yapılır ve bu planlara sıkı
sıkıya bağlı kalınır.

23. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Standart hale getir
Yerlerine karar verilmiş, sonrasında
bulundukları ortam iyice temizlenmiş olan
malzemelerin artık standart kurallar
çerçevesinde saklanmaları gerekir.
Malzemelerin bulundukları yerlere çoğu zaman
beyaz bant çekilerek olmaları gereken yerler
netleştirilir.
Böylelikle, yerlerinde olmayan malzemeler
hızlıca belirlenir ve yerlerine geri konur.
5S kapsamında atılan her adım standart bir
kurala bağlanır.Düzenin sürdürülmesi için çok
kritik bir adımdır.

24. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Sürdür
Standart hale getirilmiş düzen, artık her
çalışanın katılımıyla sürdürülebilir olmalıdır.
Bu adımda, birimler arasında yapılacak
yarışmalar, düzenli kontrol faaliyetleri ve
raporlamalar, eğitimler ve ekip toplantıları
yardımıyla kurulan düzenin şirket kültürüne
yerleşmesi sağlanır.
Kolay gibi gözükmek ile beraber, belki de
gerçekleşmesi en zor adımdır. 5S projesi
uygulayan yöneticilerin, kontrol için kullandıkları
araçları doğru seçmeleri ve en önemlisi, her
çalışanı kurulan yeni düzeni sahiplenmeleri için
teşvik etmeleri gerekir.

25. Eğitim Kulübütansu
baktıran
Özet:
Yalın Yönetim Prensipleri, kurumların daha verimli çalışmalarına katkıda
bulunan bir yaklaşımdır. Bu sayede şirketler daha çevik, verimli, israftan uzak
ve müşteri odaklı çalışabilmektedirler.
5S kavramı, şirketlerin yalın prensipler ile işletilmesinde tertip ve düzen
kurulmasını sistematik olarak sağlayarak, verimlilik artışına, çalışan ve
müşteri mutluluğuna yol açarlar.
Sunumumuzu izlediğiniz için teşekkür ederiz..
Tansu BAKTIRAN EĞİTİM KULÜBÜ
Telefon: 0 554 850 88 88
E-mail: info@egitim-kulubu.com tansu@baktiran.com
Web : www.egitim-kulubu.com www.baktiran.com